liú píng wáng wàng wáng fú zhào xiào chún yú gōng jiāng gé liú bān zi kǎi zhōu pán zhào zī
刘平 王望 王扶 赵孝 淳于恭 江革 刘般 子恺 周磐 赵咨
kǒng zǐ yuē" fū xiào mò dà yú yán fù, yán fù mò dà yú pèi tiān, zé zhōu gōng qí rén yě" zǐ lù yuē" shāng zāi pín yě. shēng wú yǐ yǎng, sǐ wú yǐ zàng" zǐ yuē" chuò shū yǐn shuǐ, xiào yě" fū zhōng gǔ fēi lè yún zhī běn, ér qì bù kě qù. sān shēng fēi zhì xiào zhī zhǔ, ér yǎng bù kě fèi. cún qì ér wàng běn, lè zhī dùn yě. diào qì yǐ hé shēng, lè zhī chéng yě. chóng yǎng yǐ shāng xíng, xiào zhī lèi yě. xiū yǐ yǐ zhì lù, yǎng zhī dà yě. gù yán néng dà yǎng, zé zhōu gōng zhī sì, zhì sì hǎi zhī jì. yán yǐ yì yǎng, zé zhòng yóu zhī shū, gān yú dōng lín zhī shēng. fū huàn shuǐ shū zhī báo, gàn lù yǐ qiú yǎng zhě, shì yǐ chǐ lù qīn yě. cún chéng yǐ jǐn xíng, xiào jī ér lù hòu zhě, cǐ néng yǐ yì yǎng yě.
孔子曰“夫孝莫大于严父,严父莫大于配天,则周公其人也”子路曰“伤哉贫也。生无以养,死无以葬”子曰“啜菽饮水,孝也”夫钟鼓非乐云之本,而器不可去。三牲非致孝之主,而养不可废。存器而忘本,乐之遁也。调器以和声,乐之成也。崇养以伤行,孝之累也。修已以致禄,养之大也。故言能大养,则周公之祀,致四海之祭。言以义养,则仲由之菽,甘于东邻之牲。夫患水菽之薄,干禄以求养者,是以耻禄亲也。存诚以尽行,孝积而禄厚者,此能以义养也。
zhōng xīng, lú jiāng máo yì shǎo jié, jiā pín, yǐ xiào xíng chēng. nán yáng rén zhāng fèng mù qí míng, wǎng hòu zhī. zuò dìng ér fǔ xí shì zhì, yǐ yì shǒu lìng, yì fèng xí ér rù, xǐ dòng yán sè. fèng zhě, zhì shàng shì yě, xīn jiàn zhī, zì hèn lái, gù cí ér qù. jí yì mǔ sǐ, qù guān xíng fú. shù pì gōng fǔ, wèi xiàn lìng, jìn tuì bì yǐ lǐ. hòu jǔ xián liáng, gōng chē zhēng, suì bù zhì. zhāng fèng tàn yuē" xián zhě gù bù kě cè. wǎng rì zhī xǐ, nǎi wèi qīn qū yě. sī gài suǒ wèi jiā pín qīn lǎo, bù zé guān ér shì zhě yě" jiàn chū zhōng, zhāng dì xià zhào bāo chǒng yì, cì gǔ qiān hú, cháng yǐ bā yuè zhǎng lì wèn qǐ jū, jiā cì yáng jiǔ. shòu zhōng yú jiā.
中兴,庐江毛义少节,家贫,以孝行称。南阳人张奉慕其名,往候之。坐定而府檄适至,以义守令,义奉檄而入,喜动颜色。奉者,志尚士也,心贱之,自恨来,固辞而去。及义母死,去官行服。数辟公府,为县令,进退必以礼。后举贤良,公车征,遂不至。张奉叹曰“贤者固不可测。往日之喜,乃为亲屈也。斯盖所谓家贫亲老,不择官而仕者也”建初中,章帝下诏褒宠义,赐谷千斛,常以八月长吏问起居,加赐羊酒。寿终于家。
ān dì shí, rǔ nán xuē bāo mèng cháng, hào xué dǔ xíng, sàng mǔ, yǐ zhì xiào wén. jí fù qǔ hòu qī ér zēng bāo, fèn chū zhī, bāo rì yè hào qì, bù néng qù, zhì bèi ōu zhàng. bù dé yǐ, lú yú shě wài, dàn rù ér sǎ sǎo, fù nù, yòu zhú zhī. nǎi lú yú lǐ mén, hūn chén bù fèi. jī suì yú, fù mǔ cán ér hái zhī. hòu xíng liù nián fú, sàng guò hū āi. jì ér dì zǐ qiú fēn cái yì jū, bāo bù néng zhǐ, nǎi zhōng fēn qí cái. nú bì yǐn qí lǎo zhě, yuē" yǔ wǒ gòng shì jiǔ, ruò bù néng shǐ yě" tián lú qǔ qí huāng dùn zhě, yuē" wú shǎo shí suǒ lǐ, yì suǒ liàn yě" qì wù qǔ xiǔ bài zhě, yuē" wǒ sù suǒ fú shí, shēn kǒu suǒ ān yě" dì zǐ shù pò qí chǎn, zhé fù zhèn gěi. jiàn guāng zhōng, gōng chē tè zhēng, zhì, bài shì zhōng. bāo xìng tián xū, chēng jí bù qǐ, yǐ sǐ zì qǐ. yǒu zhào cì gào guī, jiā lǐ rú máo yì, nián bā shí yú, yǐ shòu zhōng.
安帝时,汝南薛包孟尝,好学笃行,丧母,以致孝闻。及父娶后妻而憎包,分出之,包日夜号泣,不能去,至被殴杖。不得已,庐于舍外,旦入而洒扫,父怒,又逐之。乃庐于里门,昏晨不废。积岁馀,父母惭而还之。后行六年服,丧过乎哀。既而弟子求分财异居,包不能止,乃中分其财。奴婢引其老者,曰“与我共事久,若不能使也”田庐取其荒顿者,曰“吾少时所理,意所恋也”器物取朽败者,曰“我素所服食,身口所安也”弟子数破其产,辄复赈给。建光中,公车特征,至,拜侍中。包性恬虚,称疾不起,以死自乞。有诏赐告归,加礼如毛义,年八十馀,以寿终。
ruò èr zi zhě, tuī zhì chéng yǐ wéi xíng, xíng xìn yú xīn ér gǎn yú rén, yǐ chéng míng shòu lù zhì lǐ, sī kě wèi néng yǐ xiào yǎng yě. ruò fú jiāng gé liú bān shù gōng zhě zhī yì xíng, yóu sī zhì yě. zhuàn qí xíng shì zhe yú piān.
若二子者,推至诚以为行,行信于心而感于人,以成名受禄致礼,斯可谓能以孝养也。若夫江革、刘般数公者之义行,犹斯志也。撰其行事著于篇。
liú píng zì gōng zǐ, chǔ jùn péng chéng rén yě. běn míng kuàng, xiǎn zōng hòu gǎi wéi píng. wáng mǎng shí wéi jùn lì, shǒu zāi qiū zhǎng, zhèng jiào dà xíng. qí hòu měi shǔ xiàn yǒu jù zéi, zhé lìng píng shǒu zhī, suǒ zhì jiē lǐ, yóu shì yī jùn chēng qí néng.
刘平字公子,楚郡彭城人也。本名旷,显宗后改为平。王莽时为郡吏,守菑丘长,政教大行。其后每属县有剧贼,辄令平守之,所至皆理,由是一郡称其能。
gēng shǐ shí, tiān xià luàn, píng dì zhòng wèi zéi suǒ shā. qí hòu zéi fù hū rán ér zhì, píng fú shì qí mǔ, bēn zǒu táo nàn. zhòng yí fù nǚ shǐ yī suì, píng bào zhòng nǚ ér qì qí zi. mǔ yù hái qǔ zhī, píng bù tīng, yuē" lì bù néng liǎng huó, zhòng bù kě yǐ jué lèi" suì qù bù gù, yǔ mǔ jù nì yě zé zhōng. píng cháo chū qiú shí, féng è zéi, jiāng hēng zhī, píng kòu tóu yuē" jīn dàn wèi lǎo mǔ qiú cài, lǎo mǔ dài kuàng wéi mìng, yuàn dé xiān guī, shí mǔ bì, hái jiù sǐ" yīn tì qì. zéi jiàn qí zhì chéng, āi ér qiǎn zhī. píng hái, jì shí mǔ qì, yīn bái yuē" shǔ yǔ zéi qī, yì bù kě qī" suì hái yì zéi. zhòng jiē dà jīng, xiāng wèi yuē" cháng wén liè shì, nǎi jīn jiàn zhī. zi qù yǐ, wú bù rěn shí zi" yú shì de quán.
更始时,天下乱,平弟仲为贼所杀。其后贼复忽然而至,平扶侍其母,奔走逃难。仲遗腹女始一岁,平抱仲女而弃其子。母欲还取之,平不听,曰“力不能两活,仲不可以绝类”遂去不顾,与母俱匿野泽中。平朝出求食,逢饿贼,将亨之,平叩头曰“今旦为老母求菜,老母待旷为命,愿得先归,食母毕,还就死”因涕泣。贼见其至诚,哀而遣之。平还,既食母讫,因白曰“属与贼期,义不可欺”遂还诣贼。众皆大惊,相谓曰“常闻烈士,乃今见之。子去矣,吾不忍食子”于是得全。
jiàn wǔ chū, píng dí jiāng jūn páng méng fǎn yú péng chéng, gōng bài jùn shǒu sūn méng. píng shí fù wèi jùn lì, mào bái rèn fú méng shēn shàng, bèi qī chuàng, kùn dùn bù zhī suǒ wéi, hào qì qǐng yuē" yuàn yǐ shēn dài fǔ jūn" zéi nǎi liǎn bīng zhǐ, yuē" cǐ yì shì yě, wù shā" suì jiě qù. méng shāng shén qì jué, yǒu qǐng sū, kě qiú yǐn, píng qīng qí chuàng xuè yǐ yǐn zhī. hòu shù rì méng jìng sǐ, píng nǎi guǒ chuàng, fú sòng méng sàng, zhì qí běn xiàn.
建武初,平狄将军庞萌反于彭城,攻败郡守孙萌。平时复为郡吏,冒白刃伏萌身上,被七创,困顿不知所为,号泣请曰“愿以身代府君”贼乃敛兵止,曰“此义士也,勿杀”遂解去。萌伤甚气绝,有顷苏,渴求饮,平倾其创血以饮之。后数日萌竟死,平乃裹创,扶送萌丧,至其本县。
hòu jǔ xiào lián, bài jì yīn jùn chéng, tài shǒu liú yù shén zhòng zhī, rèn yǐ jùn zhí, shàng shū jiàn píng. huì píng zāo fù sāng qù guān. fú què, bài quán jiāo zhǎng. zhèng yǒu ēn huì, bǎi xìng huái gǎn, rén huò zēng zī jiù fù, huò jiǎn nián cóng yì. cì shǐ tài shǒu xíng bù, yù wú xì qiú, rén zì yǐ dé suǒ, bù zhī suǒ wèn, wéi bān zhào shū ér qù. hòu yǐ bìng miǎn.
后举孝廉,拜济阴郡丞,太守刘育甚重之,任以郡职,上书荐平。会平遭父丧去官。服阕,拜全椒长。政有恩惠,百姓怀感,人或增赀就赋,或减年从役。刺使、太守行部,狱无系囚,人自以得所,不知所问,唯班诏书而去。后以病免。
xiǎn zōng chū, shàng shū pú yè zhōng lí yì shàng shū jiàn píng jí láng yá wáng wàng dōng lái wáng fú yuē" chén qiè jiàn láng yá wáng wàng chǔ guó liú kuàng dōng lái wáng fú, jiē nián qī shí, zhí xìng tián dàn, suǒ jū zhī chù, yì lǐ huà zhī, xiū shēn xíng yì, yīng zài cháo cì. chén chéng bù zú zhī rén, qiè mù tuī shì jìn xián zhī yì" shū zòu, yǒu zhào zhēng píng děng, tè cì bàn zhuāng qián. zhì jiē bài yì láng, bìng shù yǐn jiàn. píng zài qiān shì zhōng, yǒng píng sān nián, bài zōng zhèng, shù jiàn dá míng shì chéng gōng huán nèn děng. zài wèi bā nián, yǐ lǎo bìng shàng shū qǐ hái gǔ, zú yú jiā.
显宗初,尚书仆射钟离意上书荐平及琅邪王望、东莱王扶曰“臣窃见琅邪王望、楚国刘旷、东莱王扶,皆年七十,执性恬淡,所居之处,邑里化之,修身行义,应在朝次。臣诚不足知人,窃慕推士进贤之义”书奏,有诏征平等,特赐办装钱。至皆拜议郎,并数引见。平再迁侍中,永平三年,拜宗正,数荐达名士承宫、郇恁等。在位八年,以老病上疏乞骸骨,卒于家。
wáng wàng zì cí qīng, kè shòu kuài jī, zì yì láng qiān qīng zhōu cì shǐ, shén yǒu wēi míng, shì shí, zhōu jùn zāi hàn, bǎi xìng qióng huāng, wàng xíng bù, dào jiàn jī zhě, luǒ xíng cǎo shí, wǔ bǎi yú rén, mǐn rán āi zhī, yīn yǐ pián yí chū suǒ zài bù sù, gěi qí lǐn liáng, wèi zuò hè yī. shì bì shàng yán, dì yǐ wàng bù xiān biǎo qǐng, zhāng shì bǎi guān, xiáng yì qí zuì. shí gōng qīng jiē yǐ wéi wàng zhī zhuān mìng, fǎ yǒu cháng tiáo. zhōng lí yì dú yuē" xī huá yuán zǐ fǎn, chǔ sòng zhī liáng chén, bù bǐng jūn mìng, shàn píng èr guó, chūn qiū zhī yì, yǐ wéi měi tán. jīn wàng huái yì wàng zuì, dāng rén bù ràng, ruò shéng zhī yǐ fǎ, hū qí běn qíng, jiāng guāi shèng cháo ài yù zhī zhǐ" dì jiā yì yì, shè qí bù zuì.
王望字慈卿,客授会稽,自议郎迁青州刺史,甚有威名,是时,州郡灾旱,百姓穷荒,望行部,道见饑者,裸行草食,五百馀人,愍然哀之,因以便宜出所在布粟,给其廪粮,为作褐衣。事毕上言,帝以望不先表请,章示百官,详议其罪。时公卿皆以为望之专命,法有常条。钟离意独曰“昔华元、子反,楚、宋之良臣,不禀君命,擅平二国,《春秋》之义,以为美谈。今望怀义忘罪,当仁不让,若绳之以法,忽其本情,将乖圣朝爱育之旨”帝嘉意议,赦其不罪。
wáng fú zì zi yuán, yē rén yě. shǎo xiū jié xíng, kè jū láng yá bù qí xiàn, suǒ zhǐ jù luò huà qí dé. guó xiāng zhāng zōng yè qǐng, bù yīng, yù qiáng zhì zhī, suì zhàng cè guī xiāng lǐ. lián qǐng, gù bìng bù qǐ. tài fù dèng yǔ pì, bù zhì. hòu bài yì láng, huì jiàn, xún xún shì bù néng yán. rán xìng shěn zhèng, bù kě gàn yǐ fēi yì, dāng shì gāo zhī. yǒng píng zhōng, lín yì hóu liú fù zhe hàn dé sòng, shèng chēng fú wéi míng chén yún.
王扶字子元,掖人也。少修节行,客居琅邪不其县,所止聚落化其德。国相张宗谒请,不应,欲强致之,遂杖策归乡里。连请,固病不起。太傅邓禹辟,不至。后拜议郎,会见,恂恂似不能言。然性沈正,不可干以非义,当世高之。永平中,临邑侯刘复著《汉德颂》,盛称扶为名臣云。
zhào xiào zì cháng píng, pèi guó qí rén yě. fù pǔ, wáng mǎng shí wéi tián hé jiāng jūn, rèn xiào wèi láng. měi gào guī, cháng bái yī bù dān. cháng cóng cháng ān hái, yù zhǐ yóu tíng. tíng cháng xiān shí wén xiào dāng guò, yǐ yǒu zhǎng zhě kè, sǎo sǎ dài zhī. xiào jì zhì, bù zì míng, zhǎng bù kěn nèi, yīn wèn yuē" wén tián hé jiāng jūn zi dāng cóng cháng ān lái, hé shí zhì hū" xiào yuē" xún dào yǐ" yú shì suì qù. jí tiān xià luàn, rén xiāng shí. xiào dì lǐ wèi è zéi suǒ de, xiào wén zhī, jí zì fù yì zéi, yuē" lǐ jiǔ è léi shòu, bù rú xiào féi bǎo" zéi dà jīng, bìng fàng zhī, wèi yuē" kě qiě guī, gèng chí mǐ bèi lái" xiào qiú bù néng dé, fù wǎng bào zéi, yuàn jiù hēng. zhòng yì zhī, suì bù hài. xiāng cháng fú qí yì. zhōu jùn pì zhào, jìn tuì bì yǐ lǐ. jǔ xiào lián, bù yīng.
赵孝字长平,沛国蕲人也。父普,王莽时为田禾将军,任孝为郎。每告归,常白衣步担。尝从长安还,欲止邮亭。亭长先时闻孝当过,以有长者客,扫洒待之。孝既至,不自名,长不肯内,因问曰“闻田禾将军子当从长安来,何时至乎”孝曰“寻到矣”于是遂去。及天下乱,人相食。孝弟礼为饿贼所得,孝闻之,即自缚诣贼,曰“礼久饿羸瘦,不如孝肥饱”贼大惊,并放之,谓曰“可且归,更持米糒来”孝求不能得,复往报贼,愿就亨。众异之,遂不害。乡常服其义。州郡辟召,进退必以礼。举孝廉,不应。
yǒng píng zhōng, pì tài wèi fǔ, xiǎn zōng sù wén qí xíng, zhào bài jiàn yì dài fū, qiān shì zhōng, yòu qiān cháng lè wèi wèi. fù zhēng dì lǐ wèi yù shǐ zhōng chéng. lǐ yì gōng qiān xíng yǐ, lèi yú xiào. dì jiā qí xiōng dì dǔ xíng, yù chǒng yì zhī, zhào lǐ shí rì yī jiù wèi wèi fǔ, tài guān sòng gōng jù, lìng gòng xiāng duì jìn huān. shù nián, lǐ zú, dì lìng xiào cóng guān shǔ sòng sàng guī zàng. hòu suì yú, fù yǐ wèi wèi cì gào guī, zú yú jiā. xiào wú zi, bài lǐ liǎng zi wèi láng.
永平中,辟太尉府,显宗素闻其行,诏拜谏议大夫,迁侍中,又迁长乐卫尉。复征弟礼为御史中丞。礼亦恭谦行已,类于孝。帝嘉其兄弟笃行,欲宠异之,诏礼十日一就卫尉府,太官送供具,令共相对尽欢。数年,礼卒,帝令孝从官属送丧归葬。后岁馀,复以卫尉赐告归,卒于家。孝无子,拜礼两子为郎。
shí, rǔ nán yǒu wáng lín jù wèi zhě, nián shí yú suì sàng fù mǔ. yīn zāo dà luàn, bǎi xìng bēn táo, wéi lín xiōng dì dú shǒu zhǒng lú, hào qì bù jué. dì jì, chū yù chì méi, jiāng wèi suǒ bǔ, lín zì fù, qǐng xiān jì sǐ, zéi jīn ér fàng qiǎn, yóu shì xiǎn míng xiāng yì. hòu pì sī tú fǔ, jiàn shì ér tuì.
时,汝南有王琳巨尉者,年十馀岁丧父母。因遭大乱,百姓奔逃,惟琳兄弟独守冢庐,号泣不绝。弟季,出遇赤眉,将为所哺,琳自缚,请先季死,贼矜而放遣,由是显名乡邑。后辟司徒府,荐士而退。
láng yá wèi tán shǎo xián zhě, shí yì wèi jī kòu suǒ huò, děng bèi shù shí rén jiē shù fù, yǐ cì dāng hēng. zéi jiàn tán shì jǐn hòu, dú lìng zhǔ cuàn, mù zhé zhí fù. zéi yǒu yí zhǎng gōng, tè āi niàn tán, mì jiě qí fù, yǔ yuē" rǔ cáo jiē yīng jiù shí, jí cóng cǐ qù" duì yuē" tán wèi zhū jūn cuàn, héng dé yí yú, yú rén jiē gū cǎo lái, bù rú shí wǒ" zhǎng gōng yì zhī, xiāng xiǎo shè qiǎn, bìng dé jù miǎn. tán yǒng píng zhōng wéi zhǔ jiā lìng.
琅邪魏谭少闲者,时亦为饑寇所获,等辈数十人皆束缚,以次当亨。贼见谭似谨厚,独令主爨,暮辄执缚。贼有夷长公,特哀念谭,密解其缚,语曰“汝曹皆应就食,急从此去”对曰“谭为诸君爨,恒得遗馀,馀人皆菇草莱,不如食我”长公义之,相晓赦遣,并得俱免。谭永平中为主家令。
yòu qí guó ér méng zǐ míng liáng jùn chē chéng zi wēi èr rén, xiōng dì bìng jiàn zhí yú chì méi, jiāng shí zhī, méng chéng kòu tóu, qǐ yǐ shēn dài, zéi yì āi ér liǎng shì yān.
又齐国兒萌子明、梁郡车成子威二人,兄弟并见执于赤眉,将食之,萌、成叩头,乞以身代,贼亦哀而两释焉。
chún yú gōng zì mèng sūn, běi hǎi chún yú rén yě. shàn shuō lǎo zi, qīng jìng bù mù róng míng. jiā yǒu shān tián guǒ shù, rén huò qīn dào, zhé zhù wèi shōu cǎi. yòu jiàn tōu yì hé zhě, gōng niàn qí kuì, yīn fú cǎo zhōng, dào qù nǎi qǐ, lǐ luò huà zhī.
淳于恭字孟孙,北海淳于人也。善说《老子》,清静不慕荣名。家有山田果树,人或侵盗,辄助为收采。又见偷刈禾者,恭念其愧,因伏草中,盗去乃起,里落化之。
wáng mǎng mò, suì jī bīng qǐ, gōng xiōng chóng jiāng wèi dào suǒ hēng, gōng qǐng dài, dé jù miǎn. hòu chóng zú, gōng yǎng gū yòu, jiào huì xué wèn, yǒu bù rú fǎ, zhé fǎn yòng zhàng zì chuí, yǐ gǎn wù zhī, ér cán ér gǎi guò. chū zāo zéi kòu, bǎi xìng mò shì nóng sāng. gōng cháng dú lì tián gēng, xiāng rén zhǐ zhī yuē" shí fāng xiáo luàn, sǐ shēng wèi fēn, hé kōng zì kǔ wèi" gōng yuē" zòng wǒ bù dé, tā rén hé shāng" kěn nòu bù chuò. hòu zhōu jùn lián zhào, bù yīng, suì yōu jū yǎng zhì, qián yú shān zé. jǔ dòng zhōu xuán, bì yóu lǐ dù. jiàn wǔ zhōng, jùn jǔ xiào lián, sī kōng pì, jiē bù yīng, kè yǐn láng yá qián zōu shān, suì shù shí nián.
王莽末,岁饑兵起,恭兄崇将为盗所亨,恭请代,得俱免。后崇卒,恭养孤幼,教诲学问,有不如法,辄反用杖自箠,以感悟之,儿惭而改过。初遭贼寇,百姓莫事农桑。恭常独力田耕,乡人止之曰“时方淆乱,死生未分,何空自苦为”恭曰“纵我不得,他人何伤”垦耨不辍。后州郡连召,不应,遂幽居养志,潜于山泽。举动周旋,必由礼度。建武中,郡举孝廉,司空辟,皆不应,客隐琅邪黔陬山,遂数十年。
jiàn chū yuán nián, sù zōng xià zhào měi gōng sù xíng, gào jùn cì bó èr shí pǐ, qiǎn yì gōng chē, chú wèi yì láng. yǐn jiàn jí rì, fǎng yǐ zhèng shì, qiān shì zhōng qí dū wèi, lǐ dài shén yōu. qí suǒ jiàn míng xián, wú bù zhēng yòng. jìn duì chén zhèng, jiē běn dào dé, dì yǔ zhī yán, wèi cháng bù chēng shàn. wǔ nián, bìng dǔ, shǐ zhě shù cún wèn, zú yú guān. zhào shū bāo tàn, cì gǔ qiān hú, kè shí biǎo lǘ. chú zǐ xiào wèi tài zǐ shè rén.
建初元年,肃宗下诏美恭素行,告郡赐帛二十匹,遣诣公车,除为议郎。引见极日,访以政事,迁侍中骑都尉,礼待甚优。其所荐名贤,无不征用。进对陈政,皆本道德,帝与之言,未尝不称善。五年,病笃,使者数存问,卒于官。诏书褒叹,赐谷千斛,刻石表闾。除子孝为太子舍人。
jiāng gé zì cì wēng, qí guó lín zī rén yě. shǎo shī fù, dú yǔ mǔ jū. zāo tiān xià luàn, dào zéi bìng qǐ, gé fù mǔ táo nàn, bèi jīng zǔ xiǎn, cháng cǎi shí yǐ wéi yǎng. shù yù zéi, huò jié yù jiāng qù, gé zhé tì qì qiú āi, yán yǒu lǎo mǔ, cí qì yuàn kuǎn, yǒu zú gǎn dòng rén zhě. zéi yǐ shì bù rěn fàn zhī, huò nǎi zhǐ bì bīng zhī fāng, suì dé jù quán yú nán. gé zhuǎn kè xià pī, qióng pín luǒ xiǎn, xíng yōng yǐ gōng mǔ, biàn shēn zhī wù, mò bù bì gěi.
江革字次翁,齐国临淄人也。少失父,独与母居。遭天下乱,盗贼并起,革负母逃难,备经阻险,常采拾以为养。数遇贼,或劫欲将去,革辄涕泣求哀,言有老母,辞气愿款,有足感动人者。贼以是不忍犯之,或乃指避兵之方,遂得俱全于难。革转客下邳,穷贫裸跣,行佣以供母,便身之物,莫不必给。
jiàn wǔ mò nián, yǔ mǔ guī xiāng lǐ. měi zhì suì shí, xiàn dāng àn bǐ, gé yǐ mǔ lǎo, bù yù yáo dòng, zì zài yuán zhōng wǎn chē, bù yòng niú mǎ, yóu shì xiāng lǐ chēng zhī yuē" jiāng jù xiào". tài shǒu cháng bèi lǐ zhào, gé yǐ mǔ lǎo bù yīng. jí mǔ zhōng, zhì xìng dài miè, cháng qǐn fú zhǒng lú, fú jìng, bù rěn chú. jùn shǒu qiǎn chéng yuàn shì fú, yīn qǐng yǐ wéi lì.
建武末年,与母归乡里。每至岁时,县当案比,革以母老,不欲摇动,自在辕中挽车,不用牛马,由是乡里称之曰“江巨孝”。太守尝备礼召,革以母老不应。及母终,至性殆灭,尝寝伏冢庐,服竟,不忍除。郡守遣丞掾释服,因请以为吏。
yǒng píng chū, jǔ xiào lián wèi láng, bǔ chǔ tài pú. yuè yú, zì hé qù. chǔ wáng yīng chí qiǎn guān shǔ zhuī zhī, suì bù kěn hái. fù shǐ zhōng fù zèng sòng, cí bù shòu. hòu shù yīng sān gōng mìng, zhé qù.
永平初,举孝廉为郎,补楚太仆。月馀,自劾去。楚王英驰遣官属追之,遂不肯还。复使中傅赠送,辞不受。后数应三公命,辄去。
jiàn zhuāng chū, tài wèi móu róng jǔ xián liáng fāng zhèng. zài qiān sī kōng zhǎng shǐ. sù zōng shén chóng lǐ zhī, qiān wǔ guān zhōng lǎng jiāng. měi cháo huì, dì cháng shǐ hǔ bēn fú shì, jí jìn bài, héng mù lǐ yān. shí yǒu jí bú huì, zhé tài guān sòng láo shàn, ēn chǒng yǒu shū. yú shì jīng shī guì qī wèi wèi mǎ liào shì zhōng dòu xiàn mù qí xíng, gè fèng shū zhì lǐ, gé wú suǒ bào shòu. dì wén ér yì shàn zhī. hòu shàng shū qǐ hái gǔ, zhuǎn bài jiàn yì dài fū, cì gào guī, yīn xiè bìng chēng dǔ.
建妆初,太尉牟融举贤良方正。再迁司空长史。肃宗甚崇礼之,迁五官中朗将。每朝会,帝常使虎贲扶侍,及进拜,恒目礼焉。时有疾不会,辄太官送醪膳,恩宠有殊。于是京师贵戚卫尉马廖、侍中窦宪慕其行,各奉书致礼,革无所报受。帝闻而益善之。后上书乞骸骨,转拜谏议大夫,赐告归,因谢病称笃。
yuán hé zhōng, tiān zǐ sī gé zhì xíng, zhì zhào qí xiāng yuē" jiàn yì dài fū jiāng gé, qián yǐ bìng guī, jīn qǐ jū hé rú. fū xiào, bǎi xíng zhī guān, zhòng shàn zhī shǐ yě. guó jiā měi wéi zhì shì, wèi cháng bù jí gé. xiàn yǐ jiàn gǔ qiān hú cì jù xiào, cháng yǐ bā yuè zhǎng lì cún wèn, zhì yáng jiǔ, yǐ zhōng jué shēn. rú yǒu bù xìng, cí yǐ zhōng láo" yóu shì" jù xiào" zhī chēng, xíng yú tiān xià. jí zú, zhào fù cì gǔ qiān hú.
元和中,天子思革至行,制诏齐相曰“谏议大夫江革,前以病归,今起居何如。夫孝,百行之冠,众善之始也。国家每惟志士,未尝不及革。县以见谷千斛赐巨孝,常以八月长吏存问,致羊酒,以终厥身。如有不幸,祠以中牢”由是“巨孝”之称,行于天下。及卒,诏复赐谷千斛。
liú bān zì bó xìng, xuān dì zhī xuán sūn yě. xuān dì fēng zǐ xiāo yú chǔ, shì wèi xiào wáng. xiào wáng shēng sī wáng yǎn, yǎn shēng wáng yū, yū shēng bān. zì xiāo zhì bān, jī lěi rén yì, shì yǒu míng jié, ér yū yóu cí dǔ. zǎo shī mǔ, tóng chǎn dì yuán xiāng hòu píng shàng yòu, yū qīn zì jū yǎng, cháng yǔ gòng wò qǐ yǐn shí. jí chéng rén, wèi cháng lí zuǒ yòu. píng bìng zú, yū kū qì ōu xuè, shù yuè yì mò. chū, yū xí wáng fēng, yīn zhí wáng mǎng cuàn wèi, fèi wèi shù rén, yīn jiā yú péng chéng.
刘般字伯兴,宣帝之玄孙也。宣帝封子嚣于楚,是为孝王。孝王生思王衍,衍生王纡,纡生般。自嚣至般,积累仁义,世有名节,而纡尤慈笃。早失母,同产弟原乡侯平尚幼,纡亲自鞠养,常与共卧起饮食。及成人,未尝离左右。平病卒,纡哭泣欧血,数月亦殁。初,纡袭王封,因值王莽篡位,废为庶人,因家于彭城。
bān shù suì ér gū, dú yǔ mǔ jū. wáng mǎng bài, tiān xià luàn, tài fū rén wén gēng shǐ jí wèi, nǎi jiāng bān jù bēn cháng ān. huì gēng shǐ bài, fù yǔ bān zhuǎn cè bīng gé zhōng, xī xíng shàng lǒng, suì liú zhì wǔ wēi. bān suī shàng shǎo, ér dǔ zhì xiū xíng, jiǎng sòng bù dài. qí mǔ jí zhū jiù, yǐ wéi shēn jì jué yù, sǐ shēng wèi bì, bù yí kǔ jīng ruò cǐ, shù yǐ xiǎo bān, bān yóu bù gǎi qí yè.
般数岁而孤,独与母居。王莽败,天下乱,太夫人闻更始即位,乃将般俱奔长安。会更始败,复与般转侧兵革中,西行上陇,遂流至武威。般虽尚少,而笃志修行,讲诵不怠。其母及诸舅,以为身寄绝域,死生未必,不宜苦精若此,数以晓般,般犹不改其业。
jiàn wǔ bā nián, kuí xiāo bài, hé xī shǐ tōng, bān jí jiāng jiā shǔ dōng zhì luò yáng, xiū jīng xué yú shī mén. míng nián, guāng wǔ xià zhào, fēng bān wèi zāi qiū hóu, fèng xiào wáng sì, shǐ jiù guó. hòu yǐ guó shǔ chǔ wáng, xǐ fēng zhù qiū hóu.
建武八年,隗嚣败,河西始通,般即将家属东至洛阳,修经学于师门。明年,光武下诏,封般为菑丘侯,奉孝王祀,使就国。后以国属楚王,徙封杼秋侯。
shí jiǔ nián, xíng xìng pèi, zhào wèn jùn zhōng zhū hóu xíng néng. tài shǒu jiàn yán bān shù xiū zhì xíng, wèi zhū hóu shī. dì wén ér jiā zhī, nǎi cì bān shòu, qián bǎi wàn, zēng èr bǎi pǐ. èr shí nián, fù yǔ chē jià huì pèi, yīn cóng hái luò yáng, cì gǔ shí wù, liú wèi shì cí hóu.
十九年,行幸沛,诏问郡中诸侯行能。太守荐言般束修至行,为诸侯师。帝闻而嘉之,乃赐般绶,钱百万,缯二百匹。二十年,复与车驾会沛,因从还洛阳,赐谷什物,留为侍祠侯。
yǒng píng yuán nián, yǐ guó shǔ pèi, xǐ fēng jū cháo hóu, fù suí zhū hóu jiù guó. shù nián, yáng zhōu cì shǐ guān xún jiàn bān zài guó kǒu wú zé yán, xíng yuán yuàn è, yí méng jīng xiǎn. xiǎn zōng jiā zhī. shí nián, zhēng bān xíng zhí jīn wú shì, cóng zhì nán yáng, hái wèi cháo hóu. míng nián, jiān tún qí xiào wèi. shí wǔ xiào guān xiǎn zhí xián, ér fǔ sì kuān chǎng, yú fú guāng lì, jì qiǎo bì gěi, gù duō yǐ zōng shì fèi fǔ jū zhī. měi xíng xìng jùn guó, bān cháng jiāng zhǎng shuǐ hú qí cóng.
永平元年,以国属沛,徙封居巢侯,复随诸侯就国。数年,杨州刺史观恂荐般在国口无择言,行元怨恶,宜蒙旌显。显宗嘉之。十年,征般行执金吾事,从至南阳,还为朝侯。明年,兼屯骑校尉。时五校官显职闲,而府寺宽敞,舆服光丽,伎巧毕给,故多以宗室肺腑居之。每行幸郡国,般常将长水胡骑从。
dì céng yù zhì cháng píng cāng, gōng qīng yì zhě duō yǐ wéi biàn. bān duì yǐ" cháng píng cāng wài yǒu lì mín zhī míng, ér nèi shí qīn kè bǎi xìng, háo yòu yīn yuán wèi jiān, xiǎo mín bù néng dé qí píng, zhì zhī bù biàn". dì nǎi zhǐ. shì shí xià lìng jìn mín èr yè, yòu yǐ jùn guó niú yì, tōng shǐ qū zhǒng zēng gēng, ér lì xià jiǎn jié, duō shī qí shí, bǎi xìng huàn zhī. bān shàng yán" jùn guó yǐ guān jìn èr yè, zhì yǒu tián zhě bù dé yú bǔ. jīn bīn jiāng hú jùn lǜ shǎo cán sāng, mín zī yú cǎi yǐ zhù kǒu shí, qiě yǐ dōng chūn xián yuè, bù fáng nóng shì. fū yú liè zhī lì, wèi tián chú hài, yǒu zhù gǔ shí, wú guān èr yè yě. yòu jùn guó yǐ niú yì shuǐ hàn, kěn tián duō jiǎn, gù zhào chì qū zhǒng, zēng jìn qǐng mǔ, yǐ wéi mín yě. ér lì jǔ dù tián, yù lìng duō qián, zhì yú bù zhǒng zhī chù, yì tōng wèi zū. kě shēn chì cì shǐ èr qiān dàn, wù lìng shí hé, qí yǒu zēng jiā, jiē shǐ yǔ duó tián tóng zuì" dì xī cóng zhī.
帝曾欲置常平仓,公卿议者多以为便。般对以“常平仓外有利民之名,而内实侵刻百姓,豪右因缘为奸,小民不能得其平,置之不便”。帝乃止。是时下令禁民二业,又以郡国牛疫,通使区种增耕,而吏下检结,多失其实,百姓患之。般上言“郡国以官禁二业,至有田者不得渔捕。今滨江湖郡率少蚕桑,民资渔采以助口实,且以冬春闲月,不妨农事。夫渔猎之利,为田除害,有助谷食,无关二业也。又郡国以牛疫、水旱,垦田多减,故诏敕区种,增进顷亩,以为民也。而吏举度田,欲令多前,至于不种之处,亦通为租。可申敕刺史、二千石,务令实核,其有增加,皆使与夺田同罪”帝悉从之。
sù zōng jí wèi, yǐ wéi cháng lè shào fǔ. jiàn chū èr nián, qiān zōng zhèng. bān qī zú, hòu jiā fèng zèng, jí cì zhǒng yíng dì yú xiǎn jié líng xià. bān zài wèi shù yán zhèng shì. qí shōu xù jiǔ zú, xíng yì yóu zhe, shí rén chēng zhī. nián liù shí, jiàn chū sān nián zú. zi xiàn sì. xiàn zú, zi zhòng sì. xiàn xiōng kǎi.
肃宗即位,以为长乐少府。建初二年,迁宗正。般妻卒,厚加赗赠,及赐冢茔地于显节陵下。般在位数言政事。其收恤九族,行义尤著,时人称之。年六十,建初三年卒。子宪嗣。宪卒,子重嗣。宪兄恺。
kǎi zì bó yù, yǐ dāng xí bān jué, ràng yǔ dì xiàn, dùn táo bì fēng. jiǔ zhī, zhāng hé zhōng, yǒu sī zòu qǐng jué kǎi guó, sù zōng měi qí yì, tè yōu jiǎ zhī, kǎi yóu bù chū. jī shí yú suì, zhì yǒng yuán shí nián, yǒu sī fù zòu zhī, shì zhōng jiǎ kuí yīn shàng shū yuē" kǒng zǐ chēng néng yǐ lǐ ràng wéi guó, yú cóng zhèng hū hé yǒu. qiè jiàn jū cháo hóu liú bān sì zǐ kǎi, sù xíng xiào yǒu, qiān xùn jié qīng, ràng fēng dì xiàn, qián shēn yuǎn jī. yǒu sī bù yuán lè shàn zhī xīn, ér shéng yǐ xún cháng zhī fǎ, jù fēi zhǎng kè ràng zhī fēng, chéng hán hóng zhī huà. qián shì fú yáng hóu wéi xuán chéng, jìn yǒu líng yáng hóu dīng hóng méng hóu dèng biāo, bìng yǐ gāo xíng jié shēn cí jué, wèi wén biǎn xuē, ér jiē dēng sān shì. jīn kǎi jǐng yǎng qián xiū, yǒu bó yí zhī jié, yí méng jīn yòu, quán qí xiān gōng, yǐ zēng shèng cháo shàng dé zhī měi" hé dì nà zhī, xià zhào yuē" gù jū cháo hóu liú bān sì zǐ kǎi, dāng xí bān jué, ér chēng fù yí yì, zhì guó dì xiàn, dùn wáng qī nián, suǒ shǒu mí dǔ. gài wáng fǎ chóng shàn, chéng rén zhī měi. qí tīng xiàn sì jué. zāo shì zhī yí, hòu bù dé yǐ wéi bǐ" nǎi zhēng kǎi, bài wèi láng, shāo qiān shì zhōng.
恺字伯豫,以当袭般爵,让与弟宪,遁逃避封。久之,章和中,有司奏请绝恺国,肃宗美其义,特优假之,恺犹不出。积十馀岁,至永元十年,有司复奏之,侍中贾逵因上书曰“孔子称能以礼让为国,于从政乎何有。窃见居巢侯刘般嗣子恺,素行孝友,谦逊洁清,让封弟宪,潜身远迹。有司不原乐善之心,而绳以循常之法,惧非长克让之风,成含弘之化。前世扶阳侯韦玄成,近有陵阳侯丁鸿、鄳侯邓彪,并以高行洁身辞爵,未闻贬削,而皆登三事。今恺景仰前修,有伯夷之节,宜蒙矜宥,全其先功,以增圣朝尚德之美”和帝纳之,下诏曰“故居巢侯刘般嗣子恺,当袭般爵,而称父遗意,致国弟宪,遁亡七年,所守弥笃。盖王法崇善,成人之美。其听宪嗣爵。遭事之宜,后不得以为比”乃征恺,拜为郎,稍迁侍中。
kǎi zhī rù cháo, zài wèi zhě mò bù yǎng qí fēng xíng. qiān bù bīng xiào wèi. shí sān nián, qiān zōng zhèng, miǎn. fù bài shì zhōng, qiān zhǎng shuǐ xiào wèi. yǒng chū yuán nián, dài zhōu zhāng wèi tài cháng. kǎi xìng dǔ gǔ, guì chǔ shì, měi yǒu zhēng jǔ, bì xiān yán xué. lùn yì yǐn zhèng, cí qì gāo yǎ. liù nián, dài zhāng mǐn wèi sī kōng. yuán chū èr nián, dài xià qín wèi sī tú.
恺之入朝,在位者莫不仰其风行。迁步兵校尉。十三年,迁宗正,免。复拜侍中,迁长水校尉。永初元年,代周章为太常。恺性笃古,贵处士,每有征举,必先岩穴。论议引正,辞气高雅。六年,代张敏为司空。元初二年,代夏勤为司徒。
jiù zhì, gōng qīng èr qiān dàn cì shǐ bù de xíng sān nián sàng, yóu shì nèi wài zhòng zhí bìng fèi sāng lǐ. yuán chū zhōng, dèng tài hòu zhào zhǎng lì yǐ xià bù wéi qīn xíng fú zhě, bù dé diǎn chéng xuǎn jǔ. shí, yǒu shàng yán mù shǒu yí tóng cǐ zhì, zhào xià gōng qīng, yì zhě yǐ wéi bù biàn. kǎi dú yì yuē" zhào shū suǒ yǐ wéi zhì fú zhī kē zhě, gài chóng huà lì sú, yǐ hóng xiào dào yě. jīn cì shǐ yī zhōu zhī biǎo, èr qiān dàn qiān lǐ zhī shī, zhí zài biàn zhāng bǎi xìng, xuān měi fēng sú, yóu yí zūn zhòng diǎn lǐ, yǐ shēn xiān zhī. ér yì zhě bù xún qí duān, zhì yú mù shǒu zé yún bù yí, shì yóu zhuó qí yuán ér wàng liú qīng, qū qí xíng ér yù jǐng zhí, bù kě de yě" tài hòu cóng zhī.
旧制,公卿、二千石、刺史不得行三年丧,由是内外众职并废丧礼。元初中,邓太后诏长吏以下不为亲行服者,不得典城选举。时,有上言牧守宜同此制,诏下公卿,议者以为不便。恺独议曰“诏书所以为制服之科者,盖崇化厉俗,以弘孝道也。今刺史一州之表,二千石千里之师,职在辩章百姓,宣美风俗,尤宜尊重典礼,以身先之。而议者不寻其端,至于牧守则云不宜,是犹浊其源而望流清,曲其形而欲景直,不可得也”太后从之。
shí, zhēng xī xiào wèi rèn shàng yǐ jiān lì bèi zhēng dǐ zuì. shàng céng fù tài jiāng jūn dèng zhì, zhì dǎng hù zhī, ér tài wèi mǎ yīng sī kōng lǐ hé chéng wàng zhì zhǐ, bù fù xiān qǐng, jí dú jiě shàng zāng gù, kǎi bù kěn yǔ yì. hòu shàng shū àn qí shì, èr fǔ bìng shòu qiǎn jiù, cháo tíng yǐ cǐ chēng zhī.
时,征西校尉任尚以奸利被征抵罪。尚曾副太将军邓骘,骘党护之,而太尉马英、司空李郃承望骘旨,不复先请,即独解尚臧锢,恺不肯与议。后尚书案其事,二府并受谴咎,朝廷以此称之。
shì shì wǔ suì, yǒng níng yuán nián, chēng bìng shàng shū zhì shì, yǒu zhào yōu xǔ yān, jiā cì qián sān shí wàn, yǐ qiān dàn lù guī yǎng, hé nán yǐn cháng yǐ suì bā yuè zhì yáng jiǔ. shí ān dì shǐ qīn zhèng shì, cháo tíng duō chēng kǎi zhī dé, dì nǎi qiǎn wèn qǐ jū, hòu jiā shǎng cì. huì mǎ yīng cè bà, shàng shū chén zhōng shàng shū jiàn kǎi yuē:
视事五岁,永宁元年,称病上书致仕,有诏优许焉,加赐钱三十万,以千石禄归养,河南尹常以岁八月致羊酒。时安帝始亲政事,朝廷多称恺之德,帝乃遣问起居,厚加赏赐。会马英策罢,尚书陈忠上疏荐恺曰:
chén wén sān gōng shàng zé tái jiē, xià xiàng shān yuè, gǔ gōng yuán shǒu, dǐng zú jū zhí. xié hé yīn yáng, tiáo xùn wǔ pǐn, kǎo gōng liàng cái, yǐ xù shù liáo, zāo liè fēng bù mí, yù xùn yǔ bù huò, wèi mò zhòng yān. ér jīn shàng sī quē zhí, wèi yì qí rén. chén qiè chà cì zhū qīng, kǎo hé zhòng yì, xián chēng tài cháng zhū chāng shào fǔ xún qiān. chén fù chǒng, qián tiǎn sī kōng, chāng qiān bìng wèi yuàn shǔ, jù zhī qí néng. chāng néng shuō jīng shū ér yòng xīn biǎn xiá, qiān yán yì gāng zhí ér báo yú yì wén. fú jiàn qián sī tú liú kǎi, shěn zhòng yuān yì, dào dé bó bèi, kè ràng jué tǔ, zhì zuò ruò dì, gōng fú yún zhī zhì, jiān hào rán zhī qì, pín lì èr sī, jǔ dòng dé lǐ. yǐ jí zhì shì, cè shēn lǐ xiàng, chù yuē sī chún, jìn tuì yǒu dù, bǎi liáo jǐng shì, hǎi nèi guī huái. wǎng zhě kǒng guāng shī dān, jìn shì dèng biāo zhāng pú, jiē qù zǎi xiàng, fù xù shàng sī. chéng yí jiǎn liàn zhuō yì, yǐ yàn zhòng wàng.
臣闻三公上则台阶,下象山岳,股肱元首,鼎足居职。协和阴阳,调训五品,考功量才,以序庶僚,遭烈风不迷,遇迅雨不惑,位莫重焉。而今上司缺职,未议其人。臣窃差次诸卿,考合众议,咸称太常朱伥、少府荀迁。臣父宠,前忝司空,伥、迁并为掾属,具知其能。伥能说经书而用心褊狭,迁严毅刚直而薄于艺文。伏见前司徒刘恺,沈重渊懿,道德博备,克让爵土,致祚弱弟,躬浮云之志,兼浩然之气,频历二司,举动得礼。以疾致仕,侧身里巷,处约思纯,进退有度,百僚景式,海内归怀。往者孔光、师丹,近世邓彪、张酺,皆去宰相,复序上司。诚宜简练卓异,以厌众望。
shū zòu, zhào yǐn kǎi bài tài wèi. ān dì chū, qīng hé xiāng shū sūn guāng zuò zāng dǐ zuì, suì zēng gù èr shì, xìn jí qí zi. shì shí jū yán dū wèi fàn bīn fù fàn zāng zuì, zhào xià sān gōng tíng wèi yì. sī tú yáng zhèn sī kōng chén bāo tíng wèi zhāng hào yì yī guāng bǐ. kǎi dú yǐ wéi" chūn qiū zhī yì, shàn shàn jí zǐ sūn, è è zhǐ qí shēn, suǒ yǐ jìn rén yú shàn yě. shàng shū yuē: shàng xíng xié qīng, xià xíng xié zhòng. rú jīn shǐ zāng lì jìn gù zǐ sūn, yǐ qīng cóng zhòng, jù jí shàn rén, fēi xiān wáng xiáng xíng zhī yì yě" yǒu zhào" tài wèi yì shì"
书奏,诏引恺拜太尉。安帝初,清河相叔孙光坐臧抵罪,遂增锢二世,衅及其子。是时居延都尉范邠复犯臧罪,诏下三公、廷尉议。司徒杨震、司空陈褒、廷尉张皓议依光比。恺独以为“《春秋》之义,善善及子孙,恶恶止其身,所以进人于善也。《尚书》曰:上刑挟轻,下刑挟重。如今使臧吏禁锢子孙,以轻从重,惧及善人,非先王详刑之意也”有诏“太尉议是”
shì shì sān nián, yǐ jí qǐ hái gǔ, jiǔ nǎi xǔ zhī, xià hé nán yǐn lǐ zhì rú qián. suì yú, zú yú jiā. zhào shǐ zhě hù sāng shì, cì dōng yuán mì qì, qián wǔ shí wàn, bù qiān pǐ.
视事三年,以疾乞骸骨,久乃许之,下河南尹礼秩如前。岁馀,卒于家。诏使者护丧事,赐东园秘器,钱五十万,布千匹。
shǎo zǐ mào, zì shū shèng, yì hǎo lǐ ràng, lì wèi chū nà, huán dì shí wéi sī kōng. huì sī lì xiào wèi lǐ yīng děng dǐ zuì, ér nán yáng tài shǒu chéng jìn tài yuán tài shǒu liú zhì xià yù dāng sǐ, mào yǔ tài wèi chén fān sī tú liú jǔ gòng shàng shū sòng zhī. dì bù yuè, yǒu sī chéng zhǐ hé zòu sān gōng, mào suì zuò miǎn. jiàn níng zhōng, fù wèi tài zhōng dài fū, zú yú gōng.
少子茂,字叔盛,亦好礼让,历位出纳,桓帝时为司空。会司隶校尉李膺等抵罪,而南阳太守成瑨、太原太守刘瓆下狱当死,茂与太尉陈蕃、司徒刘矩共上书讼之。帝不悦,有司承旨劾奏三公,茂遂坐免。建宁中,复为太中大夫,卒于宫。
zhōu pán zì jiān bó, rǔ nán ān chéng rén, zhēng shì xiè zhī zōng yě. zǔ fù yè, jiàn wǔ chū wèi tiān shuǐ tài shǒu. pán shǎo yóu jīng shī, xué gǔ wén shàng shū hóng fàn wǔ xíng zuǒ shì chuán, hǎo lǐ yǒu xíng, fēi diǎn mó bù yán, zhū rú zōng zhī. jū pín yǎng mǔ, jiǎn bó bù chōng. cháng sòng shī zhì rǔ fén zhī zú zhāng, kǎi rán ér tàn, nǎi jiě wéi dài, jiù xiào lián zhī jǔ. hé dì chū, bài yè zhě, chú rèn chéng zhǎng, qiān yáng xià chóng hé lìng, pín lì sān chéng, jiē yǒu huì zhèng. hòu sī mǔ, qì guān huán xiāng lǐ. jí mǔ mò, āi zhì jǐ yú huǐ miè, fú zhōng, suì lú yú zhǒng cè. jiào shòu mén tú cháng qiān rén.
周磐字坚伯,汝南安成人,征士燮之宗也。祖父业,建武初为天水太守。磐少游京师,学《古文尚书》、《洪范五行》、《左氏传》,好礼有行,非典谟不言,诸儒宗之。居贫养母,俭薄不充。尝诵《诗》至《汝坟》之卒章,慨然而叹,乃解韦带,就孝廉之举。和帝初,拜谒者,除任城长,迁阳夏、重合令,频历三城,皆有惠政。后思母,弃官还乡里。及母殁,哀至几于毁灭,服终,遂庐于冢侧。教授门徒常千人。
gōng fǔ sān pì, jiē yǐ yǒu dào tè zhēng, pán yǔ yǒu rén yuē" xī fāng huí zhī fù sè shén yǎng hé, bù yǐ róng lì huá qí shēng shù. wú qīn yǐ méi yǐ, cóng wù hé wéi" suì bù yīng. jiàn guāng yuán nián, nián qī shí sān, suì cháo huì jí zhū shēng, jiǎng lùn zhōng rì, yīn lìng qí èr zǐ yuē" wú rì zhě mèng jiàn xiān shī dōng lǐ xiān shēng, yǔ wǒ jiǎng yú yīn táng zhī ào" jì ér cháng tàn" qǐ wú chǐ zhī jǐn hū. ruò mìng zhōng zhī rì, tóng guān zú yǐ zhōu shēn, wài guǒ zú yǐ zhōu guān, liǎn xíng xuán fēng, zhuó yī fú jīn. biān èr chǐ sì cùn jiǎn, xiě yáo diǎn yī piān, bìng dāo bǐ gè yī, yǐ zhì guān qián, shì bù wàng shèng dào" qí yuè wàng rì, wú bìng hū zhōng, xué zhě yǐ wéi zhī mìng yān.
公府三辟,皆以有道特征,磐语友人曰“昔方回、支父啬神养和,不以荣利滑其生术。吾亲以没矣,从物何为”遂不应。建光元年,年七十三,岁朝会集诸生,讲论终日,因令其二子曰“吾日者梦见先师东里先生,与我讲于阴堂之奥”既而长叹“岂吾齿之尽乎。若命终之日,桐棺足以周身,外椁足以周棺,敛形悬封,濯衣幅巾。编二尺四寸简,写《尧典》一篇,并刀笔各一,以置棺前,示不忘圣道”其月望日,无病忽终,学者以为知命焉。
pán tóng jùn cài shùn, zì jūn zhòng, yì yǐ zhì xiào chēng. shùn shǎo gū, yǎng mǔ. cháng chū qiú xīn, yǒu kè zú zhì, mǔ wàng shùn bù hái, nǎi shì qí zhǐ, shùn jí xīn dòng, qì xīn chí guī, guì wèn qí gù. mǔ yuē" yǒu jí kè lái, wú shì zhǐ yǐ wù rǔ ěr" mǔ nián jiǔ shí, yǐ shòu zhōng. wèi jí dé zàng, lǐ zhōng zāi, huǒ jiāng bī qí shě, shùn bào fú guān jiù, hào kū jiào tiān, huǒ suì yuè shāo tā shì, shùn dú de miǎn. tài shǒu hán chóng zhào wèi dōng gé jì jiǔ. mǔ píng shēng wèi léi, zì wáng hòu, měi yǒu léi zhèn, shùn zhé huán zhǒng qì, yuē" shùn zài cǐ" chóng wén zhī, měi léi zhé wèi chà chē mǎ dào mù suǒ. hòu tài shǒu bào zhòng jǔ xiào lián, shùn bù néng yuǎn lí fén mù, suì bù jiù. nián bā shí, zhōng yú jiā.
磐同郡蔡顺,字君仲,亦以至孝称。顺少孤,养母。尝出求薪,有客卒至,母望顺不还,乃噬其指,顺即心动,弃薪驰归,跪问其故。母曰“有急客来,吾噬指以悟汝耳”母年九十,以寿终。未及得葬,里中灾,火将逼其舍,顺抱伏棺柩,号哭叫天,火遂越烧它室,顺独得免。太守韩崇召为东閤祭酒。母平生畏雷,自亡后,每有雷震,顺辄圜冢泣,曰“顺在此”崇闻之,每雷辄为差车马到墓所。后太守鲍众举孝廉,顺不能远离坟墓,遂不就。年八十,终于家。
zhào zī zì wén chǔ, dōng jùn yàn rén yě. fù chàng, wèi bó shì. zī shǎo gū, yǒu xiào xíng, zhōu jùn zhào jǔ xiào lián, bìng bù jiù.
赵咨字文楚,东郡燕人也。父畅,为博士。咨少孤,有孝行,州郡召举孝廉,并不就。
yán xī yuán nián, dà sī nóng chén qí jǔ zī zhì xiào yǒu dào, réng qiān bó shì. líng dì chū, tài fù chén fān dà jiàng jūn dòu wǔ wèi huàn zhě suǒ zhū, zī nǎi xiè bìng qù. tài wèi yáng cì tè pì, shǐ shì jīn chū rù, qǐng yǔ jiǎng yì. jǔ gāo dì, lèi qiān dūn huáng tài shǒu. yǐ bìng miǎn hái, gōng lǜ zǐ sūn gēng nóng wèi yǎng.
延憙元年,大司农陈奇举咨至孝有道,仍迁博士。灵帝初,太傅陈蕃、大将军窦武为宦者所诛,咨乃谢病去。太尉杨赐特辟,使饰巾出入,请与讲议。举高第,累迁敦煌太守。以病免还,躬率子孙耕农为养。
dào cháng yè wǎng jié zhī, zī kǒng mǔ jīng jù, nǎi xiān zhì mén yíng dào, yīn qǐng wèi shè shí, xiè yuē" lǎo mǔ bā shí, jí bìng xū yǎng, jū pín, zhāo xī wú chǔ, qǐ shǎo liàng yī liáng" qī zǐ wù yú, yī wú suǒ qǐng. dào jiē cán tàn, guì ér cí yuē" suǒ fàn wú zhuàng, gàn bào xián zhě" yán bì bēn chū, zī zhuī yǐ wù yǔ zhī, bù jí. yóu cǐ yì zhī míng. zhēng bài yì láng, cí jí bú dào, zhào shū qiè ràng, zhōu jùn yǐ lǐ fā qiǎn, qián hòu zài sān, bù dé yǐ yìng zhào.
盗尝夜往劫之,咨恐母惊惧,乃先至门迎盗,因请为设食,谢曰“老母八十,疾病须养,居贫,朝夕无储,乞少量衣粮”妻子物馀,一无所请。盗皆惭叹,跪而辞曰“所犯无状,干暴贤者”言毕奔出,咨追以物与之,不及。由此益知名。征拜议郎,辞疾不到,诏书切让,州郡以礼发遣,前后再三,不得已应召。
fù bài dōng hǎi xiàng. zhī guān, dào jīng xíng yáng, lìng dūn huáng cáo gǎo, zī zhī gù xiào lián yě, yíng lù yè hòu, zī bù wéi liú. gǎo sòng zhì tíng cì, wàng chén bù jí, wèi zhǔ bù yuē" zhào jūn míng zhòng, jīn guò jiè bú jiàn, bì wèi tiān xià xiào" jí qì yìn shòu, zhuī zhì dōng hǎi. yè zī bì, cí guī jiā. qí wéi shí rén suǒ guì ruò cǐ.
复拜东海相。之官,道经荥阳,令敦煌曹暠,咨之故孝廉也,迎路谒候,咨不为留。暠送至亭次,望尘不及,谓主簿曰“赵君名重,今过界不见,必为天下笑”即弃印绶,追至东海。谒咨毕,辞归家。其为时人所贵若此。
zī zài guān qīng jiǎn, jì rì shòu fèng, háo dǎng wèi qí jiǎn jié. shì shì sān nián, yǐ jí zì qǐ, zhēng bài yì láng. kàng jí jīng shī, jiāng zhōng, gào qí gù lì zhū qí xiāo jiàn děng, shǐ báo liǎn sù guān, jí yǐ huáng rǎng, yù lìng sù xiǔ, zǎo guī hòu tǔ, bù tīng zǐ sūn gǎi zhī. nǎi yí shū chì zi yìn yuē:
咨在官清简,计日受奉,豪党畏其俭节。视事三年,以疾自乞,征拜议郎。抗疾京师,将终,告其故吏朱祇、萧建等,使薄敛素棺,籍以黄壤,欲令速朽,早归后土,不听子孙改之。乃遗书敕子胤曰:
fū hán qì zhī lún, yǒu shēng bì zhōng, gài tiān dì zhī cháng qī, zì rán zhī zhì shù. shì yǐ tōng rén dá shì, jiàn zī xìng mìng, yǐ cún wáng wèi huì míng, sǐ shēng wèi zhāo xī, gù qí shēng yě bù wéi yú, wáng yě bù zhī qī. fū wáng zhě, yuán nián qù tǐ, zhēn hún yóu sǎn, fǎn sù fù shǐ, guī yú wú duān. jì yǐ xiāo pū, hái hé fèn tǔ. tǔ wèi qì wù, qǐ yǒu xìng qíng, ér yù zhì qí hòu bó, diào qí zào shī xié. dàn yǐ shēng zhě zhī qíng, bù rěn jiàn xíng zhī huǐ, nǎi yǒu yǎn gé mái biǎn zhī zhì. yì yuē" gǔ zhī zàng zhě, yī yǐ xīn, cáng zhī zhōng yě, hòu shì shèng rén yì zhī yǐ guān guǒ" guān guǒ zhī zào, zì huáng dì shǐ. yuán zì táo táng, dǎi yú yú xià, yóu shàng jiǎn piáo, huò wǎ huò mù, jí zhì yīn rén ér yǒu jiā yān. zhōu shì yīn zhī, zhì jiān èr dài. fù zhòng yǐ qiáng shà zhī shì, biǎo yǐ jīng míng zhī yí, zhāo fù hán liǎn zhī lǐ, bìn zàng zhái zhào zhī qī, guān guǒ zhōu zhòng zhī zhì, yī qīn chēng xí zhī shù, qí shì fán ér hài shí, pǐn wù suì ér nán bèi. rán ér zhì jué yì jí, guì jiàn shū děng. zì chéng kāng yǐ xià, qí diǎn shāo guāi. zhì yú zhàn guó, jiàn zhì tuí líng, fǎ dù shuāi huǐ, shàng xià jiàn zá. zhōng shǐ jìn hóu qǐng suì, qín bó xùn zàng, chén dài fū shè cān mén zhī mù, sòng sī mǎ zào shí guǒ zhī shē. yuán jì bào qín, wéi dào fèi dé, miè sān dài zhī zhì, xìng yín xié zhī fǎ, guó zī mí yú sān quán, rén lì chán yú lì mù, wán hǎo qióng yú fèn tǔ, jì qiǎo fèi yú zhūn xī. zì shēng mín yǐ lái, hòu zhōng zhī bì, wèi yǒu ruò cǐ zhě. suī yǒu zhòng ní zhòng míng zhōu lǐ, mò zǐ miǎn yǐ gǔ dào, yóu bù néng yù yě.
夫含气之伦,有生必终,盖天地之常期,自然之至数。是以通人达士,鉴兹性命,以存亡为晦明,死生为朝夕,故其生也不为娱,亡也不知戚。夫亡者,元年去体,贞魂游散,反素复始,归于无端。既已消仆,还合粪土。土为弃物,岂有性情,而欲制其厚薄,调其燥湿邪。但以生者之情,不忍见形之毁,乃有掩骼埋窆之制。《易》曰“古之葬者,衣以薪,藏之中野,后世圣人易之以棺椁”棺椁之造,自黄帝始。爰自陶唐,逮于虞、夏,犹尚简朴,或瓦或木,及至殷人而有加焉。周室因之,制兼二代。复重以墙翣之饰,表以旌铭之仪,招复含敛之礼,殡葬宅兆之期,棺椁周重之制,衣衾称袭之数,其事烦而害实,品物碎而难备。然而秩爵异级,贵贱殊等。自成、康以下,其典稍乖。至于战国,渐至穨陵,法度衰毁,上下僭杂。终使晋侯请隧,秦伯殉葬,陈大夫设参门之木,宋司马造石椁之奢。爰暨暴秦,违道废德,灭三代之制,兴淫邪之法,国资糜于三泉,人力单于郦墓,玩好穷于粪土,伎巧费于窀穸。自生民以来,厚终之敝,未有若此者。虽有仲尼重明周礼,墨子勉以古道,犹不能御也。
shì yǐ huá xià zhī shì, zhēng xiāng líng shàng, wéi lǐ zhī běn, shì lǐ zhī mò, wù lǐ zhī huá, qì lǐ zhī shí, dān jiā jié cái, yǐ xiāng yíng fù. fèi shì shēng ér yíng zhōng wáng, tì suǒ yǎng ér wèi hòu zàng, qǐ yún shèng rén zhì lǐ zhī yì hū. jì yuē" sàng suī yǒu lǐ, āi wéi zhǔ yǐ" yòu yuē" sàng yǔ qí yì yě níng qī" jīn zé bù rán, bìng guān hé guǒ, yǐ wéi xiào kǎi, fēng zī zhòng suì, yǐ zhāo cè yǐn, wú suǒ bù qǔ yě. xī shùn zàng cāng wú, èr fēi bù cóng. qǐ yǒu pǐ pèi zhī huì, shǒu cháng zhī suǒ hū. shèng zhǔ míng wáng, qí yóu ruò sī, kuàng yú pǐn shù, lǐ suǒ bù jí. gǔ rén shí tóng jí huì, shí guāi zé bié, dòng jìng yīng lǐ, lín shì hé yí. wáng sūn luǒ zàng, mò yí lù hái, jiē dá yú xìng lǐ, guì yú sù biàn. liáng bó luán fù méi, juǎn xí ér zàng, shēn wáng bù fǎn qí shī. bǐ shù zi qǐ báo zhì qīn zhī ēn, wáng zhōng xiào zhī dào xié. kuàng wǒ bǐ àn, bù dé bù mǐn, báo yì nèi zhāo, zhì yǒu suǒ mù, shàng tóng gǔ rén, xià bù wéi jiù. guǒ bì xíng zhī, wù shēng yí yì. kǒng ěr děng mù yàn suǒ jiàn, ěr huì suǒ yì, bì yù gǎi bìn, yǐ guāi wú zhì, gù yuǎn cǎi gǔ shèng, jìn kuí xíng shì, yǐ wù ěr xīn. dàn yù zhì kǎn, lìng róng guān guǒ, guān guī jí zàng, píng dì wú fén. wù bo shí rì, zàng wú shè diàn, wù liú mù cè, wú qǐ fēng shù. yú xì xiǎo zi, qí miǎn zhī zāi, wú miè fù yǒu yán yǐ.
是以华夏之士,争相陵尚,违礼之本,事礼之末,务礼之华,弃礼之实,单家竭财,以相营赴。废事生而营终亡,替所养而为厚葬,岂云圣人制礼之意乎。记曰“丧虽有礼,哀为主矣”又曰“丧与其易也宁戚”今则不然,并棺合椁,以为孝恺,丰资重襚,以昭恻隐,吾所不取也。昔舜葬苍梧,二妃不从。岂有匹配之会,守常之所乎。圣主明王,其犹若斯,况于品庶,礼所不及。古人时同即会,时乖则别,动静应礼,临事合宜。王孙裸葬,墨夷露骸,皆达于性理,贵于速变。梁伯鸾父没,卷席而葬,身亡不反其尸。彼数子岂薄至亲之恩,亡忠孝之道邪。况我鄙暗,不德不敏,薄意内昭,志有所慕,上同古人,下不为咎。果必行之,勿生疑异。恐尔等目厌所见,耳讳所议,必欲改殡,以乖吾志,故远采古圣,近揆行事,以悟尔心。但欲制坎,令容棺椁,棺归即葬,平地无坟。勿卜时日,葬无设奠,勿留墓侧,无起封树。於戏小子,其勉之哉,吾蔑复有言矣。
zhū qí xiāo jiàn sòng sàng dào jiā, zi yìn bù rěn fù tǐ yǔ tǔ bìng hé, yù gēng gǎi bìn, qí jiàn pì yǐ gù mìng, yú shì fèng xíng, shí chēng zī míng dá.
朱祇、萧建送丧到家,子胤不忍父体与土并合,欲更改殡,祇、建譬以顾命,于是奉行,时称咨明达。
zàn yuē: gōng zǐ cháng píng, lín kòu ràng shēng. chún yú rén tì," jù xiào" yǐ míng. jū cháo hǎo dú, suì chéng jiā lù. bó yù qūn xún, fāng jī gū zhú. wén chǔ báo zhōng, sàng xiǔ wéi sù. zhōu néng gǎn qīn, sè shén yǎng fú.
赞曰:公子、长平,临寇让生。淳于仁悌,“巨孝”以名。居巢好读,遂承家禄。伯豫逡巡,方迹孤竹。文楚薄终,丧朽惟速。周能感亲,啬神养福。