lǐ chéng zi yuàn sù tīng xiàn píng shù wáng bì fù
○李晟 子愿 愬 听 宪凭 恕 王佖附
lǐ chéng, zì liáng qì, lǒng yòu lín táo rén. zǔ sī gōng, fù qīn, dài jū lǒng yòu wèi pí jiàng. chéng shēng shù suì ér gū, shì mǔ xiào jǐn, xìng xióng liè, yǒu cái, shàn qí shè. nián shí bā cóng jūn, shēn cháng liù chǐ, yǒng gǎn jué lún. shí hé xī jié dù shǐ wáng zhōng sì jī tǔ bō, yǒu xiāo jiàng chéng chéng jù dòu, pō shāng shì zú, zhōng sì mù jūn zhōng néng shè zhě shè zhī. chéng yǐn gōng yī fà ér bì, sān jūn jiē dà hū, zhōng sì hòu shǎng zhī, yīn fǔ qí bèi yuē:" cǐ wàn rén dí yě." fèng xiáng jié dù shǐ gāo shēng yǎ wén qí míng, zhào bǔ liè jiāng. cháng jī dié zhōu pàn qiāng yú gāo dāng chuān, yòu jī dàng zhōu lián kuáng qiāng yú hǎn shān, jiē pò zhī, lèi qiān zuǒ yǔ lín dà jiàng jūn tóng zhèng. guǎng dé chū, fèng xiáng jié dù shǐ sūn zhì zhí shǔ chéng zǒng yóu bīng, jī pò dǎng xiàng qiāng gāo yù děng, yǐ gōng shòu tè jìn shì guāng lù qīng, zhuǎn shì tài cháng qīng. dà lì chū, lǐ bào yù zhèn fèng xiáng, shǔ chéng wèi yòu jūn dōu jiāng. sì nián, tǔ bō wéi líng zhōu, bào yù qiǎn chéng jiāng bīng wǔ qiān yǐ jī tǔ bō, chéng cí yuē:" yǐ zhòng zé bù zú, yǐ móu zé tài duō." nǎi qǐng jiāng bīng qiān rén jí chū dà zhèn guān, zhì lín táo, tú dìng qín bǎo, fén qí jī jù, lǔ bǎo shuài mù róng gǔ zhōng ér hái, tǔ bō yīn jiě líng zhōu zhī wéi ér qù. bài kāi fǔ yí tóng sān sī. wú jǐ, jiān zuǒ jīn wú wèi dà jiàng jūn jīng yuán sì zhèn běi tíng dōu zhī bīng mǎ shǐ, bìng zǒng yóu bīng. wú hé, jié dù shǐ mǎ lín yǔ tǔ bō zhàn yú yán cāng, bīng bài, chéng lǜ suǒ bù héng jī zhī, bá lín chū luàn bīng zhī zhōng, yǐ gōng fēng hé chuān jùn wáng. lín jì chéng wēi míng, yòu yù zhī bù yǐ lǐ, lìng cháo jīng shī, dài zōng liú jū sù wèi, wèi yòu shén cè dōu jiāng. dé zōng jí wèi, tǔ bō kòu jiàn nán, shí jié dù shǐ cuī níng cháo jīng shī, sān chuān zhèn kǒng, nǎi zhào chéng jiāng shén cè bīng jiù zhī, shòu tài zǐ bīn kè. chéng nǎi yú lòu tiān, bá fēi yuè, kuò qīng sù níng sān chéng, jué dà dù hé, huò shǒu lǔ qiān yú jí, lǔ nǎi yǐn tuì, yīn liú chéng dū shù yuè ér hái.
李晟,字良器,陇右临洮人。祖思恭,父钦,代居陇右为裨将。晟生数岁而孤, 事母孝谨,性雄烈,有才,善骑射。年十八从军,身长六尺,勇敢绝伦。时河西节 度使王忠嗣击吐蕃,有骁将乘城拒斗,颇伤士卒,忠嗣募军中能射者射之。晟引弓 一发而毙,三军皆大呼,忠嗣厚赏之,因抚其背曰:“此万人敌也。”凤翔节度使 高升雅闻其名,召补列将。尝击叠州叛羌于高当川,又击宕州连狂羌于罕山,皆破 之,累迁左羽林大将军同正。广德初,凤翔节度使孙志直署晟总游兵,击破党项羌 高玉等,以功授特进、试光禄卿,转试太常卿。大历初,李抱玉镇凤翔,署晟为右 军都将。四年,吐蕃围灵州,抱玉遣晟将兵五千以击吐蕃,晟辞曰:“以众则不足, 以谋则太多。”乃请将兵千人疾出大震关,至临洮,屠定秦堡,焚其积聚,虏堡帅 慕容谷钟而还,吐蕃因解灵州之围而去。拜开府仪同三司。无几,兼左金吾卫大将 军、泾原四镇北庭都知兵马使,并总游兵。无何,节度使马璘与吐蕃战于盐仓,兵 败,晟率所部横击之,拔璘出乱兵之中,以功封合川郡王。璘忌晟威名,又遇之不 以礼,令朝京师,代宗留居宿卫,为右神策都将。德宗即位,吐蕃寇剑南,时节度 使崔宁朝京师,三川震恐,乃诏晟将神策兵救之,授太子宾客。晟乃逾漏天,拔飞 越,廓清肃宁三城,绝大渡河,获首虏千余级,虏乃引退,因留成都数月而还。
jiàn zhōng èr nián, wèi bó tián yuè fǎn, jiāng bīng wéi lín míng xíng zhōu, zhào yǐ chéng wèi shén cè xiān fēng dōu zhī bīng mǎ shǐ, yǔ hé dōng jié dù shǐ mǎ suì zhāo yì jié dù shǐ lǐ bào zhēn hé bīng jiù lín míng. xún jiā jiān yù shǐ zhōng chéng. hé dōng zhāo yì jūn gōng yáng cháo guāng yú lín míng nán, chéng yǔ hé dōng qí jiāng lǐ zì liáng lǐ fèng guó jī yuè yú shuāng gāng, yuè bīng què, suì zhǎn cháo guāng. zhàn yú lín míng, zhū jūn jiē què. chéng yǐn bīng dù míng shuǐ, chéng bīng ér jì, héng jī yuè jūn, wáng shī fù zhèn, jī yuè, dà pò zhī. sān nián zhēng yuè, fù yǐ zhū dào jūn jī bài yuè jūn yú huán shuǐ, suì jìn gōng wèi zhōu, yǐ gōng jiā jiǎn jiào zuǒ sàn qí cháng shì, shí fēng bǎi hù. wú jǐ, jiān wèi fǔ zuǒ sī mǎ. shí zhū tāo wáng wǔ jùn lián bīng zài shēn zhào, nù cháo tíng shǎng gōng báo, tián yuè zhī qí kě jiān, qiǎn shǐ qiú yuán, tāo yǔ wǔ jùn yīng zhī, suì yǐ bīng wéi kāng rì zhī yú zhào zhōu. lǐ bào zhēn fēn bīng èr qiān rén shǒu xíng zhōu, mǎ suì dà nù, yù bān shī. chéng wèi suì yuē:" chū fèng zhào jìn tǎo, sān shuài qí jìn. lǐ shàng shū yǐ xíng zhōu yǔ zhào zhōu jiē dàng, fēn bīng shǒu zhī, chéng wèi wéi hài, qí jīng zú ruì jiāng jiē zài yú cǐ, lìng gōng jù zì yǐn qù, nài wáng shì hé?" suì shì rán xiè chéng, suì nǎi zì zào bào zhēn lěi, yǔ zhī jiāo huān rú chū.
建中二年,魏博田悦反,将兵围临洺、邢州,诏以晟为神策先锋都知兵马使, 与河东节度使马燧、昭义节度使李抱真合兵救临洺。寻加兼御史中丞。河东、昭义 军攻杨朝光于临洺南,晟与河东骑将李自良、李奉国击悦于双冈,悦兵却,遂斩朝 光。战于临洺,诸军皆却。晟引兵渡洺水,乘冰而济,横击悦军,王师复振,击悦, 大破之。三年正月,复以诸道军击败悦军于洹水,遂进攻魏州,以功加检校左散骑 常侍,实封百户。无几,兼魏府左司马。时硃滔、王武俊联兵在深、赵,怒朝廷赏 功薄,田悦知其可间,遣使求援,滔与武俊应之,遂以兵围康日知于赵州。李抱真 分兵二千人守邢州,马燧大怒,欲班师。晟谓燧曰:“初奉诏进讨,三帅齐进。李 尚书以邢州与赵州接圵,分兵守之,诚未为害,其精卒锐将皆在于此,令公遽自引 去,奈王事何?”燧释然谢晟,燧乃自造抱真垒,与之交欢如初。
wáng wǔ jùn gōng zhào zhōu, chéng nǎi xiàn zhuàng qǐng jiě zhào zhōu zhī wéi, yù yǐn bīng fù dìng zhōu yǔ zhāng xiào zhōng hé shì, yù tú fàn yáng, dé zōng zhuàng zhī, jiā chéng yù shǐ dài fū, bǐ jìn jūn jiāng jūn mò rén zhuó zhào guāng xǐ dù jì cǐ jiē lì yān. chéng zì wèi zhōu yǐn jūn ér běi, jìng qū zhào zhōu, wǔ jùn wén zhī, jiě wéi ér qù. chéng liú zhào zhōu sān rì, yǔ xiào zhōng bīng hé, běi lüè héng zhōu, wéi zhū tāo jiāng zhèng jǐng jì yú qīng yuàn, jué shuǐ yǐ guàn zhī. tián yuè wáng wǔ jùn jiē qiǎn bīng lái jiù, zhàn yú bái lóu. zéi fàn yì wǔ jūn, shāo què, chéng yǐn bù qí jī pò zhī, chéng suǒ chéng mǎ lián zhòng liú shǐ. yú yuè, chéng zhōng yì jí, tāo wǔ jùn dà jù, nǎi xī shōu wèi bó zhī zhòng ér lái, fù wéi chéng jūn. chéng nèi wéi jǐng jì, wài yǔ tāo děng jù zhàn, rì shù hé, zì zhēng yuè zhì yú wǔ yuè. huì chéng bìng shén, bù zhī rén zhě shù yān. jūn lì hé móu, nǎi yǐ mǎ yú hái dìng zhōu, zéi bù gǎn bī. chéng jí jiān, fù jiāng jìn shī, huì jīng chéng biàn qǐ, dé zōng zài fèng tiān, zhào chéng fù nàn. chéng chéng zhào qì xià, jí rì yù fù guān fǔ. yì wǔ jūn jiān yú zhū tāo wáng wǔ jùn, yǐ chéng wèi qīng zhòng, bù yù chéng qù, shù móu jǔ zhǐ chéng jūn. chéng wèi jiāng lì yuē:" tiān zǐ bō yuè yú wài, rén chén dāng bǎi shě yī xī, sǐ ér hòu yǐ. zhāng yì wǔ yù jǔ wú xíng, wú dāng yǐ ài zǐ wèi zhì, xuǎn liáng mǎ yǐ dàn qí yì." nǎi liú zi píng yǐ wéi hūn. yì wǔ jūn yǒu dà jiàng wèi xiào zhōng wěi xìn zhě yè chéng, chéng nǎi jiě yù dài yǐ yí zhī, yīn yuē:" wú yù xī xíng, yuàn yǐ wéi bié." chén fù nàn zhī yì, shòu dài zhě guǒ dé chéng, nǎi jiàn xiào zhōng wù zhǐ chéng. chéng dé yǐn jūn yú fēi hú, shī cì dài zhōu, zhào jiā chéng jiǎn jiào gōng bù shàng shū shén cè xíng yíng jié dù shǐ, shí fēng èr bǎi hù. chéng jūn lìng yán sù, suǒ guò qiáo cǎi wú fàn. zì hé zhōng yóu pú jīn ér jūn wèi běi, bì dōng wèi qiáo yǐ bī cǐ. shí liú dé xìn jiāng zǐ dì jūn jiù xiāng chéng, bài yú hù jiàn, wén nán, lǜ yú jūn xiān cì wèi nán, yǔ chéng hé jūn. jūn wú tǒng yī, chéng bù néng zhì, yīn dé xìn rù chéng jūn, nǎi shù qí zuì zhǎn zhī. chéng yǐ shù qí chí rù dé xìn jūn, fǔ láo qí zhòng, wú gǎn dòng zhě. jì rén bìng dé xìn jūn, jūn yì zhèn.
王武俊攻赵州,晟乃献状请解赵州之围,欲引兵赴定州与张孝忠合势,欲图范 阳,德宗壮之,加晟御史大夫,俾禁军将军莫仁擢、赵光铣、杜季泚皆隶焉。晟自 魏州引军而北,径趋赵州,武俊闻之,解围而去。晟留赵州三日,与孝忠兵合,北 略恆州,围硃滔将郑景济于清苑,决水以灌之。田悦、王武俊皆遣兵来救,战于白 楼。贼犯义武军,稍却,晟引步骑击破之,晟所乘马连中流矢。逾月,城中益急, 滔、武俊大惧,乃悉收魏博之众而来,复围晟军。晟内围景济,外与滔等拒战,日 数合,自正月至于五月。会晟病甚,不知人者数焉。军吏合谋,乃以马舆还定州, 贼不敢逼。晟疾间,复将进师,会京城变起,德宗在奉天,诏晟赴难。晟承诏泣下, 即日欲赴关辅。义武军间于硃滔、王武俊,倚晟为轻重,不欲晟去,数谋沮止晟军。 晟谓将吏曰:“天子播越于外,人臣当百舍一息,死而后已。张义武欲沮吾行,吾 当以爱子为质,选良马以啖其意。”乃留子凭以为婚。义武军有大将为孝忠委信者 谒晟,晟乃解玉带以遗之,因曰:“吾欲西行,愿以为别。”陈赴难之意,受带者 果德晟,乃谏孝忠勿止晟。晟得引军逾飞狐,师次代州,诏加晟检校工部尚书、神 策行营节度使,实封二百户。晟军令严肃,所过樵采无犯。自河中由蒲津而军渭北, 壁东渭桥以逼泚。时刘德信将子弟军救襄城,败于扈涧,闻难,率余军先次渭南, 与晟合军。军无统一,晟不能制,因德信入晟军,乃数其罪斩之。晟以数骑驰入德 信军,抚劳其众,无敢动者。既亻并德信军,军益振。
shí shuò fāng jié dù shǐ lǐ huái guāng yì zì hé běi fù nàn, jūn yú xián yáng, bù yù chéng dú dāng yī miàn yǐ fēn jǐ gōng, nǎi zòu qǐng yǔ chéng bīng hé, nǎi zhào chéng yí jūn hé huái guāng jūn. chéng fèng zhào yǐn jūn zhì chén tāo xié, jūn lěi wèi chéng, zéi bīng jù zhì, chéng nǎi chū zhèn, qiě yán yú huái guāng yuē:" zéi jiān bǎo gōng yuàn, gōng zhī wèi bì kè jīn lí qí kū xué, gǎn chū suǒ zhàn, cǐ dài tiān yǐ zéi cì míng gōng yě!" huái guāng kǒng chéng lì gōng, nǎi yuē:" zhào jūn shì zhì, mǎ wèi mò, shì wèi fàn, jù kě zhàn yé? bù rú xù ruì yǎng wēi, qí shí ér jǔ." chéng zhī qí yì, suì shōu jūn rù lěi, shí xīng yuán yuán nián zhēng yuè yě. měi jiāng hé zhàn, bì zì yì, yī jǐn qiú xiù mào qián xíng, qīn zì zhǐ dǎo. huái guāng wàng jiàn è zhī, nǎi wèi chéng yuē: " jiàng shuài dāng chí zhòng, qǐ yí zì biǎo shì yǐ dàn zéi yě!" chéng yuē:" chéng jiǔ zài jīng yuán, jūn shì pō xiāng wèi fú, gù yù lìng qí xiān shí yǐ duó qí xīn ěr." huái guāng yì bù yuè, yīn yǒu yì zhì, qiān yán bù jìn. chéng yīn rén shuō huái guāng yuē: " kòu zéi qiè jù jīng yì, tiān zǐ chū jū jìn diān, bīng bǐng miào lüè, shǔ zài míng gōng. gōng yí guān bīng sù jìn, chéng yuàn yǐ suǒ bù dé fèng yán lìng, wèi gōng qián qū, suī sǐ bù huǐ." huái guāng yì jù zhī. chéng bīng jūn yú shuò fāng jūn běi, měi chéng yǔ huái guāng tóng zhì chéng xià, huái guāng jūn zhé lǔ qū niú mǎ, wú xìng kǔ zhī chéng jūn wú suǒ fàn. huái guāng jūn è qí dú shàn, nǎi fēn suǒ huò yǔ zhī, chéng jūn bù gǎn shòu.
时朔方节度使李怀光亦自河北赴难,军于咸阳,不欲晟独当一面以分己功,乃 奏请与晟兵合,乃诏晟移军合怀光军。晟奉诏引军至陈涛斜,军垒未成,贼兵遽至, 晟乃出阵,且言于怀光曰:“贼坚保宫苑,攻之未必克;今离其窟穴,敢出索战, 此殆天以贼赐明公也!”怀光恐晟立功,乃曰:“召军适至,马未秣,士未饭,讵 可战耶?不如蓄锐养威,俟时而举。”晟知其意,遂收军入垒,时兴元元年正月也。 每将合战,必自异,衣锦裘、绣帽前行,亲自指导。怀光望见恶之,乃谓晟曰: “将帅当持重,岂宜自表饰以啖贼也!”晟曰:“晟久在泾原,军士颇相畏服,故 欲令其先识以夺其心耳。”怀光益不悦,阴有异志,迁延不进。晟因人说怀光曰: “寇贼窃据京邑,天子出居近甸,兵柄庙略,属在明公。公宜观兵速进,晟愿以所 部得奉严令,为公前驱,虽死不悔。”怀光益拒之。晟兵军于朔方军北,每晟与怀 光同至城下,怀光军辄虏驱牛马,吾姓苦之;晟军无所犯。怀光军恶其独善,乃分 所获与之,晟军不敢受。
jiǔ zhī, huái guāng jiāng móu jǔ chéng jūn, jì wèi yǒu suǒ chū. shí shén cè jūn yǐ jiù lì gěi cì hòu yú zhū jūn, huái guāng zòu yuē:" zéi kòu wèi píng, jūn zhōng gěi cì, xián yí jūn yī. jīn shén cè dú hòu, zhū jūn jiē yǐ wéi yán, chén wú yǐ zhǐ zhī, wéi bì xià cái chǔ." huái guāng jì yù yīn shì lìng chéng zì shǔ qīn xuē jǐ jūn, yǐ náo pò zhī. dé zōng yōu zhī, yù yǐ zhū jūn tóng shén cè, zé cái fù bù gěi, wú kě nài hé, nǎi qiǎn hàn lín xué shì lù zhì wǎng huái guāng jūn xuān yù, réng lìng huái guāng yǔ chéng cān yì suǒ yí yǐ wén. zhì chéng jù huì yú huái guāng jūn, huái guāng yán yuē:" jūn shì bǐng cì bù jūn, hé yǐ lìng zhàn?" zhì wèi yǒu yán, shù gù chéng. chéng yuē:" gōng wèi yuán shuài, chí zhāng hào lìng, jiē dé zhuān zhī. chéng dāng jiāng yī jūn, wéi gōng suǒ zhǐ, yǐ xiào sǐ mìng. zhì yú zēng sǔn yī shí, gōng dāng cái zhī." huái guāng mò rán, wú yǐ nán chéng, yòu bù yù qīn kè shén cè jūn fā yú zì jǐ, nǎi zhǐ.
久之,怀光将谋沮晟军,计未有所出。时神策军以旧例给赐厚于诸军,怀光奏 曰:“贼寇未平,军中给赐,咸宜均一。今神策独厚,诸军皆以为言,臣无以止之, 惟陛下裁处。”怀光计欲因是令晟自署侵削己军,以挠破之。德宗忧之,欲以诸军 同神策,则财赋不给,无可奈何,乃遣翰林学士陆贽往怀光军宣谕,仍令怀光与晟 参议所宜以闻。贽、晟俱会于怀光军,怀光言曰:“军士禀赐不均,何以令战?” 贽未有言,数顾晟。晟曰:“公为元帅,弛张号令,皆得专之。晟当将一军,唯公 所指,以效死命。至于增损衣食,公当裁之。”怀光默然,无以难晟,又不欲侵刻 神策军发于自己,乃止。
huái guāng tún xián yáng, jiān bì bā shí yú rì, bù kěn chū jūn, dé zōng yōu zhī, lǚ jiàng zhōng shǐ, cù yǐ shōu fù zhī qī. huái guāng tuō yǐ zú pí, gèng qǐng xiū xī, yǐ cì qí biàn, rán yīn yǔ zhū cǐ jiāo tōng, qí jī jiàn lù. chéng jù wèi suǒ rén bìng, nǎi mì shū qǐng yí jūn dōng wèi qiáo, yǐ fēn zéi shì. shàng chū wèi zhī xǔ. chéng yǐ huái guāng fǎn zhuàng yǐ míng, huǎn jí yí yǒu suǒ bèi. shǔ hàn zhī lù, bù kě yōng yě, qǐng yǐ pí jiàng zhào guāng xǐ wèi yáng zhōu cì shǐ, táng liáng chén wèi lì zhōu cì shǐ, chéng zǐ xù zhāng yù wèi jiàn zhōu cì shǐ, gè jiāng bīng wǔ bǎi yǐ fáng wèi rán. shàng chū nà zhī, wèi guǒ xíng. wú hé, tǔ bō qǐng yǐ bīng zuǒ zhū cǐ, shàng yù qīn zǒng liù shī, yí xìng xián yáng, yǐ cù zhū jūn jìn tǎo. huái guāng wén zhī dà hài, yí shàng duó qí jūn, móu luàn yì jí. shí fū fāng jié dù lǐ jiàn huī shén cè jiāng yáng huì yuán jí chéng, bìng yǔ huái guāng lián yíng, chéng yǐ shì pò, huì yǒu zhōng shǐ guò chéng jūn, chéng nǎi xuān lìng yún:" fèng zhào xǐ tún wèi qiáo." nǎi jié zhèn ér xíng, zhì wèi qiáo. bù shù rì, huái guāng guǒ jié jiàn huī huì yuán ér rén bìng qí bīng, jiàn huī dùn miǎn, huì yuán wèi huái guāng suǒ hài. shì rì, chē jià xìng liáng zhōu. shí biàn shēng cāng cù, bǎi guān hù cóng zhě shí èr sān, luò gǔ dào lù xiǎn zǔ, chǔ gōng wú sù, cóng guān fá shí, shàng tàn yuē: " zǎo cóng lǐ chéng zhī yán, sān shǔ kě zuò zhì yě." chéng dà jiàng zhāng shǎo hóng zì xíng zài chuán kǒu zhào shòu chéng shàng shū zuǒ pú yè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, yǐ ān zhòng xīn. chéng bài kū shòu mìng, qiě yuē:" cháng ān zōng miào suǒ zài, wèi tiān xià běn, ruò jiē zhí jī dí, shuí fù jīng shī?" nǎi jùn chéng huáng, shàn bīng jiǎ, yǐ tú shōu fù. chéng yǐ gū jūn dú dāng qiáng kòu, kǒng wèi èr zéi zhī suǒ rén bìng, nǎi bēi cí hòu bì, wěi zhì chéng yú huái guāng, wài shì tuī chóng, nèi wèi zhī bèi. shí chú sù wèi jí, nǎi lìng jiǎn jiào hù bù láng zhōng zhāng yù jiǎ jīng zhào shǎo yǐn, zé guān lì yǐ fù wèi běi jī xiàn. bù xún rì, chú liáng jiē zú, chéng nǎi dà chén sān jūn, lìng zhī yuē:" guó jiā duō nàn, luàn nì jì xīng, shǔ chē jià xī xìng, guān zhōng wú zhǔ. yǔ dài shòu guó ēn, jiàn wēi sǐ jié, chén zǐ zhī fēn, kuàng dāng cǐ shí, bù néng zhū miè xiōng qú, yǐ qǔ fù guì, fēi rén háo yě. wèi qiáo héng kuà dà chuān, duàn zéi shǒu wěi, wú yǔ gōng děng lù lì qín wáng, zé lì ér jìn, xīng fù dà yè, jiàn bù shì zhī gōng, néng cóng wǒ hū?" sān jūn wú bù qì xià, yuē:" wéi gōng suǒ shǐ." chéng yì xū xī liú tì.
怀光屯咸阳,坚壁八十余日,不肯出军,德宗忧之,屡降中使,促以收复之期。 怀光托以卒疲,更请休息,以伺其便,然阴与硃泚交通,其迹渐露。晟惧为所亻并, 乃密疏请移军东渭桥,以分贼势。上初未之许。晟以怀光反状已明,缓急宜有所备。 蜀、汉之路,不可壅也,请以裨将赵光铣为洋州刺史,唐良臣为利州刺史,晟子婿 张彧为剑州刺史,各将兵五百以防未然。上初纳之,未果行。无何,吐蕃请以兵佐 诛泚,上欲亲总六师,移幸咸阳,以促诸军进讨。怀光闻之大骇,疑上夺其军,谋 乱益急。时鄜坊节度李建徽、神策将杨惠元及晟,并与怀光联营,晟以事迫,会有 中使过晟军,晟乃宣令云:“奉诏徙屯渭桥。”乃结阵而行,至渭桥。不数日,怀 光果劫建徽、惠元而亻并其兵,建徽遁免,惠元为怀光所害。是日,车驾幸梁州。 时变生仓卒,百官扈从者十二三,骆谷道路险阻,储供无素,从官乏食,上叹曰: “早从李晟之言,三蜀可坐致也。”晟大将张少弘自行在传口诏授晟尚书左仆射、 同中书门下平章事,以安众心。晟拜哭受命,且曰:“长安宗庙所在,为天下本, 若皆执羁靮,谁复京师?”乃浚城隍,缮兵甲,以图收复。晟以孤军独当强寇,恐 为二贼之所亻并,乃卑词厚币,伪致诚于怀光,外示推崇,内为之备。时刍粟未集, 乃令检校户部郎中张彧假京兆少尹,择官吏以赋渭北畿县。不旬日,刍粮皆足,晟 乃大陈三军,令之曰:“国家多难,乱逆继兴,属车驾西幸,关中无主。予代受国 恩,见危死节,臣子之分,况当此时,不能诛灭凶渠,以取富贵,非人豪也。渭桥 横跨大川,断贼首尾,吾与公等戮力勤王,择利而进,兴复大业,建不世之功,能 从我乎?”三军无不泣下,曰:“唯公所使。”晟亦歔欷流涕。
shì shí, zhū cǐ dào jù jīng chéng, huái guāng tú wèi fǎn shì, hé shuò jiàn wěi zhě sān, lǐ nà hǔ shì yú hé nán, xī liè chī zhāng yú biàn zhèng. chéng nèi wú huò cái, wài wú zhuǎn shū, yǐ gū jūn ér kàng jù zéi, ér ruì qì bù shuāi, tú yǐ zhōng yì gǎn yú rén xīn, gù yīng háo guī xiàng. dài xiū yán lǜ fèng tiān zhī zhòng, hán yóu guī zhì bīn níng zhī shī, luò yuán guāng yǐ huá zhōu zhī bīng shǒu tóng guān, shàng kě gū yǐ shén cè zhī lǚ tún qī pán, jiē bǐng chéng jié dù, chéng jūn dà zhèn. huái guāng yǐ xiū yán yóu guī cóng chéng, yì jù. chéng yòu zhì shū yú huái guāng, yù yǐ huò fú, lìng pò zéi yíng luán, yǐ yǎn qián guò. huái guāng zú bù wù, jūn zhòng jiàn duō lí sàn, qiǔ liáng qiě jié, lǔ piāo wú suǒ de, jù wèi chéng suǒ xí. sān yuè, huái guāng zì sān yuán fù píng dōng dǐ fèng tiān, suǒ zhì fén lüè, nǎi zì féng yì rù jù hé zhōng. huái guāng jiāng mèng shè duàn wēi yǒng zhě, běn shén cè jiāng, è huái guāng zhī bù chén, jì zhì fù píng, jié zhèn yú jūn zhōng, wài xiàng dà hū ér qù, huái guāng bù néng zhì. shè wēi yǒng yǐ shù qiān rén guī chéng, nǎi chén bīng shòu shè děng jiàng zú, nǎi zòu shòu shè jiǎn jiào gōng bù shàng shū, wēi yǒng jiān yù shǐ dài fū.
是时,硃泚盗据京城,怀光图为反噬,河朔僭伪者三,李纳虎视于河南,希烈 鸱张于汴、郑。晟内无货财,外无转输,以孤军而抗剧贼,而锐气不衰,徒以忠义 感于人心,故英豪归向。戴休颜率奉天之众,韩游瑰治邠宁之师,骆元光以华州之 兵守潼关,尚可孤以神策之旅屯七盘,皆禀晟节度,晟军大振。怀光以休颜、游瑰 从晟,益惧。晟又致书于怀光,谕以祸福,令破贼迎銮,以掩前过。怀光卒不悟, 军众渐多离散,糗粮且竭,虏剽无所得,惧为晟所袭。三月,怀光自三原、富平东 抵奉天,所至焚掠,乃自冯翊入据河中。怀光将孟涉、段威勇者,本神策将,恶怀 光之不臣,既至富平,结阵于军中,外向大呼而去,怀光不能制。涉、威勇以数千 人归晟,乃陈兵受涉等降卒,乃奏授涉检校工部尚书,威勇兼御史大夫。
dé zōng zhī xìng shān nán, jì rù luò gǔ, wèi hún jiān yuē:" wèi qiáo zài zéi fù nèi, bīng shì xuán gé, lǐ chéng kě bàn shì hū?" jiān duì yuē:" lǐ chéng bǐng yì zhí zhì, lín shì bù kě duó, yǐ chén jì zhī, pò zéi bì yǐ." dì yì shǐ ān. shì yuè, hún jiān bù jiāng shàng guān wàng zì jiān dào huái zhào shū jiā chéng jiǎn jiào yòu pú yè, jiān hé zhōng yǐn hé zhōng jìn jiàng cí xí jié dù shǐ, yì shí fēng sān bǎi hù, yòu jiān jīng jī wèi běi fū fāng dān yán jié dù zhāo tǎo shǐ. chéng chéng zhào liú tì. shí dì yù yí xìng xī chuān, chéng shàng biǎo:" qǐng zhù bì liáng hàn, xì yì zhào zhī xīn, tú jiǎn miè zhī shì. ruò guī xiǎo shè dà, zuò dōu mín é, jí rén xīn shī wàng, wǔ shì móu chén wú suǒ shī yǐ." sì yuè, yǒu zhào jiā chéng jīng jī wèi běi fū fāng shāng huá bīng mǎ fù yuán shuài. shí jīng zhào fǔ sī lù lǐ jìng zhòng zì jīng chéng lái, jiàn yì dài fū zhèng yún kuí zì fèng tiān zhì, chéng yǐ jīng zhào shǎo yǐn zhāng yù wèi fù shǐ, zhèng yún kuí wèi xíng jūn sī mǎ, lǐ jìng zhòng wèi jié dù pàn guān, bǐ tóng zhǔ jūn huà. yòu qǐng yǐ huái guāng jiù jiāng táng liáng chén bǎo tóng guān, yǐ hé zhōng jié dù shòu zhī dài xiū yán shǒu fèng tiān, qǐng yǐ fū fāng jié dù shòu zhī shàng jiē cóng zhī. wèi qiáo jiù yǒu sù shí yú wàn hú, dù zhī xiān kuì huái guāng jūn yù jǐn, chéng yòu zòu yuē:" jìn jī suī chéng bīng luàn, yóu kě fù liǎn, tǎng kòu zéi wèi miè, sù bīng kuàng shí, rén fèi gēng sāng, yòu wú chǔ xù, fēi fáng wēi zhì shèng zhī shù yě." shàng nà zhī. chéng nǎi yú jī diān lǜ jù zhēng fù, lì mín yuè shū, shǒu yù yì gù, yóu shì jūn bù fá shí.
德宗之幸山南,既入骆谷,谓浑瑊曰:“渭桥在贼腹内,兵势悬隔,李晟可办 事乎?”瑊对曰:“李晟秉义执志,临事不可夺,以臣计之,破贼必矣。”帝意始 安。是月,浑瑊步将上官望自间道怀诏书加晟检校右仆射,兼河中尹、河中晋绛慈 隰节度使,益实封三百户,又兼京畿、渭北、鄜坊丹延节度招讨使。晟承诏流涕。 时帝欲移幸西川,晟上表:“请驻跸梁汉,系亿兆之心,图翦灭之势。若规小舍大, 作都岷峨,即人心失望,武士谋臣无所施矣。”四月,有诏加晟京畿、渭北、鄜坊、 商华兵马副元帅。时京兆府司录李敬仲自京城来,谏议大夫郑云逵自奉天至,晟以 京兆少尹张彧为副使,郑云逵为行军司马,李敬仲为节度判官,俾同主军画。又请 以怀光旧将唐良臣保潼关,以河中节度授之;戴休颜守奉天,请以鄜坊节度授之; 上皆从之。渭桥旧有粟十余万斛,度支先馈怀光军欲尽,晟又奏曰:“近畿虽乘兵 乱,犹可赋敛,傥寇贼未灭,宿兵旷时,人废耕桑,又无储蓄,非防微制胜之术也。” 上纳之。晟乃于畿甸率聚征赋,吏民乐输,守御益固,由是军不乏食。
shén cè jūn jiā zú duō xiàn yú cǐ, chéng jiā yì bǎi kǒu zài zéi zhōng, zuǒ yòu huò yǒu yán jí jiā zhě, chéng yīn qì xià yuē: " shèng yú hé zài, ér gǎn xù jiā hū!" cǐ yòu shǐ chéng xiǎo lì wáng wú jì zhī xù yì chéng jūn, qiě yuē:" gōng jiā wú yàng, chéng zhōng yǒu shū wén." chéng yuē:" ěr gǎn yǔ zéi wèi jiān!" jù mìng zhǎn zhī. shí zhuǎn shū bù zhì, shèng xià jūn shì huò yī qiú hè, chéng yì tóng láo kǔ, měi yǐ dà yì fèn jī shì xīn, zú wú lí pàn zhě. huì jiāng lì shù bèi zì zéi zhōng táo lái, yán cǐ zhòng xié lí kě miè zhī zhuàng, shì xīn yì fèn. xiān shì, zéi jiāng yáo lìng yán jí wěi zhōng chéng cuī xuān xián shǐ dié chān wǒ jūn, wèi luó qí suǒ de, jū sòng yú chéng, chéng jiě fù, shí ér qiǎn zhī, jiè zhī yuē:" ěr bào cuī xuān, shàn wèi zéi shǒu, zhū rén miǎn lì zì gù, wù bù zhōng yú zéi yě!"
神策军家族多陷于泚,晟家亦百口在贼中,左右或有言及家者,晟因泣下曰: “乘舆何在,而敢恤家乎!”泚又使晟小吏王无忌之婿诣晟军,且曰:“公家无恙, 城中有书闻。”晟曰:“尔敢与贼为间!”遽命斩之。时转输不至,盛夏军士或衣 裘褐,晟亦同劳苦,每以大义奋激士心,卒无离叛者。会将吏数辈自贼中逃来,言 泚众携离可灭之状,士心益奋。先是,贼将姚令言及伪中丞崔宣咸使谍觇我军,为 逻骑所得,拘送于晟,晟解缚,食而遣之,诫之曰:“尔报崔宣,善为贼守,诸人 勉力自固,勿不忠于贼也!”
wǔ yuè sān rì, chéng yǐn jūn dǐ tōng huà mén, yào wǔ ér hái, zéi bù gǎn chū. chén jí jiàng zuǒ, tú bīng suǒ xiàng, zhū jiāng yuē:" xiān bá wài chéng, jì yǒu shì lǐ, rán hòu běi qīng gōng què." chéng yuē:" ruò xiān shōu fāng shì, xiàng mò ài xiá, jiān yǐ jū rén, ruò zéi shè fú gé dòu, bǎi xìng xiāo kuì, fēi jì yě. qiě zéi zhòng bīng jiān jiǎ, jiē zài yuàn zhōng, ruò zì yuàn jī qí xīn fù, bǐ jiāng tú zǒu bù xiá, rú cǐ zé gōng què bǎo ān, shì bù yì sì, jì zhī shàng yě." zhū jiàng yuē: " shàn". nǎi yí shū jiān luò yuán guāng shàng kě gū, kè qī jìn jūn yú chéng xià.
五月三日,晟引军抵通化门,耀武而还,贼不敢出。晨集将佐,图兵所向,诸 将曰:“先拔外城,既有市里,然后北清宫阙。”晟曰:“若先收坊市,巷陌隘狭, 间以居人,若贼设伏格斗,百姓嚣溃,非计也。且贼重兵坚甲,皆在苑中,若自苑 击其心腹,彼将图走不暇,如此则宫阙保安,市不易肆,计之上也。”诸将曰: “善”。乃移书瑊、骆元光、尚可孤,克期进军于城下。
qí yuè èr shí wǔ rì yè, chéng zì dōng wèi qiáo yí jūn yú guāng tài mén wài mǐ cāng cūn, yǐ báo jīng chéng. chéng lín gāo zhǐ huī, lìng shè háo zhà yǐ hòu zéi jūn. é ér zéi zhòng dà zhì, zéi xiāo jiàng zhāng tíng zhī lǐ xī qiàn bī zhà qiú zhàn, chéng wèi zhū jiàng yuē: " wú kǒng zéi bù chū, jīn mào sǐ ér lái, tiān zàn wǒ yě!" lēi wú shēn kāng yīng jùn shǐ wàn qǐng mèng shè děng zòng bīng jī zhī. shí huá zhōu yíng zài běi, bīng shǎo, zéi rén bìng lì gōng zhī, chéng qiǎn lǐ yǎn mèng huá yǐ jīng zú jiù zhī. zhōng jūn gǔ zào, yǎn lì zhàn, dà pò zhī, chéng shèng rù guāng tài mén zài zhàn, yòu bài zhī, jiāng shī bì dì, yú zhòng zǒu rù bái huá, yè wén tòng kū zhī shēng.
其月二十五日夜,晟自东渭桥移军于光泰门外米仓村,以薄京城。晟临高指麾, 令设壕栅以候贼军。俄而贼众大至,贼骁将张庭芝、李希倩逼栅求战,晟谓诸将曰: “吾恐贼不出,今冒死而来,天赞我也!”勒吴诜、康英俊、史万顷、孟涉等纵兵 击之。时华州营在北,兵少,贼亻并力攻之,晟遣李演、孟华以精卒救之。中军鼓 噪,演力战,大破之,乘胜入光泰门;再战,又败之,僵尸蔽地,余众走入白华, 夜闻恸哭之声。
yì rì, jiāng fù chū shī, zhū jiàng qǐng dài xī jūn zhì, zé zuǒ yòu jiā gōng. chéng yuē:" zéi jì shāng bài, xū chéng shèng pū miè, ruò qí qí yǒu bèi, qǐ wáng shī zhī lì yé! rú dài xī jūn, kǒng shī jī biàn." èr shí bā rì, chéng dà jí zhū jiāng luò yuán guāng shàng kě gū, bīng mǎ shǐ wú shēn wáng bì, dōu yú hòu xíng jūn yá lǐ yǎn shǐ wàn qǐng, shén cè jiāng mèng shè kāng yīng jùn, huá zhōu jiāng guō shěn jīn quán wén chéng, shāng zhōu jiāng péng yuán jùn děng, hào lìng shì shī bì, chén bīng yú guāng tài mén wài. nǎi shǐ wáng bì lǐ yǎn lǜ qí jūn, shǐ wàn qǐng lǐng bù zú, zhí dǐ yuàn qiáng shén jiā cūn. chéng xiān shì yè shǐ rén kāi yuàn qiáng èr bǎi yú bù, zhì shì zéi yǐ shù mù shān zhī, zéi yǐ zhà jù zhàn. chéng chì jūn shì yuē:" ān dé zòng zéi rú cǐ, dāng xiān zhǎn gōng děng!" wàn qǐng jù, xiān dēng, bá zhà ér rù, wáng bì qí jūn jì jìn, zéi jí bēn kuì, huò zéi jiāng duàn chéng jiàn, dà jūn fēn dào bìng rù, gǔ zào léi dòng. yáo lìng yán zhāng tíng zhī lǐ xī qiàn yóu lì hàn guān jūn, chéng lìng jué shèng jūn shǐ táng liáng chén bīng mǎ shǐ zhào guāng xǐ yáng wàn róng mèng rì huá děng bù qí qí jìn, zéi jūn zhèn chéng ér lǚ běi. zhàn shí yú hé, chéng shèng qū cù, zhì yú bái huá. hū yǒu zéi qí qiān yú chū yú guān jūn zhī bèi, chéng yǐ huī xià bǎi yú qí chí zhī, zuǒ yòu hū yuē:" xiàng gōng lái!" zéi wén zhī jīng kuì, guān jūn zhuī zhǎn, bù kě shèng jì. zhū cǐ yáo lìng yán zhāng tíng zhī shàng yǒu zhòng wàn rén, xiāng shuài dùn zǒu, chéng qiǎn tián zǐ qí zhuī zhī, qí yú xiōng dǎng xiāng shuài lái jiàng. shì rì, chéng jūn rù jīng chéng, lè bīng tún yú hán yuán diàn qián, chéng shě yú yòu jīn wú zhàng, réng hào lìng zhū jūn yuē" chéng shí bù wǔ, shàng píng ruì suàn, xià lài shì xīn, xìng de jiān jué xiōng qú, sù qīng gōng jìn, jiē sān jūn zhī lì yě. cháng ān shì shù, jiǔ xiàn zéi tíng, ruò xiǎo yǒu zhèn jīng, zé fēi fá zuì diào rén zhī yì yě. chéng yǔ gōng děng gè yǒu jiā shì, lí bié shù nián, jīn yǐ chéng gōng, xiāng jiàn fēi wǎn, wǔ rì nèi bù dé zhé tōng jiā xìn, wéi mìng zhě zhǎn." nǎi qiǎn jīng zhào yǐn lǐ qí yùn shè cháng ān lìng chén yuán zhòng shè wàn nián lìng wéi shàng rén jí gào yù bǎi xìng, jū rén ān dǔ, qiū háo wú suǒ fàn. shàng kě gū jūn rén yǒu shàn qǔ zéi mǎ zhě, chéng dà jiàng gāo míng yào lǔ zéi nǚ jì yī rén, sī mǎ zhòu qǔ zéi mǎ èr pǐ, chéng jiē lì zhǎn zhī, mò gǎn wǔ shì. shì shù wú bù gǎn yuè, xián xū xī liú tì, yuǎn fāng jū rén, yì yǒu jīng sù fāng zhī zhě. èr shí jiǔ rì, lìng mèng shè tún yú bái huá, shàng kě gū tún wàng xiān mén, luò yuán guāng tún zhāng jìng sì, chéng zì tún yú ān guó sì. shì rì, zhǎn zéi jiāng lǐ xī qiàn děng bā rén, xùn yú shì.
翌日,将复出师,诸将请待西军至,则左右夹攻。晟曰:“贼既伤败,须乘胜 扑灭,若俟其有备,岂王师之利耶!如待西军,恐失机便。”二十八日,晟大集诸 将骆元光、尚可孤,兵马使吴诜、王佖,都虞候邢君牙、李演、史万顷,神策将孟 涉、康英俊,华州将郭审金、权文成,商州将彭元俊等,号令誓师毕,陈兵于光泰 门外。乃使王佖、李演率骑军,史万顷领步卒,直抵苑墙神麚村。晟先是夜使人开 苑墙二百余步,至是贼已树木栅之,贼倚栅拒战。晟叱军士曰:“安得纵贼如此, 当先斩公等!”万顷惧,先登,拔栅而入,王佖骑军继进,贼即奔溃,获贼将段诚 谏,大军分道并入,鼓噪雷动。姚令言、张庭芝、李希倩犹力捍官军,晟令决胜军 使唐良臣、兵马使赵光铣、杨万荣、孟日华等步骑齐进,贼军阵成而屡北。战十余 合,乘胜驱蹙,至于白华。忽有贼骑千余出于官军之背,晟以麾下百余骑驰之,左 右呼曰:“相公来!”贼闻之惊溃,官军追斩,不可胜计。硃泚、姚令言、张庭芝 尚有众万人,相率遁走,晟遣田子奇追之,其余凶党相率来降。是日,晟军入京城, 勒兵屯于含元殿前,晟舍于右金吾仗,仍号令诸军曰“晟实不武,上凭睿算,下赖 士心,幸得歼厥凶渠,肃清宫禁,皆三军之力也。长安士庶,久陷贼庭,若小有震 惊,则非伐罪吊人之义也。晟与公等各有家室,离别数年,今已成功,相见非晚, 五日内不得辄通家信,违命者斩。”乃遣京兆尹李齐运、摄长安令陈元众、摄万年 令韦上亻及告喻百姓,居人安堵,秋毫无所犯。尚可孤军人有擅取贼马者,晟大将 高明曜虏贼女妓一人,司马伷取贼马二匹,晟皆立斩之,莫敢忤视。士庶无不感悦, 咸歔欷流涕,远坊居人,亦有经宿方知者。二十九日,令孟涉屯于白华,尚可孤屯 望仙门,骆元光屯章敬寺,晟自屯于安国寺。是日,斩贼将李希倩等八人,徇于市。
liù yuè sì rì, chéng pò zéi lù bù zhì liáng zhōu, shàng lǎn zhī gǎn qì, qún chén wú bù yǔn tì, yīn shàng shòu chēng wàn suì, zòu yuē:" lǐ chéng qián fèng shèng mó, dàng dí xiōng chǒu. rán gǔ zhī shù xūn, lì fù dū yì zhě, wǎng wǎng yǒu zhī zhì yú bù jīng zōng miào, bù yì shì sì, cháng ān rén bù shí qí gǔ, ān dǔ rú chū, zì sān dài yǐ lái, wèi zhī yǒu yě." shàng yuē: " tiān shēng lǐ chéng, wèi shè jì wàn rén, bù wéi zhèn yě." bǎi guān bài hè ér tuì. shì rì, chéng zhǎn wěi xiāng lǐ zhōng chén zhāng guāng chéng jiǎng zhèn qiáo lín hóng jīng lún cuī xuān děng, yòu biǎo shǒu chén jié bù qū yú zéi zhě chéng zhèn zhī liú nǎi jiǎng yǎn zhào yè xuē jí děng.
六月四日,晟破贼露布至梁州,上览之感泣,群臣无不陨涕,因上寿称万岁, 奏曰:“李晟虔奉圣谟,荡涤凶丑。然古之树勋,力复都邑者,往往有之;至于不 惊宗庙,不易市肆,长安人不识旗鼓,安堵如初,自三代以来,未之有也。”上曰: “天生李晟,为社稷万人,不为朕也。”百官拜贺而退。是日,晟斩伪相李忠臣、 张光晟、蒋镇、乔琳、洪经纶、崔宣等,又表守臣节不屈于贼者程镇之、刘乃、蒋 沇、赵晔、薛岌等。
chéng chū tún wèi qiáo shí, yíng huò shǒu suì, jiǔ zhī fāng tuì, bīn jiè huò quàn yuē:" jīn yíng huò yǐ tuì, huáng jiā zhī lì yě, kě sù yòng bīng." chéng yuē:" tiān zǐ wài cì, rén chén dàn dāng sǐ jié, chuí xiàng xuán yuǎn, wú ān zhī tiān dào yé!" zhì shì, wèi cān zuǒ yuē:" qián zhě shì dài fū quàn chéng chū bīng, fēi gǎn jù yě, qiě jūn kě yòng zhī, bù kě shǐ zhī zhī. cháng wén wǔ wěi yíng suō wú zhǔn, chéng jù fù lái shǒu suì, zé wǒ jūn bù zhàn ér zì kuì." cān zuǒ tàn fú, jiē yuē:" fēi suǒ jí yě." xún bài chéng sī tú, jiān zhōng shū lìng, shí fēng yī qiān hù.
晟初屯渭桥时,荧惑守岁,久之方退,宾介或劝曰:“今荧惑已退,皇家之利 也,可速用兵。”晟曰:“天子外次,人臣但当死节,垂象玄远,吾安知天道耶!” 至是,谓参佐曰:“前者士大夫劝晟出兵,非敢拒也,且军可用之,不可使知之。 尝闻五纬盈缩无准,晟惧复来守岁,则我军不战而自溃。”参佐叹服,皆曰:“非 所及也。”寻拜晟司徒,兼中书令,实封一千户。
chéng zōng lǐ yǐ bèi bǎi sī, lìng dà jiàng wú shēn jiāng bīng sān qiān zhì bǎo jī qīng dào, chéng yòu qǐng zhì fèng xiáng yíng hù, bù xǔ. qī yuè shí sān rì, dé zōng zhì zì xìng yuán, hún jiān hán yóu guī dài xiū yán yǐ qí bīng hù cóng, chéng yǔ luò yuán guāng shàng kě gū yǐ qí bīng fèng yíng. shí yuán cóng jìn jūn jí shān nán lǒng zhōu fèng xiáng zhī zhòng, bù qí fán shí yú wàn, jīng qí lián gèn shù shí lǐ, qīng chéng shì shù, jiā dào huān hū. chéng yǐ róng fú yè jiàn yú sān qiáo, shàng zhù mǎ láo zhī. chéng zài bài qǐ shǒu, chū hè yuán è tiǎn miè, zōng miào zài qīng, gōng wéi xián sù, biàn wǔ gǎn tì, guì ér yán yuē:" chén tiǎn bèi zhǎo yá zhī rèn, bù néng zǎo zhū yāo nì, zhì luán yú zài qiān. jí shī yú chéng yú, lěi yuè fāng tiǎn zéi kòu, jiē chén yōng nuò bù rèn zhí zhī zé, gǎn qǐng sǐ zuì." fú yú lù zuǒ. shàng wèi zhī yǎn tì, mìng jǐ shì zhōng qí yìng xuān zhǐ, lìng zuǒ yòu qǐ chéng yú mǎ qián. shì yuè, yù diàn dà shè, zèng chéng fù qīn tài zǐ tài bǎo, mǔ wáng shì zèng dài guó fū rén, cì yǒng chóng lǐ dì jí jīng yáng shàng tián yán píng mén zhī lín yuán nǚ lè bā rén. rù dì zhī rì, jīng zhào fǔ gōng zhàng jiǔ zhuàn, cì jiào fāng lè jù, gǔ chuī yíng dǎo, zǎi chén jié jiāng sòng zhī, jīng shī yǐ wéi róng guān. shàng sī chéng xūn lì, zhì jì gōng bēi, bǐ huáng tài zǐ shū zhī, kān shí lì yú dōng wèi qiáo, yǔ tiān dì yōu jiǔ, yòu lìng tài zǐ shū bēi cí yǐ cì chéng.
晟综理以备百司,令大将吴诜将兵三千至宝鸡清道,晟又请至凤翔迎扈,不许。 七月十三日,德宗至自兴元,浑瑊、韩游瑰、戴休颜以其兵扈从,晟与骆元光、尚 可孤以其兵奉迎。时元从禁军及山南、陇州、凤翔之众,步骑凡十余万,旌旗连亘 数十里,倾城士庶,夹道欢呼。晟以戎服谒见于三桥,上驻马劳之。晟再拜稽首, 初贺元恶殄灭,宗庙再清,宫闱咸肃,抃舞感涕,跪而言曰:“臣忝备爪牙之任, 不能早诛妖逆,至銮舆再迁。及师于城隅,累月方殄贼寇,皆臣庸懦不任职之责, 敢请死罪。”伏于路左。上为之掩涕,命给事中齐映宣旨,令左右起晟于马前。是 月,御殿大赦,赠晟父钦太子太保,母王氏赠代国夫人,赐永崇里第及泾阳上田、 延平门之林园、女乐八人。入第之日,京兆府供帐酒馔,赐教坊乐具,鼓吹迎导, 宰臣节将送之,京师以为荣观。上思晟勋力,制纪功碑,俾皇太子书之,刊石立于 东渭桥,与天地悠久,又令太子书碑词以赐晟。
chéng yǐ jīng zhōu yǐ biān, lǚ hài róng shuài, shù wèi luàn jiē, nǎi shàng shū qǐng lǐ bù yòng mìng zhě, jiān bèi gēng yǐ jī sù, rǎng què xī fān, shàng jiē cóng zhī. zhào yǐ chéng jiān fèng xiáng yǐn fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ, réng chōng lǒng yòu jīng yuán jié dù, jiān guǎn nèi zhū jūn jí sì zhèn běi tíng xíng yíng bīng mǎ fù yuán shuài, gǎi fēng xī píng jùn wáng. chū, dì zài fèng tiān, fèng xiáng jūn luàn, shā qí shuài zhāng yì, lì xiǎo jiàng lǐ chǔ lín. zhì shì chǔ lín zài cháo, chéng qǐng yǐ chǔ lín jù wǎng fèng xiáng, jiāng zhū zhī, shàng yǐ chū fù jīng shī, fāng ān fǎn cè, bù xǔ. bā yuè, chéng zhì fèng xiáng, lǐ shā zhāng yì zhī zuì, zhǎn wáng bīn děng shí yú rén. chū, zhū cǐ luàn shí, jīng zhōu yì shā qí shuài féng hé qīng, lì bié jiāng tián xī jiàn, fāng shǔ bō qiān, bù huáng tǎo fá, yǐ jīng shuài shòu zhī. zhì shì, chéng zòu yuē:" jìn zhě zhōng yuán bīng huò, jiē qǐ jīng zhōu, qiě qí dì bī xī róng, yì wèi fǎn fù. xī jiàn xiōng tú, jiàng xiào jiāo nì, ruò bù chéng gé, zhōng wèi hòu huàn." cóng zhī. chéng zhì fèng xiáng, tuō yǐ xún biān, zhì jīng zhōu, xī jiàn yíng yè, yú zuò zhí ér zhū zhī, bìng zhū hài hé qīng zhě shí qí děng sān shí yú rén, jù shì yǐ wén. shàng yuē: " jīng zhōu luàn nì quán sǒu, fēi chéng mò néng lǐ zhī." hái zhèn, biǎo yòu lóng wǔ jiàng jūn lǐ guān wèi jīng yuán jié dù shǐ, tǔ bō shēn wèi zhī. chéng cháng yuē" hé lǒng zhī xiàn yě, qǐ tǔ bō lì qǔ zhī, jiē yīn jiàng shuài tān bào, zhǒng luò xié èr, rén bù dé gēng jià, zhǎn zhuǎn dōng xǐ, zì qì zhī ěr. qiě tǔ wú sī xù, rén kǔ zhēng yì, sī táng zhī xīn, qǐ yǒu yǐ hū!" nǎi qīng jiā cái yǐ shǎng jiàng zhě, yǐ huái lái zhī. jiàng lǔ làng xī nǎng, chéng zòu fēng wáng, měi fān shǐ zhì, chéng bì zhì xī nǎng yú zuò, yī yǐ jǐn páo jīn dài yǐ chǒng yì zhī. fān rén jiē xiāng zhǐ mù, róng xiàn xī nǎng.
晟以泾州倚边,屡害戎帅,数为乱阶,乃上书请理不用命者,兼备耕以积粟, 攘却西蕃,上皆从之。诏以晟兼凤翔尹、凤翔陇右节度使,仍充陇右泾原节度,兼 管内诸军及四镇、北庭行营兵马副元帅,改封西平郡王。初,帝在奉天,凤翔军乱, 杀其帅张镒,立小将李楚琳。至是楚琳在朝,晟请以楚琳俱往凤翔,将诛之,上以 初复京师,方安反侧,不许。八月,晟至凤翔,理杀张镒之罪,斩王斌等十余人。 初,硃泚乱时,泾州亦杀其帅冯河清,立别将田希鉴,方属播迁,不遑讨伐,以泾 帅授之。至是,晟奏曰:“近者中原兵祸,皆起泾州,且其地逼西戎,易为反覆。 希鉴凶徒,将校骄逆,若不惩革,终为后患。”从之。晟至凤翔,托以巡边,至泾 州,希鉴迎谒,于坐执而诛之,并诛害河清者石奇等三十余人,具事以闻。上曰: “泾州乱逆泉薮,非晟莫能理之。”还镇,表右龙武将军李观为泾原节度使,吐蕃 深畏之。晟常曰;“河、陇之陷也,岂吐蕃力取之,皆因将帅贪暴,种落携贰,人 不得耕稼,展转东徙,自弃之耳。且土无丝絮,人苦征役,思唐之心,岂有已乎!” 乃倾家财以赏降者,以怀来之。降虏浪息曩,晟奏封王,每蕃使至,晟必置息曩于 坐,衣以锦袍、金带以宠异之。蕃人皆相指目,荣羡息曩。
fān xiāng shàng jié zàn pō duō zhà móu, yóu è chéng, nǎi xiāng yǔ yì yún:" táng zhī míng jiàng, lǐ chéng yǔ mǎ suì hún jiān ěr. bù qù sān rén, bì wèi wǒ yōu." nǎi xíng fǎn jiàn, qiǎn shǐ yīn mǎ suì yǐ qǐng hé, jì hé, jí qǐng méng, fù yīn méng yǐ lǔ jiān, yīn yǐ mài suì. zhēn yuán èr nián jiǔ yuè, tǔ bō yòng shàng jié zàn zhī jì, nǎi dà xīng bīng rù lǒng zhōu, dǐ fèng xiáng, wú suǒ lǔ lüě, qiě yuē:" zhào wǒ lái, hé bù yǐ niú jiǔ kào láo?" xú nǎi yǐn qù, chí shì jiān chéng yě. shì yì yě, chéng xiān lìng yá jiāng wáng bì xuǎn ruì bīng sān qiān, shè fú yú qiān yáng, jiè zhī yuē:" fān jūn guò chéng xià, wù jī shǒu wěi, shǒu wěi zòng bài, zhōng jūn lì quán, ruò hé shì gōng rǔ, bì shòu qí bì. dàn qí qí qián jūn yǐ guò, jiàn wǔ fāng qí wǔ bào yī, zé qí zhōng jūn yě, tū qí bù yì, kě jiàn qí gōng." bì rú chéng jié dù, guǒ yù jié zàn. jí chū fèn jī, zéi jiē pī mǐ, bì jūn bù shí jié zàn, gù jié zàn jǐn ér huò miǎn. shí yuè, chéng chū shī xí tǔ bō cuī shā bǎo, bá zhī, zhǎn qí bǎo shǐ hù qū lǜ xī méng děng, zì shì jié zàn shù qiǎn shǐ qǐ hé. shí èr yuè, chéng cháo jīng shī, zòu yuē:" róng dí wú xìn, bù kě xǔ." zǎi xiàng hán huàng yòu fú chéng yì, qǐng diào jūn shí yǐ gěi chéng, mìng jiāng jī zhī. shàng fāng yàn bīng, yí jiàng shuài shēng shì yāo gōng. huì huàng zú, zhāng yán shǎng bǐng zhèng, yǔ chéng yǒu xì, lǚ yú shàng qián jiān chéng, yán bù kě jiǔ lìng diǎn bīng. yán shǎng yù yòng liú xuán zuǒ lǐ bào zhēn, wěi yǐ xī běi biān shì, bǐ lì gōng yǐ yā chéng, dé zōng jìng nà yán shǎng zhī yán, bà chéng bīng bǐng. sān nián sān yuè, cè bài chéng wèi tài wèi zhōng shū lìng, fèng cháo qǐng ér yǐ. qí nián rùn wǔ yuè, hún jiān yǔ shàng jié zàn tóng méng yú píng liáng, guǒ wèi fān bīng suǒ jié, jiān dān mǎ jǐn miǎn, jiāng lì jiē xiàn. liù yuè, bà hé dōng jié dù shǐ mǎ suì wèi sī tú, jǐn zhōng shàng jié zàn zhī móu.
蕃相尚结赞颇多诈谋,尤恶晟,乃相与议云:“唐之名将,李晟与马燧、浑瑊 耳。不去三人,必为我忧。”乃行反间,遣使因马燧以请和,既和,即请盟,复因 盟以虏瑊,因以卖燧。贞元二年九月,吐蕃用尚结赞之计,乃大兴兵入陇州,抵凤 翔,无所虏掠,且曰:“召我来,何不以牛酒犒劳?”徐乃引去,持是间晟也。是 役也,晟先令衙将王佖选锐兵三千,设伏于汧阳,诫之曰:“蕃军过城下,勿击首 尾,首尾纵败,中军力全,若合势攻汝,必受其弊。但俟其前军已过,见五方旗、 武豹衣,则其中军也,突其不意,可建奇功。”佖如晟节度,果遇结赞。及出奋击, 贼皆披靡,佖军不识结赞,故结赞仅而获免。十月,晟出师袭吐蕃摧沙堡,拔之, 斩其堡使扈屈律悉蒙等,自是结赞数遣使乞和。十二月,晟朝京师,奏曰:“戎狄 无信,不可许。”宰相韩滉又扶晟议,请调军食以给晟,命将击之。上方厌兵,疑 将帅生事邀功。会滉卒,张延赏秉政,与晟有隙,屡于上前间晟,言不可久令典兵。 延赏欲用刘玄佐、李抱真,委以西北边事,俾立功以压晟,德宗竟纳延赏之言,罢 晟兵柄。三年三月,册拜晟为太尉、中书令,奉朝请而已。其年闰五月,浑瑊与尚 结赞同盟于平凉,果为蕃兵所劫,瑊单马仅免,将吏皆陷。六月,罢河东节度使马 燧为司徒,尽中尚结赞之谋。
chéng jì bà bīng quán, cháo yè zhī wài, hǎn suǒ guò cóng. yǒu tōng wáng fǔ zhǎng shǐ dīng qióng zhě, yì wèi zhāng yán shǎng suǒ pái, xīn huái yuàn wàng, nǎi qiú jiàn chéng yán shì, qiě yuē:" tài wèi gōng yè zhì dà, yóu bà bīng quán, zì gǔ gōng gāo, wú yǒu bǎo quán zhě. guó jiā tǎng yǒu biàn gù, qióng yuàn bèi zuǒ yòu, jiǎo tù sān xué, hé zǎo tú zhī." chéng nù yuē:" ěr ān dé bù xiáng zhī yán!" jù zhí qióng yǐ wén. sì nián sān yuè, zhào wèi chéng lì wǔ miào, yǐ chéng gāo zǔ zhī zèng lǒng zhōu cì shǐ, zēng zǔ sōng zèng zé zhōu cì shǐ, zǔ sī gōng zèng yōu zhōu dà dū dū. miào chéng, guān gěi shēng láo jì qì chuáng zhàng, lǐ guān xiāng yí yǐ fù yān.
晟既罢兵权,朝谒之外,罕所过从。有通王府长史丁琼者,亦为张延赏所排, 心怀怨望,乃求见晟言事,且曰:“太尉功业至大,犹罢兵权,自古功高,无有保 全者。国家倘有变故,琼愿备左右,狡兔三穴,盍早图之。”晟怒曰:“尔安得不 祥之言!”遽执琼以闻。四年三月,诏为晟立五庙,以晟高祖芝赠陇州刺史,曾祖 嵩赠泽州刺史,祖思恭赠幽州大都督。庙成,官给牲牢、祭器、床帐,礼官相仪以 祔焉。
wǔ nián jiǔ yuè, chéng yǔ shì zhōng mǎ suì jiàn yú yán yīng diàn, shàng jiā qí xūn lì, zhào yuē:" xī wǒ liè zǔ, chéng gān kūn zhī dàng dí, sǎo suí jì zhī huāng tún, tǐ yuán yù jí, zuò rén fù mǔ zé yì yǒu xióng pí zhī shì, bù èr xīn zhī chén, zuǒ yòu jīng lún, cān yì dì gòu, zhāo wén dé, huī wǔ gōng, wēi bù ruò, kāng bù yì, yòng duān mìng yú shàng dì, fù bì sì fāng. yǔ zhòu jì qīng, rì yuè jì zhēn, wáng yè jì chéng, tài jiē jì píng nǎi tú jué róng, liè yú sī gé, mào zhāo jī xiào, shì biǎo yí xíng, yī yǐ bù wàng yú zhāo xī, yī yǐ yǒng chuí hū lái yì, jūn chén zhī yì, hòu mò zhòng yān. zhēn yuán jǐ sì suì qiū jiǔ yuè, wǒ xíng xī gōng, zhān hóng gé chóng gòu, jiàn lǎo chén yí xiàng, yóng rán sù rán, hé jìng zài sè, xiǎng yún lóng zhī yè yīng, gǎn zhì lái zhī jiān nán. dǔ wǎng sī jīn, qǔ lèi fēi yuǎn. qiě gōng yǔ shí bìng, cái wèi dài shēng, gǒu yùn qí cái, yù qí shí, zūn zhǔ bì rén, hé dài bù yǒu? zài zhōng zōng, zé huán yàn fàn děng zhe qí fǔ dài zhī jī zài xuán zōng, zé liú yōu qiú děng shēn yì fèng zhī xūn zài sù zōng, zé guō zi yí sǎo tiǎn fēn kūn jīn zé lǐ chéng děng bǎo níng zhèn gōng. xián xuān lì sì qín, guāng fù zōng shè. dìng zhī qián liè, fū qǐ duō xiè, quē ér wèi lù, shú wèi jīng xián. kuàng niàn gōng jì dé, wén zǔ suǒ wéi yě, zài yǔ hé qí gǎn dài! yǒu sī yí xù nián dài xiān hòu, gè tú qí xiàng yú jiù chén zhī cì, réng lìng huáng tài zǐ shū zhèn shì mìng, jì yú bì yān. shù bō jiā yōng, shì zhāo yú xià, bǐ hòu lái zhě shàng yī qīng yán, zhī yuán xūn zhī bù xiǔ." fù mìng huáng tài zǐ shū qí wén yǐ cì chéng, chéng kè shí yú mén zuǒ.
五年九月,晟与侍中马燧见于延英殿,上嘉其勋力,诏曰:“昔我列祖,乘乾 坤之荡涤,扫隋季之荒屯,体元御极,作人父母;则亦有熊罴之士,不二心之臣, 左右经纶,参翊缔构,昭文德,恢武功,威不若,康不乂,用端命于上帝,付畀四 方。宇宙既清,日月既贞,王业既成,太阶既平;乃图厥容,列于斯阁,懋昭绩效, 式表仪形,一以不忘于朝夕,一以永垂乎来裔,君臣之义,厚莫重焉。贞元己巳岁 秋九月,我行西宫,瞻宏阁崇构,见老臣遗象,颙然肃然,和敬在色,想云龙之叶 应,感致来之艰难。睹往思今,取类非远。且功与时并,才为代生,苟蕴其才,遇 其时,尊主庇人,何代不有?在中宗,则桓彦范等著其辅戴之绩;在玄宗,则刘幽 求等申翼奉之勋;在肃宗,则郭子仪扫殄氛昆;今则李晟等保宁朕躬。咸宣力肆勤, 光复宗社。订之前烈,夫岂多谢,阙而未录,孰谓旌贤。况念功纪德,文祖所为也, 在予曷其敢怠!有司宜叙年代先后,各图其像于旧臣之次,仍令皇太子书朕是命, 纪于壁焉。庶播嘉庸,式昭于下,俾后来者尚揖清颜,知元勋之不朽。”复命皇太 子书其文以赐晟,晟刻石于门左。
chū, chéng zài fèng xiáng, wèi bīn jiè yuē:" wèi zhēng néng zhí yán jí jiàn, zhì tài zōng yú yáo shùn zhī shàng, zhēn zhōng chén yě, pū suǒ mù zhī." xíng jūn sī mǎ lǐ shū dù duì yuē:" cǐ jìn shēn rú zhě zhī shì, fēi xūn dé suǒ yí." chéng liǎn róng yuē:" xíng jūn shī yán." chuán chēng' bāng yǒu dào, wēi yán wēi xíng". jīn xiū míng zhī qī, chéng xìng de bèi wèi jiàng xiàng, xīn yǒu bù kě, rěn ér bù yán, qǐ kě wèi yǒu fàn wú yǐn, zhī wú bù wéi zhě yé! shì fēi zài rén zhǔ suǒ zé ěr." shū dù cán ér tuì. gù chéng wèi xiāng, měi dāng shàng suǒ gù wèn, bì jí yán fěi gōng. jǐn dà chén zhī jié. xìng chén mò, wèi cháng xiè yú suǒ qīn. lín xià míng chá, měi lǐ jūn, bì yuē mǒu yǒu láo, mǒu néng qí shì, suī sī yǎng xiǎo shàn, bì jì xìng míng. yóu è xià wèi péng dǎng xiāng gòu, hǎo shàn jí è, chū yú tiān xìng. cháng yǒu ēn zhě, hòu bào zhī. chū, tán yuán chéng wèi lán zhōu cì shǐ, cháng yǒu ēn yú chéng, hòu zuò biǎn yú yuè zhōu bǐ chéng guì, shàng shū lǐ zhī, zhào zèng yuán chéng níng zhōu cì shǐ. yuán chéng sān zi, chéng fǔ dài qín zhì, jiē wèi chéng jiù huàn xué, rén jiē yì zhī. lǐ jiā yǐ yán chēng, zhū zǐ zhí fēi chén hūn bù dé yè jiàn, yán bù jí gōng shì, shì wáng shì shēng rú jǐ zi. cháng zhèng suì, cuī shì nǚ guī xǐng, wèi jí jiē, chéng què zhī yuē:" ěr yǒu jiā, kuàng gū zài táng, fù dāng fèng jiǔ lǐ cóng kuì, yǐ dài bīn kè." suì bù shì ér qiǎn huán jiā, qí dá lǐ dūn jiào rú cǐ. zhēn yuán jiǔ nián bā yuè hōng, shí nián liù shí qī. shàng zhèn dào chū tì, fèi cháo wǔ rì, lìng bǎi guān jiù dì lín diào, mìng jīng zhào yǐn lǐ chōng jiān hù sāng shì, guān gěi zàng jù, fèng fù jiā děng. bǐ dà liǎn, shàng shǒu shū zhì yì, sòng jiù qián, yuē:
初,晟在凤翔,谓宾介曰:“魏征能直言极谏,致太宗于尧、舜之上,真忠臣 也,仆所慕之。”行军司马李叔度对曰:“此搢绅儒者之事,非勋德所宜。”晟敛 容曰:“行军失言。”传称‘邦有道,危言危行”。今休明之期,晟幸得备位将相, 心有不可,忍而不言,岂可谓有犯无隐,知无不为者耶!是非在人主所择耳。”叔 度惭而退。故晟为相,每当上所顾问,必极言匪躬。尽大臣之节。性沉默,未尝泄 于所亲。临下明察,每理军,必曰某有劳,某能其事,虽厮养小善,必记姓名。尤 恶下为朋党相构,好善嫉恶,出于天性。尝有恩者,厚报之。初,谭元澄为岚州刺 史,尝有恩于晟,后坐贬于岳州;比晟贵,上疏理之,诏赠元澄宁州刺史。元澄三 子,晟抚待勤至,皆为成就宦学,人皆义之。理家以严称,诸子侄非晨昏不得谒见, 言不及公事,视王氏甥如己子。尝正岁,崔氏女归省,未及阶,晟却之曰:“尔有 家,况姑在堂,妇当奉酒醴从馈,以待宾客。”遂不视而遣还家,其达礼敦教如此。 贞元九年八月薨,时年六十七。上震悼出涕,废朝五日,令百官就第临吊,命京兆 尹李充监护丧事,官给葬具,赗赙加等。比大敛,上手书致意,送柩前,曰:
huáng dì qiǎn gōng wéi lìng dì wǔ shǒu jìn zhì zhǐ yú gù tài wèi zhōng shū lìng xī píng jùn wáng zèng tài shī zhī líng yuē: " tiān zuò wǒ bāng, shì shēng cái jié, bǐng yīn yáng zhī cuì qì, shí shān yuè zhī jiàng líng. hóng jì huàn nàn, bǎo zuǒ wáng shì: sǎo dàng fēn kūn, kuò qīng shàng jīng. zhōng chéng gǎn yú rén shén, gōng yè shī yú shè jì, kuāng shí dìng luàn, shí lài yuán xūn. jì lǐng shàng tái, kè xié zhōng wài, xū mó dì dào, yè zàn huáng yóu. cháng jié jiā yán, yǐ kuāng bù dài, qíng suǒ qīn zhòng, yì wú jiàn rán. fāng qī yǔ guó tóng xiū, yǒng wèi bāng hàn. bǐ yīng jí yàng, suī lì xún shí, rì jì quán chú, zhòng qī xiāng jiàn, bì yǔ zài wèi, zhōng zhì hé píng. qǐ tú yào ěr wú zhēng, yǎn zhì hōng shì, sàng wǒ xián zhé, kuī wǒ gǔ gōng, tiān bù yìn yí, tòng xī hé jí, wū hū! dà shà fāng gòu, xuán shī dòng liáng jù chuān wèi jì, suì wáng zhōu jí. jūn chén zhī yì, zhuī tòng yì shēn, xún shěng yí zhāng, bèi zēng gǎn qiè. qīng yī mén yìn sì, zhèn bì zhōng shǐ bǎo chí. kuàng yuàn děng dì xiōng, chéng qīng jiào xùn, zhèn zhī zhì yì, qǐ wàng píng shēng? zòng qīng bù yán, zhèn yì cún xìn. bǐ zhě qīng zài zhī rì, què wèi jiàn zhèn shēn xīn, jīn qīng yǔ zhèn zhǎng guāi, fāng jì zhī zhèn chéng zhì. wú yǐ wéi niàn, fā yán tì líng, shì yòng gōng shù shù xíng, guì xiě suǒ huái dé jǐn. lín zhǐ qiǎn shǐ, bù néng shì cí, hún ér yǒu zhī, dāng tǐ zhèn yì.
皇帝遣宫闱令第五守进致旨于故太尉、中书令、西平郡王、赠太师之灵曰: “天祚我邦,是生才杰,禀阴阳之粹气,实山岳之降灵。弘济患难,保佐王室:扫 荡氛昆,廓清上京。忠诚感于人神,功业施于社稷,匡时定乱,实赖元勋。洎领上 台,克谐中外,訏谟帝道,叶赞皇猷。常竭嘉言,以匡不迨,情所亲重,义无间然。 方期与国同休,永为邦翰。比婴疾恙,虽历旬时,日冀痊除,重期相见,弼予在位, 终致和平。岂图药饵无征,奄至薨逝,丧我贤哲,亏我股肱,天不慭遗,痛惜何极, 呜呼!大厦方构,旋失栋梁;巨川未济,遂亡舟楫。君臣之义,追恸益深,循省遗 章,倍增感切。卿一门胤嗣,朕必终始保持。况愿等弟兄,承卿教训,朕之志义, 岂忘平生?纵卿不言,朕亦存信。比者卿在之日,却未见朕深心,今卿与朕长乖, 方冀知朕诚志。无以为念,发言涕零,是用躬述数行,贵写所怀得尽。临纸遣使, 不能饰词,魂而有知,当体朕意。
cè zèng tài shī, shì yuē zhōng wǔ. chéng hōng hòu, chéng yán zhōu, fù yán chí, shàng cì zǎi chén xīn yán, cè rán sī chéng, nǎi lìng zhì yán yú líng zuò. yòu shí qiǎn zhōng shǐ zhì chéng dì cún fǔ zhū zǐ, jiào jiè bèi zhì, wén yuàn děng yǒu yī shàn, shàng xǐ xíng yú sè. juàn yù zhōng shǐ, wú yǔ chéng bǐ.
册赠太师,谥曰忠武。晟薨后,城盐州,复盐池,上赐宰臣新盐,恻然思晟, 乃令致盐于灵座。又时遣中使至晟第存抚诸子,教戒备至,闻愿等有一善,上喜形 于色。眷遇终始,无与晟比。
yuán hé sì nián, zhào yuē:" fū néng dìng shè jì, jì shēng rén, cún bù xiǔ zhī míng, chuí kě jiǔ zhī yè zhě, bì bào yǐ shū cháng zhī chǒng, dài yǐ qīn bǐ zhī ēn, yǔ guó wú qióng, shí wéi mào diǎn. gù fèng tiān dìng nán gōng chén tài wèi jiān zhōng shū lìng shàng zhù guó xī píng jùn wáng shí shí fēng yī qiān wǔ bǎi hù zèng tài shī lǐ chéng, jiān dài yīng xián, zì tiān zhōng yì, mài jì shí zhī hóng suàn, bào jīng wǔ zhī cháng cái, guàn yǐ zhì chéng, xié yú yī dé, cháng zāo tún nán zhī jì, shí zhe kān dìng zhī gōng. jīng ní jì jiān, gōng miào sī fù, juàn zī xūn fá, zé jì bāo chóng. yǒng yán tiān bù zhī yí, zài huái bāng jié zhī gōng, sī jiā chóng yú wǎng liè, yuán xié bǐ yú hòu kūn, mù yǐ zōng qīn, jiāng yǔ hòu yì. qí jiā yí lìng biān fù shǔ jí. chéng xiǎng dé zōng miào tíng."
元和四年,诏曰:“夫能定社稷,济生人,存不朽之名,垂可久之业者,必报 以殊常之宠,待以亲比之恩,与国无穷,时惟茂典。故奉天定难功臣、太尉、兼中 书令、上柱国、西平郡王、食实封一千五百户、赠太师李晟,间代英贤,自天忠义, 迈济时之宏算,抱经武之长材,贯以至诚,协于一德,尝遭屯难之际,实著戡定之 功。鲸鲵既歼,宫庙斯复,眷兹勋伐,则既褒崇。永言天步之夷,载怀邦杰之功, 思加崇于往烈,爰协比于后昆,睦以宗亲,将予厚意。其家宜令编附属籍。晟飨德 宗庙庭。”
chéng shí wǔ zǐ: dòng zhòu xié, wú lù zǎo shì cì yuàn cōng zǒng xùn píng shù xiàn sù yì tīng jì yīn cōng zǒng guān bēi ér zú, ér yuàn sù tīng zuì zhī míng.
晟十五子:侗、伷、偕,无禄早世;次愿、聪、总、愻、凭、恕、宪、愬、懿、 听、惎、慇、聪、总官卑而卒,而愿、愬、听最知名。
yuàn, yòu qiān jǐn guǎ guò, chéng lì dà xūn, zhū zǐ yóu wú guān, zǎi xiàng zòu chén, dé zōng jí rì zhào yuàn bài yín qīng guāng lù dài fū tài zǐ bīn kè shàng zhù guó. jiù zhì, xūn zhì shàng zhù guó, cì mén jǐ, jí lìng cì yuàn, nǎi yǔ fù bìng liè qǐ jǐ yú mén. jiǔ nián, dīng fù yōu. shí èr nián, fú què, dé zōng zhào jiàn yuàn děng yú yán yīng, mǐn rán jiǔ zhī yuē: " zhèn zài gōng zhōng, cháng niàn qīng děng, zhuī huái xūn dé, hé rì wàng zhī. yòu wén qīng děng jū sāng dé lǐ, zhèn shén jiā zhī." gè cì yī yī xí juàn sān qiān pǐ. yuàn yī qián shòu tài zǐ bīn kè, xiōng dì tóng rì bài guān zhě jiǔ rén. xún zhuǎn zuǒ wèi dà jiàng jūn. yuán hé yuán nián bā yuè, jiǎn jiào lǐ bù shàng shū, jiān xià zhōu cì shǐ xià suí yín yòu děng zhōu jié dù shǐ, wēi lìng jiǎn sù, shén dé suí huái zhī shù. kè yǒu wáng mǎ zhě, yǐ zhuàng gào yuàn, yuàn yǐ zhuàng bǎng yú lù, xuán jīn yǐ gòu zhī. bù sān rì, suǒ wáng mǎ xì zhī bǎng xià, réng zhì shū yī jiān yuē:" mǎ yì jí qún, bù shí gào, zuì dāng sǐ, gǎn yǐ liáng mǎ yī pǐ shú zuì, bìng wáng mǎ jǐn nà yú lù." yuàn fù kè wáng mǎ ér zòng qí liáng mǎ. jìng nèi yán sù, duō rú cǐ lèi. zhuǎn xú zhōu cì shǐ wǔ níng jūn jié dù. dào zhèn, yǐ qīng yùn bù gōng, fèng mìng tǎo fá, tú chéng xià yì, jié zòu lǚ wén. wú hé, yǒu jí, yǐ qí dì sù dài wéi xú shuài, rù wèi xíng bù shàng shū. jí yù, jiǎn jiào shàng shū zuǒ pú yè, jiān fèng xiáng yǐn fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ. rán zì shì pō dài yú wèi lǐ, wú fù sù zhì, shēng sè zhī wài, quán bù jiè huái.
愿,幼谦谨寡过,晟立大勋,诸子犹无官,宰相奏陈,德宗即日召愿拜银青光 禄大夫、太子宾客、上柱国。旧制,勋至上柱国,赐门戟,即令赐愿,乃与父并列 棨戟于门。九年,丁父忧。十二年,服阕,德宗召见愿等于延英,悯然久之曰: “朕在宫中,常念卿等,追怀勋德,何日忘之。又闻卿等居丧得礼,朕甚嘉之。” 各赐衣一袭、绢三千匹。愿依前授太子宾客,兄弟同日拜官者九人。寻转左卫大将 军。元和元年八月,检校礼部尚书,兼夏州刺史、夏绥银宥等州节度使,威令简肃, 甚得绥怀之术。客有亡马者,以状告愿,愿以状榜于路,悬金以购之。不三日,所 亡马系之榜下,仍置书一缄曰:“马逸及群,不时告,罪当死,敢以良马一匹赎罪, 并亡马谨纳于路。”愿付客亡马而纵其良马。境内严肃,多如此类。转徐州刺史、 武宁军节度。到镇,以青、郓不恭,奉命讨伐,屠城下邑,捷奏屡闻。无何,有疾, 以其弟愬代为徐帅,入为刑部尚书。疾愈,检校尚书左仆射,兼凤翔尹、凤翔陇右 节度使。然自是颇怠于为理,无复素志,声色之外,全不介怀。
cháng qìng èr nián èr yuè, jiǎn jiào sī kōng, jiān biàn zhōu cì shǐ xuān wǔ jūn jié dù shǐ. xiān shì, zhāng hóng jìng wèi biàn shuài, yǐ hòu shǎng ān shì xīn. jí yuàn zhì, tǎng zàng yǐ jié, ér yuàn zì qí shē chǐ, mén nèi shù bǎi kǒu, yǎng jǐ guān sī, bù xù jūn zhèng, shǎng lài bù jí hóng jìng shí, ér yǐ wēi xíng yù xià. yòu lìng qī dì dòu huǎn jiāng qīn bīng, huǎn yì jiāo ào dú huò, yǐ shì qún qíng jù yuàn. shì suì qī yuè sì rì yè, yá jiāng lǐ chén zé xuē zhì zhōng qín lín děng sān rén sù zhí, tū rù dòu huǎn zhàng zhōng, zhǎn huǎn shǒu yǐ xùn. yuàn wén yǒu biàn, yǔ zuǒ yòu shù rén lù fā ér zǒu, dēng zǐ chéng běi lóu, xuán zhuì ér xià, yóu shuǐ dòu ér chū. bǐ xiǎo, xíng shí shù lǐ, yù yě rén qū lǘ, duó ér chéng zhī, dé zhì zhèng zhōu. yuàn qī dòu shì sǐ yú luàn bīng zhī shǒu, zi sān rén nì ér huò miǎn, pū qiè wèi jūn shì suǒ fú. chéng zhōng dà lüè sān rì, nǎi lì qí yá jiāng lǐ wèi liú hòu, yǐ yāo máo yuè, yuè yú, fāng zhū zhī. yuàn zuò biǎn suí zhōu cì shǐ. cháo tíng niàn chéng zhī xūn, zhōng bù jiā zuì, rù wèi zuǒ jīn wú wèi dà jiàng jūn. cháng qìng sì nián liù yuè, fù jiǎn jiào sī kōng, jiān hé zhōng yǐn, chōng hé zhōng jìn jiàng cí xí jié dù shǐ. hé zhōng zhī zhèng, yì rú qí liáng. jiā yǐ yuàn jié tuō quán xìng, hòu xíng lù yí, fù rù suí jǐn, jūn fǔ xiāo rán, lài jù jí zhōng, bù ěr, pú rén bì yǒu gēng biàn. bǎo yìng yuán nián liù yuè zú, zèng sī tú.
长庆二年二月,检校司空,兼汴州刺史、宣武军节度使。先是,张弘靖为汴帅, 以厚赏安士心。及愿至,帑藏已竭,而愿恣其奢侈,门内数百口,仰给官司,不恤 军政,赏赉不及弘靖时,而以威刑驭下。又令妻弟窦缓将亲兵,缓亦骄傲黩货,以 是群情聚怨。是岁七月四日夜,牙将李臣则、薛志忠、秦邻等三人宿直,突入窦缓 帐中,斩缓首以徇。愿闻有变,与左右数人露发而走,登子城北楼,悬缒而下,由 水窦而出。比晓,行十数里,遇野人驱驴,夺而乘之,得至郑州。愿妻窦氏死于乱 兵之手,子三人匿而获免,仆妾为军士所俘。城中大掠三日,乃立其牙将李为留 后,以邀旄钺,月余,方诛之。愿坐贬随州刺史。朝廷念晟之勋,终不加罪,入为 左金吾卫大将军。长庆四年六月,复检校司空,兼河中尹,充河中、晋、绛、慈、 隰节度使。河中之政,亦如岐、梁。加以愿结托权幸,厚行赂遗,赋入随尽,军府 萧然,赖遽疾终,不尔,蒲人必有更变。宝应元年六月卒,赠司徒。
sù yǐ fù yìn qǐ jiā, shòu tài cháng sì xié lǜ láng, qiān wèi wèi shǎo qīng. sù zǎo sàng suǒ chū, bǎo yǎng yú jìn guó fū rén wáng shì, jí zú, chéng yǐ běn fēi zhèng shì, lìng fú sī, hào kū bù rěn, chéng gǎn zhī, yīn xǔ fú cuī. jì liàn, dīng fù yōu, sù yǔ zhòng dì xiàn lú yú mù cè, dé zōng bù xǔ, zhào lìng guī dì. jū yī xiǔ, tú xiǎn fù wǎng, shàng zhī bù kě duó, suì xǔ zhōng zhì. fú què, shòu yòu shù zǐ, zhuǎn shào fǔ jiān zuǒ shù zǐ. chū wèi fāng jìn èr zhōu cì shǐ. yǐ lǐ xíng shū yì, jiā jīn zǐ guāng lù dài fu. fù wèi shù zǐ, lèi qiān zhì tài zǐ zhān shì, gōng yuàn xián láng shǐ.
愬以父廕起家,授太常寺协律郎,迁卫尉少卿。愬早丧所出,保养于晋国夫人 王氏,及卒,晟以本非正室,令服缌,号哭不忍,晟感之,因许服缞。既练,丁父 忧,愬与仲弟宪庐于墓侧,德宗不许,诏令归第。居一宿,徒跣复往,上知不可夺, 遂许终制。服阕,授右庶子,转少府监、左庶子。出为坊、晋二州刺史。以理行殊 异,加金紫光禄大夫。复为庶子,累迁至太子詹事,宫苑闲廊使。
sù yǒu chóu lüè, shàn qí shè. yuán hé shí yī nián, yòng bīng tǎo cài zhōu wú yuán jì. qī yuè, táng dèng jié dù shǐ gāo xiá yù zhàn bài, yòu mìng yuán zī wèi shuài, zī yì wú gōng. sù kàng biǎo zì chén, yuàn yú jūn qián zì xiào. zǎi xiàng lǐ féng jí yì yǐ sù cái kě yòng, suì jiǎn jiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān dèng zhōu cì shǐ yù shǐ dài fū, chōng suí táng dèng jié dù shǐ. bīng shì cuī bài zhī yú, qì shì shāng jǔ, sù chuāi zhī qí qíng, nǎi bù sù jūn zhèn, bù qí bù wǔ. huò yǐ bù sù wèi yán, sù yuē:" zéi fāng ān yuán shàng shū zhī kuān yì, wú bù yù shǐ qí gǎi bèi." nǎi dài gào sān jūn yuē" tiān zǐ zhī sù róu ér rěn chǐ, gù lìng fǔ yǎng ěr bèi. zhàn zhě, fēi wú shì yě." jūn zhòng xìn ér lè zhī. sù yòu sàn qí yōu lè, wèi cháng yàn lè, shì zú shāng yí zhě, qīn zì fǔ zhī. zéi yǐ cháng bài gāo yuán èr shuài, yòu yǐ sù míng wèi fēi suǒ wèi dàn zhě, bù shèn zēng qí bèi. sù chén yǒng zhǎng suàn, tuī chéng dài shì, gù néng yòng qí bēi ruò zhī shì, chū zéi bù yì. jū bàn suì, zhī rén kě yòng, nǎi móu xí cài, biǎo qǐng jì shī. zhào hé zhōng fū fāng qí bīng èr qiān rén yì zhī, yóu shì wán jī qì xiè, yīn jì róng shì. cháng huò zéi jiāng dīng shì liáng, zhào rù yǔ yǔ, cí qì bù náo, sù yì zhī, yīn shì qí fù, zhì wèi zhuō shēng jiāng. shì liáng gǎn zhī, nǎi yuē:" zéi jiāng wú xiù lín zǒng zhòng shù qiān, bù kě jù pò zhě, yòng chén guāng qià zhī móu yě. shì liáng néng qín guāng qià yǐ jiàng xiù lín." sù cóng zhī, guǒ qín guāng qià. shí èr yuè, wú xiù lín yǐ wén chéng zhà bīng sān qiān jiàng. yùn nǎi jìng xǐ zhī xīn xīng zhà, suì yǐ xiù lín zhī zhòng gōng wú fáng xiàn, shōu qí wài chéng. chū, jiāng gōng wú fáng, jūn lì yuē:" wǎng wáng rì, qǐng bì zhī." sù yuē:" zéi yǐ wǎng wáng wèi wú bù lái, zhèng kě jī yě." jí zhàn, shèng jié ér guī. zéi yǐ xiāo qí wǔ bǎi zhuī sù, sù xià mǎ jù hú chuáng, lìng zhòng xī lì fù zhàn, shè shā zéi jiāng sūn zhōng xiàn, nǎi tuì. huò quàn sù suì bá wú fáng, sù yuē:" qǔ zhī zé hé shì ér gù qí xué, bù rú liú zhī yǐ fēn qí lì."
愬有筹略,善骑射。元和十一年,用兵讨蔡州吴元济。七月,唐邓节度使高霞 寓战败,又命袁滋为帅,滋亦无功。愬抗表自陈,愿于军前自效。宰相李逢吉亦以 愬才可用,遂检校左散骑常侍,兼邓州刺史、御史大夫,充随、唐、邓节度使。兵 士摧败之余,气势伤沮,愬揣知其情,乃不肃军阵,不齐部伍。或以不肃为言,愬 曰:“贼方安袁尚书之宽易,吾不欲使其改备。”乃绐告三军曰;“天子知愬柔而 忍耻,故令抚养尔辈。战者,非吾事也。”军众信而乐之。愬又散其优乐,未尝宴 乐,士卒伤痍者,亲自抚之。贼以尝败高、袁二帅,又以愬名位非所畏惮者,不甚 增其备。愬沉勇长算,推诚待士,故能用其卑弱之势,出贼不意。居半岁,知人可 用,乃谋袭蔡,表请济师。诏河中、鄜坊骑兵二千人益之,由是完缉器械,阴计戎 事。尝获贼将丁士良,召入与语,辞气不挠,愬异之,因释其缚,置为捉生将。士 良感之,乃曰:“贼将吴秀琳总众数千,不可遽破者,用陈光洽之谋也。士良能擒 光洽以降秀琳。”愬从之,果擒光洽。十二月,吴秀琳以文成栅兵三千降。醖乃径 徙之新兴栅,遂以秀琳之众攻吴房县,收其外城。初,将攻吴房,军吏曰:“往亡 日,请避之。”愬曰:“贼以往亡谓吾不来,正可击也。”及战,胜捷而归。贼以 骁骑五百追愬,愬下马据胡床,令众悉力赴战,射杀贼将孙忠宪,乃退。或劝愬遂 拔吴房,愬曰:“取之则合势而固其穴,不如留之以分其力。”
chū, wú xiù lín zhī jiàng, sù dān qí zhì zhà xià yǔ zhī yǔ, qīn shì qí fù, shǔ wèi yá jiāng. xiù lín gǎn ēn, qī yú xiào bào, wèi sù yuē:" ruò yù pò zéi, xū de lǐ yòu, mǒu wú néng wéi yě." yòu zhě, zéi zhī qí jiāng, yǒu dǎn lüè, shǒu xìng qiáo zhà, cháng wǔ yì guān jūn, qù lái bù kě bèi. sù zhào qí jiāng shǐ yòng chéng jiè zhī yuē:" jīn yòu yǐ zhòng huò mài yú zhāng chái, ěr kě yǐ sān bǎi qí fú páng lín zhōng, yòu shǐ yáo pèi yú qián, shì jiāng fén mài zhě. yòu sù yì wǒ jūn, bì qīng ér lái zhú, ěr yǐ qīng qí bó zhī, bì huò yòu." yòng chéng děng rú qí liào, guǒ qín yòu ér hái. guān jūn cháng kǔ yòu, jiē qǐng shā zhī, sù bù tīng, jiě fù ér kè lǐ zhī. sù chéng jiàn cháng zhào yòu jí lǐ zhōng yì, píng rén ér yǔ, huò zhì yè fēn. zhōng yì, yì xiáng jiàng yě, běn míng xiàn, sù zhì zhī. jūn zhōng duō jiàn sù, sù yì chǒng yòu. shǐ mù gǎn sǐ zhě sān qiān rén yǐ wèi tū jiāng, yùn zì jiào xí zhī. sù jiāng xí yuán jì, huì yǔ shuǐ, zì wǔ yuè zhì qī yuè bù zhǐ, gōu chéng kuì yì, bù kě chū shī. jūn lì xián yǐ bù shā yòu wèi yán, jiǎn hàn rì zhì, qiě yán dé zéi dié zhě jù yán qí shì. sù wú yǐ zhǐ zhī, nǎi chí yòu qì yuē:" qǐ tiān yì bù yù píng cǐ zéi, hé ěr yī shēn jiàn duó yú zhòng kǒu!" sù yòu lǜ zhū jūn xiān yǐ bàng wén, zé bù néng quán yòu, nǎi xiè sòng jīng shī, xiān biǎo qǐng shì, qiě yán:" bì shā yòu, zé wú yǐ chéng gōng zhě." bǐ yòu zhì jīng, zhào shì yǐ huán sù, nǎi shǔ wèi sǎn bīng mǎ shǐ, lìng pèi dāo xún jǐng, chū rù zhàng zhōng, lüè wú cāi xián. yòu gǎi wéi liù yuàn bīng mǎ shǐ. jiù jūn lìng, yǒu shě zéi dié zhě tú qí jiā, sù chú qí lìng, yīn shǐ hòu zhī, dié fǎn yǐ qíng gào sù, sù yì zhī zéi zhōng xū shí.
初,吴秀琳之降,愬单骑至栅下与之语,亲释其缚,署为衙将。秀琳感恩,期 于效报,谓愬曰:“若欲破贼,须得李祐,某无能为也。”祐者,贼之骑将,有胆 略,守兴桥栅,常侮易官军,去来不可备。愬召其将史用诚诫之曰:“今祐以众获 麦于张柴,尔可以三百骑伏旁林中,又使摇旆于前,示将焚麦者。祐素易我军,必 轻而来逐,尔以轻骑搏之,必获祐。”用诚等如其料,果擒祐而还。官军常苦祐, 皆请杀之,愬不听,解缚而客礼之。愬乘间常召祐及李忠义,屏人而语,或至夜分。 忠义,亦降将也,本名宪,愬致之。军中多谏愬,愬益宠祐。始募敢死者三千人以 为突将,醖自教习之。愬将袭元济,会雨水,自五月至七月不止,沟塍溃溢,不可 出师。军吏咸以不杀祐为言,简翰日至,且言得贼谍者具言其事。愬无以止之,乃 持祐泣曰:“岂天意不欲平此贼,何尔一身见夺于众口!”愬又虑诸军先以谤闻, 则不能全祐,乃械送京师,先表请释,且言:“必杀祐,则无以成功者。”比祐至 京,诏释以还愬,乃署为散兵马使,令佩刀巡警,出入帐中,略无猜闲。又改为六 院兵马使。旧军令,有舍贼谍者屠其家,愬除其令,因使厚之,谍反以情告愬,愬 益知贼中虚实。
chén xǔ jié dù shǐ lǐ guāng yán yǒng guān zhū jūn, zéi xī yǐ jīng zú kàng guāng yán. yóu shì sù chéng qí wú bèi, shí yuè, jiāng xí cài zhōu. qí yuè qī rì, shǐ pàn guān zhèng xiè gào shī qī yú péi dù. shí rì yè, yǐ lǐ yòu lǜ tū jiāng sān qiān wèi xiān fēng, lǐ zhōng yì fù zhī, sù zì shuài zhōng jūn sān qiān, tián jìn chéng yǐ hòu jūn sān qiān diàn ér xíng. chū chū wén chéng zhà, zhòng qǐng suǒ xiàng, sù yuē:" dōng liù shí lǐ zhǐ." zhì zéi jìng, yuē zhāng chái zhài, jǐn shā qí shù zú, lìng jūn shì shǎo xī, shàn jī dí jiǎ zhòu, fā rèn gòu gōng, fù jiàn pèi ér chū. shì rì, yīn huì yǔ xuě, dà fēng liè qí pèi, mǎ lì ér bù néng yuè, shì zú kǔ hán, bào gē jiāng pū zhě dào lù xiāng wàng. qí chuān zé liáng jìng xiǎn yí, zhāng chái yǐ dōng, shī rén wèi cháng dǎo qí jìng, jiē wèi tóu shēn bù cè. chū zhì zhāng chái, zhū jiàng qǐng suǒ zhǐ, sù yuē:" rù cài zhōu qǔ wú yuán jì yě." zhū jiàng shī sè. jiān jūn shǐ kū ér yán yuē:" guǒ luò lǐ yòu jì zhōng!" sù bù tīng, cù lìng jìn jūn, jiē wèi bì bù shēng huán, rán yǐ cóng sù zhī lìng, wú gǎn wéi shēn jì zhě. yùn dào fēn wǔ bǎi rén duàn huí qū lù qiáo, qí yè dòng sǐ zhě shí èr sān. yòu fēn wǔ bǎi rén duàn lǎng shān lù. zì zhāng chái xíng qī shí lǐ, bǐ zhì xuán hù chéng, yè bàn, xuě yù shén. jìn chéng yǒu é yā chí, sù lìng jīng jī zhī, yǐ zá qí shēng. zéi shì wú fáng lǎng shān zhī gù, yàn rán wú yī rén zhī zhě. lǐ yòu lǐ zhōng yì kǎn yōng ér xiān dēng, gǎn ruì zhě cóng zhī, jǐn shā shǒu mén zú ér dēng qí mén, liú jī tuò zhě. lí míng, xuě yì zhǐ, sù rù, zhǐ yuán jì wài zhái. cài lì gào yuán jì yuē:" chéng yǐ xiàn yǐ." yuán jì yuē:" shì huí qǔ zi dì guī qiú hán yī ěr." é wén sù jūn hào lìng jiàng shì yún:" cháng shì chuán yǔ." nǎi yuē:" hé cháng shì dé zhì yú cǐ?" suì qū lǜ zuǒ yòu chéng zǐ chéng jù hàn. tián jìn chéng yǐ bīng huán ér gōng zhī. sù jì yuán jì yóu wàng dǒng zhòng zhì lái jiù, nǎi lìng fǎng zhòng zhì jiā ān xù zhī, shǐ qí jiā rén chí shū zhào zhòng zhì. zhòng zhì dān qí ér guī sù, bái yī ní shǒu, sù yǐ kè lǐ dài zhī. tián jìn chéng fén zǐ chéng nán mén, yuán jì chéng shàng qǐng zuì, jìn chéng tī ér xià zhī, nǎi kǎn sòng jīng shī. qí shēn guāng èr zhōu jí zhū zhèn bīng shàng èr wàn yú rén, xiāng cì lái jiàng.
陈许节度使李光颜勇冠诸军,贼悉以精卒抗光颜。由是愬乘其无备,十月,将 袭蔡州。其月七日,使判官郑澥告师期于裴度。十日夜,以李祐率突将三千为先锋, 李忠义副之,愬自帅中军三千,田进诚以后军三千殿而行。初出文成栅,众请所向, 愬曰:“东六十里止。”至贼境,曰张柴砦,尽杀其戍卒,令军士少息,缮羁靮甲 胄,发刃彀弓,复建旆而出。是日,阴晦雨雪,大风裂旗旆,马栗而不能跃,士卒 苦寒,抱戈僵仆者道路相望。其川泽梁迳险夷,张柴已东,师人未尝蹈其境,皆谓 投身不测。初至张柴,诸将请所止,愬曰:“入蔡州取吴元济也。”诸将失色。监 军使哭而言曰:“果落李祐计中!”愬不听,促令进军,皆谓必不生还,然已从愬 之令,无敢为身计者。醖道分五百人断洄曲路桥,其夜冻死者十二三。又分五百人 断朗山路。自张柴行七十里,比至悬瓠城,夜半,雪愈甚。近城有鹅鸭池,愬令惊 击之,以杂其声。贼恃吴房、朗山之固,晏然无一人知者。李祐、李忠义坎墉而先 登,敢锐者从之,尽杀守门卒而登其门,留击柝者。黎明,雪亦止,愬入,止元济 外宅。蔡吏告元济曰:“城已陷矣。”元济曰:“是洄曲子弟归求寒衣耳。”俄闻 愬军号令将士云:“常侍传语。”乃曰:“何常侍得至于此?”遂驱率左右乘子城 拒捍。田进诚以兵环而攻之。愬计元济犹望董重质来救,乃令访重质家安恤之,使 其家人持书召重质。重质单骑而归愬,白衣泥首,愬以客礼待之。田进诚焚子城南 门,元济城上请罪,进诚梯而下之,乃槛送京师。其申、光二州及诸镇兵尚二万余 人,相次来降。
zì yuán jì jiù qín, sù bù lù yī rén, qí wèi yuán jì zhí shì zhàng xià chú jiù zhī jiān zhě, jiē fù qí zhí, shǐ zhī bù yí. nǎi tún bīng jū chǎng yǐ dài péi dù. yì rì, dù zhì, sù jù gāo jiān hòu dù mǎ shǒu. dù jiāng bì zhī, sù yuē: " cǐ fāng bù shí shàng xià děng wēi zhī fēn jiǔ yǐ, qǐng gōng yīn yǐ shì zhī." dù yǐ zǎi xiàng lǐ shòu sù yíng yè, zhòng jiē sǒng guān. míng rì, sù jūn hái yú wén chéng zhà. shí yī yuè, zhào yǐ sù jiǎn jiào shàng shū zuǒ pú yè, jiān xiāng zhōu cì shǐ shān nán dōng dào jié dù xiāng dèng suí táng fù yǐng jūn fáng děng zhōu guān chá děng shǐ shàng zhù guó, fēng liáng guó gōng, shí yì sān qiān hù, shí shí fēng wǔ bǎi hù, yī zi wǔ pǐn zhèng yuán.
自元济就擒,愬不戮一人,其为元济执事帐下厨厩之间者,皆复其职,使之不 疑。乃屯兵鞠场以待裴度。翌日,度至,愬具櫜鞬候度马首。度将避之,愬曰: “此方不识上下等威之分久矣,请公因以示之。”度以宰相礼受愬迎谒,众皆耸观。 明日,愬军还于文成栅。十一月,诏以愬检校尚书左仆射,兼襄州刺史、山南东道 节度、襄邓随唐复郢均房等州观察等使、上柱国,封凉国公,食邑三千户,食实封 五百户,一子五品正员。
xiàn zōng yǒu yì fù lǒng yòu gù dì, yuán hé shí sān nián wǔ yuè, shòu sù fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ, réng zhào lù yóu què xià. sù wèi fā, shǔ lǐ shī dào zài pàn, zhào tián hóng zhèng yì chéng xuān wǔ děng jūn tǎo zhī, nǎi yí sù wèi xú zhōu cì shǐ wǔ níng jūn jié dù shǐ, dài qí xiōng yuàn. xiōng dì jiāo huàn qí xú èr zhèn, xún rì jiān zài jiàn fù xiōng zhī rèn. sù zhì xú fāng, lǐ bīng yǒu fāng lüè. shí cài jiāng dǒng zhòng zhì biǎn chūn zhōu sī hù, sù shàng biǎo qǐng shù zhòng zhì cì zhī, kān yú jūn qián qū shǐ, jí zhào zhēng hái sòng wǔ níng jūn, sù nǎi shǔ wèi yá jiāng. sù pò zéi jīn xiāng, fán shí yī zhàn, qín zéi jiāng wǔ shí, fú zhǎn wàn jì. zī qīng píng, jiāng yǒu shì yān zhào. yuán hé shí wǔ nián jiǔ yuè, yǐ sù jiǎn jiào zuǒ pú yè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì lù zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ zhāo yì jié dù shǐ, réng cì xīng níng lǐ dì. shí yuè, wáng chéng zōng zú, wèi bó tián hóng zhèng yí rèn zhèn zhōu. sù zhì lù zhōu, sì yuè, qiān wèi zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ wèi bó jié dù shǐ. cháng qìng yuán nián, yōu zhèn fù luàn, sù wén zhī, sù fú yǐ lìng sān jūn yuē:" wèi rén suǒ yǐ fù shù ér néng tōng zhī shèng huà zhě, yóu tián gōng gù yě. tiān zǐ yǐ qí rén ér ài rén, shǐ lǐ zhèn jì. qiě tián gōng chū yú wèi, fǔ shī qī nián, yī dàn zhèn rén bù dào, gǎn zī cán hài, yǐ wèi wèi wú rén yě. ruò fù xiōng zǐ dì shí tián gōng ēn zhě, qí hé yǐ bào?" zhòng jiē tòng kū. yòu yǐ yù dài bǎo jiàn yǔ niú yuán yì, qiǎn shǐ wèi zhī yuē:" wú xiān rén cháng yǐ cǐ jiàn lì dà xūn, wú yòu yǐ cǐ jiàn píng cài kòu, jīn zhèn rén pàn nì, gōng yǐ cǐ jiǎn zhī." yuán yì chéng mìng gǎn jī, nǎi yǐ jiàn jí dài lìng yú jūn zhōng, bào zhī yuē:" yuàn yǐ zhòng cóng, jié qí sǐ lì". fāng yǒu zhì zhì, huì jí zuò, bù néng zhì jūn, rén wéi jì lǜ, gōng suì wú chéng. cháo tíng yǐ tián bù dài zhī, chú tài zǐ shǎo bǎo, guī dōng dōu. shì nián shí yuè, zú yú luò yáng, shí nián sì shí jiǔ. mù zōng wén zhī zhèn dào, fèng fù jiā děng, zèng tài wèi.
宪宗有意复陇右故地,元和十三年五月,授愬凤翔陇右节度使,仍诏路由阙下。 愬未发,属李师道再叛,诏田弘正、义成、宣武等军讨之,乃移愬为徐州刺史、武 宁军节度使,代其兄愿。兄弟交换岐、徐二镇,旬日间再践父兄之任。愬至徐方, 理兵有方略。时蔡将董重质贬春州司户,愬上表请恕重质赐之,堪于军前驱使,即 诏征还送武宁军,愬乃署为牙将。愬破贼金乡,凡十一战,擒贼将五十,俘斩万计。 淄青平,将有事燕、赵。元和十五年九月,以愬检校左仆射、同中书门下平章事、 潞州大都督府长史、昭义节度使,仍赐兴宁里第。十月,王承宗卒,魏博田弘正移 任镇州。愬至潞州,四月,迁魏州大都督府长史、魏博节度使。长庆元年,幽、镇 复乱,愬闻之,素服以令三军曰:“魏人所以富庶而能通知圣化者,由田公故也。 天子以其仁而爱人,使理镇、冀。且田公出于魏,抚师七年,一旦镇人不道,敢兹 残害,以魏为无人也。若父兄子弟食田公恩者,其何以报?”众皆恸哭。又以玉带、 宝剑与牛元翼,遣使谓之曰:“吾先人常以此剑立大勋,吾又以此剑平蔡寇,今镇 人叛逆,公以此翦之。”元翼承命感激,乃以剑及带令于军中,报之曰:“愿以众 从,竭其死力”。方有制置,会疾作,不能治军,人违纪律,功遂无成。朝廷以田 布代之,除太子少保,归东都。是年十月,卒于洛阳,时年四十九。穆宗闻之震悼, 赗赙加等,赠太尉。
shǐ, chéng kè fù jīng chéng, shì bù gǎi sì jí sù píng huái cài, fù zhǒng qí měi. fù zǐ réng jiàn dà xūn, suī kūn zhòng jiē lǐng bīng fú, ér gōng yè bù móu yú sù, jìn dài wú yǐ bǐ lún. jiā yǐ xíng jǐ yǒu cháng, jiǎn bù wéi lǐ, dì xiōng xí fù xūn chǒng, lǜ yǐ pū mǎ dì zhái xiāng jīn, wéi sù liù qiān dà zhèn, suǒ chǔ xiān rén jiù zhái yī yuàn ér yǐ. wǎn suì hū yú qǔ shì, pì qǐng bù dé qí rén, zhì shǐ lì yuán wèi jiān, jūn zhèng bù sù, wù lùn shāo jiǎn, xī zāi!
始,晟克复京城,市不改肆;及愬平淮蔡,复踵其美。父子仍建大勋,虽昆仲 皆领兵符,而功业不侔于愬,近代无以比伦。加以行己有常,俭不违礼,弟兄席父 勋宠,率以仆马第宅相矜,唯愬六迁大镇,所处先人旧宅一院而已。晚岁忽于取士, 辟请不得其人,至使吏缘为奸,军政不肃,物论稍减,惜哉!
tīng qī suì yǐ yìn shòu tài cháng sì xié lǜ láng, cháng rù gōng shǔ, lì xū xiǎo zhī, bù wéi zhì jìng, tīng lìng biān zhī jiàn xuè, fù chéng qí zhī. hòu suí tǔ tū chéng cuǐ tǎo wáng chéng zōng, wèi shén cè xíng yíng bīng mǎ shǐ. shí zhāo yì lú cóng shǐ chí liǎng duān, wú xīn tǎo zéi, chéng cuǐ yòng tīng jì, qín cóng shǐ yǐ xiàn. zhuǎn zuǒ xiāo wèi jiāng jūn jiān yù shǐ zhōng chéng. chū wèi ān zhōu cì shǐ, suí è yuè guān chá shǐ liǔ gōng chuò tǎo wú yuán jì, jūn zhōng dòng jìng, xī yòng tīng móu, jūn shēng suì zhèn. yuán hé zhōng, tǎo lǐ shī dào, tīng wèi chǔ zhōu cì shǐ, tǒng huái nán zhī shī. yùn rén sù yì huái jūn, tīng qián xùn liàn, chū qí bù yì, qū hǎi zhōu, jù xiǎn yào, pò mù yáng bīng, jiàng qú shān shù, huái rén dōng hǎi liǎng chéng wàng fēng qǐ xiáng, shān dōng píng. yuán hé shí sì nián wǔ yuè, yǐ gōng shòu jiǎn jiào zuǒ sàn qí cháng shì xià zhōu cì shǐ xià suí yín yòu jié dù shǐ. shí wǔ nián liù yuè, gǎi líng zhōu dà dū du fǔ zhǎng shǐ líng yán jié dù shǐ. jìng nèi yǒu guāng lù qú, fèi sāi suì jiǔ, yù qǐ tún tián yǐ dài zhuǎn shū, tīng fù kāi jué jiù qú, gài tián qiān yú qǐng, zhì jīn lài zhī. jiù jiā jiǎn jiào gōng bù shàng shū.
听七岁以廕授太常寺协律郎,常入公署,吏胥小之,不为致敬,听令鞭之见血, 父晟奇之。后随吐突承璀讨王承宗,为神策行营兵马使。时昭义卢从史持两端,无 心讨贼,承璀用听计,擒从史以献。转左骁卫将军、兼御史中丞。出为安州刺史, 随鄂岳观察使柳公绰讨吴元济,军中动静,悉用听谋,军声遂振。元和中,讨李师 道,听为楚州刺史,统淮南之师。郓人素易淮军,听潜训练,出其不意,趋海州, 据险要,破沐阳兵,降朐山戍,怀仁、东海两城望风乞降,山东平。元和十四年五 月,以功授检校左散骑常侍、夏州刺史、夏绥银宥节度使。十五年六月,改灵州大 都督府长史、灵盐节度使。境内有光禄渠,废塞岁久,欲起屯田以代转输,听复开 决旧渠,溉田千余顷,至今赖之。就加检校工部尚书。
chū, tīng wèi yǔ lín jiāng jūn, yǒu míng mǎ, mù zōng zài dōng gōng, lìng jìn shì fěng tīng xiàn zhī, tīng yǐ zhí zǒng qīn jūn, bù gǎn cóng. jí jí wèi zhī shǐ, yōu jì bù tíng, tài yuán yǔ èr zhèn jiē jìng, fāng yì yì shuài, zǎi chén jìn nǐ, shàng jiē bù yǔn, wèi zǎi chén yuē:" lǐ tīng wèi yǔ lín jiāng jūn, bù yǔ zhèn mǎ, shì bì kě rèn." cháng qìng èr nián èr yuè, shòu jiǎn jiào bīng bù shàng shū tài yuán yǐn běi jīng liú shǒu hé dōng jié dù shǐ, dài péi dù. sì nián qī yuè, zhuǎn huá zhōu cì shǐ yì chéng jūn jié dù shǐ. dà hé èr nián, tǎo lǐ tóng jié. shí wèi bó xíng yíng jiāng jī zhì zhǎo qián jié cāng zhèn, shàn huí gē gōng qí shuài shǐ xiàn chéng. zhào tīng shuài shī yuán zhī, dà pò qí pàn zú, zhì zhǎo bēn zhèn zhōu, wèi wáng tíng còu suǒ shā, tīng suì kǎi xuán, yǐ gōng fēng liáng guó gōng, shòu yī zi wǔ pǐn guān. wáng tíng còu zài wéi cháo zhǐ, zhào tīng yǐ quán shī tún bèi zhōu. lù yóu wèi zhōu, shǐ xiàn chéng jù tīng jiàn xí, zhōng jiǎ jiāo yíng, hòu lì mì bái hū, nǎi lìng bīng shì xiá rèn gāo gōng, xiū yú yě wài, wèi rén suì ān. hòu xiàn chéng yù rù jìn, jié qí fǔ kù, wèi rén yuàn zhī, shā xiàn chéng, yá jūn lì qí dà jiàng hé jìn tāo. zhào tīng jiān lǐng wèi bó jié dù shǐ, jiāng bīng běi dù, wèi rén bù nà tīng, chéng chéng jù shǒu, nǎi tún bīng guǎn táo. wèi bīng jù xí, tīng bù wèi bèi, qí jūn dà bài, wú fù bù wǔ, zhòu yè bēn zǒu, jǐn ér huò miǎn, sàng shī guò bàn, zī chē bīng zhàng bìng jiē wěi qì. yù shǐ zhōng chéng wēn zào diàn zhōng shì yù shǐ cuī lí dàn zhī yuē:
初,听为羽林将军,有名马,穆宗在东宫,令近侍讽听献之,听以职总亲军, 不敢从。及即位之始,幽、冀不廷,太原与二镇接境,方议易帅,宰臣进拟,上皆 不允,谓宰臣曰:“李听为羽林将军,不与朕马,是必可任。”长庆二年二月,授 检校兵部尚书、太原尹、北京留守、河东节度使,代裴度。四年七月,转滑州刺史、 义成军节度使。大和二年,讨李同捷。时魏博行营将丌志沼潜结沧、镇,擅回戈攻 其帅史宪诚。诏听帅师援之,大破其叛卒,志沼奔镇州,为王庭凑所杀,听遂凯旋, 以功封凉国公,授一子五品官。王庭凑再违朝旨,诏听以全师屯贝州。路由魏州, 史宪诚惧听见袭,衷甲郊迎,候吏密白呼,乃令兵士匣刃櫜弓,休于野外,魏人遂 安。后宪诚欲入觐,竭其府库,魏人怨之,杀宪诚,衙军立其大将何进滔。诏听兼 领魏博节度使,将兵北渡,魏人不纳听,乘城拒守,乃屯兵馆陶。魏兵遽袭,听不 为备,其军大败,无复部伍,昼夜奔走,仅而获免,丧师过半,辎车兵仗并皆委弃。 御史中丞温造、殿中侍御史崔蠡弹之曰:
chén wén shǎng fá bù lì, wú yǐ shì tiān xià shì fēi yī guàn, mò néng jiàn dà zhōng. qiè jiàn yì chéng jūn jié dù shǐ lǐ tīng, zuó zhě zī qí chéng jí, wěi yǐ tǒng róng, bǐ dài xiàn chéng, fù zhī xióng zhèn. zǒng èr wàn hǔ pí zhī lǚ, wèi jí chǒng róng jiān liǎng fān jié zhì zhī quán, xīn wú bào xiào. kuàng bì xià shòu yǐ shén suàn, jiǎ yǐ tiān wēi, rù wèi zhī qī, kè rì xiān dìng. ér tīng yōng máo guān wàng, àn jiǎ qiān yán, yíng huò rén xīn, dòu náo jūn zhèng. suì shǐ xiàn chéng xiàn yú tú lù, luàn zhòng sì qí jiān xiōng, shī liù jùn yú chuí chéng, gù wēi cháo yú yǐ fù. wěi bèi zhōu ér bù shǒu, shāo jié wú yí wàng qiǎn kǒu ér jí qū, láng bèi jiù dào. zì tú gǒu miǎn, bù lìn bāo xiū, miè qì cháo zhāng, yǒu tóng ér xì. wèi zhōu zhī luàn, zhí tīng zhī yóu, lùn qí fù ēn, wàn sǐ yóu xìng. fú yǐ fēng cháng qīng hé nán shī lǜ, zhǎn yú guān mén gāo xiá yù táng dèng pò shāng, tóu zhū xiá yì hún gǎo jié zhì yì dìng, jiāng zhàn ér bīng lì bù zhī yuán zī dòu liú xī chuān, yù jìn ér xiōng qú shàng zài. huò qīn dāng shǐ shí, huò gōng lì jiān wēi, shì qū zéi fēng, jìng shēn cháo diǎn, wèi zēng dài fǎ, bì zhèn huáng wēi. jīn lǐ tīng zuì zhuàng sù wén, zhōng wài fèn wǎn, bǐ zhī cháng qīng děng bèi, wàn wàn guò zhī. ruò bì xià yóu shì hán hóng, bù zhì jí fǎ, chén děng kǒng xiàn zhāng zhuì dì, tiān xià hán xīn. fú qǐng fù fǎ.
臣闻赏罚不立,无以示天下;是非一贯,莫能建大中。窃见义成军节度使李听, 昨者资其承藉,委以统戎,俾代宪诚,付之雄镇。总二万虎貔之旅,位极宠荣;兼 两籓节制之权,心无报效。况陛下授以神算,假以天威,入魏之期,克日先定。而 听拥旄观望,按甲迁延,荧惑人心,逗挠军政。遂使宪诚陷于屠戮,乱众肆其奸凶, 失六郡于垂成,固危巢于已覆。委贝州而不守,烧劫无遗;望浅口而疾驱,狼狈就 道。自图苟免,不吝苞羞,蔑弃朝章,有同兒戏。魏州之乱,职听之由,论其负恩, 万死犹幸。伏以封常清河南失律,斩于关门;高霞寓唐邓破伤,投诸遐裔;浑镐节 制易定,将战而兵力不支;袁滋逗留西川,欲进而凶渠尚在。或亲当矢石,或躬历 艰危,势屈贼锋,竟申朝典,未曾贷法,必震皇威。今李听罪状夙闻,中外愤惋, 比之常清等辈,万万过之。若陛下犹示含弘,不置极法,臣等恐宪章坠地,天下寒 心。伏请付法。
shàng bù zhī zuì, bà bīng bǐng, wèi tài zǐ shǎo shī.
上不之罪,罢兵柄,为太子少师。
tīng pō lù yí quán xìng yǐ wéi yuán, jū wú hé, fù jiǎn jiào sī tú, qǐ wèi bīn níng jié dù shǐ. bīn zhōu yá, xiāng chuán bù lì qì xiū, yǐ zhì huī huán, tīng yuē:" shuài chén záo xiōng mén ér chū, qǐ yǒu jū yú wū zhù ér huī gōng shǔ yé!" suì mìng qì zhī, zú wú biàn yì. dà hé liù nián, zhuǎn wǔ níng jūn jié dù shǐ. shí tīng yǒu cāng tóu wèi xú zhōu jiāng, bù yù tīng zhì, tīng xiān shǐ qīn lì wèi láo xú rén, wèi cāng tóu suǒ shā. tīng bù gǎn jìn, gù yǐ jí cí, yòng wèi tài zǐ tài bǎo. qī nián, chū shǒu fèng xiáng, shí rén róng zhī. jiǔ nián, gǎi chén xǔ jié dù, wèi zhì zhèn, fù chú tài zǐ tài bǎo fēn sī. kāi chéng yuán nián, chū wèi hé zhōng yǐn hé zhōng jìn cí xí jié dù shǐ. sì nián, yǐ jí qiú dài, chú tài zǐ tài bǎo. shì suì shí yuè zú, shí nián liù shí yī, zèng sī tú.
听颇赂遗权幸以为援,居无何,复检校司徒,起为邠宁节度使。邠州衙,相 传不利葺修,以至隳环,听曰:“帅臣凿凶门而出,岂有拘于巫祝而隳公署耶!” 遂命葺之,卒无变异。大和六年,转武宁军节度使。时听有苍头为徐州将,不欲听 至,听先使亲吏慰劳徐人,为苍头所杀。听不敢进,固以疾辞,用为太子太保。七 年,出守凤翔,时人荣之。九年,改陈许节度,未至镇,复除太子太保分司。开成 元年,出为河中尹、河中晋慈隰节度使。四年,以疾求代,除太子太保。是岁十月 卒,时年六十一,赠司徒。
tīng shí lǐng jié jīng, suǒ bù zhì zhě sān zhèn. lì guān kē xì, hǎo jiāng yíng yí lù, gù jí yú jù liǎn, qióng jí chǐ yù. wèi zhì yī pǐn, jìng zhōng yǒu xià, fēi xī píng zhī yí dé, yān néng jí cǐ hū!
听十领节旌,所不至者三镇。莅官苛细,好将迎遗赂,故急于聚敛,穷极侈欲。 位至一品,竟终牖下,非西平之遗德,焉能及此乎!
xiàn, chéng dì wǔ zǐ. chéng shí zi, xiàn sù zuì rén xiào. jí zhǎng, hǎo rú shù, yǐ lǐ fǎ xiū zhěng, qǐ jiā tài yuán fǔ cān jūn lǐ quán xiàn wèi. yú dí zhèn xiāng yáng, pì wèi cóng shì. shí wú shǎo chéng jù huái xī, dú dàn dí zhī wēi, dāng shí xián yǐ xiàn móu huà zhì zhī. yuán hé bā nián, tián hóng zhèng yǐ wèi bó fèng cháo zhǐ, pì xiàn wèi cóng shì, shòu wèi zhōu cì shǐ, qiān jiàng zhōu, suǒ zhì yǐ lǐ xíng chēng. rù wèi zōng zhèng shǎo qīng, qiān guāng lù qīng. mù zōng jí wèi, yǐ tài hé gōng zhǔ jiàng huí hú, mìng jīn wú dà jiàng jūn hú zhèng chōng sòng gōng zhǔ shǐ, mìng xiàn fù zhī. shǐ hái, xiàn rù fān dào lǐ jì, qiān jiǎn jiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān tài fǔ qīng. chū wèi hóng zhōu cì shǐ jiāng xī guān chá shǐ. dà xíng èr nián, zhuǎn lǐng nán jié dù shǐ. xiàn suī xūn fá zhī jiā, rán lèi lì shì rèn, jiē yǐ lì néng zhuó yòng, suǒ lǚ guān zhì, zhèng jī liú wén. xìng běn míng shù, yóu jīng lǜ xué, lǚ xiáng jué yuān yù, huó wú zuì zhě shù bǎi rén. yǐ néng rù guān, guān wú bài shì, shì jūn zǐ duō zhī. dà hé sān nián bā yuè zú, shí nián wǔ shí liù.
宪,晟第五子。晟十子,宪、愬最仁孝。及长,好儒术,以礼法修整,起家太 原府参军、醴泉县尉。于頔镇襄阳,辟为从事。时吴少诚据淮西,独惮頔之威,当 时咸以宪谋画致之。元和八年,田弘正以魏博奉朝旨,辟宪为从事,授卫州刺史, 迁绛州,所至以理行称。入为宗正少卿,迁光禄卿。穆宗即位,以太和公主降回鹘, 命金吾大将军胡证充送公主使,命宪副之。使还,献《入蕃道里记》,迁检校左散 骑常侍,兼太府卿。出为洪州刺史、江西观察使。大行二年,转岭南节度使。宪虽 勋伐之家,然累历事任,皆以吏能擢用,所履官秩,政绩流闻。性本明恕,尤精律 学,屡详决冤狱,活无罪者数百人。以能入官,官无败事,士君子多之。大和三年 八月卒,时年五十六。
píng lèi lì zhū wèi dà jiàng jūn, shù tài zǐ xiǎn mǎ, bìng yǐ yìn shòu guān, lèi qiān zhì shǎo qīng jiān. jì lèi guān zhì yòu lóng wǔ dà jiàng jūn, chén miǎn jiǔ sè, zì wèi háo chǐ, jī zhài zhì shù qiān wàn. qí zi dài huí hú qián yī wàn yú guàn bù cháng, wèi huí hú suǒ sù, wén zōng nù, biǎn jì wèi dìng zhōu sī fǎ cān jūn.
凭累历诸卫大将军,恕太子洗马,并以廕授官,累迁至少卿监。惎累官至右龙 武大将军,沉湎酒色,恣为豪侈,积债至数千万。其子贷回鹘钱一万余贯不偿,为 回鹘所诉,文宗怒,贬惎为定州司法参军。
wáng bì, chéng zhī shēng. xióng wǔ shàn qí shè, zì chéng hé xī hé běi chū shī, bì wú yì bù cóng. zhū cǐ zhī luàn, chéng gōng zéi yú guāng tài mén, zéi fēng shàng jìn, bì yǔ bīng mǎ shǐ lǐ yǎn yú yuàn qiáng xuè zhàn, bài zéi qián fēng, zhū jūn fāng zhèn, lùn gōng wèi shén cè jiāng. tǔ bō zhī kòu jīng yuán, bì fú zú jī shàng jié zàn, jǐ huò, yóu shì shēn wèi tǔ bō suǒ wèi. chéng shì bì ēn chǒng yǔ yuàn sù bù shū, gěi yǔ guò zhī. chéng jì wèi zhāng yán shǎng méi niè bà bīng quán, yì bù yòng bì wèi jiàng shuài, rù wèi zuǒ wèi shàng jiàng jūn. yuán hé zhōng, yuàn sù yùn xiōng dì zài fāng zhèn, bì jiǎn jiào gōng bù shàng shū líng zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ shuò fāng líng yán jié dù shǐ. xiān shì, tǔ bō yù chéng wū lán qiáo yú hé xū, xiān zhù cái mù, shuò fāng jié dù shǐ měi qiǎn rén qián zài zhī, wěi yú hé liú, zhōng mò néng chéng. zhì shì, fān rén zhī bì tān ér wú móu, xiān hòu yí zhī, rán hòu rén bìng zhōng yú shì jūn, cháng yú yìng biàn, chéng yī dài zhī xián jiāng yě. guān héng shān zhī yì, lì tán shì èr shuài zhī hàn jīng shī zhī luàn, hào kū fù fèng tiān zhī wēi, kě bù wéi zhōng yì hū! duì bái huá zhī jìn jūn, zhī píng liáng zhī bì zhà, jǔ xīng biàn zhī yì, yí wèi qiáo zhī jūn, kě bù wéi yìng biàn hū! jiě dài jié xiào zhōng zhī xīn, qǐng hūn shì yán shǎng zhī yuàn, jí è yǒu chǔ lín zhī qǐng, chéng luàn xíng xī jiàn zhī zhū, kě bù wéi míng yú jué duàn hū! ér dé zōng huáng dì tīng duàn bù míng, wú rén jūn zhī liàng, bǐ gōng chén kùn chán tè zhī kǒu, jiān rén bǐng héng shí zhī quán, dīng qióng zhī yán, chéng kān tài xī. suī chuò chuò kè wèi qiáo zhī shí, qū qū cì yān gé zhī míng, yì hé xīn zāi! zuò shàn yí qìng, zhū zǐ jù cái, yuán hé píng zéi zhī gōng, tīng sù jū qí bàn. fù zǐ kūn dì, jiē yǐ gōng míng shǐ zhōng, dào jiā suǒ jì zhī tán, lǐ shì yǐ shàn shèng yǐ.
王佖,晟之甥。雄武善骑射,自晟河西、河北出师,佖无役不从。硃泚之乱, 晟攻贼于光泰门,贼锋尚劲,佖与兵马使李演逾苑墙血战,败贼前锋,诸军方振, 论功为神策将。吐蕃之寇泾原,佖伏卒击尚结赞,几获,由是深为吐蕃所畏。晟视 佖恩宠与愿、愬不殊,给与过之。晟既为张延赏媒孽罢兵权,亦不用佖为将帅,入 为左卫上将军。元和中,愿、愬醖兄弟在方镇,佖检校工部尚书、灵州大都督府长 史、朔方灵盐节度使。先是,吐蕃欲成乌兰桥于河需,先贮材木,朔方节度使每 遣人潜载之,委于河流,终莫能成。至是,蕃人知佖贪而无谋,先厚遗之,然后亻 并忠于事君,长于应变,诚一代之贤将也。观恆山之役,立谈释二帅之憾;泾师之 乱,号哭赴奉天之危,可不为忠义乎!对白华之进军,知平凉之必诈,沮星变之议, 移渭桥之军,可不为应变乎!解带结孝忠之心,请婚释延赏之怨,嫉恶有楚琳之请, 惩乱行希鉴之诛,可不为明于决断乎!而德宗皇帝听断不明,无人君之量,俾功臣 困谗慝之口,奸人秉衡石之权,丁琼之言,诚堪太息。虽龊龊刻渭桥之石,区区赐 烟阁之铭,亦何心哉!作善遗庆,诸子俱才,元和平贼之功,听、愬居其半。父子 昆弟,皆以功名始终,道家所忌之谈,李氏以善胜矣。
zàn yuē: huán huán tài shī, yì yǒng tiān zī. yùn zhōng huò luàn, lì zhěng diān wēi. sù shì zhāng wǔ, zhū cài píng qí. líng yān huà tú, fù zǐ wèi yí.
赞曰:桓桓太师,义勇天资。运钟祸乱,力拯颠危。愬事章武,诛蔡平齐。凌 烟画图,父子为宜。