zhí guān sān
職官三
yù shǐ tái qín hàn yuē yù shǐ fǔ, hòu hàn gǎi wèi xiàn tái, wèi jìn sòng gǎi wèi lán tái, liáng chén běi cháo xián yuē yù shǐ tái. wǔ dé yīn zhī. lóng shuò èr nián gǎi míng xiàn tái. xián hēng fù. guāng zhái yuán nián fēn tái wèi zuǒ yòu, hào yuē zuǒ yòu sù zhèng tái. zuǒ tái zhuān zhī jīng bǎi sī, yòu tái àn chá zhū zhōu. shén lóng fù wèi zuǒ yòu yù shǐ tái. yán hé nián fèi yòu tái, xiān tiān èr nián fù zhì, shí yuè yòu fèi yě.
御史台 秦、漢曰御史府,後漢改為憲台,魏、晉、宋改為蘭台,梁、陳、北朝 咸曰御史台。武德因之。龍朔二年改名憲台。咸亨復。光宅元年分台為左右,號曰 左右肅政台。左台專知京百司,右台按察諸州。神龍復為左右御史台。延和年廢右 台,先天二年復置,十月又廢也。
dài fū yī yuán, zhèng sān pǐn. qín hàn zhī zhì, yù shǐ dài fū fù chéng xiàng wèi sān gōng zhī guān. wèi jìn zhī hòu, duō bù zhì dài fū, yǐ zhōng chéng wèi tái zhǔ. suí huì zhōng, fù dài fū, jiàng wèi zhèng sì pǐn. wǔ dé lìng gǎi wèi cóng sān pǐn. lóng shuò gǎi wèi dà sī xiàn, xián hēng fù wèi dài fū. guāng zhái fēn tái wèi zuǒ yòu, zhì zuǒ yòu tái dài fū. jí fèi yòu tái, qù zuǒ yòu zì. běn cóng sān pǐn, huì chāng èr nián shí èr yuè chì: dài fū, qín wèi zhèng qīng, hàn wèi fù xiàng, hàn mò gǎi wèi dà sī kōng, yǔ chéng xiàng jù wèi sān gōng. zhǎng bāng guó xíng xiàn, sù zhèng cháo tíng. qí rèn jì zhòng, pǐn zhì yí jùn. zhǔn liù shàng shū lì, shēng wèi zhèng sān pǐn, zhe zhī yú lìng. zhōng chéng èr yuán. zhèng sì pǐn xià. hàn yù shǐ tái yǒu èr chéng, zhǎng diàn nèi mì shū, wèi zhī zhōng chéng. hàn mò gǎi wèi yù shǐ zhǎng shǐ, hòu hàn fù wèi zhōng chéng. hòu wèi gǎi wèi zhōng wèi zhèng, běi qí fù yuē zhōng chéng. hòu zhōu yuē sī xiàn zhōng dài fū. suí huì zhōng, gǎi wèi chí shū yù shǐ, wèi cóng wǔ pǐn. wǔ dé yīn zhī. zhēn guān mò, bì gāo zōng míng, gǎi chí shū yù shǐ wèi zhōng chéng, zhì èr yuán. lóng shuò gǎi wèi sī xiàn dà fū, xián hēng fù wèi zhōng chéng. běn zhèng wǔ pǐn shàng, huì chāng èr nián shí èr yuè chì: zhōng chéng wèi dài fū zhī èr, yuán dài fū zhì chóng, guān bù cháng zhì, zhōng chéng wèi xiàn tái zhǎng. jīn jiǔ sì shǎo qīng jí zhū shǎo jiān guó zi sī yè jīng zhào shǎo yǐn, bìng fǔ sì shěng jiān zhī èr, jiē wèi sì pǐn, wéi zhōng chéng guān zhòng, pǐn zhì wèi chóng, kě shēng wèi zhèng sì pǐn xià, yǔ chéng láng chū rù dié yòng, zhe zhī yú lìng. dài fū zhōng chéng zhī zhí, zhǎng chí bāng guó xíng xiàn diǎn zhāng, yǐ sù zhèng cháo tíng. zhōng chéng wèi zhī èr. fán tiān xià zhī rén, yǒu chēng yuān ér wú gào zhě, yǔ sān sī xùn zhī. fán zhōng wài bǎi liáo zhī shì, yīng dàn hé zhě, yù shǐ yán yú dài fū. dà shì zé fāng fú zòu dàn zhī, xiǎo shì zé shǔ míng ér yǐ. ruò yǒu zhì shǐ fù qiú tú, zé yǔ xíng bù shàng shū cān zé zhī. fán guó yǒu dà lǐ, zé chéng hé chē yǐ wèi zhī dǎo.
大夫一員, 正三品。秦、漢之制,御史大夫、副丞相為三公之官。魏、晉之後, 多不置大夫,以中丞為台主。隋諱中,復大夫,降為正四品。《武德令》改為從三 品。龍朔改為大司憲,咸亨復為大夫。光宅分台為左、右,置左、右台大夫。及廢 右台,去「左」「右」字。本從三品,會昌二年十二月敕:「大夫,秦為正卿,漢 為副相,漢末改為大司空,與丞相俱為三公。掌邦國刑憲,肅正朝廷。其任既重, 品秩宜峻。准六尚書例,升為正三品,著之於令。」 中丞二員。 正四品下。漢 御史台有二丞,掌殿內秘書,謂之中丞。漢末改為御史長史,後漢復為中丞。後魏 改為中尉正,北齊復曰中丞。後周曰司憲中大夫。隋諱中,改為持書御史,為從五 品。武德因之。貞觀末,避高宗名,改持書御史為中丞,置二員。龍朔改為司憲大 夫,咸亨復為中丞。本正五品上,會昌二年十二月敕:「中丞為大夫之貳,緣大夫 秩崇,官不常置,中丞為憲台長。今九寺少卿及諸少監、國子司業、京兆少尹,並 府寺省監之貳,皆為四品,唯中丞官重,品秩未崇,可升為正四品下,與丞郎出入 迭用,著之於令。」 大夫、中丞之職,掌持邦國刑憲典章,以肅正朝廷。中丞 為之貳。凡天下之人,有稱冤而無告者,與三司訊之。凡中外百僚之事,應彈劾者, 御史言於大夫。大事則方幅奏彈之,小事則署名而已。若有制使覆囚徒,則與刑部 尚書參擇之。凡國有大禮,則乘輅車以為之導。
shì yù shǐ sì yuán. cóng liù pǐn xià. yù shǐ zhī míng, zhōu guān yǒu zhī, yì míng zhù xià shǐ. qín gǎi wèi shì yù shǐ. hòu zhōu yuē sī xiàn zhōng shì, suí wèi shì yù shǐ, pǐn dì qī. wǔ dé pǐn dì liù yě. zhǎng jiū jǔ bǎi liáo, tuī jū yù sòng. shì yù shǐ nián shēn zhě yī rén pàn tái shì, zhī gōng xiè zá shì, cì yī rén zhī xī tuī, yī rén zhī dōng tuī yě.
侍御史四員。 從六品下。御史之名,《周官》有之,亦名柱下史。秦改為侍御 史。後周曰司憲中士,隋為侍御史,品第七。武德品第六也。 掌糾舉百僚,推 鞫獄訟。 侍御史年深者一人判台事,知公廨雜事,次一人知西推,一人知東推也。
fán yǒu bié fù tuī zhě, zé àn qí shí zhuàng yǐ zòu. ruò xún cháng zhī yù, tuī qì duàn yú dà lǐ. fán shì fēi dài fū zhōng chéng suǒ hé, ér hé dàn zòu zhě, zé jù qí shì wèi zhuàng, dài fū zhōng chéng yā zòu. dà shì zé guān fǎ guān, yī zhū yī xūn shang, bái shā zhōng dān yǐ dàn zhī. xiǎo shì cháng fú ér yǐ. fán sān sī lǐ shì, zé yǔ gěi shì zhōng zhōng shū shè rén gèng zhí, zhí yú cháo táng shòu biǎo. ruò sān sī suǒ àn ér fēi qí zhǎng guān, zé yǔ xíng bù láng zhōng yuán wài dà lǐ sī zhí píng shì wǎng xùn zhī.
凡有別付推者,則按其實狀以奏。若尋常之獄,推訖斷於大理。凡事非大夫、 中丞所劾,而合彈奏者,則具其事為狀,大夫、中丞押奏。大事則冠法冠,衣硃衣 纁裳,白紗中單以彈之。小事常服而已。凡三司理事,則與給事中、中書舍人更直, 直於朝堂受表。若三司所按而非其長官,則與刑部郎中員外、大理司直評事往訊之。
zhǔ bù yī rén, cóng qī pǐn xià. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǔ bù zhǎng yìn jí shòu shì fā chén, gōu jiǎn jī shī. jiān zhī guān chú jí huáng juǎn. zhǔ shì èr rén, lìng shǐ shí qī rén, shū lìng shǐ èr shí sān rén.
主簿一人, 從七品下。 錄事二人, 從九品下。 主簿掌印及受事發辰, 勾檢稽失。 兼知官廚及黃卷。 主事二人,令史十七人,書令史二十三人。
diàn zhōng shì yù shǐ liù rén, cóng qī pǐn xià. lìng shǐ bā rén, shū lìng shǐ shí bā rén. diàn zhōng shì yù shǐ zhǎng diàn tíng gòng fèng zhī yí shì. fán dōng zhì yuán zhèng dà cháo huì, zé jù fú shēng diàn. ruò jiāo sì xún xìng, zé yú lǔ bù zhōng jiū chá fēi wéi, jù fú cóng yú jīng mén, shì wén wù yǒu suǒ kuī què, zé jiū zhī. fán liǎng jīng chéng nèi, zé fēn zhī zuǒ yòu xún, gè chá qí suǒ xún zhī nèi yǒu bù fǎ zhī shì.
殿中侍御史六人, 從七品下。 令史八人,書令史十八人。殿中侍御史掌殿 廷供奉之儀式。凡冬至、元正大朝會,則具服升殿。若郊祀、巡幸,則於鹵簿中糾 察非違,具服從於旌門,視文物有所虧闕,則糾之。凡兩京城內,則分知左右巡, 各察其所巡之內有不法之事。
jiān chá yù shǐ shí yuán, zhèng bā pǐn shàng. zhēn guān chū, mǎ zhōu yǐ bù yī jìn yòng, dà zōng lìng yú jiān chá yù shǐ lǐ xíng. zì cǐ yīn zhì lǐ xíng zhī míng. lóng shuò yuán nián, yǐ wáng běn lì wèi jiān chá lǐ xíng yě. jiān chá zhǎng fēn chá xún àn jùn xiàn tún tián zhù qián lǐng nán xuǎn bǔ zhī tài fǔ sī nóng chū nà, jiān jué qiú tú. jiān jì sì zé yuè shēng láo, shěng qì fú, bù jìng zé hé jì guān. shàng shū shěng yǒu huì yì, yì jiān qí guò miù. fán bǎi guān yàn huì xí shè, yì rú zhī.
監察御史十員, 正八品上。貞觀初,馬周以布衣進用,大宗令於監察御史里行。 自此因置里行之名。龍朔元年,以王本立為監察里行也。 監察掌分察巡按郡縣、 屯田、鑄錢、嶺南選補、知太府、司農出納,監決囚徒。監祭祀則閱牲牢,省器服, 不敬則劾祭官。尚書省有會議,亦監其過謬。凡百官宴會、習射,亦如之。
diàn zhōng shěng wèi chū zhì diàn zhōng jiān, suí chū gǎi wèi diàn zhōng jú, yáng dì gǎi wèi diàn nèi shěng, wǔ dé gǎi wèi diàn zhōng shěng. lóng shuò gǎi wèi zhōng yù fǔ, xián hēng fù wèi diàn zhōng shěng.
殿中省 魏初置殿中監,隋初改為殿中局,煬帝改為殿內省,武德改為殿中省。 龍朔改為中御府,咸亨復為殿中省。
jiān yī yuán, cóng sān pǐn. wèi chū zhì, pǐn dì èr. liáng pǐn dì sān. suí pǐn dì sì. wǔ dé pǐn dì sān yě. shǎo jiān èr yuán, cóng sì pǐn shàng. chéng èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhǔ shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
監一員, 從三品。魏初置,品第二。梁品第三。隋品第四。武德品第三也。 少監二員, 從四品上。 丞二人, 從五品上。 主事二人, 從九品上。
lìng shǐ sì rén, shū lìng shǐ shí èr rén, tíng zhǎng zhǎng gù gè bā rén. diàn zhōng jiān zhǎng tiān zǐ fú yù, zǒng lǐng shàng shí shàng yào shàng yī shàng shě shàng shě shàng niǎn liù jú zhī guān shǔ, bèi qí lǐ wù, gōng qí zhí shì. shǎo jiān wèi zhī èr. fán tīng cháo, zé lǜ qí shǔ zhí sǎn shàn yǐ liè yú zuǒ yòu. fán dà jì sì, zé jìn dà guī zhèn guī yú wěi mén zhī wài. jì shì, shòu ér cáng zhī. fán xíng xìng, zé shì fèng yú zhàng nèi, cān chéng yǐ cóng. ruò yuán zhèng dōng zhì dà cháo huì, zé yǒu jìn jué zhī lǐ. chéng zhǎng fù jiān shì, jiān gōu jiǎn jī shī, shěng shǔ chāo mù. zhǔ shì zhǎng yìn jí zhī shòu shì fā chén.
令史四人,書令史十二人,亭長、掌固各八人。殿中監掌天子服御,總領尚食、 尚藥、尚衣、尚舍、尚舍、尚輦六局之官屬,備其禮物,供其職事。少監為之貳。 凡聽朝,則率其屬執傘扇以列於左右。凡大祭祀,則進大珪、鎮珪於壝門之外。既 事,受而藏之。凡行幸,則侍奉於仗內,驂乘以從。若元正、冬至大朝會,則有進 爵之禮。丞掌副監事,兼勾檢稽失,省署抄目。主事掌印及知受事發辰。
shàng shí jú: fèng yù èr rén, zhèng wǔ pǐn xià. suí chū wèi diǎn yù, yòu gǎi wèi fèng yù. zhí zhǎng wǔ rén, zhèng qī pǐn shàng. shí yī bā rén. zhèng jiǔ pǐn xià. fèng yù zhǎng jǐn qí chǔ gōng, biàn míng shù. zhí zhǎng wèi zhī èr. ruò jìn yù, bì biàn qí shí jìn. chūn gān, xià xīn, qiū fèi, dōng shèn, sì jì zhī yuè pí wáng, jiē bù kě shí. dāng jìn, bì xiān cháng. zhèng zhì dà cháo huì xiǎng yàn, yǔ guāng lù dài fū shì qí pǐn zhì zhī chà. qí cì wáng gōng bīn kè, yì rú zhī. zhū líng yuè xiǎng, zé shì shàn ér xiàn zhī. shí yī zhǎng lǜ zhǔ shí wáng shàn, yǐ gōng qí zhí.
尚食局:奉御二人, 正五品下。隋初為典御,又改為奉御。 直長五人, 正七品上。 食醫八人。 正九品下。 奉御掌謹其儲供,辨名數。直長為之貳。 若進御,必辨其時禁。春肝,夏心,秋肺,冬腎,四季之月脾王,皆不可食。當進, 必先嘗。正、至大朝會饗宴,與光祿大夫視其品秩之差。其賜王公賓客,亦如之。 諸陵月享,則視膳而獻之。食醫掌率主食王膳,以供其職。
shàng yào jú: fèng yù èr rén, zhèng wǔ pǐn xià. zhí zhǎng sì rén, zhèng qī pǐn shàng. shū lì sì rén. shì yù yī sì rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ yào shí èr rén, yào tóng sān shí rén. sī yī sì rén, zhèng bā pǐn xià.
尚藥局:奉御二人, 正五品下。 直長四人, 正七品上。 書吏四人。 侍御醫四人, 從六品上。 主藥十二人,藥童三十人。司醫四人, 正八品下。
yī zuǒ bā rén, zhèng bā pǐn xià. àn mó shī sì rén, zhòu jìn shī sì rén, hé kǒu zhī jiàng sì rén, zhǎng gù sì rén. fèng yù zhǎng hé hé yù yào jí zhěn hòu fāng mài zhī shì. zhí zhǎng wèi zhī èr. fán yào yǒu shàng zhōng xià sān pǐn, shàng yào wèi jūn, zhōng yào wèi chén, xià yào wèi zuǒ. hé zào zhī fǎ, yī jūn sān chén jiǔ zuǒ, bié rù wǔ cáng, fēn qí wǔ wèi. yǒu tāng wán gāo sàn zhī yòng. zhěn mài yǒu cùn guān chǐ zhī sān bù, yī zhī dà jīng. fán hé hé yǔ jiān shì qí fēn jì, yào chéng cháng ér jìn yān. shì yù yī, zhǎng zhěn hòu diào hé. zhǔ yào yào tóng, zhǔ guā xiāo dǎo shāi.
醫佐八人, 正八品下。 按摩師四人,咒禁師四人,合口脂匠四人,掌固四 人。奉御掌合和御藥及診候方脈之事。直長為之貳。凡藥有上、中、下三品,上藥 為君,中藥為臣,下藥為佐。合造之法,一君三臣九佐,別入五藏,分其五味。有 湯丸膏散之用。診脈有寸、關、尺之三部,醫之大經。凡合和與監視其分劑,藥成 嘗而進焉。侍御醫,掌診候調和。主藥、藥童,主刮削搗簁。
shàng yī jú: fèng yù èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhí zhǎng sì rén, zhèng qī pǐn xià. shū lìng shǐ sān rén, shū lì sì rén, zhǔ yī shí liù rén, zhǎng gù sì rén. fèng yù zhǎng yī fú, xiáng qí zhì dù, biàn qí míng shù. zhí zhǎng wèi zhī èr. fán tiān zǐ zhī fú miǎn shí yǒu sān yī, dà qiú miǎn, èr gǔn miǎn, yī miǎn, sì cuì miǎn, wǔ fú miǎn, liù xuán miǎn, qī tōng tiān guān, bā wǔ biàn, jiǔ biàn fú, shí jiè zé, shí yī bái shā mào, shí èr píng jīn zé, shí sān yì shàn guān. shì jù yú fú zhì. fán tiān zǐ zhī dà guī, yuē tǐng, zhǎng sān chǐ. zhèn guī, zhǎng chǐ yǒu èr cùn. ruò yǒu shì yú jiāo qiū shè jì, zé chū zhī yú nèi. jiāng xiǎng, zhì yú zhōng wěi mén, zé fèng zhèn guī yú jiān ér jìn zhī. jì shì, shòu ér cáng zhī. fán dà cháo huì, zé shè àn, fú bì ér chè zhī.
尚衣局:奉御二人, 從五品上。 直長四人, 正七品下。 書令史三人, 書吏四人,主衣十六人,掌固四人。奉御掌衣服,詳其制度,辨其名數。直長為之 貳。凡天子之服冕十有三;一,大裘冕,二袞冕,一冕,四毳冕,五黻冕,六玄 冕,七通天冠,八武弁,九弁服,十介幘,十一白紗帽,十二平巾幘,十三翼善冠。 事具《輿服志》。 凡天子之大珪,曰珽,長三尺。鎮珪,長尺有二寸。若有事 於郊丘社稷,則出之於內。將享,至於中壝門,則奉鎮珪於監而進之。既事,受而 藏之。凡大朝會,則設案,服畢而徹之。
shàng shě jú: fèng yù èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhí gōng liù rén, zhèng qī pǐn xià. shū lìng shǐ sān rén, shū lì qī rén, zhǎng gù shí rén, mù shì bā shí rén. fèng yù zhǎng diàn tíng zhāng shè tāng mù dēng zhú sǎ sǎo zhī shì. zhí zhǎng wèi zhī èr. fán xíng xìng, yù shè sān bù zhàng mù, yǒu gǔ zhàng dà zhàng cì zhàng xiǎo cì zhàng xiǎo zhàng, fán wǔ děng zhī zhàng wèi sān bù. qí wài zhì pái chéng yǐ wèi bì gǎn. pái chéng, lián bǎn wèi zhī, bǎn shàng huà bì xié shòu, biǎo lǐ jiē qī zhī. fán dà jì sì, yǒu shì yú jiāo tán, zé xiān shè xíng gōng yú tán zhī dōng nán xiàng, suí dì zhī yí, jiāng sì sān rì, zé shè dà cì yú wài wěi dōng mén zhī wài dào běi, nán xiàng ér shè zuò. ruò yǒu shì yú míng táng tài miào, zé shè dà cì yú dōng mén, rú jiāo tán zhī zhì. fán zhì zhāi zé shè wò yú zhèng diàn xī xù jí shì nèi, jù dōng xiàng, zhāng yú yíng xià. fán yuán zhèng dōng zhì dà cháo huì, zé shè fǔ yǐ yú zhèng diàn. shī tà xí xūn lú. shuò wàng shòu cháo, zé shī wò yú zhèng diàn, zhàng qún dǐng dài, fāng kuò yī zhàng sì chǐ yě.
尚舍局:奉御二人, 從五品上。 直工六人, 正七品下。 書令史三人, 書吏七人,掌固十人,幕士八十人。奉御掌殿廷張設、湯沐、燈燭、灑掃之事。直 長為之貳。凡行幸,預設三部帳幕, 有古帳、大帳、次帳、小次帳、小帳,凡五等 之帳為三部。 其外置排城以為蔽扞。 排城,連板為之,板上畫辟邪獸,表里皆 漆之。 凡大祭祀,有事於郊壇,則先設行宮於壇之東南向,隨地之宜,將祀三 日,則設大次於外壝東門之外道北,南向而設坐。若有事於明堂太廟,則設大次於 東門,如郊壇之制。凡致齋則設幄於正殿西序及室內,俱東向,張於楹下。凡元正、 冬至大朝會,則設斧扆於正殿。 施蹋席薰爐。朔望受朝,則施幄於正殿,帳裙頂帶, 方闊一丈四尺也。
shàng chéng jú: fèng yù èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhí zhǎng yī rén, zhèng qī pǐn xià. fèng chéng shí bā rén, zhèng jiǔ pǐn xià. xí yù wǔ shí rén, zhǎng xián wǔ shí rén, shòu yī qī shí rén. jìn mǎ liù rén, qī pǐn xià. sī kù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. sī lǐn èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. shū lìng shǐ yī rén, shū lì shí sì rén. fèng yù zhǎng nèi wài xián jiù zhī mǎ, biàn qí cū liáng, ér lǜ qí xí yù. zhí zhǎng wèi zhī èr. yī yuē zuǒ yòu fēi huáng xián, èr yuē zuǒ yòu jí liáng xián, sān yuē zuǒ yòu lóng méi xián, sì yuē zuǒ yòu biàn tú xián, wǔ yuē zuǒ yòu jué tí xián, liù yuē zuǒ yòu tiān yuàn xián. kāi yuán shí zhàng nèi liù xián, yuē fēi lóng xiáng lín fèng yuàn yuān chú jí liáng liù qún děng, hào liù jiù mǎ. fán mò mǎ gěi liào, yǐ shí wèi chà. fán wài mù jìn liáng mǎ, yìn yǐ sān huā fēi fēng zhī zì ér wèi zhì. fèng chéng zhǎng lǜ xí yù zhǎng xián jià shì jí mò sì zhī fǎ. sī kù zhǎng ān pèi chéng jù. sī lǐn zhǎng gǎo jiē chū nà. shòu yī zhǎng liáo mǎ bìng. chū shàng chéng jú zhǎng liù xián mǎ, hòu zhì nèi wài xián jiù shǐ, zhuān zhǎng yù mǎ. kāi yuán chū, yǐ shàng chéng jú lì xián jiù shǐ, nǎi shěng shàng chéng, qí zuǒ yòu liù xián jí jú guān, bìng lì xián jiù shǐ lǐng zhī yě. jìn mǎ jiù yí, měi rì shàng chéng yǐ jiù mǎ bā pǐ, fēn wèi zuǒ yòu xiāng, lì yú zhèng diàn cè gōng mén wài, hòu zhàng xià jí sàn. ruò dà chén shè, jí mǎ zài lè xuán zhī běi, yǔ dà xiàng xiāng cì. jìn mǎ èr rén, róng fú zhí biān, shì lì yú mǎ zhī zuǒ, suí mǎ jìn tuì. suī míng guǎn diàn zhōng, qí shí wǔ zhí, yòng zī yìn jiǎn zé, yī rú qiān niú bèi shēn. tiān bǎo bā zài, lǐ lín fǔ yòng shì, bà lì zhàng mǎ, yì shěng jìn mǎ guān. shí èr zài, yáng guó zhōng dāng zhèng, fù lì zhàng mǎ jí jìn mǎ guān, qián yuán fù shěng, shàng yuán fù zhì yě.
尚乘局:奉御二人, 從五品上。 直長一人, 正七品下。 奉乘十八人, 正九品下。 習馭五十人,掌閒五十人,獸醫七十人。進馬六人, 七品下。 司庫一人, 正九品下。 司廩二人, 正九品下。 書令史一人,書吏十四 人。奉御掌內外閒廄之馬,辨其粗良,而率其習馭。直長為之貳。 一曰左右飛黃閒, 二曰左右吉良閒,三曰左右龍媒閒,四曰左右抃駼閒,五曰左右駃騠閒,六曰左右 天苑閒。開元時仗內六閒,曰飛龍、祥麟、鳳苑、鵷芻、吉良、六群等,號六廄 馬。 凡秣馬給料,以時為差。凡外牧進良馬,印以三花飛風之字而為志。奉乘 掌率習馭、掌閒、駕士及秣飼之法。司庫掌鞍轡乘具。司廩掌藁秸出納。獸醫掌療 馬病。 初尚乘局掌六閒馬,後置內外閒廄使,專掌御馬。開元初,以尚乘局隸閒廄 使,乃省尚乘,其左右六閒及局官,並隸閒廄使領之也。進馬舊儀,每日尚乘以廄 馬八匹,分為左右廂,立於正殿側宮門外,候仗下即散。若大陳設,即馬在樂懸之 北,與大象相次。進馬二人,戎服執鞭,侍立於馬之左,隨馬進退。雖名管殿中, 其實武職,用資廕簡擇,一如千牛備身。天寶八載,李林甫用事,罷立仗馬,亦省 進馬官。十二載,楊國忠當政,復立仗馬及進馬官,乾元復省,上元復置也。
shàng niǎn jú: fèng yù èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhí zhǎng sì rén, zhèng qī pǐn xià. shàng niǎn èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. shū lìng shǐ èr rén, shū lì sì rén, zhǎng shàn liù rén, zhǎng hàn èr shí sì rén, zhǔ niǎn sān shí èr rén, fèng yú shí èr rén, zhǎng gù sì rén. fèng yù zhǎng yú niǎn, fēn qí cì xù ér biàn qí míng shù. zhí zhǎng wèi zhī èr. fán dà cháo huì zé chén yú tíng, dà jì sì zé chén yú miào. fán dà cháo huì, zé sǎn èr hàn yī, chén zhī yú tíng. kǒng què shàn yī bǎi wǔ shí yǒu liù, fēn jū zuǒ yòu. jiù dí wěi shàn, kāi yuán nián chū gǎi wèi xiù kǒng què. ruò cháng tīng cháo, jiē qù shàn, zuǒ yòu gè liú qí sān, yǐ bèi cháng yí.
尚輦局:奉御二人, 從五品上。 直長四人, 正七品下。 尚輦二人, 正九品下。 書令史二人,書吏四人,掌扇六人,掌翰二十四人,主輦三十二人, 奉輿十二人,掌固四人。奉御掌輿輦,分其次序而辨其名數。直長為之貳。凡大朝 會則陳於廷,大祭祀則陳於廟。凡大朝會,則傘二翰一,陳之於廷。 孔雀扇一百五 十有六,分居左右。舊翟尾扇,開元年初改為繡孔雀。 若常聽朝,皆去扇,左 右各留其三,以備常儀。
nèi guān
內官
fēi sān rén. zhèng yī pǐn. zhōu guān sān fū rén zhī wèi yě. suí yī zhōu zhì, lì sān fū rén. wǔ dé lì sì fēi: yī guì fēi, èr shū fēi, sān dé fēi, sì xián fēi, wèi cì hòu zhī xià. xuán zōng yǐ wèi hòu fēi sì xīng, qí yī zhèng hòu, bù yí gèng yǒu sì fēi, nǎi gǎi dìng sān fēi zhī wèi: huì fēi yī, lì fēi èr, huá fēi sān, xià yǒu liù yí měi rén cái rén sì děng, gòng èr shí rén yǐ bèi nèi guān zhī wèi yě. sān fēi zuǒ hòu, zuò ér lùn fù lǐ zhě yě. qí yú nèi, zé wú suǒ bù tǒng, gù bù yǐ yī wù míng yān. liù yí liù rén, zhèng èr pǐn, zhōu guān jiǔ pín zhī wèi yě. zhǎng jiào jiǔ yù sì dé, lǜ qí shǔ yǐ zàn dǎo hòu zhī lǐ yí. měi rén sì rén, zhèng sān pǐn, zhōu guān èr shí qī shì fù zhī wèi yě. zhǎng lǜ nǚ guān, xiū jì sì bīn kè zhī shì. cái rén qī rén, zhèng sì pǐn, zhōu guān bā shí yī yù nǚ zhī wèi. zhǎng xù yàn qǐn, lǐ sī xǐ, yǐ xiàn suì gōng.
妃三人。 正一品。《周官》三夫人之位也。隋依周制,立三夫人。武德立四妃: 一貴妃,二淑妃,三德妃,四賢妃,位次後之下。玄宗以為后妃四星,其一正後, 不宜更有四妃,乃改定三妃之位:惠妃一,麗妃二,華妃三,下有六儀、美人、才 人四等,共二十人以備內官之位也。 三妃佐後,坐而論婦禮者也。其於內,則 無所不統,故不以一務名焉。六儀六人, 正二品,《周官》九嬪之位也。 掌教 九御四德,率其屬以贊導後之禮儀。美人四人, 正三品,《周官》二十七世婦之位 也。 掌率女官,修祭祀賓客之事。才人七人, 正四品,《周官》八十一御女之 位。 掌敘宴寢,理絲枲,以獻歲功。
gōng guān liù shàng, rú liù shàng shū zhī zhí zhǎng.
宮官 六尚,如六尚書之職掌。
shàng gōng èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī jì èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn jì èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng jì èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ liù rén. sī yán èr rén, zhèng qī pǐn. diǎn yán èr rén, zhèng bā pǐn. zhǎng yán èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī bù èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn bù èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng bù èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ liù rén. sī wéi liù rén, zhèng liù pǐn. diǎn wéi liù rén, zhèng qī pǐn. zhǎng wéi liù rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. shàng gōng zhí, zhǎng dǎo yǐn zhōng gōng, zǒng sī jì sī yán sī bù sī wéi sì sī zhī guān shǔ. fán liù shàng shū wù chū nà wén bù, jiē yìn shǔ zhī. sī jì zhǎng yìn, fán gōng nèi zhū sī bù shū chū rù mù lù, shěn ér fù xíng yān. diǎn jì zuǒ zhī, nǚ shǐ zhǎng zhí wén shū. sī yán zhǎng xuān chuán qǐ zòu. sī bù zhǎng gōng rén míng bù lǐn cì. sī wéi zhǎng gōng wéi guǎn yuè.
尚宮二人, 正五品。 司記二人, 正六品。 典記二人, 正七品。 掌記二人, 正八品。 女史六人。司言二人, 正七品。 典言二人, 正八 品。 掌言二人, 正八品。 女史四人。司簿二人, 正六品。 典簿二人, 正七品。 掌簿二人, 正八品。 女史六人。司闈六人, 正六品。 典闈 六人, 正七品。 掌闈六人, 正八品。 女史四人。尚宮職,掌導引中宮, 總司記、司言、司簿、司闈四司之官屬。凡六尚書物出納文簿,皆印署之。司記掌 印,凡宮內諸司簿書出入目錄,審而付行焉。典記佐之,女史掌執文書。司言掌宣 傳啟奏。司簿掌宮人名簿廩賜。司闈掌宮闈管籥。
shàng yí èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī jí èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn jí èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng jí èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ shí rén, sī lè sì rén, zhèng liù pǐn. diǎn lè sì rén, zhèng qī pǐn. zhǎng lè èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. sī bīn èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn bīn èr rén, zhèng qī pǐn, zhǎng bīn èr rén. zhèng bā pǐn. sī zàn èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn zàn èr rén, zhèng liù pǐn. zhǎng zàn èr rén, zhèng liù pǐn. nǚ shǐ èr rén. shàng yí zhī zhí, zhǎng lǐ yí qǐ jū, zǒng sī jí sī lè sī bīn sī zàn sì sī zhī guān shǔ. sī jí zhǎng sì bù jīng jí bǐ zhá jī àn. sī dōng zhǎng lǜ lè rén xí lè, chén xuán fǔ jī jìn tuì. sī bīn zhǎng bīn kè cháo jiàn yàn huì shǎng cì. sī zàn zhǎng cháo jiàn yàn huì zàn xiāng.
尚儀二人, 正五品。 司籍二人, 正六品。 典籍二人, 正七品。 掌籍二人, 正八品。 女史十人,司樂四人, 正六品。 典樂四人, 正七 品。 掌樂二人, 正八品。 女史二人。司賓二人, 正六品。 典賓二人, 正七品, 掌賓二人。 正八品。 司贊二人, 正六品。 典贊二人, 正 六品。 掌贊二人, 正六品。 女史二人。尚儀之職,掌禮儀起居,總司籍、 司樂、司賓、司贊四司之官屬。司籍掌四部經籍、筆札几案。司東掌率樂人習樂, 陳懸、拊擊、進退。司賓掌賓客朝見、宴會賞賜。司贊掌朝見宴會贊相。
shàng fú èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī bǎo èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn bǎo èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng bǎo èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī yī èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn yī èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng yī èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī shì èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn shì èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng shì èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī zhàng èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn zhàng èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng zhàng èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. shàng fú zhī zhí, zhǎng gōng nèi fú yòng cǎi zhāng zhī shù, zǒng sī bǎo sī yī sī shì sī zhàng sì sī zhī guān shǔ. sī bǎo zhǎng ruì bǎo fú qì tú jí. sī yī zhǎng yī fú shǒu shì. sī shì zhǎng gāo mù jīn zhì. sī zhàng zhǎng yǔ yí zhàng wèi.
尚服二人, 正五品。 司寶二人, 正六品。 典寶二人, 正七品。 掌寶二人, 正八品。 女史四人。司衣二人, 正六品。 典衣二人, 正七 品。 掌衣二人, 正八品。 女史四人。司飾二人, 正六品。 典飾二人, 正七品。 掌飾二人, 正八品。 女史四人。司仗二人, 正六品。 典仗 二人, 正七品。 掌仗二人, 正八品。 女史二人。尚服之職,掌供內服用 采章之數,總司寶、司衣、司飾、司仗四司之官屬。司寶掌瑞寶、符契、圖籍。司 衣掌衣服首飾。司飾掌膏沐巾櫛。司仗掌羽儀仗衛。
shàng shí èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī shàn sì rén, zhèng liù pǐn. diǎn shàn sì rén, zhèng qī pǐn. zhǎng shàn sì rén, zhèng bā pǐn. zhǎng yùn èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén, sī yùn èr rén, zhèng qī pǐn. diǎn yùn èr rén,, zhèng qī pǐn. nǚ shǐ èr rén. sī yào èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn yào èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng yào èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī chì èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn chì èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng chì èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. shàng shí zhī zhí, zhǎng gōng shàn xiū pǐn qí zhī shù, zǒng sī shàn sī yùn sī yào sī chì sì sī zhī guān shǔ. fán jìn shí, xiān cháng zhī. sī shàn zhǎng zhì pēng jiān hé. sī yùn zhǎng jiǔ lǐ fén yǐn. sī yào zhǎng fāng yào. sī chì zhǎng gěi gōng rén lǐn xì fàn shí xīn tàn.
尚食二人, 正五品。 司膳四人, 正六品。 典膳四人, 正七品。 掌膳四人, 正八品。 掌醖二人, 正八品。 女史四人,司醖二人, 正七 品。 典醖二人,, 正七品。 女史二人。司藥二人, 正六品。 典藥二 人, 正七品。 掌藥二人, 正八品。 女史四人。司饎二人, 正六品。 典饎二人, 正七品。 掌饎二人, 正八品。 女史四人。尚食之職,掌供膳 羞品齊之數,總司膳、司醖、司藥、司饎四司之官屬。凡進食,先嘗之。司膳掌制 烹煎和。司醖掌酒醴枌飲。司藥掌方藥。司饎掌給宮人廩餼飯食、薪炭。
shàng qǐn èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī shè èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn shè èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng shè èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ sì rén. sī yú èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn yú èr rén, zhèng qī pǐn zhǎng yú èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ yī rén. sī yuàn èr rén, zhèng liù pǐn.
尚寢二人, 正五品。 司設二人, 正六品。 典設二人, 正七品。 掌設二人, 正八品。 女史四人。司輿二人, 正六品。 典輿二人, 正七 品 掌輿二人, 正八品。 女史一人。司苑二人, 正六品。
diǎn yuàn èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng yuàn èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. sī dēng èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn dēng èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng dēng èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. shàng qǐn zhī zhí, zhǎng yàn qǐn jìn yù zhī cì xù, zǒng sī shè sī yú sī yuàn sī dēng sì sī zhī guān shǔ. sī shè zhǎng wéi zhàng yīn xí sǎo sǎ zhāng shè. sī yú zhǎng yú niǎn sǎn shàn yǔ yí. sī yuàn zhǎng yuán yuàn zhǒng zhí shū guǒ. sī dēng zhǎng dēng zhú.
典苑二人, 正七品。 掌苑二人, 正八品。 女史二人。司燈二人, 正 六品。 典燈二人, 正七品。 掌燈二人, 正八品。 女史二人。尚寢之 職,掌燕寢進御之次序,總司設、司輿、司苑、司燈四司之官屬。司設掌幃帳茵席、 掃灑張設。司輿掌輿輦傘扇羽儀。司苑掌園苑種植蔬果。司燈掌燈燭。
shàng gōng èr rén, zhèng wǔ pǐn. sī zhì èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn zhì èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng zhì èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. sī zhēn èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn zhēn èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng zhēn èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ liù rén. sī cǎi èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn cǎi èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng cǎi èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. sī jì èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn jì èr rén, zhèng qī pǐn. zhǎng jì èr rén, zhèng bā pǐn. nǚ shǐ èr rén. shàng gōng zhī zhí, zhǎng nǚ gōng zhī chéng kè, zǒng sī zhì sī zhēn sī cǎi sī jì sì sī zhī guān shǔ. sī zhì zhǎng yī fú cái fèng. sī zhēn zhǎng bǎo huò. sī cǎi zhǎng zēng jǐn sī xǐ zhī shì. sī jì zhǎng zhī dù yī fú yǐn shí xīn tàn.
尚功二人, 正五品。 司制二人, 正六品。 典制二人, 正七品。 掌制二人, 正八品。 女史二人。司珍二人, 正六品。 典珍二人, 正七 品。 掌珍二人, 正八品。 女史六人。司彩二人, 正六品。 典彩二人, 正七品。 掌彩二人, 正八品。 女史二人。司計二人, 正六品。 典計 二人, 正七品。 掌計二人, 正八品。 女史二人。尚功之職,掌女功之程 課,總司制、司珍、司彩、司計四司之官屬。司制掌衣服裁縫。司珍掌寶貨。司彩 掌繒錦絲枲之事。司計掌支度衣服、飲食、薪炭。
gōng zhèng yī rén, zhèng wǔ pǐn. sī zhèng èr rén, zhèng liù pǐn. diǎn zhèng èr rén, zhèng qī pǐn. nǚ shǐ sì rén. gōng zhèng zhī zhí, zhǎng jiè lìng jiū jìn zhé fá zhī shì. sī zhèng diǎn zhèng zuǒ zhī. yòu táng zhì dìng gōng guān liù shàng shū èr shí sì sī zhí shì guān, yǐ bèi nèi zhí zhī shù.
宮正一人, 正五品。 司正二人, 正六品。 典正二人, 正七品。 女史四人。宮正之職,掌戒令、糾禁、謫罰之事。司正、典正佐之。 右唐制定宮 官六尚書、二十四司職事官,以備內職之數。
nèi shì shěng xīng jīng yǒu huàn zhě sì xīng, zài tiān shì yuán, dì zuò zhī xī. zhōu guān yǒu xiàng bó sì rén zhī zhí, jiē nèi guān yě. qián hàn gōng guān, duō yòng shì rén, hòu hàn shǐ yòng huàn zhě wèi gōng guān. jìn zhì dà zhǎng qiū qīng wèi hòu gōng guān, yǐ huàn zhě wèi zhī. suí wèi nèi shì shěng, yáng dì gǎi wèi zhǎng qiū jiān. wǔ dé fù wèi nèi shì. lóng shuò gǎi wèi nèi shì jiān, guāng zhái gǎi wèi sī gōng tái, shén lóng fù wèi nèi shì shěng yě.
內侍省 《星經》有宦者四星,在天市垣,帝坐之西。《周官》有巷伯、寺人之 職,皆內官也。前漢宮官,多用士人,後漢始用宦者為宮官。晉置大長秋卿為後宮 官,以宦者為之。隋為內侍省,煬帝改為長秋監。武德復為內侍。龍朔改為內侍監, 光宅改為司宮台,神龍復為內侍省也。
nèi shì sì yuán. cóng sì pǐn shàng. hàn wèi yuē zhǎng qiū qīng, liáng yuē dà zhǎng qiū, běi qí yuē zhōng shì zhōng, hòu zhōu yuē sī nèi shàng shì, suí yuē nèi shì, zhì èr rén. yáng dì yuē zhǎng qiū lìng, zhèng sì pǐn. wǔ dé fù wèi zhōng shì. zhōng guān zhī guì, jí yú cǐ yǐ. ruò yǒu shū xūn mào jī, zé yǒu bài dà jiāng jūn zhě, réng jiān nèi shì zhī guān. dé zōng zhì zuǒ yòu shén cè wēi yuǎn děng jìn bīng, mìng zhòng guān zhǎng zhī. měi jūn zhì zhōng wèi yī rén, huàn zhě wèi zhī. zì lǐ fǔ guó yú cháo ēn zhī hòu, jīng shī bīng bǐng, guī yú nèi guān, hào zuǒ yòu jūn zhōng wèi. jiāng bīng yú wài zhě, wèi zhī guān jūn róng shǐ. ér tiān xià jūn zhèn jié dù shǐ, jiē nèi guān yī rén jiān zhī, shì jù huàn zhě chuán yě. nèi cháng shì liù rén. zhèng wǔ pǐn xià. hàn dài wèi zhī zhōng cháng shì. nèi shì zhī zhí, zhǎng zài nèi shì fèng chū rù gōng yē xuān chuán zhī shì, zǒng yē tíng gōng wéi xī guān nèi pū nèi fǔ wǔ jú zhī guān shǔ. nèi cháng shì wèi zhī èr. fán huáng hòu jì xiān cán, zé xiāng yí. hòu chū, zé wèi zhī jiā yǐn.
內侍四員。 從四品上。漢、魏曰長秋卿,梁曰大長秋,北齊曰中侍中,後周曰 司內上士,隋曰內侍,置二人。煬帝曰長秋令,正四品。武德復為中侍。中官之貴, 極於此矣。若有殊勛懋績,則有拜大將軍者,仍兼內侍之官。德宗置左、右神策、 威遠等禁兵,命中官掌之。每軍置中尉一人,宦者為之。自李輔國、魚朝恩之後, 京師兵柄,歸於內官,號左、右軍中尉。將兵於外者,謂之觀軍容使。而天下軍鎮 節度使,皆內官一人監之,事具《宦者傳》也。 內常侍六人。正 五品下。漢代 謂之中常侍。 內侍之職,掌在內侍奉出入宮掖宣傳之事,總掖廷、宮闈、奚官、 內仆、內府五局之官屬。內常侍為之貳。凡皇后祭先蠶,則相儀。後出,則為之夾 引。
nèi gěi shì bā rén, cóng wǔ pǐn xià. zhǔ shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. lìng shǐ bā rén, shū lìng shǐ shí liù rén. nèi gěi shì zhǎng pàn shěng shì. fán yuán zhèng dōng zhì qún chén cháo hè zhōng gōng, zé chū rù xuān chuán. fán gōng rén yī fú fèi yòng, zé jù qí pǐn zhì, jì qí duō shǎo, chūn qiū èr shí, xuān sòng zhōng shū.
內給事八人, 從五品下。 主事二人, 從九品下。 令史八人,書令史 十六人。內給事掌判省事。凡元正、冬至群臣朝賀中宮,則出入宣傳。凡宮人衣服 費用,則具其品秩,計其多少,春秋二時,宣送中書。
nèi yè zhě jiān liù rén, zhèng liù pǐn xià. nèi yè zhě shí èr rén, cóng bā pǐn xià. nèi sì bó èr rén. zhèng qī pǐn xià. nèi yè zhě jiān zhǎng nèi xuān chuán. fán zhū qīn mìng fù cháo huì, suǒ sī jí qí rén shù, sòng nèi shì shěng. nèi yè zhě zhǎng zhū qīn mìng fù cháo jí bān wèi. nèi sì bó zhǎng jiū chá zhū bù fǎ zhī shì. suì dà nuó, zé jiān qí chū rù.
內謁者監六人, 正六品下。 內謁者十二人, 從八品下。 內寺伯二人。 正七品下。 內謁者監掌內宣傳。凡諸親命婦朝會,所司籍其人數,送內侍省。 內謁者掌諸親命婦朝集班位。內寺伯掌糾察諸不法之事。歲大儺,則監其出入。
yē tíng jú: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng sān rén, cóng bā pǐn xià. gōng jiào bó shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. jiān zuò sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. lìng shǐ sì rén, jì shǐ èr rén, shū lìng shǐ bā rén. yē tíng lìng zhǎng gōng jìn nǚ gōng zhī shì. fán gōng rén míng jí, sī qí chú fù, gōng sāng yǎng cán, huì qí kè yè. chéng zhǎng pàn jú shì. bó shì zhǎng jiào xí gōng rén shū suàn zhòng yì. jiān zuò zhǎng jiān dāng zá zuò.
掖廷局:令二人, 從七品下。 丞三人, 從八品下。 宮教博士二人, 從九品下。 監作四人, 從九品下。 令史四人,計史二人,書令史八人。 掖廷令掌宮禁女工之事。凡宮人名籍,司其除附,公桑養蠶,會其課業。丞掌判局 事。博士掌教習宮人書算眾藝。監作掌監當雜作。
gōng wéi jú: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. lìng shǐ sān rén, shū lì liù rén, nèi hūn rén èr shí rén, nèi zhǎng shàn shí liù rén, nèi gěi shǐ wú cháng yuán. gōng wéi jú lìng zhǎng shì fèng gōng wéi, chū rù guǎn yào. fán dà xiǎng tài miào, shuài qí shǔ yì yú shì, chū huáng hòu shén zhǔ zhì yú yú ér dēng zuò yān. jì shì, nà zhī. fán gōng rén wú guān pǐn zhě, chēng nèi gěi shǐ. ruò yǒu guān jí jīng jiě miǎn yīng xù xuǎn zhě, de lìng zhǎng shàng, qí xiǎo gěi shǐ xué shēng wǔ shí rén, jiē zǒng qí míng jí, yǐ gěi qí liáng lǐn. chéng zhǎng pàn jú shì. nèi gěi shǐ zhǎng zhū mén jìn wù chū nà zhī lì.
宮闈局:令二人, 從七品下。 丞二人, 從八品下。 令史三人,書吏 六人,內閽人二十人,內掌扇十六人,內給使無常員。宮闈局令掌侍奉宮闈,出入 管鑰。凡大享太廟,帥其屬詣於室,出皇后神主置於輿而登座焉。既事,納之。凡 宮人無官品者,稱內給使。若有官及經解免應敘選者,得令長上,其小給使學生五 十人,皆總其名籍,以給其糧廩。丞掌判局事。內給使掌諸門進物出納之歷。
xī guān jú: lìng èr rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. shū lìng shǐ sān rén, shū lì liù rén, yào tóng sì rén. xī guān lìng zhǎng xī lì gōng yì gōng guān pǐn mìng. chéng wèi zhī èr. fán gōng rén yǒu jí bìng, zé gōng qí yī yào, sǐ wáng zé gōng qí yī fú, gè shì qí pǐn mìng. réng yú suí jìn sì guān, wèi zhī xiū fú. suī wú pǐn, yì rú zhī. fán nèi mìng fù wǔ pǐn yǐ shàng wáng, wú qīn qī yú mù cè, sān nián nèi qǔ tóng xìng zhōng nán yī rén, yǐ shí zhǔ jì. wú tóng xìng, zé suǒ sī chūn qiū yǐ shǎo láo jì zhī.
奚官局:令二人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 書令史三人,書 吏六人,藥童四人。奚官令掌奚隸工役、宮官品命。丞為之貳。凡宮人有疾病,則 供其醫藥,死亡則供其衣服,各視其品命。仍於隨近寺觀,為之修福。雖無品,亦 如之。凡內命婦五品已上亡,無親戚於墓側,三年內取同姓中男一人,以時主祭。 無同姓,則所司春秋以少牢祭之。
nèi pū jú: lìng èr rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. shū lìng shǐ èr rén, shū lì sì rén, jià shì èr bǎi rén. nèi pū lìng zhǎng zhōng gōng chē chéng chū rù dǎo yǐn. chéng wèi zhī èr. fán zhōng gōng yǒu chū rù zé lìng jū zuǒ, chéng jū yòu, ér jiā yǐn zhī. fán huáng hòu zhī chē yǒu liù, shì zài yú fú yě. nèi fǔ jú: lìng èr rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. shū lìng shǐ èr rén, shū lì sì rén. nèi fǔ lìng zhǎng zhōng cáng bǎo huò, gěi nà míng shù. chéng wèi zhī èr. fán cháo huì wǔ pǐn yǐ shàng, cì juàn bó jīn yín qì yú diàn tíng zhě, bìng gōng zhī. zhū jiāng yǒu gōng, bìng fān qiú cí hái, yì rú zhī.
內仆局:令二人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 書令史二人,書 吏四人,駕士二百人。內仆令掌中宮車乘出入導引。丞為之貳。凡中宮有出入則令 居左,丞居右,而夾引之。凡皇后之車有六,事在《輿服》也。內府局:令二人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 書令史二人,書吏四人。內府令掌中藏 寶貨,給納名數。丞為之貳。凡朝會五品已上,賜絹帛金銀器於殿廷者,並供之。 諸將有功,並蕃酋辭還,亦如之。
tài cháng sì gǔ yuē zhì zōng, qín yuē fèng cháng, hàn gāo gǎi wèi tài cháng, liáng jiā sì zì, hòu dài yīn zhī.
太常寺 古曰秩宗,秦曰奉常,漢高改為太常,梁加「寺」字,後代因之。
qīng yī yuán, zhèng sān pǐn. liáng zhì shí èr qīng, tài cháng qīng wèi yī. zhōu suí pǐn dì sān. lóng shuò èr nián gǎi wèi fèng cháng, guāng zhái gǎi wèi sī lǐ qīng, shén lóng fù wèi tài cháng qīng yě. shǎo qīng èr rén. zhèng sì pǐn. suí zhì shǎo qīng èr rén, cóng sì pǐn. wǔ dé zhì yī rén, zhēn guān jiā zhì yī yuán. tài cháng qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó lǐ lè jiāo miào shè jì zhī shì, yǐ bā shǔ fēn ér lǐ zhī: yī yuē jiāo shè, èr yuē tài miào, sān yuē zhū líng, sì yuē tài lè, wǔ yuē gǔ chuī, liù yuē tài yī, qī yuē tài bo, bā yuē lǐn xī. zǒng qí guān shǔ, xíng qí zhèng lìng. shǎo qīng wèi zhī èr. fán guó yǒu dà lǐ, zé zàn xiāng lǐ yí. yǒu sī shè shì, zé wèi zhī yà xiàn. lǜ tài lè guān shǔ, sù shè lè xuán, yǐ gōng qí shì. yàn huì, yì rú zhī. ruò sān gōng xíng yuán líng, zé wèi zhī fù, gōng fú chéng hé bèi lǔ bù ér fèng qí lǐ. ruò dà jì sì, zé xiān shěng shēng qì. fán tài bǔ zhān guó zhī dà shì jí jì sì bo rì, jiē wǎng lì zhī yú tài miào nán mén zhī wài. fán zhòng chūn jiàn bīng jí sì shí pǐn wù gān zī xīn chéng zhě, jiē jiàn yān. fán yǒu shì yú zōng miào, shǎo qīng shuài tài zhù zhāi láng rù jiàn xiāng dēng, zhěng fú shén wò, chū rù shén zhǔ. jiāng xiǎng, zé xìng liáng yùn lìng shí zūn léi. fán bèi dà xiǎng zhī qì fú, yǒu sì yuàn. yī yuē tiān fǔ yuàn, èr yuē yù yī yuàn, sān yuē lè xuán yuàn, sì yuē shén chú yuàn.
卿一員, 正三品。梁置十二卿,太常卿為一。周、隋品第三。龍朔二年改為奉 常,光宅改為司禮卿,神龍復為太常卿也。 少卿二人。 正四品。隋置少卿二人, 從四品。武德置一人,貞觀加置一員。 太常卿之職,掌邦國禮樂、郊廟、社稷 之事,以八署分而理之:一曰郊社,二曰太廟,三曰諸陵,四曰太樂,五曰鼓吹, 六曰太醫,七曰太卜,八曰廩犧。總其官屬,行其政令。少卿為之貳。凡國有大禮, 則贊相禮儀。有司攝事,則為之亞獻。率太樂官屬,宿設樂懸,以供其事。宴會, 亦如之。若三公行園陵,則為之副,公服乘輅備鹵簿而奉其禮。若大祭祀,則先省 牲器。凡太卜占國之大事及祭祀卜日,皆往蒞之於太廟南門之外。凡仲春薦冰及四 時品物甘滋新成者,皆薦焉。凡有事於宗廟,少卿帥太祝、齋郎入薦香燈,整拂神 幄,出入神主。將享,則興良醖令實樽罍。凡備大享之器服,有四院。 一曰天府院, 二曰御衣院,三曰樂懸院,四曰神廚院。
chéng èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià.
丞二人, 從五品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人, 從九品下。
fǔ shí èr rén, shǐ èr shí sān rén. bó shì sì rén, cóng qī pǐn shàng. yè zhě shí rén, zàn yǐn èr shí rén. tài zhù liù rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. zhù shǐ liù rén. fèng lǐ èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
府十二人,史二十三人。博士四人, 從七品上。 謁者十人,贊引二十人。 太祝六人, 正九品上。 祝史六人。奉禮二人, 從九品上。
zàn zhě shí liù rén. xié lǜ láng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. tíng zhǎng bā rén, zhǎng gù shí èr rén, tài miào zhāi láng, jīng dū gè yī bǎi sān shí rén. tài miào mén pū, jīng dū gè sān shí rén. chéng zhǎng pàn sì shì. fán dà xiǎng tài miào, zé xiū qī sì yú tài miào xī mén zhī nèi. ruò xiá xiǎng, zé jiān xiū pèi xiǎng gōng chén zhī lǐ. zhǔ bù zhǎng yìn, gōu jiǎn jī shī, shěng shǔ chāo mù. lù shì zhǎng shòu shì fā chén. bó shì zhǎng wǔ lǐ zhī yí shì, běn xiān wáng zhī fǎ zhì, shì biàn suí shí ér sǔn yì yān. fán dà jì sì jí yǒu dà lǐ, zé yǔ qīng dǎo zàn qí yí. fán gōng yǐ xià nǐ shì, jiē jī qí gōng xíng, wèi zhī bāo biǎn. wú jué chēng zi, yǎng dé qiū yuán, shēng shí míng zhe, zé shì yuē xiān shēng. dà xíng dà míng, xiǎo xíng xiǎo míng zhī. gǔ yǒu zhōu shū shì fǎ, dà dài lǐ shì fǎ, hàn liú xī shì fǎ yī juàn, jìn zhāng jìng shì fǎ liǎng juǎn, yòu yǒu guǎng shì fǎ yī juàn, liáng shěn yuē zǒng jù gǔ jīn shì fǎ, fán yǒu yī bǎi liù shí wǔ chēng yě. ruò dà jì lǐ, qīng shěng shēng qì, yè zhě wèi zhī dǎo. ruò xiǎo sì jí gōng qīng dài fū yǒu jiā lǐ, yì mìng yè zhě yǐ zàn zhī. tài zhù zhǎng chū nà shén zhǔ yú tài miào zhī jiǔ shì, ér fèng xiǎng dì pèi gěi zhī yí. fán guó yǒu dà jì sì, fán jiāo miào zhī zhù bǎn, xiān jìn qǔ shǔ, nǎi sòng cí suǒ. jiāng shì, zé guì dú zhù wén, yǐ xìn yú shén lǐ chéng ér fén zhī. fán dà jì sì, qīng shěng shēng ér gào chōng. fán jì tiān jí rì yuè xīng chén zhī yù bó, zé fén zhī jì dì jí shè jì shān yuè, zé yì zhī dú wū, zé chén zhī. fèng lǐ láng zhǎng cháo huì jì sì jūn chén zhī bǎn wèi. fán zūn yǒu zhī zhì, shí yǒu sì, jì zé chén zhī. jì qì zhī wèi, fǔ guǐ wèi qián, xíng cì zhī, biān dòu wèi hòu. dà fán jì sì cháo huì, zài wèi zhě bài guì zhī jié, jiē zàn dǎo zhī, zàn zhě chéng chuán yān. yòu shè shēng bǎng zhī wèi, yǐ chéng shěng shēng zhī yí. fán chūn qiū èr zhòng, gōng qīng xún líng, zé zhǔ qí wēi yí gǔ chuī zhī jié ér xiāng lǐ yān. xié lǜ láng zhǎng hé liù lǚ liù lǜ, biàn sì shí zhī qì, bā fēng wǔ yīn zhī jié. fán tài lè, zé jiān shì zhī, wèi zhī kè xiàn. ruò dà jì sì xiǎng yàn zòu yú tíng, zé shēng táng zhí huī yǐ wèi zhī jié zhì, jǔ huī gōng gǔ chù ér hòu lè zuò, yǎn huī jiá yǔ ér hòu zhǐ.
贊者十六人。協律郎二人, 正八品上。 亭長八人,掌固十二人,太廟齋郎, 京、都各一百三十人。太廟門仆,京、都各三十人。丞掌判寺事。凡大饗太廟,則 修七祀於太廟西門之內。若祫享,則兼修配享功臣之禮。主簿掌印,勾檢稽失,省 署抄目。錄事掌受事發辰。博士掌五禮之儀式,本先王之法制,適變隨時而損益焉。 凡大祭祀及有大禮,則與卿導贊其儀。凡公已下擬諡,皆跡其功行,為之褒貶。無 爵稱子,養德邱園,聲實明著,則諡曰先生。大行大名,小行小名之。 古有《周書 諡法》,《大戴禮諡法》,漢劉熙《諡法》一卷,晉張靖《諡法》兩卷,又有《廣 諡法》一卷,梁沈約總聚古今諡法,凡有一百六十五稱也。 若大祭禮,卿省牲 器,謁者為之導。若小祀及公卿大夫有嘉禮,亦命謁者以贊之。太祝掌出納神主於 太廟之九室,而奉享禘佩給之儀。凡國有大祭祀,凡郊廟之祝版,先進取署,乃送 祠所。將事,則跪讀祝文,以信於神;禮成而焚之。凡大祭祀,卿省牲而告充。凡 祭天及日月星辰之玉帛,則焚之;祭地及社稷山嶽,則瘞之;瀆污,則沉之。奉禮 郎掌朝會祭祀君臣之版位。凡樽卣之制,十有四,祭則陳之。祭器之位,簠簋為前, 鈃次之,籩豆為後。大凡祭祀朝會,在位者拜跪之節,皆贊導之,贊者承傳 焉。又設牲榜之位,以成省牲之儀。凡春秋二仲,公卿巡陵,則主其威儀鼓吹之節 而相禮焉。協律郎掌和六呂六律,辨四時之氣,八風五音之節。凡太樂,則監試之, 為之課限。若大祭祀饗宴奏於廷,則升堂執麾以為之節制,舉麾工鼓柷而後樂作, 偃麾戛敔而後止。
liǎng jīng jiāo shè shǔ: lìng gè yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng yī rén, cóng bā pǐn shàng. fǔ èr rén, shǐ sì rén, diǎn shì sān rén, zhǎng gù wǔ rén, mén pū bā rén, zhāi láng yī bǎi yī shí rén. jiāo shè lìng zhǎng wǔ jiāo shè jì míng táng zhī wèi, cí sì qí dǎo zhī lǐ. chéng wèi zhī èr. fán dà jì sì, zé shè shén zuò yú tán shàng ér bié qí wèi, lì liáo tán ér xiān jī chái. fán yǒu hé shuò zhī biàn, zé zhì wǔ bīng yú tài shè, yǐ zhū sī yíng zhī yǐ qí biàn, guò shí ér bà zhī.
兩京郊社署:令各一人, 從七品下。 丞一人, 從八品上。府二人, 史四人,典事三人,掌固五人,門仆八人,齋郎一百一十人。郊社令掌五郊社稷明 堂之位,祠祀祈禱之禮。丞為之貳。凡大祭祀,則設神坐於壇上而別其位,立燎壇 而先積柴。凡有合朔之變,則置五兵於太社,以硃絲縈之以俟變,過時而罷之。
zhū líng shǔ: lìng yī rén, cóng wǔ pǐn shàng. lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǔ yī sì rén, zhǔ niǎn sì rén, zhǔ yào sì rén, diǎn shì sān rén, zhǎng gù èr rén. líng hù, gān, qiáo zhāo sì bǎi rén, xiàn dìng gōng sān bǎi rén. líng lìng zhǎng xiān dì shān líng, lǜ hù shǒu wèi zhī. chéng wèi zhī èr. fán shuò wàng yuán zhèng dōng zhì, jiē xiū xiǎng yú zhū líng. fán gōng chén mì qī péi zàng zhě tīng zhī, yǐ wén wǔ fēn wèi zuǒ yòu liè. zhū tài zǐ líng lìng gè yī rén, cóng bā pǐn xià. chéng yī rén. cóng jiǔ pǐn xià.
諸陵署:令一人, 從五品上。 錄事一人,府二人,史四人,主衣四人,主 輦四人,主藥四人,典事三人,掌固二人。陵戶,乾,橋、昭四百人,獻、定、恭 三百人。陵令掌先帝山陵,率戶守衛之。丞為之貳。凡朔望、元正、冬至,皆修享 於諸陵。凡功臣密戚陪葬者聽之,以文武分為左右列。諸太子陵令各一人, 從八品 下。 丞一人。 從九品下。
tài lè shǔ: lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng yī rén, cóng bā pǐn xià. fǔ sān rén, shǐ liù rén. lè zhèng bā rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì bā rén, zhǎng gù bā rén, wén wǔ èr wǔ láng yī bǎi sì shí rén. tài lè lìng diào hé zhōng lǜ, yǐ gōng bāng guó zhī jì sì xiǎng yàn. chéng wèi zhī èr. fán tiān zǐ gōng xuán zhōng qìng, fán sān shí liù jù, bó zhōng shí èr, biān zhōng èr èr, biān qìng shí èr, gòng wèi sān shí liù jià. dōng fāng xī fāng, qìng jù qǐ běi, zhōng jù cì zhī. nán fāng běi fāng, qìng jù qǐ xī, zhōng jù cì zhī. bó zhōng zài biān zhōng zhī jiān, gè yī chén wèi. sì yú jiàn gǔ, zuǒ chù yòu yǔ. yòu shè cháo yú dí guǎn chí xūn xì yú biān zhōng zhī xià. ǒu gē qín sè zhēng zhú, xì yú biān qìng zhī xià. qí zài diàn tíng qián, zé jiā gǔ chuī shí èr àn, yú jiàn gǔ zhī wài, yǔ bǎo zhī gǔ dà gǔ jīn duì gē xiāo jiā zhì yú qí shàng. yòu shè dēng gē zhōng jié gǔ sè qín zhēng jiā yú táng shàng, shēng hé xiāo chí yú táng xià. tài zǐ zhī tíng, chén xuān xuán, qù qí nán miàn bó zhōng biān zhōng biān qìng gè sān, fán jiǔ, shè yú chén chǒu shēn zhī wèi. sān jiàn gǔ yì rú zhī. fán gōng xuán zhī zuò, zé zòu wén wǔ wǔ, shì zài yīn lè zhì yě. fán dà yàn huì, zé shè shí bù jì. fán dà jì sì cháo huì yòng lè, biàn qí qǔ dù zhāng fú, ér fēn shǐ zhōng zhī cì. zài shì yú tài miào, měi shì zhuó xiàn gè yòng wǔ. shì jù yīn lè zhì. fán sì hào tiān shàng dì jí wǔ fāng dà míng yè míng zhī lè, jiē liù chéng, jì huáng dì qí shén zhōu shè jì zhī lè, jiē bā chéng, xiǎng zōng miào zhī lè, jiē jiǔ chéng. qí yú jì sì, sān chéng ér yǐ. wǔ yīn yǒu chéng shù, guān qí shù ér yòng zhī yě. fán xí lè, lì shī yǐ jiào. měi suì kǎo qí shī zhī kè yè, wèi shàng zhōng xià sān děng, shēn lǐ bù. shí nián dà xiào zhī, liàng yōu liè ér chù zhì yān. fán lè rén jí yīn shēng rén yīng jiào xí, jiē zhe bù jí, hé qí míng shù, fēn fān shàng xià.
太樂署:令一人, 從七品下。 丞一人, 從八品下。 府三人,史六人。 樂正八人, 從九品下。 典事八人,掌固八人,文武二舞郎一百四十人。太樂令 調合鐘律,以供邦國之祭祀享宴。丞為之貳。凡天子宮懸鐘磬,凡三十六虡, 鎛鍾 十二,編鐘二二,編磬十二,共為三十六架。東方西方,磬虡起北,鍾虡次之。南 方北方,磬虡起西,鍾虡次之。鎛鍾在編鐘之間,各依辰位。四隅建鼓,左柷右敔。 又設巢、竽、笛、管、篪、塤、繫於編鐘之下。偶歌琴、瑟、箏、築,繫於編磬之 下。其在殿廷前,則加鼓吹十二案,於建鼓之外,羽葆之鼓、大鼓、金鐓、歌簫、 笳置於其上。又設登歌鐘、節鼓、瑟、琴、箏、笳於堂上,笙、和、簫、篪於堂下。 太子之廷,陳軒懸,去其南面鎛鍾、編鐘編磬各三,凡九,設於辰、丑、申之位。 三建鼓亦如之。凡宮懸之作,則奏文武舞,事在《音樂志》也。 凡大宴會,則 設十部伎。凡大祭祀、朝會用樂,辨其曲度章服,而分始終之次。在事於太廟,每 室酌獻各用舞。 事具《音樂志》。 凡祀昊天上帝及五方《大明》、《夜明》之 樂,皆六成,祭皇地祇神州社稷之樂,皆八成,享宗廟之樂,皆九成。其餘祭祀, 三成而已。 五音有成數,觀其數而用之也。 凡習樂,立師以教。每歲考其師之 課業,為上中下三等,申禮部。十年大校之,量優劣而黜陟焉。凡樂人及音聲人應 教習,皆著簿籍,核其名數,分番上下。
gǔ chuī shǔ: lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng sān rén, cóng bā pǐn xià. fǔ sān rén, shǐ liù rén. lè zhèng sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì sì rén, zhǎng gù sì rén. gǔ chuī lìng zhǎng gǔ chuī shī yòng diào xí zhī jié, yǐ bèi lǔ bù zhī yí. chéng wèi zhī èr. fán dà jià xíng xìng, lǔ bù zé fēn qián hòu èr bù yǐ tǒng zhī. fǎ jià zé sān fēn jiǎn yī, xiǎo jià zé jiǎn dà jià zhī bàn. huáng tài hòu huáng hòu chū, zé rú xiǎo jià zhī lì. huáng tài zǐ zhī gǔ chuī, yì yǒu qián hòu èr bù. qīn wáng yǐ xià gè yǒu chà. fán dà jià xíng xìng, yǒu yè jǐng chén yán zhī zhì. dà jià yè jǐng shí èr bù, chén yán sān tòng. tài zǐ zhū wáng gōng qīng yǐ xià, jǐng yán yǒu chà. fán hé shuò zhī biàn, zé lǜ gōng rén shè wǔ gǔ yú tài shè. tài nuó, zé shuài gǔ jiǎo yǐ zhù zhèn zi chàng zhī.
鼓吹署:令一人, 從七品下。 丞三人, 從八品下。 府三人,史六人。 樂正四人, 從九品下。 典事四人,掌固四人。鼓吹令掌鼓吹施用調習之節,以 備鹵簿之儀。丞為之貳。凡大駕行幸,鹵簿則分前後二部以統之。法駕則三分減一, 小駕則減大駕之半。皇太后、皇后出,則如小駕之例。皇太子之鼓吹,亦有前後二 部。親王已下各有差。凡大駕行幸,有夜警晨嚴之制。 大駕夜警十二部,晨嚴三通。 太子諸王公卿已下,警嚴有差。 凡合朔之變,則率工人設五鼓於太社。太儺, 則帥鼓角以助侲子唱之。
dà yī shǔ: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǔ yào bā rén, yào tóng èr shí sì rén. yī jiān sì rén, cóng bā pǐn xià. yī zhèng bā rén, cóng jiǔ pǐn xià. yào yuán shī èr rén, yào yuán shēng bā rén, zhǎng gù sì rén. tài yī lìng zhǎng yī liáo zhī fǎ. chéng wèi zhī èr. qí shǔ yǒu sì, yuē: yī shī zhēn shī àn mó shī jìn zhòu shī. jiē yǒu bó shì yǐ jiào zhī. qí kǎo shì dēng yòng, rú guó zi zhī fǎ. fán yī shī yī gōng yī zhèng liáo rén jí bìng, yǐ qí quán duō shǎo ér shū zhī yǐ wèi kǎo kè. yào yuán shī, yǐ shí zhǒng shí shōu cǎi.
大醫署:令二人, 從七品下。 丞二人, 從八品下。 府二人,史四人, 主藥八人,藥童二十四人。醫監四人, 從八品下。 醫正八人, 從九品下。 藥園師二人,藥園生八人,掌固四人。太醫令掌醫療之法。丞為之貳。其屬有四, 曰:醫師、針師、按摩師、禁咒師。皆有博士以教之。其考試登用,如國子之法。 凡醫師、醫工、醫正療人疾病,以其全多少而書之以為考課。藥園師,以時種蒔收 采。
zhū yào yī bó shì yī rén, zhèng bā pǐn shàng. zhù jiào yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. yī shī èr shí rén, yī gōng yī bǎi rén, yī shēng sì shí rén, diǎn yào èr rén. bó shì zhǎng yǐ yī shù jiào shòu zhū shēng. yī shù, wèi xí běn cǎo, jiǎ yǐ mài jīng. fēn ér wèi yè, yī yuē tǐ liáo, èr yuē chuāng zhǒng, sān yuē shào xiǎo, sì yuē ěr mù kǒu chǐ, wǔ yuē jiǎo fǎ yě.
諸藥醫博士一人, 正八品上。 助教一人, 從九品下。 醫師二十人, 醫工一百人,醫生四十人,典藥二人。博士掌以醫術教授諸生。 醫術,謂習《本草》, 《甲乙脈經》。分而為業,一曰體療,二曰瘡腫,三曰少小,四曰耳目口齒,五曰 角法也。
zhēn bó shì yī rén, cóng bā pǐn xià. zhēn zhù jiào yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhēn shī shí rén, zhēn gōng èr shí rén, zhēn shēng èr shí rén. zhēn bó shì zhǎng jiào zhēn shēng yǐ jīng mài kǒng xué, shǐ shí fú chén sè huá zhī hòu, yòu yǐ jiǔ zhēn wèi bǔ xiè zhī fǎ. qí zhēn míng yǒu jiǔ, yīng bìng yòng zhī yě.
針博士一人, 從八品下。 針助教一人, 從九品下。 針師十人,針工 二十人,針生二十人。針博士掌教針生以經脈孔穴,使識浮沉澀滑之候,又以九針 為補瀉之法。其針名有九,應病用之也。
àn mó bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. àn mó shī sì rén, àn mó gōng shí liù rén, àn mó shēng shí wǔ rén. àn mó bó shì zhǎng jiào àn mó shēng xiāo xī dǎo yǐn zhī fǎ.
按摩博士一人, 從九品下。 按摩師四人,按摩工十六人,按摩生十五人。 按摩博士掌教按摩生消息導引之法。
zhòu jìn bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhòu jìn shī èr rén, zhòu jìn gōng bā rén, zhòu jìn shēng shí rén. zhòu jìn bó shì zhǎng jiào zhòu jìn shēng yǐ zhòu jìn, chú xié mèi zhī wèi lì zhě.
咒禁博士一人, 從九品下。 咒禁師二人,咒禁工八人,咒禁生十人。咒禁 博士掌教咒禁生以咒禁,除邪魅之為厲者。
tài bo shǔ: lìng yī rén, cóng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn. bo zhèng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. bo bó shì èr rén. cóng jiǔ pǐn xià. tài bo lìng zhǎng bǔ shì zhī fǎ. chéng wèi zhī èr. qí fǎ yǒu sì: yī guī, èr wǔ zhào, sān yì, sì shì. jiē biàn qí xiàng shù, tōng qí xiāo xī, suǒ yǐ dìng jí xiōng yān. fán guó yǒu jì sì, zé lǜ bo zhèng zhàn zhě, bo rì yú tài miào nán mén zhī wài. suì jì dōng zhī huì, shuài zhèn zi rù gōng zhōng táng zèng dà nuó. zèng, sòng yě, táng zhōng wǔ zhèn zi, yǐ sòng bù xiáng yě.
太卜署:令一人, 從八品下。 丞一人, 正九品。 卜正二人, 從九品 下。 卜博士二人。 從九品下。 太卜令掌卜筮之法。丞為之貳。 其法有四: 一龜,二五兆,三易,四式。 皆辨其象數,通其消息,所以定吉凶焉。凡國有 祭祀,則率卜正、占者,卜日於太廟南門之外。歲季冬之晦,帥侲子入宮中堂贈大 儺。 贈,送也,堂中舞侲子,以送不祥也。
lǐn xī shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén. zhèng jiǔ pǐn. lǐn xī lìng zhǎng jiàn xī shēng jí zī shèng zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán sān sì zhī shēng láo, gè yǒu míng shù. dà jì sì, zé yǔ tài zhù yǐ shēng jiù bǎng wèi, tài cháng qīng shěng shēng, zé běi miàn gào tú, nǎi qiān shēng yǐ shòu tài guān.
廩犧署:令一人, 正八品下。 丞一人。 正九品。 廩犧令掌薦犧牲及 粢盛之事。丞為之貳。凡三祀之牲牢,各有名數。大祭祀,則與太祝以牲就榜位, 太常卿省牲,則北面告腯,乃牽牲以授太官。
fén cí shǔ: lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng yī rén. cóng bā pǐn shàng. fén cí lìng chéng, zhǎng shén sì xiǎng jì sǎ sǎo zhī zhì.
汾祠署:令一人, 從七品下。 丞一人。 從八品上。 汾祠令、丞,掌 神祀、享祭、灑掃之制。
liǎng jīng qí tài gōng miào shǔ: lìng gè yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng gè yī rén, cóng bā pǐn shàng. lìng chéng zhǎng kāi hé sǎ sǎo jí chūn qiū zhòng shì zūn zhī lǐ.
兩京齊太公廟署:令各一人, 從七品下。 丞各一人, 從八品上。 令、 丞掌開合、灑掃及春秋仲釋尊之禮。
guāng lù sì qín yuē láng zhōng lìng, hàn yuē guāng lù xūn, zhǎng gōng diàn mén hù. liáng zhì shí èr qīng, jiā sì zì, chú xūn zì, yuē guāng lù qīng, zhǎng shàn shí, hòu yīn zhī. pǐn dì sān. lóng shuò gǎi wèi sī shàn sì zhèng qīng, guāng zhái gǎi wèi sī shàn sì qīng, shén lóng fù wèi guāng lù sì yě.
光祿寺 秦曰郎中令,漢曰光祿勛,掌宮殿門戶。梁置十二卿,加「寺」字,除 「勛」字,曰光祿卿,掌膳食,後因之。 品第三。龍朔改為司膳寺正卿,光宅 改為司膳寺卿,神龍復為光祿寺也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn. shǎo qīng èr rén. cóng sì pǐn shàng. qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó jiǔ lǐ shàn xiū zhī shì, zǒng tài guān zhēn xiū liáng yùn zhǎng hǎi zhī shǔ, xiū qí chǔ bèi, jǐn qí chū nà. shǎo qīng wèi zhī èr. guó yǒu dà jì sì, zé shěng shēng huò, shì zhuó dí. ruò sān gōng shè jì, zé wèi zhī zhōng xiàn. cháo huì yàn xiǎng, zé jié qí děng chà, liàng qí fēng yuē yǐ gōng yān.
卿一員, 從三品。 少卿二人。 從四品上。 卿之職,掌邦國酒醴、膳 羞之事,總太官、珍羞、良醖、掌醢之屬,修其儲備,謹其出納。少卿為之貳。國 有大祭祀,則省牲獲,視濯滌。若三公攝祭,則為之終獻。朝會宴享,則節其等差, 量其豐約以供焉。
chéng èr rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
丞二人, 從六品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人, 從九品上。
fǔ shí èr rén, shǐ èr shí yī rén, tíng zhǎng liù rén, zhǎng gù liù rén. chéng zhǎng pàn sì shì. zhǔ bù zhǎng yìn, gōu jiǎn jī shī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
府十二人,史二十一人,亭長六人,掌固六人。丞掌判寺事。主簿掌印,勾檢 稽失。錄事掌受事發辰。
tài guān shǔ: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. fǔ sì rén, shǐ rén. jiān shàn shí rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǔ shàn shí wǔ rén, gōng shàn èr qiān sì bǎi rén, zhǎng gù sì rén. tài guān lìng zhǎng gōng shàn shí zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán jì zhī rì, yǔ qīng yì chú shěng shēng huò, qǔ míng shuǐ yú yīn jiàn, qǔ míng huǒ yú yáng suì, shuài zǎi rén yǐ luán dāo gē shēng, qǔ qí máo xuè, shí zhī yú dòu, suì pēng shēng yān. yòu shī jìn zhuàn zhě shí fǔ guǐ, shè yú zhuàn mù zhī nèi. fán cháo huì yàn xiǎng, jiǔ pǐn yǐ shàng bìng gōng qí shàn shí. fán gòng fèng jì sì zhì zhāi zhī guān, zé shì qí pǐn zhì wèi zhī chà jiàng. guó zi jiān shì diàn, bǎi guān guān lǐ, yì rú zhī. fán tū wèi dāng shàng, jí mìng fù cháo cān yàn huì zhě, yì rú zhī.
太官署:令二人, 從七品下。 丞四人, 從八品下。 府四人,史人。 監膳十人, 從九品下。 主膳十五人,供膳二千四百人,掌固四人。太官令掌供 膳食之事。丞為之貳。凡祭之日,與卿詣廚省牲鑊,取明水於陰鑒,取明火於陽燧, 帥宰人以鑾刀割牲,取其毛血,實之於豆,遂烹牲焉。又師進饌者實簠簋,設於饌 幕之內。凡朝會宴享,九品已上並供其膳食。凡供奉祭祀致齋之官,則視其品秩為 之差降。國子監釋奠,百官觀禮,亦如之。凡突衛當上,及命婦朝參宴會者,亦如 之。
zhēn xiū shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ sān rén, shǐ liù rén, diǎn shū bā rén, táng jiàng wǔ rén, zhǎng gù sì rén. lìng zhǎng shù xiū zhī shì, chéng wèi zhī èr, yǐ shí biān dòu. lù chǎn zhī pǐn, yuē zhēn lì pú xiū, shuǐ wù zhī lèi, yuē yú yán líng qiàn. biàn qí míng shù, huì qí chū rù, yǐ gōng jì sì cháo huì bīn kè zhī lǐ yě.
珍羞署:令一人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 府三人,史六人, 典書八人,餳匠五人,掌固四人。令掌庶羞之事,丞為之貳,以實籩豆。陸產之品, 曰榛栗脯修,水物之類,曰魚鹽菱芡。辨其名數,會其出入,以供祭祀朝會賓客之 禮也。
liáng yùn shǔ: lìng èr rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ sān rén, shǐ liù rén. jiān shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng yùn sān shí rén, jiǔ jiàng shí sān rén, fèng zhì yī bǎi èr shí rén, zhǎng gù sì rén. lìng zhǎng gòng fèng bāng guó jì sì wǔ qí sān jiǔ zhī shì. chéng wèi zhī èr. wǔ qí sān jiǔ, yì jiàn zhōu guān. jiāo sì zhī rì, shuài qí shǔ yǐ shí zūn léi. ruò xiǎng tài miào, gōng qí yù chàng zhī jiǔ, yǐ shí liù yí. ruò yīng jìn zhě, zé gōng chūn bào qiū qīng tú lèi sāng luò děng jiǔ.
良醖署:令二人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 府三人,史六人。 監事二人, 從九品下。 掌醖三十人,酒匠十三人,奉觶一百二十人,掌固四人。 令掌供奉邦國祭祀五齊三酒之事。丞為之貳。 五齊三酒,義見《周官》。 郊祀 之日,帥其屬以實樽罍。若享太廟,供其郁鬯之酒,以實六彝。若應進者,則供春 暴、秋清、酴累、桑落等酒。
zhǎng hǎi shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǔ hǎi shí rén. lìng zhǎng gōng xī hǎi zhī shǔ, ér biàn qí míng wù. chéng wèi zhī èr. fán lù tù yáng yú děng sì hǎi.
掌醢署:令一人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 府二人,史四人, 主醢十人。令掌供醯醢之屬,而辨其名物。丞為之貳。 凡鹿、兔、羊、魚等四醢。
fán jì shén qí, xiǎng zōng miào, yòng zū hǎi yǐ shí dòu. yàn bīn kè, huì bǎi guān, hǎi jiàng yǐ hé gēng.
凡祭神祇,享宗廟,用菹醢以實豆。宴賓客,會百官,醢醬以和羹。
wèi wèi sì qín zhì wèi wèi, zhǎng gōng mén wèi tún bīng, shǔ guān yǒu gōng chē sī mǎ wèi shì lǚ bì sān lìng. liáng zhì shí èr qīng, wèi wèi jiā sì zì, guān jiā qīng zì. lóng shuò gǎi wèi sī wèi sì, xián hēng fù yě.
衛尉寺 秦置衛尉,掌宮門衛屯兵,屬官有公車司馬、衛士、旅賁三令。梁置十 二卿,衛尉加「寺」字,官加「卿」字。龍朔改為司衛寺,咸亨復也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn. shǎo qīng èr rén. cóng sì pǐn shàng. qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó qì xiè wén wù zhī shì, zǒng wǔ kù wǔ qì shǒu gōng sān shǔ zhī guān shǔ. shǎo qīng wèi zhī èr. fán tiān xià bīng qì rù jīng shī zhě, jiē jí qí míng shù ér cáng zhī. fán dà jì sì dà cháo huì, zé gōng qí yǔ yí jié yuè jīn gǔ wéi yì yīn xí zhī shǔ.
卿一員, 從三品。 少卿二人。 從四品上。 卿之職,掌邦國器械文物 之事,總武庫、武器、守宮三署之官屬。少卿為之貳。凡天下兵器入京師者,皆籍 其名數而藏之。凡大祭祀大朝會,則供其羽儀、節鉞、金鼓、帷帟、茵席之屬。
chéng èr rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. fǔ liù rén, shǐ shí yī rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù liù rén. chéng zhǎng pàn sì shì, biàn qì xiè chū nà zhī shù. zhǔ bù zhǎng yìn, gōu jiǎn jī shī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
丞二人,從六品上。主簿二人, 從七品上。 錄事一人,從九品上。府六人, 史十一人,亭長四人,掌固六人。丞掌判寺事,辨器械出納之數。主簿掌印,勾檢 稽失。錄事掌受事發辰。
wǔ kù: lìng liǎng jīng gè yī rén, cóng liù pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ liù rén, jiān shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. diǎn shì èr rén, zhǎng gù wǔ rén. lìng zhǎng cáng bāng guó zhī bīng zhàng qì xiè, biàn qí míng shù, yǐ bèi guó yòng. chéng wèi zhī èr. fán qīn zhēng jí dà tián xún shòu, yǐ dī yáng jiā zhū xióng jī xìn gǔ. ruò tài zǐ qīn zhēng jí dà jiāng chū shī, zé yòng jiā . fán yǒu shè, zé xiān jiàn jīn jī, jiān zhì gǔ yú gōng chéng mén zhī yòu. shì dà lǐ jí fǔ xiàn qiú tú zhì, zé wō qí gǔ.
武庫:令、 兩京各一人,從六品下。 丞二人, 從八品下。 府二人, 史六人,監事一人, 正九品上。 典事二人,掌固五人。令掌藏邦國之兵仗、器 械,辨其名數,以備國用。丞為之貳。凡親征及大田巡狩,以羝羊、猳豬、雄雞釁 鼓。若太子親征及大將出師,則用猳 。凡有赦,則先建金雞,兼置鼓於宮城 門之右。視大理及府縣囚徒至,則撾其鼓。
wǔ qì shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ liù rén, jiān shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì èr rén, zhǎng gù sì rén. lìng zhǎng zài wài róng qì, biàn qí míng wù, huì qí chū rù. chéng wèi zhī èr. fán dà jì sì dà cháo huì jí xún xìng, zé nà yú wǔ kù, gōng qí lǔ bù. ruò wáng gōng bǎi guān hūn zàng zhī lǐ, yīng gěi lǔ bù, yì gōng zhī.
武器署:令一人, 正八品下。 丞二人, 從九品下。 府二人,史六人, 監事一人, 從九品下。 典事二人,掌固四人。令掌在外戎器,辨其名物,會其 出入。丞為之貳。凡大祭祀大朝會及巡幸,則納於武庫,供其鹵簿。若王公百官婚 葬之禮,應給鹵簿,亦供之。
shǒu gōng shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ sì rén, jiān shì èr rén, zhǎng shè liù rén, mù shì yī qiān liù bǎi rén. lìng zhǎng bāng guó gōng zhàng zhī shǔ, biàn qí míng wù, huì qí chū rù. chéng wèi zhī èr. fán dà jì sì dà cháo huì jí xún xìng, zé shè wáng gōng bǎi guān wèi yú zhèng diàn nán mén wài.
守宮署:令一人, 正八品下。 丞二人, 正九品下。 府二人,史四人, 監事二人,掌設六人,幕士一千六百人。令掌邦國供帳之屬,辨其名物,會其出入。 丞為之貳。凡大祭祀大朝會及巡幸,則設王公百官位於正殿南門外。
zōng zhèng sì xīng jīng yǒu zōng zhèng xīng, zài dì zuò zhī dōng nán. qín zhì zōng zhèng, zhǎng zōng shǔ. liáng zhì shí èr qīng, zōng zhèng wèi yī, shǔ jiā sì zì. suí pǐn dì èr. guāng zhái gǎi wèi sī shǔ, shén lóng fù zhī yě.
宗正寺 《星經》有宗正星,在帝座之東南。秦置宗正,掌宗屬。梁置十二卿, 宗正為一,署加「寺」字。隋品第二。光宅改為司屬,神龍復之也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn shàng. shǎo qīng èr yuán. cóng sì pǐn shàng. chéng èr rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù yī rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. fǔ wǔ rén, shǐ jiǔ rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù sì rén. qīng zhī zhí, zhǎng jiǔ zú liù qīn zhī shǔ jí, yǐ bié zhāo mù zhī xù, bìng lǐng chóng xuán shǔ. shǎo qīng wèi zhī èr. jiǔ miào zhī zǐ sūn, jì tǒng wèi zōng, yú yuē zú. fán dà jì sì jí cè mìng cháo huì zhī lǐ, huáng qīn zhū qīn yīng péi wèi yù huì zhě, zé wèi zhī bù shū, yǐ shēn sī fēng. ruò huáng qīn wèi sān gōng zǐ sūn yīng xí fēng zhě, yì rú zhī. chéng zhǎng pàn sì shì. zhǔ bù zhǎng yìn jí gōu jiǎn jī shī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
卿一員, 從三品上。 少卿二員。 從四品上。 丞二人, 從六品上。 主簿一人, 從七品上。 錄事一人, 從九品上。 府五人,史九人,亭長 四人,掌固四人。卿之職,掌九族六親之屬籍,以別昭穆之序,並領崇玄署。少卿 為之貳。九廟之子孫,繼統為宗,餘曰族。凡大祭祀及冊命朝會之禮,皇親諸親應 陪位預會者,則為之簿書,以申司封。若皇親為三公子孫應襲封者,亦如之。丞掌 判寺事。主簿掌印及勾檢稽失。錄事掌受事發辰。
chóng xuán shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ sān rén, diǎn shì liù rén, zhǎng gù èr rén. lìng zhǎng jīng dū zhū guān zhī míng shù dào shì zhī zhàng jí, yǔ qí zhāi jiào zhī shì. chéng wèi zhī èr.
崇玄署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品下。 府二人,史三人, 典事六人,掌固二人。令掌京都諸觀之名數、道士之帳籍,與其齋醮之事。丞為之 貳。
tài pú sì tài pú, gǔ guān. liáng zhì shí èr qīng, shǔ jiā sì zì, hòu yīn zhī. lóng shuò gǎi wèi sī yù sì, guāng zhái wèi sī pū sì, shén lóng fù yě.
太僕寺 太僕,古官。梁置十二卿,署加「寺」字,後因之。龍朔改為司馭寺, 光宅為司仆寺,神龍復也。
qīng yī yuán. cóng sān pǐn. gǔ yǒu tài pú zhèng, jí qí míng yě. hòu wú zhèng zì, wéi míng tài pú. liáng zhì wèi liè qīng, suí pǐn dì sān. lóng shuò wèi sī yù zhèng qīng, guāng zhái yuē sī pū qīng, shén lóng fù yě. shǎo qīng èr rén. cóng sì pǐn shàng.
卿一員。 從三品。古有太僕正,即其名也。後無正字,唯名太僕。梁置為列卿, 隋品第三。龍朔為司馭正卿,光宅曰司仆卿,神龍復也。 少卿二人。 從四品上。
qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó jiù mù chē yú zhī zhèng lìng, zǒng chéng huáng diǎn chē zhī shǔ. fán jiān mù yáng mǎ suǒ tōng jí zhàng, měi suì zé shòu ér huì zhī, yǐ shàng shàng shū jià bù, yǐ yì qí guān lì zhī kǎo kè. fán sì zhòng zhī yuè, jì mǎ zǔ mǎ bù xiān mù mǎ shè.
卿之職,掌邦國廄牧、車輿之政令,總乘黃、典車之屬。凡監牧羊馬所通籍帳, 每歲則受而會之,以上尚書駕部,以議其官吏之考課。凡四仲之月,祭馬祖、馬步、 先牧、馬社。
chéng sì rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
丞四人, 從六品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人, 從九品上。
fǔ shí qī rén. shǐ sān shí sì rén, shòu yī liù bǎi rén, shòu yī bó shì sì rén, xué shēng yī bǎi rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù liù rén. chéng zhǎng pàn sì shì. zhǔ bù zhǎng yìn, gōu jiǎn jī shī, shěng shǔ chāo mù. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
府十七人。史三十四人,獸醫六百人,獸醫博士四人,學生一百人,亭長四人, 掌固六人。丞掌判寺事。主簿掌印,勾檢稽失,省署抄目。錄事掌受事發辰。
chéng huáng shǔ: lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng yī rén, cóng bā pǐn xià. fǔ yī rén, shǐ èr rén, diǎn shì bā rén, jià shì yī bǎi sì shí rén, yáng chē xiǎo lì shí sì rén, zhǎng gù liù rén. lìng zhǎng tiān zǐ chē hé, biàn qí míng shù yǔ xún yù zhī fǎ. chéng wèi zhī èr. fán chéng yú wǔ hé, shì jù yú fú zhì yě.
乘黃署:令一人, 從七品下。 丞一人, 從八品下。 府一人,史二人, 典事八人,駕士一百四十人,羊車小吏十四人,掌固六人。令掌天子車輅,辨其名 數與馴馭之法。丞為之貳。凡乘輿五輅, 事具《輿服志》也。
jiē yǒu fù chē, yòu yǒu shí èr chē, yuē zhǐ nán chē yuē jì lǐ gǔ chē bái lù chē luán qí chē pì è chē pí xuān chē gēng gēn chē ān chē sì wàng chē yáng chē huáng yuè chē bào wěi chē, qí chē shì jiàn yú fú zhì yě.
皆有副車,又有十二車, 曰指南車、曰記里鼓車、白鷺車、鑾旗車、辟惡車、 皮軒車、耕根車、安車、四望車、羊車、黃鉞車、豹尾車,其車飾見《輿服志》也。
shǔ chē yī shí yǒu èr. gǔ zhě shǔ chē bā shí yī chéng, huáng cháo zhì shí èr chéng yě.
屬車一十有二。 古者屬車八十一乘,皇朝置十二乘也。
chéng yú yǒu dà jià fǎ jià xiǎo jià, chē fú gè yǒu míng shù zhī chà. ruò yǒu dà lǐ, zé yǐ suǒ yù zhī hé jìn nèi. jì shì, zé shòu ér cáng zhī. fán jiāng yǒu shì, xiān qī sì shí rì, shàng chéng gōng mǎ rú hé sè, lǜ jià shì yù diào xí zhǐ nán děng shí èr chē.
乘輿有大駕、法駕、小駕,車服各有名數之差。若有大禮,則以所御之輅進內。 既事,則受而藏之。凡將有事,先期四十日,尚乘供馬如輅色,率駕士預調習指南 等十二車。
diǎn jiù shǔ: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ liù rén. zhǔ chéng liù rén, zhèng jiǔ pǐn xià. diǎn shì bā rén, zhí yù yī bǎi rén, jià shì bā bǎi rén, zhǎng gù liù rén. lìng zhǎng xì sì mǎ niú, gěi yǎng zá chù zhī shì. chéng wèi zhī èr.
典廄署:令二人, 從七品下。 丞四人, 從八品下。 府二人,史六人。 主乘六人, 正九品下。 典事八人,執馭一百人,駕士八百人,掌固六人。令掌 系飼馬牛,給養雜畜之事。丞為之貳。
diǎn mù shǔ: lìng èr rén, zhèng bā pǐn xià. chéng sì rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ sì rén, shǐ bā rén, jiān shì bā rén, diǎn shì shí liù rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǔ lào wǔ shí rén. lìng zhǎng mù zá chù, zào sū lào pú là gěi nà zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán qún mù suǒ sòng yáng dú, jiē shòu zhī, ér gōng lǐn xī shàng shí zhī yòng. zhū sī hé gōng zhě, yì rú zhī.
典牧署:令二人, 正八品下。 丞四人, 正九品下。 府四人,史八人, 監事八人,典事十六人, 從九品下。 主酪五十人。令掌牧雜畜,造酥酪脯臘給 納之事。丞為之貳。凡群牧所送羊犢,皆受之,而供廩犧、尚食之用。諸司合供者, 亦如之。
chē fǔ shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ yī rén, shǐ èr rén, diǎn shì sì rén, zhǎng gù liù rén. lìng zhǎng wáng gōng yǐ xià chē hé, biàn qí míng shù jí xún yù zhī fǎ. chéng wèi zhī èr. fán gōng yǐ xià, sì yáo chē. yī xiàng hé, èr gé yáo, sān mù hé, sì yáo hé. shì qí pǐn zhì ér gěi zhī. jiān gěi yù shì yě.
車府署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品下。 府一人,史二人, 典事四人,掌固六人。令掌王公已下車輅,辨其名數及馴馭之法。丞為之貳。凡公 已下,四軺車。 一象輅,二革軺,三木輅,四軺輅。視其品秩而給之。兼給馭士也。
shàng mù jiān yī rén, cóng wǔ pǐn xià. mù jiān, jiē huáng cháo zhì yě. fù jiān èr rén, zhèng liù pǐn xià. chéng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. zhǔ bù yī rén, zhèng bā pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ liù rén, diǎn shì bā rén, zhǎng gù sì rén.
上牧監一人, 從五品下。牧監,皆皇朝置也。 副監二人, 正六品下。 丞二人, 正八品上。 主簿一人, 正八品下。 錄事一人,府三人,史六 人,典事八人,掌固四人。
zhōng mù jiān yī rén, zhèng liù pǐn xià. fù jiān yī rén, cóng liù pǐn xià. chéng yī rén, cóng bā pǐn xià.
中牧監一人, 正六品下。 副監一人, 從六品下。 丞一人, 從八品下。
zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, diǎn shì sì rén, zhǎng gù sì rén.
主簿一人, 從九品下。 錄事一人,府二人,史四人,典事四人,掌固四人。
xià mù jiān yī rén, cóng liù pǐn xià. fù jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng.
下牧監一人, 從六品下。 副監一人, 正七品下。 丞一人, 正九品上。
zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhū mù jiān zhǎng qún mù zī kè zhī shì. fán mǎ wǔ qiān pǐ wèi shàng jiān, sān qiān pǐ yǐ shàng wèi zhōng jiān, yī qiān pǐ yǐ shàng wèi xià jiān, fán mǎ zhī qún, yǒu mù zhǎng wèi. fán mǎ, yǒu zuǒ yòu jiān, yǐ bié qí cū liáng, yǐ shù jì míng, zhe zhī bù jí. xì mǎ chēng zuǒ, cū mǎ chēng yòu. fán zhū qún mù, lì nán běi dōng xī sì shǐ yǐ fēn tǒng zhī, qí mǎ jiē yìn. měi nián zhōng, jiān mù shǐ xún àn zī shù, yǐ gōng guò xiāng chú, wèi zhī kǎo kè.
主簿一人, 從九品下。 諸牧監掌群牧孳課之事。凡馬五千匹為上監,三千 匹已上為中監,一千匹已上為下監,凡馬之群,有牧長尉。凡馬,有左、右監,以 別其粗良,以數紀名,著之簿籍。細馬稱左,粗馬稱右。凡諸群牧,立南北東西四 使以分統之,其馬皆印。每年終,監牧使巡按孳數,以功過相除,為之考課。
shā yuàn jiān yī rén, cóng liù pǐn xià. fù jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià.
沙苑監一人, 從六品下。 副監一人, 正七品下。 丞一人, 正九品下。
zhǔ bù èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ liù rén, diǎn shì sì rén, zhǎng gù èr rén. shā yuàn jiān, zhǎng mù yǎng lǒng yòu zhū mù niú yáng, yǐ gōng qí yàn huì jì sì jí shàng shí suǒ yòng. měi suì yǔ diǎn mù fēn yuè yǐ gōng zhī. chéng wèi zhī èr. ruò bǎi sī yīng gōng zhě, zé sì shí jiē gōng. fán yáng máo jí zá chù máo pí jiǎo, jiē jù shù shēn yǒu sī.
主簿二人, 從九品下。 錄事一人,府三人,史六人,典事四人,掌固二人。 沙苑監,掌牧養隴右諸牧牛羊,以供其宴會祭祀及尚食所用。每歲與典牧分月以供 之。丞為之貳。若百司應供者,則四時皆供。凡羊毛及雜畜毛皮角,皆具數申有司。
dà lǐ sì gǔ wèi zhǎng xíng wèi shì, yòu yuē lǐ. hàn jǐng dì jiā dà zì, qǔ tiān guān guì rén zhī láo yuē dà lǐ zhī yì. hòu hàn hòu, gǎi wèi tíng wèi, wèi fù wèi dà lǐ. nán cháo yòu míng tíng wèi, liáng gǎi míng qiū qīng, běi qí suí wèi dà lǐ, jiā sì zì. lóng shuò gǎi wèi xiáng xíng sì, guāng zhái wèi sī xíng, shén lóng fù gǎi.
大理寺 古謂掌刑為士,又曰理。漢景帝加「大」字,取天官貴人之牢曰大理之 義。後漢後,改為廷尉,魏復為大理。南朝又名廷尉,梁改名秋卿,北齊、隋為大 理,加「寺」字。龍朔改為詳刑寺,光宅為司刑,神龍復改。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn. gǔ huò míng tíng wèi, běi qí jiā sì zì. suí pǐn dì sān. lóng shuò wèi xiáng xíng zhèng qīng, guāng zhái wèi sī xíng qīng, shén lóng fù wèi dà lǐ qīng. shǎo qīng èr yuán. cóng sì pǐn shàng. qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó zhé yù xiáng xíng zhī shì. shǎo qīng wèi zhī èr. fán fàn zhì liú sǐ, jiē xiáng ér zhì zhī, yǐ shēn xíng bù. réng yú zhōng shū mén xià xiáng fù. fán lì cáo bǔ shǔ fǎ guān, zé yǔ xíng bù shàng shū shì láng yì qí rén kě fǒu, rán hòu zhù nǐ.
卿一員, 從三品。古或名廷尉,北齊加「寺」字。隋品第三。龍朔為詳刑正卿, 光宅為司刑卿,神龍復為大理卿。 少卿二員。 從四品上。 卿之職,掌邦國 折獄詳刑之事。少卿為之貳。凡犯至流死,皆詳而質之,以申刑部。仍於中書、門 下詳覆。凡吏曹補署法官,則與刑部尚書、侍郎議其人可否,然後注擬。
zhèng èr rén, cóng wǔ pǐn xià. chéng liù rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng. fǔ èr shí bā rén, shǐ wǔ shí liù rén. zhèng zhǎng cān yì xíng pì, xiáng zhèng kē tiáo zhī shì. fán liù chéng duàn zuì bù dāng, zé yǐ fǎ zhèng zhī. chéng zhǎng fēn pàn sì shì. zhǔ bù zhǎng yìn, shěng shǔ chāo mù, gōu jiǎn jī shī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén. yù chéng sì rén, zhǎng lǜ yù lì, jiǎn xiào qiú tú, jí jiā zhàng zhī shì. yù shǐ liù rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù bā rén. wèn shì yī bǎi sì shí bā rén, zhǎng jué zuì rén. sī zhí liù rén, cóng liù pǐn shàng.
正二人, 從五品下。 丞六人, 從六品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人, 從九品上。 府二十八人,史五十六人。正掌參議刑辟,詳正科 條之事。凡六丞斷罪不當,則以法正之。丞掌分判寺事。主簿掌印,省署抄目,勾 檢稽失。錄事掌受事發辰。獄丞四人,掌率獄吏,檢校囚徒,及枷杖之事。獄史六 人,亭長四人,掌固八人。問事一百四十八人,掌決罪人。司直六人, 從六品上。
píng shì shí èr rén, cóng bā pǐn xià. zhǎng chū shǐ tuī hé. píng shì shǐ shí sì rén. qí xíng fǎ kē mù, yǐ zài yú xíng bù.
評事十二人, 從八品下。 掌出使推核。評事史十四人。 其刑法科目,已 載於刑部。
hóng lú sì zhōu yuē dà xíng rén, qín yuē diǎn kè, hàn jǐng dì yuē dà xíng, wǔ dì yuē dà hóng lú. liáng zhì shí èr qīng, hóng lú wèi dōng qīng, qù dà zì, shǔ wèi sì. hòu zhōu yuē bīn bù, suí yuē hóng lú sì. lóng shuò gǎi wèi tóng wén sì, guāng zhái yuē sī bīn sì, shén lóng fù yě.
鴻臚寺 周曰大行人,秦曰典客,漢景帝曰大行,武帝曰大鴻臚。梁置十二卿, 鴻臚為冬卿,去「大」字,署為寺。後周曰賓部,隋曰鴻臚寺。龍朔改為同文寺, 光宅曰司賓寺,神龍復也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn. shǎo qīng èr rén. cóng sì pǐn shàng. qīng zhī zhí, zhǎng bīn kè jí xiōng yí zhī shì, lǐng diǎn kè sī yí èr shǔ, yǐ lǜ qí guān shǔ, gōng qí zhí wù. shǎo qīng wèi zhī èr. fán sì fāng yí dí jūn zhǎng cháo jiàn zhě, biàn qí děng wèi, yǐ bīn dài zhī. fán èr wáng hòu jí yí dí jūn zhǎng zhī zǐ xí guān jué zhě, jiē biàn qí dí shù, xiáng qí kě fǒu. ruò zhū fān rén qiú qú yǒu fēng lǐ mìng, zé shòu cè ér wǎng qí guó. fán tiān xià sì guān sān gāng, jí jīng dū dà dé, jiē qǔ qí dào dé gāo miào wèi zhòng suǒ tuī zhě bǔ chōng, shēn shàng shū cí bù. huáng dì tài zǐ wèi wǔ fú zhī qīn jí dà chén fā āi lín pèi, zé zàn xiāng yān. fán zhào zàng dà chén, yī pǐn zé qīng hù qí sàng shì, èr pǐn zé shǎo qīng, sān pǐn chéng yī rén wǎng. jiē mìng sī yí, yǐ shì lǐ zhì.
卿一員, 從三品。 少卿二人。 從四品上。 卿之職,掌賓客及凶儀之 事,領典客、司儀二署,以率其官屬,供其職務。少卿為之貳。凡四方夷狄君長朝 見者,辨其等位,以賓待之。凡二王后及夷狄君長之子襲官爵者,皆辨其嫡庶,詳 其可否。若諸蕃人酋渠有封禮命,則受冊而往其國。凡天下寺觀三綱,及京都大德, 皆取其道德高妙、為眾所推者補充,申尚書祠部。皇帝太子為五服之親及大臣發哀 臨沛,則贊相焉。凡詔葬大臣,一品則卿護其喪事,二品則少卿,三品丞一人往。 皆命司儀,以示禮制。
chéng èr rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù yī rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
丞二人, 從六品上。 主簿一人, 從七品上。 錄事二人, 從九品上。
fǔ wǔ rén, shǐ shí yī rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù liù rén. chéng zhǎng pàn sì shì. zhǔ bù zhǎng yìn, gōu jiǎn jī shī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
府五人,史十一人,亭長四人,掌固六人。丞掌判寺事。主簿掌印,勾檢稽失。 錄事掌受事發辰。
diǎn kè shǔ: lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. zhǎng kè shí wǔ rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. diǎn kè shí sān rén, fǔ sì rén, shǐ bā rén, bīn pū shí bā rén, zhǎng gù èr rén. diǎn kè lìng zhǎng èr wáng hòu zhī bǎn jí jí sì yí guī huà zài fān zhě zhī míng shù. chéng wèi zhī èr. fán cháo gòng yàn xiǎng sòng yíng, jiē yù yān. biàn qí děng wèi, gōng qí zhí shì. fán qiú qú shǒu lǐng cháo jiàn zhě, jiē guǎn gōng zhī. rú jí bìng sǐ sàng, liàng shì gěi zhī. hái fān, zé zuǒ qí cí xiè zhī jié.
典客署:令一人, 從七品下。 丞二人, 從八品下。 掌客十五人, 正 九品上。 典客十三人,府四人,史八人,賓仆十八人,掌固二人。典客令掌二 王后之版籍及四夷歸化在蕃者之名數。丞為之貳。凡朝貢、宴享、送迎,皆預焉。 辨其等位,供其職事。凡酋渠首領朝見者,皆館供之。如疾病死喪,量事給之。還 蕃,則佐其辭謝之節。
sī yí shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. sī yí liù rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǎng shè shí bā rén, zhāi láng sān shí sān rén, zhǎng yīn sì rén, mù shì liù shí rén. sī yí lìng zhǎng xiōng lǐ zhī yí shì jí sàng zàng zhī jù. chéng wèi zhī èr. fán jīng guān zhí shì sān pǐn yǐ shàng sàn guān èr pǐn yǐ shàng jīng guān sì pǐn yǐ shàng, rú zāo sàng hōng zú, liàng pǐn zèng jì zàng, jiē gōng gěi zhī.
司儀署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品下。 司儀六人,府二 人,史四人,掌設十八人,齋郎三十三人,掌因四人,幕士六十人。司儀令掌凶禮 之儀式及喪葬之具。丞為之貳。凡京官職事三品已上、散官二品已上、京官四品已 上,如遭喪薨卒,量品贈祭葬,皆供給之。
sī nóng sì hàn chū zhì sù nèi shǐ, jǐng dì gǎi wèi dà nóng, wǔ dì jiā sī zì. liáng zhì shí èr qīng, yǐ shǔ wèi sì, yǐ guān wèi qīng, suí wèi sī nóng qīng, lóng shuò èr nián gǎi wèi sī jià qīng, xián hēng fù yě.
司農寺 漢初治粟內史,景帝改為大農,武帝加「司」字。梁置十二卿,以署為 寺,以官為卿,隋為司農卿,龍朔二年改為司稼卿,咸亨復也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn shàng. shǎo qīng èr yuán. cóng sì pǐn shàng. qīng zhī zhí, zhǎng bāng guó cāng chǔ wěi jī zhī shì, zǒng shàng lín tài cāng gōu dùn dǎo guān sì shǔ yǔ zhū jiān zhī guān shǔ, jǐn qí chū nà. shǎo qīng wèi zhī èr. fán jīng bǎi sī guān lì lù gěi jí cháng liào, jiē yǎng gěi zhī. mèng chūn jí tián jì xiān nóng, zé jìn lěi sì, jì dōng cáng bīng, zhòng chūn bān bīng, jiē jì sī hán.
卿一員, 從三品上。 少卿二員。 從四品上。 卿之職,掌邦國倉儲委 積之事,總上林、太倉、鈎盾、導官四署與諸監之官屬,謹其出納。少卿為之貳。 凡京百司官吏祿給及常料,皆仰給之。孟春藉田祭先農,則進耒耜,季冬藏冰,仲 春頒冰,皆祭司寒。
chéng liù rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
丞六人, 從六品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人, 從九品上。
fǔ èr shí fēn rén, shǐ qī shí liù rén, jì shǐ sān rén, tíng zhǎng jiǔ rén, zhǎng gù qī rén. chéng zhǎng pàn sì shì. fán tiān xià zū jí zhé zào zhuǎn yùn yú jīng dū, jiē yuè ér nà zhī, yǐ gōng guó yòng, yǐ lù bǎi guān. zhǔ bù zhǎng yìn, shǔ chāo mù, gōu jiǎn jī shī. fán zhì mù qì èr shí zhī, yīng xū chū nà, yǔ shǔ hé zhī. lù shì zhǎng shòu shì fā chén.
府二十分人,史七十六人,計史三人,亭長九人,掌固七人。丞掌判寺事。凡 天下租及折造轉運於京都,皆閱而納之,以供國用,以祿百官。主簿掌印,署抄目, 勾檢稽失。凡置木契二十隻,應須出納,與署合之。錄事掌受事發辰。
shàng lín shǔ: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. fǔ qī rén, shǐ shí sì rén, jiān shì shí jiǔ rén, diǎn shì èr shí sì rén, zhǎng gù wǔ rén. lìng zhǎng yuàn yòu yuán chí zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán zhí guǒ shù shū, yǐ gōng cháo huì jì sì. qí shàng shí suǒ jìn, jí zhū sī cháng liào, jì dōng cáng bīng, jiē zhǔ zhī.
上林署:令二人, 從七品下。 丞四人, 從八品下。 府七人,史十四 人,監事十九人,典事二十四人,掌固五人。令掌苑囿園池之事。丞為之貳。凡植 果樹蔬,以供朝會祭祀。其尚食所進,及諸司常料,季冬藏冰,皆主之。
tài cāng shǔ: lìng sān rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. fǔ shí rén, shǐ èr shí rén, jiān shì shí rén. cóng jiǔ pǐn xià. lìng zhǎng jiǔ gǔ lǐn cáng. chéng wèi zhī èr. fán záo jiào zhì wū, jiē míng zhuān wèi yǔ hú zhī shù, yǔ qí nián yuè rì, shòu lǐng sù guān lì xìng míng. yòu lì pái rú qí míng.
太倉署:令三人, 從七品下。 丞二人, 從八品下。 府十人,史二十 人,監事十人。 從九品下。 令掌九穀廩藏。丞為之貳。凡鑿窖置屋,皆銘磚 為庾斛 之數,與其年月日,受領粟官吏姓名。又立牌如其銘。
gōu dùn shǔ: lìng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. chéng sì rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. fǔ qī rén, shǐ shí sì rén, jiān shì shí rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí jiǔ rén, zhǎng gù wǔ rén. lìng zhǎng gōng bāng guó xīn chú zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán jì sì cháo huì bīn kè xiǎng yàn, suí chà jiàng gěi zhī.
鈎盾署:令二人, 正八品上。 丞四人, 正九品上。 府七人,史十四 人,監事十人, 從九品下。 典事十九人,掌固五人。令掌供邦國薪芻之事。丞 為之貳。凡祭祀、朝會、賓客享宴,隨差降給之。
dǎo guān shǔ: lìng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. chéng sì rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. fǔ bā rén, shǐ shí liù rén, jiān shì shí rén. cóng jiǔ pǐn shàng. lìng zhǎng dǎo zé mǐ mài zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán jiǔ gǔ zhī yòng, suí qí jīng cū chà qí hào sǔn ér gōng zhī.
導官署:令二人, 正八品上。 丞四人, 正九品上。 府八人,史十六 人,監事十人。 從九品上。 令掌導擇米麥之事。丞為之貳。凡九穀之用,隨其 精粗、差其耗損而供之。
tài yuán yǒng fēng lóng mén zhū cāng: měi cāng jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn shàng.
太原、永豐、龍門諸倉:每倉監一人, 正七品下。 丞二人, 從八品上。
lù shì yī rén, diǎn shì liù rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǎng gù sì rén. cāng jiān zhǎng cāng jiào chǔ jī zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán chū nà zhàng zhǐ, suì zhōng shàng yú sì sī.
錄事一人,典事六人,府二人,史四人,掌固四人。倉監掌倉窖儲積之事。丞 為之貳。凡出納帳紙,歲終上於寺司。
sī zhú jiān: jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. fù jiān yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn shàng. lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, diǎn shì sān shí rén, zhǎng gù sì rén. sī zhú jiān zhǎng zhí yǎng yuán zhú. fù jiān wèi zhī èr. suì zhōng, yǐ zhú gōng zhī duō shǎo wèi kǎo kè.
司竹監:監一人, 正七品下。 副監一人, 正八品下。 丞二人, 從八 品上。 錄事一人,府二人,史四人,典事三十人,掌固四人。司竹監掌植養園 竹。副監為之貳。歲終,以竹功之多少為考課。
wēn quán jiān: quán zài jīng zhào fǔ zhāo yīng xiàn zhī xī. jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn shàng, lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ èr rén, zhǎng gù sì rén. wēn quán jiān zhǎng tāng chí gōng jìn zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán wáng gōng yǐ xià zhì yú shù rén, tāng quán guǎn yǒu chà, bié qí guì jiàn, ér jìn qí yú yuè. fán jìn tāng zhī dì, rùn zé suǒ jí, guā guǒ zhī shǔ xiān shí ér yù zhě, bì bāo guǐ ér jìn zhī, yǐ jiàn líng miào.
溫泉監: 泉在京兆府昭應縣之西。 監一人, 正七品下。 丞二人, 從 八品上, 錄事一人,府二人,史二人,掌固四人。溫泉監掌湯池宮禁之事。丞 為之貳。凡王公已下至於庶人,湯泉館有差,別其貴賤,而禁其逾越。凡近湯之地, 潤澤所及,瓜果之屬先時而毓者,必苞匭而進之,以薦陵廟。
jīng dū yuàn zǒng jiān: jiān gè yī rén, cóng wǔ pǐn xià. fù jiān yī rén, cóng liù pǐn xià, chéng èr rén, cóng qī pǐn xià. zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. lù shì gè sān rén, fǔ bā rén, shǐ shí liù rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù liù rén. yuàn zǒng jiān zhǎng gōng yuàn nèi guǎn yuán chí zhī shì. fù jiān wèi zhī èr. fán qín yú guǒ mù, jiē zǒng ér sī zhī. fán gěi zǒng jiān jí yuàn nèi guān shǔ, rén chù chū rù, jiē wèi chà jiàng zhī shù.
京、都苑總監:監各一人, 從五品下。 副監一人, 從六品下, 丞二 人, 從七品下。 主簿一人, 從九品上。 錄事各三人,府八人,史十六人, 亭長四人,掌固六人。苑總監掌宮苑內館園池之事。副監為之貳。凡禽魚果木,皆 總而司之。凡給總監及苑內官屬,人畜出入,皆為差降之數。
jīng dū yuàn sì miàn jiān jiān gè yī rén, cóng liù pǐn xià. fù jiān yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, zhèng bā pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ sān rén, diǎn shì liù rén, zhǎng gù sì rén. sì miàn jiān zhǎng suǒ guǎn miàn yuàn nèi gōng guǎn yuán chí, yǔ qí zhǒng zhí xiū qì zhī shì. fù jiān wèi zhī èr. chéng zhǎng pàn jiān shì.
京、都苑四面監;監各一人, 從六品下。 副監一人, 從七品下。 丞 二人, 正八品下。 錄事一人,府三人,史三人,典事六人,掌固四人。四面監 掌所管面苑內宮館園池,與其種植修葺之事。副監為之貳。丞掌判監事。
zhū tún: jiān yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén. cóng bā pǐn xià. zhū tún jiān gè zhǎng qí tún jià sè. chéng wèi zhī èr. fán měi nián dìng kè yǒu chà.
諸屯:監一人, 從七品下。 丞二人。 從八品下。 諸屯監各掌其屯稼 穡。丞為之貳。凡每年定課有差。
jiǔ chéng gōng zǒng jiān: jiān yī rén, cóng wǔ pǐn xià. fù jiān yī rén, cóng liù pǐn xià, chéng yī rén, cóng qī pǐn xià. zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén. gōng jiān zhǎng jiǎn xiào gōng shù, gōng jìn liàn ěr zhī shì. fù jiān wèi zhī èr.
九成宮總監:監一人, 從五品下。 副監一人, 從六品下, 丞一人, 從七品下。主簿一人, 從九品下。 錄事一人,府三人,史五人。宮監掌檢校宮 樹,供進煉餌之事。副監為之貳。
tài fǔ sì zhōu guān yǒu tài fǔ xià shì, zhǎng cái fù. qín hàn yǐ hòu, cái fù shǔ sī nóng shào fǔ. liáng shǐ zhì tài fǔ qīng, zhǎng tǎng zàng. lóng shuò gǎi wèi wài fǔ, guāng zhái gǎi wèi sī fǔ, shén lóng fù wèi tài fǔ sì yě.
太府寺 《周官》有太府下士,掌財賦。秦、漢已後,財賦屬司農少府。梁始置 太府卿,掌帑藏。龍朔改為外府,光宅改為司府,神龍復為太府寺也。
qīng yī yuán, cóng sān pǐn. jí hòu zhōu tài fǔ zhōng dài fū. shǎo qīng èr yuán. cóng sì pǐn shàng. qīng zhǎng bāng guó cái huò, zǒng jīng shī sì shì píng zhǔn zuǒ yòu cáng cháng píng bā shǔ zhī guān shǔ, jǔ qí gāng mù, xiū qí zhí wù. shǎo qīng wèi zhī èr. yǐ èr fǎ píng wù. yī yuē dù liàng, èr yuē quán héng. fán sì fāng zhī gòng fù, bǎi guān zhī fèng zhì, jǐn qí chū nà, ér wèi zhī jié zhì yān. fán jì sì, zé gōng qí bì.
卿一員, 從三品。即後周太府中大夫。 少卿二員。 從四品上。 卿掌 邦國財貨,總京師四市、平準、左右藏、常平八署之官屬,舉其綱目,修其職務。 少卿為之貳。以二法平物。一曰度量,二曰權衡。凡四方之貢賦,百官之俸秩,謹 其出納,而為之節制焉。凡祭祀,則供其幣。
chéng sì rén, cóng liù pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn shàng. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng. fǔ shí wǔ rén, shǐ wǔ shí rén, jì shǐ sì rén, tíng zhǎng qī rén, zhǎng gù qī rén. chéng zhǎng pàn sì shì. fán zhèng zhì dà cháo suǒ gòng fāng wù, yīng chén yú diàn tíng zhě, shòu ér jìn zhī.
丞四人, 從六品上。 主簿二人, 從七品上。 錄事二人,從九品上。 府十五人,史五十人,計史四人,亭長七人,掌固七人。丞掌判寺事。凡正、至大 朝所貢方物,應陳於殿廷者,受而進之。
liǎng jīng dū shì shǔ: jīng shī yǒu dōng xī liǎng shì, dōng dōu yǒu nán běi liǎng shì. lìng yī rén, cóng liù pǐn shàng.
兩京都市署: 京師有東西兩市,東都有南北兩市。 令一人, 從六品上。
chéng gè èr rén, zhèng bā pǐn shàng. lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ qī rén, diǎn shì sān rén, zhǎng gù yī rén. jīng dū shì lìng zhǎng bǎi zú jiāo yì zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán jiàn biāo lì hòu, chén sì biàn wù, yǐ èr wù píng shì, wèi chèng yǐ gé, dòu yǐ gài. yǐ sān jiǎ jūn shì. jiǎ yǒu shàng zhōng xià zhī chà.
丞各二人, 正八品上。 錄事一人,府三人,史七人,典事三人,掌固一人。 京、都市令掌百族交易之事。丞為之貳。凡建標立候,陳肆辨物,以二物平市, 謂 秤以格,斗以概。以三賈均市。 賈有上、中、下之差。
píng zhǔn shǔ: lìng èr rén, cóng qī pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ liù rén, shǐ shí sān rén, jiān shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì èr rén, jià rén shí rén, zhǎng gù shí rén. píng zhǔn lìng zhǎng gōng guān shì yì zhī shì. chéng wèi zhī èr. fán bǎi sī bù rèn yòng zhī wù, zé yǐ shí chū huò. qí méi guān wù, yì rú zhī.
平準署:令二人, 從七品下。 丞四人, 從八品下。錄事一人,府六人, 史十三人,監事二人, 從九品下。 典事二人,價人十人,掌固十人。平準令掌 供官市易之事。丞為之貳。凡百司不任用之物,則以時出貨。其沒官物,亦如之。
zuǒ cáng shǔ: zuǒ yòu cáng lìng, jìn shǐ yǒu zhī, hòu dài yīn zhī. huáng jiā zuǒ cáng, yǒu dōng kù xī kù cháo táng kù. yòu yǒu dōng dōu kù. gè mù qì yī, yǔ tài fǔ zhǔ bù hé yě. lìng sān rén, cóng qī pǐn xià. chéng wǔ rén, cóng bā pǐn xià. fǔ jiǔ rén, shǐ shí bā rén, jiān shì jiǔ rén, cóng jiǔ pǐn xià.
左藏署: 左右藏令,晉始有之,後代因之。皇家左藏,有東庫、西庫、朝堂庫。 又有東都庫。各木契一,與太府主簿合也。 令三人, 從七品下。 丞五人, 從八品下。 府九人,史十八人,監事九人, 從九品下。
diǎn shì yī rén, zhǎng gù bā rén. zuǒ cáng lìng zhǎng bāng guó kù cáng. chéng wèi zhī èr. fán tiān xià fù diào, xiān yú shū chǎng jiǎn qí hé chǐ dù jīn liǎng zhě, qīng jí yù shǐ jiān yuè, rán hòu nà yú kù cáng, jiē tí yǐ zhōu xiàn nián yuè, suǒ yǐ bié cū liáng, biàn xīn jiù. fán chū gěi, xiān kān mù qì, rán hòu lù qí míng shù, qǐng rén xìng míng, shǔ yìn sòng jiān mén, nǎi tīng chū. ruò wài gěi zhě, yǐ mò yìn yìn zhī. fán cáng yuàn zhī nèi, jìn rén rán huǒ, jí wú gù rù yuàn zhě. zhòu zé wài sì miàn cháng chí zhàng wèi zhī fáng shǒu, yè zé jī tuò, ér fēn gèng yǐ xún jǐng zhī.
典事一人,掌固八人。左藏令掌邦國庫藏。丞為之貳。凡天下賦調,先於輸場 簡其合尺度斤兩者,卿及御史監閱,然後納於庫藏,皆題以州縣年月,所以別粗良, 辨新舊。凡出給,先勘木契,然後錄其名數,請人姓名,署印送監門,乃聽出。若 外給者,以墨印印之。凡藏院之內,禁人燃火,及無故入院者。晝則外四面常持仗 為之防守,夜則擊柝,而分更以巡警之。
yòu cáng shǔ: lìng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. chéng sān rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. fǔ wǔ rén, shǐ shí rén, jiān shì sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì qī rén, zhǎng gù shí rén. yòu cáng lìng zhǎng guó bǎo huò. chéng wèi zhī èr. fán sì fāng suǒ xiàn jīn yù zhū bèi wán hǎo zhī wù, jiē cáng zhī. chū nà jìn lìng, rú zuǒ cáng.
右藏署:令二人, 正八品上。 丞三人, 正九品上。 府五人,史十人, 監事四人, 從九品下。 典事七人,掌固十人。右藏令掌國寶貨。丞為之貳。凡 四方所獻金玉、珠貝、玩好之物,皆藏之。出納禁令,如左藏。
cháng píng shǔ: hàn xuān dì shí, shǐ zhì cháng píng cāng, yǐ píng suì zhī xiōng ráng. hòu hàn gǎi wèi cháng mǎn cāng, jìn yuē cháng píng, hòu wèi yuē dǐ gé cāng. suí yú wèi zhōu zhì lí yáng cāng, luò zhōu zhì hé yáng cāng, shǎn zhōu zhì cháng píng cāng, huá zhōu zhì guǎng yùn cāng, zhuǎn xiāng wěi shū, cáo guān dōng zhī sù, yǐ gěi jīng shī. guó jiā chuí gǒng chū, liǎng jīng zhì cháng píng shǔ, tiān xià zhōu fǔ yì zhì zhī.
常平署: 漢宣帝時,始置常平倉,以平歲之凶穰。後漢改為常滿倉,晉曰常平, 後魏曰邸閣倉。隋於衛州置黎陽倉,洛州置河陽倉,陝州置常平倉,華州置廣運倉, 轉相委輸,漕關東之粟,以給京師。國家垂拱初,兩京置常平署,天下州府亦置之。
lìng yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. fǔ sì rén, shǐ bā rén, jiān shì wǔ rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì wǔ rén, zhǎng gù liù rén. cháng píng lìng zhǎng cāng chǔ zhī shì. chéng wèi zhī èr yě.
令一人, 從七品下。 丞二人, 從八品下。 府四人,史八人,監事五 人, 從九品下。 典事五人,掌固六人。常平令掌倉儲之事。丞為之貳也。
guó zi jiān guó zi zhī yì, jiàn zhōu guān. jìn wǔ shǐ lì guó zi xué. běi qí yuē guó zi sì, suí chū yuē xué, hòu gǎi wèi sì, dà yè sān nián gǎi wèi jiān. lóng shuò yuē dà sī chéng, guāng zhái yuē chéng jūn, shén lóng fù wèi guó zi jiān yě.
國子監 國子之義,見《周官》。晉武始立國子學。北齊曰國子寺,隋初曰學, 後改為寺,大業三年改為監。龍朔曰大司成,光宅曰成均,神龍復為國子監也。
jì jiǔ yī yuán, cóng sān pǐn. zhōu guān yuē shī shì bǎo shì. hàn shǐ zhì jì jiǔ bó shì, lì dài yīn zhī. suí jì jiǔ, pǐn dì sān. lóng shuò guāng zhái, suí cáo gǎi yì. sī yè èr yuán. cóng sì pǐn xià. suí dà yè sān nián, shǐ zhì sī yè yī rén, cóng sì pǐn. guān míng suí cáo gǎi yì. jì jiǔ sī yè zhī zhí, zhǎng bāng guó rú xué xùn dǎo zhī zhèng lìng, yǒu liù xué. yī guó zi xué èr tài xué sān sì mén sì lǜ xué wǔ shū xué liù suàn xué yě. fán chūn qiū èr fēn zhī yuè, shàng dīng shì diàn yú kǒng xuān fù, jì yǐ tài láo, lè yòng dēng gē xuān xuán. jì jiǔ wèi chū xiàn, sī yè wèi yà xiàn. fán jiào shòu zhī jīng, yǐ zhōu yì shàng shū zhōu lǐ yí lǐ lǐ jì máo shī chūn qiū zuǒ shì chuán gōng yáng chuán gǔ liáng chuán gè wèi yī jīng, xiào jīng lùn yǔ jiān xí zhī. měi suì zhōng, kǎo qí xué guān xùn dǎo gōng yè zhī duō shǎo, wèi zhī diàn zuì.
祭酒一員, 從三品。《周官》曰師氏、保氏。漢始置祭酒博士,歷代因之。隋 祭酒,品第三。龍朔、光宅,隨曹改易。 司業二員。 從四品下。隋大業三年, 始置司業一人,從四品。官名隨曹改易。 祭酒、司業之職,掌邦國儒學訓導之 政令,有六學。 一國子學、二太學、三四門、四律學、五書學、六算學也。 凡 春秋二分之月,上丁釋奠於孔宣父,祭以太牢,樂用登歌軒懸。祭酒為初獻,司業 為亞獻。凡教授之經,以《周易》、《尚書》、《周禮》、《儀禮》、《禮記》、 《毛詩》、《春秋左氏傳》、《公羊傳》、《穀梁傳》各為一經,《孝經》、《論 語》兼習之。每歲終,考其學官訓導功業之多少,為之殿最。
chéng yī rén, cóng liù pǐn xià. zhǔ bù yī rén, cóng qī pǐn xià. lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
丞一人, 從六品下。 主簿一人, 從七品下。 錄事一人, 從九品下。
fǔ qī rén, shǐ shí sān rén, tíng zhǎng liù rén, zhǎng gù bā rén. chéng zhǎng pàn jiān shì. fán liù xué shēng měi suì yǒu yè chéng shàng yú jiān zhě, yǐ qí yè yǔ jì jiǔ sī yè shì suǒ xí yè, shàng shàng shū lǐ bù.
府七人,史十三人,亭長六人,掌固八人。丞掌判監事。凡六學生每歲有業成 上於監者,以其業與祭酒、司業試所習業,上尚書禮部。
guó zi bó shì èr rén, zhèng wǔ pǐn shàng. zhù jiào èr rén, cóng liù pǐn shàng. xué shēng sān bǎi rén, diǎn xué sì rén, miào gàn èr rén, zhǎng gù sì rén. bó shì zhǎng jiào wén wǔ guān sān pǐn yǐ shàng guó gōng zǐ sūn, èr pǐn yǐ shàng céng sūn wèi shēng zhě. shēng chū rù, zhì shù bó yī fěi, jiǔ yī hú, xiū yī àn. měi suì shēng yǒu néng tōng liǎng jīng yǐ shàng qiú chū shì zhě, zé shàng yú jiān. kān xiù cái jìn shì zhě, yì rú zhī. diǎn xué zhǎng chāo lù kè yè. miào gàn zhǎng sǎ sǎo xué miào.
國子博士二人, 正五品上。 助教二人, 從六品上。 學生三百人,典 學四人,廟干二人,掌固四人。博士掌教文武官三品已上、國公子孫,二品已上曾 孫為生者。生初入,置束帛一篚,酒一壺,修一案。每歲生有能通兩經已上求出仕 者,則上於監。堪秀才進士者,亦如之。典學掌抄錄課業。廟干掌灑掃學廟。
tài xué bó shì sān rén, zhèng liù pǐn shàng. zhù jiào sān rén, cóng qī pǐn shàng. xué shēng wǔ bǎi rén. tài xué bó shì zhǎng jiào wén wǔ wǔ pǐn yǐ shàng jí jùn xiàn gōng zǐ sūn, cóng sān pǐn céng sūn zhī wèi shēng zhě. jiào fǎ bìng rú guó zi.
太學博士三人, 正六品上。 助教三人, 從七品上。 學生五百人。太 學博士掌教文武五品已上及郡縣公子孫,從三品曾孫之為生者。教法並如國子。
sì mén bó shì sān rén, zhèng qī pǐn shàng. zhù jiào sān rén, cóng bā pǐn shàng. sì mén bó shì zhǎng jiào wén wǔ qī pǐn yǐ shàng jí hóu bó zǐ nán zi zhī wèi shēng zhě, ruò shù rén zǐ wèi jùn shì shēng zhě, jiào fǎ rú tài xué. xué shēng wǔ bǎi rén. zhí jiǎng sì rén, zhǎng zuǒ bó shì zhù jiào zhī zhí. dà chéng èr shí rén. tōng sì jīng yè chéng, shàng yú shàng shū lì bù, shì dēng dì zhě, jiā jiē fàng xuǎn yě.
四門博士三人, 正七品上。 助教三人, 從八品上。 四門博士掌教文 武七品已上及侯伯子男子之為生者,若庶人子為俊士生者,教法如太學。學生五百 人。直講四人,掌佐博士助教之職。大成二十人。 通四經業成,上於尚書吏部,試 登第者,加階放選也。
lǜ xué bó shì yī rén, cóng bā pǐn xià. tài zōng zhì. zhù jiào yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. xué shēng wǔ shí rén. bó shì zhǎng jiào wén wǔ guān bā pǐn yǐ xià jí shù rén zǐ wèi shēng zhě. yǐ lǜ lìng wèi zhuān yè, gé shì fǎ lì yì jiān xí zhī.
律學博士一人, 從八品下。太宗置。 助教一人, 從九品上。 學生五 十人。博士掌教文武官八品已下及庶人子為生者。以律令為專業,格式法例亦兼習 之。
shū xué bó shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. xué shēng sān shí rén. bó shì zhǎng jiào wén wǔ bā pǐn yǐ xià jí shù rén zhī zi wèi shēng zhě. yǐ shí jīng shuō wén zì lín wèi zhuān yè, yú zì shū jiān xí zhī.
書學博士二人, 從九品下。 學生三十人。博士掌教文武八品已下及庶人之 子為生者。以《石經》、《說文》、《字林》為專業,余字書兼習之。
suàn xué bó shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. xué shēng sān shí rén. bó shì zhǎng jiào wén wǔ guān bā pǐn yǐ xià jí shù rén zhī zǐ wèi shēng zhě. èr fēn qí jīng, yǐ wèi zhī yè. xí jiǔ zhāng hǎi dǎo sūn zi wǔ cáo zhāng qiū jiàn xià hóu yáng zhōu bì shí wǔ rén, xí zhuì shù jī gǔ shí wǔ rén. qí jì yí sān děng shù yì jiān xí zhī.
算學博士二人, 從九品下。 學生三十人。博士掌教文武官八品已下及庶人 之子為生者。二分其經,以為之業。習《九章》、《海島》、《孫子》、《五曹》、 《張邱建》、《夏侯陽》、《周髀》十五人,習《綴術》、《緝古》十五人。其 《紀遺》、《三等數》亦兼習之。
wǔ jīng bó shì gè yī rén. wǔ pǐn xià. jiù wú wǔ jīng xué kē, zì zhēn yuán wǔ nián yī yuè chì tè zhì sān lǐ kāi yuán lǐ kē, zhǎng qìng èr nián èr yuè, shǐ zhì sān chuán sān shǐ kē, hòu yòu zhì wǔ jīng bó shì. jiǎn nián yuè, wèi huò yě.
《五經》博士各一人。 五品下。舊無《五經》學科,自貞元五年一月敕特置 《三禮》《開元禮》科,長慶二年二月,始置《三傳》《三史》科,後又置《五經》 博士。檢年月,未獲也。
guǎng wén guǎn bó shì èr rén. zhèng liù pǐn shàng. tiān bǎo jiǔ zài zhì, shì fù jiān xiū jìn shì yè zhě. zhì zhù jiào yī rén, zhì dé hòu fèi yě.
廣文館博士二人。 正六品上。天寶九載置,試附監修進士業者。置助教一人, 至德後廢也。
shào fǔ jiān qín zhì shào fǔ, zhǎng shān zé zhī shuì. hàn zhǎng nèi fǔ zhēn huò. liáng shǐ wèi qīng. lì dài huò zhì huò shěng. suí dà yè wǔ nián, shǐ fēn tài fǔ zhì shào fǔ jiān. lóng shuò gǎi wèi nèi fǔ, guāng zhái gǎi wèi shàng fāng, shén lóng fù wèi shào fǔ jiān.
少府監 秦置少府,掌山澤之稅。漢掌內府珍貨。梁始為卿。歷代或置或省。隋 大業五年,始分太府置少府監。龍朔改為內府,光宅改為尚方,神龍復為少府監。
jiān yī yuán, cóng sān pǐn. qín hàn yǒu shào fǔ, liáng shǐ wèi qīng, suí gǎi wèi jiān, cóng sān pǐn, shǎo jiān, cóng sì pǐn. yáng dì gǎi wèi lìng, wǔ dé fù wèi jiān, lóng shuò guāng zhái, suí cáo gǎi yì zhī. shǎo jiān èr yuán. cóng sì pǐn xià. jiān zhī zhí, zhǎng gōng bǎi gōng jì qiǎo zhī shì, zǒng zhōng shàng zuǒ shàng yòu shàng zhī rǎn zhǎng yě wǔ shǔ zhī guān shǔ, pǐ qí gōng tú, jǐn qí shàn zuò. shǎo jiān wèi zhī èr. fán tiān zǐ zhī fú yù, bǎi guān zhī yí zhì, zhǎn cǎi bèi wù, jiē lǜ qí shǔ yǐ gōng zhī.
監一員, 從三品。秦、漢有少府,梁始為卿,隋改為監,從三品,少監,從四 品。 煬帝改為令,武德復為監,龍朔、光宅,隨曹改易之。少監二員。 從四品 下。 監之職,掌供百工伎巧之事,總中尚、左尚、右尚、織染、掌冶五署之官 屬,庀其工徒,謹其繕作。少監為之貳。凡天子之服御,百官之儀制,展采備物, 皆率其屬以供之。
chéng sì rén, cóng liù pǐn xià. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn xià. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
丞四人, 從六品下。 主簿二人, 從七品下。 錄事二人, 從九品上。
fǔ èr shí qī rén, shǐ shí qī rén, jì shǐ sān rén, tíng zhǎng bā rén, zhǎng gù sì rén. chéng zhǎng pàn jiān shì. fán wǔ shǔ suǒ xiū zhī wù, zé shēn shàng shū shěng, xià suǒ sī, yǐ gōng gěi yān.
府二十七人,史十七人,計史三人,亭長八人,掌固四人。丞掌判監事。凡五 署所修之物,則申尚書省,下所司,以供給焉。
zhōng shàng shǔ: lìng yī rén, cóng liù pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. fǔ jiǔ rén, shǐ shí bā rén, jiān zuò sì rén, diǎn shì sì rén, zhǎng gù sì rén. zhōng shàng lìng, zhǎng gōng jiāo sì zhī guī bì qì wán zhī wù. zhōng gōng fú shì, diāo wén cuò cǎi zhī zhì, jiē gōng zhī. chéng wèi zhī èr. qí suǒ yòng jīn yù chǐ gé máo yǔ zhī shǔ, rèn tǔ yǐ shí, ér gōng sòng zhī.
中尚署:令一人, 從六品下。 丞四人, 從八品下。 府九人,史十八 人,監作四人,典事四人,掌固四人。中尚令,掌供郊祀之圭璧、器玩之物。中宮 服飾,雕文錯彩之制,皆供之。丞為之貳。其所用金玉齒革毛羽之屬,任土以時, 而供送之。
zuǒ shàng shǔ: lìng yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng wǔ rén, cóng qī pǐn xià. jiān zuò liù rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí bā rén, zhǎng gù sì rén. zuǒ shàng lìng zhǎng gōng tiān zǐ zhī wǔ hé wǔ fù qī niǎn sān yú shí yǒu èr chē dà xiǎo fāng yuán huá gài yī bǎi wǔ shí yǒu liù, zhū dí wěi shàn jí xiǎo sǎn hàn, biàn qí míng shù, ér bān qí zhì dù. chéng wèi zhī èr.
左尚署:令一人, 正七品下。 丞五人, 從七品下。 監作六人, 從九 品下。 典事十八人,掌固四人。左尚令掌供天子之五輅、五副、七輦、三輿、 十有二車、大小方圓華蓋一百五十有六,諸翟尾扇及小傘翰,辨其名數,而頒其制 度。丞為之貳。
yòu shàng shǔ: lìng yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng sì rén, cóng bā pǐn xià. jiān zuò liù rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí sān rén, zhǎng gù shí rén. yòu shàng shǔ lìng gōng tiān zǐ shí yǒu èr xián mǎ zhī ān pèi jí wǔ pǐn sān bù zhī zhàng, bèi qí cái gé, ér xiū qí zhì dù. chéng wèi zhī èr. fán dāo jiàn fǔ yuè jiǎ zhòu zhǐ bǐ yīn xí lǚ xì zhī wù, mí bù bì gōng. jù yòng líng juàn jīn yù máo gé děng, suǒ chū fāng tǔ, yǐ shí zhī sòng.
右尚署:令一人, 正七品下。 丞四人, 從八品下。 監作六人, 從九 品下。 典事十三人,掌固十人。右尚署令供天子十有二閒馬之鞍轡及五品三部 之帳,備其材革,而修其制度。丞為之貳。凡刀劍、斧鉞、甲冑、紙筆、茵席、履 舄之物,靡不畢供。具用綾絹、金玉、毛革等,所出方土,以時支送。
zhī rǎn shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn shàng. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. jiān zuò liù rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí yī rén, zhǎng gù wǔ rén. zhī rǎn lìng zhǎng gōng tiān zǐ tài zǐ qún chén zhī guān miǎn, biàn qí zhì dù, ér gōng qí zhí. chéng wèi zhī èr.
織染署:令一人, 正八品上。 丞二人, 正九品上。 監作六人, 從九 品下。 典事十一人,掌固五人。織染令掌供天子太子群臣之冠冕,辨其制度, 而供其職。丞為之貳。
zhǎng yě shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn shàng. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. jiān zuò sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng yě lìng zhǎng róng zhù tóng tiě qì wù. chéng wèi zhī èr. fán tiān xià chū tóng tiě zhōu fǔ, tīng rén sī cǎi, guān shōu qí shuì. ruò bái là, zé guān shì zhī. qí xī běi zhū zhōu, jìn rén wú zhì tiě yě jí cǎi tiě. ruò qì yòng suǒ xū, jù míng yí yú suǒ yóu guān gōng zhī.
掌冶署:令一人, 正八品上。 丞一人, 正九品上。 監作四人, 從九 品下。 掌冶令掌熔鑄銅鐵器物。丞為之貳。凡天下出銅鐵州府,聽人私采,官 收其稅。若白鑞,則官市之。其西北諸州,禁人無置鐵冶及採鐵。若器用所須,具 名移於所由官供之。
zhū yě: jiān yī rén, zhèng qī pǐn xià. chéng èr rén, cóng bā pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ èr rén, jiān zuò sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì èr rén, zhǎng gù sì rén. zhū yě jiān zhǎng zhù tóng tiě zhī shì.
諸冶:監一人, 正七品下。 丞二人, 從八品下。 錄事一人,府一人, 史二人,監作四人, 從九品下。 典事二人,掌固四人。諸冶監掌鑄銅鐵之事。
běi dōu jūn qì jiān yī rén, zhèng sì pǐn shàng. shǎo jiān yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng. chéng èr rén, zhèng qī pǐn shàng. zhǔ bù yī rén, zhèng bā pǐn shàng. lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. fǔ shí rén, shǐ shí bā rén, diǎn shì sì rén, tíng zhǎng èr rén, zhǎng gù sì rén. jūn qì jiān zhǎng shàn zào jiǎ nǔ, yǐ shí nà yú wǔ kù.
北都軍器監一人, 正四品上。 少監一人, 正五品上。 丞二人, 正七 品上。 主簿一人, 正八品上。 錄事一人, 從九品上。 府十人,史十 八人,典事四人,亭長二人,掌固四人。軍器監掌繕造甲弩,以時納於武庫。
jiǎ fāng shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ wǔ rén, jiān zuò èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì èr rén.
甲坊署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品下。 府二人,史五人, 監作二人, 從九品下。 典事二人。
nǔ fāng shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ èr rén, shǐ wǔ rén, jiān zuò èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì èr rén.
弩坊署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品下。 府二人,史五人, 監作二人, 從九品下。 典事二人。
zhū zhù qián jiān: jiàng zhōu sān shí lú, yáng xuān è wèi sì zhōu gè shí lú, yì dèng chēn sān zhōu gè wǔ lú, yáng zhōu sān lú, dìng zhōu yī lú yě. zhū zhù qián jiān yǐ suǒ zài zhōu fǔ dū du cì shǐ pàn zhī. fù jiān yī rén, shàng zuǒ pàn zhī. chéng yī rén, pàn sī pàn zhī. jiān shì yī rén, huò cān jūn huò xiàn wèi zhī zhī. lù shì fǔ shǐ, shì rén wèi zhī.
諸鑄錢監: 絳州三十爐,揚、宣、鄂、蔚四州各十爐,益鄧、郴三州各五爐, 洋州三爐,定州一爐也。 諸鑄錢監以所在州府都督刺史判之。副監一人,上佐 判之。丞一人,判司判之。監事一人,或參軍或縣尉知之。錄事、府、史,士人為 之。
zhū hù shì: jiān gè yī rén, cóng liù pǐn xià. chéng yī rén. zhèng bā pǐn xià. zhū hù shì jiān zhǎng zhū fān jiāo yì mǎ tuó lǘ niú zhī shì.
諸互市:監各一人, 從六品下。 丞一人。 正八品下。 諸互市監掌諸 蕃交易馬駝驢牛之事。
jiāng zuò jiān qín zhì jiāng zuò, zhǎng yíng shàn gōng shì, lì dài bù gǎi. suí wèi jiāng zuò sì, lóng shuò gǎi wèi shàn gōng jiān, guāng zhái gǎi wèi yíng shàn jiān, shén lóng fù wèi jiāng zuò jiān yě. dà jiàng yī yuán, cóng sān pǐn. dà jiàng zhī míng, hàn jǐng dì zhì. liáng zhì shí èr qīng, jiāng zuò wèi yī qīng. hòu zhōu yuē jiàng shī zhōng dài fū. suí chū wèi jiāng zuò sì, zhì dà jiàng yī rén, yòu gǎi wèi jiān, yǐ dà jiàng wèi jiān. yáng dì gǎi wèi lìng, wǔ dé gǎi wèi dà jiàng. lóng shuò guāng zhái, suí cáo gǎi yì yě. shǎo jiàng èr yuán. cóng sì pǐn xià. dà jiàng zhǎng gōng bāng guó xiū jiàn tǔ mù gōng jiàng zhī zhèng lìng, zǒng sì shǔ sān jiān bǎi gōng zhī guān shǔ, yǐ gōng qí zhí shì. fán liǎng jīng gōng diàn zōng miào chéng guō zhū tái shěng jiān sì xiè yǔ lóu tái qiáo dào, wèi zhī nèi wài zuò, jiē wěi yān.
將作監 秦置將作,掌營繕宮室,歷代不改。隋為將作寺,龍朔改為繕工監,光 宅改為營繕監,神龍復為將作監也。 大匠一員, 從三品。大匠之名,漢景帝置。梁置十二卿,將作為一卿。後 周曰匠師中大夫。隋初為將作寺,置大匠一人,又改為監,以大匠為監。煬帝改為 令,武德改為大匠。龍朔、光宅,隨曹改易也。 少匠二員。 從四品下。 大匠掌供邦國修建土木工匠之政令,總四署、三監、百工之官屬, 以供其職事。凡兩京宮殿、宗廟、城郭、諸台省監寺廨宇樓台橋道,謂之內外作, 皆委焉。
chéng sì rén, cóng liù pǐn xià. zhǔ bù èr rén, cóng qī pǐn xià. lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià.
丞四人, 從六品下。 主簿二人, 從七品下。 錄事二人, 從九品下。
fǔ shí sì rén, shǐ èr shí bā rén, jì shǐ sān rén, tíng zhǎng sì rén, zhǎng gù liù rén.
府十四人,史二十八人,計史三人,亭長四人,掌固六人。
zuǒ xiào shǔ: lìng èr rén, cóng bā pǐn xià. chéng sì rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ liù rén, shǐ shí èr rén, jiān zuò shí rén. cóng jiǔ pǐn xià. zuǒ xiào lìng zhǎng gōng yíng gòu zǐ jiàng. fán gōng shì lè xuán sǔn jiàng, bīng zhàng qì xiè, sàng zàng suǒ xū, jiē gōng zhī.
左校署:令二人, 從八品下。 丞四人, 正九品下。 府六人,史十二 人,監作十人。 從九品下。 左校令掌供營構梓匠。凡宮室樂懸簨弶,兵仗器械, 喪葬所須,皆供之。
yòu xiào shǔ: lìng èr rén, cóng bā pǐn xià. chéng sān rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ wǔ rén, shǐ shí rén, jiān zuò shí rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí sì rén. yòu xiào lìng zhǎng gōng bǎn zhú tú ní dān wěi zhī shì.
右校署:令二人, 從八品下。 丞三人, 正九品下。 府五人,史十人, 監作十人, 從九品下。 典事十四人。右校令掌供版築、塗泥、丹頠之事。
zhōng xiào shǔ: lìng yī rén, cóng bā pǐn xià. chéng sān rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ sān rén, shǐ liù rén, jiān shì sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì bā rén, zhǎng gù èr rén. zhōng xiào lìng zhǎng gōng zhōu chē bīng zhàng jiù mù zá zuò qì yòng zhī shì. fán xíng xìng chén shè gōng sān liáng gān zhù, xián jiù gōng cuò duì xíng cáo, jì sì gōng gé zhú qiàn děng.
中校署:令一人, 從八品下。 丞三人, 正九品下。 府三人,史六人, 監事四人, 從九品下。 典事八人,掌固二人。中校令掌供舟車兵仗、廄牧雜作 器用之事。凡行幸陳設供三梁竿柱,閒廄供銼碓行槽,祭祀供葛竹塹等。
zhēn guān shǔ: lìng yī rén, cóng bā pǐn xià. chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fǔ wǔ rén, shǐ shí rén, jiān zuò sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. diǎn shì shí bā rén. zhēn guān lìng zhǎng gōng zuó shí táo tǔ zhī shì. fán shí qìng bēi jié shí rén shòu mǎ niǎn wéi zhuān wǎ píng fǒu zhī qì sàng zàng míng qì, jiē gōng zhī.
甄官署:令一人, 從八品下。 丞二人, 正九品下。 府五人,史十人, 監作四人, 從九品下。 典事十八人。甄官令掌供琢石陶土之事。凡石磬碑碣、 石人獸馬、碾磑專瓦、瓶缶之器、喪葬明器,皆供之。
bǎi gōng jiù gǔ kù gǔ xié gǔ tài yīn yī yáng děng jiān: bǎi gōng jiān zài chén cāng, jiù gǔ jiān zài wáng wū, kù gǔ jiān zài hù xiàn, tài yīn jiān zài lù hún, yī yáng jiān zài yī yáng, jiē zài chū cái zhī suǒ. jiān gè yī rén, cóng qī pǐn xià. chéng yī rén, zhèng bā pǐn xià. fǔ gè yī rén, shǐ sān rén, diǎn shì gè èr shí yī rén, lù shì gè yī rén, jiān shì sì rén. cóng jiǔ pǐn xià. bǎi gōng děng jiān zhǎng cǎi fá cái mù.
百工、就谷、庫谷、斜谷、太陰、伊陽等監: 百工監在陳倉,就谷監在王屋, 庫谷監在鄠縣,太陰監在陸渾,伊陽監在伊陽,皆在出材之所。 監各一人, 從 七品下。 丞一人, 正八品下。 府各一人,史三人,典事各二十一人,錄事 各一人,監事四人。 從九品下。 百工等監掌採伐材木。
dōu shuǐ jiān
都水監
dōu shuǐ jiān: shǐ zhě èr rén, zhèng wǔ pǐn shàng. hàn guān yǒu dōu shuǐ zhǎng, shǔ zhǔ jué, zhǎng zhū chí zhǎo, hòu gǎi wèi shǐ zhě, hòu hàn gǎi wèi hé dī yè zhě. jìn fù zhì dōu shuǐ tái, lì shǐ zhě yī rén, zhǎng zhōu jí zhī shì. liáng gǎi wèi tài zhōu qīng, běi qí yì yuē dōu shuǐ tái. suí gǎi wèi dōu shuǐ jiān, dà yè fù wèi shǐ zhě, xún yòu wèi jiān, fù gǎi jiān wèi lìng, pǐn dì sān. wǔ dé fù wèi jiān, zhēn guān gǎi wèi shǐ zhě, cóng liù pǐn. lóng shuò gǎi wèi sī jīn jiān, guāng zhái wèi shuǐ wèi dū wèi, shén lóng fù wèi shǐ zhě, zhèng wǔ pǐn shàng, réng lì jiāng zuò jiān. chéng èr rén, cóng qī pǐn shàng. zhǔ bù èr rén, cóng bā pǐn xià. lù shì yī rén, fǔ wǔ rén, shǐ shí rén, zhǎng gù sān rén. shǐ zhě zhǎng chuān zé jīn liáng zhī zhèng lìng, zǒng zhōu jí hé qú èr shǔ zhī guān shǔ, fán yú héng zhī cǎi bǔ, qú yàn bēi chí zhī huài jué, shuǐ tián dòu mén guàn gài, jiē xíng qí zhèng lìng.
都水監:使者二人, 正五品上。漢官有都水長,屬主爵,掌諸池沼,後改為使 者,後漢改為河堤謁者。晉復置都水台,立使者一人,掌舟楫之事。梁改為太舟卿, 北齊亦曰都水台。隋改為都水監,大業復為使者,尋又為監,復改監為令,品第三。 武德復為監,貞觀改為使者,從六品。龍朔改為司津監,光宅為水衛都尉,神龍復 為使者,正五品上,仍隸將作監。 丞二人, 從七品上。 主簿二人, 從八 品下。 錄事一人,府五人,史十人,掌固三人。使者掌川澤津梁之政令,總舟 楫、河渠二署之官屬,凡虞衡之采捕,渠堰陂池之壞決,水田斗門灌溉,皆行其政 令。
zhōu jí shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng èr rén. zhèng jiǔ pǐn xià. zhōu jí shǔ lìng zhǎng gōng sī zhōu chuán yùn cáo zhī shì.
舟楫署:令一人, 正八品下。 丞二人。 正九品下。 舟楫署令掌公私 舟船運漕之事。
hé qú shǔ: lìng yī rén, zhèng bā pǐn xià. chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. fǔ sān rén, shǐ liù rén. hé dī yè zhě liù rén, zhǎng xiū bǔ dī yàn yú diào zhī shì. diǎn shì sān rén, zhǎng gù sì rén, zhǎng shàng yú shī shí rén, duǎn fān yú shī yī bǎi èr shí rén, míng zī yú shī yī bǎi èr shí rén. hé qú lìng zhǎng gōng chuān zé yú hǎi zhī shì. jì sì zé gōng yú hǎi. zhū sī gōng gěi yú jí dōng cáng zhě, měi suì zhī qián èr shí wàn, sòng dōu shuǐ, mìng hé qú yǐ shí jià shì gōng zhī.
河渠署:令一人, 正八品下。 丞一人, 正九品上。 府三人,史六人。 河堤謁者六人,掌修補堤堰漁釣之事。典事三人,掌固四人,長上漁師十人,短番 漁師一百二十人,明資漁師一百二十人。河渠令掌供川澤魚醢之事。祭祀則供魚醢。 諸司供給魚及冬藏者,每歲支錢二十萬,送都水,命河渠以時價市供之。
zhū jīn: lìng yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. chéng yī rén. cóng jiǔ pǐn xià. jīn lìng gè zhǎng qí jīn jì dù zhōu liáng zhī shì.
諸津:令一人, 正九品上。 丞一人。 從九品下。 津令各掌其津濟渡 舟梁之事。
wǔ guān
武官
zuǒ yòu wèi zhōu zhì: jūn wàn èr qiān wǔ bǎi rén. tiān zǐ liù jūn, dà guó sān jūn, cì guó èr jūn, xiǎo guó yī jūn. jūn jiāng jiē mìng qīng. zhì qín hàn, shǐ zhì wèi jiāng jūn, hòu hàn wèi yīn zhī. jìn wǔ dì shǐ zhì zuǒ yòu zhōng sān wèi jiāng jūn. zhì suí shǐ zhì zuǒ yòu wèi zuǒ yòu wǔ wèi zuǒ yòu hòu zuǒ yòu lǐng jūn zuǒ yòu lǜ fǔ. gè yǒu dà jiāng jūn yī rén, wèi shí èr wèi dà jiāng jūn yě. guó jiā yīn zhī.
左右衛 周制:軍萬二千五百人。天子六軍,大國三軍,次國二軍,小國一軍。 軍將皆命卿。至秦、漢,始置衛將軍,後漢、魏因之。晉武帝始置左、右、中三衛 將軍。至隋始置左右衛、左右武衛、左右候、左右領軍、左右率府。各有大將軍一 人,謂十二衛大將軍也。國家因之。
dà jiāng jūn gè yī yuán, zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. zuǒ yòu wèi jiāng jūn zhī zhí, zhǎng tǒng lǐng gōng tíng jǐng wèi zhī fǎ, yǐ dū qí shǔ zhī duì zhàng, ér zǒng zhū cáo zhī zhí wù. fán qīn xūn yì wǔ zhōng láng jiāng fǔ jí zhé chōng fǔ suǒ lì, jiē zǒng zhì zhī. fán sù wèi, nèi láng gé mén wài, fēn wèi wǔ zhàng, yī gòng fèng zhàng èr qīn zhàng sān xūn zhàng sì yì zhàng wǔ sàn shǒu zhàng yě. jiē zuò yú dōng xī láng xià. ruò yù zuò zhèng diàn, zé wèi huáng qí zhàng, fēn lì yú liǎng jiē zhī cì, zài zhèng mén zhī nèi, yǐ xié mén duì zuò yú dōng xī xiāng. jiē dà jiāng jūn shǒu zhī.
大將軍各一員, 正三品。 將軍各二員。 從三品。 左右衛將軍之 職,掌統領宮廷警衛之法,以督其屬之隊仗,而總諸曹之職務。凡親勛翊五中郎將 府及折衝府所隸,皆總制之。凡宿衛,內廊閣門外,分為五仗, 一供奉仗、二親仗、三勛仗、四翊仗、五散手仗也。 皆坐於東西廊下。若御坐 正殿,則為黃旗仗,分立於兩階之次,在正門之內,以挾門隊坐於東西廂。皆大將 軍守之。
zhǎng shǐ gè yī rén, cóng liù pǐn shàng. lù shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng bā pǐn shàng. cāng cáo bīng cáo cān jūn gè èr rén, zhèng bā pǐn xià. qí cáo zhòu cáo cān jūn gè yī rén, zhèng liù pǐn xià. sī jiē èr rén, zhèng liù pǐn shàng. zhōng hòu sān rén, zhèng qī pǐn xià. sī gē wǔ rén, zhèng bā pǐn xià. zhí jǐ wǔ rén, zhèng jiǔ pǐn xià. fèng chē dū wèi wǔ rén. cóng wǔ pǐn xià. zhǎng shǐ zhǎng pàn zhū cáo qīn xūn yì wǔ fǔ jí wǔ ān wǔ chéng děng wǔ shí fǔ zhī shì. zhū cáo cān jūn jiē zhǎng běn cáo gōu jiǎn zhī shì. suí cáo gè yǒu fǔ shǐ.
長史各一人, 從六品上。 錄事參軍事各一人, 正八品上。 倉曹、兵 曹參軍各二人, 正八品下。 騎曹、胄曹參軍各一人, 正六品下。 司階二 人, 正六品上。 中候三人, 正七品下。 司戈五人, 正八品下。 執戟 五人, 正九品下。 奉車都尉五人。 從五品下。 長史掌判諸曹、親勛翊五 府及武安、武成等五十府之事。諸曹參軍皆掌本曹勾檢之事。 隨曹各有府史。
qīn fǔ xūn yī fǔ xūn èr fǔ yì yī fǔ yì èr fǔ děng wǔ fǔ měi fǔ zhōng láng yī rén zhōng láng jiāng yī rén, jiē sì pǐn xià. zuǒ yòu láng gè yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng. lù shì yī rén, bīng cáo cān jūn shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng. xiào wèi wǔ rén, lǚ shuài shí rén, duì zhèng èr shí rén, fù duì zhèng èr shí rén. zhōng láng jiāng lǐng běn fǔ zhī shǔ yǐ sù wèi. zuǒ yòu láng jiāng èr zhī. ruò dà cháo huì xún xìng, yǐ lǔ bù zhī fǎ yǐ lǐng qí yí zhàng.
親府、勛一府、勛二府、翊一府、翊二府等五府每府中郎一人、中郎將一 人, 皆四品下。 左右郎各一人, 正五品上。 錄事一人,兵曹參軍事一人, 正九品上。 校尉五人,旅帥十人,隊正二十人,副隊正二十人。中郎將領本府 之屬以宿衛。左右郎將貳之。若大朝會、巡幸,以鹵簿之法以領其儀仗。
zuǒ yòu xiāo wèi gǔ yuē xiāo qí, suí gǎi zuǒ yòu bèi shēn wèi zuǒ yòu xiāo wèi, suǒ lǐng míng bào qí, guó jiā qù qí zì yuē xiāo wèi fǔ, lóng shuò qù fǔ zì, gǎi wèi zuǒ yòu wǔ wēi, shén lóng fù wèi xiāo wèi. dà jiāng jūn gè yī yuán, zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. xiāo wèi jiāng jūn zhī zhí, zhǎng rú zuǒ yòu wèi. dà cháo huì zài zhèng diàn zhī qián, zé yǐ huáng qí duì jí hú lù duì zuò yú dōng xī láng xià. ruò yù zuò zhèng diàn, zé yǐ qí duì zhàng cì lì zuǒ yòu wèi xià.
左、右驍衛 古曰驍騎,隋改左、右備身為左右驍衛,所領名豹騎,國家去「騎」 字曰驍衛府,龍朔去「府」字,改為左、右武威,神龍復為驍衛。 大將軍各一員, 正三品。 將軍各二員。 從三品。 驍衛將軍之職, 掌如左、右衛。大朝會在正殿之前,則以黃旗隊及胡祿隊坐於東西廊下。若御坐正 殿,則以其隊仗次立左、右衛下。
zhǎng shǐ lù shì cān jūn cāng bīng qí zhòu sì cáo cān jūn yuán shù pǐn zhì rú zuǒ yòu wèi. sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ děng, sì sè rén shù pǐn zhì rú zuǒ yòu wèi yě. xiào wèi lǚ shuài duì zhèng fù duì rén shù rú zuǒ yòu wèi. yì fǔ zhōng láng zhōng láng jiāng zuǒ yòu zhōng láng jiāng zuǒ yòu láng jiāng. zhí zhǎng rú zuǒ yòu wèi. zuǒ yòu wǔ wèi wèi wǔ wèi chéng xiàng, yǒu wǔ wèi yíng. suí cǎi qí míng, zhì zuǒ yòu wǔ wèi fǔ, yǒu dà jiāng jūn. guāng zhái gǎi wèi zuǒ yòu yīng yáng wèi, shén lóng fù yě.
長史、錄事參軍、倉兵騎胄四曹參軍、 員數、品秩如左右衛。 司階、中候、 司戈、執戟等, 四色人數、品秩如左、右衛也。 校尉、旅帥、隊正、副隊、 (人數如左右衛。翊府中郎、中郎將、左右中郎將、左、右郎將。 職掌如左右衛。 左右武衛 魏武為丞相,有武衛營。隋采其名,置左右武衛府,有大將軍。 光宅改為左右鷹揚衛,神龍復也。
dà jiāng jūn gè yī yuán, zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. qí zhí zhǎng rú zuǒ yòu wèi. dà cháo huì, bèi bái kǎi jiǎ, zhí qì dùn jí qí děng, bì chēng zhǎng chàng. jǐng chí sà duì, yīng bì wèi zuǒ yòu xiāng yí zhàng. zài zhèng diàn qián, zé yǐ zhū duì cì lì yú xiāo wèi zhī xià.
大將軍各一員, 正三品。 將軍各二員。 從三品。 其職掌如左、 右衛。大朝會,被白鎧甲,執器盾及旗等,蹕稱長唱。警持鈒隊,應蹕為左、右廂 儀仗。在正殿前,則以諸隊次立於驍衛之下。
zhǎng shǐ lù shì cān jūn cāng bīng qí zhòu sì cáo cān jūn sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ rén shù pǐn zhì jiē rú zuǒ yòu wèi yě. yì fǔ zhōng láng jiāng zuǒ yòu láng jiāng lù shì bīng cáo. rén shù pǐn zhì rú zuǒ yòu wèi. zuǒ yòu wēi wèi suí wèi zuǒ yòu tún wèi, lóng shuò gǎi wèi wēi wèi, guāng zhái gǎi wèi zuǒ yòu bào tāo wèi, shén lóng fù wèi wēi wèi yě.
長史、錄事參軍、倉兵騎胄四曹參軍、司階、中候、司戈、執戟、 人數、品秩 皆如左、右衛也。 翊府中郎將、左右郎將、錄事、兵曹。 人數、品秩如左、右 衛。 左右威衛 隋為左、右屯衛,龍朔改為威衛,光宅改為左、右豹韜衛,神龍 復為威衛也。
dà jiāng jūn gè yī yuán, zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. qí zhí zhǎng, dà cháo huì zé bèi hēi jiǎ kǎi, gōng jiàn dāo dùn qí děng, fēn wèi zuǒ yòu xiāng duì, cì wǔ wèi zhī xià.
大將軍各一員, 正三品。 將軍各二員。 從三品。 其職掌,大朝會則 被黑甲鎧,弓箭刀盾旗等,分為左、右廂隊,次武衛之下。
zhǎng shǐ lù shì cān jūn cāng bīng qí zhòu sì cáo cān jūn zhí zhǎng rén shù pǐn zhì jiē rú zuǒ yòu wèi yě. sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ rén shù pǐn zhì rú zuǒ yòu wèi. yì fǔ zhōng láng jiāng zuǒ yòu láng jiāng lù shì bīng cáo xiào wèi lǚ shuài duì zhèng fù duì zhèng. rén shù pǐn zhì jiē rú zuǒ yòu wèi zhī qīn fǔ.
長史、錄事參軍、倉兵騎胄四曹參軍、 職掌、人數、品秩皆如左、右衛也。 司階、中候、司戈、執戟、 人數、品秩如左右衛。 翊府中郎將、左右郎將、 錄事、兵曹、校尉、旅帥、隊正、副隊正。 人數、品秩皆如左右衛之親府。
zuǒ yòu lǐng jūn wèi hàn jiàn ān zhōng, wèi wǔ wèi chéng xiàng, shǐ zhì zhōng lǐng jūn, hòu yīn zhī. běi qí zhì lǐng jūn fǔ, hòu yīn zhī. yáng dì gǎi wèi tún wèi, guó jiā gǎi wèi lǐng jūn wèi. lóng shuò gǎi wèi róng wèi, guāng zhái gǎi wèi yù qián wèi, shén lóng hòu wèi lǐng jūn wèi.
左右領軍衛 漢建安中,魏武為丞相,始置中領軍,後因之。北齊置領軍府,後 因之。煬帝改為屯衛,國家改為領軍衛。龍朔改為戎衛,光宅改為玉鈐衛,神龍後 為領軍衛。
dà jiāng jūn gè yī yuán. zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. qí zhí zhǎng, dà cháo huì zé bèi qīng jiǎ kǎi, gōng jiàn dāo dùn qí děng, fēn wèi zuǒ yòu xiāng yí zhàng, cì lì wēi wèi zhī xià.
大將軍各一員。 正三品。 將軍各二員。 從三品。 其職掌,大朝會則 被青甲鎧,弓箭刀盾旗等,分為左右廂儀仗,次立威衛之下。
zhǎng shǐ lù shì cān jūn cāng bīng qí zhòu sì cáo cān jūn sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ rén shù pǐn zhì rú zuǒ yòu wèi. yì fǔ zhōng láng jiāng zuǒ yòu láng jiāng lù shì bīng cáo xiào wèi lǚ shuài duì zhèng fù duì zhèng. rén shù pǐn zhì zhǎng rú zuǒ yòu wèi yě.
長史、錄事參軍、倉兵騎胄四曹參軍、司階、中候、司戈、執戟、 人數、品秩 如左右衛。 翊府中郎將、左右郎將、錄事、兵曹、校尉、旅帥、隊正、副隊正。 人數、品秩、掌如左右衛也。
zuǒ yòu jīn wú wèi qín yuē zhōng wèi, zhǎng jiǎo xún, wǔ dì gǎi míng zhí jīn wú, wèi fù wèi zhōng wèi., nán cháo bù zhì. suí yuē hòu wèi. lóng shuò èr nián gǎi wèi zuǒ yòu jīn wú wèi, cǎi gǔ míng yě.
左右金吾衛 秦曰中尉,掌徼巡,武帝改名執金吾,魏復為中尉。,南朝不置。 隋曰候衛。龍朔二年改為左、右金吾衛,采古名也。
dà jiāng jūn gè yī yuán, zhèng sān pǐn. jiāng jūn gè èr yuán. cóng sān pǐn. zuǒ yòu jīn wú wèi zhī zhí, zhǎng gōng zhōng jí jīng chéng zhòu yè xún jǐng zhī fǎ, yǐ zhí yù fēi wéi. fán yì fǔ jí tóng guǐ děng wǔ shí fǔ jiē shǔ zhī. fán chē jià chū rù, zé lǜ qí shǔ yǐ qīng yóu duì, jiàn bái zé zhū què děng qí duì xiān qū, rú lǔ bù zhī fǎ. cóng xún shòu tián liè, zé zhí qí zuǒ yòu yíng wèi zhī jìn. fán yì wèi yì fǔ tóng guǐ bǎo tú děng wǔ shí fǔ guō qí wèi shì yīng fān shàng zhě, gè lǐng suǒ zhí yān.
大將軍各一員, 正三品。 將軍各二員。 從三品。 左右金吾衛之職, 掌宮中及京城晝夜巡警之法,以執御非違。凡翊府及同軌等五十府皆屬之。凡車駕 出入,則率其屬以清游隊,建白澤硃雀等旗隊先驅,如鹵簿之法。從巡狩畋獵,則 執其左、右營衛之禁。凡翊衛、翊府、同軌、寶圖等五十府彍 騎衛士應番上者, 各領所職焉。
zhǎng shǐ lù shì cān jūn cāng bīng qí zhòu sì cáo cān jūn sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ rén shù pǐn zhì zhí zhǎng rú zuǒ yòu wèi yě. yì fǔ zhōng láng jiāng zuǒ yòu láng jiāng bīng cáo xiào wèi lǚ shuài duì zhèng fù duì zhèng. pǐn zhì
長史、錄事參軍、倉兵騎胄四曹參軍、司階、中候、司戈、執戟、 人數、品秩、 職掌如左右衛也。 翊府中郎將、左右郎將、兵曹、校尉、旅帥、隊正、副隊正。 品秩