yě wáng èr lǎo xiàng zhǎng féng méng zhōu dǎng wáng bà yán guāng jǐng dān liáng hóng gāo fèng tái tóng hán kāng jiǎo shèn dài liáng fǎ zhēn hàn yīn lǎo fù chén liú lǎo fù páng gōng
野王二老 向长 逢萌 周党 王霸 严光 井丹 梁鸿 高凤 台佟 韩康 矫慎 戴良 法真 汉阴老父 陈留老父 庞公
yì chēng" dùn zhī shí yì dà yǐ zāi". yòu yuē:" bù shì wáng hóu, gāo shàng qí shì." shì yǐ yáo chēng zé tiān, bù qū yǐng yáng zhī gāo wǔ jìn měi yǐ, zhōng quán gū zhú zhī jié. zì zī yǐ jiàng, fēng liú mí fán, zhǎng wǎng zhī guǐ wèi shū, ér gǎn zhì zhī shù fěi yī. huò yǐn jū yǐ qiú qí zhì, huò huí bì yǐ quán qí dào, huò jìng yǐ yǐ zhèn qí zào, huò qù wēi yǐ tú qí ān, huò gòu sú yǐ dòng qí gài, huò cī wù yǐ jī qí qīng. rán guān qí gān xīn quǎn mǔ zhī zhōng, qiáo cuì jiāng hǎi zhī shàng, qǐ bì qīn yú niǎo lè lín cǎo zāi! yì yún xìng fēn suǒ zhì ér yǐ. gù méng chǐ zhī bīn, lǚ chù bù qù qí guó dǎo hǎi zhī jié, qiān shèng mò yí qí qíng. shì shǐ jiǎo yì qù jiù, zé bù néng xiāng wèi yǐ. bǐ suī kēng kēng yǒu lèi gū míng zhě, rán ér chán tuì xiāo āi zhī zhōng, zì zhì huán qū zhī wài, yì fū shì zhì qiǎo yǐ zhú fú lì zhě hū! xún qīng yǒu yán yuē," zhì yì xiū zé jiāo fù guì, dào yì zhòng zé qīng wáng gōng" yě.
《易》称“《遯》之时义大矣哉”。又曰:“不事王侯,高尚其事。”是以尧称则天,不屈颍阳之高;武尽美矣,终全孤竹之洁。自兹以降,风流弥繁,长往之轨未殊,而感致之数匪一。或隐居以求其志,或回避以全其道,或静已以镇其躁,或去危以图其安,或垢俗以动其概,或疵物以激其清。然观其甘心畎亩之中,憔悴江海之上,岂必亲鱼鸟、乐林草哉!亦云性分所至而已。故蒙耻之宾,屡黜不去其国;蹈海之节,千乘莫移其情。适使矫易去就,则不能相为矣。彼虽硜硜有类沽名者,然而蝉蜕嚣埃之中,自致寰区之外,异夫饰智巧以逐浮利者乎!荀卿有言曰,“志意修则骄富贵,道义重则轻王公”也。
hàn shì zhōng wēi, wáng mǎng cuàn wèi, shì zhī yùn jiè yì fèn shén yǐ. shì shí liè guàn huǐ miǎn, xiāng xié chí ér qù zhī zhě, gài bù kě shèng shǔ. yáng xióng yuē:" hóng fēi míng míng, yì zhě hé cuàn yān." yán qí wéi huàn zhī yuǎn yě. guāng wǔ cè xí yōu rén, qiú zhī ruò bù jí, jīng bó pú chē zhī suǒ zhēng bēn, xiāng wàng yú yán zhōng yǐ. ruò xuē fāng féng méng, pìn ér bù kěn zhì yán guāng zhōu dǎng wáng bà, zhì ér bù néng qū. qún fāng xián suì, zhì shì huái rén, sī gù suǒ wèi" jǔ yì mín tiān xià guī xīn" zhě hū! sù zōng yì lǐ zhèng jūn ér zhēng gāo fèng, yǐ chéng qí jié. zì hòu dì dé shāo shuāi, xié xuē nǚ dāng cháo, chǔ zǐ gěng jiè, xiū yǔ qīng xiàng děng liè, zhì nǎi kàng fèn ér bù gù, duō shī qí zhōng xíng yān. gài lù qí jué chén bù fǎn, tóng fū zuò zhě, liè zhī cǐ piān.
汉室中微,王莽篡位,士之蕴藉义愤甚矣。是时裂冠毁冕,相携持而去之者,盖不可胜数。杨雄曰:“鸿飞冥冥,弋者何篡焉。”言其违患之远也。光武侧席幽人,求之若不及,旌帛蒲车之所征贲,相望于岩中矣。若薛方、逢萌,聘而不肯至;严光、周党、王霸,至而不能屈。群方咸遂,志士怀仁,斯固所谓“举逸民天下归心”者乎!肃宗亦礼郑均而征高凤,以成其节。自后帝德稍衰,邪{ 薛女}当朝,处子耿介,羞与卿相等列,至乃抗愤而不顾,多失其中行焉。 盖录其绝尘不反,同夫作者,列之此篇。
yě wáng èr lǎo zhě, bù zhī hé xǔ rén yě. chū, guāng wǔ èr yú gēng shǐ, huì guān zhōng rǎo luàn, qiǎn qián jiāng jūn dèng yǔ xī zhēng, sòng zhī yú dào. jì fǎn, yīn yú yě wáng liè, lù jiàn èr lǎo zhě jí qín. guāng wǔ wèn yuē:" qín hé xiàng?" bìng jǔ shǒu xī zhǐ, yán" cǐ zhōng duō hǔ, chén měi jí qín, hǔ yì jí chén, dài wáng wù wǎng yě." guāng wǔ yuē:" gǒu yǒu qí bèi, hǔ yì hé huàn." fù yuē:" hé dài wáng zhī miù xié! xī tāng jí jié yú míng tiáo, ér dài chéng yú bó wǔ wáng yì jí zhòu yú mù yě, ér dài chéng yú jiá. bǐ èr wáng zhě, qí bèi fēi bù shēn yě. shì yǐ jí rén zhě, rén yì jí zhī, suī yǒu qí bèi, yōng kě hū hū!" guāng wǔ wù qí zhǐ, gù zuǒ yòu yuē:" cǐ yǐn zhě yě." jiāng yòng zhī, cí ér qù, mò zhī suǒ zài.
野王二老者,不知何许人也。初,光武贰于更始,会关中扰乱,遣前将军邓禹西征,送之于道。既反,因于野王猎,路见二老者即禽。光武问曰:“禽何向?”并举手西指,言“此中多虎,臣每即禽,虎亦即臣,大王勿往也。”光武曰:“苟有其备,虎亦何患。”父曰:“何大王之谬邪!昔汤即桀于鸣条,而大城于亳;武王亦即纣于牧野,而大城于郏。彼二王者,其备非不深也。 是以即人者,人亦即之,虽有其备,庸可忽乎!”光武悟其旨,顾左右曰:“此隐者也。”将用之,辞而去,莫知所在。
xiàng zhǎng zì zǐ píng, hé nèi zhāo gē rén yě. yǐn jū bù shì, xìng shàng zhōng hé, hǎo tōng lǎo yì. pín wú zī shí, hào shì zhě gèng kuì yān, shòu zhī qǔ zú ér fǎn qí yú. wáng mǎng dà sī kōng wáng yì pì zhī, lián nián nǎi zhì, yù jiàn zhī yú mǎng, gù cí nǎi zhǐ. qián yǐn yú jiā. dú yì zhì sǔn yì guà, kuì rán tàn yuē:" wú yǐ zhī fù bù rú pín, guì bù rú jiàn, dàn wèi zhī sǐ hé rú shēng ěr." jiàn wǔ zhōng, nán nǚ qǔ jià jì bì, chì duàn jiā shì wù xiāng guān, dāng rú wǒ sǐ yě. yú shì suì sì yì, yǔ tóng hào běi hǎi qín qìng jù yóu wǔ yuè míng shān, jìng bù zhī suǒ zhōng.
向长字子平,河内朝歌人也。隐居不仕,性尚中和,好通《老》、《易》。贫无资食,好事者更馈焉,受之取足而反其余。王莽大司空王邑辟之,连年乃至,欲荐之于莽,固辞乃止。潜隐于家。读《易》至《损》、《益》卦,喟然叹曰:“吾已知富不如贫,贵不如贱,但未知死何如生耳。”建武中,男女娶嫁既毕,敕断家事勿相关,当如我死也。于是遂肆意,与同好北海禽庆俱游五岳名山,竟不知所终。
féng méng zì zi kāng, běi hǎi dū chāng rén yě. jiā pín, jǐ shì xiàn wèi tíng cháng. shí wèi xíng guò tíng, méng hòu yíng bài yè, jì ér zhì CF48 tàn yuē:" dà zhàng fū ān néng wéi rén yì zāi!" suì qù zhī cháng ān xué, tōng chūn qiū jīng. shí wáng mǎng shā qí zi yǔ, méng wèi yǒu rén yuē:" sān gāng jué yǐ! bù qù, huò jiāng jí rén." jí jiě guān guà dōng dū chéng mén, guī, jiāng jiā shǔ fú hǎi, kè yú liáo dōng.
逢萌字子康,北海都昌人也。家贫,给事县为亭长。时尉行过亭,萌候迎拜谒,既而掷CF48叹曰:“大丈夫安能为人役哉!”遂去之长安学,通《春秋经》。时王莽杀其子宇,萌谓友人曰:“三纲绝矣!不去,祸将及人。”即解冠挂东都城门,归,将家属浮海,客于辽东。
méng sù míng yīn yáng, zhī mǎng jiāng bài, yǒu qǐng, nǎi shǒu dài wǎ àng, kū yú shì yuē:" xīn hū xīn hū!" yīn suì qián cáng.
萌素明阴阳,知莽将败,有顷,乃首戴瓦盎,哭于市曰:“新乎新乎!”因遂潜藏。
jí guāng wǔ jí wèi, nǎi zhī láng yá láo shān, yǎng zhì xiū dào, rén jiē huà qí dé.
及光武即位,乃之琅邪劳山,养志修道,人皆化其德。
běi hǎi tài shǒu sù wén qí gāo, qiǎn lì fèng yè zhì lǐ, méng bù dá. tài shǒu huái hèn ér shǐ bǔ zhī. lì kòu tóu yuē:" zi kāng dà xián, tiān xià gòng wén, suǒ zài zhī chù, rén jìng rú fù, wǎng bì bù huò, zhǐ zì huǐ rǔ." tài shǒu nù, shōu zhī xì yù, gèng fā tā lì. xíng zhì láo shān, rén guǒ xiāng shuài yǐ bīng nǔ hàn yù. lì bèi shāng liú xiě, bēn ér hái. hòu zhào shū zhēng méng, tuō yǐ lǎo mào, mí lù dōng xī, yǔ shǐ zhě yún:" cháo tíng suǒ yǐ zhēng wǒ zhě, yǐ qí yǒu yì yú zhèng, shàng bù zhī fāng miàn suǒ zài, ān néng jì shí hū?" jí biàn jià guī. lián zhēng bù qǐ, yǐ shòu zhōng.
北海太守素闻其高,遣吏奉谒致礼,萌不答。太守怀恨而使捕之。吏叩头曰:“子康大贤,天下共闻,所在之处,人敬如父,往必不获,只自毁辱。”太守怒,收之系狱,更发它吏。行至劳山,人果相率以兵弩捍御。吏被伤流血,奔而还。后诏书征萌,托以老耄,迷路东西,语使者云:“朝廷所以征我者,以其有益于政,尚不知方面所在,安能济时乎?”即便驾归。连征不起,以寿终。
chū, méng yǔ tóng jùn xú fáng píng yuán lǐ zǐ yún wáng jūn gōng xiāng yǒu shàn, bìng xiǎo yīn yáng, huái dé huì xíng. fáng yǔ zi yún yǎng tú gè qiān rén, jūn gōng zāo luàn dú bù qù, kuài niú zì yǐn. shí rén wèi zhī lùn yuē:" bì shì qiáng dōng wáng jūn gōng."
初,萌与同郡徐房、平原李子云、王君公相友善,并晓阴阳,怀德秽行。房与子云养徒各千人,君公遭乱独不去,侩牛自隐。时人谓之论曰:“避世墙东王君公。”
zhōu dǎng zì bó kuàng, tài yuán guǎng wǔ rén yě. jiā chǎn qiān jīn. shǎo gū, wèi zōng rén suǒ yǎng, ér yù zhī bù yǐ lǐ, jí zhǎng, yòu bù hái qí cái. dǎng yì xiāng xiàn sòng, zhǔ nǎi guī zhī. jì ér sàn yǔ zōng zú, xī miǎn qiǎn nú bì, suì zhì cháng ān yóu xué.
周党字伯况,太原广武人也。家产千金。少孤,为宗人所养,而遇之不以理,及长,又不还其财。党诣乡县讼,主乃归之。既而散与宗族,悉免遣奴婢,遂至长安游学。
chū, xiāng zuǒ cháng zhòng zhōng rǔ dǎng, dǎng jiǔ huái zhī. hòu dú chūn qiū, wén fù chóu zhī yì, biàn chuò jiǎng ér hái, yǔ xiāng zuǒ xiāng wén, qī kè dòu rì. jì jiāo rèn, ér dǎng wèi xiāng zuǒ suǒ shāng, kùn dùn. xiāng zuǒ fú qí yì, yú guī yǎng zhī, shù rì fāng sū, jì wù ér qù. zì cǐ chì shēn xiū zhì, zhōu lǐ chēng qí gāo.
初,乡佐尝众中辱党,党久怀之。后读《春秋》,闻复仇之义,便辍讲而还,与乡佐相闻,期克斗日。既交刃,而党为乡佐所伤,困顿。乡佐服其义,舆归养之,数日方苏,既悟而去。自此敕身修志,州里称其高。
jí wáng mǎng qiè wèi, tuō jí dù mén. zì hòu zéi bào cóng héng, cán miè jùn xiàn, wéi zhì guǎng wǔ, guò chéng bù rù.
及王莽窃位,托疾杜门。自后贼暴从横,残灭郡县,唯至广武,过城不入。
jiàn wǔ zhōng, zhēng wèi yì láng, yǐ bìng qù zhí, suì jiāng qī zǐ jū miǎn chí. fù bèi zhēng, bù dé yǐ, nǎi zhe duǎn bù dān yī, gǔ pí xiāo tóu, dài jiàn shàng shū. jí guāng wǔ yǐn jiàn, dǎng fú ér bù yè, zì chén yuàn shǒu suǒ zhì, dì nǎi xǔ yān.
建武中,征为议郎,以病去职,遂将妻子居黾池。复被征,不得已,乃着短布单衣,穀皮绡头,待见尚书。及光武引见,党伏而不谒,自陈愿守所志,帝乃许焉。
bó shì fàn shēng zòu huǐ dǎng yuē:" chén wén yáo bù xū xǔ yóu cháo fù, ér jiàn hào tiān xià zhōu bù dài bó yí shū qí, ér wáng dào yǐ chéng. fú jiàn tài yuán zhōu dǎng dōng hǎi wáng liáng shān yáng wáng chéng děng, méng shòu hòu ēn, shǐ zhě sān pìn, nǎi kěn jiù chē. jí bì jiàn dì tíng, dǎng bù yǐ lǐ qū, fú ér bù yè, yǎn jiǎn jiāo hàn, tóng shí jù shì. dǎng děng wén bù néng yǎn yì, wǔ bù néng sǐ jūn, diào cǎi huá míng, shù jī sān gōng zhī wèi. chén yuàn yǔ zuò yún tái zhī xià, kǎo shì tú guó zhī dào. bù rú chén yán, fú xū wàng zhī zuì. ér gǎn sī qiè xū míng, kuā shàng qiú gāo, jiē dà bù jìng." shū zòu, tiān zǐ yǐ shì gōng qīng. zhào yuē:" zì gǔ míng wáng shèng zhǔ, bì yǒu bù bīn zhī shì. bó yí shū qí bù shí zhōu sù, tài yuán zhōu dǎng bù shòu zhèn lù, yì gè yǒu zhì yān. qí cì bó sì shí pǐ." dǎng suì yǐn jū miǎn chí, zhù shū shàng xià piān ér zhōng. yì rén xián ér cí zhī.
博士范升奏毁党曰:“臣闻尧不须许由、巢父,而建号天下;周不待伯夷、叔齐,而王道以成。伏见太原周党、东海王良、山阳王成等,蒙受厚恩,使者三聘,乃肯就车。及陛见帝廷,党不以礼屈,伏而不谒,偃蹇骄悍,同时俱逝。党等文不能演义,武不能死君,钓采华名,庶几三公之位。臣愿与坐云台之下,考试图国之道。不如臣言,伏虚妄之罪。而敢私窃虚名,夸上求高,皆大不敬。”书奏,天子以示公卿。诏曰:“自古明王圣主,必有不宾之士。伯夷、叔齐不食周粟,太原周党不受朕禄,亦各有志焉。其赐帛四十匹。”党遂隐居黾池,著书上下篇而终。邑人贤而祠之。
chū, dǎng yǔ tóng jùn tán xián bó shēng yàn mén yīn mó jūn zhǎng, jù shǒu jié bù shì wáng mǎng shì. jiàn wǔ zhōng, zhēng, bìng bú dào.
初,党与同郡谭贤伯升、雁门殷谟君长,俱守节不仕王莽世。建武中,征,并不到。
wáng bà zì rú zhòng, tài yuán guǎng wǔ rén yě. shǎo yǒu qīng jié. jí wáng mǎng cuàn wèi, qì guàn dài, jué jiāo huàn. jiàn wǔ zhōng, zhēng dào shàng shū, bài chēng míng, bù chēng chén. yǒu sī wèn qí gù. bà yuē:" tiān zǐ yǒu suǒ bù chén, zhū hóu yǒu suǒ bù yǒu." sī tú hóu bà ràng wèi yú bà. yán yáng huǐ zhī yuē:" tài yuán sú dǎng, rú zhòng pō yǒu qí fēng." suì zhǐ. yǐ bìng guī, yǐn jū shǒu zhì, máo wū péng hù. lián zhēng, bù zhì, yǐ shòu zhōng.
王霸字儒仲,太原广武人也。少有清节。及王莽篡位,弃冠带,绝交宦。建武中,征到尚书,拜称名,不称臣。有司问其故。霸曰:“天子有所不臣,诸侯有所不友。”司徒侯霸让位于霸。阎阳毁之曰:“太原俗党,儒仲颇有其风。”遂止。以病归,隐居守志,茅屋蓬户。连征,不至,以寿终。
yán guāng zì zǐ líng, yī míng zūn, kuài jī yú yáo rén yě. shǎo yǒu gāo míng, yǔ guāng wǔ tóng yóu xué. jí guāng wǔ jí wèi, nǎi biàn míng xìng, yǐn shēn bú jiàn. dì sī qí xián, nǎi lìng yǐ wù sè fǎng zhī. hòu qí guó shàng yán:" yǒu yī nán zǐ, pī yáng qiú diào zé zhōng." dì yí qí guāng, nǎi bèi ān chē xuán EE34, qiǎn shǐ pìn zhī. sān fǎn ér hòu zhì. shě yú běi jūn. gěi chuáng rù, tài guān zhāo xī jìn shàn.
严光字子陵,一名遵,会稽余姚人也。少有高名,与光武同游学。及光武即位,乃变名姓,隐身不见。帝思其贤,乃令以物色访之。后齐国上言:“有一男子,披羊裘钓泽中。”帝疑其光,乃备安车玄EE34,遣使聘之。三反而后至。舍于北军。给床褥,太官朝夕进膳。
sī tú hóu bà yǔ guāng sù jiù, qiǎn shǐ fèng shū. shǐ rén yīn wèi guāng yuē:" gōng wén xiān shēng zhì, qū qū yù jí yì zào. pò yú diǎn sī, shì yǐ bù huò. yuàn yīn rì mù, zì qū yǔ yán." guāng bù dá, nǎi tóu zhá yǔ zhī, kǒu shòu yuē:" jūn fáng zú xià: wèi zhì dǐng zú, shén shàn. huái rén fǔ yì tiān xià yuè, ē yú shùn zhǐ yào lǐng jué." bà dé shū, fēng zòu zhī. dì xiào yuē:" kuáng nú gù tài yě." chē jià jí rì xìng qí guǎn. guāng wò bù qǐ, dì jí qí wò suǒ, fǔ guāng fù yuē:" duō duō zǐ líng, bù kě xiāng zhù wèi lǐ xié?" guāng yòu mián bù yīng, liáng jiǔ, nǎi zhāng mù shú shì, yuē:" xī táng yáo zhe dé, cháo fù xǐ ěr. shì gù yǒu zhì, hé zhì xiāng pò hū!" dì yuē:" zǐ líng, wǒ jìng bù néng xià rǔ xié?" yú shì shēng yú tàn xī ér qù.
司徒侯霸与光素旧,遣使奉书。使人因谓光曰:“公闻先生至,区区欲即诣造。迫于典司,是以不获。愿因日暮,自屈语言。”光不答,乃投札与之,口授曰:“君房足下:位至鼎足,甚善。怀仁辅义天下悦,阿谀顺旨要领绝。”霸得书,封奏之。帝笑曰:“狂奴故态也。”车驾即日幸其馆。光卧不起,帝即其卧所,抚光腹曰:“咄咄子陵,不可相助为理邪?”光又眠不应,良久,乃张目熟视,曰:“昔唐尧著德,巢父洗耳。士故有志,何至相迫乎!”帝曰:“子陵,我竟不能下汝邪?”于是升舆叹息而去。
fù yǐn guāng rù, lùn dào jiù gù, xiāng duì lèi rì. dì cóng róng wèn guāng yuē:" zhèn hé rú xī shí?" duì yuē:" bì xià chà zēng yú wǎng." yīn gòng yǎn wò, guāng yǐ zú jiā dì fù shàng. míng rì, tài shǐ zòu kè xīng fàn yù zuò shén jí. dì xiào yuē:" zhèn gù rén yán zǐ líng gòng wò ěr."
复引光入,论道旧故,相对累日。帝从容问光曰:“朕何如昔时?”对曰:“陛下差增于往。”因共偃卧,光以足加帝腹上。明日,太史奏客星犯御坐甚急。帝笑曰:“朕故人严子陵共卧耳。”
chú wèi jiàn yì dài fū, bù qū, nǎi gēng yú fù chūn shān, hòu rén míng qí diào chù wèi yán líng lài yān. jiàn wǔ shí qī nián, fù tè zhēng, bù zhì. nián bā shí, zhōng yú jiā. dì shāng xī zhī, zhào xià jùn xiàn cì qián bǎi wàn gǔ qiān hú.
除为谏议大夫,不屈,乃耕于富春山,后人名其钓处为严陵濑焉。建武十七年,复特征,不至。年八十,终于家。帝伤惜之,诏下郡县赐钱百万、谷千斛。
jǐng dān zì dà chūn, fú fēng méi rén yě. shǎo shòu yè tài xué, tōng wǔ jīng, shàn tán lùn, gù jīng shī wèi zhī yǔ yuē:" wǔ jīng fēn lún jǐng dà chūn." xìng qīng gāo, wèi cháng xiū cì xiū rén.
井丹字大春,扶风郿人也。少受业太学,通《五经》,善谈论,故京师为之语曰:“《五经》纷纶井大春。”性清高,未尝修刺修人。
jiàn wǔ mò, pèi wáng fǔ děng wǔ wáng jū běi gōng, jiē hǎo bīn kè, gèng qiǎn qǐng dān, bù néng zhì. xìn yáng hóu yīn jiù, guāng liè huáng hòu dì yě, yǐ wài qī guì shèng, nǎi guǐ shuō wǔ wáng, qiú qián qiān wàn, yuē néng zhì dān, ér bié shǐ rén yào jié zhī. dān bù dé yǐ, jì zhì, jiù gù wèi shè mài fàn cōng yè zhī shí. dān tuī qù zhī, yuē:" yǐ jūn hóu néng gōng gān zhǐ, gù lái xiāng guò, hé qí báo hū?" gèng zhì shèng zhuàn, nǎi shí. jí jiù qǐ, zuǒ yòu jìn niǎn. dān xiào yuē:" wú wén jié jià rén chē, qǐ cǐ xié?" zuò zhōng jiē shī sè. jiù bù dé yǐ ér lìng qù niǎn. zì shì yǐn bì, bù guān rén shì, yǐ shòu zhōng.
建武末,沛王辅等五王居北宫,皆好宾客,更遣请丹,不能致。信阳侯阴就,光烈皇后弟也,以外戚贵盛,乃诡说五王,求钱千万,约能致丹,而别使人要劫之。丹不得已,既至,就故为设麦饭葱叶之食。丹推去之,曰:“以君侯能供甘旨,故来相过,何其薄乎?”更置盛馔,乃食。及就起,左右进辇。丹笑曰:“吾闻桀驾人车,岂此邪?”坐中皆失色。就不得已而令去辇。自是隐闭,不关人事,以寿终。
liáng hóng zì bó luán, fú fēng píng líng rén yě. fù ràng, wáng mǎng shí wéi chéng mén xiào wèi, fēng xiū yuǎn bó, shǐ fèng shǎo hào hòu, yù yú běi dì ér zú. hóng shí shàng yòu, yǐ zāo luàn shì, yīn juǎn xí ér zàng.
梁鸿字伯鸾,扶风平陵人也。父让,王莽时为城门校尉,封脩远伯,使奉少昊后,寓于北地而卒。鸿时尚幼,以遭乱世,因卷席而葬。
hòu shòu yè tài xué, jiā pín ér shàng jié jiè, bó lǎn wú bù tōng, ér bù wéi zhāng jù. xué bì, nǎi mù shǐ yú shàng lín wǎn zhōng. céng wù yí huǒ, yán jí tā shě. hóng nǎi xún fǎng shāo zhě, wèn suǒ qù shī, xī yǐ shǐ cháng zhī. qí zhǔ yóu yǐ wéi shǎo. hóng yuē:" wú tā cái, yuàn yǐ shēn jū zuò." zhǔ rén xǔ zhī. yīn wèi zhí qín, bù xiè zhāo xī. lín jiā qí lǎo jiàn hóng fēi héng rén, nǎi gòng zé ràng zhǔ rén, ér chēng hóng zhǎng zhě. yú shì shǐ jìng yì yān, xī hái qí shǐ. hóng bù shòu ér qù, guī xiāng lǐ.
后受业太学,家贫而尚节介,博览无不通,而不为章句。学毕,乃牧豕于上林宛中。曾误遗火,延及它舍。鸿乃寻访烧者,问所去失,悉以豕偿之。其主犹以为少。鸿曰:“无它财,愿以身居作。”主人许之。因为执勤,不懈朝夕。邻家耆老见鸿非恒人,乃共责让主人,而称鸿长者。于是始敬异焉,悉还其豕。鸿不受而去,归乡里。
shì jiā mù qí gāo jié, duō yù nǚ zhī, hóng bìng jué bù qǔ. tóng xiàn mèng shì yǒu nǚ, zhuàng féi chǒu ér hēi, lì jǔ shí jiù, zé duì bù jià, zhì nián sān shí. fù mǔ wèn qí gù. nǚ yuē:" yù de xián rú liáng bó luán zhě." hóng wén ér pīng zhī. nǚ qiú zuò bù yī má jù, zhī zuò kuāng jī jī zhī jù. jí jià, shǐ yǐ zhuāng shì rù mén. qī rì ér hóng bù dá. qī nǎi guì chuáng xià qǐng yuē:" qiè wén fū zǐ gāo yì, jiǎn chì shù fù, qiè yì yǎn jiǎn shù fū yǐ. jīn ér jiàn zé, gǎn bù qǐng zuì." hóng yuē:" wú yù qiú hè zhī rén, kě yǔ jù yǐn shēn shān zhě ěr. jīn nǎi yī qǐ gǎo, fù fěn mò, qǐ hóng suǒ yuàn zāi?" qī yuē:" yǐ guān fū zǐ zhī zhì ěr. qiè zì yǒu yǐn jū zhī fú." nǎi gèng wéi chuí jì, zhe bù yī, cāo zuò ér qián. hóng dà xǐ yuē:" cǐ zhēn liáng hóng qī yě. néng fèng wǒ yǐ!" zì zhī yuē dé yào, míng mèng guāng.
势家慕其高节,多欲女之,鸿并绝不娶。同县孟氏有女,状肥丑而黑,力举石臼,择对不嫁,至年三十。父母问其故。女曰:“欲得贤如梁伯鸾者。”鸿闻而娉之。女求作布衣、麻屦,织作筐缉绩之具。及嫁,始以装饰入门。七日而鸿不答。妻乃跪床下请曰:“窃闻夫子高义,简斥数妇,妾亦偃蹇数夫矣。今而见择,敢不请罪。”鸿曰:“吾欲裘褐之人,可与俱隐深山者尔。今乃衣绮缟,傅粉墨,岂鸿所愿哉?”妻曰:“以观夫子之志耳。妾自有隐居之服。”乃更为椎髻,着布衣,操作而前。鸿大喜曰:“此真梁鸿妻也。能奉我矣!”字之曰德曜,名孟光。
jū yǒu qǐng, qī yuē:" cháng wén fū zǐ yù yǐn jū bì huàn, jīn hé wéi mò mò? wú nǎi yù dī tóu jiù zhī hū?" hóng yuē:" nuò." nǎi gòng rù bà líng shān zhōng, yǐ gēng zhī wèi yè, yǒng shī shū, tán qín yǐ zì yú. yǎng mù qián shì gāo shì, ér wèi sì hào yǐ lái èr shí sì rén zuò sòng. yīn dōng chū guān, guò jīng shī, zuò wǔ yī zhī gē yuē:" zhì bǐ běi máng xī, yī! gù lǎn dì jīng xī, yī! gōng shì cuī wéi xī, yī! rén zhī qú láo xī, yī! liáo liáo wèi yāng xī, yī!" sù zōng wén ér fēi zhī, qiú hóng bù dé. nǎi yì xìng yùn qī, míng yào, zì hóu guāng, yǔ qī zǐ jū qí lǔ zhī jiān.
居有顷,妻曰:“常闻夫子欲隐居避患,今何为默默?无乃欲低头就之乎?”鸿曰:“诺。”乃共入霸陵山中,以耕织为业,咏《诗》、《书》,弹琴以自娱。仰慕前世高士,而为四皓以来二十四人作颂。因东出关,过京师,作《五噫之歌》曰:“陟彼北芒兮,噫!顾览帝京兮,噫!宫室崔嵬兮,噫!人之劬劳兮,噫!辽辽未央兮,噫!”肃宗闻而非之,求鸿不得。乃易姓运期,名耀,字侯光,与妻子居齐鲁之间。
yǒu qǐng, yòu qù shì wú. jiāng xíng, zuò shī yuē:
有顷,又去适吴。将行,作诗曰:
shì jiù bāng xī xiá zhēng, jiāng yáo jí xī dōng nán. xīn chuò dá xī shāng cuì, zhì fēi fēi xī shēng jiàng. yù chéng cè xī zòng mài, jí wú sú xī zuò chán. jìng jǔ wǎng xī cuò zhí, xián xiān nìng xī xián xián. gù mí cán xī dú jiàn, jì yì zhōu xī shàng xián. liáo xiāo yáo xī áo xī, zuǎn zhòng ní xī zhōu liú. tǎng yún dǔ xī wǒ yuè, suì shě chē xī jí fú. guò jì zhá xī yán líng, qiú lǔ lián xī hǎi yú. suī bù chá xī guāng mào, xìng shén líng xī yǔ xiū. wéi jì chūn xī huá fù, mài hán yīng xī fāng xiù. āi mào shí xī yú mài, mǐn fāng xiāng xī rì chòu. dào wú xīn xī bù huò, zhǎng wěi jié xī yān jiū! kǒu xiāo xiāo xī yú shàn, jiē kuāng kuāng xī shuí liú?
逝旧帮兮遐征,将遥集兮东南。心惙怛兮伤悴,志菲菲兮升降。欲乘策兮纵迈,疾吾俗兮作谗。竞举枉兮措直,咸先佞兮唌唌。固靡惭兮独建,冀异州兮尚贤。聊逍遥兮遨嬉,缵仲尼兮周流。倘云睹兮我悦,遂舍车兮即浮。过季札兮延陵,求鲁连兮海隅。虽不察兮光貌,幸神灵兮与休。惟季春兮华阜,麦含英兮方秀。哀茂时兮逾迈,愍芳香兮日臭。悼吾心兮不获,长委结兮焉究!口嚣嚣兮余讪,嗟恇恇兮谁留?
suì zhì wú, yī dà jiā gāo bó tōng, jū wǔ xià, wéi rén lìn chōng. měi guī, qī wèi jù shí, bù gǎn yú hóng qián yǎng shì, jǔ àn qí méi. bó tōng chá ér yì zhī, yuē:" bǐ yōng néng shǐ qí qī jìng zhī rú cǐ, fēi fán rén yě." nǎi fāng shě zhī yú jiā. hóng qián bì zhù shū shí yú piān. jí qiě kùn, gào zhǔ rén yuē:" xī yán líng jì zǐ zàng zi yú yíng bó zhī jiān, bù guī xiāng lǐ, shèn wù lìng wǒ zi chí sàng guī qù." jí zú, bó tōng děng wéi qiú zàng dì yú wú yào lí zhǒng bàng. xián yuē:" yào lí liè shì, ér bó luán qīng gāo, kě lìng xiāng jìn." zàng bì, qī zǐ guī fú fēng.
遂至吴,依大家皋伯通,居庑下,为人赁舂。每归,妻为具食,不敢于鸿前仰视,举案齐眉。伯通察而异之,曰:“彼佣能使其妻敬之如此,非凡人也。”乃方舍之于家。鸿潜闭著书十余篇。疾且困,告主人曰:“昔延陵季子葬子于嬴博之间,不归乡里,慎勿令我子持丧归去。”及卒,伯通等为求葬地于吴要离冢傍。咸曰:“要离烈士,而伯鸾清高,可令相近。”葬毕,妻子归扶风。
chū, hóng yǒu rén jīng zhào gāo huī, shǎo hǎo lǎo zi, yǐn yú huá yīn shān zhōng. jí hóng dōng yóu sī huī, zuò shī yuē:" niǎo yīng yīng xī yǒu zhī qī, niàn gāo zǐ xī pū huái sī, xiāng niàn huī xī EBBC jí zī." èr rén suì bù fù xiāng jiàn. huī yì gāo kàng, zhōng shēn bù shì.
初,鸿友人京兆高恢,少好《老子》,隐于华阴山中。及鸿东游思恢,作诗曰:“鸟嘤嘤兮友之期,念高子兮仆怀思,相念恢兮EBBC集兹。”二人遂不复相见。恢亦高抗,终身不仕。
gāo fèng zì wén tōng, nán yáng yè rén yě. shǎo wèi shū shēng, jiā yǐ nóng mǔ wèi yè, ér zhuān jīng sòng dú, zhòu yè bù xī. qī cháng zhī tián, pù mài yú tíng, lìng fèng hù jī. shí tiān bào yǔ, ér fèng chí gān sòng jīng, bù jué lǎo shuǐ liú mài. qī hái guài wèn, fèng fāng wù zhī. qí hòu suì wéi míng rú, nǎi jiào shòu yú xī táng shān zhōng.
高凤字文通,南阳叶人也。少为书生,家以农亩为业,而专精诵读,昼夜不息。妻尝之田,曝麦于庭,令凤护鸡。时天暴雨,而凤持竿诵经,不觉潦水流麦。妻还怪问,凤方悟之。其后遂为名儒,乃教授于西唐山中。
lín lǐ yǒu zhēng cái zhě, chí bīng ér dòu, fèng wǎng jiě zhī, bù yǐ, nǎi tuō jīn kòu tóu, gù qǐng yuē:" rén yì xùn ràng, nài hé qì zhī!" yú shì zhēng zhě huái gǎn, tóu bīng xiè zuì.
邻里有争财者,持兵而斗,凤往解之,不已,乃脱巾叩头,固请曰:“仁义逊让,奈何弃之!”于是争者怀感,投兵谢罪。
fèng nián lǎo, zhí zhì bù juàn, míng shēng zhe wén. tài shǒu lián zhào qǐng, kǒng bù dé miǎn, zì yán běn wū jiā, bù yīng wèi lì, yòu zhà yǔ guǎ sǎo sòng tián, suì bù shì. jiàn chū zhōng, jiāng zuò dà jiàng rèn kuí jǔ fèng zhí yán, dào gōng chē, tuō bìng táo guī. tuī qí cái chǎn, xī yǔ gū xiōng zi. yǐn shēn yú diào, zhōng yú jiā.
凤年老,执志不倦,名声著闻。太守连召请,恐不得免,自言本巫家,不应为吏,又诈与寡嫂讼田,遂不仕。建初中,将作大匠任隗举凤直言,到公车,托病逃归。推其财产,悉与孤兄子。隐身渔钓,终于家。
lùn yuē: xiān dài fū xuān hóu, cháng yǐ jiǎng dào yú xì, yù hū yì shì zhī piān. zhì gāo wén tōng chuán, chuò ér yǒu gǎn, yǐ wéi yǐn zhě yě, yīn zhe qí xíng shì ér lùn zhī yuē:" gǔ zhě yǐn yì, qí fēng shàng yǐ. yǐng yáng xǐ ěr, chǐ wén shàn ràng gū zhú zhǎng jī, xiū shí zhōu sù. huò gāo qī yǐ wéi xíng, huò jí wù yǐ jiáo qíng, suī guǐ jī yì qū, qí qù jiù yī yě. ruò yī rén zhě, zhì líng qīng yún zhī shàng, shēn huì ní wū zhī xià, xīn míng qiě yóu bù xiǎn, kuàng yuàn lèi zhī wèi zāi! yǔ fū wěi tǐ yuān shā, míng xián kuí rì zhě, bù qí yuǎn hū!"
论曰:先大夫宣侯,尝以讲道余隙,寓乎逸士之篇。至《高文通传》,辍而有感,以为隐者也,因著其行事而论之曰:“古者隐逸,其风尚矣。颍阳洗耳,耻闻禅让;孤竹长饥,羞食周粟。或高栖以违行,或疾物以矫情,虽轨迹异区,其去就一也。若伊人者,志陵青云之上,身晦泥污之下,心名且犹不显,况怨累之为哉!与夫委体渊沙,鸣弦揆日者,不其远乎!”
tái tóng zì xiào wēi, wèi jùn yè rén yě. yǐn yú wǔ ān shān, záo xué wèi jū, cǎi yào zì yè. jiàn chū zhōng, zhōu pì, bù jiù. cì shǐ xíng bù, nǎi shǐ cóng shì zhì yè. tóng zài bìng wǎng xiè. cì shǐ nǎi zhí zhì jiàn tóng yuē:" xiào wēi jū shēn rú shì, shén kǔ, rú hé?" tóng yuē:" tóng xìng de bǎo zhōng xìng mìng, cún shén yǎng hé. rú míng shǐ jūn fèng xuān zhào shū, xī tì shù shì, fǎn bù kǔ xié?" suì qù, yǐn yì, zhōng bú jiàn.
台佟字孝威,魏郡鄴人也。隐于武安山,凿穴为居,采药自业。建初中,州辟,不就。刺史行部,乃使从事致谒。佟载病往谢。刺史乃执贽见佟曰:“孝威居身如是,甚苦,如何?”佟曰:“佟幸得保终性命,存神养和。如明使君奉宣诏书,夕惕庶事,反不苦邪?”遂去,隐逸,终不见。
hán kāng zì bó xiū, yī míng tián xiū, jīng zhào bà líng rén. jiā shì zhe xìng. cháng cǎi yào míng shān, mài yú cháng ān shì, kǒu bù èr jià, sān shí yú nián. shí yǒu nǚ zǐ cóng kāng mǎi yào, kāng shǒu jià bù yí. nǚ zǐ nù yuē:" gōng shì hán bó xiū nà? nǎi bù èr jià hū?" kāng tàn yuē:" wǒ běn yù bì míng, jīn xiǎo nǚ zǐ jiē zhī yǒu wǒ, hé yòng yào wèi?" nǎi dùn rù bà líng shān zhōng. bó shì gōng chē lián zhēng, bù zhì. huán dì nǎi bèi xuán xūn zhī lǐ, yǐ ān chē pìn zhī. shǐ zhě fèng zhào zào kāng, kāng bù dé yǐ, nǎi xǔ nuò. cí ān chē, zì chéng chái chē, mào chén xiān shǐ zhě fā. zhì tíng, tíng cháng yǐ hán zhēng jūn dāng guò, fāng fā rén niú xiū dào qiáo. jí jiàn kāng chái chē fú jīn, yǐ wéi tián sǒu yě, shǐ duó qí niú. kāng jí shì jià yǔ zhī. yǒu qǐng, shǐ zhě zhì, zhī duó niú wēng nǎi zhēng jūn yě. shǐ zhě yù zòu shā tíng cháng. kāng yuē:" cǐ zì lǎo zi yǔ zhī, tíng cháng hé zuì!" nǎi zhǐ. kāng yīn zhōng dào táo dùn, yǐ shòu zhōng.
韩康字伯休,一名恬休,京兆霸陵人。家世著姓。常采药名山,卖于长安市,口不二价,三十余年。时有女子从康买药,康守价不移。女子怒曰:“公是韩伯休那?乃不二价乎?”康叹曰:“我本欲避名,今小女子皆知有我,何用药为?”乃遁入霸陵山中。博士公车连征,不至。桓帝乃备玄纁之礼,以安车聘之。使者奉诏造康,康不得已,乃许诺。辞安车,自乘柴车,冒晨先使者发。至亭,亭长以韩征君当过,方发人牛修道桥。及见康柴车幅巾,以为田叟也,使夺其牛。康即释驾与之。有顷,使者至,知夺牛翁乃征君也。使者欲奏杀亭长。康曰:“此自老子与之,亭长何罪!”乃止。康因中道逃遁,以寿终。
jiǎo shèn zì zhòng yàn, fú fēng mào líng rén yě. shǎo hǎo huáng lǎo, yǐn dùn shān gǔ, yīn xué wèi shì, yǎng mù sōng qiáo dǎo yǐn zhī shù. yǔ mǎ róng sū zhāng xiāng lǐ bìng shí, róng yǐ cái bó xiǎn míng, zhāng yǐ lián zhí chēng, rán jiē tuī xiān yú shèn.
矫慎字仲彦,扶风茂陵人也。少好黄、老,隐遁山谷,因穴为室,仰慕松、乔导引之术。与马融、苏章乡里并时,融以才博显名,章以廉直称,然皆推先于慎。
rǔ nán wú cāng shén zhòng zhī, yīn yí shū yǐ guān qí zhì yuē:
汝南吴苍甚重之,因遗书以观其志曰:
zhòng yàn zú xià: qín chù yǐn yuē, suī chéng yún xíng ní, qī sù bù tóng, měi yǒu xī fēng, hé cháng bù tàn! gài wén huáng lǎo zhī yán, chéng xū rù míng, cáng shēn yuǎn dùn, yì yǒu lǐ guó yǎng rén, shī yú wéi zhèng. zhì rú dēng shān jué jī, shén bù zhe qí zhèng, rén bù dǔ qí yàn. wú yù xiān shēng cóng qí kě zhě, yú yì hé rú? xī yī yǐn bù huái dào yǐ dài yáo shùn zhī jūn. fāng jīn míng míng, sì hǎi kāi pì, cháo xǔ wú wéi jī shān, yí qí huǐ rù shǒu yáng. zú xià shěn néng qí lóng nòng fèng, xiáng xī yún jiān zhě, yì fēi hú tù yàn què suǒ gǎn móu yě.
仲彦足下:勤处隐约,虽乘云行泥,栖宿不同,每有西风,何尝不叹!盖闻黄、老之言,乘虚入冥,藏身远遁,亦有理国养人,施于为政。至如登山绝迹,神不著其证,人不睹其验。吾欲先生从其可者,于意何如?昔伊尹不怀道以待尧、舜之君。方今明明,四海开辟,巢、许无为箕山,夷、齐悔入首阳。足下审能骑龙弄凤,翔嬉云间者,亦非狐兔燕雀所敢谋也。
shèn bù dá. nián qī shí yú, jìng bù kěn qǔ. hòu hū guī jiā, zì yán sǐ rì, jí qī guǒ zú. hòu rén yǒu jiàn shèn yú dūn huáng zhě, gù qián shì yì zhī, huò yún shén xiān yān.
慎不答。年七十余,竟不肯娶。后忽归家,自言死日,及期果卒。后人有见慎于敦煌者,故前世异之,或云神仙焉。
shèn tóng jùn mǎ yáo, yǐn yú B651 shān, yǐ tù jū wèi shì. suǒ jū sú huà, bǎi xìng měi zhī, hào mǎ mù xiān shēng yān.
慎同郡马瑶,隐于B651山,以兔罝为事。所居俗化,百姓美之,号马牧先生焉。
dài liáng zì shū luán, rǔ nán shèn yáng rén yě. zēng zǔ fù zūn, zì zi gāo, píng dì shí, wèi shì yù shǐ. wáng mǎng cuàn wèi, chēng bìng guī xiāng lǐ. jiā fù, hǎo gěi shī, shàng xiá qì, shí kè cháng sān sì bǎi rén. shí rén wéi zhī yǔ yuē:" guān dōng dà háo dài zi gāo."
戴良字叔鸾,汝南慎阳人也。曾祖父遵,字子高,平帝时,为侍御史。王莽篡位,称病归乡里。家富,好给施,尚侠气,食客常三四百人。时人为之语曰:“关东大豪戴子高。”
liáng shǎo dàn jié, mǔ xī lǘ míng, liáng cháng xué zhī, yǐ yú lè yān. jí mǔ zú, xiōng bó luán jū lú chuài zhōu, fēi lǐ bù xíng, liáng dú shí ròu yǐn jiǔ, āi zhì nǎi kū, ér èr rén jù yǒu huǐ róng. huò wèn liáng yuē:" zi zhī jū sāng, lǐ hū?" liáng yuē:" rán. lǐ suǒ yǐ zhì qíng yì yě. qíng gǒu bù yì, hé lǐ zhī lùn! fū shí zhǐ bù gān, gù zhì huǐ róng zhī shí. ruò wèi bù cún kǒu, shí zhī kě yě." lùn zhě bù néng duó zhī.
良少诞节,母憙驴鸣,良常学之,以娱乐焉。及母卒,兄伯鸾居庐啜粥,非礼不行,良独食肉饮酒,哀至乃哭,而二人俱有毁容。或问良曰:“子之居丧,礼乎?”良曰:“然。礼所以制情佚也。情苟不佚,何礼之论!夫食旨不甘,故致毁容之实。若味不存口,食之可也。”论者不能夺之。
liáng cái jì gāo dá, ér lùn yì shàng qí, duō hài liú sú. tóng jùn xiè jì xiào wèn yuē:" zi zì shì tiān xià shú kě wèi bǐ?" liáng yuē:" wǒ ruò zhòng ní zhǎng dōng lǔ, dà yǔ chū xī qiāng, dú bù tiān xià, shuí yǔ wèi ǒu!"
良才既高达,而论议尚奇,多骇流俗。同郡谢季孝问曰:“子自视天下孰可为比?”良曰:“我若仲尼长东鲁,大禹出西羌,独步天下,谁与为偶!”
jǔ xiào lián, bù jiù. zài pì sī kōng fǔ, mí nián bú dào, zhōu jùn pò zhī, nǎi dùn cí yì fǔ, xī jiāng qī zǐ, jì xíng zài dào, yīn táo rù jiāng xià shān zhōng. yōu yóu bù shì, yǐ shòu zhōng.
举孝廉,不就。再辟司空府,弥年不到,州郡迫之,乃遁辞诣府,悉将妻子,既行在道,因逃入江夏山中。优游不仕,以寿终。
chū, liáng wǔ nǚ bìng xián, měi yǒu qiú yīn, zhé biàn xǔ jià, shū shang bù bèi zhú sì mù jī yǐ qiǎn zhī. wǔ nǚ néng zūn qí xùn, jiē yǒu yǐn zhě zhī fēng yān.
初,良五女并贤,每有求姻,辄便许嫁,疏裳布被、竹笥木屐以遣之。五女能遵其训,皆有隐者之风焉。
fǎ zhēn zì gāo qīng, fú fēng méi fù rén, nán jùn tài shǒu xióng zhī zǐ yě. hào xué ér wú cháng jiā, bó tōng nèi wài tú diǎn, wèi guān xī dà rú. dì zǐ zì yuǎn fāng zhì zhě, chén liú fàn rǎn děng shù bǎi rén. xìng tián jìng guǎ yù, bù jiāo rén jiān shì. tài shǒu qǐng jiàn zhī, zhēn nǎi fú jīn yì yè. tài shǒu yuē:" xī lǔ āi gōng suī wèi bù xiào, ér zhòng ní chēng chén. tài shǒu xū báo, yù yǐ gōng cáo xiāng qū, guāng zàn běn cháo, hé rú?" zhēn yuē:" yǐ míng fǔ jiàn dài yǒu lǐ, gù gǎn zì tóng bīn mò. ruò yù lì zhī, zhēn jiāng zài běi shān zhī běi, nán shān zhī nán yǐ." tài shǒu F256 rán, bù gǎn fù yán.
法真字高卿,扶风眉阝人,南郡太守雄之子也。好学而无常家,博通内外图典,为关西大儒。弟子自远方至者,陈留范冉等数百人。性恬静寡欲,不交人间事。太守请见之,真乃幅巾诣谒。太守曰:“昔鲁哀公虽为不肖,而仲尼称臣。太守虚薄,欲以功曹相屈,光赞本朝,何如?”真曰:“以明府见待有礼,故敢自同宾末。若欲吏之,真将在北山之北,南山之南矣。”太守F256然,不敢复言。
pì gōng fǔ, jǔ xián liáng, jiē bù jiù. tóng jùn tián ruò jiàn zhēn yuē:" chǔ shì fǎ zhēn, tǐ jiān sì yè, xué qióng diǎn ào, yōu jū tián pō, lè yǐ wàng yōu. jiāng dǎo lǎo shì zhī gāo zōng, bù wéi xuán xūn qū yě. chén yuàn shèng cháo jiù jiā gǔn zhí, bì néng chàng qīng miào zhī gē, zhì lái yí zhī fèng yǐ." huì shùn dì xī xún, ruò yòu jiàn zhī. dì xū xīn yù zhì, qián hòu sì zhēng. zhēn yuē:" wú jì bù néng dùn xíng yuǎn shì, qǐ yǐn xǐ ěr zhī shuǐ zāi?" suì shēn zì yǐn jué, zhōng bù jiàng qū. yǒu rén guō zhèng chēng zhī yuē:" fǎ zhēn míng kě dé wén, shēn nán de ér jiàn, táo míng ér míng wǒ suí, bì míng ér míng wǒ zhuī, kě wèi bǎi shì zhī shī zhě yǐ!" nǎi gòng kān shí sòng zhī, hào yuē xuán dé xiān shēng. nián bā shí jiǔ, zhōng píng wǔ nián, yǐ shòu zhōng.
辟公府,举贤良,皆不就。同郡田弱荐真曰:“处士法真,体兼四业,学穷典奥,幽居恬泊,乐以忘忧。将蹈老氏之高踪,不为玄纁屈也。臣愿圣朝就加衮职,必能唱《清庙》之歌,致来仪之凤矣。”会顺帝西巡,弱又荐之。帝虚心欲致,前后四征。真曰:“吾既不能遁形远世,岂饮洗耳之水哉?”遂深自隐绝,终不降屈。友人郭正称之曰:“法真名可得闻,身难得而见,逃名而名我随,避名而名我追,可谓百世之师者矣!”乃共刊石颂之,号曰玄德先生。年八十九,中平五年,以寿终。
hàn yīn lǎo fù zhě, bù zhī hé xǔ rén yě. huán dì yán xī zhōng, xìng jìng líng, guò yún mèng, lín miǎn shuǐ, bǎi xìng mò bù guān zhě, yǒu lǎo fù dú gēng bù chuò. shàng shū láng nán yáng zhāng wēn yì zhī, shǐ wèn yuē:" rén jiē lái guān, lǎo fù dú bù chuò, hé yě?" lǎo fù xiào ér bú duì. wēn xià dào bǎi bù, zì yǔ yán. lǎo fù yuē:" wǒ yě rén ěr, bù dá sī yǔ. qǐng wèn tiān xià luàn ér lì tiān zǐ xié? lǐ ér lì tiān zǐ xié? lì tiān zǐ yǐ fù tiān xià xié? yì tiān xià yǐ fèng tiān zǐ xié? xī shèng wáng zǎi shì, máo cí cǎi chuán, ér wàn rén yǐ níng. jīn zi zhī jūn, láo rén zì zòng, yì yóu wú jì. wú wèi zi xiū zhī, zi hé rěn yù rén guān zhī hū!" wēn dà cán. wèn qí xìng míng, bù gào ér qù.
汉阴老父者,不知何许人也。桓帝延熹中,幸竟陵,过云梦,临沔水,百姓莫不观者,有老父独耕不辍。尚书郎南阳张温异之,使问曰:“人皆来观,老父独不辍,何也?”老父笑而不对。温下道百步,自与言。老父曰:“我野人耳,不达斯语。请问天下乱而立天子邪?理而立天子邪?立天子以父天下邪?役天下以奉天子邪?昔圣王宰世,茅茨采椽,而万人以宁。今子之君,劳人自纵,逸游无忌。吾为子羞之,子何忍欲人观之乎!”温大惭。问其姓名,不告而去。
chén liú lǎo fù zhě, bù zhī hé xǔ rén yě. huán dì shì, dǎng gù shì qǐ, shǒu wài huáng lìng chén liú zhāng shēng qù guān guī xiāng lǐ, dào féng yǒu rén, gòng bān cǎo ér yán. shēng yuē:" wú wén zhào shā míng dú, zhòng ní lín hé ér fǎn fù cháo jié yuān, lóng fèng shì ér bù zhì. jīn huàn shù rì luàn, xiàn hài zhōng liáng, xián rén jūn zǐ qí qù cháo hū? fū dé zhī bù jiàn, rén zhī wú yuán, jiāng xìng mìng zhī bù miǎn, nài hé?" yīn xiāng bào ér qì. lǎo fù qū ér guò zhī, zhí qí zhàng, tài xī yán yuē:" xū! èr dài fū hé qì zhī bēi yě? fū lóng bù yǐn lín, fèng bù cáng yǔ, wǎng luó gāo xiàn, qù jiāng ān suǒ? suī qì hé jí hū!" èr rén yù yǔ zhī yǔ, bù gù ér qù, mò zhī suǒ zhōng.
陈留老父者,不知何许人也。桓帝世,党锢事起,守外黄令陈留张升去官归乡里,道逢友人,共班草而言。升曰:“吾闻赵杀鸣犊,仲尼临河而反;覆巢竭渊,龙凤逝而不至。今宦竖日乱,陷害忠良,贤人君子其去朝乎?夫德之不建,人之无援,将性命之不免,奈何?”因相抱而泣。老父趋而过之,植其杖,太息言曰:“吁!二大夫何泣之悲也?夫龙不隐鳞,凤不藏羽,网罗高县,去将安所?虽泣何及乎!”二人欲与之语,不顾而去,莫知所终。
páng gōng zhě, nán jùn xiāng yáng rén yě. jū xiàn shān zhī nán, wèi cháng rù chéng fǔ. fū qī xiàng jìng rú bīn. jīng zhōu cì shǐ liú biǎo shù yán qǐng, bù néng qū, nǎi jiù hòu zhī. wèi yuē:" fū bǎo quán yī shēn, shú ruò bǎo quán tiān xià hū?" páng gōng xiào yuē:" hóng hú cháo yú gāo lín zhī shàng, mù ér dé suǒ qī yuán tuó xué yú shēn yuān zhī xià, xī ér dé suǒ sù. fū qù shě xíng zhǐ, yì rén zhī cháo xué yě. qiě gè dé qí qī sù ér yǐ, tiān xià fēi suǒ bǎo yě." yīn shì gēng yú lǒng shàng, ér qī zǐ yún yú qián. biǎo zhǐ ér wèn yuē:" xiān shēng kǔ jū quǎn mǔ ér bù kěn guān lù, hòu shì hé yǐ yí zǐ sūn hū?" páng gōng yuē:" shì rén jiē yí zhī yǐ wēi, jīn dú yí zhī yǐ ān. suī suǒ yí bù tóng, wèi wèi wú suǒ yí yě." biǎo tàn xī ér qù. hòu suì xié qí qī zǐ dēng lù mén shān, yīn cǎi yào bù fǎn.
庞公者,南郡襄阳人也。居岘山之南,未尝入城府。夫妻相敬如宾。荆州刺史刘表数延请,不能屈,乃就候之。谓曰:“夫保全一身,孰若保全天下乎?”庞公笑曰:“鸿鹄巢于高林之上,暮而得所栖;鼋鼍穴于深渊之下,夕而得所宿。夫趣舍行止,亦人之巢穴也。且各得其栖宿而已,天下非所保也。”因释耕于垄上,而妻子耘于前。表指而问曰:“先生苦居畎亩而不肯官禄,后世何以遗子孙乎?”庞公曰:“世人皆遗之以危,今独遗之以安。虽所遗不同,未为无所遗也。”表叹息而去。后遂携其妻子登鹿门山,因采药不反。
zàn yuē: jiāng hǎi míng miè, shān lín zhǎng wǎng. yuǎn xìng fēng shū, yì qíng yún shàng. dào jiù xū quán, shì wéi chén wǎng.
赞曰:江海冥灭,山林长往。远性风疏,逸情云上。道就虚全,事违尘枉。