mǎ suì zi chàng suì xiōng xuàn
○馬燧 子暢 燧兄炫
hún jiān zi hào jīn suì
渾瑊 子鎬 釒歲
mǎ suì, zì xún měi, rǔ zhōu jiá chéng rén, qí xiān zì yòu fú fēng xǐ yān. zǔ mín, guān zhì zuǒ yù qián wèi cāng cáo. fù jì lóng, cháng jǔ míng sūn wú, chù tǎng shàn bīng fǎ, guān zhì lán zhōu cì shǐ yōu zhōu jīng lüè jūn shǐ. suì shǎo shí, cháng yǔ zhū xiōng dú shū, nǎi chuò juǎn tàn yuē: tiān xià jiāng yǒu shì yǐ, zhàng fū dāng jiàn gōng yú dài, yǐ jì sì hǎi, ān néng kū kū wèi yī rú zāi! suì zī dù kuí yì, zhǎng liù chǐ èr cùn, chén yǒng duō zhì lüè, gāi shè qún shū, yóu shàn bīng fǎ.
馬燧,字洵美,汝州郟城人,其先自右扶風徙焉。祖珉,官至左玉鈐衛倉曹。 父季龍,嘗舉明《孫》《吳》,俶儻善兵法,官至嵐州刺史、幽州經略軍使。燧少 時,嘗與諸兄讀書,乃輟卷嘆曰:「天下將有事矣,丈夫當建功於代,以濟四海, 安能矻矻為一儒哉!」燧姿度魁異,長六尺二寸,沉勇多智略,該涉群書,尤善兵 法。
ān lù shān fǎn, bǐ guāng lù qīng jiǎ xún shǒu fàn yáng. suì shuō xún yuē: lù shān fù ēn shǒu luàn, suī xiàn luò chéng, bì dāng yí miè. gōng hé jiàn bù dài zhī gōng, zhū qí nì jiāng xiàng rùn kè niú tíng jiè, bá qí gēn dǐ, lù shān xī bù néng rù guān, zé zuò ér shòu qín, tiān xià kě dìng yě. xún suī shàn zhī, jì bù shí jué, shì xiè, lù shān guǒ qiǎn hán cháo yáng lái zhào xún. cháo yáng zhì fàn yáng, yǔ xún yǔ, yīn fú zhuàng shì yǐ gōng xián yì shā zhī. suì tuō shēn zǒu xī shān, yǐn zhě xú yù nì zhī. yú yuè, jiān xíng guī píng yuán. píng yuán bù shǒu, fù zǒu wèi jùn.
安祿山反,俾光祿卿賈循守范陽。燧說循曰:「祿山負恩首亂,雖陷洛城,必 當夷滅。公盍建不代之功,誅其逆將向潤客、牛廷玠,拔其根柢,祿山西不能入關, 則坐而受擒,天下可定也。」循雖善之,計不時決,事泄,祿山果遣韓朝陽來召循。 朝陽至范陽,與循語,陰伏壯士以弓弦縊殺之。燧脫身走西山,隱者徐遇匿之。逾 月,間行歸平原。平原不守,復走魏郡。
bǎo yīng zhōng, zé lù jié dù shǐ lǐ bào yù shǔ zòu zhào chéng wèi. shì shí huí hé dà jūn hái guó, shì fù dōng dōu zhī gōng, jué qiáng zì suī, suǒ guò huò lǔ lüè lǐn sù, gōng xì xiǎo bù rú yì, zì xíng shā hài. bào yù jù gōng bàn, bīn jiè jiē dàn bù gǎn xíng, suì zì zàn qǐng zhǔ yóu yì. bǐ huí hé zhì, zé xiān lù qí qú shuài, yǔ míng yào yuē, huí hé nǎi shòu suì qí zhì wèi shí, fàn lìng zhě mìng suì lù zhī. qǔ sǐ qiú gěi zuǒ yòu sī yì, xiǎo wéi lìng, zhé shā zhī. huí hé xiāng gù shī sè, lǔ shè qí jìng, wú gǎn bào lüè. bào yù yì qí zhī. suì yīn shuō bào yù yuē: shǔ zhě yǔ huí hé yán, suì dé qí qíng. jīn pū gù huái ēn shì gōng shù dǎng, lǐ huái xiān zhāng zhōng zhì xuē sōng tián chéng sì fēn shòu jiāng tǔ, jiē chū yú huái ēn, qí zi chàng tiāo yǒng bù yì. yǐ suì dù zhī, jiāng bì kuī tài yuán xī shān yǐ wèi luàn, gōng yí shēn bèi zhī. wú hé, huái ēn guǒ yǔ tài yuán dōu jiāng lǐ jié chéng tōng móu, jiāng qǔ tài yuán, qí shuài xīn yún jīng jué zhī, zhǎn jié chéng, gù chéng zì shǒu, huái ēn qiǎn qí zi chàng lǜ bīng wéi zhī. chū, huí hé běi guī, qiǎn qí jiāng ān kè shí cháng tíng jiāng bīng shù bǎi jí yòu mù fù lì zhě fù shù qiān rén yǐ shǒu hé yáng, dōng dōu suǒ lǔ lüè zhòng huò, xī jī hé yáng. shì shí, huái ēn yí xuē sōng zì xiāng wèi kuì liáng yǐ jué hé jīn. bào yù lìng suì yì xuē sōng shuō zhī, sōng nǎi jué huái ēn cóng shùn. shǔ zòu zuǒ wǔ wèi bīng cáo. lì tài zǐ tōng shì shè rén, qiān zhe zuò láng yíng tián pàn guān. wú jǐ, qiān mì shū shǎo jiān jiān diàn zhōng shì yù shǐ, wèi jié dù pàn guān chéng wù láng, qiān zhèng zhōu cì shǐ. suì nǎi quàn kè nóng mǔ, zǒng qí hù jí, suì yī shuì zhī, zhōu rén yǐ wèi biàn. dà lì sì nián, gǎi huái zhōu cì shǐ. chéng luàn bīng zhī hòu, qí xià dà hàn, rén shī gēng jià suì nǎi wù xiū jiào huà, jiāng lì yǒu fù mǔ zhě, suì zhé zào zhī shī jìng, shōu zàng bào gǔ, qù qí fán kē. zhì qiū, jiè zhōng shēng lǔ gǔ, rén pō lài zhī.
寶應中,澤潞節度使李抱玉署奏趙城尉。是時回紇大軍還國,恃復東都之功, 倔強恣睢,所過或虜掠廩粟,供餼小不如意,恣行殺害。抱玉具供辦,賓介皆憚不 敢行,燧自贊請主郵驛。比回紇至,則先賂其渠帥,與明要約,回紇乃授燧旗幟為 識,犯令者命燧戮之。取死囚給左右廝役,小違令,輒殺之。回紇相顧失色,虜涉 其境,無敢暴掠。抱玉益奇之。燧因說抱玉曰:「屬者與回紇言,燧得其情。今仆 固懷恩恃功樹黨,李懷仙、張忠志、薛嵩、田承嗣分授疆土,皆出於懷恩,其子瑒 佻勇不義。以燧度之,將必窺太原西山以為亂,公宜深備之。」無何,懷恩果與太 原都將李竭誠通謀,將取太原,其帥辛雲京覺之,斬竭誠,固城自守,懷恩遣其子 瑒率兵圍之。初,回紇北歸,遣其將安恪、石常庭將兵數百及誘募附麗者複數千人 以守河陽,東都所虜掠重貨,悉積河陽。是時,懷恩遺薛嵩自相、衛饋糧以絕河津。 抱玉令燧詣薛嵩說之,嵩乃絕懷恩從順。署奏左武衛兵曹。歷太子通事舍人,遷著 作郎、營田判官。無幾,遷秘書少監、兼殿中侍御史,為節度判官、承務郎,遷鄭 州刺史。燧乃勸課農畝,總其戶籍,歲一稅之,州人以為便。大曆四年,改懷州刺 史。乘亂兵之後,其夏大旱,人失耕稼;燧乃務修教化,將吏有父母者,燧輒造之 施敬,收葬暴骨,去其煩苛。至秋,界中生魯谷,人頗賴之。
bào yù yí zhèn fèng xiáng, yǐ qiān yáng bèi biān, shǔ zòu lǒng zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng. zhōu xī yǒu tōng dào, guǎng èr bǎi yú bù, shàng lián jùn shān, shān yǔ tǔ bō xiāng zhí, lǔ měi rù kòu, jiē chū yú cǐ. suì nǎi àn xíng xiǎn yì, lì shí zhǒng shù yǐ sāi zhī, xià zhì èr mén, shè lí lǔ, bā rì ér gōng bì. huì bào yù rù jìn, yǔ suì jù xíng. jiǔ zhī, dài zōng zhī qí néng, zhào jiàn, bài shāng zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng fáng yù shuǐ lù yùn shǐ.
抱玉移鎮鳳翔,以汧陽被邊,署奏隴州刺史、兼御史中丞。州西有通道,廣二 百餘步,上連峻山,山與吐蕃相直,虜每入寇,皆出於此。燧乃按行險易,立石種 樹以塞之,下置二門,設籬櫓,八日而功畢。會抱玉入覲,與燧俱行。久之,代宗 知其能,召見,拜商州刺史、兼御史中丞、防禦水陸運使。
dà lì shí nián, hé yáng sān chéng bīng luàn, zhú zhèn jiāng cháng xiū míng, yǐ suì jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì yù shǐ dài fū hé yáng sān chéng shǐ. shí yī nián wǔ yuè, biàn zhōu dà jiāng lǐ líng yào fǎn, yīn jù zhōu chéng, jué yùn lù, yǐ yāo jié zhì. dài zōng wù gū xī rén, yīn shòu líng yào biàn sòng děng bā zhōu jié dù liú hòu. líng yào bù shòu mìng. nǎi qián jié wèi bó tián chéng sì nǎi qiǎn xiōng zi yuè jiāng bīng yuán líng yào, pò yǒng píng jūn jiāng liú qià. zhào suì yǔ huái xī jié dù shǐ lǐ zhōng chén hé jūn tǎo líng yào. zhōng chén jù zéi, fén lú shě xī zǒu. suì quàn qí hái bīng, qǐng wèi qián fēng, jī pò tián yuè, jìn bī biàn zhōu. zhōng chén xíng biàn nán, suì yǐn jūn xíng biàn běi, yòu bài líng yào jiāng zhāng qīng yú xī liáng gù. líng yào xuǎn ruì bīng bā qiān, hào wèi è láng jūn suì dú yǐn jūn jī pò zhī, jìn zhì jùn yí. shì shí, hé yáng bīng guān zhū jūn. chéng sì yòu qiǎn yuè jiāng bīng èr wàn jiù líng yào, pò yǒng píng jūn jiāng dù rú jiāng, lüè cáo zhōu, yòu bài lǐ zhèng jǐ yóu jūn, jī zǒu liú qià zhǎng sūn quán xù děng jūn, chéng shèng qù biàn zhōu yī shè, fāng zhèn ér jìn. zhōng chén huì sòng zhōu huái nán zhè xī bīng, yǔ zhàn bù lì, qǐng jiù yú suì, suì yǐn sì qiān rén wèi qí bīng jī pò zhī, tián yuè pǐ mǎ dùn qù. líng yào zhī yuè bài, míng rì yǐ bǎi qí yè zǒu, biàn zhōu xī jiàng, suì ràng gōng yú zhōng chén. zhōng chén sù bào lì, suì bù yù rù biàn chéng, nǎi yǐn jūn tuì shě yú bǎn qiáo. zhōng chén rù chéng, guǒ zhuān qí gōng, yīn huì jī shā sòng zhōu cì shǐ lǐ sēng huì. suì hái hé yáng.
大曆十年,河陽三城兵亂,逐鎮將常休明,以燧檢校左散騎常侍、御史大夫、 河陽三城使。十一年五月,汴州大將李靈耀反,因據州城,絕運路,以邀節制。代 宗務姑息人,因授靈耀汴、宋等八州節度留後。靈耀不受命。乃潛結魏博;田承嗣 乃遣兄子悅將兵援靈耀,破永平軍將劉洽。詔燧與淮西節度使李忠臣合軍討靈耀。 忠臣懼賊,焚廬舍西走。燧勸其還兵,請為前鋒,擊破田悅,進逼汴州。忠臣行汴 南,燧引軍行汴北,又敗靈耀將張清於西梁固。靈耀選銳兵八千,號為「餓狼軍」; 燧獨引軍擊破之,進至浚儀。是時,河陽兵冠諸軍。承嗣又遣悅將兵二萬救靈耀, 破永平軍將杜如江,略曹州,又敗李正己游軍,擊走劉洽、長孫全緒等軍,乘勝去 汴州一舍,方陣而進。忠臣會宋州、淮南、浙西兵,與戰不利,請救於燧,燧引四 千人為奇兵擊破之,田悅匹馬遁去。靈耀知悅敗,明日以百騎夜走,汴州悉降,燧 讓功於忠臣。忠臣素暴戾,燧不欲入汴城,乃引軍退舍於板橋。忠臣入城,果專其 功,因會擊殺宋州刺史李僧惠。燧還河陽。
dà lì shí sì nián liù yuè, jiǎn xiào gōng bù shàng shū tài yuán yǐn běi dōu liú shǒu hé dōng jié dù liú hòu, xún wèi jié dù shǐ. tài yuán chéng qián zhèng bào fáng bǎi jǐng bài jūn zhī hòu, bīng jiǎ guǎ ruò, suì nǎi xī zhào jiāng lì mù mǎ sī yì, dé shù qiān rén, xī bǔ qí zú, jiào zhī shù yuè, wèi jīng qí. zào jiǎ zhě bì lìng zhǎng duǎn sān děng, chēng qí suǒ yī, yǐ biàn jìn qū. yòu zào zhàn chē, méng yǐ suān ní xiàng, liè jǐ yú hòu, xíng zé zài bīng jiǎ, zhǐ zé wèi yíng zhèn, huò sāi xiǎn yǐ è bēn chōng, qì xiè wú bù xī lì. jū yī nián, chén bīng sān wàn, kāi guǎng chǎng yǐ xí zhàn zhèn, jiào qí jìn tuì zuò zuò zhī shì.
大曆十四年六月,檢校工部尚書、太原尹、北都留守、河東節度留後,尋為節 度使。太原承前政鮑防百井敗軍之後,兵甲寡弱,燧乃悉召將吏牧馬廝役,得數千 人,悉補騎卒,教之數月,為精騎。造甲者必令長短三等,稱其所衣,以便進趨。 又造戰車,蒙以狻猊象,列戟於後,行則載兵甲,止則為營陣,或塞險以遏奔沖, 器械無不犀利。居一年,陳兵三萬,開廣場以習戰陣,教其進退坐作之勢。
jiàn zhōng èr nián liù yuè, cháo yú jīng shī, jiā jiǎn xiào bīng bù shàng shū, lìng hái tài yuán. chū, tián yuè xīn dài chéng sì tǒng bīng, kǒng rén bù fù jǐ, zhà xiào chéng kuǎn, suì shàng shū míng qí bì fǎn, yí xiān bèi zhī. qí nián, yuè guǒ yǔ zī qīng héng jì tōng móu, zì jiāng bīng sān wàn wéi xíng zhōu, cì lín míng, zhú zhòng chéng, jué qí nèi wài, yǐ jù jiù bīng. xíng zhōu jiāng lǐ hóng lín míng jiāng zhāng pī, jiē jiān shǒu bù bá. zhāo yì jūn gào jí, nǎi zhào suì jiāng bù qí èr wàn yǔ zhāo yì jié dù shǐ lǐ bào zhēn shén cè xíng yíng bīng mǎ shǐ lǐ chéng hé jūn jiù lín míng. suì jūn chū guō kǒu, bīng wèi guò xiǎn, nǎi qiǎn chí shū yù yuè, qiě shì zhī hǎo, yuè wèi suì wèi zhī. shí yī yuè, shī cì hán dān, yuè qiǎn shǐ zhì, suì jiē zhǎn zhī yǐ xùn qiǎn bīng jī pò qí zhī jūn, shè shā qí jiāng chéng xuàn zhī. yuè zì gōng lín míng, qiǎn dà jiāng yáng cháo guāng jiāng bīng wàn rén, yú lín míng nán shuāng gāng dōng xī liè èr shān yǐ yù suì. suì nǎi lǜ lǐ bào zhēn lǐ chéng jìn jūn, yíng yú èr shān zhī zhōng. qí yè, dōng shān zǒu guī yuè. míng rì, suì jìn jūn yíng míng shān, qǔ qí qì shān yǐ zhì zī zhòng. yuè wèi jiāng lì yuē: cháo guāng jiān shān bù xià wàn rén, jiǎ lìng suì děng jǐn ruì gōng zhī, bǐ shù rì, jì bù néng xià, shā shāng bì shén. wú cǐ bì bá lín míng, shǎng láo jūn shì ér yǔ zhī zhàn, bì shèng zhī shù yě. yuè nǎi fēn héng zhōu lǐ wéi yuè jiù bīng wǔ qiān yǐ zhù cháo guāng, suì lǜ jūn gōng cháo guāng, tián yuè jiāng wàn yú rén jiù zhī. suì nǎi lìng dà jiāng lǐ zì liáng lǐ fèng guó jiāng qí bīng hé shén cè jūn yú shuāng gāng yù zhī, lìng yuē: lìng yuè dé guò, dāng zhǎn ěr! zì liáng děng jī què yuè. suì nǎi lìng tuī huǒ chē yǐ fén qí shān, zhǎn cháo guāng jí dà jiāng lú zi chāng, zhǎn shǒu wǔ qiān yú jí, shēng lǔ bā bǎi yú rén. jū wǔ rì, jìn jūn zhì lín míng, tián yuè xī jūn zhàn. suì zì jiāng ruì bīng è qí chōng kǒu, fán bǎi yú hé, shì jiē jué sǐ, yuè bīng dà bài, zhǎn shǒu wàn yú jí, shēng lǔ jiǔ bǎi rén, dé gǔ sān shí wàn hú, qì jiǎ chēng shì. yuè shōu bài bīng yè dùn, xíng zhōu wéi yì jiě. yǐ gōng jiā yòu pú shè. xiān zhàn, suì shì jūn zhōng, zhàn shèng qǐng yǐ jiā cái xíng shǎng, jì shèng, jǐn chū qí sī cái yǐ bān jiāng shì. dé zōng jiā zhī, zhào dù zhī chū qián wǔ wàn guàn xíng shǎng, hái suì jiā cái. xún jiā wèi bó zhāo tǎo shǐ.
建中二年六月,朝於京師,加檢校兵部尚書,令還太原。初,田悅新代承嗣統 兵,恐人不附己,詐效誠款,燧上疏明其必反,宜先備之。其年,悅果與淄青、恆 冀通謀,自將兵三萬圍邢州,次臨洺,築重城,絕其內外,以拒救兵。邢州將李洪、 臨洺將張伾,皆堅守不拔。昭義軍告急,乃詔燧將步騎二萬與昭義節度使李抱真、 神策行營兵馬使李晟合軍救臨洺。燧軍出郭口,兵未過險,乃遣持書喻悅,且示 之好,悅謂燧畏之。十一月,師次邯鄲,悅遣使至,燧皆斬之以徇;遣兵擊破其支 軍,射殺其將成炫之。悅自攻臨洺,遣大將楊朝光將兵萬人,於臨洺南雙岡東西列 二柵以御燧。燧乃率李抱真、李晟進軍,營於二柵之中。其夜,東柵走歸悅。明日, 燧進軍營明山,取其棄柵以置輜重。悅謂將吏曰:「朝光堅柵不下萬人,假令燧等 盡銳攻之,比數日,計不能下,殺傷必甚。吾此必拔臨洺,賞勞軍士而與之戰,必 勝之術也。」悅乃分恆州李惟岳救兵五千以助朝光,燧率軍攻朝光,田悅將萬餘人 救之。燧乃令大將李自良、李奉國將騎兵合神策軍於雙岡御之,令曰:「令悅得過, 當斬爾!」自良等擊卻悅。燧乃令推火車以焚其柵,斬朝光及大將盧子昌,斬首五 千餘級,生虜八百餘人。居五日,進軍至臨洺,田悅悉軍戰。燧自將銳兵扼其衝口, 凡百餘合,士皆決死,悅兵大敗,斬首萬餘級,生虜九百人,得谷三十萬斛,器甲 稱是。悅收敗兵夜遁,邢州圍亦解。以功加右僕射。先戰,燧誓軍中,戰勝請以家 財行賞,既勝,盡出其私財以頒將士。德宗嘉之,詔度支出錢五萬貫行賞,還燧家 財。尋加魏博招討使。
sān nián zhēng yuè, tián yuè qiú jiù yú zī qīng héng jì, lǐ nà qiǎn dà jiāng wèi jùn jiāng bīng wàn rén jiù yuè, lǐ wéi yuè yì qiǎn bīng sān qiān fù yuán. yuè shōu hé sàn zú èr wàn yú rén, bì yú huán shuǐ, zī qīng jūn qí dōng, héng jì jūn qí xī, shǒu wěi xiāng yīng. suì lǜ zhū jūn jìn tún yú yè, zòu qǐng yì hé yáng bīng, zhào hé yáng jié dù shǐ lǐ péng jiāng bīng huì zhī. jūn cì yú zhāng, yuè qiǎn jiāng wáng guāng jìn yǐ bīng shǒu zhǎng qiáo, zhú yuè chéng yǐ wèi gù, jūn bù dé dù. suì nǎi yú xià liú yǐ chē shù bǎi chéng, wéi yǐ tiě suǒ, suǒ jué zhōng liú, shí yǐ tǔ náng yǐ è shuǐ, shuǐ shāo qiǎn, zhū jūn bì dù. shì shí jūn liáng shǎo, yuè shēn bì bù zhàn, yù lǎo suì jūn. suì lìng zhū jūn chí shí rì liáng, jìn cì cāng kǒu, yǔ yuè jiā huán shuǐ ér jūn. bào zhēn yǔ lǐ péng wèn: liáng shǎo ér shēn rù, hé yě? suì yuē: liáng shǎo lì sù zhàn, bīng fǎ shàn yú zhì rén, bù zhì yú rén. jīn tián yuè yǔ zī qīng héng sān jūn wèi shǒu wěi, jì yù bù zhàn, yǐ lǎo wǒ shī ruò fēn jūn jī qí zuǒ yòu, bīng shǎo wèi kě bì pò, yuè qiě lái jiù, shì qián hòu shòu dí yě. bīng fǎ suǒ wèi gōng qí bì jiù, bǐ gù dāng zhàn yě, suì wèi zhū jūn hé ér pò zhī. suì nǎi zào sān qiáo dào yú huán shuǐ, rì tiāo zhàn, yuè bù gǎn chū. héng zhōu bīng yǐ jūn shǎo, jù wèi suì suǒ bìng, yǐn jūn hé yú yuè. yuè wèi suì míng rì fù tiāo zhàn, nǎi fú bīng wàn rén, yù yāo suì. suì nǎi lìng zhū jūn bàn yè jiē shí, xiān jī míng shí jī gǔ chuī jiǎo, qián shī bàng huán shuǐ jìng qū wèi zhōu, lìng yuē: wén zéi zhì, zé zhǐ wèi zhèn. yòu lìng bǎi qí chuī gǔ jiǎo, jiē liú yú hòu, réng bào xīn chí huǒ, dài jūn bì fā, zhǐ gǔ jiǎo nì qí páng, cì yuè jūn bì dù, fén qí qiáo. jūn xíng shí shù lǐ, yuè nǎi lǜ zī qīng héng zhōu bù qí sì wàn yú rén yú qiáo yǎn qí hòu, chéng fēng zòng huǒ, gǔ zào ér jìn. suì nǎi zuò, shēn lìng wú dòng, mìng qián chú cǎo zhǎn zhēn jí guǎng bǎi bù yǐ wèi zhèn suì chū zhèn, mù yǒng lì dé wǔ qiān yú rén, fēn wèi qián liè, yǐ qí zéi zhì. bǐ yuè jūn zhì, zé huǒ zhǐ qì fá, lì shǎo shuāi, nǎi zòng bīng jī zhī, yuè jūn dà bài. shí shén cè zhāo yì hé yáng jūn xiǎo què, hé dōng jūn jì shèng, zhū jūn hái dòu, hé jī yòu dà pò zhī. pò huán shuǐ, yuè jūn zǒu qiáo, qiáo yǐ fén yǐ. yuè jūn luàn, fù shuǐ, zhǎn shǒu èr wàn yú jí, shā dà jiāng sūn jìn qīng ān mò chuài, shēng huò sān qiān yú rén, nì sǐ zhě bù kě shèng jì. zī qīng jūn dài jǐn, sǐ zhě xiāng zhěn jiè sān shí yú lǐ. yuè shōu bài zú qiān yú rén zǒu wèi zhōu, zhì mén, zhōu jiāng lǐ zhǎng chūn bì mén bù nà. jiǔ zhī, zhuī bīng bù zhì, bǐ míng, nǎi nà yuè. yuè jì rù, shā zhǎng chūn, yīng chéng zì shǒu. shù rì, lǐ zài chūn yǐ bó zhōu jiàng, yuè xiōng áng yǐ míng zhōu jiàng, wáng guāng jìn yǐ zhǎng qiáo jiàng. yuè qiǎn fú lín lǐ yáo jiāng wǔ bǎi qí sòng zī qīng bīng hái zhèn, lín yáo yīn lái jiàng suì. wèi zhōu xiān yǐn yù hé rù chéng nán liú, suì lìng sāi qí lǐng kǒu, hé liú jué, chéng zhōng yì kǒng. yuè nǎi qiǎn xǔ shì zé hóu zāng tú bù jiān xíng shuō zhū tāo wáng wǔ jùn, jiè bīng qiú jiù. shí wáng wǔ jùn yǐ shā lǐ wéi yuè, chuán shǒu jīng shī, shòu wǔ jùn héng jì guān chá dōu fáng yù shǐ shí wǔ jùn tóng liè zhāng xiào zhōng yǐ wèi yì dìng jié dù shǐ, wǔ jùn dú wèi fáng yù shǐ, yòu gē zhào shēn èr zhōu wèi yī zhèn, yǐ kāng rì zhī wèi guān chá shǐ, shén wèi yuàn wàng, qiě sù qīng xiào zhōng, chǐ míng zài xià. shí zhū tāo tǎo lǐ wéi yuè, bá shēn zhōu, qiú lì yōu zhōu bù dé, yì yuàn wàng. yóu shì tāo wǔ jùn tóng móu jiù yuè. yuè shì yàn zhào zhī yuán, yòu chū bīng èr wàn bèi chéng ér zhèn, suì fù yǔ zhū jūn jī pò zhī. wǔ yuè, jiā suì tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. liù yuè, zhū tāo wáng wǔ jùn lián bīng wǔ wàn lái jiù yuè, zhì yú chéng xià. zhū shuài yì tuì bīng, suì gù bù kě, dé zōng qiǎn shuò fāng jié dù shǐ lǐ huái guāng jiāng shuò fāng jūn bù qí wàn wǔ qiān rén fù suì. shì yuè huì, huái guāng yì zhì. huái guāng yǒng ér wú móu, jūn zhì zhī rì, wèi xiū xī, jiān qǐng yǔ tāo děng zhàn, wáng shī bù lì. yuè děng jué shuǐ guàn suì děng jūn, suì bīng qū liáng shǎo, qī yuè, suì yǔ zhū jūn tuì cì wèi xiàn. shì yuè, zhào jiā suì wèi zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ, jiān wèi bó bèi sì zhōu jié dù guān chá zhāo tǎo děng shǐ. tián yuè zhū tāo wáng wǔ jùn jūn yì zhì wèi xiàn, yǔ guān jūn gé hé duì lěi. shí yī yuè, sān dào yú wèi xiàn jūn zhōng dì xiāng tuī jiǎng wáng hào: zhū tāo chēng jì wáng, tián yuè chēng wèi wáng, wáng wǔ jùn chēng zhào wáng yòu qiǎn shǐ yú lǐ nà, nà chēng qí wáng. sì dào gòng tuī huái xī lǐ xī liè wèi tiān xià bīng mǎ yuán shuài tài wèi jiàn xìng wáng, jiē wěi shǔ guān hào, rú guó chū xíng tái zhī zhì, ér míng mù pō yǒu yāo pì zhě, rán wèi gǎn wěi chēng nián hào. ér wǔ dào hé cóng tú qīng shè jì, liǎng hé dǐng fèi, kòu dào héng xíng suì děng suī zhì zài qín wáng, jìng mò néng qū rǎng huàn nán.
三年正月,田悅求救於淄青、恆冀,李納遣大將衛俊將兵萬人救悅,李惟岳亦 遣兵三千赴援。悅收合散卒二萬餘人,壁於洹水,淄青軍其東,恆冀軍其西,首尾 相應。燧率諸軍進屯於鄴,奏請益河陽兵,詔河陽節度使李芃將兵會之。軍次於漳, 悅遣將王光進以兵守長橋,築月城以為固,軍不得渡。燧乃於下流以車數百乘,維 以鐵鎖,鎖絕中流,實以土囊以遏水,水稍淺,諸軍畢渡。是時軍糧少,悅深壁不 戰,欲老燧軍。燧令諸軍持十日糧,進次倉口,與悅夾洹水而軍。抱真與李芃問: 「糧少而深入,何也?」燧曰:「糧少利速戰,兵法善於致人,不致於人。今田悅 與淄青、恆三軍為首尾,計欲不戰,以老我師;若分軍擊其左右,兵少未可必破, 悅且來救,是前後受敵也。兵法所謂攻其必救,彼固當戰也,燧為諸軍合而破之。」 燧乃造三橋道逾洹水,日挑戰,悅不敢出。恆州兵以軍少,懼為燧所並,引軍合於 悅。悅謂燧明日復挑戰,乃伏兵萬人,欲邀燧。燧乃令諸軍半夜皆食,先雞鳴時擊 鼓吹角,潛師傍洹水徑趨魏州,令曰:「聞賊至,則止為陣。」又令百騎吹鼓角, 皆留於後,仍抱薪持火,待軍畢發,止鼓角匿其旁,伺悅軍畢渡,焚其橋。軍行十 數里,悅乃率淄青、恆州步騎四萬餘人逾橋掩其後,乘風縱火,鼓譟而進。燧乃坐, 申令無動,命前除草斬榛棘廣百步以為陣;燧出陣,募勇力得五千餘人,分為前列, 以俟賊至。比悅軍至,則火止氣乏,力少衰,乃縱兵擊之,悅軍大敗。時神策、昭 義、河陽軍小卻,河東軍既勝,諸軍還斗,合擊又大破之。迫洹水,悅軍走橋,橋 已焚矣。悅軍亂,赴水,斬首二萬餘級,殺大將孫晉卿、安墨啜,生獲三千餘人, 溺死者不可勝紀。淄青軍殆盡,死者相枕藉三十餘里。悅收敗卒千餘人走魏州,至 門,州將李長春閉門不納。久之,追兵不至,比明,乃納悅。悅既入,殺長春,嬰 城自守。數日,李再春以博州降,悅兄昂以洺州降,王光進以長橋降。悅遣符璘、 李瑤將五百騎送淄青兵還鎮,璘、瑤因來降燧。魏州先引御河入城南流,燧令塞其 領口,河流絕,城中益恐。悅乃遣許士則、侯臧徒步間行說硃滔、王武俊,借兵求 救。時王武俊已殺李惟岳,傳首京師,授武俊恆冀觀察都防禦使;時武俊同列張孝 忠已為易定節度使,武俊獨為防禦使,又割趙、深二州為一鎮,以康日知為觀察使, 甚為怨望,且素輕孝忠,恥名在下。時硃滔討李惟岳,拔深州,求隸幽州不得,亦 怨望。由是滔、武俊同謀救悅。悅恃燕、趙之援,又出兵二萬背城而陣,燧復與諸 軍擊破之。五月,加燧同中書門下平章事。六月,硃滔、王武俊聯兵五萬來救悅, 至於城下。諸帥議退兵,燧固不可,德宗遣朔方節度使李懷光將朔方軍步騎萬五千 人赴燧。是月晦,懷光亦至。懷光勇而無謀,軍至之日,未休息,堅請與滔等戰, 王師不利。悅等決水灌燧等軍,燧兵屈糧少,七月,燧與諸軍退次魏縣。是月,詔 加燧魏州大都督府長史,兼魏、博、貝四州節度、觀察、招討等使。田悅、硃滔、 王武俊軍亦至魏縣,與官軍隔河對壘。十一月,三盜於魏縣軍中遞相推獎王號:硃 滔稱冀王,田悅稱魏王,王武俊稱趙王;又遣使於李納,納稱齊王。四道共推淮西 李希烈為天下兵馬元帥、太尉、建興王,皆偽署官號,如國初行台之制,而名目頗 有妖僻者,然未敢偽稱年號。而五盜合從圖傾社稷,兩河鼎沸,寇盜橫行;燧等雖 志在勤王,竟莫能驅攘患難。
sì nián shí yuè, jīng shī fàn guān, dì xìng fèng tiān, suì yǐn jūn hái tài yuán. yì zhě yún: suì ruò chéng tián yuè huán shuǐ zhī bài, bìng lì gōng zhī, shí chéng zhōng bài zú wú sān èr qiān rén, jiē yí shāng wèi qǐ, rì xī qí jiàng suì yǔ bào zhēn bù hé, qiān yán yú jī zéi, nǎi zhì sān dào lián jié, zhì jīn wèi gěng, zhí suì zhī yóu. suì zhì tài yuán, qiǎn xíng jūn sī mǎ wáng quán jiāng bīng wǔ qiān fù fèng tiān, yòu qiǎn nán huì jí dà jiāng zhī zǐ yǔ jù lái, bì yú zhōng wèi qiáo. jí dì xìng liáng zhōu, quán huì lǐng bīng hái zhèn. suì yǐ jìn yáng wáng yè suǒ qǐ, dù dū chéng dōng miàn píng yì shòu dí, shí tiān xià sāo dòng, běi biān shù yǒu jǐng jí, nǎi yǐn jìn shuǐ jià fén ér zhù chéng zhī dōng, zhū yǐ wèi chí, kòu zhì jì shěng shǒu pí zhě wàn rén yòu jué fén shuǐ huán chéng, duō wèi chí zhǎo, shù liǔ yǐ gù dī. xún jiān bǎo níng jūn jié dù shǐ.
四年十月,涇師犯關,帝幸奉天,燧引軍還太原。議者云:「燧若乘田悅洹水 之敗,並力攻之,時城中敗卒無三二千人,皆夷傷未起,日夕俟降;燧與抱真不和, 遷延於擊賊,乃致三盜連結,至今為梗,職燧之由。」燧至太原,遣行軍司馬王權 將兵五千赴奉天,又遣男匯及大將之子與俱來,壁於中渭橋。及帝幸梁州,權、匯 領兵還鎮。燧以晉陽王業所起,度都城東面平易受敵,時天下騷動,北邊數有警急, 乃引晉水架汾而注城之東,瀦以為池,寇至計省守陴者萬人;又決汾水環城,多為 池沼,樹柳以固堤。尋兼保寧軍節度使。
xìng yuán yuán nián zhēng yuè, jiā jiǎn xiào sī tú, fēng běi píng jùn wáng. qī yuè, dé zōng hái jīng, jiā suì fèng chéng jūn jí jìn jiàng cí xí jié dù bìng guǎn nèi zhū jūn xíng yíng fù yuán shuài, lìng yǔ shì zhōng hún jiān zhèn guó jūn jié dù shǐ luò yuán guāng tóng tǎo hé zhōng. chū, lǐ huái guāng jù hé zhōng, suì qiǎn shǐ zhāo yù zhī, huái guāng mèi xù yào tíng zhēn shǒu jìn zhōu, yá jiāng máo cháo yì pū shǒu xí zhōu, zhèng kàng shǒu cí zhōu, jiē xiāng cì jiàng suì. chū, wáng wǔ jùn zì wèi xiàn hái zhèn, suī qù wěi hào, ér gōng wéi zhào zhōu bù jiě, kāng rì zhī jiǒng cù, yù qì zhào zhōu, suì zòu yuē: kě zhào wǔ jùn yǔ bào zhēn tóng jī zhū tāo, yǐ shēn zhào lì wǔ jùn, qǐng gǎi rì zhī wèi jìn cí xí jié dù shǐ. rì zhī wèi zhì ér sān zhōu jiàng suì, gù yòu jiā suì jìn cí xí jié dù shǐ. suì nǎi biǎo ràng sān zhōu yú rì zhī, qiě yán yīn jiàng ér shòu zhī, kǒng hòu yǒu gōng zhě zhǒng yǐ wèi cháng. shàng jiā ér xǔ zhī. suì nǎi qiǎn shǐ yíng rì zhī, jì zhì, jí fǔ kù ér guī zhī, rì zhī xǐ qiě guò wàng.
興元元年正月,加檢校司徒,封北平郡王。七月,德宗還京,加燧奉誠軍及晉、 絳、慈、隰節度並管內諸軍行營副元帥,令與侍中渾瑊、鎮國軍節度使駱元光同討 河中。初,李懷光據河中,燧遣使招諭之,懷光妹婿要廷珍守晉州,衙將毛朝易攵 守隰州,鄭抗守慈州,皆相次降燧。初,王武俊自魏縣還鎮,雖去偽號,而攻圍趙 州不解,康日知窘蹙,欲棄趙州,燧奏曰:「可詔武俊與抱真同擊硃滔,以深、趙 隸武俊,請改日知為晉、慈、隰節度使。」日知未至而三州降燧,故又加燧晉、慈、 隰節度使。燧乃表讓三州於日知,且言因降而授之,恐後有功者踵以為常。上嘉而 許之。燧乃遣使迎日知,既至,籍府庫而歸之,日知喜且過望。
jiǔ yuè shí wǔ rì, suì shuài bù qí sān wàn cì yú jiàng, fēn bīng shōu xià xiàn, lüè jì shān, gōng lóng mén, jiàng qí jiāng féng wàn xìng rèn xiàng yù. suì yǐ bīng gōng jiàng zhōu, shí yuè, bá qí wài chéng, qí yè wěi cì shǐ wáng kè tóng yǔ dà jiāng dá xī xiǎo jìn qì chéng zǒu, jiàng qí zhòng sì qiān rén. yòu qiǎn dà jiāng lǐ zì liáng gǔ xiù fēn bīng lüè dìng wén xǐ xià xiàn wàn quán yú xiāng yǒng lè yī shì liù xiàn, jiàng qí jiāng xīn shēn jí bīng wǔ qiān rén. gǔ xiù yǐ fàn lìng lǔ shì nǚ, zhǎn zhī yǐ xùn.
九月十五日,燧帥步騎三萬次於絳,分兵收夏縣,略稷山,攻龍門,降其將馮 萬興、任象玉。燧以兵攻絳州,十月,拔其外城,其夜偽刺史王克同與大將達奚小 進棄城走,降其眾四千人。又遣大將李自良、谷秀分兵略定聞喜、夏縣、萬泉、虞 鄉、永樂、猗氏六縣,降其將辛兟及兵五千人。谷秀以犯令虜士女,斬之以徇。
zhēn yuán yuán nián, jūn cì bǎo dǐng, bài zéi qí bīng yú táo chéng, qián fēng jiāng lǐ àn zhuī jī zhī, shè shā zéi jiāng xú bó wén, zhǎn shǒu wàn yú jí, huò mǎ wǔ bǎi pǐ. shì suì, tiān xià huáng hàn, wù jià téng yǒng, jūn fá liáng xiǎng, ér jīng shī yán shì duō qǐng shou shě huái guāng, shàng yì wèi jué. suì yǐ huái guāng nì jié yóu shén, hé zhōng mì ěr jīng yì, fǎn fù bù kě bǎo xìn, shě zhī wú yǐ shì tiān xià, lǜ shàng wèi zuǒ yòu suǒ huò, qiě bīng shì shàng mì. liù yuè, suì nǎi shě jūn yǐ shù bǎi qí cháo yú jīng shī. bǐ zhào jiàn, suì yuē: chén suī bù wǔ, dé chú liáng zhī yī yuè, zú yǐ píng hé zhōng. shàng xǔ zhī.
貞元元年,軍次寶鼎,敗賊騎兵於陶城,前鋒將李黯追擊之,射殺賊將徐伯文, 斬首萬餘級,獲馬五百匹。是歲,天下蝗旱,物價騰踴,軍乏糧餉,而京師言事多 請扌舍懷光,上意未決。燧以懷光逆節尤甚,河中密邇京邑,反覆不可保信,舍之 無以示天下,慮上為左右所惑,且兵事尚密。六月,燧乃舍軍以數百騎朝於京師。 比召見,燧曰:「臣雖不武,得芻糧支一月,足以平河中。」上許之。
qī yuè, suì yīn cháo jīng shī, nǎi yǔ hún jiān luò yuán guāng hán yóu guī hé jūn, cì yú zhǎng chūn gōng. huái guāng jiāng xú tíng guāng yǐ bīng liù qiān shǒu gōng chéng, yù bèi shén yán. suì dù zhǎng chūn bù xià, zé huái guāng zì gù, gōng zhī kuàng rì chí jiǔ, suǒ shāng bì shén, nǎi tǐng shēn zhì chéng xià hū tíng guāng. tíng guāng sù dàn suì wēi míng, zé bài yú chéng shàng. suì dù tíng guāng xīn yǐ qū, nǎi xú wèi zhī yuē: wǒ lái zì cháo tíng, kě xī miàn shòu mìng. tíng guāng fù bài. suì nǎi yù zhī yuē: gōng děng jiē shuò fāng jiāng shì, lù shān yǐ lái, shǒu jiàn dà dòng, sì shí yú nián, gōng fá zuì gāo, nài hé qì zǔ fù zhī dòng lì, bèi jūn shàng, wèi zú miè zhī jì yé! cóng wú, fēi zhǐ miǎn huò, fù guì kě tú yě. zéi tú jiē bù duì. suì yòu yuē: ěr yǐ wú yán bù chéng, jīn xiāng qù bù yuǎn shù bù, ěr dāng shè wǒ! nǎi pī jīn shì zhī. tíng guāng gǎn qì fǔ fú, jūn shì yì qì xià. xiān yī rì, zéi jiāo lí bǎo shǒu jiāng wèi guī yǐ bīng èr qiān yīn bǎo jiàng suì tíng guāng dōng dào jì jué, nǎi lǜ zhòng chū jiàng. suì yǐ shù qí jìng rù chéng, chù zhī bù yí, mò bù wèi fú, zhòng dà hū yuē: wú bèi fù dé wèi wáng rén yǐ! hún jiān yóu shì fú suì, sī wèi cān zuǒ yuē: yǔ cháng wèi mǎ gōng yòng bīng yǔ yǔ bù xiāng yuǎn, dàn jǐng guài lèi bài tián yuè jīn guān qí xíng bīng liào dí, wú bù dài yuǎn yǐ! bā yuè, suì yí jūn yú jiāo lí bǎo. qí yè, zéi tài yuán bǎo shǒu jiāng wú jiǒng qì bǎo ér dùn, qí xià jiē jiàng. suì lǜ zhū jūn jì hé, bīng fán bā wàn, zhèn yú chéng xià. shì rì, zéi jiāng niú míng jùn zhǎn huái guāng shǒu yǐ chéng jiàng. qí shǒu bīng yóu yī wàn liù qiān rén, zhǎn zéi jiāng yán yàn mèng bǎo zhāng qīng wú jiǒng děng qī rén yǐ xùn, wèi huái guāng xié lǔ zhě jiē shě zhī.
七月,燧因朝京師,乃與渾瑊、駱元光、韓游瑰合軍,次於長春宮。懷光將徐 廷光以兵六千守宮城,御備甚嚴。燧度長春不下,則懷光自固,攻之曠日持久,所 傷必甚,乃挺身至城下呼廷光。廷光素憚燧威名,則拜於城上。燧度廷光心已屈, 乃徐謂之曰:「我來自朝廷,可西面受命。」廷光復拜。燧乃喻之曰:「公等皆朔 方將士,祿山以來,首建大動,四十餘年,功伐最高,奈何棄祖父之動力,背君上, 為族滅之計耶!從吾,非止免禍,富貴可圖也。」賊徒皆不對。燧又曰:「爾以吾 言不誠,今相去不遠數步,爾當射我!」乃披襟示之。廷光感泣俯伏,軍士亦泣下。 先一日,賊焦籬堡守將尉珪以兵二千因堡降燧;廷光東道既絕,乃率眾出降。燧以 數騎徑入城,處之不疑,莫不畏服,眾大呼曰:「吾輩復得為王人矣!」渾瑊由是 服燧,私謂參佐曰:「予嘗謂馬公用兵與予不相遠,但警怪累敗田悅;今觀其行兵 料敵,吾不迨遠矣!」八月,燧移軍於焦籬堡。其夜,賊太原堡守將吳冏棄堡而遁, 其下皆降。燧率諸軍濟河,兵凡八萬,陣於城下。是日,賊將牛名俊斬懷光首以城 降。其守兵猶一萬六千人,斬賊將閻晏、孟寶、張清、吳冏等七人以徇,為懷光脅 虜者皆舍之。
suì zì cháo jīng shī hái xíng yíng, fán èr shí qī rì ér hé zhōng píng. zhào shū bāo měi, qiān guāng lù dài fū, jiān shì zhōng, réng yǔ yī zi wǔ pǐn zhèng yuán guān. yàn cì bì, hái tài yuán. shì xíng yě, dé zōng cì suì chén yǐ tái héng èr míng. xù yuē:
燧自朝京師還行營,凡二十七日而河中平。詔書褒美,遷光祿大夫,兼侍中, 仍與一子五品正員官。宴賜畢,還太原。是行也,德宗賜燧《宸扆》、《台衡》二 銘。序曰:
zhèn měi lǎn shàng gǔ zhī shū, yòng jí táng yú zhī jì, jūn chén xiāng de, shèng xián tóng shí, rì xī zī zī, jiǎng lùn zhì dào, huò chén qí jiàn jiè, huò fěng yǐ yǒng gē, huàn hū diǎn mó, bǎi dài shì shì, yǒu yǐ jiàn qǐ wò zhī dào, lǐ huà zhī duān, yì shén mù zhī, ér wèi néng dài yě. qǐng líng jiān jié dù shǐ dù xī quán zhe shū shàng xiàn, duō suǒ guī jiàn, liáo wèi jūn chén zhēn, yòng dá qí yì. hé dōng děng dào fù yuán shuài sī tú suì gù qǐng lè shí, yí jué hòu rén. zhèn yǐ wén jì fēi gōng, yì yòu fēi bèi, chuí zhū lái yì, liáng suǒ nǜ yān. qǐ yǔ zhě shāng, yīn zhī yǒu zuò, shù hū zhāo xī zì jǐng, qiě bǐ hòu dài zhī wǒ wén wǔ diàn bāng zhī chén yú.
朕每覽上古之書,用及唐、虞之際,君臣相得,聖賢同時,日夕孜孜,講論至 道,或陳其鑒誡,或諷以詠歌,煥乎典謨,百代是式,有以見啟沃之道,理化之端, 意甚慕之,而未能迨也。頃靈監節度使杜希全著書上獻,多所規諫,聊為《君臣箴》, 用答其意。河東等道副元帥、司徒燧固請勒石,貽厥後人。朕以文既非工,義又非 備,垂諸來裔,良所恧焉。起予者商,因之有作,庶乎朝夕自儆,且俾後代知我文 武殿邦之臣歟。
chén yǐ míng yuē:
《宸扆銘》曰:
tiān shēng zhēng rén, xìng mìng yuán chún, shì yù jiāo chí, lì hài jiū fēn. wú zhǔ nǎi luàn, shù zhī yǐ jūn, jiǔ yù máng máng, wàn qíng yún yún. mù bù bèi dǔ, ěr nán biàn wén, dǔ zhī wén zhī, shěn yòu fēi zhēn. shì shī qí yuán, dào yuǎn mò qīn, lǐ xíng qí yào, huà xíng rú shén. shī yuán wéi hé, bù zì zhèng shēn, zhèng shēn zhī fāng, xiān chéng qí yì. wǎng cóng ěr yù, wǎng zài ěr wěi, tǐ dào chóng dé, běn rén lǜ yì. bì xìn ruò hán shǔ, wú sī xiàng tiān dì, gǎn ér suì tōng, bǎi lǜ yī zhì. rèn rén zhī shù, gè dāng qí qì, shě duǎn cóng zhǎng, lǐ wú qiú bèi. shì duō zǒng jí, zhòng cái xián suì, zhī ér bì rèn, rèn ér wù èr. yǐ tiān xià zhī mù wèi jiàn, wǒ jiàn sī míng yǐ tiān xià zhī xīn wèi móu, wǒ móu zé zhì. qiú xián wéi guǎng, biàn lǐ wéi jīng, nì ěr fú xīn, bì jiā nǎi chéng. shùn zhǐ gǒu róng, yì chá qí qíng, chì qù jiān yú, quán dù zhōng zhēn. xiān rén lì yán, wèi dài zuò chéng, è è zhě chāng, wěi wěi zhě qīng, xì yǐ xìng wáng, hé yún qí qīng. chéng tiān zǐ rén, fū qǐ bù guì? yī xī zhé wáng, sù yè zhī wèi. yù xiǔ wèi jiè, nà huáng wèi zhì, shén jiāng hài yíng, tiān fěi jiǎ yì. sì hǎi wèi jiā, fū qǐ bù fù? yī xī zhé wáng, qín jiǎn gù lòu. tǔ jiē wǎng shì, lù tái bà gòu, yuǎn qí jì yín qiǎo, fàng zhēn qín guài shòu. jìng zhī shèn zhī, tiān mìng kě yòu. yù lìng bì xíng, shùn rén zhī qíng, yù chéng bì zhe, qīng jǐ zhī lǜ, xīn wú yì zhà, shì bì zhōng shù. fán jiāng yǒu wèi, mí bù sān sī, xǐ nù yǐ jié, dòng jìng yǐ shí. háo lí huò chà, huò hài yì suí, màn yì jué chū, huǐ qí hé zhuī. xíng bù kě zhǎng, wǔ bù kě shì, zuò wēi chěng lì, lì jiē sī qǐ. chuí liú bì cōng, tǒu kuàng sāi ěr, hán hóng guāng dà, shì yì wèi měi. fù zhī rú tiān, ài zhī rú zi, rén xīn gǎn rén, lǜ tǔ zì lǐ. jiē yǔ guǎ mèi, sì shǒu pī tú, kòu róng jiàn xìng, dé huà wèi fú. dà yè jīng jīng, qí gǎn yǐ yú, fǔ chá wù qíng, yǎng jī diǎn mó, zuò jiè sī yán, zhì yú zuò yú.
天生蒸人,性命元淳,嗜欲交馳,利害糾紛。無主乃亂,樹之以君,九域茫茫, 萬情云云。目不備睹,耳難遍聞,睹之聞之,矧又非真。事失其源,道遠莫親,理 行其要,化行如神。失源維何,不自正身,正身之方,先誠其意。罔從爾欲,罔載 爾偽,體道崇德,本仁率義。必信若寒暑,無私象天地,感而遂通,百慮一致。任 人之術,各當其器,舍短從長,理無求備。事多總集,眾才咸遂,知而必任,任而 勿貳。以天下之目為鑑,我鑒斯明;以天下之心為謀,我謀則智。求賢惟廣,辯理 惟精,逆耳咈心,必嘉乃誠。順旨苟容,亦察其情,斥去奸諛,全度忠貞。先人立 言,為代作程,諤諤者昌,唯唯者傾,系以興亡,曷雲其輕。承天子人,夫豈不貴? 伊昔哲王,夙夜祗畏。馭朽為戒,納隍為志,神將害盈,天匪假易。四海為家,夫 豈不富?伊昔哲王,勤儉固陋。土階罔飾,露台罷構,遠奇伎淫巧,放珍禽怪獸。 敬之慎之,天命可祐。欲令必行,順人之情,欲誠必著,清己之慮,心無億詐,事 必忠恕。凡將有為,靡不三思,喜怒以節,動靜以時。毫釐或差,禍害亦隨,慢易 厥初,悔其曷追。刑不可長,武不可恃,作威逞力,厲階斯起。垂旒蔽聰,黈纊塞 耳,含弘光大,是亦為美。覆之如天,愛之如子,仁心感人,率土自理。嗟予寡昧, 嗣守丕圖,寇戎薦興,德化未孚。大業兢兢,其敢以渝,俯察物情,仰稽典謨,作 誡斯言,置於坐隅。
tái héng míng yuē:
《台衡銘》曰:
tiān liè tái xīng, chuí xiàng yú rén, shèng rén zé tiān, yì jiàn fǔ chén. yǐ yì yǐ bì, wèi héng wèi jūn, rú ěr mù yīng xīn, rú gǔ gōng lián shēn, shì zé tóng tǐ, shú yún fēi qīn? yīn yáng xiāng tuī, sì xù chéng suì, jūn chén xiāng de, wàn bāng zuò yì. gǎn tóng fēng yún, hé ruò fú qì, yǐ dào kuāng jiù, jǐn guī xiàn tì, mù bì cóng shéng, jīn qí yòng lì. dì zhě zhī shèng, shí wéi táo táng, nǎi wén chóu zī, zè lòu míng yì pū. jì hū yǒu yú, èr bā téng fāng. yuán dài yī yǐn, xiāng yú chéng tāng. zài shēng jiāng yá, liàng bǐ wǔ wáng. dào wú bù xíng, móu wú bù zāng, jūn shèng chén xián, yùn tài shí kāng. hàn gāo jì xìng, xiāo cáo yì zhāng. liè liè wǒ zǔ, yīng qī ér chāng, chǎn miè qún xiōng, dǐ píng sì fāng. wéi wèi jí yīng, qǐ pì fēng jiāng yuē fáng yǔ dù, zhèn lǐ wéi gāng yì yǒu wèi zhēng, zhōng jiǎn áng áng. wěi zī zhòng cái, wèi dòng wèi liáng, dàng dàng wēi wēi, bāng jiā yǒu guāng. shì zhī dào zhī fèi xìng, xì yú shí zhǔ, zhǔ zhī dé shī, zī yú tái fǔ. jīng zhī yǐ wén, wěi zhī yǐ wǔ, chū wèi fāng bó, rù zuò shēn fǔ, jué wéi zài zhāng, què gǔn sī bǔ. wéi dé shì yǐ, wéi cái shì qiú, rén bù yì zhī, dé yì nán zhōu. fù shuō bǎn zhú, yí wú shè gōu, rèn zhī bù yí, qiān zài chuí xiū, tǐ yú zhì gōng, hé bǐ hé chóu. zhuī wéi zhé zhǔ, bì lài liáng bì, shěn yǔ bù dé, àn yú lǐ shù. shī lǚ fán qǐ, zhèng xíng duō shī, gòu zī jiān tún, sù yè zhī lì. yì wǒ dài wǒ, shí wéi xūn xián, nèi xī shù jī, wài zǒng shí lián, wēi wǔ zài yáng, móu yóu rì xuān. zhǎng chéng yā jìng, jù jiàn jì chuān, tóng dé tóng xīn, fú wēi chí diān. yǔ jiā ěr chéng, ěr xiāng yǔ lǐ, wéi hòu shī dào, yì chén zhī chǐ. zì xī gé yán, shèn zhōng rú shǐ, gōng cáng dǐng yí, dào guān tú shǐ. wú bǐ yī fù, kè zhuān jué měi, zuò jiàn lēi míng, yǒng shì shì jì.
天列台星,垂象於人,聖人則天,亦建輔臣。以翼以弼,為衡為鈞,如耳目應 心,如股肱連身,是則同體,孰雲非親?陰陽相推,四序成歲,君臣相得,萬邦作 乂。感同風雲,合若符契,以道匡救,盡規獻替,木必從繩,金其用礪。帝者之盛, 時惟陶唐,乃聞疇咨,仄陋明易攵。洎乎有虞,二八騰芳。爰迨伊尹,相於成湯。 載生薑牙,諒彼武王。道無不行,謀無不臧,君聖臣賢,運泰時康。漢高既興,蕭、 曹亦彰。烈烈我祖,膺期而昌,剷滅群凶,砥平四方。惟衛及英,啟辟封疆;曰房 與杜,振理維綱;亦有魏徵,忠謇昂昂。偉茲眾材,為棟為梁,蕩蕩巍巍,邦家有 光。是知道之廢興,繫於時主,主之得失,資於台輔。經之以文,緯之以武,出為 方伯,入作申、甫,絕維載張,闕袞斯補。惟德是倚,惟才是求,人不易知,德亦 難周。傅說板築,夷吾射鈎,任之不疑,千載垂休,體於至公,何鄙何讎。追惟哲 主,必賴良弼,矧予不德,暗於理術。師旅繁起,政刑多失,遘茲艱屯,夙夜祗栗。 翊我戴我,實惟勛賢,內熙庶績,外總十連,威武載揚,謀猷日宣。長城壓境,巨 艦濟川,同德同心,扶危持顛。予嘉爾誠,爾相予理,惟後失道,亦臣之恥。自昔 格言,慎終如始,功藏鼎彝,道冠圖史。無俾伊、傅,克專厥美,作鑒勒銘,永世 是紀。
suì zhì tài yuán, nǎi lēi èr míng yú qǐ yì táng xī piān, dì wèi tí é, qí chóng chǒng rú cǐ.
燧至太原,乃勒二銘於起義堂西偏,帝為題額,其崇寵如此。
èr nián dōng, tǔ bō dà jiāng shàng jié zàn xiàn yán xià èr zhōu, gè liú bīng shǒu zhī, jié zàn dà jūn tún yú míng shā, zì dōng jí chūn, yáng mǎ duō sǐ, liáng xiǎng bù jì. dé zōng yǐ suì wèi suī yín lín shèng zhāo tǎo shǐ, lìng yǔ huá shuài luò yuán guāng bīn shuài hán yóu guī jí fèng xiáng zhū zhèn zhī shī huì yú hé xī jìn tǎo. suì chū shī, cì shí zhōu. jié zàn wén zhī jù, qiǎn shǐ qǐng hé, réng yuē méng huì, shàng jiē bù xǔ. yòu qiǎn qí dà jiāng lùn jiá rè hòu lǐ bēi cí shēn qíng yú suì qǐng hé, suì pín biǎo lùn zòu, shàng jiān bù xǔ. sān nián zhēng yuè, suì jūn hái tài yuán. sì yuè, suì yǔ lùn jiá rè jù rù cháo, suì shèng yán fān qíng kě bǎo, qǐng xǔ qí méng, shàng rán zhī. suì jì rù cháo, jié zàn jù zì míng shā hái fān. shì suì rùn wǔ yuè shí wǔ rì, shì zhōng hún jiān yǔ fān xiāng shàng jié zàn méng yú píng liáng, wèi fān jūn suǒ jié, láng bèi jǐn miǎn, xiàn jiāng lì liù shí yú yuán, yóu suì zhī miù móu yě, zuò shì duó bīng quán. liù yuè, yǐ suì shǒu sī tú, jiān shì zhōng běi píng wáng rú gù, réng cì jì lè, fèng cháo qǐng ér yǐ.
二年冬,吐蕃大將尚結贊陷鹽、夏二州,各留兵守之,結贊大軍屯於鳴沙,自 冬及春,羊馬多死,糧餉不繼。德宗以燧為綏、銀、麟勝招討使,令與華帥駱元光、 邠帥韓游瑰及鳳翔諸鎮之師會於河西進討。燧出師,次石州。結贊聞之懼,遣使請 和,仍約盟會,上皆不許。又遣其大將論頰熱厚禮卑辭申情於燧請和,燧頻表論奏, 上堅不許。三年正月,燧軍還太原。四月,燧與論頰熱俱入朝,燧盛言蕃情可保, 請許其盟,上然之。燧既入朝,結贊遽自鳴沙還蕃。是歲閏五月十五日,侍中渾瑊 與蕃相尚結贊盟於平涼,為蕃軍所劫,狼狽僅免,陷將吏六十餘員,由燧之謬謀也, 坐是奪兵權。六月,以燧守司徒,兼侍中、北平王如故,仍賜妓樂,奉朝請而已。
wǔ nián jiǔ yuè, suì yǔ tài wèi lǐ chéng zhào jiàn yú yán yīng diàn, shàng jiā qí yǒu dà xūn lì, jiē tú xíng líng yān gé, liè yú yuán chén zhī cì. jiǔ nián qī yuè, suì duì yú yán yīng. chū, shàng yǐ suì zú jí, bù lìng cháo yè shì rì, suì yǐ dōng shǒu rù cháo, chì xǔ bù bài ér zuò. shí tài wèi chéng chū hōng, dì wèi suì yuē: cháng shí qīng yǔ tài wèi chéng tóng lái, jīn dú jiàn qīng, bù jué bēi tòng. shàng xū xī jiǔ zhī. suì jì tuì, zú jí, pū yú dì, shàng qīn yē qǐ zhī, sòng jí yú bì, suì dùn shǒu qì xiè. lèi shàng biǎo qǐ hái, chén ràng shì zhōng, yōu zhào bù xǔ. zhēn yuán shí yī nián bā yuè hōng, shí nián qī shí. xiān shì, sī tiān pín zòu yíng huò tài bái fàn tài wēi shàng jiāng, jiān yī yuè ér suì hōng. fèi cháo sì rì, zhào jīng zhào yǐn hán gāo jiān hù sàng shì, sì wú wáng xiàn wèi diào jì zèng fèng shǐ, cè zèng tài wèi, shì yuē zhuāng wǔ. zi huì chàng.
五年九月,燧與太尉李晟召見於延英殿,上嘉其有大勛力,皆圖形凌煙閣,列 於元臣之次。九年七月,燧對於延英。初,上以燧足疾,不令朝謁;是日,燧以冬 首入朝,敕許不拜而坐。時太尉晟初薨,帝謂燧曰:「常時卿與太尉晟同來,今獨 見卿,不覺悲慟。」上歔欷久之。燧既退,足疾,仆於地,上親掖起之,送及於陛, 燧頓首泣謝。累上表乞骸,陳讓侍中,優詔不許。貞元十一年八月薨,時年七十。 先是,司天頻奏熒惑太白犯太微上將,間一月而燧薨。廢朝四日,詔京兆尹韓皋監 護喪事,嗣吳王獻為弔祭贈賵使,冊贈太尉,諡曰莊武。子匯、暢。
chàng yǐ fù yìn lèi qiān zhì hóng lú shǎo qīng, liú jīng shī. jiàn zhōng sān nián, suì tǎo tián yuè yú shān dōng, shí suì hàn, jīng shī kuò lǜ shāng hù, rén xīn shén yáo. fèng xiáng liú zhèn yōu zhōu bīng, duō lí sàn rù nán shān wèi dào. diàn zhōng chéng lǐ yún duān yǔ qí dǎng yuán fēng dān chāo jùn lǐ chéng xìn jì xìn děng yǔ chàng shàn, yīn yǐn shí jù huì, yán shí shì jiāng wēi chàng nǎi qiǎn jiā rén wēn jìng yǔ fù shū, jù chén lì hài, kě bān shī hái zhèn. suì nù, zhí jìng jù zòu qí zhuàng, lìng xiōng xuàn zhí chàng qǐng zuì. dé zōng yǐ suì fāng tǎo zéi, bù jìng qí shì, zhū yún duān děng shí yī rén, chì xuàn jiù dì zhàng chàng sān shí, shàng yú shì bà kuò lǜ zhī lìng. suì zī huò jiǎ tiān xià, suì jì zú, chàng chéng jiù yè, lǚ wèi háo xìng yāo qǔ. zhēn yuán mò, zhōng wèi yáng zhì lián fěng chàng lìng xiàn tián yuán dì zhái, shùn zōng fù cì chàng. chū wèi huì qī suǒ sù, xī qí chǎn, zhōng guì yòu bī qǔ, réng zhǐ shǐ shī yú fú sì, chàng bù gǎn lìn wǎn nián cái chǎn bìng jǐn, shēn mò zhī hòu, zhū zi wú shì kě jū, yǐ zhì dòng něi. jīn fèng chéng yuán tíng guǎn, jí chàng jiù dì yě. chàng zhōng shào fǔ jiān, zèng gōng bù shàng shū.
暢以父廕累遷至鴻臚少卿,留京師。建中三年,燧討田悅於山東,時歲旱,京 師括率商戶,人心甚搖。鳳翔留鎮幽州兵,多離散入南山為盜。殿中丞李雲端與其 黨袁封、單超俊、李誠信、冀信等與暢善,因飲食聚會,言時事將危;暢乃遣家人 溫靖與父書,具陳利害,可班師還鎮。燧怒,執靖具奏其狀,令兄炫執暢請罪。德 宗以燧方討賊,不竟其事,誅雲端等十一人,敕炫就第杖暢三十,上於是罷括率之 令。燧貲貨甲天下,燧既卒,暢承舊業,屢為豪幸邀取。貞元末,中尉楊志廉諷暢 令獻田園第宅,順宗復賜暢。初為匯妻所訴,析其產,中貴又逼取,仍指使施於佛 寺,暢不敢吝;晚年財產並盡,身歿之後,諸子無室可居,以至凍餒。今奉誠園亭 館,即暢舊第也。暢終少府監,贈工部尚書。
zi jì zǔ, yǐ zǔ yìn, sì suì wèi tài zǐ shè rén, lèi qiān zhì diàn zhōng shǎo jiān, nián sān shí qī zú.
子繼祖,以祖廕,四歲為太子舍人,累遷至殿中少監,年三十七卒。
xuàn, zì ruò wēng, suì zhī zhòng xiōng, shǎo yǐ rú xué wén yú shí, yǐn jū sū mén shān, bù yīng pì zhào. zhì dé zhōng, lǐ guāng bì zhèn tài yuán, pì wèi zhǎng shū jì shì dà lǐ píng shì jiān chá yù shǐ, lì shì yù shǐ. cháng cān móu yì, guāng bì shén zhòng zhī, zòu shòu bǐ bù xíng bù láng zhōng. tián shén gōng zhèn biàn zhōu, zòu shòu jié dù pàn guān jiǎn xiào bīng bù láng zhōng. zhuǎn lián zhōu cì shǐ, zhēng bài lì bù láng zhōng, yòu chū wèi làng zhōu cì shǐ, rù wèi dà lǐ shǎo qīng. jiàn zhōng chū, wèi rùn zhōu cì shǐ, chù zhì shǐ liǔ zài yǐ qīng bái wén, zhēng bài tài zǐ yòu shù zǐ, qiān zuǒ sàn qí cháng shì. dì suì wèi sī tú, yǐ qīn bǐ bài xíng bù shì láng, yǐ jí cí, gǎi bīng bù shàng shū zhì shì. zhēn yuán qī nián zú, shí nián qī shí jiǔ.
炫,字弱翁,燧之仲兄,少以儒學聞於時,隱居蘇門山,不應辟召。至德中, 李光弼鎮太原,闢為掌書記、試大理評事、監察御史,歷侍御史。常參謀議,光弼 甚重之,奏授比部、刑部郎中。田神功鎮汴州,奏授節度判官、檢校兵部郎中。轉 連州刺史,征拜吏部郎中,又出為閬州刺史,入為大理少卿。建中初,為潤州刺史, 黜陟使柳載以清白聞,征拜太子右庶子,遷左散騎常侍。弟燧為司徒,以親比拜刑 部侍郎,以疾辭,改兵部尚書致仕。貞元七年卒,時年七十九。
shǐ chén yuē: suì xióng yǒng qiáng lì, cháng xiān jì hòu zhàn, yòu shàn shì shī, jiāng zhàn, qīn zì hào lìng, shì wú bù kāng kǎi gǎn dòng, zhàn jiē jué sǐ, wèi cháng zhé běi, móu dé bīng shèng, guān yú yī shí. rán lì néng qín tián yuè ér bù qǔ, nà fān shuài zhī wěi kuǎn ér bǎo qí bì méng píng liáng zhī huì, dà chén jǐ xiàn, guān jī yáo dòng, cǐ wèi cái yǒu yú ér xīn bù zhì, yì zhě xī ér hèn zhī.
史臣曰:燧雄勇強力,常先計後戰,又善誓師,將戰,親自號令,士無不慷慨 感動,戰皆決死,未嘗折北,謀得兵勝,冠於一時。然力能擒田悅而不取,納蕃帥 之偽款而保其必盟;平涼之會,大臣幾陷,關畿搖動,此謂才有餘而心不至,議者 惜而恨之。
hún jiān, gāo lán zhōu rén yě, běn tiě lēi jiǔ xìng bù luò zhī hún bù yě. gāo zǔ dà qí lì fā hún ā tān zhī, zhēn guān zhōng wèi gāo lán zhōu cì shǐ. zēng zǔ yuán qìng zǔ dà shòu fù shì zhī, jiē dài wèi gāo lán dū du. dà shòu, kāi yuán chū lì zuǒ lǐng wèi zhōng láng jiāng tài zǐ pū tóng zhèng. shì zhī, shǎo yǒu wǔ yì, cóng shuò fāng jūn, jī zhàn gōng yú biān shàng, lèi qiān zhì kāi fǔ yí tóng sān sī shì tài cháng qīng níng shuò jùn wáng. guǎng dé zhōng, yǔ tǔ bō zhàn, méi yú líng wǔ, nián sì shí jiǔ.
渾瑊,皋蘭州人也,本鐵勒九姓部落之渾部也。高祖大俟利發渾阿貪支,貞觀 中為皋蘭州刺史。曾祖元慶、祖大壽、父釋之,皆代為皋蘭都督。大壽,開元初歷 左領衛中郎將、太子仆同正。釋之,少有武藝,從朔方軍,積戰功於邊上,累遷至 開府儀同三司、試太常卿、寧朔郡王。廣德中,與吐蕃戰,沒於靈武,年四十九。
jiān běn míng yuē jìn, nián shí yú suì jí shàn qí shè, suí fù zhàn fá, pò hè lǔ bù, xià shí bǎo chéng, shōu lóng jū dǎo, yǒng guān zhū jūn, lèi shòu zhé chōng guǒ yì. hòu jié dù shǐ ān sī shùn qiǎn jiān tí piān shī shēn rù gé lù bù, jīng hú mèi qì, lüè tè luó sī shān, dà pò ā bù sī bù yòu yǔ zhū jūn chéng yǒng qīng shān tiān ān jūn, qiān zhōng láng jiāng.
瑊本名曰進,年十餘歲即善騎射,隨父戰伐,破賀魯部,下石保城,收龍駒島, 勇冠諸軍,累授折衝果毅。後節度使安思順遣瑊提偏師深入葛祿部,經狐媚磧,略 特羅斯山,大破阿布思部;又與諸軍城永清柵、天安軍,遷中郎將。
ān lù shān gòu nì, jiān cóng lǐ guāng bì chū shī hé běi, dìng zhū jùn yì. zéi jiāng yǒu lǐ lì jié zhě, sù chēng xiāo yǒng, yǔ jiān gé dòu, lín zhèn zhǎn zhī, qiān yòu xiāo wèi jiāng jūn. jì ér sù zōng jí wèi yú líng wǔ, jiān tǒng bīng fù xíng zài, zhì tiān dé, yù fān jūn rù kòu, jiān jī bài zhī. cóng guō zi yí shōu liǎng jīng, jiān tǎo ān qìng xù, pò zéi yú xīn xiāng. gǎi jiǎn xiào tài pú qīng, chōng wǔ fēng jūn shǐ. yòu cóng pú gù huái ēn tǎo shǐ cháo yì, qián hòu shù shí zhàn. cháo yì píng, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī tài cháng qīng, cì shí fēng èr bǎi hù.
安祿山構逆,瑊從李光弼出師河北,定諸郡邑。賊將有李立節者,素稱驍勇, 與瑊格鬥,臨陣斬之,遷右驍衛將軍。既而肅宗即位於靈武,瑊統兵赴行在,至天 德,遇蕃軍入寇,瑊擊敗之。從郭子儀收兩京,瑊討安慶緒,破賊於新鄉。改檢校 太僕卿,充武鋒軍使。又從僕固懷恩討史朝義,前後數十戰。朝義平,加開府儀同 三司、太常卿,賜實封二百戶。
jí huái ēn móu luàn, lìng zǐ xiāo yǔ jiān lǜ jūn wéi yú cì, shuò fāng jiāng shā xiāo, jiān lǜ suǒ bù guī guō zi yí. huì jiān fù shì zhī zhàn sǐ, yòu qǐ fù běn guān, wèi shuò fāng xíng yíng zuǒ xiāng bīng mǎ shǐ. cóng zi yí tǎo tǔ bō yú bīn zhōu. yǐ gōng jiā yù shǐ zhōng chéng. jūn hái, shèng qiū yú bīn. huì tǔ bō dà rù kòu, zhì fèng tiān, jiān jù zhàn yú mò gǔ, dà pò fān jūn, yǐ gōng jiā tài zǐ bīn kè, fù tún yú fèng tiān. huá zhōu zhōu zhì guāng fǎn, zi yí fèng zhào tǎo zhī, lìng jiān lǐng mǎ bù wàn rén gōng xià tóng zhōu. zhì guāng píng, zhào yǐ bīn níng qìng sān zhōu lì shuò fāng jūn, zi yí lǐng zhī zǐ yí lìng jiān xiān lǜ bīng zhì bīn zhōu, biàn yú yí lù xiàn fáng qiū. suì yú, jiā jiān yù shǐ dài fū.
及懷恩謀亂,令子歊與瑊率軍圍榆次,朔方將殺歊,瑊率所部歸郭子儀。會瑊 父釋之戰死,又起複本官,為朔方行營左廂兵馬使。從子儀討吐蕃於邠州。以功加 御史中丞。軍還,盛秋於邠。會吐蕃大入寇,至奉天,瑊拒戰於漠谷,大破蕃軍, 以功加太子賓客,復屯於奉天。華州周智光反,子儀奉詔討之,令瑊領馬步萬人攻 下同州。智光平,詔以邠、寧、慶三州隸朔方軍,子儀領之;子儀令瑊先率兵至邠 州,便於宜祿縣防秋。歲余,加兼御史大夫。
dà lì qī nián, tǔ bō dà kòu biān, jiān yǔ jīng yuán jié dù shǐ mǎ lín huì bīng, dà pò fān zéi yú huáng pú yuán. zì shì, měi nián cháng shù yú zhǎng wǔ chéng, lín shèng qiū. shí yī nián, lǐng bīn zhōu cì shǐ. qí nián, tǔ bō rù kòu zhōu fāng qú huái ān děng zhèn, jiān jī què zhī. shí èr nián, zi yí rù cháo, lìng jiān zhī bīn níng qìng sān zhōu bīng mǎ liú hòu. shí sān nián, huí hé qīn tài yuán, pò bào fáng jūn, běi guī, pō wèi biān huàn. yǐ jiān wèi shí lǐng guān yǐ nán zhū jūn dōu zhī bīng mǎ shǐ, lǜ bīng jǐ jué zhú zhī, lǔ qí yǐn tuì. qí nián bā yuè, jiā jiǎn xiào gōng bù shàng shū dān yú fù dōu hù zhèn wǔ jūn shǐ. shí sì nián, guō zi yí bài tài wèi, hào shàng fù, fēn suǒ guǎn nèi bié zhì sān jié dù, yǐ jiān jiān dān yú dà dū hù, chōng zhèn wǔ jūn dōng shòu xiáng chéng zhèn běi dà dū hù fǔ suī yín lín shèng děng jūn zhōu jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shǐ shì guǎn nèi zhī dù yíng tián děng shǐ. qí nián, fù yǐ cuī níng wèi shuò fāng jié dù shǐ, lǐng zi yí jiù guǎn, zhēng jiān wèi zuǒ jīn wú wèi dà jiāng jūn, jiān zuǒ jiē shǐ.
大曆七年,吐蕃大寇邊,瑊與涇原節度使馬璘會兵,大破蕃賊於黃菩原。自是, 每年常戍於長武城,臨盛秋。十一年,領邠州刺史。其年,吐蕃入寇州方渠、懷安 等鎮,瑊擊卻之。十二年,子儀入朝,令瑊知邠寧慶三州兵馬留後。十三年,回紇 侵太原,破鮑防軍,北歸,頗為邊患。以瑊為石嶺關已南諸軍都知兵馬使,率兵掎 角逐之,虜騎引退。其年八月,加檢校工部尚書、單于副都護、振武軍使。十四年, 郭子儀拜太尉,號尚父,分所管內別置三節度,以瑊兼單于大都護,充振武軍、東 受降城、鎮北大都護府、綏銀麟勝等軍州節度副大使知節度使事、管內支度營田等 使。其年,復以崔寧為朔方節度使,領子儀舊管,征瑊為左金吾衛大將軍,兼左街 使。
jiàn zhōng sì nián, lǐ xī liè qiǎn jiān dié zhà wèi jiān shū yǔ xī liè jiāo tōng, jiān zòu qí zhuàng, shàng tè bǎo zhèng zhī, réng cì jiān mǎ yī pǐ bìng ān pèi, jǐn cǎi èr bǎi pǐ. shí yǐ pǔ wáng wèi jīng xiāng děng dào bīng mǎ yuán shuài tǎo lǐ xī liè, dà kāi fǔ mù, yǐ jiān jiǎn xiào hù bù shàng shū yù shǐ dài fū, chōng zhōng jūn dōu yú hòu. huì jīng shī luàn, dé zōng xìng fèng tiān, hòu sān rì, jiān lǜ jiā rén zǐ dì zì jīng chéng zhì, nǎi shǔ wèi xíng zài dōu yú hòu jiǎn xiào bīng bù shàng shū jīng jī wèi běi jié dù guān chá shǐ. jū shù rì, bīn níng jié dù shǐ hán yóu guī yǔ qìng zhōu cì shǐ lùn wéi míng tǒng bīng sān qiān, zì qián líng běi guò, fù lǐ quán yǐ jù zhū cǐ. huì dié bào cǐ yǐ chū bīng, dì jù lìng zhuī yóu guī bīng, cái zhì fèng tiān, zéi jūn guǒ zhì. yóu guī děng zhàn yú chéng dōng, wáng shī bù lì, suì chéng shèng bēn tū, jiāng rù, guān jūn yǔ zéi gé mén xiāng chí, zì mǎo zhì wǔ, shā shāng pō shén. mén nèi yǒu cǎo chē shù chéng, jiān lìng tuī chē sāi mén, fén zhī yǐ wài yù, chéng huǒ lì zhàn, zéi fāng jiě qù, rán zhòng wéi yǐ hé. zéi dà xiū gōng jù, yǐ sēng fǎ jiān wèi jiàng shī, huǐ fó sì fáng yǔ yǐ wèi tī lǔ. shì yuè, zéi zì dīng wèi zhì xīn wèi, sì miàn gōng chéng, zhòu yè shǐ shí bù jué, jiān suí jī yīng dí, jǐn néng zì gù.
建中四年,李希烈遣間諜詐為瑊書與希烈交通,瑊奏其狀,上特保證之,仍賜 瑊馬一匹並鞍轡,錦采二百匹。時以普王為荊襄等道兵馬元帥討李希烈,大開府幕, 以瑊檢校戶部尚書、御史大夫,充中軍都虞候。會涇師亂,德宗幸奉天,後三日, 瑊率家人子弟自京城至,乃署為行在都虞候、檢校兵部尚書、京畿渭北節度觀察使。 居數日,邠寧節度使韓游瑰與慶州刺史論惟明統兵三千,自乾陵北過,赴醴泉以拒 硃泚。會諜報泚已出兵,帝遽令追游瑰兵,才至奉天,賊軍果至。游瑰等戰於城東, 王師不利,遂乘勝奔突,將入,官軍與賊隔門相持,自卯至午,殺傷頗甚。門內有 草車數乘,瑊令推車塞門,焚之以外御,乘火力戰,賊方解去,然重圍已合。賊大 修攻具,以僧法堅為匠師,毀佛寺房宇以為梯櫓。是月,賊自丁未至辛未,四面攻 城,晝夜矢石不絕,瑊隨機應敵,僅能自固。
shí yī yuè, líng wǔ jié dù shǐ dù xī quán yán zhōu cì shǐ dài xiū yán xià zhōu cì shǐ cháng chūn hé bīng liù qiān rén fù nán. jiāng zhì, shàng yì qí suǒ xiàng, zǎi xiàng lú qǐ bái zhì zhēn yǐ mò gǔ lù wèi biàn. jiān yuē: mò gǔ xiǎn ài, bì wèi zéi suǒ yāo, bù ruò qǔ qián líng běi guò, fù bǎi chéng ér xíng, biàn qǔ chéng dōng běi jī zi duī xià yíng, yǔ chéng zhōng jǐ jiǎo xiāng yīng, qiě fēn zéi shì, zhū cǐ bì bù gēng yú líng qǐn wǎng lái. qǐ yuē: mò gǔ lù jìn, ruò lǜ nì zéi yāo jī, jí chū bīng yīng jiē, ruò qǔ qián líng lù, kǒng jīng líng qǐn. jiān yuē: jīn zhū cǐ wéi chéng, zhǎn fá bǎi chéng, yǐ yè jì zhòu, jīng dòng yǐ duō. jīn chéng zhōng wēi jí, zhù wàng jiù jūn, wéi xī quán děng lǜ xíng fù nán, ān wēi shì lài, suǒ xì fēi qīng, zhì zhì bù yí chà diē. dàn lìng xī quán děng yú jī zi duī xià yíng, gù shǒu shàn dì, zéi cǐ kě yǐ jì pò yě. lú qǐ děng yuē: bì xià yǐ shùn tǎo nì, bù kě zì jīng líng qǐn. bái zhì zhēn cóng ér zàn zhī, shàng cóng qǐ yì. xī quán děng jìn zhì mò gǔ, guǒ wèi zéi jūn yāo jī, duó jù shuǐ kǒu, chéng gāo yǐ dà nǔ jù shí zuǒ yòu jiā jī, shā shāng pō shén chéng zhōng chū bīng yīng yuán, yì wèi zéi cuò ruì ér tuì. xī quán děng gè guī hái běn zhèn, zéi gōng chéng yú jí, háo qiàn huán zhī. xún rì, fù piān gōng dōng běi jiǎo, shǐ shí luàn rù, zhòu yè rú yǔ, chéng zhōng sǐ shāng zhě shén zhòng. zhòng wéi jiù jué, chú sù jù jǐn, chéng zhōng cì zéi xiū xī, zhé qiǎn rén chéng wài jùn shí qiáo cǎi yǐ jìn yù. rén xīn wēi cù, shàng yǔ jiān duì qì. zéi cǐ běi jù qián líng, xià kàn chéng nèi, shēn yī huáng yī, bì yǐ dí shàn, qián hòu zuǒ yòu, jiē zhū zǐ yān guān, yàn cì bài wǔ, fēn yún páng wǔ. chéng zhōng dòng xī, zéi fǔ kuī zhī, màn cí xì wǔ, yǐ wèi pò zài lòu kè zhī qǐng, shí lìng qí jiāng huán chéng zhāo gōng qīng shì shù, zé yǐ bù shí tiān mìng. shí wǔ rì, zéi zào yún qiáo chéng, kuò shù shí zhàng, yǐ jù lún wèi jiǎo, tuī zhī shǐ qián, shī shī zhān shēng niú gé, duō xuán shuǐ náng yǐ wèi zhàng, zhí zhǐ chéng dōng běi yú, liǎng páng gòu mù wèi lú, mào yǐ niú gé, huí huán xiāng shǔ, fù tǔ yùn xīn yú qí xià, yǐ tián háo qiàn, shǐ shí bù néng shāng. chéng zhōng xiōng jù, xiāng gù shī sè. shàng zhào jiān miǎn yù zhī, lìng jī kōng míng gào shēn zì yù shǐ dài fū shí fēng wǔ bǎi yǐ xià zhě qiān yú zhóu, mù zhū jūn tū jiāng gǎn sǐ zhī shì yǐ dāng zhī jiān cì jiān yù bǐ yī guǎn, dāng zhàn shèng, liàng qí gōng fá, jí shǔ qí míng shòu zhī, bù zú zhě, bǐ shū qí shēn, yīn mìng yǐ wèi. réng wèi jiān yuē: zhèn biàn yǔ qīng bié, gèng bù yòng duì lái, zòng yǒu jí qiè, lìng mǎ chéng qiàn zài qīng chù, dàn lìng fù zòu. jiān fǔ fú wū yàn, shàng yì bēi tòng bù zì shèng, fǔ jiān bèi ér qiǎn zhī. qián yī rì, jiān yǔ fáng chéng shǐ hóu zhòng zhuāng chuāi yún qiáo lái lù, xiān záo dì dào, xià kě shēn zhàng yú, shàng jī mǎ fèn, shēn wǔ liù chǐ. cì èr rì, jí lìng ruò huǒ, cì yī rì fù xià chái xīn yè shāo zhī, píng míng, huǒ yàn gāo yú chéng lěi. shì shí, běi fēng zhèng jí, zéi nǎi suí fēng tuī qiáo yǐ báo chéng xià, zéi sān qiān yú rén xiāng jì ér dēng. chéng shàng shì zú jiē jiǔ hán něi, yòu shǎo jiǎ zhòu, jiān dàn gǎn jī chéng lì zhī. yǐ jī ruò zhī zhòng, dāng jù zéi zhī fēng, suī lì zhàn yīng dí, rén yōu bù jì, gōng qīng yǐ xià, yǎng shǒu zhù tiān. zéi tú zhì dì dào suǒ, qiáo jiǎo piān xiàn, bù néng jìn. xū yú, fēng huí yàn zhuǎn, yún qiáo fén wèi huī jìn, zéi fén sǐ zhě shù qiān, chéng zhōng huān zào zhèn dì. shí jiān zhōng liú shǐ, jù zì bá zhī, xuè liú zhān mò, gé dòu bù yǐ, chū bù yán chuāng tòng, yǐ jī shì xīn. shì rì, shàng xiān shòu jiān èr zi guān, yú shòu jiāng xiào yǒu chà. zéi yòu bié zào yún qiáo, zhōu yǐ zhòng tiě, fāng jiù, ér shuò fāng jié dù shǐ lǐ huái guāng zì wèi xiàn xíng yíng fù nán, xiān qiǎn bīng mǎ shǐ zhāng sháo rù zòu. sháo zhì fèng tiān, yǔ zéi tián qiàn zhě xiāng zá, lín chéng hū dà hū, wèi chéng shàng yuē: wǒ lǐ huái guāng shǐ yě, huái guāng zì hé běi lǐng dà jūn zhì yǐ. jí shéng yǐn ér dēng. chéng zhōng de huái guāng biǎo, huān shēng zhèn dòng, zéi zhòng bù zhī cè, nǎi lìng yú sháo xún yú chéng shàng. yì rì, huái guāng dà jūn cì lǐ quán, shì yè, zéi jiě wéi ér qù.
十一月,靈武節度使杜希全、鹽州刺史戴休顏、夏州刺史常春合兵六千人赴難。 將至,上議其所向,宰相盧杞、白志貞以漠谷路為便。瑊曰:「漠谷險隘,必為賊 所邀,不若取乾陵北過,附柏城而行,便取城東北雞子堆下營,與城中掎角相應, 且分賊勢,硃泚必不更於陵寢往來。」杞曰:「漠谷路近,若慮逆賊邀擊,即出兵 應接,若取乾陵路,恐驚陵寢。」瑊曰:「今硃泚圍城,斬伐柏城,以夜繼晝,驚 動已多。今城中危急,佇望救軍,唯希全等率行赴難,安危是賴,所系非輕,制置 不宜差跌。但令希全等於雞子堆下營,固守善地,賊泚可以計破也。」盧杞等曰: 「陛下以順討逆,不可自驚陵寢。」白志貞從而贊之,上從杞議。希全等進至漠谷, 果為賊軍邀擊,奪據水口,乘高以大弩、巨石左右夾擊,殺傷頗甚;城中出兵應援, 亦為賊挫銳而退。希全等各歸還本鎮,賊攻城逾急,壕塹環之。旬日,復偏攻東北 角,矢石亂入,晝夜如雨,城中死傷者甚眾。重圍救絕,芻粟俱盡,城中伺賊休息, 輒遣人城外捃拾樵採以進御。人心危蹙,上與瑊對泣。賊泚北據乾陵,下瞰城內, 身衣黃衣,蔽以翟扇,前後左右,皆硃紫閹官,宴賜拜舞,紛紜旁午。城中動息, 賊俯窺之,慢辭戲侮,以為破在漏刻之頃,時令騎將環城招公卿、士庶,責以不識 天命。十五日,賊造雲橋成,闊數十丈,以巨輪為腳,推之使前,施濕氈生牛革, 多懸水囊以為障,直指城東北隅,兩旁構木為廬,冒以牛革,迴環相屬,負土運薪 於其下,以填壕塹,矢石不能傷。城中恟懼,相顧失色。上召瑊勉諭之,令齎空名 告身自御史大夫、實封五百已下者千餘軸,募諸軍突將敢死之士以當之;兼賜瑊御 筆一管,當戰勝,量其功伐,即署其名授之,不足者,筆書其身,因命以位。仍謂 瑊曰:「朕便與卿別,更不用對來,縱有急切,令馬承倩在卿處,但令附奏。」瑊 俯伏嗚咽,上亦悲慟不自勝,撫瑊背而遣之。前一日,瑊與防城使侯仲莊揣雲橋來 路,先鑿地道,下可深丈余,上積馬糞,深五六尺。次二日,即令爇火,次一日復 下柴薪夜燒之,平明,火焰高於城壘。是時,北風正急,賊乃隨風推橋以薄城下, 賊三千餘人相繼而登。城上士卒皆久寒餒,又少甲冑,瑊但感激誠厲之。以飢弱之 眾,當劇賊之鋒,雖力戰應敵,人憂不濟,公卿已下,仰首祝天。賊徒至地道所, 橋腳偏陷,不能進。須臾,風回焰轉,雲橋焚為灰燼,賊焚死者數千,城中歡噪振 地。時瑊中流矢,遽自拔之,血流沾沫,格鬥不已,初不言瘡痛,以激士心。是日, 上先授瑊二子官,余授將校有差。賊又別造雲橋,周以重鐵,方就,而朔方節度使 李懷光自魏縣行營赴難,先遣兵馬使張韶入奏。韶至奉天,與賊填塹者相雜,臨城 忽大呼,謂城上曰:「我李懷光使也,懷光自河北領大軍至矣。」即繩引而登。城 中得懷光表,歡聲振動,賊眾不之測,乃令舁韶巡於城上。翌日,懷光大軍次醴泉, 是夜,賊解圍而去。
xìng yuán yuán nián zhēng yuè, yǐ jiān wèi xíng zài dōu zhī bīng mǎ shǐ. èr yuè, cì shí fēng wǔ bǎi hù. shì yuè, dé zōng yí xìng shān nán. shí huái guāng pàn nì, èr zéi lián jié, kòu dào zòng héng, jiān fēn bù zhū jūn, yǐ wèi yì wèi, cái rù gǔ kǒu, ér huái guāng zhuī qí jù zhì, jiān lìng hóu zhòng zhuāng yǐ hòu jūn jī bài zhī. sān yuè, jiā jiǎn xiào zuǒ pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jiān líng zhōu dū du líng yán fēng xià děng zhōu dìng yuǎn xī chéng tiān dé jūn jié dù děng shǐ, réng chōng shuò fāng bīn níng zhèn wǔ děng dào jiān yǒng píng jūn fèng tiān xíng yíng bīng mǎ fù yuán shuài, shàng lín xuān shòu yuè, yòng hàn bài hán xìn gù shì. shì yuè, jiān jiāng zhū jūn fù jīng jī, zéi jiāng hán mín zhāng tíng zhī sòng guī cháo děng jù wǒ shī yú wǔ gōng, jiān yǔ tǔ bō jiāng lùn mǎng luó zhī zhòng dà pò zéi yú wǔ tíng chuān, zhǎn shǒu wàn yú jí. jiān biàn fù fèng tiān yīng jiē lǐ chéng, kàng jīng chéng xī miàn. wǔ yuè, lǐ chéng zì dōng wèi qiáo dǐ jīng chéng gōng zéi, jiān yì yǔ hán yóu guī dài xiū yán xī miàn zhū jūn huì hé. chéng pò zéi zhī rì, jiān yì jìn shōu xián yáng. xún wén zhū cǐ yáo lìng yán bēn bài, mìng zhū jūn fēn dào yāo jī, qí zhòng lí kuì, xiāng shuài lái jiàng. xuǎn jìn qí sān qiān jí zhuī cǐ zhì jīng zhōu, zéi jiāng zhū cǐ, chuán shǒu lái xiàn. liù yuè, jiā jiān shì zhōng. lùn shōu jīng chéng zhī gōng, jiā shí fēng lǐ chéng yī qiān hù, jiān bā bǎi hù, hán yóu guī dài xiū yán sì bǎi hù, luò yuán guāng shàng kě gū wǔ bǎi hù. qī yuè, dé zōng hái gōng, yǐ jiān shǒu běn guān, jiān hé zhōng yǐn hé zhōng jiàng cí xí jié dù shǐ, réng chōng hé zhōng tóng shǎn guó jié dù jí guǎn nèi zhū jūn xíng yíng bīng mǎ fù yuán shuài, gǎi fēng xián níng jùn wáng. jiǔ yuè, cì jiān dà níng lǐ jiǎ dì nǚ lè wǔ rén, rù dì zhī rì, zǎi chén jié jiāng sòng zhī, yī rú lǐ chéng rù dì zhī yí. yǐ lǐ huái guāng wèi píng, yòu jiā shuò fāng xíng yíng bīng mǎ fù yuán shuài, yǔ hé dōng jié dù shǐ mǎ suì huì bīng jìn tǎo. zhēn yuán yuán nián bā yuè, hé zhōng píng, yǐ gōng jiā jiǎn xiào sī kōng, yǔ yī zi wǔ pǐn zhèng yuán guān. shì dōng wàng, huáng dì qīn jiāo hào tiān shàng dì, jiān rù cháo péi sì bì, hái zhèn hé zhōng.
興元元年正月,以瑊為行在都知兵馬使。二月,賜實封五百戶。是月,德宗移 幸山南。時懷光叛逆,二賊連結,寇盜縱橫,瑊分布諸軍,以為翼衛,才入谷口, 而懷光追騎遽至,瑊令侯仲莊以後軍擊敗之。三月,加檢校左僕射、同中書門下平 章事,兼靈州都督、靈鹽豐夏等州、定遠西城天德軍節度等使,仍充朔方邠寧振武 等道兼永平軍奉天行營兵馬副元帥,上臨軒授鉞,用漢拜韓信故事。是月,瑊將諸 軍赴京畿,賊將韓旻、張廷芝、宋歸朝等拒我師於武功,瑊與吐蕃將論莽羅之眾大 破賊於武亭川,斬首萬餘級。瑊便赴奉天應接李晟,抗京城西面。五月,李晟自東 渭橋抵京城攻賊,瑊亦與韓游瑰、戴休顏西面諸軍會合。晟破賊之日,瑊亦進收咸 陽。尋聞硃泚、姚令言奔敗,命諸軍分道邀擊,其眾離潰,相率來降。選勁騎三千 急追泚至涇州,賊將誅泚,傳首來獻。六月,加瑊侍中。論收京城之功,加實封李 晟一千戶,瑊八百戶,韓游瑰、戴休顏四百戶,駱元光、尚可孤五百戶。七月,德 宗還宮,以瑊守本官,兼河中尹、河中絳慈隰節度使,仍充河中同陝虢節度及管內 諸軍行營兵馬副元帥,改封咸寧郡王。九月,賜瑊大寧里甲第、女樂五人,入第之 日,宰臣、節將送之,一如李晟入第之儀。以李懷光未平,又加朔方行營兵馬副元 帥,與河東節度使馬燧會兵進討。貞元元年八月,河中平,以功加檢校司空,與一 子五品正員官。是冬望,皇帝親郊昊天上帝,瑊入朝陪祀畢,還鎮河中。
sān nián, tǔ bō rù kòu, zhì fèng xiáng, wèi lǐ chéng yāo jī zhī, yòu xí pò qí cuī shā bǎo, tǔ bō shēn hèn zhī. shàng jié zàn rù kòu, xiàn wǒ yán xià èr zhōu, yǐ bīng shǒu zhī. yù zhǎng qū fàn jīng shī, ér wèi jiān yǔ lǐ chéng mǎ suì, yù yīn jì tú zhī. nǎi bēi cí xùn lǐ gào mǎ suì, qǐng zhòng lì méng shì, zé fān jūn yǐn qù, dé zōng bù xǔ. mǎ suì zì rù cháo yán zhī, shàng nǎi lìng cuī hàn rù fān bào jié zàn, yán hái wǒ yán xià, zé xǔ tóng méng. jié zàn wèi hàn yuē: qīng shuǐ zhī huì, tóng méng rén shǎo, shì yǐ hé hǎo qīng màn bù chéng jīn fān xiāng jí yuán shuài yǐ xià fán èr shí yī rén fù méng, líng zhōu jié dù shǐ dù xī quán jīng yuán jié dù shǐ lǐ guān jiē hé shàn shǒu xìn, jìng wài zhòng zhī, cǐ shí xū qǐng yù méng. hàn yuē méng yú qīng shuǐ, qiě xiān guī wǒ yán xià èr zhōu, jié zàn yuē: qīng shuǐ fēi jí dì, qǐng huì méng yú yuán zhōu tǔ lí shù. yòu qǐng méng bì guī èr zhōu. hàn guī, bèi zòu qí shì, shén cè jiāng mǎ yǒu lín zòu yuē: tǔ lí shù dì duō xiǎn, kǒng fān jūn yǐn fú bù lì, bù rú yú píng liáng, qí dì tǎn píng, qiě jìn jīng zhōu, jiù zhī wèi biàn. nǎi dìng méng yú píng liáng chuān. chū, jié zàn qǐng lǐ guān dù xī quán yù méng, yù zhí zhī, jìng fàn jīng shī. zhào bào zhī yuē: dù xī quán zhí zài líng zhōu, bù kě chū jìng, lǐ guān yòu yǐ gǎi guān jīn qiǎn shì zhōng hún jiān chōng méng huì shǐ. wǔ yuè, jiān zì xián yáng rù cháo, zhào shòu píng liáng méng huì shǐ, bīng bù shàng shū cuī hàn héng fù zhī, sī xūn láng zhōng zhèng shū jǔ wèi pàn guān. jiān tǒng bīng èr wàn, yòu zhào huá zhōu jié dù shǐ luò yuán guāng yǐ běn zhèn bīng cóng jiān. rùn yuè shí wǔ rì, jiān yǔ jié zàn huì píng liáng. chū, yuē yǐ bīng sān qiān liè yú tán zhī dōng xī, sàn shǒu sì bǎi rén zhì tán xià, gè qiǎn yóu jūn xiāng chān cì. shì shí, fān jūn jīng qí shù wàn liè yú tán xī, fān zhī yóu jūn guàn chuān wǒ jūn zhī zhōng. jiān jiāng liáng fèng zhēn lǜ liù shí qí wèi yóu jūn, cái zhì tán suǒ, wèi fān jūn suǒ zhí. jié zàn yòu wèi jiān yuē: qǐng shì zhōng yǐ xià jù yì guān jiàn pèi. jiān yǔ jiān jūn sòng fèng cháo cuī hàn héng děng rù mù cì, tǎn wú tā lǜ. jié zàn mìng fá gǔ sān tòng, qí zhòng hū zào ér zhì. jiān jù chū zì mù hòu, ǒu dé tā mǎ, kuà ér bēn chí, zhuī qí yún hé, liú shǐ yǔ jí ér bù shāng. huì jiān jiāng xīn róng yǐ shù bǎi rén rù jù běi fù, yǔ zéi xuè zhàn, zhuī qí fāng zhǐ, jiān jǐn dé miǎn, xīn róng bīng jǐn shǐ qióng, lì qū ér jiàng. sòng fèng cháo jiān pàn guān zhèng yǎn, wèi zhuī bīng suǒ shā cuī hàn héng zhōng guān jù wén zhēn liú yán lǐ qīng cháo, hàn héng pàn guān zhèng shū jǔ jiān pàn guān lù mì yuán tóng zhí, dà jiāng jūn fú yú zhǔn mǎ níng shén cè jiāng mèng rì huá lǐ zhì yán lè yǎn míng fàn chéng mǎ yǎn děng liù shí yú rén, jiē xiàn yú zéi. shàng jié zàn zhì yuán zhōu, liè zuò zhàng zhōng, zhào xiàn fān jiāng lì ràng zhī, yīn nù jiān yuē: wǔ gōng zhī jié, tǔ bō zhī lì, xǔ yǐ jīng zhōu líng zhōu xiāng bào, jìng shí qí yán, fù wǒ shēn yǐ, jǔ guó tóng yuàn. běn jié shì méng, zhì zài qín jiān. wú yǐ wèi jīn jiā dài jiān, jiāng xiàn zàn pǔ jì yǐ shī zhī, xū zhì jūn děng hé wèi? nǎi fàng jù wén zhēn mǎ níng mǎ yǎn guī cháo. qī yuè, jiān zì fèng tiān rù cháo, sù fú dài zuì, zhào shì zhī ér hòu jiàn. é ér tǔ bō rù kòu jīng jī, jiān zhèn fèng tiān. shí yuè, hái hé zhōng. sì nián qī yuè, jiā bīn níng qìng fù yuán shuài. shí èr nián èr yuè, jiā jiǎn xiào sī tú, jiān zhōng shū lìng, zhū shǐ fù yuán shuài rú gù. shí wǔ nián shí èr yuè èr rì, hōng yú zhèn. fèi cháo wǔ rì, qún chén yú yán yīng fèng wèi. zhào zèng tài shī, shì yuē zhōng wǔ, fù juàn bù sì qiān pǐ mǐ sù sān qiān dàn. jí sàng chē jiāng zhì, yòu wèi fèi cháo. yīng yuán sàng shì, suǒ sī zhǔn shì zhī gěi, mìng jīng zhào yǐn jiān hù. zàng rì, cì juàn wǔ bǎi pǐ.
三年,吐蕃入寇,至鳳翔,為李晟邀擊之,又襲破其摧沙堡,吐蕃深恨之。尚 結贊入寇,陷我鹽、夏二州,以兵守之。欲長驅犯京師,而畏瑊與李晟、馬燧,欲 陰計圖之。乃卑詞遜禮告馬燧,請重立盟誓,則蕃軍引去,德宗不許。馬燧自入朝 言之,上乃令崔翰入蕃報結贊,言還我鹽、夏,則許同盟。結贊謂翰曰:「清水之 會,同盟人少,是以和好輕慢不成;今蕃相及元帥已下凡二十一人赴盟,靈州節度 使杜希全、涇原節度使李觀皆和善守信,境外重之,此時須請預盟。」翰約盟於清 水,且先歸我鹽、夏二州,結贊曰:「清水非吉地,請會盟於原州土梨樹。」又請 盟畢歸二州。翰歸,備奏其事,神策將馬有麟奏曰:「土梨樹地多險,恐蕃軍隱伏 不利,不如於平涼,其地坦平,且近涇州,就之為便。」乃定盟於平涼川。初,結 贊請李觀、杜希全預盟,欲執之,徑犯京師。詔報之曰:「杜希全職在靈州,不可 出境,李觀又已改官;今遣侍中渾瑊充盟會使。」五月,瑊自咸陽入朝,詔授平涼 盟會使,兵部尚書崔漢衡副之,司勛郎中鄭叔矩為判官。瑊統兵二萬,又詔華州節 度使駱元光以本鎮兵從瑊。閏月十五日,瑊與結贊會平涼。初,約以兵三千列於壇 之東西,散手四百人至壇下,各遣游軍相覘伺。是時,蕃軍精騎數萬列於壇西,蕃 之游軍貫穿我軍之中。瑊將梁奉貞率六十騎為游軍,才至壇所,為蕃軍所執。結贊 又謂瑊曰:「請侍中已下具衣冠劍珮。」瑊與監軍宋鳳朝、崔漢衡等入幕次,坦無 他慮。結贊命伐鼓三通,其眾呼噪而至。瑊遽出自幕後,偶得他馬,跨而奔馳,追 騎雲合,流矢雨集而不傷。會瑊將辛榮以數百人入據北阜,與賊血戰,追騎方止, 瑊僅得免,辛榮兵盡矢窮,力屈而降。宋鳳朝、瑊判官鄭弇,為追兵所殺;崔漢衡、 中官俱文珍、劉延、李清朝,漢衡判官鄭叔矩、瑊判官路泌、袁同直,大將軍扶餘 准、馬寧、神策將孟日華、李至言、樂演明、范澄、馬弇等六十餘人,皆陷於賊。 尚結贊至原州,列坐帳中,召陷蕃將吏讓之,因怒瑊曰:「武功之捷,吐蕃之力, 許以涇州、靈州相報,竟食其言,負我深矣,舉國同怨。本劫是盟,志在擒瑊。吾 已為金枷待瑊,將獻贊普;既已失之,虛致君等何為?」乃放俱文珍、馬寧、馬弇 歸朝。七月,瑊自奉天入朝,素服待罪,詔釋之而後見。俄而吐蕃入寇京畿,瑊鎮 奉天。十月,還河中。四年七月,加邠、寧、慶副元帥。十二年二月,加檢校司徒, 兼中書令,諸使、副元帥如故。十五年十二月二日,薨於鎮。廢朝五日,群臣於延 英奉慰。詔贈太師,諡曰忠武,賻絹布四千匹、米粟三千石。及喪車將至,又為廢 朝。應緣喪事,所司準式支給,命京兆尹監護。葬日,賜絹五百匹。
jiān zhōng qín jǐn shèn, gōng gāo bù fá, zài fān fāng suì shí gòng fèng, bì gōng qīn yuè shì měi yǒu bān xī, suī jū yuǎn dì, rú zài dì qián. wèi jí jiāng xiāng, wú wàng qiān yì, wù lùn fāng zhī jīn rì dī, gù shēn wèi dé zōng wěi xìn, cāi jiān bù néng rù, jūn zǐ duō zhī. zi liàn hào jīn suì.
瑊忠勤謹慎,功高不伐,在籓方歲時貢奉,必躬親閱視;每有頒錫,雖居遠地, 如在帝前。位極將相,無忘謙抑,物論方之金日磾,故深為德宗委信,猜間不能入, 君子多之。子練、鎬、釒歲。
hào, jiān dì èr zi. xìng qiān jǐn, duō yǔ shì dài fū yóu. lì yán táng èr zhōu cì shǐ, jūn zhèng lì zhí, yǒu kě chēng zhě. jí yuán hé zhōng, zhū dào chū shī tǎo wáng chéng zōng, shǔ yì wǔ jūn jié dù shǐ rèn dí jiǎn bìng bù néng jūn, yǐ hào jí fù wēi míng, zú yǐ zhèn dìng, nǎi yǐ hào jiǎn xiào yòu sàn qí cháng shì, chōng yì wǔ jūn jié dù fù shǐ. jiǔ yuè liù rì, jiā jiǎn xiào gōng bù shàng shū, dài dí jiǎn wèi jié dù shǐ. hào zhì bīng liàn zú, pō yǒu wēi wàng, rán bù néng guān xìn yǎng ruì, yǐ qī bì shèng. zhèn dìng xiāng qù jiǔ shí lǐ, yuán hé shí yī nián dōng, hào lǜ quán shī yā zéi jìng ér jūn, jù zéi lěi sān shí lǐ. hào móu lǜ bù zhōu, dàn yào bīng fēng, wú suǒ kòng zhì, zéi nǎi fēn bīng qián rù dìng zhōu jiè fén shāo qū lüè. hào nù, jìn gōng zéi lěi, jiāo fēng ér bài, shī tú dài sàng qí bàn, yú zhòng hái dìng zhōu, luàn bù kě è, cháo tíng nǎi chú chén chǔ dài zhī. chǔ wén luàn, chí rù dìng zhōu. hào wèi luàn bīng suǒ jié, yǐ zhì luǒ lù. chǔ jì zhěng jí, yú luàn bīng chù lǜ liǎn yī fú hái hào, fāng dé guī cháo, zuò biǎn sháo zhōu cì shǐ. hòu dài zhōu cì shǐ hán zhòng huá zòu shōu de hào gōng jūn qián juàn shí yú wàn guàn pǐ, zài biǎn xún zhōu cì shǐ. suì yú zú.
鎬,瑊第二子。性謙謹,多與士大夫游。歷延、唐二州刺史,軍政吏職,有可 稱者。及元和中,諸道出師討王承宗,屬義武軍節度使任迪簡病不能軍,以鎬藉父 威名,足以鎮定,乃以鎬檢校右散騎常侍,充義武軍節度副使。九月六日,加檢校 工部尚書,代迪簡為節度使。鎬治兵練卒,頗有威望,然不能觀釁養銳,以期必勝。 鎮、定相去九十里,元和十一年冬,鎬率全師壓賊境而軍,距賊壘三十里。鎬謀慮 不周,但耀兵鋒,無所控制,賊乃分兵潛入定州界焚燒驅掠。鎬怒,進攻賊壘,交 鋒而敗,師徒殆喪其半,餘眾還定州,亂不可遏,朝廷乃除陳楚代之。楚聞亂,馳 入定州。鎬為亂兵所劫,以至裸露。楚既整戢,於亂兵處率斂衣服還鎬,方得歸朝, 坐貶韶州刺史。後代州刺史韓重華奏收得鎬供軍錢絹十餘萬貫匹,再貶循州刺史。 歲余卒。
jīn suì, jiān dì sān zi, yǐ yìn qǐ jiā wèi zhū wèi cān jūn, lì zhū wèi jiāng jūn. yuán hé chū, chū wèi fēng zhōu cì shǐ tiān dé jūn shǐ, zuò zāng biǎn yuán zhōu sī hù, xiàn zōng sī xián níng zhī xūn, bǐ lì cóng qīng. wǔ nián, zhēng wèi yuán wáng fù, fù cì jīn zǐ, qiān diàn zhōng jiān. kāi chéng chū, zǎi xiàng nǐ shòu zhōu cì shǐ, wén zōng yuē: jīn suì, xūn chén zǐ dì, qǐ kě wěi yǐ mù mín? zhòng ní yǒu yán, bù rú duō yǔ zhī yì, jīn wǒ niàn qí xiān rén zhī gōng, yǔ zhī zhì fù kě yě. zǎi chén yuē: jīn suì cháng lì míng jùn, yǒu zhèng néng. nǎi cóng zhī. sān nián, rù wèi yòu jīn wú wèi dà jiāng jūn zhī jiē shì, lì zhū wèi dà jiāng jūn, zú.
釒歲,瑊第三子,以廕起家為諸衛參軍,歷諸衛將軍。元和初,出為豐州刺史、 天德軍使,坐贓貶袁州司戶,憲宗思咸寧之勛,比例從輕。五年,征為袁王傅,復 賜金紫,遷殿中監。開成初,宰相擬壽州刺史,文宗曰:「釒歲,勛臣子弟,豈可 委以牧民?仲尼有言,『不如多與之邑』,今我念其先人之功,與之致富可也。」 宰臣曰:「釒歲常歷名郡,有政能。」乃從之。三年,入為右金吾衛大將軍、知街 事,歷諸衛大將軍,卒。
shǐ chén yuē: mǎ sī tú zhī fāng lüè, hún xián níng zhī zhōng jìn, gè fèn jié yì, wèi shí míng chén. rán yuán chéng zhī shī, shī cè yú tián yuè píng liáng zhī huì, jǐ xiàn yú tǔ bō, cǐ yì shù yǒu suǒ bù zhì yě. miǎn sī jiàn zhōng zhī luàn, sì hǎi bō téng, zéi cǐ qiè fā zhī chén, zōng sì bù jué rú xiàn, gǒu fēi zhōng chén zhì mìng, huà wēi wèi ān, zé lǐ shì zhī zōng shè qīng yǐ.
史臣曰:馬司徒之方略,渾咸寧之忠藎,各奮節義,為時名臣。然元城之師, 失策于田悅;平涼之會,幾陷於吐蕃,此亦術有所不至也。緬思建中之亂,四海波 騰,賊泚竊發之辰,宗祀不絕如線,苟非忠臣致命,化危為安,則李氏之宗社傾矣。
zàn yuē: běi píng zhī xūn, pái nán jiě fēn. xián níng dǎo yì, gǎn kǎi kuāng jūn. zài lóng jī gòu, kè tiǎn hūn fēn. huí tiān pěng rì, shí lài jiāng jūn.
贊曰:北平之勛,排難解紛。咸寧蹈義,感慨匡君。再隆基構,克殄昏氛。回 天捧日,實賴將軍。