péi jì lǐ jí fǔ lǐ fān quán dé yú zi qú
○裴垍 李吉甫 李籓 权德舆 子璩
péi jì zì, hóng zhōng, hé dōng wén xǐ rén. chuí gǒng zhōng zǎi xiàng jū dào qī dài sūn. jì ruò guàn jǔ jìn shì. zhēn yuán zhōng, zhì jǔ xián liáng jí jiàn, duì cè dì yī, shòu měi yuán xiàn wèi. zhì mǎn, fān fǔ jiāo pì, jiē bù jiù. bài jiān chá yù shǐ, zhuǎn diàn zhōng shì yù shǐ shàng shū lǐ bù kǎo gōng èr yuán wài láng. shí lì bù shì láng zhèng xún yú qǐng jì kǎo cí pàn, jì shǒu zhèng bù shòu qǐng tuō, kǎo hé jiē wù cái shí.
裴垍字,弘中,河东闻喜人。垂拱中宰相居道七代孙。垍弱冠举进士。贞元中, 制举贤良极谏,对策第一,授美原县尉。秩满,籓府交辟,皆不就。拜监察御史, 转殿中侍御史、尚书礼部考功二员外郎。时吏部侍郎郑珣瑜请垍考词判,垍守正不 受请托,考核皆务才实。
yuán hé chū, zhào rù hàn lín wéi xué shì, zhuǎn kǎo gōng láng zhōng zhī zhì gào, xún qiān zhōng shū shè rén. lǐ jí fǔ zì hàn lín chéng zhǐ bài píng zhāng shì, zhào jiāng xià zhī xī, gǎn chū tì. wèi jì yuē:" jí fǔ zì shàng shū láng liú luò yuǎn dì, shí yú nián fāng guī, biàn rù jìn shǔ, jīn cái mǎn suì, hòu jìn rén wù, hǎn suǒ jiē shí. zǎi xiàng zhī zhí, yí xuǎn zhuó xián jùn, jīn zé měng rán mò zhī néng fǒu. qīng duō jīng jiàn, jīn zhī cái jié, wèi wǒ yán zhī." jì qǔ bǐ shū qí míng shì, dé sān shí yú rén. shù yuè zhī nèi, xuǎn yòng lüè jǐn, dāng shí xī rán chēng jí fǔ yǒu de rén zhī chēng. sān nián, zhào jǔ xián liáng, shí yǒu huáng fǔ shí duì cè, qí yán jī qiè niú sēng rú lǐ zōng mǐn yì kǔ dǐ shí zhèng. kǎo guān yáng yú líng wéi guàn zhī shēng sān zi zhī cè jiē shàng dì, jì jū zhōng fù shì, wú suǒ tóng yì. jí wèi guì xìng qì sù, qǐng zuì yú shàng, xiàn zōng bù dé yǐ, chū yú líng guàn zhī guān, bà jì hàn lín xué shì, chú hù bù shì láng. rán xiàn zōng zhī jì hǎo zhí, xìn rèn mí hòu.
元和初,召入翰林为学士,转考功郎中、知制诰,寻迁中书舍人。李吉甫自翰 林承旨拜平章事,诏将下之夕,感出涕。谓垍曰:“吉甫自尚书郎流落远地,十余 年方归,便入禁署,今才满岁,后进人物,罕所接识。宰相之职,宜选擢贤俊,今 则懵然莫知能否。卿多精鉴,今之才杰,为我言之。”垍取笔疏其名氏,得三十余 人。数月之内,选用略尽,当时翕然称吉甫有得人之称。三年,诏举贤良,时有皇 甫湜对策,其言激切;牛僧孺、李宗闵亦苦诋时政。考官杨于陵、韦贯之升三子之 策皆上第,垍居中覆视,无所同异。及为贵幸泣诉,请罪于上,宪宗不得已,出于 陵、贯之官,罢垍翰林学士,除户部侍郎。然宪宗知垍好直,信任弥厚。
qí nián qiū, lǐ jí fǔ chū zhèn huái nán, suì yǐ jì dài wéi zhōng shū shì láng tóng píng zhāng shì. míng nián, jiā jí xián yuàn dà xué shì jiān xiū guó shǐ. jì zòu:" jí xián yù shū yuàn, qǐng zhǔn liù diǎn, dēng cháo guān wǔ pǐn yǐ shàng wéi xué shì, liù pǐn yǐ xià wèi zhí xué shì zì fēi dēng cháo guān, bù wèn pǐn zhì, bìng wèi xiào lǐ qí yú míng mù yī qiè lēi tíng. shǐ guǎn qǐng dēng cháo guān rù guǎn zhě, bìng wèi xiū zhuàn fēi dēng cháo guān, bìng wèi zhí shǐ guǎn. réng yǒng wèi cháng shì." jiē cóng zhī.
其年秋,李吉甫出镇淮南,遂以垍代为中书侍郎、同平章事。明年,加集贤院 大学士、监修国史。垍奏:“集贤御书院,请准《六典》,登朝官五品已上为学士, 六品已下为直学士;自非登朝官,不问品秩,并为校理;其余名目一切勒停。史馆 请登朝官入馆者,并为修撰;非登朝官,并为直史馆。仍永为常式。”皆从之。
yuán hé wǔ nián, zhòng fēng bìng. xiàn zōng shén jiē xī, zhōng shǐ páng wǔ zhì wèn, zhì yú yào shàn jìn tuì, jiē lìng shū chén. jí yì gù, bà wèi bīng bù shàng shū, réng jìn jiē yín qīng. míng nián, gǎi tài zǐ bīn kè. zú, fèi cháo, fù lǐ yǒu jiā, zèng tài zǐ shǎo fù.
元和五年,中风病。宪宗甚嗟惜,中使旁午致问,至于药膳进退,皆令疏陈。 疾益痼,罢为兵部尚书,仍进阶银青。明年,改太子宾客。卒,废朝,赙礼有加, 赠太子少傅。
chū, jì zài hàn lín chéng zhǐ, shǔ xiàn zōng chū píng wú shǔ, lì jīng sī lǐ, jī mì zhī wù, yī yǐ guān jì. jì xiǎo xīn jìng shèn, shén chēng zhōng zhǐ. jí zuò xiāng zhī hòu, kěn qǐng jīng bié shū tè, dù jué xī jìng, qí zhěng fǎ dù, kǎo kè lì lǐ, jiē méng chuí yì tīng nà. tǔ tū chéng cuǐ zì chūn gōng shì xiàn zōng, ēn gù mò èr. chéng cuǐ chéng jiān yù yǒu suǒ guān shuō, xiàn zōng dàn jì, jiè wù fù yán, zài jìn zhōng cháng yǐ guān hū jì ér bù míng. yáng yú líng wèi lǐng nán jié dù shǐ, yǔ jiān jūn xǔ suì zhèn bù hé, suì zhèn wū zòu yú líng, xiàn zōng lìng zhuī yǔ màn guān. jì yuē:" yǐ suì zhèn gù zuì yī fān chén, bù kě." qǐng shòu lì bù shì láng. yán shòu zài tài yuán, qí zhèng shì yī chū jiān jūn lǐ fǔ guāng, shòu dàn gǒng shǒu ér yǐ, jì jù zòu qí shì, qǐng yǐ lǐ yōng dài zhī.
初,垍在翰林承旨,属宪宗初平吴、蜀,励精思理,机密之务,一以关垍。垍 小心敬慎,甚称中旨。及作相之后,恳请旌别淑慝,杜绝蹊径,齐整法度,考课吏 理,皆蒙垂意听纳。吐突承璀自春宫侍宪宗,恩顾莫二。承璀承间欲有所关说,宪 宗惮垍,诫勿复言,在禁中常以官呼垍而不名。杨于陵为岭南节度使,与监军许遂 振不和,遂振诬奏于陵,宪宗令追与慢官。垍曰:“以遂振故罪一籓臣,不可。” 请授吏部侍郎。严绶在太原,其政事一出监军李辅光,绶但拱手而已,垍具奏其事, 请以李鄘代之。
wáng shì zhēn sǐ, qí zi chéng zōng yǐ hé běi gù shì qǐng dài fù wèi shuài. xiàn zōng yì sù yú tài píng, qiě pín dàng kòu niè, wèi qí dì kě qǔ. tǔ tū chéng cuǐ shì ēn, móu náo jì quán, suì cì jūn yì, qǐng zì zhēng tǎo. lú cóng shǐ yīn bāo nì jié, nèi yǔ chéng zōng xiāng jié yuē, ér wài qǐng xīng shī, yǐ tú hòu lì. jì yī yī chén qí bù kě, qiě yán:" wǔ jùn yǒu dà gōng yú cháo, qián shòu lǐ shī dào ér hòu duó chéng zōng, shì shǎng fá bù yī, wú yǐ jǔ quàn tiān xià." dòu liú bàn suì, xiàn zōng bù jué, chéng cuǐ zhī cè jìng xíng. jí shī lín zéi jìng, cóng shǐ guǒ xié èr, chéng cuǐ shù dū zhàn, cóng shǐ yì jiāo jù fǎn fù, guān jūn bìng zhī. shí wáng shī jiǔ bào lù wú gōng, shàng yì yì dài.
王士真死,其子承宗以河北故事请代父为帅。宪宗意速于太平,且频荡寇孽, 谓其地可取。吐突承璀恃恩,谋挠垍权,遂伺君意,请自征讨。卢从史阴苞逆节, 内与承宗相结约,而外请兴师,以图厚利。垍一一陈其不可,且言:“武俊有大功 于朝,前授李师道而后夺承宗,是赏罚不一,无以沮劝天下。”逗留半岁,宪宗不 决,承璀之策竟行。及师临贼境,从史果携贰,承璀数督战,从史益骄倨反覆,官 军病之。时王师久暴露无功,上意亦怠。
hòu cóng shǐ qiǎn qí yá mén jiāng wáng yì yuán rù zòu, jì yán yǔ yǔ, wēi dòng qí xīn, qiě yù yǐ wéi chén zhī jié, yì yuán yīn tǔ chéng yán cóng shǐ è rěn kě tú zhī zhuàng. jì qiǎn zài wǎng, bǐ fù huán, suì dé qí dà jiàng wū zhòng yìn děng yào lǐng. jì yīn cóng róng qǐ yán:" cóng shǐ bào lì, yǒu wú jūn zhī xīn. jīn wén qí shì chéng cuǐ rú yīng hái, wǎng lái shén cè bì lěi jiān, yì zì shì bù yán, shì tiān wáng zhī shí yě. ruò bù yīn qí jī ér zhì zhī, hòu suī xīng shī, wèi kě yǐ suì yuè pò yě." xiàn zōng chū è rán, shú sī qí jì, fāng xǔ zhī. jì yīn qǐng mì qí móu, xiàn zōng yuē:" cǐ wéi lǐ jiàng liáng shǒu qiān zhī zhī." shí jiàng chéng zhǐ hàn lín, shǒu qiān zhǎng mì mìng. hòu chéng cuǐ jìng qín cóng shǐ, píng shàng dǎng, qí nián qiū bān shī. jì yǐ" chéng cuǐ shǒu chàng yòng bīng, jīn hái wú gōng, bì xià zòng niàn jiù láo, bù néng jiā xiǎn lù, yì qǐng biǎn chù yǐ xiè tiān xià". suì bà chéng cuǐ bīng bǐng.
后从史遣其衙门将王翊元入奏,垍延与语,微动其心,且喻以为臣之节,翊元 因吐诚言从史恶稔可图之状。垍遣再往,比复还,遂得其大将乌重胤等要领。垍因 从容启言:“从史暴戾,有无君之心。今闻其视承璀如婴孩,往来神策壁垒间,益 自恃不严,是天亡之时也。若不因其机而致之,后虽兴师,未可以岁月破也。”宪 宗初愕然,熟思其计,方许之。垍因请密其谋,宪宗曰:“此唯李绛、梁守谦知之。” 时绛承旨翰林,守谦掌密命。后承璀竟擒从史,平上党,其年秋班师。垍以“承璀 首唱用兵,今还无功,陛下纵念旧劳,不能加显戮,亦请贬黜以谢天下”。遂罢承 璀兵柄。
xiān shì, tiān xià bǎi xìng shū fù yú zhōu fǔ: yī yuē shàng gòng, èr yuē sòng shǐ, sān yuē liú zhōu. jiàn zhōng chū dìng liǎng shuì, shí dài zhòng qián qīng shì hòu huò qīng qián zhòng, qí rén suǒ chū, gù yǐ bèi qí chū zhēng. ér qí liú zhōu sòng shǐ, suǒ zài zhǎng lì yòu jiàng shěng gū shǐ jiù shí gū, yǐ zì fēng zhí ér zhòng fù yú rén. jí jì wèi xiāng, zòu qǐng:" tiān xià liú zhōu sòng shǐ wù, yī qiè lìng yī shěng gū. qí suǒ zài guān chá shǐ, réng yǐ qí suǒ lì zhī jùn zū fù zì jǐ ruò bù zú, rán hòu zhēng yú zhī jùn." qí zhū zhōu sòng shǐ é, xī biàn wéi shàng gòng, gù jiāng huái shào xī jiān.
先是,天下百姓输赋于州府:一曰上供,二曰送使,三曰留州。建中初定两税, 时贷重钱轻;是后货轻钱重,齐人所出,固已倍其初征。而其留州送使,所在长吏 又降省估使就实估,以自封殖而重赋于人。及垍为相,奏请:“天下留州、送使物, 一切令依省估。其所在观察使,仍以其所莅之郡租赋自给;若不足,然后征于支郡。” 其诸州送使额,悉变为上供,故江淮稍息肩。
jì suī nián shào, zhòu jū xiàng wèi, ér qì jú jùn zhěng, yǒu fǎ dù, suī dà liáo qián bèi, qí zào qǐng bù gǎn gàn yǐ sī. jiàn guān yán shí zhèng dé shī, jiù shì, cāo quán zhě duō bù yuè qí jǔ zhí. jì zài zhōng shū, yǒu dú gū yù lǐ zhèng cí yán xiū fù zì shí yí zhuǎn bǔ quē, jí cān xiè zhī jì, jì tíng yǔ zhī yuē:" dú gū yǔ lǐ èr bǔ quē, zī zī xiàn nà, jīn zhī qiān zhuǎn, kě wèi chóu láo kuì yǐ. yán bǔ quē guān yè, huò yì yú sī, zuó zhě jìn nǐ, bù wú yí huǎn." xiū fù sǒng nǜ ér tuì. jì zài hàn lín, jǔ lǐ jiàng cuī qún tóng zhǎng mì mìng jí zài xiàng wèi, yòng wéi guàn zhī péi dù zhī zhì gào, zhuó lǐ yí jiǎn wèi yù shǐ zhōng chéng, qí hòu jì zhǒng rù xiàng, xián zhù míng jī. qí yú liàng cái fù zhí, jiē yè rén wàng, xuǎn rèn zhī jīng, qián hòu mò jí. yì zhě wèi jì zuò xiāng, cái yǔ shí huì, zhī wú bù wéi, yú shí cháo wú xìng rén, bǎi dù jìn lǐ ér zài zhōu gòu jí, yǐ zhì xiū xiè, gōng lùn xī zhī.
垍虽年少,骤居相位,而器局峻整,有法度,虽大僚前辈,其造请不敢干以私。 谏官言时政得失,旧事,操权者多不悦其举职。垍在中书,有独孤郁、李正辞、严 休复自拾遗转补阙,及参谢之际,垍廷语之曰:“独孤与李二补阙,孜孜献纳,今 之迁转,可谓酬劳愧矣。严补阙官业,或异于斯,昨者进拟,不无疑缓。”休复悚 恧而退。垍在翰林,举李绛、崔群同掌密命;及在相位,用韦贯之、裴度知制诰, 擢李夷简为御史中丞,其后继踵入相,咸著名迹。其余量材赋职,皆叶人望,选任 之精,前后莫及。议者谓垍作相,才与时会,知无不为,于时朝无幸人,百度浸理; 而再周遘疾,以至休谢,公论惜之。
lǐ jí fǔ, zì hóng xiàn, zhào jùn rén. fù qī yún, dài zōng cháo wèi yù shǐ dài fū, míng zhòng yú shí, guó shǐ yǒu chuán. jí fǔ shǎo hào xué, néng zhǔ wén. nián èr shí qī, wèi tài cháng bó shì, gāi qià duō wén, yóu jīng guó cháo gù shí, yán gé zhé zhōng, shí duō chēng zhī. qiān tún tián yuán wài láng, bó shì rú gù, gǎi jià bù yuán wài. zǎi chén lǐ mì dòu cān tuī zhòng qí cái, jiē yù pō hòu. jí lù zhì wèi xiāng, chū wèi míng zhōu yuán wài zhǎng shǐ jiǔ zhī yù shè, qǐ wèi zhōng zhōu cì shǐ. shí zhì yǐ zhé zài zhōng zhōu, yì zhě wèi jí fǔ bì chěng hàn yú zhì, chóng gòu qí zuì jí jí fǔ dào bù, yǔ zhì shén huān, wèi cháng yǐ sù xián jiè yì. liù nián bù xǐ guān, yǐ jí bà miǎn. xún shòu liǔ zhōu cì shǐ, qiān ráo zhōu. xiān shì, zhōu chéng yǐ pín sàng sì mù, fèi ér bù jū, wù guài biàn yì, jùn rén xìn yàn jí fǔ zhì, fā chéng mén guǎn yào, jiǎn jīng zhēn ér jū zhī, hòu rén nǎi ān.
李吉甫,字弘宪,赵郡人。父栖筠,代宗朝为御史大夫,名重于时,国史有传。 吉甫少好学,能属文。年二十七,为太常博士,该洽多闻,尤精国朝故实,沿革折 衷,时多称之。迁屯田员外郎,博士如故,改驾部员外。宰臣李泌、窦参推重其才, 接遇颇厚。及陆贽为相,出为明州员外长史;久之遇赦,起为忠州刺史。时贽已谪 在忠州,议者谓吉甫必逞憾于贽,重构其罪;及吉甫到部,与贽甚欢,未尝以宿嫌 介意。六年不徙官,以疾罢免。寻授柳州刺史,迁饶州。先是,州城以频丧四牧, 废而不居,物怪变异,郡人信验;吉甫至,发城门管钥,剪荆榛而居之,后人乃安。
xiàn zōng sì wèi, zhēng bài kǎo gōng láng zhōng zhī zhì gào. jì zhì què xià, xuán zhào rù hàn lín wéi xué shì, zhuǎn zhōng shū shě rén, cì zǐ. xiàn zōng chū jí wèi, zhōng shū xiǎo lì huá huàn yǔ zhī shū mì zhōng shǐ liú guāng qí nì shàn, pō qiè cháo quán, jí fǔ qǐng qù zhī. liú pì fǎn, dì mìng zhū tǎo zhī jì wèi jué, jí fǔ mì zàn qí móu, jiān qǐng guǎng zhēng jiāng huái zhī shī, yóu sān xiá lù rù, yǐ fēn shǔ kòu zhī lì. shì jiē yǔn cóng, yóu shì shèn jiàn qīn xìn. èr nián chūn, dù huáng cháng chū zhèn, zhuó jí fǔ wèi zhōng shū shì láng píng zhāng shì. jí fǔ xìng cōng mǐn, xiáng liàn wù wù, zì yuán wài láng chū guān, liú zhì jiāng huái shí wǔ yú nián, bèi xiáng lǘ lǐ jí kǔ. jí shì wèi xiāng, huàn fāng zhèn tān zì, nǎi shàng yán shǐ shǔ jùn cì shǐ dé zì wéi zhèng. xù jìn qún cái, shén yǒu měi chēng.
宪宗嗣位,征拜考功郎中、知制诰。既至阙下,旋召入翰林为学士,转中书舍 人,赐紫。宪宗初即位,中书小吏滑涣与知枢密中使刘光琦暱善,颇窃朝权,吉甫 请去之。刘辟反,帝命诛讨之;计未决,吉甫密赞其谋,兼请广征江淮之师,由三 峡路入,以分蜀寇之力。事皆允从,由是甚见亲信。二年春,杜黄裳出镇,擢吉甫 为中书侍郎、平章事。吉甫性聪敏,详练物务,自员外郎出官,留滞江淮十五余年, 备详闾里疾苦。及是为相,患方镇贪恣,乃上言使属郡刺史得自为政。叙进群材, 甚有美称。
sān nián qiū, péi jūn wèi pú yè pàn dù zhī, jiāo jié quán xìng, yù qiú zǎi xiàng. xiān shì, zhì cè shì zhí yán jí jiàn kē, qí zhōng yǒu jī cì shí zhèng, wǔ fàn quán xìng zhě, yīn cǐ jūn dǎng yáng yán jiē zhí zhèng jiào zhǐ, jì yǐ yáo dòng jí fǔ, lài jiàn guān lǐ yuē dú gū yù lǐ zhèng cí xiāo fǔ mì shū chén zòu, dì yì nǎi jiě. jí fǔ zǎo suì zhī jiǎng yáng shì è, zhuó wèi jiān chá yù shǐ yòu sī fēng yuán wài láng lǚ wēn yǒu cí yì, jí fǔ yì juàn jiē zhī. dòu qún yì yǔ yáng lǚ shàn. qún chū bài yù shǐ zhōng chéng, zòu qǐng shì è wèi shì yù shǐ, wēn wèi láng zhōng zhī zá shì. jí fǔ nù qí bù xiān guān bái, ér suǒ qǐng yòu yǒu chāo zī zhě, chí zhī shù rì bù xíng, yīn ér yǒu xì. qún suì cì dé rì zhě chén kè míng chū rù jí fǔ jiā, mì bǔ yǐ wén xiàn zōng jí zhī, wú jiān zhuàng. jí fǔ yǐ péi jì jiǔ zài hàn lín, xiàn zōng qīn xìn, bì dāng dà yòng, suì mì jiàn jì dài jǐ, yīn zì tú chū zhèn. qí nián jiǔ yuè, bài jiǎn jiào bīng bù shàng shū, jiān zhōng shū shì láng píng zhāng shì, chōng huái nán jié dù shǐ, shàng yù tōng huà mén lóu jiàn zhī. zài yáng zhōu, měi yǒu zhāo tíng dé shī, jūn guó lì hài, jiē mì shū lùn liè. yòu yú gāo yóu xiàn zhù dī wèi táng, gài tián shù qiān qǐng, rén shòu qí huì.
三年秋,裴均为仆射、判度支,交结权幸,欲求宰相。先是,制策试直言极谏 科,其中有讥刺时政,忤犯权幸者,因此均党扬言皆执政教指,冀以摇动吉甫,赖 谏官李约、独孤郁、李正辞、萧俛密疏陈奏,帝意乃解。吉甫早岁知奖羊士谔,擢 为监察御史;又司封员外郎吕温有词艺,吉甫亦眷接之。窦群亦与羊、吕善。群初 拜御史中丞,奏请士谔为侍御史,温为郎中、知杂事。吉甫怒其不先关白,而所请 又有超资者,持之数日不行,因而有隙。群遂伺得日者陈克明出入吉甫家,密捕以 闻;宪宗诘之,无奸状。吉甫以裴垍久在翰林,宪宗亲信,必当大用,遂密荐垍代 己,因自图出镇。其年九月,拜检校兵部尚书,兼中书侍郎、平章事,充淮南节度 使,上御通化门楼饯之。在扬州,每有朝廷得失,军国利害,皆密疏论列。又于高 邮县筑堤为塘,溉田数千顷,人受其惠。
wǔ nián dōng, péi jì bìng miǎn. míng nián zhēng yuè, shòu jí fǔ jīn zǐ guāng lù dài fu zhōng shū shì láng píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì jiān xiū guó shǐ shàng zhù guó zhào guó gōng. jí zài rù xiàng, qǐng jiǎn shěng zhí yuán bìng zhū sè chū shēn xū lì děng, jí liàng dìng zhōng wài guān fèng liào, shí yǐ wéi dāng. jīng chéng zhū sēng yǒu yǐ zhuāng wéi miǎn shuì zhě, jí fǔ zòu yuē:" qián mǐ suǒ zhēng, sù yǒu dìng é, kuān zī tú yǒu yú zhī lì, pèi pín xià wú gào zhī mín, bì bù kě xǔ." xiàn zōng nǎi zhǐ. yòu qǐng guī pǔ rùn jūn yú jīng yuán.
五年冬,裴垍病免。明年正月,授吉甫金紫光禄大夫、中书侍郎、平章事、集 贤殿大学士、监修国史、上柱国、赵国公。及再入相,请减省职员并诸色出身胥吏 等,及量定中外官俸料,时以为当。京城诸僧有以庄硙免税者,吉甫奏曰:“钱米 所征,素有定额,宽缁徒有余之力,配贫下无告之民,必不可许。”宪宗乃止。又 请归普润军于泾原。
qī nián, jīng zhào yǐn yuán yì fāng zòu:" yǒng chāng gōng zhǔ zhǔn lǐ lìng qǐ cí táng, qǐng qí zhì dù." chū, zhēn yuán zhōng, yì yáng yì zhāng èr gōng zhǔ xián yú mù suǒ zào cí táng yī bǎi èr shí jiān, fèi qián shù wàn jí yǒng chāng zhī zhì, shàng lìng yì fāng jiǎn jiù zhì zhī bàn. jí fǔ zòu yuē:" fú yǐ yǒng chāng gōng zhǔ, zhì nián yāo wǎng, jǔ dài tóng bēi, kuàng yú shèng qíng, gù suǒ zhōng niàn. rán bì xià yóu jiǎn zhì zào zhī bàn, shì shé zhōng zhī guī, zhāo jiǎn xùn rén, shí yuè jīn gǔ. chén yǐ cí táng zhī shè, lǐ diǎn wú wén, dé zōng huáng dì ēn chū yī shí, shì yīn xí sú, dāng shí rén jiān bù wú qiè yì. xī hàn zhāng dì shí, yù wèi guāng wǔ yuán líng míng dì xiǎn jié líng, gè qǐ yì wū, dōng píng wáng cāng shàng shū yán qí bù kě. dōng píng wáng jí guāng wǔ zhī ài zǐ, míng dì zhī ài dì. xián wáng zhī xīn, qǐ xī fèi yú fù xiōng zāi! chéng yǐ fēi lǐ zhī shì, rén jūn suǒ dāng shèn yě. jīn zhě, yī yì yáng gōng zhǔ qǐ cí táng, chén kǒng bù rú liàng zhì mù hù, yǐ chōng shǒu fèng." yì rì, shàng wèi jí fǔ yuē: " qīng zuó suǒ zòu bà cí táng shì, shēn qiè zhèn xīn. zhèn chū yí qí rǒng fèi, yuán wèi zhī gù shí, shì yǐ liàng jiǎn. lǎn qīng suǒ chén, fāng zhī wú jù. rán zhèn bù yù pò èr shí hù bǎi xìng, dāng jiǎn guān hù wěi zhī." jí fǔ bài hè. shàng yuē:" qīng, cǐ qǐ shì nán shì! yǒu guān zhèn shēn, bù biàn yú shí zhě, gǒu wén zhī zé gǎi, cǐ qǐ zú duō yé! qīng dàn qín kuāng zhèng, wú wèi zhèn bù néng xíng yě."
七年,京兆尹元义方奏:“永昌公主准礼令起祠堂,请其制度。”初,贞元中, 义阳、义章二公主咸于墓所造祠堂一百二十间,费钱数万;及永昌之制,上令义方 减旧制之半。吉甫奏曰:“伏以永昌公主,稚年夭枉,举代同悲,况于圣情,固所 钟念。然陛下犹减制造之半,示折衷之规,昭俭训人,实越今古。臣以祠堂之设, 礼典无文,德宗皇帝恩出一时,事因习俗,当时人间不无窃议。昔汉章帝时,欲为 光武原陵、明帝显节陵,各起邑屋,东平王苍上疏言其不可。——东平王即光武之 爱子,明帝之爱弟。贤王之心,岂惜费于父兄哉!诚以非礼之事,人君所当慎也。 今者,依义阳公主起祠堂,臣恐不如量置墓户,以充守奉。”翌日,上谓吉甫曰: “卿昨所奏罢祠堂事,深惬朕心。朕初疑其冗费,缘未知故实,是以量减。览卿所 陈,方知无据。然朕不欲破二十户百姓,当拣官户委之。”吉甫拜贺。上曰:“卿, 此岂是难事!有关朕身,不便于时者,苟闻之则改,此岂足多耶!卿但勤匡正,无 谓朕不能行也。”
qī nián qī yuè, shàng yù yán yīng, gù wèi jí fǔ yuē:" zhèn jìn rì tián yóu xī fèi, wéi xǐ dú shū. zuó yú dài zōng shí lù zhōng, jiàn qí shí gāng jì wèi zhèn, cháo tíng duō shì, yì yǒu suǒ jiàn jiè. xiàng hòu jiàn qīng xiān rén shì jī, shēn kě jiā tàn." jí fǔ jiàng jiē guì zòu yuē:" chén xiān fù fú shì dài zōng, jìn xīn jǐn jié, pò yú liú yùn, bù dài shèng shí, chén zhī xuè chéng, cháng suǒ zhuī hèn. bì xià dān yuè wén shǐ, tīng lǎn rì xīn, jiàn chén xiān fù zhōng yú qián cháo, zhe zài shí lù, jīn rì tè cì bāo yáng, xiān fù suī zài jiǔ quán, rú dǔ bái rì." yīn fǔ fú liú tì, shàng wèi yù zhī.
七年七月,上御延英,顾谓吉甫曰:“朕近日畋游悉废,唯喜读书。昨于《代 宗实录》中,见其时纲纪未振,朝廷多事,亦有所鉴诫。向后见卿先人事迹,深可 嘉叹。”吉甫降阶跪奏曰:“臣先父伏事代宗,尽心尽节,迫于流运,不待圣时, 臣之血诚,常所追恨。陛下耽悦文史,听览日新,见臣先父忠于前朝,著在实录, 今日特赐褒扬,先父虽在九泉,如睹白日。”因俯伏流涕,上慰谕之。
bā nián shí yuè, shàng yù yán yīng diàn, wèn shí zhèng jì jì hé shì. shí jí fǔ jiān xiū guó shǐ, xiān duì yuē:" shì zǎi xiāng jì tiān zǐ shì yǐ shòu shǐ guān zhī shí lù yě. gǔ zhě, yòu shǐ jì yán, jīn qǐ jū shè rén shì zuǒ shǐ jì shì, jīn qǐ jū láng shì. yǒng huī zhōng, zǎi xiàng yáo shú jiān xiū guó shǐ, lǜ zào xī zhī yán, huò bù kě wén, yīn qǐng suí zòu duì ér jì yú zhàng xià, yǐ shòu yú shǐ guān, jīn shí zhèng jì shì yě." shàng yuē:" jiàn huò bù xiū, hé yě?" yuē:" miàn fèng dé yīn, wèi jí shī xíng, zǒng wèi jī mì, gù bù kě shū yǐ sòng shǐ guān qí jiān yǒu móu yì chū yú chén xià zhě, yòu bù kě zì shū yǐ fù shǐ guān jí yǐ xíng zhě, zhì lìng zhāo rán, tiān xià jiē dé wén zhī, jí shǐ guān zhī jì, bù dài shū yǐ shòu yě. qiě chén guān shí zhèng jì zhě, yáo shú xiū zhī yú cháng shòu, jí shú bà ér shì qǐn jiǎ dān qí kàng xiū zhī yú zhēn yuán, jí dān kàng bà ér shì fèi. rán zé guān shí zhèng huà zhě, bù xū měi, bù yǐn è, wèi zhī liáng shǐ yě."
八年十月,上御延英殿,问时政记记何事。时吉甫监修国史,先对曰:“是宰 相记天子事以授史官之实录也。古者,右史记言,今起居舍人是;左史记事,今起 居郎是。永徽中,宰相姚璹监修国史,虑造膝之言,或不可闻,因请随奏对而记于 仗下,以授于史官,今时政记是也。”上曰:“间或不修,何也?”曰:“面奉德 音,未及施行,总谓机密,故不可书以送史官;其间有谋议出于臣下者,又不可自 书以付史官;及已行者,制令昭然,天下皆得闻知,即史官之记,不待书以授也。 且臣观时政记者,姚璹修之于长寿,及璹罢而事寝;贾耽、齐抗修之于贞元,及耽、 抗罢而事废。然则关时政化者,不虚美,不隐恶,谓之良史也。”
shì yuè, huí hé bù luò nán guò qì, qǔ xī chéng liǔ gǔ lù tǎo tǔ bō. xī chéng fáng yù shǐ zhōu huái yì biǎo zhì, cháo tíng dà kǒng, yǐ wéi huí hé shēng yán tǎo tǔ bō, yì shì rù kòu. jí fǔ zòu yuē:" huí hé rù kòu, qiě dāng jiàn jué hé shì, bù yīng biàn lái fàn biān, dàn xū shè bèi, bù zú wéi lǜ." yīn qǐng zì xià zhōu zhì tiān dé, fù zhì fèi guǎn yī shí yī suǒ, yǐ tōng huǎn jí. yòu qǐng fā xià zhōu qí shì wǔ bǎi rén, yíng yú jīng lüè gù chéng, yìng yuán yì shǐ, jiān hù dǎng xiàng. jiǔ nián, qǐng yú jīng lüè gù chéng zhì yòu zhōu. liù hú zhōu yǐ zài líng yán jiè, kāi yuán zhōng fèi liù zhōu. yuē:" guó jiā jiù zhì yòu zhōu, yǐ kuān yòu wéi míng, lǐng zhū jiàng hù. tiān bǎo mò, yòu zhōu jì lǐ yú jīng lüè jūn, gài yǐ dì jū qí zhōng, kě yǐ zǒng tǒng fān bù, běi yǐ yìng jiē tiān dé, nán yuán xià zhōu. jīn jīng lüè yáo lì líng wǔ, yòu bù zhì jūn zhèn, fēi jiù zhì yě." xiàn zōng cóng qí zòu, fù zhì yòu zhōu, zhào yuē:" tiān bǎo zhōng yòu zhōu jì lǐ yú jīng lüè jūn, bǎo yìng yǐ lái, yīn xún suì fèi. yóu shì kūn yí lǚ rǎo, dǎng xiàng mí yī, fān bù zhī rén, fǔ huái mò jí. zhèn fāng hóng yuǎn lüè, sī fù jiù guī, yí yú jīng lüè jūn zhì yòu zhōu, réng wèi shàng zhōu, yú guō xià zhì yán ēn xiàn, wèi shàng xiàn, shǔ xià suí yín guān chá shǐ."
是月,回纥部落南过碛,取西城柳谷路讨吐蕃。西城防御使周怀义表至,朝廷 大恐,以为回纥声言讨吐蕃,意是入寇。吉甫奏曰:“回纥入寇,且当渐绝和事, 不应便来犯边,但须设备,不足为虑。”因请自夏州至天德,复置废馆一十一所, 以通缓急。又请发夏州骑士五百人,营于经略故城,应援驿使,兼护党项。九年, 请于经略故城置宥州。六胡州以在灵盐界,开元中废六州。曰:“国家旧置宥州, 以宽宥为名,领诸降户。天宝末,宥州寄理于经略军,盖以地居其中,可以总统蕃 部,北以应接天德,南援夏州。今经略遥隶灵武,又不置军镇,非旧制也。”宪宗 从其奏,复置宥州,诏曰:“天宝中宥州寄理于经略军,宝应已来,因循遂废。由 是昆夷屡扰,党项靡依,蕃部之人,抚怀莫及。朕方弘远略,思复旧规,宜于经略 军置宥州,仍为上州,于郭下置延恩县,为上县,属夏绥银观察使。”
huái xī jié dù shǐ wú shǎo yáng zú, qí zi yuán jì qǐng xí fù wèi. jí fǔ yǐ wéi huái xī nèi dì, bù tóng hé shuò, qiě sì jìng wú dǎng yuán, guó jiā cháng sù shù shí wàn bīng yǐ wéi shǒu yù, yí yīn shí ér qǔ zhī. pō yè shàng zhǐ, shǐ wèi jīng dù huái xī zhī móu.
淮西节度使吴少阳卒,其子元济请袭父位。吉甫以为淮西内地,不同河朔,且 四境无党援,国家常宿数十万兵以为守御,宜因时而取之。颇叶上旨,始为经度淮 西之谋。
yuán hé jiǔ nián dōng, bào bìng zú, nián wǔ shí qī. xiàn zōng shāng dào jiǔ zhī, qiǎn zhōng shǐ lín diào cháng zèng zhī wài, nèi chū juàn wǔ bǎi pǐ yǐ xù qí jiā, zài zèng sī kōng. jí fǔ chū wèi xiāng, pō qià shí qíng, jí huái nán zài zhēng, zhōng wài yán wàng fēng cǎi. bǐng zhèng zhī hòu, shì tīng shí yǒu suǒ bì, rén xīn yí dàn zhī shí fù gōng wàng zhě lǜ wèi jí fǔ suǒ jì, duō bì wèi. xiàn zōng qián zhī qí shì, wèi zhōu suì, suì zhuó yòng lǐ jiàng, dà yǔ jiàng bù xié ér jiàng xìng gāng píng, jié yú shàng qián, hù yǒu zhēng lùn, rén duō zhí jiàng. rán xìng wèi shèn, suī qí bù yuè zhě, yì wú suǒ shāng. fú wù shí wèi, bì jí zhēn měi, ér bù zhí cái chǎn, jīng shī yī zhái zhī wài, wú tā dì shù, gōng lùn yǐ cǐ zhòng zhī. yǒu sī shì yuē jìng xiàn jí huì yì, dù zhī láng zhōng zhāng zhòng fāng bó zhī, yǐ wéi tài yōu. xiàn zōng nù, biǎn zhòng fāng, cì jí fǔ shì yuē zhōng yì.
元和九年冬,暴病卒,年五十七。宪宗伤悼久之,遣中使临吊;常赠之外,内 出绢五百匹以恤其家,再赠司空。吉甫初为相,颇洽时情,及淮南再征,中外延望 风采。秉政之后,视听时有所蔽,人心疑惮之¨时负公望者虑为吉甫所忌,多避畏。 宪宗潜知其事,未周岁,遂擢用李绛,大与绛不协;而绛性刚评,讦于上前,互有 争论,人多直绛。然性畏慎,虽其不悦者,亦无所伤。服物食味,必极珍美,而不 殖财产,京师一宅之外,无他第墅,公论以此重之。有司谥曰敬宪;及会议,度支 郎中张仲方驳之,以为太优。宪宗怒,贬仲方,赐吉甫谥曰忠懿。
jí fǔ cháng tǎo lùn yì xiàng yì yì, fù yú yī xíng jí zhù zhī xià jí zhuì lù dōng hàn wèi jìn zhōu suí gù shì, qì qí chéng bài sǔn yì dà duān, mù wèi liù dài lüè, fán sān shí juǎn. fēn tiān xià zhū zhèn, jì qí shān chuān xiǎn yì gù shì, gè xiě qí tú yú piān shǒu, wèi wǔ shí sì juǎn, hào wèi yuán hé jùn guó tú. yòu yǔ shǐ guān děng lù dāng shí hù fù bīng jí, hào wèi guó jì bù, fán shí juǎn. zuǎn liù diǎn zhū zhí wèi bǎi sī jǔ yào yī juàn. jiē zòu shàng zhī, xíng yú dài. zi dé xiū dé yù.
吉甫尝讨论《易象》异义,附于一行集注之下;及缀录东汉、魏、晋、周、隋 故事,讫其成败损益大端,目为《六代略》,凡三十卷。分天下诸镇,纪其山川险 易故事,各写其图于篇首,为五十四卷,号为《元和郡国图》。又与史官等录当时 户赋兵籍,号为《国计簿》,凡十卷。纂《六典》诸职为《百司举要》一卷。皆奏 上之,行于代。子德修、德裕。
lǐ fān, zì shū hàn, zhào jùn rén. zēng zǔ zhì yuǎn, tiān hòu shí lǐ zhāo dé jiàn wèi tiān guān shì láng, bù yì zhāo dé xiè ēn, shí zhāo dé nù, zòu chù wèi bì zhōu cì shǐ. zǔ shē, kāi yuán shí wéi kǎo gōng láng zhōng, shì mǔ xiào jǐn, mǔ zú, bù shèng sàng sǐ. zhì yuǎn shē jiē yǐ zhì xíng míng zhòng yī shí. fù chéng, wèi hú nán guān chá shǐ, yì yǒu míng.
李籓,字叔翰,赵郡人。曾祖至远,天后时李昭德荐为天官侍郎,不诣昭德谢 恩,时昭德怒,奏黜为壁州刺史。祖畬,开元时为考功郎中,事母孝谨,母卒,不 胜丧死。至远、畬皆以志行名重一时。父承,为湖南观察使,亦有名。
fān shǎo tián dàn xiū jiǎn, yǎ róng yí, hào xué. fù zú, jiā fù yú cái, qīn zú diào zhě, yǒu qiè qù bù jīn, yù wù sàn shī, bù shù nián ér pín. nián sì shí yú wèi shì, dú shū yáng zhōu, kùn yú zì jǐ, qī zǐ yuàn yóu zhī, yàn rú yě. dù yà jū shǒu dōng dōu, yǐ gù rén zǐ shǔ wèi cóng shì. luò zhōng dào fā, yǒu wū yá jiàng lìng hú yùn zhě, yà xìn zhī, kǎo lüè jìng zuì. fān zhī qí yuān, zhēng zhī bù cóng, suì cí chū. hòu huò zhēn dào sòng qú tán, fān yì zhī míng.
籓少恬淡修检,雅容仪,好学。父卒,家富于财,亲族吊者,有挈去不禁,愈 务散施,不数年而贫。年四十余未仕,读书扬州,困于自给,妻子怨尤之,晏如也。 杜亚居守东都,以故人子署为从事。洛中盗发,有诬牙将令狐运者,亚信之,拷掠 竟罪。籓知其冤,争之不从,遂辞出。后获真盗宋瞿昙,籓益知名。
zhāng jiàn fēng zài xú zhōu, pì wèi cóng shì, jū mù zhōng, qiān qiān wèi cháng lùn xì wēi. dù jiān wèi háo zhōu cì shǐ, dài shǐ zhí, jiàn fēng bìng gé, jiān jí qū dào fǔ, yīn yǒu jì wàng. fān yǔ tóng liè shěng jiàn fēng, chū ér qì yǔ jiān yuē:" pú yè gōng yǎn hū rú cǐ, gōng yí zài zhōu fáng è, jīn qì zhōu cǐ lái, yù hé yě? yí jí qù! bù ruò cǐ, dāng zòu wén." jiān cuò è bù yú, suì jìng guī. jiàn fēng sǐ, jiān huǐ suǒ zhì bù jiù, yuàn fān shén. jì guī yáng zhōu, jiān yīn wū zòu fān jiàn fēng sǐ shí yáo dòng jūn zhōng. dé zōng dà nù, mì zhào dù yòu shā zhī. yòu sù zhòng fān, huái zhào xún rì bù rěn fā, yīn yǐn fān lùn shì shì, yuē:" yīn bào zhī shì, xìn yǒu zhī fǒu?" fān yuē:" xìn rán." yuē:" shěn rú cǐ, jūn yí yù shì wú kǒng." yīn chū zhào. fān lǎn zhī, wú dòng sè, yuē:" mǒu yǔ jiān xìn wèi bào yě." yòu yuē:" shèn wù chū kǒu, wú yǐ mì lùn, chí bǎi kǒu bǎo jūn yǐ." dé zōng dé yòu jiě, nù bù shì, jí zhuī fān fù quē. jí zhào jiàn, wàng qí yí xíng, yuē:" cǐ qǐ zuò è shì rén yé!" nǎi shì rán, chú mì shū láng.
张建封在徐州,辟为从事,居幕中,谦谦未尝论细微。杜兼为濠州刺史,带使 职,建封病革,兼疾驱到府,阴有冀望。籓与同列省建封,出而泣语兼曰:“仆射 公奄忽如此,公宜在州防遏,今弃州此来,欲何也?宜疾去!不若此,当奏闻。” 兼错愕不虞,遂径归。建封死,兼悔所志不就,怨籓甚。既归扬州,兼因诬奏籓建 封死时摇动军中。德宗大怒,密诏杜佑杀之。佑素重籓,怀诏旬日不忍发,因引籓 论释氏,曰:“因报之事,信有之否?”籓曰:“信然。”曰:“审如此,君宜遇 事无恐。”因出诏。籓览之,无动色,曰:“某与兼信为报也。”佑曰:“慎勿出 口,吾已密论,持百口保君矣。”德宗得佑解,怒不释,亟追籓赴阙。及召见,望 其仪形,曰:“此岂作恶事人耶!”乃释然,除秘书郎。
wáng shào chí quán, yāo fān yī xiāng jiàn jí yòng, zhōng bù jiù. wáng zhòng shū wéi chéng jì lǚ dòng bèi wèi láng guān, péng dǎng huī hè, rì huì jù gē jiǔ, mù fān míng, qiáng zhì tóng huì, fān bù dé yǐ yī zhì. zhòng shū bèi hǎo wèi é yǔ pái xì, hòu zhào fān, jiān bù qù, yuē:" wú yǔ zhòng shū bèi zhōng rì, bù xiǎo suǒ yǔ yán hé yě." hòu guǒ bài. qiān zhǔ kè yuán wài láng, xún huàn yòu sī. shí shùn zōng cè guǎng líng wáng chún wèi huáng tài zǐ, bīng bù shàng shū wáng chún qǐng gǎi míng shào, shí yì fēi zhī, jiē yún:" huáng tài zǐ yì rén chén yě, dōng gōng zhī chén gǎi zhī yí yě, fēi qí shǔ ér gǎi zhī, chǎn yě. rú chún bèi qǐ wèi yǐ lǐ shì shàng yé!" fān wèi rén yuē:" lì dài gù shì, jiē zì bù shí dà tǐ zhī chén ér shī zhī, yīn bù kě fù zhèng, wú zú guài yě." jí tài zǐ jí wèi, xiàn zōng shì yě. zǎi xiàng gǎi jùn xiàn míng yǐ bì shàng míng, wéi jiān chá yù shǐ wéi chún bù gǎi. jì ér yǒu zhào yǐ lù chún wèi jǐ shì zhōng, gǎi míng zhì chún bù dé yǐ gǎi míng guàn zhī, yì zhě jiā zhī.
王绍持权,邀籓一相见即用,终不就。王仲舒、韦成季、吕洞辈为郎官,朋党 辉赫,日会聚歌酒,慕籓名,强致同会,籓不得已一至。仲舒辈好为讹语俳戏,后 召籓,坚不去,曰:“吾与仲舒辈终日,不晓所与言何也。”后果败。迁主客员外 郎,寻换右司。时顺宗册广陵王淳为皇太子,兵部尚书王纯请改名绍,时议非之, 皆云:“皇太子亦人臣也,东宫之臣改之宜也,非其属而改之,谄也。如纯辈岂为 以礼事上耶!”籓谓人曰:“历代故事,皆自不识大体之臣而失之,因不可复正, 无足怪也。”及太子即位,宪宗是也。宰相改郡县名以避上名,唯监察御史韦淳不 改。既而有诏以陆淳为给事中,改名质;淳不得已改名贯之,议者嘉之。
fān xún gǎi lì bù yuán wài láng. yuán hé chū, qiān lì bù láng zhōng, zhǎng cáo shì, wèi shǐ suǒ bì, làn yòng guān quē, chù wèi zhù zuò láng. zhuǎn guó zǐ sī yè, qiān jǐ shì zhōng. zhì chì yǒu bù kě, suì yú huáng chì hòu pī zhī. lì yuē:" yí bié lián bái zhǐ." fān yuē:" bié yǐ bái zhǐ, shì wén zhuàng, qǐ yuē pī chì yé!" péi jì yán yú dì, yǐ wéi yǒu zǎi xiàng qì, shǔ zhèng yīn bà miǎn, suì bài fān mén xià shì láng tóng píng zhāng shì. fān xìng zhōng jìn, shì wú bù yán, shàng zhòng zhī, yǐ wèi wú yǐn.
籓寻改吏部员外郎。元和初,迁吏部郎中,掌曹事,为使所蔽,滥用官阙,黜 为著作郎。转国子司业,迁给事中。制敕有不可,遂于黄敕后批之。吏曰:“宜别 连白纸。”籓曰:“别以白纸,是文状,岂曰批敕耶!”裴垍言于帝,以为有宰相 器,属郑絪罢免,遂拜籓门下侍郎、同平章事。籓性忠荩,事无不言,上重之,以 为无隐。
sì nián dōng, gù wèi zǎi chén yuē:" qián dài dì wáng lǐ tiān xià, huò jiā jǐ rén zú, huò guó pín xià kùn, qí gù hé yě?" fān duì yuē:" gǔ rén yún:' jiǎn yǐ zú yòng.' gài zú yòng xì yú jiǎn yuē. chéng shǐ rén jūn bù guì zhū yù, wéi wù gēng sāng, zé rén wú yín qiǎo, sú zì dūn běn, bǎi xìng jì zú, jūn shú yǔ bù zú! zì rán tǎng zàng chōng xiàn, jià sè fēng dēng. ruò rén jūn jié mín lì, guì yì wù, shàng xíng xià xiào, fēng sú rì shē, qù běn wù mò, yī shí yì fá, zé bǎi xìng bù zú! jūn shú yǔ zú! zì rán guó pín jiā kùn, dào zéi chéng xì ér zuò yǐ! jīn bì xià yǒng jiàn qián gǔ, sī jī fù shù, gōng shàng qín jiǎn, zì dāng lǐ píng. fú yuàn yǐ zhī zhī wèi fēi jiān, bǎo zhī wèi jí wù, gōng shì yú mǎ, yī fú qì wán, bì wù sǔn zhī yòu sǔn, shì rén biàn fēng, zé tiān xià xìng shèn." dì yuē:" jiǎn yuē zhī shì, shì wǒ chéng xīn pín fù zhī yóu, rú qīng suǒ shuō. wéi dāng shàng xià xiāng xù, yǐ bǎo cǐ dào, shì yǒu yú làn, jí yán zhēn guī, cǐ gù shēn qī yú qīng děng yě." fān děng bài hè ér tuì.
四年冬,顾谓宰臣曰:“前代帝王理天下,或家给人足,或国贫下困,其故何 也?”籓对曰:“古人云:‘俭以足用。’盖足用系于俭约。诚使人君不贵珠玉, 唯务耕桑,则人无淫巧,俗自敦本,百姓既足,君孰与不足!自然帑藏充羡,稼穑 丰登。若人君竭民力,贵异物,上行下效,风俗日奢,去本务末,衣食益乏,则百 姓不足!君孰与足!自然国贫家困,盗贼乘隙而作矣!今陛下永鉴前古,思跻富庶, 躬尚勤俭,自当理平。伏愿以知之为非艰,保之为急务,宫室舆马,衣服器玩,必 务损之又损,示人变风,则天下幸甚。”帝曰:“俭约之事,是我诚心;贫富之由, 如卿所说。唯当上下相勖,以保此道,似有逾滥,极言箴规,此固深期于卿等也。” 籓等拜贺而退。
dì yòu wèn yuē:" ráng zāi qí fú zhī shuō, qí shì xìn fǒu?" fān duì yuē:" chén qiè guān zì gǔ shèng dá, jiē bù dǎo cí. gù chǔ zhāo wáng yǒu jí, bo zhě wèi hé wèi suì, zhāo wáng yǐ hé bù zài chǔ, fēi suǒ huò zuì, kǒng zǐ yǐ wéi zhī tiān dào. zhòng ní bìng, zǐ lù qǐng dǎo, zhòng ní yǐ wéi shén dào zhù shùn, xì yú suǒ xíng, jǐ jì quán dé, wú kuì wū lòu. gù dá zǐ lù yún:' qiū zhī dǎo jiǔ yǐ.' shū yún:' huì dí jí, cóng nì xiōng.' yán shùn dào zé jí, cóng nì zé xiōng. shī yún:' zì qiú duō fú.' zé huò fú zhī lái, xián yīng xíng shì, ruò gǒu wèi fēi dào, zé hé fú kě qiú? shì yǐ hàn wén dì měi yǒu jì sì, shǐ yǒu sī jìng ér bù qí, qí jiàn chāo rán, kě wèi shèng dé. ruò shǐ shén míng wú zhī, zé ān néng jiàng fú bì qí yǒu zhī, zé sī jǐ qiú mèi zhī shì, jūn zǐ shàng bù kě yuè yě, kuàng yú míng shén hū! yóu cǐ yán zhī, zé lǚ xìn sī shùn, zì tiān yòu zhī, gǒu yì yú cǐ, shí nán zhì fú. gù yáo shùn zhī dé, wéi zài xiū jǐ yǐ ān bǎi xìng. guǎn zhòng yún:' yì yú rén zhě hé yú shén.' gài yǐ rén wéi shén zhǔ, gù dàn wù ān rén ér yǐ. guó gōng qiú shén, yǐ zhì wēi wáng, wáng mǎng wàng qí, yǐ sù hàn bīng, gǔ jīn míng jiè, shū chuán suǒ jì. fú wàng bì xià měi yǐ hàn wén kǒng zǐ zhī yì wéi zhǔn, zé bǎi fú jù zhēn." dì shēn jiā zhī.
帝又问曰:“禳灾祈福之说,其事信否?”籓对曰:“臣窃观自古圣达,皆不 祷祠。故楚昭王有疾,卜者谓河为祟,昭王以河不在楚,非所获罪,孔子以为知天 道。仲尼病,子路请祷,仲尼以为神道助顺,系于所行,己既全德,无愧屋漏。故 答子路云:‘丘之祷久矣。’《书》云:‘惠迪吉,从逆凶。’言顺道则吉,从逆 则凶。《诗》云:‘自求多福。’则祸福之来,咸应行事,若苟为非道,则何福可 求?是以汉文帝每有祭祀,使有司敬而不祈,其见超然,可谓盛德。若使神明无知, 则安能降福;必其有知,则私己求媚之事,君子尚不可悦也,况于明神乎!由此言 之,则履信思顺,自天祐之,苟异于此,实难致福。故尧、舜之德,唯在修己以安 百姓。管仲云:‘义于人者和于神。’盖以人为神主,故但务安人而已。虢公求神, 以致危亡,王莽妄祈,以速汉兵,古今明诫,书传所纪。伏望陛下每以汉文、孔子 之意为准,则百福具臻。”帝深嘉之。
shí hé dōng jié dù shǐ wáng è yòng qián shù qiān wàn lù yí quán xìng, qiú jiān zǎi xiàng. fān yǔ quán dé yú zài zhōng shū, yǒu mì zhǐ yuē:" wáng è kě jiān zǎi xiàng, yí jí nǐ lái." fān suì yǐ bǐ tú" jiān xiāng" zì, què zòu shàng yún:" bù kě." dé yú shī sè yuē:" zòng bù kě, yí bié zuò zòu, qǐ kě yǐ bǐ tú zhào yé!" yuē:" shì pò yǐ! chū jīn rì, biàn bù kě zhǐ. rì yòu mù, hé xiá bié zuò zòu!" shì guǒ qǐn. lǐ jí fǔ zì yáng zhōu zài rù xiàng, shù rì, bà fān wèi zhān shì. hòu shù yuè, shàng sī fān, zhào duì, fù yǒu suǒ lùn liè. yuán hé liù nián, chū wèi huá zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dà fū. wèi xíng zú, nián wǔ shí bā, zèng hù bù shàng shū. fān wèi xiāng cái néng bù jí péi jì, gū jùn pō hòu wéi guàn zhī, rán rén wù qīng guī, yì qí liú yě.
时河东节度使王锷用钱数千万赂遗权幸,求兼宰相。籓与权德舆在中书,有密 旨曰:“王锷可兼宰相,宜即拟来。”籓遂以笔涂“兼相”字,却奏上云:“不可。” 德舆失色曰:“纵不可,宜别作奏,岂可以笔涂诏耶!”曰:“势迫矣!出今日, 便不可止。日又暮,何暇别作奏!”事果寝。李吉甫自扬州再入相,数日,罢籓为 詹事。后数月,上思籓,召对,复有所论列。元和六年,出为华州刺史、兼御史大 夫。未行卒,年五十八,赠户部尚书。籓为相材能不及裴垍,孤峻颇后韦贯之,然 人物清规,亦其流也。
quán dé yú, zì zài zhī, tiān shuǐ lüè yáng rén. fù gāo, zì shì yáo, hòu qín shàng shū yì zhī hòu. shǎo yǐ jìn shì bǔ bèi zhōu lín qīng wèi. ān lù shān yǐ yōu zhōu zhǎng shǐ chōng hé běi àn chá shǐ, jiǎ qí cái míng, biǎo wèi jì xiàn wèi, shǔ cóng shì. gāo yīn chá lù shān yǒu yì zhì, wèi qí cāi nüè, bù kě yǐ jié tuì, yù qián qù, yòu lǜ huò jí lǎo mǔ. tiān bǎo shí sì nián, lù shān shǐ gāo xiàn róng fú, zì jīng shī huí, guò fú chāng. fú chāng wèi zhòng mó, gāo cóng fù mèi xù yě, mì yǐ jì yuē zhī. bǐ zhì hé yáng, zhà yǐ jí jí zhào mó, mó zhì, gāo shì yǐ yīn, dèng mó ér míng. mó nǎi miǎn āi ér kū, shǒu zì hán xí, jì yì gāo ér zàng qí guān, rén wú zhī zhě. cóng lì yǐ zhào shū hái, gāo mǔ chū bù zhī, wén gāo zhī sǐ, tòng kū shāng xíng lù. lù shān bù yí qí zhà sǐ, xǔ qí mǔ guī. gāo shí wēi fú nì jī, hòu mǔ yú qí mén jì dé shì qí mǔ, nǎi fèng mǔ zhòu yè nán qù, jí dù jiāng, lù shān yǐ fǎn yǐ. yóu shì míng wén tiān xià. huái nán cǎi fǎng shǐ gāo shì biǎo gāo shì dà lǐ píng shì, chōng pàn guān. shǔ yǒng wáng lín luàn, duō jié shì dài fū yǐ zì cóng, gāo jù jiàn pò, yòu biàn míng yì fú yǐ miǎn. xuán zōng zài shǔ, wén ér jiā zhī, chú jiān chá yù shǐ. huì dīng mǔ sāng, yīn jiā hóng zhōu. shí nán běi gé jué, huò yú suì bù wén zhào mìng. yǒu zhōng shǐ fèng xuān zhì hóng zhōu, jīng shí wèi fù, guò yǒu qiú qǔ, zhōu xiàn kǔ zhī. shí yǒu wáng gòu wèi nán chāng lìng, jiāng zhí àn zhī, yīn jiàn gāo bái qí shì gāo bù yán, jiǔ zhī, chuí tì yuē:" fāng jīn hé yóu kě zhì yī chì shǐ, ér jù yǒu cǐ yán." yīn yǎn tì ér qǐ, gòu jù bài xiè zhī. zhè xī jié dù shǐ yán zhēn qīng biǎo gāo wèi xíng jūn sī mǎ, zhào zhēng wèi qǐ jū shè rén, yòu yǐ jí cí. cháng yuē:" běn zì quán wú zhì, qǐ shòu cǐ zhī míng yé!" lǐ jì qīng wèi jiāng huái chù zhì shǐ, zòu gāo jié xíng, gǎi zhù zuò láng, fù bù qǐ. liǎng jīng róu yú hú qí, shì jūn zǐ duō yǐ jiā dù jiāng dōng, zhī míng zhī shì rú lǐ huá liǔ shí xiōng dì zhě, jiē yǎng gāo zhī dé ér yǒu shàn zhī. dà lì sān nián, zú yú jiā, nián sì shí liù. yuán hé zhōng shì yuē zhēn xiào.
权德舆,字载之,天水略阳人。父皋,字士繇,后秦尚书翼之后。少以进士补 贝州临清尉。安禄山以幽州长史充河北按察使,假其才名,表为蓟县尉,署从事。 皋阴察禄山有异志,畏其猜虐,不可以洁退,欲潜去,又虑祸及老母。天宝十四年, 禄山使皋献戎俘,自京师回,过福昌。福昌尉仲谟,皋从父妹婿也,密以计约之。 比至河阳,诈以疾亟召谟,谟至,皋示已喑,瞪谟而瞑。谟乃勉哀而哭,手自含袭, 既逸皋而葬其棺,人无知者。从吏以诏书还,皋母初不知,闻皋之死,恸哭伤行路。 禄山不疑其诈死,许其母归。皋时微服匿迹,候母于淇门;既得侍其母,乃奉母昼 夜南去,及渡江,禄山已反矣。由是名闻天下。淮南采访使高适表皋试大理评事, 充判官。属永王璘乱,多劫士大夫以自从,皋惧见迫,又变名易服以免。玄宗在蜀, 闻而嘉之,除监察御史。会丁母丧,因家洪州。时南北隔绝,或逾岁不闻诏命。有 中使奉宣至洪州,经时未复,过有求取,州县苦之。时有王遘为南昌令,将执按之, 因见皋白其事;皋不言,久之,垂涕曰:“方今何由可致一敕使,而遽有此言。” 因掩涕而起,遘遽拜谢之。浙西节度使颜真卿表皋为行军司马,诏征为起居舍人, 又以疾辞。尝曰:“本自全吾志,岂受此之名耶!”李季卿为江淮黜陟使,奏皋节 行,改著作郎,复不起。两京蹂于胡骑,士君子多以家渡江东,知名之士如李华、 柳识兄弟者,皆仰皋之德而友善之。大历三年,卒于家,年四十六。元和中谥曰贞 孝。
chū, gāo zú, hán huí wáng dìng wèi fú péng yǒu zhī sàng, lǐ huá wéi qí mù biǎo, yǐ wéi fēn tiān xià shàn è, yī rén ér yǐ. qián zèng mì shū jiān, zhì shì yīn zǐ dé yú wèi xiāng, lì jiā miào. zhì yuán hé shí èr nián, fù zèng tài zǐ tài bǎo.
初,皋卒,韩洄、王定为服朋友之丧,李华为其墓表,以为分天下善恶,一人 而已。前赠秘书监,至是因子德舆为相,立家庙。至元和十二年,复赠太子太保。
dé yú shēng sì suì, néng shǔ shī qī suì jū fù sāng, yǐ xiào wén shí wǔ wéi wén shù bǎi piān, biān wèi tóng méng jí shí juǎn, míng shēng rì dà. hán huí chù zhì hé nán, pì wèi cóng shì, shì mì shū shěng jiào shū láng. zhēn yuán chū, fù wèi jiāng xī guān chá shǐ lǐ jiān pàn guān, zài qiān jiān chá yù shǐ. fǔ bà, dù yòu péi zhòu jiē zòu qǐng, èr biǎo tóng rì zhì jīng. dé zōng yǎ wén qí míng, zhēng wèi tài cháng bó shì, zhuǎn zuǒ bǔ quē. bā nián, guān dōng dà shuǐ, shàng shū qǐng xiáng zhào xù yǐn, suì mìng xī zhì děng sì rén shǐ.
德舆生四岁,能属诗;七岁居父丧,以孝闻;十五为文数百篇,编为《童蒙集》 十卷,名声日大。韩洄黜陟河南,辟为从事,试秘书省校书郎。贞元初,复为江西 观察使李兼判官,再迁监察御史。府罢,杜佑、裴胄皆奏请,二表同日至京。德宗 雅闻其名,征为太常博士,转左补阙。八年,关东大水,上疏请降诏恤隐,遂命奚 陟等四人使。
péi yán líng yǐ qiǎo xìng pàn dù zhī, jiǔ nián, zì sī nóng shǎo qīng chú hù bù shì láng, réng pàn dù zhī. dé yú shàng shū yuē:
裴延龄以巧幸判度支,九年,自司农少卿除户部侍郎,仍判度支。德舆上疏曰:
chén fú yǐ jué rén yú cháo, yǔ zhòng gòng zhī, kuàng jīng fèi zhī sī, ān wēi suǒ xì. yán líng qǐng zì quán pàn, dǎi jīn jiān suì, bù chēng zhī shēng, rì shèn yú chū. qún qíng zhòng kǒu, xuān yú cháo shì, bù gǎn xī fán shèng tīng, jīn jǐn lüè jǔ suǒ wén. duō yún yǐ cháng fù zhèng é zhī yòng wèi jǐn zhě, biàn wèi shèng lì, yǐ wéi jǐ gōng. yòu zhòng pò guān qián mǎi cháng píng xiān suǒ shōu shì zá wù, suì yǐ zài gěi gū jià, yòng chōng bié zhù lì qián. yòu yún biān shàng zhū jūn jiē zhì xuán quē, zì jīn chūn yǐ lái, bìng bù zhī liáng. fú yǐ jiāng chǎng zhī shì, suǒ yú fēi xì, chéng shèng mó qián dìng, zhōng shì qiè yǒu sī. bì xià bì yǐ yán líng gū zhēn dú lì, wéi shí suǒ yì, chǒu zhèng yǒu dǎng, jié cǐ liú yán, hé bù yǐ xīn shōu shèng lì, zhēng qí běn mò, wèi fēn xī tiáo zòu? yòu zé cháo xián xìn chén, yǔ zhōng shǐ yī rén xún fù biān jūn, chá qí zī chǔ yǒu wú xū shí. tǎng yán líng shòu rèn yǐ lái, jīng xīn qín lì, měi shì shěng yuē, bié shōu xiàn yú, yú zhèng shù gè yǒu qū fēn, biān jūn chǔ xù, shí yóu kě zhī, shēn zì liǎn yuàn, wèi guó xī fèi zì yí gèng shì yōu jiǎng, yǐ xǐ qún yí, míng shū jué láo, zhāo shì tiān xià. rú huò yán zhě fēi miù, wǎng shàng shí duō, qǐ yǐ bāng guó zhòng wù, wěi zhī fēi jù! chén zhí zài jiàn cáo, hé cǎi qún yì, zhèng bài yǐ lái, jīn yǐ xún rì, dào lù yún yún, wú bù yán cǐ. qǐ jīng shī shì shù zhī zhòng, yú zhì zhī duō, hé ér wèi dǎng, gòng yǒu chóu jí. bì xià yì yí shāo huí shèng jiàn, fǔ chá qún xīn. kuàng chén zhī shì jūn, rú zi shì fù jīn dāng shèng míng bù huì zhī dài, ruò yóu ài shēn yǐn qíng, shì bù zhōng bù xiào, mò dà zhī zuì. gǎn lì gān xuè, fú dài xíng shū.
臣伏以爵人于朝,与众共之,况经费之司,安危所系。延龄顷自权判,逮今间 岁,不称之声,日甚于初。群情众口,喧于朝市,不敢悉烦圣听,今谨略举所闻。 多云以常赋正额支用未尽者,便为剩利,以为己功。又重破官钱买常平先所收市杂 物,遂以再给估价,用充别贮利钱。又云边上诸军皆至悬阙,自今春已来,并不支 粮。伏以疆场之事,所虞非细,诚圣谟前定,终事切有司。陛下必以延龄孤贞独立, 为时所抑,丑正有党,结此流言,何不以新收剩利,征其本末,为分析条奏?又择 朝贤信臣,与中使一人巡覆边军,察其资储有无虚实。倘延龄受任已来,精心勤力, 每事省约,别收羡余,于正数各有区分,边军储蓄,实犹可支,身自敛怨,为国惜 费;自宜更示优奖,以洗群疑,明书厥劳,昭示天下。如或言者非谬,罔上实多, 岂以邦国重务,委之非据!臣职在谏曹,合采群议,正拜已来,今已旬日,道路云 云,无不言此。岂京师士庶之众,愚智之多,合而为党,共有仇嫉。陛下亦宜稍回 圣鉴,俯察群心。况臣之事君,如子事父;今当圣明不讳之代,若犹爱身隐情,是 不忠不孝,莫大之罪。敢沥肝血,伏待刑书。
shí nián, qiān qǐ jū shè rén. suì zhōng, jiān zhī zhì gào. zhuǎn jià bù yuán wài láng sī xūn láng zhōng, zhí rú jiù. qiān zhōng shū shè rén. shì shí, dé zōng qīn lǎn shù zhèng, zhòng nán chú shòu, fán mìng yú cháo, duō bǔ zì yù zhá. shǐ, dé yú zhī zhì gào, jǐ shì yǒu xú dài, shè rén yǒu gāo yǐng jū shù suì, dài zú, yǐng zhī lǐ bù gòng jǔ, dú dé yú zhí jìn yuán, shù xún shǐ guī. cháng shàng shū qǐng chú liǎng shěng gōng, dé zōng yuē:" fēi bù zhī qīng zhī láo kǔ, jìn yē qīng qiē, xū de rú qīng zhě, suǒ yǐ jiǔ nán qí rén." dé yú jū xī yē bā nián, qí jiān dú zhǎng zhě shù suì. zhēn yuán shí qī nián dōng, yǐ běn guān zhī lǐ bù gòng jǔ. lái nián, zhēn bài shì láng, fán sān suì zhǎng gòng shì, zhì jīn hào wèi dé rén. zhuǎn hù bù shì láng. yuán hé chū, lì bīng bù lì bù shì láng, zuò láng lì wù yòng guān quē, gǎi tài zǐ bīn kè, fù wèi bīng bù shì láng, qiān tài cháng qīng.
十年,迁起居舍人。岁中,兼知制诰。转驾部员外郎、司勋郎中,职如旧。迁 中书舍人。是时,德宗亲览庶政,重难除授,凡命于朝,多补自御札。始,德舆知 制诰,给事有徐岱,舍人有高郢;居数岁,岱卒,郢知礼部贡举,独德舆直禁垣, 数旬始归。尝上疏请除两省宫,德宗曰:“非不知卿之劳苦,禁掖清切,须得如卿 者,所以久难其人。”德舆居西掖八年,其间独掌者数岁。贞元十七年冬,以本官 知礼部贡举。来年,真拜侍郎,凡三岁掌贡士,至今号为得人。转户部侍郎。元和 初,历兵部、吏部侍郎,坐郎吏误用官阙,改太子宾客,复为兵部侍郎,迁太常卿。
wǔ nián dōng, zǎi xiàng péi jì qǐn jí, dé yú bài lǐ bù shàng shū píng zhāng shì, yǔ lǐ fān tóng zuò xiāng. hé zhōng jié dù wáng è lái zhāo, guì xìng duō yù è zhě, shàng jiàng jiā píng zhāng shì, lǐ fān jiān zhí yǐ wéi bù kě. dé yú jì zòu yuē:" fū píng zhāng shì, fēi xù jìn ér dé, guó cháo fāng zhèn dài zǎi xiàng zhě, gài yǒu dà zhōng dà xūn. dà lì yǐ lái, yòu yǒu bá hù nán zhì zhě, bù dé yǐ ér yǔ zhī. jīn wáng è wú dà zhōng xūn, yòu fēi gū xī zhī shí, yù jiǎ cǐ míng, shí kǒng bù kě!" shàng cóng zhī.
五年冬,宰相裴垍寝疾,德舆拜礼部尚书、平章事,与李籓同作相。河中节度 王锷来朝,贵幸多誉锷者,上将加平章事,李籓坚执以为不可。德舆继奏曰:“夫 平章事,非序进而得,国朝方镇带宰相者,盖有大忠大勋。大历已来,又有跋扈难 制者,不得已而与之。今王锷无大忠勋,又非姑息之时,欲假此名,实恐不可!” 上从之。
yùn liáng shǐ dǒng xī yú gāo mó dào yòng guān qián, zhào liú lǐng nán. xíng zhì hú wài, mì lìng zhōng shǐ jiē shā zhī. tā rì, dé yú shàng shū yuē:
运粮使董溪、于皋谟盗用官钱,诏流岭南。行至湖外,密令中使皆杀之。他日, 德舆上疏曰:
qiè yǐ dǒng xī děng, dāng bì xià yōu shān dōng yòng bīng shí, lǐng liáng liào gōng jūn zhòng wù, shèng xīn wěi fù, bù bǐ xún cháng gǎn fù ēn sī, zì qí zāng fàn, shǐ zhī wàn sǐ, bù zú sè zé. hóng kuān dà zhī diǎn, liú cuàn tài qīng, bì xià hé gǎi zhèng zuì míng, jiān zé chén děng shū lüè. dàn zhào lìng yǐ xià, sì fāng wén zhī, bù shū míng xíng, yǒu cǐ chǔ fèn, qiè guān zhòng qíng, yǒu suǒ wèi yù. fú zì bì xià lín yù yǐ lái, měi shì yǐ chéng, shí yǔ tiān dì hé dé, yǔ sì shí tóng fú, wàn fāng zhī rén, mù yù huáng zé. zhì rú yú dǒng suǒ fàn, hé zhèng diǎn zhāng, míng xià zhào shū, yǔ zhòng tóng qì, jí rén gè jù fǎ, rén gè jǐn shēn.
窃以董溪等,当陛下忧山东用兵时,领粮料供军重务,圣心委付,不比寻常; 敢负恩私,恣其赃犯,使之万死,不足塞责。弘宽大之典,流窜太轻,陛下合改正 罪名,兼责臣等疏略。但诏令已下,四方闻知,不书明刑,有此处分,窃观众情, 有所未喻。伏自陛下临御已来,每事以诚,实与天地合德,与四时同符,万方之人, 沐浴皇泽。至如于、董所犯,合正典章,明下诏书,与众同弃,即人各惧法,人各 谨身。
chén chéng zhī qí zuì bù róng zhū, yòu shì yǐ guò zhī shì, bù hé lùn biàn, shàng fán shèng cōng. fú yǐ bì xià shèng dé shèng zī, dù yuè qián gǔ, qǐng suǒ xià yī zhào, jǔ yī shì, jiē hé lǐ běn, jiē shùn rén xīn. fú lǜ tā shí gèng yǒu cǐ bǐ, dàn yào yǒu sī qióng jū, shěn dìng zuì míng, huò zhì zhī jí fǎ, huò shǐ zì jìn, fá yī quàn bǎi, shú bù gān xīn! wēi wēi shèng cháo, shì tǐ fēi xì, chén měi yú yán yīng zòu duì, tuì sī bì xià qiú lǐ zhī yán, shēng féng shèng míng, gǎn tì zì hè. kuàng yǐ yú zhì pǔ nè, shèng jiàn suǒ zhī, fú wéi shù chén yū shū, chá chén dān kěn.
臣诚知其罪不容诛,又是已过之事,不合论辩,上烦圣聪。伏以陛下圣德圣姿, 度越前古,顷所下一诏,举一事,皆合理本,皆顺人心。伏虑他时更有此比,但要 有司穷鞫,审定罪名,或致之极法,或使自尽,罚一劝百,孰不甘心!巍巍圣朝, 事体非细,臣每于延英奏对,退思陛下求理之言,生逢盛明,感涕自贺。况以愚滞 朴讷,圣鉴所知,伏惟恕臣迂疏,察臣丹恳。
jí lǐ jí fǔ zì huái nán zhào zhēng, wèi yī nián, shàng yòu jì yòng lǐ jiàng. shí shàng qiú lǐ fāng qiè, jūn guó wú dà xiǎo, yī fù zhōng shū. jí fǔ jiàng yì zhèng pō yǒu yì tóng, huò yú shàng qián lùn shì, xíng yú yán sè qí yǒu yì yú lǐ zhě, dé yú yì bù néng wéi fā míng, shí rén yǐ cǐ jī zhī. jìng yǐ xún mò ér bà, fù shǒu běn guān. xún yǐ jiǎn jiào lì bù shàng shū wèi dōng dōu liú shǒu, hòu bài tài cháng qīng, gǎi xíng bù shàng shū. xiān shì, xǔ mèng róng jiǎng yì děng fèng zhào shān dìng gé chì. mèng róng děng xún gǎi tā guān, yì dú chéng sān shí juǎn, biǎo xiàn zhī, liú zhōng bù chū. dé yú qǐng xià xíng bù, yǔ shì láng liú bó chú děng kǎo dìng, fù wèi sān shí juǎn zòu shàng. shí yī nián, fù yǐ jiǎn jiào lì bù shàng shū chū zhèn xìng yuán. shí sān nián bā yuè, yǒu jí, zhào xǔ guī quē, dào zú, nián liù shí. zèng zuǒ pú yè, shì yuē wén.
及李吉甫自淮南诏征,未一年,上又继用李绛。时上求理方切,军国无大小, 一付中书。吉甫、绛议政颇有异同,或于上前论事,形于言色;其有诣于理者,德 舆亦不能为发明,时人以此讥之。竟以循默而罢,复守本官。寻以检校吏部尚书为 东都留守,后拜太常卿,改刑部尚书。先是,许孟容、蒋乂等奉诏删定格敕。孟容 等寻改他官,乂独成三十卷,表献之,留中不出。德舆请下刑部,与侍郎刘伯刍等 考定,复为三十卷奏上。十一年,复以检校吏部尚书出镇兴元。十三年八月,有疾, 诏许归阙,道卒,年六十。赠左仆射,谥曰文。
dé yú zì zhēn yuán zhì yuán hé sān shí nián jiān, yǔ yí cháo xíng, xìng zhí liàng kuān shù, dòng zuò yǔ yán, yī wú wài shì, yùn jiè fēng liú, wéi shí chēng xiàng. yú shù zuò tè shèng, liù jīng bǎi shì, yóu yǒng jiàn zì, qí wén yǎ zhèng ér hóng bó, wáng hóu jiàng xiàng jì dāng shí míng rén hōng mò, yǐ míng jì wèi qǐng zhě shén bā jiǔ, shí rén yǐ wéi zōng jiàng yān. yóu shì dú shū, wú cùn jǐng zàn juàn, yǒu wén jí wǔ shí juǎn, xíng yú dài. zi qú, zhōng shū shè rén.
德舆自贞元至元和三十年间,羽仪朝行,性直亮宽恕,动作语言,一无外饰, 蕴藉风流,为时称向。于述作特盛,《六经》百氏,游泳渐渍,其文雅正而弘博, 王侯将相洎当时名人薨殁,以铭纪为请者什八九,时人以为宗匠焉。尤嗜读书,无 寸景暂倦,有文集五十卷,行于代。子璩,中书舍人。
shǐ chén yuē: péi jì jīng jiàn mò shí, jǔ xián rèn néng, qǐ wò dì xīn, bì xié wáng dào. rú cuī qún péi dù wéi guàn zhī bèi, xián dēng jiàng xiàng, jiē jì zhī jiàn dá. lì yán lì shì, zhī wú bù wéi. jí fǔ gāi qià diǎn jīng, xiáng liàn gù shí, zhàng péi jì zhī chōu zhuó, zhì cháo lún zhī shì xù. jí fǔ zhī jì zhī néng bié máo yàn, jì zhī jí fǔ zhī shàn rèn xián liáng, xiāng xū ér chéng, bù jì bù kè. shū hàn xiū shēn shèn xíng, lì xué chéng jiā, pī zhì chì yǒu xī láng zhī fēng, tú yù shū jiàn zǎi zhí zhī qì ér nǎi qīng cái sàn shī, tiān jué shì qī, wěi zāi, zì dài zhī yì yě! dé yú xiào tì lì xué, tiáo chèn yǒu wén, shū yán líng zì xíng qiǎo nìng, lùn gāo mó bù shū míng xíng, sān shí nián yǔ yí cháo xíng, shí gāo zhī yú qìng suǒ zhōng. cǐ sì zǐ zhě, suǒ wèi jīng wěi zhī chén, yòu hé cán yú wáng zuǒ yǐ!
史臣曰:裴垍精鉴默识,举贤任能,启沃帝心,弼谐王道。如崔群、裴度、韦 贯之辈,咸登将相,皆垍之荐达。立言立事,知无不为。吉甫该洽典经,详练故实, 仗裴垍之抽擢,致朝伦之式序。吉甫知垍之能别髦彦,垍知吉甫之善任贤良,相须 而成,不忌不克。叔翰修身慎行,力学承家,批制敕有夕郎之风,涂御书见宰执之 器;而乃轻财散施,天爵是期,伟哉,自待之意也!德舆孝悌力学,髫龀有闻,疏 延龄恣行巧佞,论皋谟不书明刑,三十年羽仪朝行,实皋之余庆所钟。此四子者, 所谓经纬之臣,又何惭于王佐矣!
zàn yuē: èr lǐ bǐng jūn, xìn wéi míng chén. fǔ róu ér dǎng, fān jùn ér chún. péi gōng jiàn cái, cháo wú qū rén. quán zhī zǎo sī, wén zhì bīn bīn.
赞曰:二李秉钧,信为名臣。甫柔而党,籓俊而纯。裴公鉴裁,朝无屈人。权 之藻思,文质彬彬。