lǐ bó zhāng zhòng fāng péi lín zhāng gāo fù
○李渤 張仲方 裴潾 張皋附
lǐ zhōng mǐn lǐ gān gāo yuán yù xiōng shǎo yì
李中敏 李甘 高元裕 兄少逸
lǐ hàn lǐ jǐng jiǎn
李 漢 李景儉
lǐ bó, zì jùn zhī, hòu wèi héng yě jiāng jūn shēn guó gōng fā zhī hòu. zǔ xuán guī, wèi wèi sì zhǔ bù. fù jūn, diàn zhōng shì yù shǐ, yǐ mǔ sàng bù shí jǔ, liú yú shī zhōu. bó chǐ qí jiā wū, jiān kǔ bù shì lì zhì yú wén xué, bù cóng kē jǔ, yǐn yú sōng shān, yǐ dú shū yè wén wèi shì.
李渤,字浚之,後魏橫野將軍申國公發之後。祖玄珪,衛尉寺主簿。父鈞,殿 中侍御史,以母喪不時舉,流於施州。渤恥其家污,堅苦不仕;勵志於文學,不從 科舉,隱於嵩山,以讀書業文為事。
yuán hé chū, hù bù shì láng yán tiě zhuǎn yùn shǐ lǐ xùn jiàn yì dài fū wéi kuàng gèng jiàn zhī, yǐ shān rén zhēng wèi zuǒ shí yí. bó tuō jí bù fù, suì jiā dōng dōu. cháo tíng zhèng yǒu de shī, fù zhāng shū chén lùn. yòu zhuàn yù róng xīn lù èr shí juǎn, biǎo xiàn zhī. jiǔ nián, yǐ zhù zuò láng zhēng zhī. zhào yuē: tè jiàng xīn ēn, yòng qīng jiù yì. bó yú shì fù guān. suì yú, qiān yòu bǔ què. lián shàng zhāng shū wǔ zhǐ, gǎi dān wáng fǔ zī yì cān jūn, fēn sī dōng dōu. shí èr nián, qiān zàn shàn dà fū, yī qián fēn sī.
元和初,戶部侍郎鹽鐵轉運使李巽、諫議大夫韋況更薦之,以山人征為左拾遺。 渤託疾不赴,遂家東都。朝廷政有得失,附章疏陳論。又撰《御戎新錄》二十卷, 表獻之。九年,以著作郎征之。詔曰:「特降新恩,用清舊議。」渤於是赴官。歲 余,遷右補闕。連上章疏忤旨,改丹王府諮議參軍,分司東都。十二年,遷贊善大 夫,依前分司。
shí sān nián, qiǎn rén shàng shū lùn shí zhèng, fán wǔ shì: yī lǐ lè, èr shí huò, sān xíng zhèng, sì yì dōu, wǔ biàn chóu. bó yǐ sàn zhì zài dōng dōu, yǐ shàng zhāng shū wèi jǐ rèn, qián hòu sì shí wǔ fēng. zài qiān wèi kù bù yuán wài láng.
十三年,遣人上疏論時政,凡五事:一禮樂,二食貨,三刑政,四議都,五辯 讎。渤以散秩在東都,以上章疏為己任,前後四十五封。再遷為庫部員外郎。
shí huáng fǔ bó zuò xiāng, bō xià xī zhǐ. huì zé lù jié dù shǐ xī shì měi zú, bó chōng diào jì shǐ, lù cì shǎn xī. bó shàng shū yuē: chén chū shǐ jīng xíng, lì qiú lì bìng. qiè zhī wèi nán xiàn zhǎng yuán xiāng běn yǒu sì bǎi hù, jīn cái yī bǎi yú hù qù xiāng xiàn běn yǒu sān qiān hù jīn cái yǒu yī qiān hù, qí tā zhōu xiàn dà yuē xiāng sì. fǎng xún jī bì, shǐ zì jūn tān táo hù. fán shí jiā zhī nèi, dà bàn táo wáng, yì xū wǔ jiā tān shuì. shì tóu shí jǐng zhōng, fēi dào dǐ bù zhǐ. tān táo zhī bì, kē nüè rú sī, cǐ jiē jù liǎn zhī chén bō xià mèi shàng, wéi sī jié zé, bù lǜ wú yú. qǐ xiáng zhào shū, jué tān táo zhī bì. qí táo wáng hù yǐ qí jiā chǎn qián shù wèi dìng, zhēng yǒu suǒ qiàn, qǐ xiáng tè ēn miǎn zhī. jì bù shù nián, rén bì guī yú nóng yǐ. fū nóng zhě, guó zhī běn, běn lì rán hòu kě yǐ yì tài píng. ruò bù yóu zī, ér yún tài píng zhě, miù yǐ. yòu yán dào tú bù xiū, yì mǎ duō sǐ. xiàn zōng lǎn shū jīng yì, jí yǐ fēi lóng mǎ shù bǎi pǐ, fù jī nèi zhū yì. bó jì yǐ cǎo shū qiè zhí, dà wǔ zǎi xiàng, nǎi xiè bìng dōng guī.
時皇甫鎛作相,剝下希旨。會澤潞節度使郗士美卒,渤充弔祭使,路次陝西。 渤上疏曰:「臣出使經行,歷求利病。竊知渭南縣長源鄉本有四百戶,今才一百餘 戶;闃鄉縣本有三千戶;今才有一千戶,其他州縣大約相似。訪尋積弊,始自均攤 逃戶。凡十家之內,大半逃亡,亦須五家攤稅。似投石井中,非到底不止。攤逃之 弊,苛虐如斯,此皆聚斂之臣剝下媚上,唯思竭澤,不慮無魚。乞降詔書,絕攤逃 之弊。其逃亡戶以其家產錢數為定,征有所欠,乞降特恩免之。計不數年,人必歸 於農矣。夫農者,國之本,本立然後可以議太平。若不由茲,而雲太平者,謬矣。」 又言道途不修,驛馬多死。憲宗覽疏驚異,即以飛龍馬數百匹,付畿內諸驛。渤既 以草疏切直,大忤宰相,乃謝病東歸。
mù zōng jí wèi, zhào wèi kǎo gōng yuán wài láng. shí yī yuè, dìng jīng guān kǎo, bù bì quán xìng, jiē xíng shēng chù. zòu yuē:
穆宗即位,召為考功員外郎。十一月,定京官考,不避權幸,皆行升黜。奏曰:
zǎi chén xiāo fǔ duàn wén chāng cuī zhí, shì bì xià jūn lín zhī chū, yòng wèi fǔ bì, ān wēi lǐ luàn, jué zài cǐ shí. kuàng bì xià sī tiān xià hé píng, jìng dà chén lǐ qiè, gù wèi yǒu nì bì zuǒ yòu chǐ mǎn zì xián zhī xīn. ér zǎi xiàng zhī quán, zǎi xiàng zhī shì, bì xià yī yǐ fù zhī, shí jūn yì chén xíng, qiān zài yī yù zhī shí yě. cǐ shí ruò shī, tā gèng wú shí. ér fǔ děng shàng bù néng tuī zhì gōng, shēn jiǒng jiè, chén xiān wáng dào dé, yǐ wò jūn xīn yòu bù néng zhèng sè fěi gōng, zhèn jǔ jiù fǎ, fù bǎi sī zhī běn, bǐ jiào huà dà lì. chén wén zhèng zhī xìng fèi, zài yú shǎng fá. fǔ děng zuò xiāng yǐ lái, wèi wén jiǎng yī rén dé yì, jǔ shǒu guān fèng gōng zhě, shǐ tiān xià zài guān zhī tú yǒu suǒ jī quàn yòu bù wén chù yī rén zhí shì bù lǐ chí lù yǎng jiāo zhě, shǐ shī lù zhī tú yǒu suǒ jù. rú cǐ, zé xíng fǎ bù lì yǐ! xié zhèng mò biàn, hùn rán wú zhāng, jiào huà bù xíng, shǎng fá zhī shè, tiān xià zhī shì, fù hé wàng zāi!
宰臣蕭俛、段文昌、崔植,是陛下君臨之初,用為輔弼,安危理亂,決在此時。 況陛下思天下和平,敬大臣禮切,固未有昵比左右、侈滿自賢之心。而宰相之權, 宰相之事,陛下一以付之,實君義臣行,千載一遇之時也。此時若失,他更無時。 而俛等上不能推至公,申炯誡,陳先王道德,以沃君心;又不能正色匪躬,振舉舊 法,復百司之本,俾教化大立。臣聞政之興廢,在於賞罰。俛等作相已來,未聞獎 一人德義,舉守官奉公者,使天下在官之徒有所激勸;又不聞黜一人職事不理、持 祿養驕者,使尸祿之徒有所懼。如此,則刑法不立矣!邪正莫辯,混然無章,教化 不行,賞罰之設,天下之事,復何望哉!
yī zuó bì xià yóu xìng lí shān, zǎi xiàng hàn lín xué shì shì bì xià gǔ gōng xīn fù, yí jiē zhī zhī. xiāo fǔ děng bù néng xiān shì wèi xíng, wàng qū kěn jiàn, ér shǐ bì xià yǒu hū jiàn zhī míng liú yú shǐ cè, shì xiàn jūn yú guò yě. kǒng zǐ yuē: suǒ wèi dà chén zhě, yǐ dào shì jūn, bù kě zé zhǐ. ruò fǔ děng yán xíng jì cóng, bù dāng rú shì. ruò yán bù xíng, jì bù cóng, xū fèng shēn sù tuì, bù yí shī sù yú huà yuán. jìn tuì lì yě, hé suǒ bì cí? qí xiāo rén miǎn duàn wén chāng cuī zhí sān rén bìng hàn lín xué shì dù yuán yǐng děng, bìng qǐng kǎo zhōng xià.
一昨陛下游幸驪山,宰相、翰林學士是陛下股肱心腹,宜皆知之。蕭俛等不能 先事未形,忘軀懇諫,而使陛下有忽諫之名流於史冊,是陷君於過也。孔子曰: 「所謂大臣者,以道事君,不可則止。」若俛等言行計從,不當如是。若言不行, 計不從,須奉身速退,不宜屍素於化源。進退戾也,何所避辭?其蕭亻免、段文昌、 崔植三人並翰林學士杜元穎等,並請考中下。
yù shǐ dài fū lǐ jiàng zuǒ sàn qí cháng shì zhāng wéi sù yòu sàn qí cháng shì lǐ yì děng jiàn xìng lí shān, zhèng tán děng jiàn tián yóu, shì jiē kǒng bì xià xíng xìng bù xī, zì qíng wú dù yòu kǒng mǎ yǒu xián jué bù cè zhī biàn, fēng hán shēng jí zhī yōu, jí zòu wú suǒ yì, guó xǐ wěi yú fù rén zhōng xìng zhī shǒu. jiàng děng néng lǜ yù shǐ jiàn guān lùn liè yú cháo, yǒu kěn jī shì jūn zhī tǐ. qí lǐ jiàng zhāng wéi sù lǐ yì sān rén, fú qǐng cì shàng xià kǎo wài, tè yǔ qiān guān, yǐ zhāng bì xià yōu zhōng shǎng jiàn zhī měi.
御史大夫李絳、左散騎常侍張惟素、右散騎常侍李益等諫幸驪山,鄭覃等諫畋 游,是皆恐陛下行幸不息,恣情無度;又恐馬有銜蹶不測之變,風寒生疾之憂,急 奏無所詣,國璽委於婦人中幸之手。絳等能率御史諫官論列於朝,有懇激事君之體。 其李絳、張惟素、李益三人,伏請賜上下考外,特與遷官,以彰陛下優忠賞諫之美。
qí cuī yuán lüè guān gòng fèng zhī shǒu, hé kǎo shàng xià yuán yǔ yú huī shàng xià kǎo, yú huī yǐ fàn zāng chù sǐ, zhǔn lìng xū jiàng, qǐng cì kǎo zhōng zhōng. dà lǐ qīng xǔ jì tóng, rèn shǐ yú huī wéi dào chōng wéi zhèng mù, jiē yǐ fàn zāng, huò zuǒ jiàng, huò chù sǐ, hé kǎo zhōng xià rán qǐng zhě xiàn liú pì zhī luàn, qì jiā guī cháo, zhōng jié míng zhe, jīn yí yǐ gōng bǔ guò, qǐng cì kǎo zhōng zhōng. shào fǔ jiān péi tōng, zhí shì xiū jǔ, hé kǎo zhōng shàng yǐ qí qǐng zhuī fēng suǒ shēng mǔ ér shě dí mǔ, shì míng wǎng yú jūn, yōu qī qí xiān, qǐng kǎo zhōng xià. fú yǐ xī zài zǎi fū rù qǐn, shàn yǐn shī kuàng lǐ diào. jīn yú chén shǒu guān, qǐng shū zǎi xiàng xué shì zhōng xià kǎo. shàng ài shèng yùn, xià zhèn tuí gāng, gù chén jù bù yán zhī wèi zuì, bù jù yán zhī wèi zuì yě. qí sān pǐn guān kǎo, fú yuán xiàn zài jīn yuè nèi jìn, zhé xiān jù rú qián. qí sì pǐn yǐ xià guān, xù jù tiáo shū wén zòu.
其崔元略冠供奉之首,合考上下;緣與於翬上下考,於翬以犯贓處死,准令須 降,請賜考中中。大理卿許季同,任使於翬、韋道沖、韋正牧,皆以犯贓,或左降, 或處死,合考中下;然頃者陷劉辟之亂,棄家歸朝,忠節明著,今宜以功補過,請 賜考中中。少府監裴通,職事修舉,合考中上;以其請追封所生母而舍嫡母,是明 罔於君,幽欺其先,請考中下。伏以昔在宰夫入寢,擅飲師曠、李調。今愚臣守官, 請書宰相學士中下考。上愛聖運,下振頹綱,故臣懼不言之為罪,不懼言之為罪也。 其三品官考,伏緣限在今月內進,輒先具如前。其四品以下官,續具條疏聞奏。
zhuàng rù, liú zhōng bù xià. yì zhě yǐ zǎi fǔ kuàng guān, zì yí shàng shū lùn liè, ér bó yuè zhí diào míng, fēi jǐn shì jūn zhī dào. wèi jǐ, bó yǐ zhuì mǎ shāng zú, qǐng gào, huì wèi bó jié dù shǐ tián hóng zhèng biǎo bó wèi fù shǐ. dù yuán yǐng zòu yuē: bó mài zhí gū míng, dòng duō kuáng zào. shèng ēn jīn dài, qiě shǐ jū guān. ér gàn jìn duō duān, wài jiāo fāng zhèn, yuǎn qiú zòu qǐng, bù néng zì ān. jiǔ liú zài cháo, zhuǎn kǒng shēng shì. nǎi chū wèi qián zhōu cì shǐ.
狀入,留中不下。議者以宰輔曠官,自宜上疏論列,而渤越職釣名,非盡事君 之道。未幾,渤以墜馬傷足,請告,會魏博節度使田弘正表渤為副使。杜元穎奏曰: 「渤賣直沽名,動多狂躁。聖恩矜貸,且使居官。而干進多端,外交方鎮,遠求奏 請,不能自安。久留在朝,轉恐生事。」乃出為虔州刺史。
bó zhì zhōu, zòu hái lín jìng xìn zhōu suǒ yí liǎng shuì qián èr bǎi wàn, miǎn shuì mǐ èr wàn hú, jiǎn suǒ yóu yī qiān liù bǎi rén. guān chá shǐ yǐ qí shì shàng wén. wèi mǎn suì, qiān jiāng zhōu cì shǐ. zhāng píng shū pàn dù zhī, zòu zhēng jiǔ yuǎn bū xuán, bó zài zhōu shàng shū yuē: fú fèng zhào chì, yún dù zhī shǐ suǒ zòu, lìng chén shè jì zhēng tián dāng zhōu zhēn yuán èr nián táo hù suǒ qiàn qián sì qiān sì bǎi yī shí guàn. chén dāng zhōu guǎn tián èr qiān yī bǎi jiǔ shí qī qǐng, jīn yǐ hàn sǐ yī qiān jiǔ bǎi qǐng yǒu yú, ruò gèng lēi xùn dù zhī shǐ suǒ wèi, bì jù shǐ guān shū bì xià yú dà hàn zhōng zhēng sān shí liù nián qián bū xuán. chén rèn cì shǐ, zuì wú suǒ táo. chén jì shàng bù fù shèng qíng, xià bù rěn biān chī lí shù, bù gǎn qīng chí fú yìn, tè qǐ fàng chén guī tián. nǎi xià zhào yuē: jiāng zhōu suǒ zòu, shí wèi kěn chéng. ruò bù juān róng, bì nán cún jì. suǒ sù bū qiàn bìng fàng. zhǎng qìng èr nián, rù wèi zhí fāng láng zhōng. sān nián, qiān jiàn yì dài fū.
渤至州,奏還鄰境信州所移兩稅錢二百萬,免稅米二萬斛,減所由一千六百人。 觀察使以其事上聞。未滿歲,遷江州刺史。張平叔判度支,奏征久遠逋懸,渤在州 上疏曰:「伏奉詔敕,雲度支使所奏,令臣設計征填當州貞元二年逃戶所欠錢四千 四百一十貫。臣當州管田二千一百九十七頃,今已旱死一千九百頃有餘,若更勒徇 度支使所為,必懼史官書陛下於大旱中征三十六年前逋懸。臣任刺史,罪無所逃。 臣既上不副聖情,下不忍鞭笞黎庶,不敢輕持符印,特乞放臣歸田。」乃下詔曰: 「江州所奏,實為懇誠。若不蠲容,必難存濟。所訴逋欠並放。」長慶二年,入為 職方郎中。三年,遷諫議大夫。
jìng zōng chōng nián jí wèi, zuò cháo cháng wǎn. yī rì rù gé, jiǔ bù zuò, qún chén hòu lì zǐ chén mén wài, yǒu qí nián shuāi bìng zhě, jǐ jiāng dùn pū. bó chū cì bái zǎi xiàng yuē: zuó rì bài shū chén lùn, jīn zuò yì wǎn, shì jiàn guān bù néng huí rén zhǔ zhī yì, bó zhī zuì yě. qǐng xiān chū gé, dài zuì yú jīn wú zhàng. yǔ cì huàn zhàng, nǎi zhǐ. bó yòu yǐ zuǒ yòu cháng shì, zhí cān guān fěng, ér xún mò wú yán, lùn zhī yuē: ruò shè guān bù zé qí shì, bù rú bà zhī, yǐ shěng jīng fèi. gǒu wèi néng bà, zé qǐng zé zhí yè. bó chōng lǐ guǐ shǐ, zòu yuē: shì zhī dà zhě wén zòu, cì shēn zhōng shū mén xià, cì yí zhū sī. zhū sī chù lǐ bù dāng, zài lái tóu guǐ, jí jù shì zòu wén. rú wàng sù wú lǐ, běn zuì wài jiā yī děng. zhǔn chì gào mì rén fù jīn wú liú shēn dài jìn zhǐ. jīn yù liú shēn hòu dié tái fǔ, jì zhǐ jué xiōng rén. cóng zhī.
敬宗沖年即位,坐朝常晚。一日入閣,久不坐,群臣候立紫宸門外,有耆年衰 病者,幾將頓仆。渤出次白宰相曰:「昨日拜疏陳論,今坐益晚,是諫官不能回人 主之意,渤之罪也。請先出閣,待罪於金吾仗。」語次喚仗,乃止。渤又以左右常 侍,職參觀諷,而循默無言,論之曰:「若設官不責其事,不如罷之,以省經費。 苟未能罷,則請責職業。」渤充理匭使,奏曰:「事之大者聞奏,次申中書門下, 次移諸司。諸司處理不當,再來投匭,即具事奏聞。如妄訴無理,本罪外加一等。 准敕告密人付金吾留身待進止。今欲留身後牒台府,冀止絕凶人。」從之。
zhǎng qìng bǎo lì zhōng, zhèng chū duō mén, shì guī xié xìng. bó bù gù zhōng nán, zhāng shū lùn liè, céng wú xū rì. dì suī hūn zòng, yì wèi zhī gǎn wù. zhuǎn gěi shì zhōng, miàn cì jīn zǐ.
長慶、寶曆中,政出多門,事歸邪幸。渤不顧忠難,章疏論列,曾無虛日。帝 雖昏縱,亦為之感悟。轉給事中,面賜金紫。
bǎo lì yuán nián, gǎi yuán dà shè. xiān shì, hù xiàn lìng cuī fā wén mén wài xuān dòu, xiàn lì yán wǔ fāng shǐ xià ōu jī bǎi xìng. fā nù, mìng lì bǔ zhī. yè xié jì zhì, shí yǐ xūn hēi, bù wèn sè mù. liáng jiǔ yǔ yǔ, nǎi zhī shì yī nèi guān. tiān zǐ wén zhī nù, shōu fā xì yù shǐ tái. yù lóu zhī rì, fàng xì qiú, fā yì zài jī gān xià. shí yǒu pǐn guān wǔ shí yú rén, chí zhàng ōu fā, zòng héng luàn jī, fā pò miàn zhé chǐ. tái lì yǐ xí bì zhī, fāng miǎn. shì rì xì qiú jiē shì, fā dú bù miǎn. bó shū lùn zhī yuē: xiàn lìng bù hé yè zhōng rén, zhōng rén bù hé ōu yù qiú, qí zuì yī yě. rán xiàn lìng suǒ fàn zài ēn qián, zhōng rén suǒ fàn zài ēn hòu. zhōng rén héng bào, yī zhì yú cǐ, shì cháo tíng xún zhì shǐ rán. ruò bù zǎo zhèng xíng shū, chén kǒng sì yí zhī rén jí fān zhèn zòu shì chuán dào cǐ yǔ, zé màn yì zhī xīn méng yǐ. bó yòu xuān yán yú zhāo yún: jiāo lǐ qián yī rì, liǎng shén cè jūn yú qīng chéng nèi duó jīng zhào fǔ jìn shí yá pán, bù shí chù zhì, zhì yǒu ōu jī cuī fā zhī shì. shàng wén zhī, àn wèn zuǒ yòu, jiē yán wú duó shí shì. yǐ bó dǎng fā, chū wèi guì zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng, chōng guì guǎn dōu fáng yù guān chá shǐ.
寶曆元年,改元大赦。先是,鄠縣令崔發聞門外喧斗,縣吏言五坊使下毆擊百 姓。發怒,命吏捕之。曳挾既至,時已曛黑,不問色目。良久與語,乃知是一內官。 天子聞之怒,收發系御史台。御樓之日,放繫囚,發亦在雞竿下。時有品官五十餘 人,持仗毆發,縱橫亂擊,發破面折齒。台吏以席蔽之,方免。是日繫囚皆釋,發 獨不免。渤疏論之曰:「縣令不合曳中人,中人不合毆御囚,其罪一也。然縣令所 犯在恩前,中人所犯在恩後。中人橫暴,一至於此,是朝廷馴致使然。若不早正刑 書,臣恐四夷之人及籓鎮奏事傳道此語,則慢易之心萌矣。」渤又宣言於朝云: 「郊禮前一日,兩神策軍於青城內奪京兆府進食牙盤,不時處置,致有毆擊崔發之 事。」上聞之,按問左右,皆言無奪食事。以渤黨發,出為桂州刺史、兼御史中丞, 充桂管都防禦觀察使。
bó suī bèi chì, zhèng lùn bù yǐ, ér jiàn guān jì lùn qí qū. hòu zǎi xiàng lǐ féng jí dòu yì zhí lǐ chéng yīn yán yīng shàng yǔ jí cuī fā, féng jí děng zòu yuē: cuī fā líng lì zhōng rén, chéng dà bù jìng. rán fā mǔ shì gù xiāng wéi guàn zhī zǐ, nián jǐn bā shí. zì fā xià yù, jī yōu chéng jí. fú yǐ bì xià xiào zhì tiān xià, shāo chuí ēn yòu. dì mǐn rán liáng jiǔ, yuē: bǐ jiàn guān lùn zòu, dàn yán fā qū, wèi cháng yán bù jìng zhī zuì, yì bù yán yǒu lǎo mǔ. rú qīng děng yán, níng wú mǐn cè! jí qiǎn zhōng shǐ sòng fā zhì qí jiā, jiān fǔ wèn fā mǔ. wéi fū rén hào kū, duì zhōng shǐ zhàng fā sì shí, bài zhāng xiè ēn. dì yòu qiǎn zhōng shǐ wèi ān zhī.
渤雖被斥,正論不已,而諫官繼論其屈。後宰相李逢吉、竇易直、李程因延英 上語及崔發,逢吉等奏曰:「崔發凌轢中人,誠大不敬。然發母是故相韋貫之姊, 年僅八十。自發下獄,積憂成疾。伏以陛下孝治天下,稍垂恩宥。」帝愍然良久, 曰:「比諫官論奏,但言發屈,未嘗言不敬之罪,亦不言有老母。如卿等言,寧無 愍惻!」即遣中使送發至其家,兼撫問發母。韋夫人號哭,對中使杖發四十,拜章 謝恩。帝又遣中使慰安之。
bó zài guì guǎn èr nián, fēng yàng qiú dài, bà guī luò yáng. tài hé wǔ nián, yǐ tài zǐ bīn kè zhēng zhì jīng shī. yuè yú zú, shí nián wǔ shí jiǔ, zèng lǐ bù shàng shū. bó gū zhēn, lì xíng cāo shàng, bù gǒu hé, ér tà rōng zhī liú, fēi qí gū jī. zhì yú yǐ yán bìn tuì, zhōng bù xī yán, yǐ jiù shí bìng, fú míng jié zhě zhòng zhī.
渤在桂管二年,風恙求代,罷歸洛陽。太和五年,以太子賓客征至京師。月余 卒,時年五十九,贈禮部尚書。渤孤貞,力行操尚,不苟合,而闒茸之流,非其沽 激。至於以言擯退,終不息言,以救時病,服名節者重之。
zi zhù, huì chāng zhōng dēng jìn shì dì, pì zhū hóu fǔ.
子祝,會昌中登進士第,辟諸侯府。
zhāng zhòng fāng, sháo zhōu shǐ xìng rén. zǔ jiǔ gāo, guǎng zhōu cì shǐ diàn zhōng jiān lǐng nán jié dù shǐ. fù kàng, zèng yòu pú shè. zhòng fāng bó zǔ shǐ xìng wén xiàn gōng jiǔ líng, kāi yuán cháo míng xiāng. zhòng fāng, zhēn yuán zhōng jìn shì zhuó dì, hóng cí dēng kē, shì hè jí xián xiào lǐ, dīng mǔ yōu miǎn. fú què, bǔ mì shū shěng zhèng zì, diào shòu xián yáng wèi. chū wèi bīn zhōu cóng shì, rù cháo lì shì yù shǐ cāng bù yuán wài láng.
張仲方,韶州始興人。祖九皋,廣州刺史、殿中監、嶺南節度使。父抗,贈右 僕射。仲方伯祖始興文獻公九齡,開元朝名相。仲方,貞元中進士擢第,宏辭登科, 釋褐集賢校理,丁母憂免。服闋,補秘書省正字,調授咸陽尉。出為邠州從事,入 朝歷侍御史、倉部員外郎。
huì lǚ wēn yáng shì è wū gào zǎi xiàng lǐ jí fǔ yīn shì, èr rén jù biǎn. zhòng fāng zuò lǚ wēn gòng jǔ mén shēng, chū wèi jīn zhōu cì shǐ. jí fǔ zú, rù wèi dù zhī láng zhōng. shí tài cháng dìng jí fǔ shì wèi gōng yì, bó shì wèi chí fén qǐng wèi jìng xiàn, zhòng fāng bó yì yuē:
會呂溫、羊士諤誣告宰相李吉甫陰事,二人俱貶。仲方坐呂溫貢舉門生,出為 金州刺史。吉甫卒,入為度支郎中。時太常定吉甫諡為「恭懿」,博士尉遲汾請為 「敬憲」,仲方駁議曰:
gǔ zhě, yì míng qǐng shì, lǐ zhī diǎn yě. chù dà wèi zhě, qǔ qí jù jié, miè zhū xì xíng, chuí fàn dāng dài, zhāo shì hòu rén, rán hòu shū zhī, chuí yú bù xiǔ. shàn shàn è è, bù kě yǐ wū, gù chēng yī zì, zé zhì míng yǐ dìng bāo biǎn shì fēi zhī yí, mǐn tóng yì fēn lún zhī lùn.
古者,易名請諡,禮之典也。處大位者,取其巨節,蔑諸細行,垂範當代,昭 示後人,然後書之,垂於不朽。善善惡惡,不可以誣,故稱一字,則至明矣;定褒 貶是非之宜,泯同異紛綸之論。
zèng sī tú jí fǔ, bǐng qì shēng cái, chéng shí zuǒ zhì, bó shè duō yì, hán zhāng bǐng wén. xiè zàn yīn yáng, jīng wěi bāng guó. xī hū tōng mǐn zī xìng, biàn mèi qǔ róng. gù zài jiàn shū héng, dié zhì tái gǔn, dà quán zài jǐ, shěn móu hǎn chéng, hǎo è xùn qíng, qīng nuò guǎ xìn. chǎn lèi zài liǎn, yù biàn zé liú qiǎo yán rú huáng, yīng jī bì fā.
贈司徒吉甫,稟氣生材,乘時佐治,博涉多藝,含章炳文。燮贊陰陽,經緯邦 國。惜乎通敏資性,便媚取容。故載踐樞衡,疊致台袞,大權在己,沈謀罕成,好 惡徇情,輕諾寡信。諂淚在臉,遇便則流;巧言如簧,應機必發。
fū rén chén zhī yì dài yuán hòu zhě, duān kè zhì zhì, zī zī sù yè, juàn xī shù jī, píng zhāng bǎi kuí. bīng zhě xiōng qì, bù kě cóng wǒ shǐ jí hū fá zuì, zé liào dí yǐ chéng gōng. zhì shǐ nèi yǒu hài fǔ chén zhī dào, wài yǒu huái dú chài zhī niè. shī tú bào yě, róng mǎ shēng jiāo. huáng shàng gàn shí xiāo yī, gōng qīng dài fū qiě cán qiě chǐ. nóng rén bù dé zài mǔ, jī fù bù dé zài sāng. hào liǎn fù zhī cháng zī, sàn tǎng lǐn zhī zhōng jī zhēng biān jiǎo zhī bèi, jié yùn wǎn zhī láo. jiāng shī xuè liú, zì gé chéng yuè, kù dú zhī tòng, hào sù wú gū, jiǎo jué qún shēng, dǎi jīn sì zài. huò tāi zhī zhào, shí shǐ qí móu yí jūn fù zhī yōu, ér qǐ wèi zhī xiān jué zhě hū?
夫人臣之翼戴元後者,端恪致治,孜孜夙夜,絹熙庶績,平章百揆。兵者兇器, 不可從我始;及乎伐罪,則料敵以成功。至使內有害輔臣之盜,外有懷毒蠆之孽。 師徒暴野,戎馬生郊。皇上旰食宵衣,公卿大夫且慚且恥。農人不得在畝,緝婦不 得在桑。耗斂賦之常貲,散帑廩之中積;征邊徼之備,竭運挽之勞。殭屍血流,胔 骼成岳,酷毒之痛,號訴無辜,剿絕群生,逮今四載。禍胎之兆,實始其謀;遺君 父之憂,而豈謂之先覺者乎?
fū lùn dà gōng zhě, bù kě yǐ wàng qǔ, bù kě yǐ wǎng zhì. wèi zī huà zhě tǐ lǐ, bù xiǎn bù jìng, ér qǐ fáng lìng měi? dāng xuē píng xī shǔ, nǎi yán yǔ shì cóng zhī chén qín jiǎn dōng wú, zé xū mó láng miào zhī fǔ. jiào qí gōng zé yǒu yì, yán qí lì zé bù lún. hé shě qí suǒ zhòng ér lù qí suǒ qīng, shōu qí suǒ xiǎo ér lüè qí suǒ dà? qiě shē mí shì shì, ér yuē ài rén yǐ jiǎn shòu shòu wú shǒu, ér yuē shèn cái yǐ bǔ. chì jiàn zhèng zhī shì yú wài, qǐ bù jìn zhī bì cōng hū? jǔ zhōng liè zhī miào yú nèi, qǐ bù jìn zhī nì ài yě? yān yǒu bì cōng nì ài, jiā fàn wú zhì, ér néng chuí fǎ zuò chéng, xiàn zhāng bǎi dù hū?
夫論大功者,不可以妄取,不可以枉致。為資畫者體理,不顯不競,而豈妨令 美?當削平西蜀,乃言語侍從之臣;擒翦東吳,則訏謨廊廟之輔。較其功則有異, 言其力則不倫。何舍其所重而錄其所輕,收其所小而略其所大?且奢靡是嗜,而曰 愛人以儉;受授無守,而曰慎才以補。斥諫諍之士於外,豈不近之蔽聰乎?舉忠烈 之廟於內,豈不近之昵愛也?焉有蔽聰昵愛,家范無制,而能垂法作程,憲章百度 乎?
jǐn àn shì fǎ, jìng yǐ zhí nèi, nèi ér bù sù, hé yǐ xíng yú wài? xiàn zhě, fǎ yě. dài jì yuē: xiàn zhāng wén wǔ. yòu yuē: fā lǜ xiàn. yì yǐ wèi jìng kè zhōng shǐ, zài kǎo lì wèi, wèi cháng xiào yī fǎ guān, yì yī xiǎo yù. jí jū zhòng wèi, yǐ ān hé píng yì kuān róu zì chù. kǎo qí míng, yǔ qí xíng bù lèi yán qí shì, yǔ qí dào bù móu. yí dìng zhī cí, wéi jīng wéi shěn, yì rì xiáng zhì, yí zhū shǐ guān. qǐng qí cài kòu jiāng píng, tiān xià wú shì, rán hòu dōu táng jù yì, shì yì wèi chí.
謹按諡法,敬以直內,內而不肅,何以刑於外?憲者,法也。《戴記》曰: 「憲章文武。」又曰:「發慮憲。」義以為敬恪終始,載考歷位,未嘗效一法官, 議一小獄。及居重位,以安和平易寬柔自處。考其名,與其行不類;研其事,與其 道不侔。一定之辭,惟精惟審,異日詳制,貽諸史官。請俟蔡寇將平,天下無事, 然後都堂聚議,諡亦未遲。
xiàn zōng fāng yòng bīng, è zhòng fāng shēn yán qí shì, nù shén, biǎn wèi suì zhōu sī mǎ, liàng yí fù zhōu sī mǎ. qiān hé dōng shǎo yǐn. wèi jǐ, bài zhèng zhōu cì shǐ.
憲宗方用兵,惡仲方深言其事,怒甚,貶為遂州司馬,量移復州司馬。遷河東 少尹。未幾,拜鄭州刺史。
xíng yáng dà hǎi fó sì, yǒu gāo zǔ wèi suí zhèng zhōu cì shǐ rì, wèi tài zōng jí qí fú, yú cǐ sì zào shí xiàng yī qū, fán kān lēi shí liù zì yǐ zhì zhī. suì jiǔ zì quē, xíng yáng lìng lǐ guāng qìng zhòng jiā xiū shì, zhòng fāng zài kān shí jì zhī yǐ wén.
滎陽大海佛寺,有高祖為隋鄭州刺史日,為太宗疾祈福,於此寺造石像一軀, 凡刊勒十六字以志之。歲久剚缺,滎陽令李光慶重加修飾,仲方再刊石記之以聞。
jí jìng zōng jí wèi, lǐ chéng zuò xiāng, yǔ zhòng fāng tóng nián dēng jìn shì dì, zhào zhòng fāng wèi yòu jiàn yì dài fū. jìng zōng tóng nián xì màn, zhào huái nán wáng bō zào shàng sì jìng dù chuán sān shí zhī. bō jiāng chuán cái yú jīng shī zào zuò, jì yòng bàn nián zhuǎn yùn zhī fèi fāng dé chéng. zhòng fāng yì yán yīng miàn lùn, yán shén kěn jī. dì zhǐ lìng zào shí zhī yǐ jìn. dì yòu yù xìng huá qīng gōng, zhòng fāng jiàn yuē: wàn chéng suǒ xìng, chū xū bèi yí. wú yí qīng xíng, yǐ shī wēi zhòng. dì suī bù cóng, wèi láo zhī.
及敬宗即位,李程作相,與仲方同年登進士第,召仲方為右諫議大夫。敬宗童 年戲慢,詔淮南王播造上巳競渡船三十隻。播將船材於京師造作,計用半年轉運之 費方得成。仲方詣延英面論,言甚懇激。帝只令造十隻以進。帝又欲幸華清宮,仲 方諫曰:「萬乘所幸,出須備儀。無宜輕行,以失威重。」帝雖不從,慰勞之。
tài hé chū, chū wèi fú zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng fú jiàn guān chá shǐ. sān nián, rù wèi tài zǐ bīn kè. wǔ nián sì yuè, zhuǎn yòu sàn qí cháng shì. qī nián, lǐ dé yù fǔ zhèng, chū wèi tài zǐ bīn kè fēn sī. bā nián, dé yù bà xiāng, lǐ shǒu mǐn fù zhào zhòng fāng wèi cháng shì.
太和初,出為福州刺史、兼御史中丞、福建觀察使。三年,入為太子賓客。五 年四月,轉右散騎常侍。七年,李德裕輔政,出為太子賓客分司。八年,德裕罷相, 李守閔復召仲方為常侍。
jiǔ nián shí yī yuè, lǐ xùn zhī luàn, sì zǎi xiàng zhōng chéng jīng zhào yǐn jiē sǐ. yì rì, liǎng shěng guān rù cháo. xuān zhèng yá mén wèi kāi, bǎi guān cuò lì yú cháo táng, wú rén lì yǐn jiē. qūn xún, gé mén shǐ mǎ yuán zhì xié kāi xuān zhèng yá mén chuán xuān yuē: yǒu chì zhào zuǒ sàn qí cháng shì zhāng zhòng fāng. zhòng fāng chū bān. yuán zhì xuān yuē: zhòng fāng kě jīng zhào yǐn. rán hòu yá mén dà kāi, huàn zhàng. yuè yú, zhèng tán zuò xiāng, yòng xuē yuán shǎng wèi jīng zhào yǐn, chū zhòng fāng wèi huá zhōu cì shǐ. kāi chéng yuán nián wǔ yuè, rù wèi mì shū jiān. wài yì yǐ zhèng tán dǎng lǐ dé yù, pái bìn zhòng fāng. tán kǒng shè péng dǎng, yīn zǐ chén zòu shì, tán qǐ yuē: chéng láng què rén, chén yù yòng zhāng zhòng fāng. wén zōng yuē: zhōng tái shì láng, cháo tíng huá xuǎn. zhòng fāng zuò mù shǒu wú zhèng, ān kě yǐ chéng láng chù zhī? lěi jiā yín qīng guāng lù dài fū shàng zhù guó qǔ jiāng xiàn kāi guó bó, shí yì qī bǎi hù. èr nián sì yuè zú.
九年十一月,李訓之亂,四宰相、中丞、京兆尹皆死。翌日,兩省官入朝。宣 政衙門未開,百官錯立於朝堂,無人吏引接。逡巡,閣門使馬元贄斜開宣政衙門傳 宣曰:「有敕召左散騎常侍張仲方。」仲方出班。元贄宣曰:「仲方可京兆尹。」 然後衙門大開,喚仗。月余,鄭覃作相,用薛元賞為京兆尹,出仲方為華州刺史。 開成元年五月,入為秘書監。外議以鄭覃黨李德裕,排擯仲方。覃恐涉朋黨,因紫 宸奏事,覃啟曰:「丞郎闕人,臣欲用張仲方。」文宗曰:「中台侍郎,朝廷華選。 仲方作牧守無政,安可以丞郎處之?」累加銀青光祿大夫、上柱國、曲江縣開國伯, 食邑七百戶。二年四月卒。
zhòng fāng zhēn què zì lì, chuò yǒu zǔ fēng. zì bó shì zhī hòu, wèi dé yù zhī dǎng bìn chì, kǎn kě ér mò, rén shì bèi zhī. yǒu wén jí sān shí juǎn.
仲方貞確自立,綽有祖風。自駁諡之後,為德裕之黨擯斥,坎坷而歿,人士輩 之。有文集三十卷。
xiōng zhòng duān, wèi zhōng dū chāng lìng. dì zhòng fú, dēng jìn shì dì, wèi jiān chá yù shǐ.
兄仲端,位終都昌令。弟仲孚,登進士第,為監察御史。
péi lín, hé dōng rén yě. shǎo dǔ xué, shàn lì shū. yǐ mén yìn rù shì. yuán hé chū, lèi qiān yòu shí yí, zhuǎn zuǒ bǔ què. yuán hé zhōng, liǎng hé yòng bīng. chū, xiàn zōng chǒng rèn nèi guān, yǒu zhì zhuān bīng bǐng zhě, yòu yǐ nèi guān chōng guǎn yì shǐ. yǒu cáo jìn yù zhě, shì ēn bào lì, yù sì fāng shǐ duō jù, yǒu zhì zuó rǔ zhě, zǎi xiàng lǐ jí fǔ zòu bà zhī. shí èr nián, huái xī yòng bīng, fù yǐ nèi guān wèi shǐ. lín shàng shū yuē: guǎn yì zhī wù, měi yì jiē yǒu zhuān zhī guān. jī nèi yǒu jīng zhào yǐn, wài dào yǒu guān chá shǐ cì shǐ dié xiāng jiān lín tái zhōng yòu yǒu yù shǐ chōng guǎn yì shǐ, zhuān chá guò què. fú zhī jìn yǒu bài shì, shàng wén shèng cōng. dàn míng shì kē tiáo, dū zé guān lì, jù qí suǒ fàn, zhòng jiā biǎn chù, gǎn bù tì jù, rì yè lì jīng. ruò lìng gōng wéi zhī chén, chū cān guǎn yì zhī wù, zé nèi chén wài shì, zhí fēn gè shū, qiè zài sāi qīn guān zhī yuán, jué chū wèi zhī jiàn. shì yǒu bù biàn, bì jiè yǐ chū lìng huò yǒu fáng, bù bì zài dà. dāng sǎo jìng yāo fēn zhī rì, kāi tài píng zhì lǐ zhī fēng. chéng běn zhèng míng, shí zài jīn rì. yán suī bù yòng, dì yì jiā zhī, qiān qǐ jū shè rén.
裴潾,河東人也。少篤學,善隸書。以門廕入仕。元和初,累遷右拾遺,轉左 補闕。元和中,兩河用兵。初,憲宗寵任內官,有至專兵柄者,又以內官充館驛使。 有曹進玉者,恃恩暴戾,遇四方使多倨,有至捽辱者,宰相李吉甫奏罷之。十二年, 淮西用兵,復以內官為使。潾上疏曰:「館驛之務,每驛皆有專知官。畿內有京兆 尹,外道有觀察使、刺史迭相監臨;台中又有御史充館驛使,專察過闕。伏知近有 敗事,上聞聖聰。但明示科條,督責官吏,據其所犯,重加貶黜,敢不惕懼,日夜 厲精。若令宮闈之臣,出參館驛之務,則內臣外事,職分各殊,切在塞侵官之源, 絕出位之漸。事有不便,必誡以初;令或有妨,不必在大。當掃靜妖氛之日,開太 平至理之風。澄本正名,實在今日。」言雖不用,帝意嘉之,遷起居舍人。
xiàn zōng jì nián ruì yú fú ěr, zhào tiān xià sōu fǎng qí shì. zǎi xiàng huáng fǔ bó yǔ jīn wú jiāng jūn lǐ dào gǔ xié xié gù chǒng, jiàn shān rén liǔ mì jí sēng dà tōng fèng xiáng rén tián zuǒ yuán, jiē dài zhào hàn lín. xiàn zōng fú mì yào, rì zēng zào kě, liú wén yú wài. lín shàng shū jiàn yuē:
憲宗季年銳於服餌,詔天下搜訪奇士。宰相皇甫鎛與金吾將軍李道古挾邪固寵, 薦山人柳泌及僧大通、鳳翔人田佐元,皆待詔翰林。憲宗服泌藥,日增躁渴,流聞 於外。潾上疏諫曰:
chén wén chú tiān xià zhī hài zhě, shòu tiān xià zhī lì gòng tiān xià zhī lè zhě, xiǎng tiān xià zhī fú. gù shàng zì huáng dì zhuān xū yáo shùn yǔ tāng, xià jí zhōu wén wáng wǔ wáng, xián yǐ gōng jì shēng líng, dé pèi tiān dì, gù tiān jiē bào zhī yǐ shàng shòu, chuí zuò yú wú jiāng. fú jiàn bì xià yǐ dà xiào ān zōng miào, yǐ zhì rén mù lí yuán. zì jiàn zuò yǐ lái, chǎn jī dài zhī yāo xiōng, kāi xuē píng zhī hóng yè. ér lǐ jìng zǎi fǔ, dài yǐ zhōng shǐ nèi néng dà duàn, wài kuān xiǎo gù. fū cǐ shén gōng shèng huà, jiē zì gǔ shèng zhǔ míng jūn suǒ bù jí, bì xià gōng qīn xíng zhī, shí guāng yìng qiān gǔ yǐ. shì zé tiān dì shén qí, bì bào bì xià yǐ shān yuè zhī shòu zōng miào shèng líng, bì fú bì xià yǐ yì wàn zhī líng sì hǎi cāng shēng, xián qí bì xià yǐ fù zài zhī yǒng. zì rán wàn líng bǎo yòu, shèng shòu wú jiāng.
臣聞除天下之害者,受天下之利;共天下之樂者,饗天下之福。故上自黃帝、 顓頊、堯、舜、禹、湯,下及周文王、武王,咸以功濟生靈,德配天地,故天皆報 之以上壽,垂祚於無疆。伏見陛下以大孝安宗廟,以至仁牧黎元。自踐祚已來,剗 積代之妖凶,開削平之洪業。而禮敬宰輔,待以終始;內能大斷,外寬小故。夫此 神功聖化,皆自古聖主明君所不及,陛下躬親行之,實光映千古矣。是則天地神祇, 必報陛下以山嶽之壽;宗廟聖靈,必福陛下以億萬之齡;四海蒼生,咸祈陛下以覆 載之永。自然萬靈保祐,聖壽無疆。
fú jiàn zì qù nián yǐ lái, zhū chù pín jiàn yào shù zhī shì, yǒu wéi shān fǔ liǔ mì děng, huò gèng xiāng chēng yǐn, qì jīn kuáng miù, jiàn sòng jiàn duō. chén fú yǐ zhēn xiān yǒu dào zhī shì, jiē nì qí míng xìng, wú qiú yú dài, qián dùn shān lín, miè yǐng yún hè, wéi kǒng rén jiàn, wéi jù rén wén. qǐ kěn gàn yè gōng qīng, zì yù qí shù? jīn zhě suǒ yǒu kuā xuàn yào shù zhě, bì fēi zhī dào zhī shì. xián wèi qiú lì ér lái, zì yán fēi liàn wèi shén, yǐ yòu quán guì huì lù. dà yán guài lùn, jīng tīng huò shí, jí qí jiǎ wěi bài lù, céng bù chǐ yú táo dùn. rú cǐ qíng zhuàng, qǐ kě bǎo xìn qí shù, qīn ěr qí yào zāi? lǐ yuē: fū rén, shí wèi bié shēng, bèi sè ér shēng zhě yě. chūn qiū zuǒ shì chuán yuē: wèi yǐ xíng qì, qì yǐ shí zhì. yòu yuē: shuǐ huǒ xī hǎi yán méi, yǐ pēng yú ròu. zǎi fū hé zhī, qí zhī yǐ wèi jūn zǐ shí zhī, yǐ píng qí xīn. fū sān shēng wǔ gǔ, bǐng zì wǔ xíng, fā wèi wǔ wèi, gài tiān dì shēng zhī suǒ yǐ fèng rén yě, shì yǐ shèng rén jié ér shí zhī, yǐ zhì kāng qiáng féng jí zhī fú. ruò fú yào shí zhě, qián shèng yǐ zhī liáo jí, gài fēi cháng shí zhī wù. kuàng jīn shí jiē hán kù liè rè dú zhī xìng, jiā yǐ shāo zhì, dòng jīng suì yuè, jì jiān liè huǒ zhī qì, bì kǒng nán wèi fáng zhì. ruò nǎi yuǎn zhēng qián shǐ, zé qín hàn zhī jūn, jiē xìn fāng shì, rú lú shēng xú fú luán dà lǐ shǎo jūn, qí hòu jiē jiān wěi shì fā, qí yào jìng wú suǒ chéng. shì zhe shǐ jì hàn shū, jiē kě yàn shì. lǐ yuē: jūn zhī yào, chén xiān cháng zhī qīn zhī yào, zi xiān cháng zhī. chén zǐ yī yě, chén yuàn suǒ yǒu jīn shí, liàn yào rén jí suǒ jiàn zhī rén, jiē xiān fú yī nián, yǐ kǎo qí zhēn wěi, zé zì rán míng yàn yǐ.
伏見自去年已來,諸處頻薦藥術之士,有韋山甫、柳泌等,或更相稱引,迄今 狂謬,薦送漸多。臣伏以真仙有道之士,皆匿其名姓,無求於代,潛遁山林,滅影 雲壑,唯恐人見,唯懼人聞。豈肯干謁公卿,自鬻其術?今者所有夸炫藥術者,必 非知道之士。咸為求利而來,自言飛煉為神,以誘權貴賄賂。大言怪論,驚聽惑時, 及其假偽敗露,曾不恥於逃遁。如此情狀,豈可保信其術,親餌其藥哉?《禮》曰: 「夫人,食味別聲,被色而生者也。」《春秋左氏傳》曰:「味以行氣,氣以實志。」 又曰:「水火醯醢鹽梅,以烹魚肉。宰夫和之,齊之以味;君子食之,以平其心。」 夫三牲五穀,稟自五行,發為五味,蓋天地生之所以奉人也,是以聖人節而食之, 以致康強逢吉之福。若夫藥石者,前聖以之療疾,蓋非常食之物。況金石皆含酷烈 熱毒之性,加以燒治,動經歲月,既兼烈火之氣,必恐難為防制。若乃遠征前史, 則秦、漢之君,皆信方士,如盧生、徐福、欒大、李少君,其後皆奸偽事發,其藥 竟無所成。事著《史記》、《漢書》,皆可驗視。《禮》曰:「君之藥,臣先嘗之; 親之藥,子先嘗之。」臣子一也,臣願所有金石,煉藥人及所薦之人,皆先服一年, 以考其真偽,則自然明驗矣。
fú wéi yuán hé shèng wén shén wǔ fǎ tiān yīng dào huáng dì bì xià, hé rì yuè zhào lín zhī míng, bǐng qián yuán lì zhēn zhī dé, chóng zhèng ruò zhǐ nán, shòu jiàn rú zhuǎn guī, shì bì fā jīng jīn zhī rèn, duàn kě yí zhī wǎng. suǒ yǒu yào shù xū dàn zhī tú, fú qǐ tè cì bà qiǎn, jìn qí huàn huò. shǐ fú yún jǐn chè, lǎng rì zēng huī dào huà móu xī nóng, yōu jiǔ pèi tiān dì, shí zài cǐ yǐ. fú yǐ zhēn guān yǐ lái, zuǒ yòu qǐ jū yǒu chǔ suì liáng dù zhèng lún lǚ xiàng wéi shù děng, xián néng jié qí zhōng chéng, xī xīn guī jiàn. xiǎo chén miù cān shì cóng, zhí fèng qǐ jū, shì cóng zhī zhōng, zuì jìn zuǒ yòu. chuán yuē: jìn chén jǐn guī. zé jìn shì zhī chén, shàng dá zhōng kuǎn, shí qí běn zhí yě.
伏惟元和聖文神武法天應道皇帝陛下,合日月照臨之明,稟乾元利貞之德,崇 正若指南,受諫如轉規,是必發精金之刃,斷可疑之網。所有藥術虛誕之徒,伏乞 特賜罷遣,禁其幻惑。使浮雲盡徹,朗日增輝;道化侔羲、農,悠久配天地,實在 此矣。伏以貞觀已來,左右起居有褚遂良、杜正倫、呂向、韋述等,咸能竭其忠誠, 悉心規諫。小臣謬參侍從,職奉起居,侍從之中,最近左右。傳曰:「近臣盡規。」 則近侍之臣,上達忠款,實其本職也。
shū zòu wǔ zhǐ, biǎn wèi jiāng líng lìng.
疏奏忤旨,貶為江陵令。
mù zōng jí wèi, liǔ mì děng zhū, zhēng lín wèi bīng bù yuán wài láng, qiān xíng bù láng zhōng. yǒu qián lǜ fǔ cāng cáo qū yuán héng zhě, zhàng shā bǎi xìng bǎi gōng chéng mǔ. fǎ guān yǐ gōng chéng mǔ sǐ zài gū wài, yuán héng fù rèn jūn shǐ, shǐ yǐ fù yìn zhēng tóng. bǎi gōng chéng sī shòu yuán héng zī huò, mǔ sǐ bù wén gōng fǔ, fǎ sì yǐ jīng ēn miǎn zuì. lín yì yuē: diǎn xíng zhě, gōng bǐng yě. zài guān zhě dé shī yú bù shǔ zhī nèi ruò fēi zài guān, yòu fēi bù shǔ, suī yǒu sī zuì, bì gào yú guān. guān wèi zhī lǐ, yǐ míng bù dé shàn xíng biān chuí yú qí rén yě. qiě yuán héng shēn fēi zài guān, gōng chéng mǔ fēi bù shǔ, ér shàn píng wēi lì, héng cǐ cán nüè, qǐ hé jū yú cháng diǎn? bǎi gōng chéng qǔ huò yú chóu, lì mǔ zhī sǐ, bèi nì tiān xìng, fàn zé bì zhū. zòu xià, yuán héng zhàng liù shí pèi liú, gōng chéng yǐ fǎ lùn zhì sǐ, gōng yì chēng zhī. zhuǎn kǎo gōng lì bù èr láng zhōng.
穆宗即位,柳泌等誅,征潾為兵部員外郎,遷刑部郎中。有前率府倉曹曲元衡 者,杖殺百姓柏公成母。法官以公成母死在辜外,元衡父任軍使,使以父廕征銅。 柏公成私受元衡資貨,母死不聞公府,法寺以經恩免罪。潾議曰:「典刑者,公柄 也。在官者得施於部屬之內;若非在官,又非部屬,雖有私罪,必告於官。官為之 理,以明不得擅行鞭捶於齊人也。且元衡身非在官,公成母非部屬,而擅憑威力, 橫此殘虐,豈合拘於常典?柏公成取貨於讎,利母之死,悖逆天性,犯則必誅。」 奏下,元衡杖六十配流,公成以法論至死,公議稱之。轉考功、吏部二郎中。
bǎo lì chū, bài gěi shì zhōng. tài hé sì nián, chū wèi rǔ zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng, cì zǐ. zuò wéi fǎ zhàng shā rén, biǎn zuǒ shù zǐ, fēn sī dōng dōu.
寶曆初,拜給事中。太和四年,出為汝州刺史、兼御史中丞,賜紫。坐違法杖 殺人,貶左庶子,分司東都。
qī nián, qiān zuǒ sàn qí cháng shì, chōng jí xián diàn xué shì. jí lì dài wén zhāng xù liáng zhāo míng tài zǐ wén xuǎn, chéng sān shí juǎn, mù yuē dà hé tōng xuǎn, bìng yīn yì mù lù yī juàn, shàng zhī. dāng shí wén shì, fēi sù yǔ lín yóu zhě, qí wén zhāng shǎo zài qí xuǎn, shí lùn xián báo zhī.
七年,遷左散騎常侍,充集賢殿學士。集歷代文章續梁昭明太子《文選》,成 三十卷,目曰《大和通選》,並音義、目錄一卷,上之。當時文士,非素與潾游者, 其文章少在其選,時論咸薄之。
bā nián, zhuǎn xíng bù shì láng, xún gǎi huá zhōu cì shǐ. jiǔ nián, fù bài xíng bù shì láng. kāi chéng yuán nián, zhuǎn bīng bù shì láng. èr nián, jiā jí xián yuàn xué shì, pàn yuàn shì. xún chū wèi hé nán yǐn, rù wèi bīng bù shì láng. sān nián sì yuè zú, zèng hù bù shàng shū, shì yuē jìng.
八年,轉刑部侍郎,尋改華州刺史。九年,復拜刑部侍郎。開成元年,轉兵部 侍郎。二年,加集賢院學士,判院事。尋出為河南尹,入為兵部侍郎。三年四月卒, 贈戶部尚書,諡曰敬。
lín yǐ dào yì zì chù, shì shàng jǐn xīn, yóu jí péng dǎng, gù bù wèi quán xìng suǒ zhī. xiàn zōng jìng yǐ yào wù bù shòu, jūn zǐ yǐ lín wèi zhī yán. mù zōng suī zhū liǔ mì, jì ér zì huò, zuǒ yòu jìn xí, shāo shāo fù jìn fāng shì. shí yǒu chù shì zhāng gāo shàng shū yuē:
潾以道義自處,事上盡心,尤嫉朋黨,故不為權幸所知。憲宗竟以藥誤不壽, 君子以潾為知言。穆宗雖誅柳泌,既而自惑,左右近習,稍稍復進方士。時有處士 張皋上疏曰:
shén lǜ dàn zé xuè qì hé, shì yù shèng zé jí zhěn zuò. hé zé bì zhēn yú shòu kǎo, zuò zé bì zhì yú shāng cán. shì yǐ gǔ zhī shèng xián, wù zì yí yǎng, bù yǐ wài wù náo ěr mù, bù xùn shēng sè bài xìng qíng. yóu shì hé píng zì zhēn, fú qìng sī jí. gù yì yuē: wú wàng zhī jí, wù yào yǒu xǐ. shī yuē: zì tiān jiàng kāng, jiàng fú rǎng rǎng. cǐ jiē lǐ hé tiān rén, zhe zài jīng xùn. rán zé yào yǐ gōng jí, wú jí gù bù kě ěr zhī yě. gāo zōng cháo, chù shì sūn sī miǎo zhě, jīng shí gāo dào, shēn dá shè shēng, suǒ zhe qiān jīn fāng sān shí juǎn, xíng zhī yú dài. qí xù lùn yún: fán rén wú gù bù yí fú yào, yào qì piān yǒu suǒ zhù, lìng rén zāng qì bù píng. sī miǎo cǐ yán, kě wèi dòng yú shì lǐ yě. huò hán shǔ wèi kòu, jié xuān yǒu guāi, shì zī yī fāng, shàng xū zhòng shèn. gù lǐ yún: yī bù sān dài, bù fú qí yào. shī yú fán shù, yóu qiě rú cǐ, kuàng zài tiān zǐ, qǐ dé zì qīng? xiān zhāo mù nián, pō hǎo fāng shì, zhēng jí fēi yī, cháng shì yì duō guǒ zhì wēi jí, wén yú zhōng wài, zú wèi yīn jiàn. jiē bì xià sù suǒ xiáng zhī, bì bù kě gèng zhǒng qián chē, zì yí hòu huǐ. jīn zhāo yě zhī rén, fēn yún qiè yì, zhí wèi wǔ zhǐ, mò gǎn xiàn yán. chén péng ài wēi shēng, mí lù tóng chù, jì fēi yāo chǒng, yì yòu hé qiú? dàn fàn lǎn gǔ jīn, cū zhī zhōng yì, yǒu wén ér mò, yú lǐ bù ān. yuàn bì xià wú nù chú ráo, shù bì wàn yī.
神慮淡則血氣和,嗜欲勝則疾疹作。和則必臻於壽考,作則必致於傷殘。是以 古之聖賢,務自頤養,不以外物撓耳目,不徇聲色敗性情。由是和平自臻,福慶斯 集。故《易》曰:「無妄之疾,勿藥有喜。」《詩》曰:「自天降康,降福穰穰。」 此皆理合天人,著在經訓。然則藥以攻疾,無疾固不可餌之也。高宗朝,處士孫思 邈者,精識高道,深達攝生,所著《千金方》三十卷,行之於代。其《序論》云: 「凡人無故不宜服藥,藥氣偏有所助,令人髒氣不平。」思邈此言,可謂洞於事理 也。或寒暑為寇,節宣有乖,事資醫方,尚須重慎。故《禮》云:「醫不三代,不 服其藥。」施於凡庶,猶且如此,況在天子,豈得自輕?先朝暮年,頗好方士,征 集非一,嘗試亦多;果致危疾,聞於中外,足為殷鑑。皆陛下素所詳知,必不可更 踵前車,自貽後悔。今朝野之人,紛紜竊議,直畏忤旨,莫敢獻言。臣蓬艾微生, 麋鹿同處,既非邀寵,亦又何求?但泛覽古今,粗知忠義,有聞而默,於理不安。 願陛下無怒芻蕘,庶裨萬一。
mù zōng tàn jiǎng qí yán, xún lìng fǎng gāo, bù huò.
穆宗嘆獎其言,尋令訪皋,不獲。
lǐ zhōng mǐn, lǒng xī rén. fù yīng. zhōng mǐn yuán hé mò dēng jìn shì dì, xìng gāng biǎn gǎn yán. yǔ jìn shì dù mù lǐ gān xiāng shàn, wén zhāng qù xiàng, dà shuài xiāng lèi. zhōng mǐn lèi cóng fǔ pì, rù wèi jiān chá, lì shì yù shǐ. tài hé zhōng, wèi sī mén yuán wài láng.
李中敏,隴西人。父嬰。中敏元和末登進士第,性剛褊敢言。與進士杜牧、李 甘相善,文章趣向,大率相類。中敏累從府辟,入為監察,歷侍御史。太和中,為 司門員外郎。
liù nián xià hàn, shí wáng shǒu chéng fāng chǒng zhèng zhù, jí wū gòu sòng shēn xī hòu, rén cè mù wèi zhī. shàng yǐ jiǔ hàn, zhào qiú zhì yǔ zhī fāng. zhōng mǐn shàng yán yuē: réng suì dà hàn, fēi shèng dé bù zhì, zhí yǐ sòng shēn xī zhī yuān làn, zhèng zhù zhī jiān bì. jīn zhì yǔ zhī fāng, mò ruò zhǎn zhèng zhù ér xuě shēn xī. shì dài fū jiē wēi zhī, shū liú zhōng bù xià. míng nián, zhōng mǐn xiè bìng guī luò yáng. jí xùn zhù zhū, jìng xuě shēn xī, zhào zhōng mǐn wèi sī xūn yuán wài láng. xún qiān xíng bù láng zhōng, zhī tái zá.
六年夏旱,時王守澄方寵鄭注,及誣構宋申錫後,人側目畏之。上以久旱,詔 求致雨之方。中敏上言曰:「仍歲大旱,非聖德不至,直以宋申錫之冤濫,鄭注之 奸弊。今致雨之方,莫若斬鄭注而雪申錫。」士大夫皆危之,疏留中不下。明年, 中敏謝病歸洛陽。及訓、注誅,竟雪申錫,召中敏為司勛員外郎。尋遷刑部郎中, 知台雜。
qí nián, bài jiàn yì dài fū, chōng lǐ guǐ shǐ. shàng yán yuē: jù jiù lì, tóu guǐ jìn zhuàng rén xiān yǐ fù běn chéng guǐ shǐ, huò guǐ yì nán xíng zhě, bù lìng jìn rù. chén jiǎn xún wén àn, bù jiàn běn chì, suǒ yóu dàn yún zhēn yuán fèng xuān, kǒng shì yī shí zhī shì. chén yǐ wèi běn zhì guǐ hán, měi rì cóng nèi jiāng chū, rì mù jìn rù, yì zài shǐ yuān làn wú gào, yǒu sī bù wèi shēn lǐ zhě, huò lùn shí zhèng, huò chén lì hài yí kāi qí bì dá zhī lù, suǒ yǐ guǎng cōng míng ér lǜ yōu wǎng yě. ruò lìng yǒu sī xiān jiàn, cái qí kě fǒu, jí fēi zhòng mì qí shì, bǐ yōng sè zì shēn yú jiǔ zhòng zhī yì. chén fú qǐng jīn hòu suǒ yǒu jìn zhuàng jí fēng shì, chén dàn wèi yǐn jìn, qǔ shě kě fǒu, duàn zì zhōng zhǐ. shù shǐ míng shí zài zī, yǐ míng zhì guǐ zhī běn. cóng zhī. xún bài gěi shì zhōng.
其年,拜諫議大夫,充理匭使。上言曰:「據舊例,投匭進狀人先以副本呈匭 使,或詭異難行者,不令進入。臣檢尋文按,不見本敕,所由但云貞元奉宣,恐是 一時之事。臣以為本置匭函,每日從內將出,日暮進入,意在使冤濫無告,有司不 為申理者,或論時政,或陳利害;宜開其必達之路,所以廣聰明而慮幽枉也。若令 有司先見,裁其可否,即非重密其事,俾壅塞自伸於九重之意。臣伏請今後所有進 狀及封事,臣但為引進,取捨可否,斷自中旨。庶使名實在茲,以明置匭之本。」 從之。尋拜給事中。
lǐ gān, zì hé dǐng. zhǎng qìng mò, jìn shì zhuó dì, yòu zhì cè dēng kē. tài hé zhōng, lèi guān zhì shì yù shǐ. zhèng zhù rù hàn lín shì jiǎng, shū yuán yú jì zuò xiāng, zhù yì qiú rù zhōng shū. gān chàng yú cháo yuē: zǎi xiàng zhě, dài tiān lǐ wù, xiān dé wàng ér hòu wén yì. zhù nǎi hé rén, gǎn zī dāo qiè? bái má ruò chū, wú bì huài zhī. huì lǐ xùn yì è zhù zhī suǒ qiú, xiāng zhù zhī shì jìng qǐn. xùn bù huò yǐ, biǎn gān fēng zhōu sī mǎ.
李甘,字和鼎。長慶末,進士擢第,又制策登科。太和中,累官至侍御史。鄭 注入翰林侍講,舒元輿既作相,注亦求入中書。甘唱於朝曰:「宰相者,代天理物, 先德望而後文藝。注乃何人,敢茲叨竊?白麻若出,吾必壞之。」會李訓亦惡注之 所求,相注之事竟寢。訓不獲已,貶甘封州司馬。
yòu yǒu lǐ kuǎn zhě, yǔ zhōng mǐn tóng shí wèi shì yù shǐ. zhèng zhù bīn níng rù cháo, kuǎn fú gé dàn zhù yún: nèi tōng chì shǐ, wài jié cháo guān, liǎng dì wǎng lái, bo shè cái huò. wén zōng bù zhī shěng. jí zhù yòng shì, kuǎn yì bèi zhú. kāi chéng zhōng, lèi guān zhì jiàn yì dài fū, chū wèi sū zhōu cì shǐ, qiān hóng zhōu cì shǐ jiāng xī guān chá shǐ. dù mù zì yǒu chuán.
又有李款者,與中敏同時為侍御史。鄭注邠寧入朝,款伏閣彈注云:「內通敕 使,外結朝官,兩地往來,卜射財貨。」文宗不之省。及注用事,款亦被逐。開成 中,累官至諫議大夫,出為蘇州刺史,遷洪州刺史、江西觀察使。杜牧自有傳。
gāo yuán yù, zì jǐng guī, bó hǎi rén. zǔ hán. fù jí, guān bēi. yuán yù dēng jìn shì dì, běn míng yǔn zhōng, tài hé chū, wèi shì yù shǐ, zòu gǎi yuán yù. lèi qiān zuǒ sī láng zhōng. lǐ zōng mǐn zuò xiāng, yòng wèi jiàn yì dài fū, xún gǎi zhōng shū shè rén. jiǔ nián, zōng mǐn dé zuì nán qiān, yuán yù chū chéng jiàn sòng, wèi lǐ xùn suǒ nù, chū wèi làng zhōu cì shǐ. shí zhèng zhù rù hàn lín, yuán yù cǎo zhù zhì cí, yán zhù yǐ yī yào fèng zhào qīn, zhù nù. huì sòng zōng mǐn, nǎi biǎn zhī. xùn zhù jì zhū, fù zhēng wèi jiàn yì dài fū.
高元裕,字景圭,渤海人。祖甝。父集,官卑。元裕登進士第,本名允中,太 和初,為侍御史,奏改元裕。累遷左司郎中。李宗閔作相,用為諫議大夫,尋改中 書舍人。九年,宗閔得罪南遷,元裕出城餞送,為李訓所怒,出為閬州刺史。時鄭 注入翰林,元裕草注制辭,言注以醫藥奉召親,注怒。會送宗閔,乃貶之。訓、注 既誅,復征為諫議大夫。
kāi chéng sān nián, chōng hàn lín shì jiǎng xué shì. wén zōng chǒng zhuāng kè tài zǐ, yù zhèng rén wèi shī yǒu. nǎi jiān tài zǐ bīn kè. sì nián, gǎi yù shǐ zhōng chéng, fēng wàng jùn zhěng. shàng yán yuē: yù shǐ fǔ jì gāng zhī dì, guān shǔ xuǎn yòng, yí dé shí cái. qí bù chēng zhě, chén qǐng chū zhī. jiān chá yù shǐ dù xuān yóu liǔ huài cuī yǐng shì yù shǐ wèi zhōng yōng gāo hóng jiǎn, bìng yǐ bù chēng, chū wèi fǔ xiàn zhī zhí. xún ér lán tián xiàn rén hè lán, jìn yǔ lǐ nèi wǔ shí yú rén xiāng jù niàn fó, shén cè zhèn jiāng jiē bǔ zhī, yǐ wèi móu nì, dāng dà pì. yuán yù yí qí yuān, shàng shū qǐng chū hè lán jìn děng fù tái fù wèn, rán hòu xíng xíng, cóng zhī.
開成三年,充翰林侍講學士。文宗寵莊恪太子,欲正人為師友。乃兼太子賓客。 四年,改御史中丞,風望峻整。上言曰:「御史府紀綱之地,官屬選用,宜得實才。 其不稱者,臣請出之。」監察御史杜宣猷、柳壞、崔郢、侍御史魏中庸、高弘簡, 並以不稱,出為府縣之職。尋而藍田縣人賀蘭,進與里內五十餘人相聚念佛,神策 鎮將皆捕之,以為謀逆,當大辟。元裕疑其冤,上疏請出賀蘭進等付台覆問,然後 行刑,從之。
huì chāng zhōng, wèi jīng zhào yǐn. dà zhōng chū, wèi xíng bù shàng shū. èr nián, jiǎn xiào lì bù shàng shū xiāng zhōu cì shǐ, jiā yín qīng guāng lù dài fū bó hǎi jùn gōng shān nán dōng dào jié dù shǐ. rù wèi lì bù shàng shū, zú. yuán yù xiōng shǎo yì yuán gōng.
會昌中,為京兆尹。大中初,為刑部尚書。二年,檢校吏部尚書、襄州刺史, 加銀青光祿大夫、渤海郡公、山南東道節度使。入為吏部尚書,卒。元裕兄少逸、 元恭。
shǎo yì, zhǎng qìng mò wèi shì yù shǐ, zuò dì yuán yù biǎn guān, zuǒ shòu zàn shàn dài fū, lèi qiān zuǒ sī láng zhōng. yuán yù wèi zhōng chéng, shǎo yì qiān jiàn yì dài fū, dài yuán yù wèi shì jiǎng xué shì. xiōng dì dié chù jìn mì, shí rén róng zhī. huì chāng zhōng, wèi gěi shì zhōng, duō suǒ fēng zòu. dà zhōng chū, jiǎn xiào lǐ bù shàng shū huá zhōu cì shǐ tóng guān fáng yù zhèn guó jūn shǐ. rù wèi zuǒ sàn qí cháng shì gōng bù shàng shū, zú.
少逸,長慶末為侍御史,坐弟元裕貶官,左授贊善大夫,累遷左司郎中。元裕 為中丞,少逸遷諫議大夫,代元裕為侍講學士。兄弟迭處禁密,時人榮之。會昌中, 為給事中,多所封奏。大中初,檢校禮部尚書、華州刺史、潼關防禦、鎮國軍使。 入為左散騎常侍、工部尚書,卒。
yuán yù zi qú, dēng jìn shì dì. dà zhōng cháo, yóu nèi wài zhì lì chéng láng, pàn dù zhī. xián tōng zhōng, shǒu zhōng shū shì láng píng zhāng shì.
元裕子璩,登進士第。大中朝,由內外製歷丞郎,判度支。咸通中,守中書侍 郎、平章事。
lǐ hàn, zì nán jì, zōng shì huái yáng wáng dào míng zhī hòu. dào míng shēng jǐng róng, jǐng róng shēng wù gāi, wù gāi shēng sī, sī shēng jí. jí yǐ shàng wú míng wèi, jí jí wèi shǔ zhōu jìn yuán wèi. jí shēng jīng, jīng wèi shǎn zhōu sī mǎ. jīng shēng hàn.
李漢,字南紀,宗室淮陽王道明之後。道明生景融,景融生務該,務該生思, 思生岌。岌已上無名位,及岌為蜀州晉原尉。岌生荊,荊為陝州司馬。荊生漢。
hàn, yuán hé qī nián dēng jìn shì dì, lèi pì shǐ fǔ. zhǎng qìng mò, wèi zuǒ shí yí. jìng zōng hǎo zhì gōng shì, bō sī jiǎ rén lǐ sū shā xiàn shěn xiāng tíng zi cái. hàn shàng shū lùn zhī yuē: ruò yǐ shěn xiāng wèi tíng zi, jí yǔ yáo tái qióng shì shì tóng. bǎo lì zhōng, wáng zhèng rì pì, hàn yǔ tóng liè xuē tíng lǎo, yīn rù gé, tíng zòu yuē: jìn rì chú shòu bù yóu zhōng shū, nǐ yì duō shì xuān chū shī xíng. chén kǒng zì cǐ jì gāng dà huài, jiān xié zì xíng. yuàn bì xià gè chì yǒu sī, shāo cún diǎn gù. zuò yán wǔ zhǐ, chū wèi xìng yuán cóng shì.
漢,元和七年登進士第,累辟使府。長慶末,為左拾遺。敬宗好治宮室,波斯 賈人李蘇沙獻沈香亭子材。漢上疏論之曰:「若以沈香為亭子,即與瑤台瓊室事同。」 寶曆中,王政日僻,漢與同列薛廷老,因入閣,廷奏曰:「近日除授不由中書,擬 議多是宣出施行。臣恐自此紀綱大壞,奸邪恣行。願陛下各敕有司,稍存典故。」 坐言忤旨,出為興元從事。
wén zōng jí wèi, zhào wèi tún tián yuán wài láng shǐ guǎn xiū zhuàn. hàn, hán yù zǐ xù, shǎo shī yù wèi wén, zhǎng yú gǔ xué, gāng jié yì lèi yù. yù xiū xiàn zōng shí lù, yóu wèi lǐ dé yù suǒ zēng. tài hé sì nián, zhuǎn bīng bù yuán wài láng. lǐ zōng mǐn zuò xiāng, yòng wèi zhī zhì gào, xún qiān jià bù láng zhōng.
文宗即位,召為屯田員外郎、史館修撰。漢,韓愈子婿,少師愈為文,長於古 學,剛訐亦類愈。預修《憲宗實錄》,尤為李德裕所憎。太和四年,轉兵部員外郎。 李宗閔作相,用為知制誥,尋遷駕部郎中。
bā nián, dài yǔ wén dǐng wèi yù shǐ zhōng chéng. shí lǐ chéng wèi zuǒ pú shè, yǐ yí zhù bù dìng, zòu qǐng dìng zhì. xiān shì, tài hé sān nián, liǎng shěng guān tóng dìng zuǒ yòu pú shè yí zhù: yù shǐ zhōng chéng yǐ xià, yǔ pú shè xiāng yù, yī lìng zhì jìng, liǎn mǎ cè lì dài. pú shè xiè guān rì, dài fū zhōng chéng sān yuàn yù shǐ, jiù mù cì cān jiàn, qí guān xiàng mén wài lì bān, jì yǐ hòu zhì wèi zhòng. dài fū zhōng chéng dào bān hòu, cháo táng suǒ yóu yǐn pú shè jiù wèi, chuán hū zàn dǎo, shǐ dài fū jiù liè zhī yí. bān tuì, zàn dǎo yì rú zhī. yù shǐ dài fū yǔ pú shè dào tú xiāng yù, zé fēn dào ér xíng. jiù shì, zuǒ yòu pú shè chū shàng, yù shǐ zhōng chéng lì bù shì láng yǐ xià luó bài. sì nián, zhōng shū zòu yuē: pú shè shòu zhōng chéng shì láng bài, zé shì tài zhòng dá láng guān yǐ xià bài, zé tài qīng. qǐ jīn hòu, zhū sī sì pǐn yǐ xià guān, jí yù shǐ tái liù pǐn yǐ xià bìng láng guān, bìng wàng zhǔn gù shì, yú yī yuán hé qī nián chì chù fēn. kě zhī. zhì shì, yīn lǐ chéng zòu, hàn yì yuē: zuǒ yòu pú shè chū shàng, shòu zuǒ yòu chéng zhū cáo shì láng zhū sī sì pǐn jí yù shǐ zhōng chéng yǐ xià bài. jǐn àn kāi yuán lǐ jí liù diǎn, bìng wú cǐ yí zhù, bù zhī suǒ qǐ zhī yóu. huò yǐ wèi pú shè shī zhǎng bǎi liáo, cǐ yǔ yì wú zhèng jù, wéi yǒu cáo wèi shí jiǎ xǔ ràng guān biǎo zhōng yī jù yǔ ěr. qiě shàng shū lìng shì zhèng zhǎng, shàng wú shòu bài zhī wén. gù shì, yǔ yù shǐ zhōng chéng sī lì xiào wèi, hào sān dú zuò. fú yǐ cháo tíng bǐ jiān, tóng shì shèng zhǔ, nán miàn shòu bài, chén xià hé ān? zòng yǒu míng wén, shàng xū lí gé. gù lǐ jì yuē: jūn yú shì bù dá bài, fēi qí chén zé dá zhī. kuàng yù shǐ zhōng chéng diàn zhōng yù shǐ shì gòng fèng guān, yóu wèi bù kě. yí zhì lìng suī yǒu gé pǐn zhī wén, bù zhī biàn shì shòu bài fǒu? jí yù shǐ dài fū, yì céng shòu yù shǐ yǐ xià bài, jīn bìng bù xíng. gài yǐ lǐ shù jiàn bī, fēi rén chén suǒ ān. yuán hé liù nián qī yuè, zhào cuī bīn duàn píng zhòng yǔ dāng shí lǐ guān wáng jīng wéi gōng sù děng tóng yì qí shì, lǐ shén jīng xiáng. jīn qǐng jǔ ér xíng zhī, shù wèi shé zhōng. shí chéng rù shěng, jìng yī jiù yí, yì zhě yǐ hàn zòu wèi shì.
八年,代宇文鼎為御史中丞。時李程為左僕射,以儀注不定,奏請定製。先是, 太和三年,兩省官同定左右僕射儀註:御史中丞已下,與僕射相遇,依令致敬,斂 馬側立待。僕射謝官日,大夫中丞、三院御史,就幕次參見,其觀象門外立班,既 以後至為重。大夫中丞到班後,朝堂所由引僕射就位,傳呼贊導,始大夫就列之儀。 班退,贊導亦如之。御史大夫與僕射道途相遇,則分道而行。舊事,左右僕射初上, 御史中丞、吏部侍郎已下羅拜。四年,中書奏曰:「僕射受中丞侍郎拜,則似太重; 答郎官已下拜,則太輕。起今後,諸司四品已下官,及御史台六品已下並郎官,並 望准故事,余依元和七年敕處分。」可之。至是,因李程奏,漢議曰:「左右僕射 初上,受左右丞、諸曹侍郎、諸司四品及御史中丞已下拜。謹按《開元禮》及《六 典》,並無此儀注,不知所起之由。或以為僕射師長百僚,此語亦無證據,唯有曹 魏時賈詡《讓官表》中一句語耳。且尚書令是正長,尚無受拜之文。故事,與御史 中丞、司隸校尉,號三獨坐。伏以朝廷比肩,同事聖主,南面受拜,臣下何安?縱 有明文,尚須釐革。故《禮記》曰:『君於士不答拜,非其臣則答之。』況御史中 丞、殿中御史是供奉官,尤為不可。儀制令雖有隔品之文,不知便是受拜否?及御 史大夫,亦曾受御史已下拜,今並不行。蓋以禮數僭逼,非人臣所安。元和六年七 月,詔崔邠、段平仲與當時禮官王涇、韋公肅等同議其事,理甚精詳。今請舉而行 之,庶為折衷。」時程入省,竟依舊儀,議者以漢奏為是。
qī nián, zhuǎn lǐ bù shì láng. bā nián. gǎi hù bù shì láng. jiǔ nián sì yuè, zhuǎn lì bù shì láng. liù yuè, lǐ zōng mǐn dé zuì bà xiāng, hàn zuò qí dǎng, chū wèi fén zhōu cì shǐ. zōng mǐn zài biǎn, hàn yì gǎi fén zhōu sī mǎ, réng sān èr shí nián bù dé lù yòng. huì chāng zhōng, lǐ dé yù yòng shì, hàn jìng lún zhì ér zú.
七年,轉禮部侍郎。八年。改戶部侍郎。九年四月,轉吏部侍郎。六月,李宗 閔得罪罷相,漢坐其黨,出為汾州刺史。宗閔再貶,漢亦改汾州司馬,仍三二十年 不得錄用。會昌中,李德裕用事,漢竟淪躓而卒。
hàn dì chǎn xǐ pān, jiē dēng jìn shì dì. pān, dà zhōng chū wèi lǐ bù shì láng. hàn zi kuàng, yì dēng jìn shì dì.
漢弟滻、洗、潘,皆登進士第。潘,大中初為禮部侍郎。漢子貺,亦登進士第。
lǐ jǐng jiǎn, zì kuān zhōng, hàn zhōng wáng yǔ zhī sūn. fù chǔ, tài zǐ zhōng shè. jǐng jiǎn, zhēn yuán shí wǔ nián dēng jìn shì dì. xìng jùn lǎng, bó wén qiáng jì, pō yuè qián shǐ, xiáng qí chéng bài. zì fù wáng bà zhī lüè, yú shì dài fū jiān wú suǒ qū jiàng.
李景儉,字寬中,漢中王瑀之孫。父褚,太子中舍。景儉,貞元十五年登進士 第。性俊朗,博聞強記,頗閱前史,詳其成敗。自負王霸之略,於士大夫間無所屈 降。
zhēn yuán mò, wéi zhí yì wáng shū wén dōng gōng yòng shì, yóu zhòng zhī, dài yǐ guǎn gé zhī cái. shū wén qiè zhèng, shǔ jǐng jiǎn jū mǔ sàng, gù bù jí cóng zuò. wéi xià qīng liú shǒu dōng dōu, pì wèi cóng shì. dòu jūn wèi yù shǐ zhōng chéng, yǐn wèi jiān chá yù shǐ. qún yǐ zuì zuǒ qiān, jǐng jiǎn zuò biǎn jiāng líng hù cáo. lèi zhuǎn zhōng zhōu cì shǐ.
貞元末,韋執誼、王叔文東宮用事,尤重之,待以管、葛之才。叔文竊政,屬 景儉居母喪,故不及從坐。韋夏卿留守東都,闢為從事。竇君為御史中丞,引為監 察御史。群以罪左遷,景儉坐貶江陵戶曹。累轉忠州刺史。
yuán hé mò rù cháo. zhí zhèng è zhī, chū wèi lǐ zhōu cì shǐ. yǔ yuán zhěn lǐ shēn xiāng shàn. shí shēn zhěn zài hàn lín, lǚ yán yú shàng qián. jí yán yīng cí rì, jǐng jiǎn zì chén jǐ qū, mù zōng lián zhī, zhuī zhào bài cāng bù yuán wài láng. yuè yú, zhòu qiān jiàn yì dài fū.
元和末入朝。執政惡之,出為澧州刺史。與元稹、李紳相善。時紳、稹在翰林, 屢言於上前。及延英辭日,景儉自陳己屈,穆宗憐之,追詔拜倉部員外郎。月余, 驟遷諫議大夫。
xìng jì jīn dàn, chǒng zhuó zhī hòu, líng miè gōng qīng dà chén, shǐ jiǔ yóu shén. zhōng chéng xiāo fǔ xué shì duàn wén chāng xiāng jiāo fǔ zhèng, jǐng jiǎn qīng zhī, xíng yú tán xuè. èr rén jù sù zhī, mù zōng bù huò yǐ, biǎn zhī. zhì yuē: jiàn yì dài fū lǐ jǐng jiǎn, zhuó zì zōng zhī, cháng tàn rú shù, jiàn lì tái gé, yì fēn jùn fú. dòng huò wéi rén, xíng bù yóu yì. fù quán xìng yǐ kuī jié, tōng jiān dǎng zhī yīn móu. zhòng qíng jiē yí, qún yì nán xī. jù yīn yuán zhī zhuàng, dāng zhì yán kē shùn zhǎng yǎng zhī shí, tè cóng kuān diǎn. miǎn yí shěng guò, wú huò xùn fēi. kě jiàn zhōu cì shǐ. wèi jǐ yuán zhěn yòng shì, zì jùn zhào hái, fù wèi jiàn yì dài fū.
性既矜誕,寵擢之後,凌蔑公卿大臣,使酒尤甚。中丞蕭俛、學士段文昌相交 輔政,景儉輕之,形於談謔。二人俱訴之,穆宗不獲已,貶之。制曰:「諫議大夫 李景儉,擢自宗枝,嘗探儒術,薦歷台閣,亦分郡符。動或違仁,行不由義。附權 幸以虧節,通姦黨之陰謀。眾情皆疑,群議難息。據因緣之狀,當置嚴科;順長養 之時,特從寬典。勉宜省過,無或徇非。可建州刺史。」未幾元稹用事,自郡召還, 復為諫議大夫。
qí nián shí èr yuè, jǐng jiǎn cháo tuì, yǔ bīng bù láng zhōng zhī zhì gào féng sù kù bù láng zhōng zhī zhì gào yáng sì fù qǐ jū shè rén wēn zào sī xūn yuán wài láng lǐ zhào xíng bù yuán wài láng wáng yì děng tóng yè shǐ guān dú gū lǎng, nǎi yú shǐ guǎn yǐn jiǔ. jǐng jiǎn chéng zuì yì zhōng shū yè zǎi xiàng, hū wáng bō cuī zhí dù yuán yǐng míng, miàn shū qí shī, cí pō bèi màn. zǎi xiàng xùn yán zhǐ zhī, xuán zòu biǎn zhāng zhōu cì shǐ. shì rì tóng yǐn yú shǐ guǎn zhě jiē biǎn zhú.
其年十二月,景儉朝退,與兵部郎中知制誥馮宿、庫部郎中知制誥楊嗣復、起 居舍人溫造、司勛員外郎李肇、刑部員外郎王鎰等同謁史官獨孤朗,乃於史館飲酒。 景儉乘醉詣中書謁宰相,呼王播、崔植、杜元穎名,面疏其失,辭頗悖慢。宰相遜 言止之,旋奏貶漳州刺史。是日同飲於史館者皆貶逐。
jǐng jiǎn wèi zhì zhāng zhōu ér yuán zhěn zuò xiāng, gǎi shòu chǔ zhōu cì shǐ. yì zhě yǐ jǐng jiǎn shǐ jiǔ, líng hū zǎi chén, zhào lìng cái xíng, jù qiān dà jùn. zhěn jù qí wù yì, zhuī hái, shòu shào fǔ shǎo jiān. cóng zuò zhě jiē zhào hái. ér jǐng jiǎn jìng yǐ wǔ wù bù dé zhì ér zú. jǐng jiǎn shū cái shàng yì, suī bù lì míng jié, sǐ zhī rì, zhī míng zhī shì xián xī zhī.
景儉未至漳州而元稹作相,改授楚州刺史。議者以景儉使酒,凌忽宰臣,詔令 才行,遽遷大郡。稹懼其物議,追還,授少府少監。從坐者皆召還。而景儉竟以忤 物不得志而卒。景儉疏財尚議,雖不厲名節,死之日,知名之士咸惜之。
jǐng jiǎn dì jǐng rú jǐng xìn jǐng rén, jiē yǒu yì xué, zhī míng yú shí. jǐng xìn jǐng rén, jiē dēng jìn shì dì.
景儉弟景儒、景信、景仁,皆有藝學,知名於時。景信、景仁,皆登進士第。
shǐ chén yuē: zhòng ní yǒu yán: bù dé zhòng xíng ér yǔ zhī, bì yě kuáng juàn hū! ruò bó lùn kǎo dì, zhòng fāng bó shì, chéng zhī hòu huǐ, bù néng xī yán, kě wèi juàn yú? dāng zéi zhù xié xié zhī chén, qún gōng jié shé ér qǐn mò, ér zhōng mǐn lǐ gān yuán yù, huò sì qí yán, huò fèn qí bǐ, bào yáng chǒu jī, bù dàn liāo xū. wèi zhī wèi kuáng, jí yǒu yí hèn, bǐ fū qǐng jiàn duàn nìng, yì kě tóng nián ér yǔ yě. nán jì yǒu liáng shǐ cái, zú yǐ zì lì, ér xié bǐ quán xìng, diān pèi zhōng shēn. jūn zǐ shèn dú, yōng kě hū zhū. jǐng jiǎn zì fù tài guò, dàng ér wú jiǎn, liáng jì zhōng nián tuò chí zhī huàn yě.
史臣曰:仲尼有言:「不得中行而與之,必也狂狷乎!」若渤論考第,仲方駁 諡,誠知後悔,不能息言,可謂狷歟?當賊注挾邪之辰,群公結舌而寢默,而中敏、 李甘、元裕,或肆其言,或奮其筆,暴揚丑跡,不憚撩須。謂之為狂,即有遺恨, 比夫請劍斷佞,亦可同年而語也。南紀有良史才,足以自立,而協比權幸,顛沛終 身。君子慎獨,庸可忽諸。景儉自負太過,盪而無檢,良驥中年跅弛之患也。
zàn yuē: zhāng lǐ qiè yán, lì rèn jué yún. péi jiàn fāng shì, shēn chéng ài jūn. yán pái zéi zhù, gāo lǐ bù qún. hàn jiǎn péng bǐ, fū hé zú yún.
贊曰:張、李切言,利刃決雲。裴諫方士,深誠愛君。言排賊注,高、李不群。 漢、儉朋比,夫何足雲。