strong lǎo sù rú qī tiē fāng dēng dì strong
老宿儒七贴方登第
shī yuē:
诗曰:
xiū shì dú shū rèn lǐ zhēn, jǐ wàng qì huà yǒu qū shēn.
修士读书认理真,几忘气化有屈伸。
yóu hún wèi biàn yuán bù mèi, màn dào rén jiān wú guǐ shén.
游魂为变原不昧,漫道人间无鬼神。
què shuō wàn lì nián jiān, hú guǎng huáng zhōu fǔ luó tián xiàn, yǒu yí gè xiù cái, xìng shí míng é, zì jùn fēng, bié hào lán ān. nǎi luò yáng shí hóng zhī hòu. wèi wú wèi bì luàn, liú luò cǐ chù. jiā yǒu fáng zhái yī suǒ, tián dì shù qǐng. wéi rén sù xìng gāng fāng, bù suí shí hǎo, bù xìn guǐ shén. fū rén zhú shì huì ér qiě xián, zhōng kuì zhēn zhī wài, huáng juàn qīng dēng, héng yǐ xiāng fū dú shū wèi wù. yīn cǐ jùn fēng xué yè chéng jiù. měi féng kǎo shì, dú guān yī jūn. sì fāng wén fēng, wú bù zhēng xiāng jǐng yǎng, lè wèi jié nà. kě xī shí yùn kēng kě, zé quán. fán jìn liù chǎng, bú shì mìng tí chà tí, jiù shì wén zhōng kòng bái. bú shì cè nèi wàng le tái tóu, biàn shì biǎo lǐ lòu le nián hào. yī lián qī cì, jù bèi tiē chū. dàn qióng qiě yì jiān, lì zhì bù xiè, dài zhì nián guò sì shí, què yòu shì yí gè kē fēn. zhè zhèng shì:
却说万历年间,湖广黄州府罗田县,有一个秀才,姓石名峨,字峻峰,别号岚庵。乃洛阳石洪之后。为无未避乱,流落此处。家有房宅一所,田地数顷。为人素性刚方,不随时好,不信鬼神。夫人竺氏惠而且贤,中馈针织外,黄卷青灯,恒以相夫读书为务。因此峻峰学业成就。每逢考试,独冠一军。四方闻风,无不争相景仰,乐为结纳。可惜时运坑坷,赜诠γ。凡进六场,不是命题差题,就是文中空白。不是策内忘了抬头,便是表里漏了年号。一连七次,俱被贴出。但穷且益坚,立志不懈,待至年过四十,却又是一个科分。这正是:
kěn bǎ gōng fū yòng bǎi bèi, nà pà zhū biǎo bù diǎn tóu.
肯把工夫用百倍,那怕朱表不点头。
fán dà bǐ zhī nián, qián shù yuè nèi, kuí xīng piān biàn yuè gè shěng. jiǎn qí xué wèn chōng zú, péi zhí shēn hòu zhě, gè zhào shěng shù lēi dìng yī cè, xiàn yú wén chāng. wén chāng zòu zhī yù dì, yù dì dēng zhī bǎng shàng, zhāng zhū tiān mén. míng yuē: tiān bǎng. shì kē, shí é zǎo yǐ liè zài tiān bǎng shù nèi. jí zhì bā yuè qiū wéi, sān chǎng rú yì ér chū. huí zhì jiā zhōng, xiàng fū rén zhú shì dào:" jīn kē sān chǎng, jù bù bèi tiē, wú yǐ zhōng yǐ!" fū rén dá dào:" xiàng gōng guǒ néng gāo fā, zhèng shì hé jiā zhī qìng." dào de jiē xiǎo, guǒ rán huò méng xiāng jiàn. jí lái chūn huì shì, yòu jié bào nán gōng. èr nián zhī jiān, shēn dēng liǎng bǎng. zhǐ yīn cháo gāng bù zhèn, quán jiān dāng dào. lì yì jiā jū, wú xīn huàn tú.
凡大比之年,前数月内,魁星偏(遍)阅各省。拣其学问充足,培植深厚者,各照省数勒定一册,献于文昌。文昌奏之玉帝,玉帝登之榜上,张诸天门。名曰:天榜。是科,石峨早已列在天榜数内。及至八月秋闱,三场如意而出。回至家中,向夫人竺氏道:“今科三场,俱不被贴,吾已中矣!”夫人答道:“相公果能高发,正是合家之庆。”到得揭晓,果然获蒙乡荐。及来春会试,又捷报南宫。二年之间,身登两榜。只因朝纲不振,权奸当道。立意家居,无心宦途。
shēng yǒu yī zi, biǎo zì jiǔ wǎn, qǔ míng mào lán, yī míng huì láng. nǎi wǔ qǔ xīng suǒ zhuǎn. cóng xiǎo fēng zī chāo zhòng, cōng míng fēi fán, fǔ lí qiǎng bǎo, jí tōng míng wù. qī suì dú shū, jìng néng mù shì shí háng, rì sòng bǎi piān. bù guò sān wǔ nián jiān, bǎ wǔ jīng zuǒ shǐ, zhū zǐ bǎi jiā děng shū, jù gè chéng sòng zài xiōng, shú rú fú dǐng. kāi bǐ zuò wén, luò luò yǒu dà jiā fēng wèi. cháng zhì yī shí wǔ suì, bù wéi wén zhāng gōng qiǎo, shī fù jīng tōng, yì qiě cháng yú shū huà. yī xiàn zhī rén qún hū wèi shí jiā shén tóng. jùn fēng qiè xǐ, yǐ wéi cǐ zi tóu jiǎo zhēng róng, rì hòu bì néng pī zhèn jiā shēng, guāng zhāo zǔ yè." wú hé bì shēn liè xié bo gān yú rèn rén jìn tuì yé?" bù shì zhī zhì, yīn cǐ yì jiān. míng cháo dìng lì, fán yī kē huì shì bǎng fā, chú dǐng jiǎ cí lín wài, qí yú jìn shì, sān nián nèi wù yào yòng wán. yīn huàn guān zhuān quán, rén duō wèi huò. diàn shì hòu, jiǎ tuō shì gù, jiā jū bù chū zhě, shí rén zhī zhōng, bù xià sì wǔ. yuán cǐ quán xuǎn zhī shí, rén cái duǎn shǎo, lì bù zòu dào:
生有一子,表字九畹,取名茂兰,一名蕙郎。乃武曲星所转。从小丰姿超众,聪明非凡,甫离襁褓,即通名物。七岁读书,竟能目视十行,日诵百篇。不过三五年间,把五经左史,诸子百家等书,俱各成诵在胸,熟如弗鼎。开笔作文,落落有大家风味。长至一十五岁,不惟文章工巧,诗赋精通,亦且长于书画。一县之人群呼为石家神童。峻峰窃喜,以为此子头角峥嵘,日后必能丕振家声,光昭祖业。“吾何必身列邪啵甘于任人进退耶?”不仕之志,因此益坚。明朝定例,凡一科会试榜发,除鼎甲词林外,其余进士,三年内务要用完。因宦官专权,人多畏祸。殿试后,假托事故,家居不出者,十人之中,不下四五。缘此诠选之时,人材短少,吏部奏道:
cháo tíng kāi kē qǔ shì, yuán yǐ fǔ fú huáng yóu, fēi shǐ dāo yīng míng qì. zī féng xuǎn qī, rén cái duǎn shǎo, jiē yīn lì kē jìn shì, duō gān jiā jū, zhì yǒu cǐ bì. fú qǐ shèng cái, chì gè shěng xún fǔ, chá míng bào bù, tí jīng miàn jiǎn. rú huò nián lì jīng zhuàng, kě yǐ bèi yuán, jí fā wǎng gè shěng bǔ quē. shù rén cái chū, ér bǎi zhí xiū yǐ. jǐn shū zòu wén.
朝廷开科取士,原以黼黻皇猷,非使叨膺名器。兹逢选期,人材短少,皆因历科进士,多甘家居,致有此弊。伏乞圣裁,饬各省巡抚,查明报部,提京面检。如或年力精壮,可以备员,即发往各省补缺。庶人材出,而百职修矣。谨疏奏闻。
shū shàng, huáng shàng pī dào: zhǔn yī zòu lǎn. bù wén xíng gè shěng, gè shěng xíng gè fǔ, gè fǔ xíng gè xiàn.
疏上,皇上批道:准依奏览。部文行各省,各省行各府,各府行各县。
yī rì, shí jùn fēng ǒu dào xiàn yá lì fáng. gāi guǎn shū lì yī jiàn jùn fēng, kǒu chēng:" shí lǎo yé lái de còu qiǎo, wǒ zhèng yào zhe rén qù sòng xìn." jùn fēng dào:" yǒu hé xìn sòng?" shū lì dào:" jīn yǒu bù wén tí nǐ fù jīng jiǎn yàn, wén shì yè rì wǎn shàng dào de, jīn zǎo fā fáng. ruò bù xìn shí, qǐng dào fáng lǐ yī kàn." suì ràng jùn fēng fáng lǐ zuò xià, bǎ wén chá chū dì yǔ jùn fēng. jùn fēng yī jiàn zhè wén, xīn zhōng bù kuài, bì kǒu wú yán. shū lì yòu dào:" zhè wén tí de shén jǐn, sù qǐ xiàn wén, shàng shěng qù qǐng zī, zī wén dào xiàn, yuē dé bàn yuè yǒu yú. jiā zhōng sù dǎ diǎn xíng zhuāng, zī wén dào shí, jí biàn qǐ shēn. duàn wù chí zhì, zhì shǐ zài cuī." fāng cái shuō wán, zhè gè shū lì, bèi chuán rù zhái lǐ qù le.
一日,石峻峰偶到县衙吏房。该管书吏一见峻峰,口称:“石老爷来的凑巧,我正要着人去送信。”峻峰道:“有何信送?”书吏道:“今有部文提你赴京检验,文是夜日晚上到的,今早发房。若不信时,请到房里一看。”遂让峻峰房里坐下,把文查出递与峻峰。峻峰一见这文,心中不快,闭口无言。书吏又道:“这文提的甚紧,速起县文,上省去请咨,咨文到县,约得半月有余。家中速打点行装,咨文到时,即便起身。断勿迟滞,致使再催。”方才说完,这个书吏,被传入宅里去了。
jùn fēng chū yá huí jiā, lù shàng dù liàng cǐ shì. bù jué xíng zhū yán sè, dào le jiā zhōng, fū rén wèn dào:" xiàng gōng wǎng rì, cóng wài ér lái, shèn shì huān xǐ. jīn rì miàn dài yōu róng, shì hé yuán gù?" jùn fēng dào:" jīn rì shì dào xiàn yá, jiàn yǒu bù wén, tí wǒ shàng jīng jiǎn yàn. yì yù bù qù, xì shèng shàng de zhǐ yì. qù shí tǎng huò yàn zhōng, mù xià qún xiǎo zhuān quán, kǒng yì lí huò wǎng, yí lèi zǐ sūn. shì zài liǎng nán, chóu chú bù jué, gù ěr rú cǐ." fū rén dào:" zhè shì yǒu hé zuò nán, huáng shàng tí qù yàn kàn, yuán xì lóng zhòng rén cái. xiàng gōng chèn cǐ shàng jīng, bó de yī zhí, xuǎn dé yī xiàn. shàng rèn hòu, zì lì qīng zào, wù dǎo tān mò, zòng yǒu quán jiān, qí nài nǐ hé? zuò dé sān nián liǎng zài, jí wèi gào tuì. jì bù zhì shàng fù cháo tíng, yòu kě yǐ xià guāng zōng zú. liǎng quán zhī dào, shì mò guò cǐ, zhè shì qiè zhī yú jiàn, bù zhī xiàng gōng yǐ wéi hé rú?" jùn fēng dá dào:" fū rén yán zhī yǒu lǐ, dàn shàng jīng yī qù, wǎng fǎn xū de bàn zǎi. huì jí nián dāng chuí tiáo, fū rén yì xì nǚ bèi. jiā zhōng wú rén liào lǐ, rú hé jiào wǒ fàng xīn qù de?" fū rén dào:" zhè què wú fáng, wǒ yǐ nián jìn wǔ xún, yī qiè jiā wù, jǐn kě zhī chí. cāng tóu zhào cái, wéi rén zhōng chéng, wài biān jiào tā zhào liào. huì láng suī yòu, wǒ yán jiā chá kǎo, tā yě duàn bù zhì yú fàng dàng. zì guǎn fàng xīn qián qù, wú xū guà huái." jùn fēng dào:" fū rén jì shì zhè yàng, wú yì yǐ jué."
峻峰出衙回家,路上度量此事。不觉形诸颜色,到了家中,夫人问道:“相公往日,从外而来,甚是欢喜。今日面带忧容,是何缘故?”峻峰道:“今日适到县衙,见有部文,提我上京检验。意欲不去,系圣上的旨意。去时倘或验中,目下群小专权,恐易罹祸网,贻累子孙。事在两难,踌躇不决,故尔如此。”夫人道:“这事有何作难,皇上提去验看,原系隆重人材。相公趁此上京,博得一职,选得一县。上任后,自励清躁,勿蹈贪墨,纵有权奸,其奈你何?做得三年两载,急为告退。既不至上负朝廷,又可以下光宗族。两全之道,似莫过此,这是妾之愚见,不知相公以为何如?”峻峰答道:“夫人言之有理,但上京一去,往返须得半载。蕙即年当垂髫,夫人亦系女辈。家中无人料理,如何叫我放心去得?”夫人道:“这却无妨,我已年近五旬,一切家务,尽可支持。苍头赵才,为人忠诚,外边叫他照料。蕙郎虽幼,我严加查考,他也断不至于放荡。自管放心前去,无须挂怀。”峻峰道:“夫人既是这样,吾意已决。”
cì rì jiù fù xiàn, qǐ wén shàng shěng qǐng zī. jiā zhōng còu duì pán fèi, shōu shí xíng náng. yī qiè qīn yǒu huò jù tiē fèng jiàn, huò kuì sòng jìn lǐ. lái lái wǎng wǎng, shū hū jiān yǐ shì bàn yuè. lì fáng zhe rén lái shuō:" zī wén yǐ jīng dào xiàn, qǐng shí lǎo yé lǐng wén qǐ chéng." shí jùn fēng lǐng dé zī wén zài shǒu, jiù gù le yì zhī dà chuán míng wéi" shān fēi". dài le yí gè shū tóng jiào zuò" lái xǐ". zé rì qǐ shēn, yòu yǔ fū rén zhú shì, bǐ cǐ zhǔ tuō le yī fān. zhè cái lǐng zhe huì láng sòng zhì hé àn, kàn zhe jùn fēng shàng chuán rù cāng. dǎ luó kāi chuán, rán hòu huí jiā.
次日就赴县,起文上省请咨。家中凑对盘费,收拾行囊。一切亲友或具帖奉饯,或馈送赆礼。来来往往,倏忽间已是半月。吏房着人来说:“咨文已经到县,请石老爷领文起程。”石峻峰领得咨文在手,就雇了一只大船名为“杉飞”。带了一个书童叫做“来喜”。择日起身,又与夫人竺氏,彼此嘱托了一番。这才领着蕙郎送至河岸,看着峻峰上船入舱。打锣开船,然后回家。
què shuō jùn fēng zhè yí lù běi lái, shùn fēng yáng fān. jīng le xiē bō tāo, guò le xiē zhá bà. bù xià yuè yú, yǐ dào jīng dū. xià de chuán lái, cái luò diàn shí, jiù yǒu cháng bān tóu lái cì hóu. cì rì, xiē le yì tiān. dì sān rì zǎo chén, cháng bān lǐng zhe, jiù qīn fù lì bù yá mén, bǎ zī wén tóu qì. zǐ xì dǎ tīng, jìn jīng zhě hái wú duō rén. lì bù chū yī pái dào:
却说峻峰这一路北来,顺风扬帆。经了些波涛,过了些闸坝。不下月余,已到京都。下的船来,才落店时,就有长班投来伺侯。次日,歇了一天。第三日早晨,长班领着,就亲赴吏部衙门,把咨文投讫。仔细打听,进京者还无多人。吏部出一牌道:
bù táng shì yù, yīng jiǎn jìn shì zhī xī: qí gè shěng tóu wén qí jí rì, lìng xíng zé qī, dāng táng miàn yàn. gè rén zài yù jìng hòu, wù dé zì wù. tè shì.
部堂示谕,应检进士知悉:俟各省投文齐集日,另行择期,当堂面验。各人在寓静候,勿得自误。特示。
jùn fēng jiàn le zhè pái, diàn lǐ jìng zuò wú shì, chú tóng rén bài wǎng wài, rì zhú dài zhe lái xǐ zài jiē shàng yóu wán. yù quán shān bái tǎ sì yào wáng miào cài shì kǒu, jù gè zǒu dào. yī rì, fàn hòu chū de mén lái. zǒu dào yí gè hú tòng lǐ, kàn jiàn yí gè shuō xī yóu de, wài biān tīng de céng céng wéi zhe. jùn fēng lái dào gēn qián, cè ěr yī tīng, què shuō de shì liú quán jìn guā, cuì lián huán hún yī huí. jùn fēng zì sī dào:" wú jī zhī tán, shū jué yàn tīng." wǎng qián zǒu qù, dào le liú lí chǎng qián. xīn zhōng chù dào:" zhè shì tiān shī fǔ jiù dì, xī rì tiān shī zài jīng, cǐ dì hé děng rè nào? mù jīn tiān shī guī shān, luò de zhè bān cāng liáng. tiān yùn yǒu shēng chén, rén shì yǒu shèng shuāi. jí cǐ kě yǐ xiǎng jiàn yī bān." píng diào le yī huì, jiē tàn le jǐ shēng. suì kǒu yǒng qī yán lǜ yī shǒu, yǐ shū kǎi yún:
峻峰见了这牌,店里静坐无事,除同人拜往外,日逐带着来喜在街上游玩。玉泉山、白塔寺、药王庙、菜市口,俱各走到。一日,饭后出的门来。走到一个胡同里,看见一个说《西游》的,外边听的层层围着。峻峰来到跟前,侧耳一听,却说的是刘全进瓜,翠莲还魂一回。峻峰自思道:“无稽之谈,殊觉厌听。”往前走去,到了琉璃场前。心中触道:“这是天师府旧第,昔日天师在京,此地何等热闹?目今天师归山,落得这般苍凉。天运有升沉,人事有盛衰。即此可以想见一班。“凭吊了一会,嗟叹了几声。遂口咏七言律一首,以舒慨云:
jǐng wù biàn qiān chéng mí cháng, jié lú hé xū shì diāo liáng.
景物变迁诚靡常,结庐何须饰雕梁。
ē páng suī měi gōng zhōng fén, tóng què kōng míng tái yǐ huāng.
阿房虽美宫终焚,铜雀空名台已荒。
wǔ guǎn gē lóu jīn ān zài? tuí yuán suì wǎ tú kān shāng!
舞馆歌楼今安在?颓垣碎瓦徒堪伤!
gǔ lái bù fá míng shèng dì, nán miǎn hòu rén zuò zhàn chǎng.
古来不乏名胜地,难免后人作战场。
shī cái yǒng wán, huí tóu kàn shí, lù páng yī rén, shǒu ná jiù shū yī bù, chā cǎo chū mài. yào guò lái kàn, nǎi shì mǔ dān tíng tíng jì. jùn fēng xiǎng dào:" cǐ shū shì sì dà chuán qí zhī yī, xì tāng yù míng suǒ zuò. wǒ què wèi zēng kàn guò. diàn zhōng mèn zuò wú liáo, hé bù mǎi lái yī kàn, yǐ dāng xiāo qiǎn." yīn wèn dào:" zhè shū nǐ yào duō shǎo qián?" nà rén dá dào:" yào qián sì bǎi wén." jùn fēng dào:" zhè shū zhǐ bǎn suī hǎo, què bù shèn xīn xiān le. cóng lái cán wù bù guò bàn jià, gěi nǐ èr bǎi qián bà." nà rén dào:" hái qiú tài yé gāo shēng." jùn fēng xǐ qí shuō huà jí lì, biàn dào:" jì yào kàn shū, hé dé xī qián." jiào lái xǐ jiē guò shū lái, fù yǔ tā qián èr bǎi wǔ shí wén. nà rén dé qián xīn rán ér qù.
诗才咏完,回头看时,路旁一人,手拿旧书一部,插草出卖。要过来看,乃是《牡丹庭(亭)记》。峻峰想道:“此书是四大传奇之一,系汤玉茗所作。我却未曾看过。店中闷坐无聊,何不买来一看,以当消遣。”因问道:“这书你要多少钱?”那人答道:“要钱四百文。”峻峰道:“这书纸板虽好,却不甚新鲜了。从来残物不过半价,给你二百钱罢。”那人道:“还求太爷高升。”峻峰喜其说话吉利,便道:“既要看书,何得惜钱。”叫来喜接过书来,付与他钱二百五十文。那人得钱欣然而去。
jùn fēng huí dào diàn zhōng, chī le wǎn fàn. jiào lái xǐ diǎn qǐ zhú lái, bǎ zhè shū fàng zài zhuō shàng. cóng tóu kàn qǐ, chū kàn jīng mèng lí hún yǐ jí míng pàn zhū chū, jiàn qí qū cí yǎ qiàn, jí táng gōng wěn, yōu sī ào xiǎng, bié yǒu dòng tiān. jí kǒu chēng dào:" yù míng gōng zhēn cái rén yě!" jí kàn dào kāi mù huán hún yī chū, gǔ zhǎng dà xiào dào:" rén qì jù zé shēng, qì sàn zé sǐ. sǐ shēng zhě rén zhī suǒ bì bù miǎn yě. sǐ ér fù shēng, nà yǒu cǐ lǐ?" bó yǒu zuò lì, shēn shēng jiàn wū, hán tuì zhī yóu yǐ wéi zuǒ shì fú kuā, wú zú qǔ xìn. tāng yù míng cái xué míng shì, hé gù zào cǐ dàn màn bù jīng zhī yǔ, huáng huò hòu rén yě. yí guǐ yí shén, xué rén dà bìng. jiā yǒu dú shū zǐ dì, qiè bù kě lìng jiàn cǐ shū, yǐ dàng qí xīn." suì jiào lái xǐ jiù zhú shàng yī huǒ fén zhī. jùn fēng zài jīng hòu yàn bù tí.
峻峰回到店中,吃了晚饭。叫来喜点起烛来,把这书放在桌上。从头看起,初看《惊梦离魂》以及《冥判》诸出,见其曲词雅倩,集唐工稳,幽思奥想,别有洞天。极口称道:“玉茗公真才人也!”及看到《开墓还魂》一出,鼓掌大笑道:“人气聚则生,气散则死。死生者人之所必不免也。死而复生,那有此理?”伯有作历,申生见巫,韩退之犹以为左氏浮夸,无足取信。汤玉茗才学名世,何故造此诞漫不经之语,惶惑后人也。疑鬼疑神,学人大病。家有读书子弟,切不可令见此书,以荡其心。”遂叫来喜就烛上一火焚之。峻峰在京候验不题。
dàn wèi zhī huì láng yǔ fū rén zài jiā rú hé? zài kàn xià huí fēn jiě.
但未知蕙郎与夫人在家如何?再看下回分解。