kù lì shàng
酷吏上

lái jùn chén zhōu xìng fù yóu yì qiū shén jī suǒ yuán lǐ hóu sī zhǐ wàn guó jùn lái zi xún wáng hóng yì guō bà jí xū
○來俊臣 周興 傅遊藝 丘神勣 索元禮 侯思止 萬國俊 來子珣 王弘 義 郭霸 吉頊

gǔ jīn yù tiān xià zhě, qí zhèng yǒu sì: wǔ dì shàng rén, tǐ wén dé yě sān wáng zhàng yì, lì wǔ gōng yě wǔ bà chóng xìn, qǔ wēi lìng yě qī xióng rèn lì, zhòng xíng míng yě. gài rén yì jì fèi, rán hòu qí zhī yǐ wēi xíng wēi xíng jì shuāi, ér kù lì wèi yòng, yú shì shāng yāng lǐ sī jué zhà shè yǐ. chí fǎ rèn shù, zūn jūn bēi chén, fèn qí cè ér biān tà yǔ zhòu, chí wēi jiù bì, xiān wáng bù dé yǐ ér yòng zhī, tiān xià zhī rén wèi zhī kē fǎ. jiàng jí liǎng hàn, chéng qí yú liè. yú shì qián yǒu zhì dōu zhāng tāng zhī tú chí qí kè, hòu yǒu dǒng xuān yáng qiú zhī shǔ sì qí měng. suī rán yì dài, yì kè gōng fāng, tiān xià zhī rén wèi zhī kù lì, cǐ yòu yāng sī zhī zuì rén yě! rán ér wǎng jì mì ér jiān bù shèng yǐ. fū zǐ yuē: xíng fá bù zhōng, zé rén wú suǒ cuò shǒu zú. chéng zāi, shì yán yě!
古今御天下者，其政有四：五帝尚仁，體文德也；三王仗義，立武功也；五霸 崇信，取威令也；七雄任力，重刑名也。蓋仁義既廢，然後齊之以威刑；威刑既衰， 而酷吏為用，於是商鞅、李斯譎詐設矣。持法任術，尊君卑臣，奮其策而鞭撻宇宙， 持危救弊，先王不得已而用之，天下之人謂之苛法。降及兩漢，承其餘烈。於是前 有郅都、張湯之徒持其刻，後有董宣、陽球之屬肆其猛。雖然異代，亦克公方，天 下之人謂之酷吏，此又鞅、斯之罪人也！然而網既密而奸不勝矣。夫子曰：「刑罰 不中，則人無所措手足。」誠哉，是言也！

táng chū gé qián gǔ zhī bì, wù yú shèng cán, chuí yī ér lǐ, qiě qī shí zài, ér rén bù gǎn qī. yóu shì guān zhī, zài bǐ bù zài cǐ. dǎi zé tiān yǐ nǚ zhǔ lín cháo, dà chén wèi fù wěi zhèng yù lì, jiǎn chú zōng zhī. yú shì lái jùn chén suǒ yuán lǐ wàn guó jùn zhōu xìng qiū shén jī hóu sī zhǐ guō bà wáng hóng yì zhī shǔ, fēn fēn ér chū. rán hòu qǐ gào mì zhī xíng, zhì luó zhī zhī yù, shēng rén bǐng xī, mò néng zì gù. zhì yú huái zhōng dǎo yì, lián jǐng jiù lù zhě, bù kě shèng yán. wǔ hòu yīn zhī zuò yí táng dǐng, tiān wǎng yī jǔ, ér zú lóng bā huāng kù zhī wèi yòng, sī hài yě yǐ. suì shǐ kù lì zhī dǎng, héng shì yú cháo, zhì gōng qīng zhī sǐ mìng, shàn wáng zhě zhī wēi lì. guì cóng qí yù, dú chǐ qí xīn, tiān zhū fā yú chún wěn, guó bǐng bǐng yú zhǎng wò. xiōng tè zhī shì, róng ér mù zhī, shēn fù dǐng huò, sǐ ér wú huǐ. ruò shì zhě, hé zāi? yào shí xī zhǐ, jiàn lì wàng yì yě!
唐初革前古之敝，務於勝殘，垂衣而理，且七十載，而人不敢欺。由是觀之， 在彼不在此。逮則天以女主臨朝，大臣未附；委政獄吏，剪除宗枝。於是來俊臣、 索元禮、萬國俊、周興、丘神勣、侯思止、郭霸、王弘義之屬，紛紛而出。然後起 告密之刑，制羅織之獄，生人屏息，莫能自固。至於懷忠蹈義，連頸就戮者，不可 勝言。武后因之坐移唐鼎，天網一舉，而卒籠八荒；酷之為用，斯害也已。遂使酷 吏之黨，橫噬於朝，制公卿之死命，擅王者之威力。貴從其欲，毒侈其心，天誅發 於脣吻，國柄秉於掌握。凶慝之士，榮而慕之，身赴鼎鑊，死而無悔。若是者，何 哉？要時希旨，見利忘義也！

cháng shì ér lùn zhī, jīn fū guó jiā xíng fǔ yuè zhī zhū, shè bì láo zhī jìn yǐ fáng dào zhě, suī yún gù yǐ, ér yóu yú yuán jué zhǒng, jiē qiè tàn náng, sǐ zhě yú qián, dào zhě yú hòu, hé zhě? yǐ qí jiān yǒu yù yě! rán suǒ xùn zhě bù guò shù jīn zhī zī ěr! bǐ kù lì yǔ shí shàng xià, qǔ zhòng rén zhǔ, wú chù tì zhī yōu, zuò zhì zūn chǒng zhàng qǐ zú wǔ, fù nǐ fēng jūn, qǐ wéi shù jīn zhī lì yé? zé dào guān zhě wèi xìng yǐ! gù yǒu guó zhě zé bì zhì kǎi yú zhī lù, dù jiǎo xìng zhī mén, kě bù wù hū! kuàng hū lè guān shí biàn, zì huái yīn zéi, sī yòu zhì dōu dǒng xuān zhī zuì rén yě. yì zāi, yòu yǒu xiào yú sī zhě! zhōng xìng sì shí zài ér yǒu jí wēn luó xī shì zhī dù zhèng, yòu shù zài ér yǒu jìng yǔ máo ruò xū zhī wēi fǎ. cháo jīng sì yè, yù sòng zài qǐ, bǐ zhōu è dǎng, jiǎo jué shàn rén. lǚ náo jiāng cuò zhī xíng, yǐ shāng tài hé zhī qì, xìng zāi lè huò, gǒu shòu qí shēn, cǐ yòu lái suǒ zhī zuì rén yě!
嘗試而論之，今夫國家行斧鉞之誅，設狴牢之禁以防盜者，雖雲固矣，而猶逾 垣掘冢，揭篋探囊，死者於前，盜者於後，何者？以其間有欲也！然所徇者不過數 金之資耳！彼酷吏與時上下，取重人主，無怵惕之憂，坐致尊寵；杖起卒伍，富擬 封君，豈唯數金之利耶？則盜官者為幸矣！故有國者則必窒凱覦之路，杜僥倖之門， 可不務乎！況乎樂觀時變，恣懷陰賊，斯又郅都、董宣之罪人也。異哉，又有效於 斯者！中興四十載而有吉溫、羅希奭之蠹政，又數載而有敬羽、毛若虛之危法。朝 經四葉，獄訟再起，比周惡黨，剿絕善人。屢撓將措之刑，以傷太和之氣，幸災樂 禍，苟售其身，此又來、索之罪人也！

wū hū! tiān dào huò yín, rén dào è shā, jì wèi huò shǐ, bì yǐ xiōng zhōng. gù zì yāng sī zhì yú máo jìng, dǎo qí jī zhě, zú yǐ zhū yí, fēi bù xìng yě.
嗚呼！天道禍淫，人道惡殺，既為禍始，必以凶終。故自鞅、斯至於毛、敬， 蹈其跡者，卒以誅夷，非不幸也。

wū hū! zhí yú jiǎ hài, rèn tiān xià zhī yuàn fǎn dào rǔ míng, guī tiān xià zhī è. huò sì zhū yuán yě, rén dé ér zhū zhī huò tóu zhī chī mèi, guǐ dé ér zhū zhī. tiān rén bào yīng, qǐ xū yě zāi! bǐ qiān zài zhī hòu, wén qí míng zhě, céng shé shǐ zhī bù ruò.
嗚呼！執愚賈害，任天下之怨；反道辱名，歸天下之惡。或肆諸原野，人得而 誅之；或投之魑魅，鬼得而誅之。天人報應，豈虛也哉！俾千載之後，聞其名者， 曾蛇豕之不若。

bēi fū! xī chūn qiū zhī yì, shàn è bù yǐn, jīn wèi kù lì chuán, yì suǒ yǐ shì chéng quàn yě. yǔ yuē: qián shì bù wàng, jiāng lái zhī shī. yì zài sī hū! yì zài sī hū!
悲夫！昔《春秋》之義，善惡不隱，今為《酷吏傳》，亦所以示懲勸也。語曰： 「前事不忘，將來之師。」意在斯乎！意在斯乎！

lái jùn chén, yōng zhōu wàn nián rén yě. fù cāo, bó tú. yǔ xiāng rén cài běn jié yǒu, suì tōng qí qī, yīn chū pú yíng běn qián shù shí wàn, běn wú yǐ chóu, cāo suì nà běn qī. rù cāo mén shí, xiān yǐ yǒu shēn, ér shēng jùn chén. xiōng xiǎn bù shì shēng chǎn, fǎn fù cán hài, jǔ wú yǔ bǐ. céng yú hé zhōu fàn jiān dào bèi jū, suì wàng gào mì. zhào jiàn zòu, cì shǐ dōng píng wáng xù zhàng zhī yī bǎi. hòu xù tiān shòu zhōng bèi zhū, jùn chén fù gào mì, zhào jiàn, zòu yán qián suǒ gào mì shì yù bó zhōu shì, wǎng bèi xù jué zhàng, suì bù dé shēn. zé tiān yǐ wèi zhōng, lèi qiān shì yù shǐ, jiā cháo sàn dài fū. àn zhì yù, shǎo bù huì yì zhě, bì yǐn zhī, qián hòu zuò zú qiān yú jiā.
來俊臣，雍州萬年人也。父操，博徒。與鄉人蔡本結友，遂通其妻，因樗蒲贏 本錢數十萬，本無以酬，操遂納本妻。入操門時，先已有娠，而生俊臣。兇險不事 生產，反覆殘害，舉無與比。曾於和州犯奸盜被鞫，遂妄告密。召見奏，刺史東平 王續杖之一百。後續天授中被誅，俊臣復告密，召見，奏言前所告密是豫、博州事， 枉被續決杖，遂不得申。則天以為忠，累遷侍御史，加朝散大夫。按制獄，少不會 意者，必引之，前後坐族千餘家。

èr nián, zhuó bài zuǒ tái yù shǐ zhōng chéng. cháo tíng lèi xī, wú jiāo yán zhě, dào lù yǐ mù. yǔ shì yù shǐ hóu sī zhǐ wáng hóng yì guō bà lǐ rén jìng, sī xíng píng shì kāng wěi wèi suì zhōng děng, tóng è xiāng jì. zhāo jí wú lài shù bǎi rén, lìng qí gào shì, gòng wèi luó zhī, qiān lǐ xiǎng yīng. yù wū xiàn yī rén, jí shù chù bié gào, jiē shì shì zhuàng bù yì, yǐ huò shàng xià. réng jiē yún: qǐng fù lái jùn chén tuī kān, bì huò shí qíng. zé tiān yú shì yú lì jǐng mén bié zhì tuī shì yuàn, jùn chén tuī kān bì huò, zhuān lìng jùn chén děng àn jū, yì hào wèi xīn kāi mén. dàn rù xīn kāi mén zhě, bǎi bù quán yī. hóng yì xì wèi lì jǐng mén wèi lì jìng mén, yán rù cǐ mén zhě, lì jiē jìng yě.
二年，擢拜左台御史中丞。朝廷累息，無交言者，道路以目。與侍御史侯思止、 王弘義、郭霸、李仁敬，司刑評事康暐、衛遂忠等，同惡相濟。招集無賴數百人， 令其告事，共為羅織，千里響應。欲誣陷一人，即數處別告，皆是事狀不異，以惑 上下。仍皆云：「請付來俊臣推勘，必獲實情。」則天於是於麗景門別置推事院， 俊臣推勘必獲，專令俊臣等按鞫，亦號為新開門。但入新開門者，百不全一。弘義 戲謂麗景門為「例竟門」，言入此門者，例皆竟也。

jùn chén yǔ qí dǎng zhū nán shān bèi zào gào mì luó zhī jīng yī juàn, jiē yǒu tiáo guàn zhī jié, bù zhì shì zhuàng yóu xù.
俊臣與其黨硃南山輩造《告密羅織經》一卷，皆有條貫支節，布置事狀由緒。

jùn chén měi jū qiú, wú wèn qīng zhòng, duō yǐ cù guàn bí, jìn dì láo zhōng, huò shèng zhī wèng zhōng, yǐ huǒ huán rào zhì zhī, bìng jué qí liáng xiǎng, zhì yǒu chōu yī xù yǐ dàn zhī zhě. yòu lìng qǐn chù fèn huì, bèi zhū kǔ dú. zì fēi shēn sǐ, zhōng bù dé chū. měi yǒu shè lìng, jùn chén bì xiān qiǎn yù zú jǐn shā zhòng qiú, rán hòu xuān shì.
俊臣每鞫囚，無問輕重，多以醋灌鼻，禁地牢中，或盛之甕中，以火圜繞炙之， 並絕其糧餉，至有抽衣絮以啖之者。又令寢處糞穢，備諸苦毒。自非身死，終不得 出。每有赦令，俊臣必先遣獄卒盡殺重囚，然後宣示。

yòu yǐ suǒ yuán lǐ děng zuò dà jiā, fán yǒu shí hào: yī yuē dìng bǎi mài, èr yuē chuǎn bù dé, sān yuē tū dì hǒu, sì yuē zhe jí chéng, wǔ yuē shī hún dǎn, liù yuē shí tóng fǎn, qī yuē fǎn shì shí, bā yuē sǐ zhū chóu, jiǔ yuē qiú jí sǐ, shí yuē qiú pò jiā. fù yǒu tiě lóng tóu lián qí jiā zhě, lún zhuǎn yú dì, sī xū mèn jué yǐ. qiú rén wú guì jiàn, bì xiān bù jiā bàng yú dì, zhào qiú qián yuē: cǐ shì zuò jù. jiàn zhī hún dǎn fēi yuè, wú bù zì wū yǐ. zé tiān zhòng qí shǎng yǐ chóu zhī, gù lì jìng quàn wèi kù yǐ. yóu shì gào mì zhī tú, fēn rán dào lù míng liú mǐn fǔ yuè rì ér yǐ. cháo shì duō yīn rù cháo, mò zāo yǎn xí, yǐ zhì yú zú, yǔ qí jiā wú fù yīn xī. gù měi rù cháo zhě, bì yǔ qí jiā jué yuē: bù zhī zhòng xiāng jiàn bù?
又以索元禮等作大枷，凡有十號：一曰定百脈，二曰喘不得，三曰突地吼，四 曰著即承，五曰失魂膽，六曰實同反，七曰反是實，八曰死豬愁，九曰求即死，十 曰求破家。復有鐵籠頭連其枷者，輪轉於地，斯須悶絕矣。囚人無貴賤，必先布枷 棒於地，召囚前曰：「此是作具。」見之魂膽飛越，無不自誣矣。則天重其賞以酬 之，故吏競勸為酷矣。由是告密之徒，紛然道路；名流僶俛閱日而已。朝士多因入 朝，默遭掩襲，以至於族，與其家無複音息。故每入朝者，必與其家訣曰：「不知 重相見不？」

rú yì yuán nián, dì guān shàng shū dí rén jié yì zhōu zhǎng shǐ rèn lìng huī dōng guān shàng shū lǐ yóu dào qiū guān shàng shū yuán zhì hóng sī bīn qīng cuī shén jī wén chāng zuǒ chéng lú xiàn děng liù rén, bìng wèi qí luó gào. jùn chén jì yǐ zú rén jiā wèi gōng, gǒu yǐn zhī chéng fǎn, nǎi zòu qǐng jiàng chì, yī wèn jí chéng, tóng shǒu lì dé jiǎn sǐ. jí xié rén jié děng fǎn, rén jié tàn yuē: dà zhōu gé mìng, wàn wù wéi xīn, táng cháo jiù chén, gān cóng zhū lù. fǎn shì shí. jùn chén nǎi shǎo kuān zhī. qí pàn guān wáng dé shòu wèi rén jié yuē: shàng shū shì yǐ ěr, dé jiǎn sǐ. dé shòu jīn yè yǐ shòu qū cè, yù qiú shǎo jiē jí, píng shàng shū qiān yáng zhí róu, kě hū? rén jié yuē: ruò zhī hé? dé shòu yuē: shàng shū xī zài chūn guān shí, zhí róu rèn mǒu sī yuán wài, yǐn zhī kě yě. rén jié yuē: huáng tiān hòu tǔ, qiǎn dí rén jié xíng cǐ shì! yǐ tóu chù zhù, xuè liú bèi miàn, dé shòu jù ér zhǐ yān.
如意元年，地官尚書狄仁傑、益州長史任令暉、冬官尚書李游道、秋官尚書袁 智宏、司賓卿崔神基、文昌左丞盧獻等六人，並為其羅告。俊臣既以族人家為功， 苟引之承反，乃奏請降敕，一問即承，同首例得減死。及脅仁傑等反，仁傑嘆曰： 「大周革命，萬物惟新，唐朝舊臣，甘從誅戮。反是實。」俊臣乃少寬之。其判官 王德壽謂仁傑曰：「尚書事已爾，得減死。德壽今業已受驅策，欲求少階級，憑尚 書牽楊執柔，可乎？」仁傑曰：「若之何？」德壽曰：「尚書昔在春官時，執柔任 某司員外，引之可也。」仁傑曰：「皇天后土，遣狄仁傑行此事！」以頭觸柱，血 流被面，德壽懼而止焉。

rén jié jì chéng fǎn, yǒu sī dàn dài bào xíng xíng, bù fù yán bèi. rén jié dé píng shǒu zhě qiú bǐ yàn, chāi bèi tóu bó shū zhī, xù yuān kǔ, zhì yú mián yī, qiǎn wèi dé shòu yuē: shí fāng rè, qǐng fù jiā rén qù qí mián. dé shòu bù fù yí yǐ, jiā rén dé yī zhōng shū, rén jié zi guāng yuǎn chí zhī chēng biàn, dé zhào jiàn. zé tiān lǎn zhī è rán, zhào wèn jùn chén yuē: qīng yán rén jié děng chéng fǎn, jīn zǐ dì sòng yuān, hé gù yě? jùn chén yuē: cǐ děng hé néng zì fú qí zuì! chén qǐn chù shén ān, yì bù qù qí jīn dài. zé tiān lìng tōng shì shè rén zhōu chēn shì zhī. jùn chén jù lìng yù zú lìng jiǎ rén jié děng jīn dài, xíng lì yú xī, mìng chēn shì zhī. chēn jù jùn chén, mò gǎn xī gù, dàn shì dōng wéi nuò ér yǐ. jùn chén lìng chēn shǎo liú, fù jìn zhuàng, nǎi lìng pàn guān wàng wèi rén jié děng zuò xiè sǐ biǎo, dài shǔ ér jìn zhī. fèng gé shì láng lè sī huì nán nián bā jiǔ suì, qí jiā yǐ zú, yí lì yú sī nóng, shàng biàn, dé zhào jiàn, yán jùn chén kē dú, yuàn bì xià jiǎ tiáo fǎn zhuàng yǐ fù zhī, wú dà xiǎo jiē rú zhuàng yǐ. zé tiān yì shǎo jiě, nǎi zhào jiàn rén jié yuē: qīng chéng fǎn hé yě? rén jié děng yuē: bù chéng fǎn, chén yǐ sǐ yú jiā bàng yǐ. zé tiān yuē: hé wèi zuò xiè sǐ biǎo? rén jié yuē: wú. yīn yǐ biǎo shì zhī, nǎi zhī qí dài shǔ, suì chū cǐ liù jiā.
仁傑既承反，有司但待報行刑，不復嚴備。仁傑得憑守者求筆硯，拆被頭帛書 之，敘冤苦，置於綿衣，遣謂德壽曰：「時方熱，請付家人去其綿。」德壽不復疑 矣，家人得衣中書，仁傑子光遠持之稱變，得召見。則天覽之愕然，召問俊臣曰： 「卿言仁傑等承反，今子弟訟冤，何故也？」俊臣曰：「此等何能自伏其罪！臣寢 處甚安，亦不去其巾帶。」則天令通事舍人周綝視之。俊臣遽令獄卒令假仁傑等巾 帶，行立於西，命綝視之。綝懼俊臣，莫敢西顧，但視東唯諾而已。俊臣令綝少留， 附進狀，乃令判官妄為仁傑等作謝死表，代署而進之。鳳閣侍郎樂思晦男年八九歲， 其家已族，宜隸於司農，上變，得召見，言「俊臣苛毒，願陛下假條反狀以付之， 無大小皆如狀矣。」則天意少解，乃召見仁傑曰：「卿承反何也？」仁傑等曰： 「不承反，臣已死於枷棒矣。」則天曰：「何謂作謝死表？」仁傑曰：「無。」因 以表示之，乃知其代署，遂出此六家。

jùn chén fù àn dà jiāng jūn zhāng qián xù dà jiāng jūn nèi shì fàn yún xiān yú luò yáng mù yuàn. qián xù děng bù kān qí kǔ, zì sòng yú xú yǒu gōng, yán cí pō lì. jùn chén mìng wèi shì yǐ luàn dāo zhǎn shā zhī. yún xiān yì yán lì shì xiān cháo, chēng suǒ sī yuān kǔ, jùn chén mìng jié qù qí shé. shì shù pò dǎn, wú gǎn yán zhě.
俊臣復按大將軍張虔勖、大將軍內侍范雲仙於洛陽牧院。虔勖等不堪其苦，自 訟於徐有功，言辭頗厲。俊臣命衛士以亂刀斬殺之。雲仙亦言歷事先朝，稱所司冤 苦，俊臣命截去其舌。士庶破膽，無敢言者。

jùn chén lèi zuò zāng, wèi wèi lì jì lǚ zhōng suǒ gào xià yù. zhǎng shòu èr nián, chú diàn zhōng chéng. yòu zuò zāng, chū wèi tóng zhōu cān jūn. bī duó tóng liè cān jūn qī, réng rǔ qí mǔ.
俊臣累坐贓，為衛吏紀履忠所告下獄。長壽二年，除殿中丞。又坐贓，出為同 州參軍。逼奪同列參軍妻，仍辱其母。

wàn suì tōng tiān yuán nián, zhào wèi hé gōng wèi, zhuó bài luò yáng lìng sī nóng shǎo qīng. zé tiān cì qí nú bì shí rén, dāng shòu yú sī nóng. shí xī fān qiú zhǎng ā shǐ nà hú sè luó jiā yǒu xì bì, shàn gē wǔ, jùn chén yīn lìng qí dǎng luó gào hú sè luó fǎn, jiāng tú qí bì. zhū fān zhǎng yì què gē ěr lí miàn sòng yuān zhě shù shí rén, nǎi dé bù zú. shí qí lián yào liú sī lǐ děng yǒu yì móu, míng táng wèi jí xū zhī zhī, bù zì ān, yǐ bái jùn chén fā zhī, lián zuò zú zhě shù shí bèi. jùn chén jiāng shàn qí gōng, fù luó gào xū, dé zhào jiàn, jǐn ér miǎn.
萬歲通天元年，召為合宮尉，擢拜洛陽令、司農少卿。則天賜其奴婢十人，當 受於司農。時西蕃酋長阿史那斛瑟羅家有細婢，善歌舞，俊臣因令其黨羅告斛瑟羅 反，將圖其婢。諸蕃長詣闕割耳剺面訟冤者數十人，乃得不族。時綦連耀、劉思禮 等有異謀，明堂尉吉頊知之，不自安，以白俊臣發之，連坐族者數十輩。俊臣將擅 其功，復羅告頊，得召見，僅而免。

jùn chén xiān bī qī tài yuán wáng qìng shēn nǚ. jùn chén yǔ hé dōng wèi suì zhōng yǒu jiù. suì zhōng xíng suī bù zhe, rán hǎo xué, yǒu cí biàn. cháng xié jiǔ yè jùn chén, jùn chén fāng yǔ qī zú yàn jí, yīng mén zhě dài yún: yǐ chū yǐ. suì zhōng zhī wàng, rù qí zhái, màn mà huǐ rǔ zhī. jùn chén chǐ qí qī zú, mìng ōu jī fǎn jiē, jì ér miǎn zhī, zì cǐ gòu xì.
俊臣先逼妻太原王慶詵女。俊臣與河東衛遂忠有舊。遂忠行雖不著，然好學， 有詞辯。嘗攜酒謁俊臣，俊臣方與妻族宴集，應門者紿云：「已出矣。」遂忠知妄， 入其宅，慢罵毀辱之。俊臣恥其妻族，命毆擊反接，既而免之，自此構隙。

jùn chén jiāng luó gào wǔ shì zhū wáng jí tài píng gōng zhǔ zhāng yì zhī děng, suì xiāng jǐ zhí, zé tiān lǚ bǎo chí zhī. ér zhū wǔ jí tài píng gōng zhǔ kǒng jù, gòng fā qí zuì. nǎi qì shì. guó rén wú shǎo zhǎng jiē yuàn zhī, jìng guǎ qí ròu, sī xū jǐn yǐ.
俊臣將羅告武氏諸王及太平公主、張易之等，遂相掎摭，則天屢保持之。而諸 武及太平公主恐懼，共發其罪。乃棄市。國人無少長皆怨之，競剮其肉，斯須盡矣。

zhōng zōng shén lóng yuán nián sān yuè bā rì, zhào yuē:
中宗神龍元年三月八日，詔曰：

guó zhī dà gāng, wéi xíng yǔ zhèng. xíng zhī bù zhōng, qí zhèng nǎi kuī. liú guāng yè wáng dé shòu wáng chù zhēn qū zhēn yún bào sī gōng liú jǐng yáng děng, yōng liú jiàn zhí, jiān lì xiǎn fū, yǐ cū bào wèi néng guān, yǐ xiōng cán wèi fèng fǎ. wǎng cóng àn chá, hài nüè zài xīn, shū hū jiā xíng, hū xī jiù lù, pù gǔ liú xiě, qí shù shén duō, yuān làn zhī shēng, yíng yú hǎi nèi. zhèn wéi bù xīn zé, ēn bèi rén qí, fǔ shì zhǎng huái, yóu shēn cè yǐn. guāng yè děng wǔ rén jī è chéng xìn, bìng xiè shēng yá, suī qí rén yǐ cú, ér qí jī kě biǎn, suǒ yǒu guān jué, bìng yí zhuī duó. qí wǎng bèi shā rén, gè lìng zhōu xiàn yǐ lǐ mái zàng, hái qí guān yìn. liú jǐng yáng shēn jīn jiàn zài, qíng bù kě jīn, tè yǐ huì ēn, miǎn qí yán fá, yí cóng biǎn jiàng, yǐ xuě yuān qíng, kě dì zhōu lè dān xiàn yuán wài wèi.
國之大綱，惟刑與政。刑之不中，其政乃虧。劉光業、王德壽、王處貞、屈貞 筠、鮑思恭、劉景陽等，庸流賤職，奸吏險夫，以粗暴為能官，以兇殘為奉法。往 從按察，害虐在心，倏忽加刑，呼吸就戮，曝骨流血，其數甚多，冤濫之聲，盈於 海內。朕唯布新澤，恩被人祇，撫事長懷，尤深惻隱。光業等五人積惡成釁，並謝 生涯，雖其人已殂，而其跡可貶，所有官爵，並宜追奪。其枉被殺人，各令州縣以 禮埋葬，還其官廕。劉景陽身今見在，情不可矜，特以會恩，免其嚴罰，宜從貶降， 以雪冤情，可棣州樂單縣員外尉。

zì jīn nèi wài fǎ guān, xián yí jìng shèn. qí wén shēn cì gǔ, jī xùn níng zhī, gāo xià rèn qíng, qīng zhòng suí yì, rú kù lì qiū shén jī lái zi xún wàn guó jùn zhōu xìng lái jùn chén yú chéng yè wáng jǐng zhāo suǒ yuán lǐ fù yóu yì wáng hóng yì zhāng zhī mò péi jí jiāo rén dǎn hóu sī zhǐ guō bà lǐ rén jìng huáng fǔ wén bèi chén jiā yán děng, qí shēn yǐ sǐ, zì chuí gǒng yǐ lái, wǎng làn shā rén, yǒu guān zhě bìng lìng xuē duó. táng fèng yī yī qián pèi liú, lǐ qín shòu cáo rén zhé, bìng yǔ lǐng nán è chù.
自今內外法官，咸宜敬慎。其文深刺骨，跡徇凝脂，高下任情，輕重隨意，如 酷吏丘神勣、來子珣、萬國俊、周興、來俊臣、魚承曄、王景昭、索元禮、傅遊藝、 王弘義、張知默、裴籍、焦仁亶、侯思止、郭霸、李仁敬、皇甫文備、陳嘉言等， 其身已死，自垂拱已來，枉濫殺人，有官者並令削奪。唐奉一依前配流，李秦授、 曹仁哲，並與嶺南惡處。

kāi yuán shí sān nián sān yuè shí èr rì, yù shǐ dài fū chéng xíng chén zòu:
開元十三年三月十二日，御史大夫程行諶奏：

zhōu cháo kù lì lái zi xún wàn guó jùn wáng hóng yì hóu sī zhǐ guō bà jiāo rén dǎn zhāng zhī mò lǐ jìng rén táng fèng yī lái jùn chén zhōu xìng qiū shén jī suǒ yuán lǐ cáo rén zhé wáng jǐng zhāo péi jí lǐ qín shòu liú guāng yè wáng dé shòu qū zhēn yún bào sī gōng liú jǐng yáng wáng chù zhēn èr shí sān rén, cán hài zōng zhī, dú xiàn liáng shàn, qíng zhuàng yóu zhòng, zi sūn bù xǔ yǔ guān. chén jiā yán yú chéng yè huáng fǔ wén bèi fù yóu yì sì rén, qíng zhuàng shāo qīng, zi sūn bù xǔ jìn rèn.
周朝酷吏來子珣、萬國俊、王弘義、侯思止、郭霸、焦仁亶、張知默、李敬仁、 唐奉一、來俊臣、周興、丘神勣、索元禮、曹仁哲、王景昭、裴籍、李秦授、劉光 業、王德壽、屈貞筠、鮑思恭、劉景陽、王處貞二十三人，殘害宗枝，毒陷良善， 情狀尤重，子孫不許與官。陳嘉言、魚承曄、皇甫文備、傅遊藝四人，情狀稍輕， 子孫不許近任。」

zhōu xìng zhě, yōng zhōu zhǎng ān rén yě. shǎo yǐ míng xí fǎ lǜ, wèi shàng shū shěng dōu shì. lèi qiān sī xíng shǎo qīng qiū guān shì láng. zì chuí gǒng yǐ lái, lǚ shòu zhì yù, bèi qí xiàn hài zhě shù qiān rén. tiān shòu yuán nián jiǔ yuè gé mìng, chú shàng shū zuǒ chéng, shàng shū chú lǐ jiā zōng zhèng shǔ jí. èr nián shí yī yuè, yǔ qiū shén jī tóng xià yù. dāng zhū, zé tiān tè miǎn zhī, xǐ yú lǐng biǎo. zài dào wèi chóu rén suǒ shā.
周興者，雍州長安人也。少以明習法律，為尚書省都事。累遷司刑少卿、秋官 侍郎。自垂拱已來，屢受制獄，被其陷害者數千人。天授元年九月革命，除尚書左 丞，上疏除李家宗正屬籍。二年十一月，與丘神勣同下獄。當誅，則天特免之，徙 於嶺表。在道為仇人所殺。

fù yóu yì, wèi zhōu jí rén yě. zài chū yuán nián, wèi hé gōng zhǔ bù zuǒ sù zhèng tái yù shǐ, chú zuǒ bǔ què. shàng shū chēng wǔ shì fú ruì, hé gé xìng shòu mìng. zé tiān shén yuè, zhuó wèi gěi shì zhōng. shù yuè, jiā tóng fèng gé luán tái píng zhāng shì. tóng yuè, yòu jiā cháo sàn dài fū, shǒu luán tái shì láng, yī jiù tóng píng zhāng shì. qí nián jiǔ yuè gé mìng, gǎi tiān shòu yuán nián, cì xìng wǔ shì. èr nián wǔ yuè, jiā yín qīng guāng lù dài fū.
傅遊藝，衛州汲人也。載初元年，為合宮主簿、左肅政台御史，除左補闕。上 書稱武氏符瑞，合革姓受命。則天甚悅，擢為給事中。數月，加同鳳閣鸞台平章事。 同月，又加朝散大夫，守鸞台侍郎，依舊同平章事。其年九月革命，改天授元年， 賜姓武氏。二年五月，加銀青光祿大夫。

xiōng shén tóng, wèi dōng guān shàng shū, xiōng dì bìng chéng róng chǒng. yú yuè, chú sī lǐ shǎo qīng, tíng zhī zhèng shì. mèng dēng zhàn lù diàn, dàn ér chén yú suǒ qīn, wèi qí suǒ fā, fú zhū. shí rén hào wèi sì shí shì huàn, yán yī nián zì qīng ér lǜ, jí yú zhū zǐ yě. xī zé tiān zhǐ, wū zú huáng zhī. shén lóng chū, jìn gù qí zi sūn.
兄神童，為冬官尚書，兄弟並承榮寵。逾月，除司禮少卿，停知政事。夢登湛 露殿，旦而陳於所親，為其所發，伏誅。時人號為四時仕宦，言一年自青而綠，及 於硃紫也。希則天旨，誣族皇枝。神龍初，禁錮其子孫。

chū, yóu yì qǐng zé tiān fā liù dào shǐ, suī shēn sǐ zhī hòu, jìng cóng qí móu, yú shì wàn guó jùn bèi zì zhǎn lù yǐ.
初，遊藝請則天發六道使，雖身死之後，竟從其謀，於是萬國俊輩恣斬戮矣。

qiū shén jī, zuǒ wèi dà jiāng jūn xíng gōng zi yě. yǒng chún yuán nián, wèi zuǒ jīn wú wèi jiāng jūn. hóng dào yuán nián, gāo zōng bēng, zé tiān shǐ yú bā zhōu hài zhāng huái tài zǐ, jì ér guī zuì yú shén jī, zuǒ qiān dié zhōu cì shǐ. xún fù rù wèi zuǒ jīn wú wèi jiāng jūn, shēn jiàn qīn wěi. shòu zhào yǔ zhōu xìng lái jùn chén jū zhì yù, jù hào wèi kù lì. chuí gǒng sì nián, bó zhōu cì shǐ láng yá wáng chōng qǐ bīng, yǐ shén jī wèi qīng píng dào dà zǒng guǎn. xún ér chōng wèi bǎi xìng mèng qīng bàng wú xī zhì suǒ shā. shén jī zhì zhōu, guān lì sù fú lái yíng, shén jī huī rèn jǐn shā zhī, pò qiān yú jiā, yīn jiā zuǒ jīn wú wèi dà jiāng jūn. tiān shòu èr nián shí yuè, xià zhào yù fú zhū.
丘神勣，左衛大將軍行恭子也。永淳元年，為左金吾衛將軍。弘道元年，高宗 崩，則天使於巴州害章懷太子，既而歸罪於神勣，左遷疊州刺史。尋復入為左金吾 衛將軍，深見親委。受詔與周興、來俊臣鞫制獄，俱號為酷吏。垂拱四年，博州刺 史、琅邪王衝起兵，以神勣為清平道大總管。尋而沖為百姓孟青棒、吳希智所殺。 神勣至州，官吏素服來迎，神勣揮刃盡殺之，破千餘家，因加左金吾衛大將軍。天 授二年十月，下詔獄伏誅。

suǒ yuán lǐ, hú rén yě. guāng zhái chū, xú jìng yè qǐ bīng yáng zhōu, yǐ kuāng fù wèi míng. zé tiān zhèn nù, yòu kǒng rén xīn dòng yáo, yù yǐ wēi zhì tiān xià. yuán lǐ tàn qí zhǐ, gào shì. zhào jiàn, zhuó wèi yóu jī jiāng jūn, lìng yú luò zhōu mù yuàn tuī àn zhì yù. yuán lǐ xìng cán rěn, tuī yī rén, guǎng lìng yǐn shù shí bǎi rén, yì guān zhèn jù, shén yú láng hǔ. zé tiān shù zhào jiàn shǎng cì, zhāng qí quán shì, fán wèi shā lù zhě shù qiān rén. yú shì zhōu xìng lái jùn chén zhī tú, xiào zhī ér qǐ yǐ. shí yǒu zhū zhōu gào mì rén, jiē gěi gōng chéng, zhōu xiàn hù sòng zhì què xià, yú bīn guǎn yǐ lǐn zhī. shāo chēng zhǐ, bì shòu yǐ jué shǎng yǐ yòu zhī, guì yǐ wēi yú yuǎn jìn. yuán lǐ xún yǐ kù dú zhuǎn shén, zé tiān shōu rén wàng ér shā zhī. tiān xià zhī rén wèi zhī lái suǒ, yán kù dú zhī jí, yòu shǒu àn zhì yù yě.
索元禮，胡人也。光宅初，徐敬業起兵揚州，以匡復為名。則天震怒，又恐人 心動搖，欲以威制天下。元禮探其旨，告事。召見，擢為游擊將軍，令於洛州牧院 推案制獄。元禮性殘忍，推一人，廣令引數十百人，衣冠震懼，甚於狼虎。則天數 召見賞賜，張其權勢，凡為殺戮者數千人。於是周興、來俊臣之徒，效之而起矣。 時有諸州告密人，皆給公乘，州縣護送至闕下，於賓館以廩之。稍稱旨，必授以爵 賞以誘之，貴以威於遠近。元禮尋以酷毒轉甚，則天收人望而殺之。天下之人謂之 來、索，言酷毒之極，又首按制獄也。

zài chū yuán nián shí yuè, zuǒ tái yù shǐ zhōu jǔ shàng shū jiàn yuē:
載初元年十月，左台御史周矩上疏諫曰：

qǐng zhě xiǎo rén gào jié, xí yǐ wèi cháng, nèi wài zhū sī, rén huái gǒu miǎn. gū xī tái lì, chéng jiē qiáng liáng, fēi gù yù, guī bì wū gòu ěr. yòu tuī hé zhī lì, jiē yǐ shēn kè wèi gōng, záo kōng zhēng néng, xiāng jīn yǐ nüè. ní ěr lóng tóu, jiā yán xiē gǔ, zhé xié qiān zhǎo, xuán fā xūn ěr, wò lín huì nì, céng bù liáo shēng, hào wèi yù chí. huò lèi rì jié shí, lián xiāo huǎn wèn, zhòu yè yáo hàn, shǐ bù dé mián, hào yuē sù qiú. cǐ děng jì fēi mù shí, qiě jiù mù qián, gǒu qiú shē sǐ. chén qiè tīng yú yì, jiē chēng tiān xià tài píng, hé kǔ xū fǎn. qǐ bèi gào zhě jǐn shì yīng xióng, yǐ qiú dì wáng yé? zhǐ shì bù shèng chǔ dú zì wū ěr. hé yǐ hé zhī? bì xià shì qǔ suǒ gào zhuàng zhuó qí xū shí zhě, fù lìng tuī, wēi xùn dòng yǐ tàn qí qíng, suǒ tuī zhě bì shàng xià qí shǒu, xī shèng zhǐ yě. yuàn bì xià chá zhī. jīn mǎn cháo cè xī bù ān, jiē yǐ wèi bì xià cháo yǔ zhī mì, xī yǔ zhī chóu, bù kě bǎo yě. wén yǒu zhuī shè, yǔ qī zǐ jí wèi sǐ jué. gù wèi guó zhě yǐ rén wèi zōng, yǐ xíng wèi zhù. zhōu yòng rén ér chāng, qín yòng xíng ér wáng, cǐ zhī wèi yě. yuàn bì xià huǎn xíng yòng rén, tiān xià xìng shèn!
頃者小人告訐，習以為常，內外諸司，人懷苟免。姑息台吏，承接強梁，非故 欲，規避誣構耳。又推劾之吏，皆以深刻為功，鑿空爭能，相矜以虐。泥耳籠頭， 枷研楔轂，折脅簽爪，懸發熏耳，臥鄰穢溺，曾不聊生，號為「獄持」。或累日節 食，連宵緩問，晝夜搖撼，使不得眠，號曰「宿囚」。此等既非木石，且救目前， 苟求賒死。臣竊聽輿議，皆稱天下太平，何苦須反。豈被告者儘是英雄，以求帝王 耶？只是不勝楚毒自誣耳。何以核之？陛下試取所告狀酌其虛實者，付令推，微訊 動以探其情，所推者必上下其手，希聖旨也。願陛下察之。今滿朝側息不安，皆以 為陛下朝與之密，夕與之仇，不可保也。聞有追攝，與妻子即為死訣。故為國者以 仁為宗，以刑為助。周用仁而昌，秦用刑而亡，此之謂也。願陛下緩刑用仁，天下 幸甚！

zé tiān cóng zhī, yóu shì zhì yù shào xī.
則天從之，由是制獄稍息。

hóu sī zhǐ, yōng zhōu lǐ quán rén yě. pín qióng bù néng lǐ shēng yè, nǎi lè shì bó hǎi gāo yuán lǐ jiā. xìng wú lài guǐ jué. shí héng zhōu cì shǐ péi zhēn zhàng yī pàn sī. zé tiān jiāng bù lì wáng shì, luó fǎn zhī tú yǐ xìng yǐ. pàn sī jiào sī zhǐ shuō yóu jī jiāng jūn gāo yuán lǐ, yīn qǐng zhuàng nǎi gào shū wáng yuán míng jí péi zhēn fǎn. zhōu xìng àn zhī, bìng zú miè. shòu sī zhǐ yóu jī jiāng jūn. yuán lǐ jù ér qū mèi, yǐn yǔ tóng zuò, hū wèi hóu dà, yuē: guó jiā yòng rén yǐ bù cì, ruò yán hóu dà bù shí zì, jí zòu yún: xiè zhì shòu yì bù shí zì, ér néng chù xié. zé tiān guǒ rú qí yán, sī zhǐ yǐ xiè zhì duì zhī, zé tiān dà yuè. tiān shòu sān nián, nǎi bài cháo sàn dài fū zuǒ tái shì yù shǐ. yuán lǐ fù jiào yuē: zài shàng zhī hóu dà wú zhái, tǎng yǐ zhū yì guān zhái jiàn jiè, kě cí xiè ér bù shòu. zài shàng bì wèn suǒ yóu, jí zòu yún: zhū fǎn nì rén, chén è qí míng, bù yuàn zuò qí zhái. zé tiān fù dà yuè, ēn zé shén yōu.
侯思止，雍州醴泉人也。貧窮不能理生業，乃樂事渤海高元禮家。性無賴詭譎。 時恆州刺史裴貞杖一判司。則天將不利王室，羅反之徒已興矣。判司教思止說游擊 將軍高元禮，因請狀乃告舒王元名及裴貞反。周興按之，並族滅。授思止游擊將軍。 元禮懼而曲媚，引與同坐，呼為侯大，曰：「國家用人以不次，若言侯大不識字， 即奏云：『獬豸獸亦不識字，而能觸邪。』」則天果如其言，思止以獬豸對之，則 天大悅。天授三年，乃拜朝散大夫、左台侍御史。元禮復教曰：「在上知侯大無宅， 倘以諸役官宅見借，可辭謝而不受。在上必問所由，即奏云：『諸反逆人，臣惡其 名，不願坐其宅。』」則天復大悅，恩澤甚優。

sī zhǐ jì àn zhì yù, kē kù rì shén. cháng àn zhōng chéng wèi yuán zhōng, yuē: jí rèn bái sī mǎ, bù rán, jí chī mèng qīng. bái sī mǎ zhě, luò yáng yǒu bǎn hào bái sī mǎ bǎn. mèng qīng zhě, jiāng jūn xìng mèng míng qīng bàng, jí shā láng yá wáng chōng zhě yě. sī zhǐ lǘ xiàng yōng nú, cháng yǐ cǐ wèi zhū qiú yě.
思止既按制獄，苛酷日甚。嘗按中丞魏元忠，曰：「急認白司馬，不然，即吃 孟青。」白司馬者，洛陽有坂號白司馬坂。孟青者，將軍姓孟名青棒，即殺琅邪王 沖者也。思止閭巷庸奴，常以此謂諸囚也。

yuán zhōng cí qì bù qū, sī zhǐ nù ér dào yè yuán zhōng. yuán zhōng xú qǐ yuē: wǒ bó mìng, rú chéng è lǘ zhuì, jiǎo wèi dèng suǒ guà, bèi tuō yè. sī zhǐ dà nù, yòu yè zhī yuē: rǔ jù hàn zhì shǐ, zòu zhǎn zhī. yuán zhōng yuē: hóu sī zhǐ, rǔ jīn wèi guó jiā yù shǐ, xū shí lǐ shù qīng zhòng. rú bì xū wèi yuán zhōng tóu, hé bù yǐ jù jié jiāng, wú wèi yì wǒ chéng fǎn. nài hé ěr pèi fú zhū zǐ, qīn xián tiān mìng, bù xíng zhèng zhí zhī shì, nǎi yán bái sī mǎ mèng qīng, shì hé yán yě! fēi wèi yuán zhōng, wú rén yì jiào. sī zhǐ jīng qǐ sǒng zuò, yuē: sī zhǐ sǐ zuì, xìng méng zhōng chéng jiào. yǐn shàng chuáng zuò ér wèn zhī. yuán zhōng xú jiù zuò zì ruò, sī zhǐ yán jìng bù zhèng. shí rén xiào zhī, yǐ wèi tán xuè zhī zī. shì yù shǐ huò xiàn kě xiào zhī, sī zhǐ yǐ wén. zé tiān nù, wèi xiàn kě yuē: wǒ yǐ yòng zhī, qīng xiào hé yě? xiàn kě jù yǐ qí yán zòu, zé tiān yì dà xiào.
元忠辭氣不屈，思止怒而倒曳元忠。元忠徐起曰：「我薄命，如乘惡驢墜，腳 為鐙所掛，被拖曳。」思止大怒，又曳之曰：「汝拒捍制使，奏斬之。」元忠曰： 「侯思止，汝今為國家御史，須識禮數輕重。如必須魏元忠頭，何不以鋸截將，無 為抑我承反。奈何爾佩服硃紫，親銜天命，不行正直之事，乃言白司馬、孟青，是 何言也！非魏元忠，無人抑教。」思止驚起悚怍，曰：「思止死罪，幸蒙中丞教。」 引上床坐而問之。元忠徐就坐自若，思止言竟不正。時人效之，以為談謔之資。侍 御史霍獻可笑之，思止以聞。則天怒，謂獻可曰：「我已用之，卿笑何也？」獻可 具以其言奏，則天亦大笑。

shí lái jùn chén qì gù qī, bī qǔ tài yuán wáng qìng shēn nǚ, sī zhǐ yì zòu qǐng qǔ zhào jùn lǐ zì yì nǚ, chì zhèng shì shāng liàng. fèng gé shì láng lǐ zhāo dé fǔ zhǎng wèi zhū zǎi xiàng yuē: dà kě xiào. zhū zǎi xiàng wèn gù, zhāo dé yuē: wǎng nián lái jùn chén zéi jié wáng qìng shēn nǚ, yǐ dà rǔ guó. jīn rì cǐ nú yòu qǐng suǒ lǐ zì yì nǚ, wú nǎi fù rǔ guó hū! jìng wèi lǐ zhāo dé bàng shā zhī.
時來俊臣棄故妻，逼娶太原王慶詵女，思止亦奏請娶趙郡李自挹女，敕政事商 量。鳳閣侍郎李昭德撫掌謂諸宰相曰：「大可笑。」諸宰相問故，昭德曰：「往年 來俊臣賊劫王慶詵女，已大辱國。今日此奴又請索李自挹女，無乃復辱國乎！」竟 為李昭德搒殺之。

wàn guó jùn, luò yáng rén. shǎo jué yì xiǎn zhà. chuí gǒng hòu, yǔ lái jùn chén tóng wèi luó zhī jīng, tú fù zōng zhī cháo guì, yǐ zuò wēi shì. zì sī xíng píng shì, jùn chén tóng yǐn wèi pàn guān.
萬國俊，洛陽人。少譎異險詐。垂拱後，與來俊臣同為《羅織經》，屠覆宗枝 朝貴，以作威勢。自司刑評事，俊臣同引為判官。

tiān shòu èr nián, shè yòu tái jiān chá yù shǐ, cháng yǔ jùn chén tóng àn zhì yù. zhǎng shòu èr nián, yǒu shàng fēng shì yán lǐng nán liú rén yǒu yīn móu nì zhě, nǎi qiǎn guó jùn jiù àn zhī, ruò dé fǎn zhuàng, biàn zhǎn jué. guó jùn zhì guǎng zhōu, biàn zhào liú rén, zhì yú bié suǒ, jiǎo zhì cì zì jǐn, bìng hào kū chēng yuān bù fú. guó jùn nǎi yǐn chū, yōng zhī shuǐ qū, yǐ cì jiā lù, sān bǎi yú rén, yī shí bìng mìng. rán hòu duàn liàn, qū chéng fǎn zhuàng, réng wū zòu yún: zhū liú rén xián yǒu yuàn wàng, ruò bù tuī jiū, wèi biàn bù yáo. zé tiān shēn rán qí zòu, nǎi mìng yòu wèi yì èr fǔ bīng cáo cān jūn liú guāng yè sī xíng píng shì wáng dé shòu yuàn nán miàn jiān chéng bào sī gōng shàng niǎn zhí zhǎng wáng dà zhēn yòu wǔ wèi bīng cáo cān jūn qū zhēn yún děng, bìng shè jiān chá yù shǐ, fēn wǎng jiàn nán qián zhōng ān nán děng liù dào jū liú rén. xún zhuó shòu guó jùn cháo sàn dài fū sù zhèng tái shì yù shǐ. guāng yè děng jiàn guó jùn shèng xíng cán shā, dé jiā róng guì, nǎi gòng sì qí xiōng rěn, wéi kǒng hòu zhī. guāng yè shā jiǔ bǎi rén, dé shòu shā qī bǎi rén, qí yú shǎo zhě xián wǔ bǎi rén. yì yǒu yuǎn nián liú rén, fēi gé mìng shí fàn zuì, yì tóng shā zhī. zé tiān hòu zhī qí yuān làn, xià zhì: bèi liù dào shǐ suǒ shā zhī jiā kǒu wèi guī zhě, bìng dì hái běn guǎn. guó jùn děng é yì xiāng cì ér sǐ, jiē jiàn guǐ wù wèi suì, huò yǒu liú cuàn ér zhōng.
天授二年，攝右台監察御史，常與俊臣同按制獄。長壽二年，有上封事言嶺南 流人有陰謀逆者，乃遣國俊就按之，若得反狀，便斬決。國俊至廣州，遍召流人， 置於別所，矯制賜自盡，並號哭稱冤不服。國俊乃引出，擁之水曲，以次加戮，三 百餘人，一時並命。然後鍛煉，曲成反狀，仍誣奏云：「諸流人咸有怨望，若不推 究，為變不遙。」則天深然其奏，乃命右衛翊二府兵曹參軍劉光業、司刑評事王德 壽、苑南面監丞鮑思恭、尚輦直長王大貞、右武衛兵曹參軍屈貞筠等，並攝監察御 史，分往劍南、黔中、安南等六道鞫流人。尋擢授國俊朝散大夫、肅政台侍御史。 光業等見國俊盛行殘殺，得加榮貴，乃共肆其凶忍，唯恐後之。光業殺九百人，德 壽殺七百人，其餘少者咸五百人。亦有遠年流人，非革命時犯罪，亦同殺之。則天 後知其冤濫，下制：「被六道使所殺之家口未歸者，並遞還本管。」國俊等俄亦相 次而死，皆見鬼物為祟，或有流竄而終。

lái zi xún, yōng zhōu zhǎng ān rén. yǒng chāng yuán nián sì yuè, yǐ shàng shū chén shì, chú zuǒ tái jiān chá yù shǐ. shí cháo shì yǒu bù dài xuē ér cháo zhě, zi xún dàn zhī yuē: chén wén shù dài lì yú cháo. jǔ cháo dà jué. zé tiān wěi zhī àn zhì yù, duō xī zhǐ, cì xìng xìng wǔ shì, zì jiā chén. tiān shòu zhōng, dīng fù yōu, qǐ fù cháo sàn dài fū shì yù shǐ. shí yǎ zhōu lá shǐ liú xíng shí jí dì qú zhōu cì shǐ xíng yú shàng yī fèng yù xíng wēi bìng xiōng zi yīng yáng láng jiāng jūn qián tōng děng, wèi zi xún wū gào móu fǎn zhū, yòu yú xū yí huǐ qí fù zuǒ jiān mén dà jiāng jūn bó yīng guān jiù. é yòu zhuǎn wèi yóu jī jiāng jūn yòu yǔ lín zhōng láng jiāng. cháng yī jǐn bàn bì, yán xiào zì ruò, cháo shì qiào zhī. zhǎng shòu yuán nián, pèi liú ài zhōu zú.
來子珣，雍州長安人。永昌元年四月，以上書陳事，除左台監察御史。時朝士 有不帶靴而朝者，子珣彈之曰：「臣聞束帶立於朝。」舉朝大噱。則天委之按制獄， 多希旨，賜姓姓武氏，字家臣。天授中，丁父憂，起復朝散大夫、侍御史。時雅州 剌史劉行實及弟渠州刺史行瑜、尚衣奉御行威並兄子鷹揚郎將軍虔通等，為子珣誣 告謀反誅，又於盱眙毀其父左監門大將軍伯英棺柩。俄又轉為游擊將軍、右羽林中 郎將。常衣錦半臂，言笑自若，朝士誚之。長壽元年，配流愛州卒。

wáng hóng yì, jì zhōu héng shuǐ rén yě. gào biàn, shòu yóu jī jiāng jūn. tiān shòu zhōng, bài yòu tái diàn zhōng shì yù shǐ. zhǎng shòu zhōng, bài zuǒ tái shì yù shǐ, yǔ lái jùn chén luó gào yì guān. yán zài yuán nián, jùn chén biǎn, hóng yì yì liú fàng qióng zhōu, wàng chēng chì zhuī. shí hú yuán lǐ wèi shì yù shǐ, shǐ lǐng nán dào, cì yú xiāng dèng, huì ér àn zhī. hóng yì cí qióng, nǎi wèi yuē: yǔ gōng qì lèi. yuán lǐ yuē: zú xià rèn yù shǐ, yuán lǐ rèn luò yáng wèi. yuán lǐ jīn wèi yù shǐ, gōng nǎi liú qiú, fù hé qì lèi? nǎi bàng shā zhī.
王弘義，冀州衡水人也。告變，授游擊將軍。天授中，拜右台殿中侍御史。長 壽中，拜左台侍御史，與來俊臣羅告衣冠。延載元年，俊臣貶，弘義亦流放瓊州， 妄稱敕追。時胡元禮為侍御史，使嶺南道，次於襄、鄧，會而按之。弘義詞窮，乃 謂曰：「與公氣類。」元禮曰：「足下任御史，元禮任洛陽尉。元禮今為御史，公 乃流囚，復何氣類？」乃搒殺之。

hóng yì měi shǔ yuè xì qiú, bì yú xiǎo fáng zhōng jī hāo ér shī zhān rù, zāo zhī zhě sī xū qì jué yǐ. gǒu zì wū yǐn, zé yì yú tā fáng. yǔ jùn chén cháng xíng yí dié, zhōu xiàn shè jù, zì jīn yuē: wǒ zhī wén dié, yǒu rú láng dú yě gě yě. hóng yì cháng yú xiāng lǐ bàng shě qiú guā, zhǔ lìn zhī, hóng yì nǎi zhuàng yán guā yuán zhōng yǒu bái tù, xiàn guān mìng rén bǔ zhú, sī xū yuán miáo jǐn yǐ. nèi shǐ lǐ zhāo dé yuē: xī wén cāng yīng yù lì, jīn jiàn bái miǎn yù shǐ.
弘義每暑月繫囚，必於小房中積蒿而施氈褥，遭之者斯須氣絕矣。苟自誣引， 則易於他房。與俊臣常行移牒，州縣懾懼，自矜曰：「我之文牒，有如狼毒野葛也。」 弘義常於鄉里傍舍求瓜，主吝之，弘義乃狀言瓜園中有白兔，縣官命人捕逐，斯須 園苗盡矣。內史李昭德曰：「昔聞蒼鷹獄吏，今見白免御史。」

guō bà, lú jiāng rén yě. tiān shòu èr nián, zì sòng zhōu níng líng chéng yīng gé mìng jǔ, bài zuǒ tái jiān chá yù shǐ. rú yì yuán nián, chú zuǒ tái diàn zhōng shì yù shǐ. zhǎng shòu èr nián, yòu tái shì yù shǐ. chū jǔ jí, zhào jiàn, yú zé tiān qián zì chén zhōng gěng yún: wǎng nián zhēng xú jìng yè, chén yuàn chōu qí jīn, shí qí ròu, yǐn qí xuè, jué qí suǐ. zé tiān yuè, gù bài yān, shí rén hào wèi sì qí yù shǐ.
郭霸，廬江人也。天授二年，自宋州寧陵丞應革命舉，拜左台監察御史。如意 元年，除左台殿中侍御史。長壽二年，右台侍御史。初舉集，召見，於則天前自陳 忠鯁云：「往年征徐敬業，臣願抽其筋，食其肉，飲其血，絕其髓。」則天悅，故 拜焉，時人號為「四其御史」。

shí dài fū wèi yuán zhōng wò jí, zhū yù shǐ jǐn wǎng shěng zhī, bà dú jū hòu. bǐ jiàn yuán zhōng, yōu jù, qǐng shì yuán zhōng biàn yè, yǐ yàn jí zhī qīng zhòng. yuán zhōng jīng sǒng, bà yuè yuē: dài fū fèn wèi gān, huò bù chōu. jīn wèi kǔ, dāng jí yù yǐ. yuán zhōng gāng zhí, shū è zhī, yǐ qí shì lù cháo shì. cháng tuī fāng zhōu cì shǐ lǐ sī zhēng, bàng chuí kǎo jìn, bù shèng ér sǐ. shèng lì zhōng, lǚ jiàn sī zhēng, shén è zhī. cháng yīn tuì cháo jù guī, mìng jiā rén yuē: sù qǐng sēng zhuǎn jīng shè zhāi. xū yú jiàn sī zhēng cóng shù shí qí shàng qí tíng, yuē: rǔ wǎng xiàn wǒ, wǒ jīn qǔ rǔ. bà zhōu zhāng huáng bù, yuán dāo zì kū qí fù, sī xū qū làn yǐ. shì rì, lǘ lǐ yì jiàn bīng mǎ shù shí qí zhù yú mén, shǎo qǐng bù fù jiàn yǐ. shí luò yáng qiáo huài, xíng lǐ bì zhī, zhì shì gōng bì. zé tiān cháng wèn qún chén: bǐ zài wài yǒu hé hǎo shì? shè rén zhāng yuán yī sù huá jī, duì yuē: bǎi xìng xǐ luò qiáo chéng, xìng guō bà sǐ, cǐ jí hǎo shì.
時大夫魏元忠臥疾，諸御史盡往省之，霸獨居後。比見元忠，憂懼，請示元忠 便液，以驗疾之輕重。元忠驚悚，霸悅曰：「大夫糞味甘，或不瘳。今味苦，當即 愈矣。」元忠剛直，殊惡之，以其事露朝士。嘗推芳州刺史李思征，搒捶考禁，不 勝而死。聖歷中，屢見思征，甚惡之。嘗因退朝遽歸，命家人曰：「速請僧轉經設 齋。」須臾見思征從數十騎上其廷，曰：「汝枉陷我，我今取汝。」霸周章惶怖， 援刀自刳其腹，斯須蛆爛矣。是日，閭里亦見兵馬數十騎駐於門，少頃不復見矣。 時洛陽橋壞，行李弊之，至是功畢。則天嘗問群臣：「比在外有何好事？」舍人張 元一素滑稽，對曰：「百姓喜洛橋成，幸郭霸死，此即好事。」

jí xū, luò zhōu hé nán rén yě. shēn zhǎng qī chǐ, yīn dú gǎn yán shì. jìn shì jǔ, lèi zhuǎn míng táng wèi. wàn suì tōng tiān èr nián, yǒu jī zhōu cì shǐ liú sī lǐ, zì yún xué yú zhāng jǐng cáng, shàn xiāng, yún luò zhōu lù shì cān jūn qí lián yào yīng tú chèn, yǒu liǎng jiǎo qí lín ér zhī fú mìng. xū gào zhī, zé tiān fù wǔ yì zōng yǔ xū duì xùn. yì zōng yǔ xū yòu sī lǐ, lìng guǎng yǐn cháo shì, bì quán qí mìng. sī lǐ nǎi yǐn fèng gé shì láng lǐ yuán sù xià guān shì láng sūn yuán tōng tiān guān shì láng liú qí shí bào zhōng fèng gé shè rén wáng chù lái tíng zhǔ bù liǔ qiú gěi shì zhōng zhōu pān jīng zhōu cì shǐ wáng miǎn jiān chá yù shǐ wáng zhù sī yì láng lù jìng chún sī mén yuán wài láng liú shèn zhī yòu sī yuán wài láng yǔ wén quán zhì děng sān shí liù jiā, wēi yǒu wǔ yì zhě, bì gòu zhī, chǔ dú bǎi duān, yǐ chéng qí yù. jiē hǎi nèi xián shì míng jiā, tiān xià yuān zhī, qīn gù lián lèi cuàn zhú zhě qiān yú rén. xū yóu shì zhuó bài yòu sù zhèng tái zhōng chéng, rì jiàn ēn yù.
吉頊，洛州河南人也。身長七尺，陰毒敢言事。進士舉，累轉明堂尉。萬歲通 天二年，有箕州刺史劉思禮，自雲學於張憬藏，善相，雲洛州錄事參軍綦連耀應圖 讖，有「兩角騏麟兒」之符命。頊告之，則天付武懿宗與頊對訊。懿宗與頊誘思禮， 令廣引朝士，必全其命。思禮乃引鳳閣侍郎李元素、夏官侍郎孫元通、天官侍郎劉 奇、石抱忠、鳳閣舍人王處、來庭、主簿柳璆、給事中周潘、涇州刺史王勔、監察 御史王助、司議郎路敬淳、司門員外郎劉慎之、右司員外郎宇文全志等三十六家， 微有忤意者，必構之，楚毒百端，以成其獄。皆海內賢士名家，天下冤之，親故連 累竄逐者千餘人。頊由是擢拜右肅政台中丞，日見恩遇。

míng nián, tū jué kòu xiàn zhào dìng děng zhōu. zé tiān zhào xū jiǎn xiào xiāng zhōu cì shǐ, yǐ duàn zéi nán qīn zhī lù. xū yǐ sù bù xí wǔ wèi cí, zé tiān yuē: zéi shì jiāng tuì, jí qīng wēi míng zhèn è ěr.
明年，突厥寇陷趙、定等州。則天召頊檢校相州刺史，以斷賊南侵之路。頊以 素不習武為辭，則天曰：「賊勢將退，藉卿威名鎮遏耳。」

chū, tài yuán yǒu shù shì wēn bīn mào, gāo zōng shí lǎo, lín sǐ, fēng yī zhuàng wèi qí qī yuē: wú sǐ hòu, nián míng chuí gǒng, jí yì què xiàn zhī, shèn wù kāi yě. chuí gǒng chū, qí qī xiàn zhī. zhuàng zhōng yù chén zé tiān gé mìng jí tū jué zhì zhào dìng zhī shì, gù zé tiān zhī zéi zhì zhào zhōu ér tuì. xū chū zhì zhōu mù rén, lüè wú yīng zhě. é ér zhào yǐ huáng tài zǐ wèi yuán shuài, yīng mù zhě bù kě shèng shù. jí zéi tuì, xū rù cháo zòu zhī, zé tiān shén yuè.
初，太原有術士溫彬茂，高宗時老，臨死，封一狀謂其妻曰：「吾死後，年名 垂拱，即詣闕獻之，慎勿開也。」垂拱初，其妻獻之。狀中預陳則天革命及突厥至 趙、定之事，故則天知賊至趙州而退。頊初至州募人，略無應者。俄而詔以皇太子 為元帥，應募者不可勝數。及賊退，頊入朝奏之，則天甚悅。

shèng lì èr nián là yuè, qiān tiān guān shì láng tóng fèng gé luán tái píng zhāng shì. shí yì zhī chāng zōng fěng zé tiān zhì kòng hè jiān guān yuán, zé tiān yǐ yì zhī wèi kòng hè jiān. xū sù yǔ yì zhī xiōng dì qīn shàn, suì yǐn xū, yǐ diàn zhōng shǎo jiān tián guī dào fèng gé shè rén xuē jì zhèng jiàn dài fū yuán bàn qiān xià guān shì láng lǐ jiǒng xiù, jù wèi kòng hè nèi gòng fèng, shí yì shén bù yuè.
聖歷二年臘月，遷天官侍郎、同鳳閣鸞台平章事。時易之、昌宗諷則天置控鶴 監官員，則天以易之為控鶴監。頊素與易之兄弟親善，遂引頊，以殿中少監田歸道、 鳳閣舍人薛稷、正諫大夫員半千、夏官侍郎李迥秀，俱為控鶴內供奉，時議甚不悅。

chū, zé tiān yǐ xū gàn biàn yǒu kǒu cái, wěi yí zhì, kān wěi yǐ xīn fù, gù zhuó rèn zhī. jí yǔ wǔ yì zōng zhēng zhào zhōu gōng yú diàn zhōng, yì zōng duǎn xiǎo fǔ lóu, xū shēng qì líng lì, xià shì yì zōng, cháng bù xiāng jiǎ. zé tiān yǐ wèi: bēi wǒ zhū wǔ yú wǒ qián, qí kě yǐ yǔ! qí nián shí yuè, yǐ dì zuò wěi guān, biǎn yǎn chuān wèi, hòu gǎi ān gù wèi. xún zú.
初，則天以頊干辯有口才，偉儀質，堪委以心腹，故擢任之。及與武懿宗爭趙 州功於殿中，懿宗短小俯僂，頊聲氣凌厲，下視懿宗，嘗不相假。則天以為：「卑 我諸武於我前，其可倚與！」其年十月，以弟作偽官，貶琰川尉，後改安固尉。尋 卒。

chū, zhōng zōng wèi lì wèi huáng tài zǐ shí, yì zhī chāng zōng cháng mì wèn xū zì ān zhī cè. xū yún: gōng xiōng dì chéng ēn jì shēn, fēi yǒu dà gōng yú tiān xià, zé bù quán yǐ. jīn tiān xià shì shù, xián sī lǐ jiā, lú líng jì zài fáng zhōu, xiāng wáng yòu zài yōu bì, zhǔ shàng chūn qiū jì gāo, xū yǒu fù tuō. wǔ shì zhū wáng, shū fēi shǔ yì. míng gōng ruò néng cóng róng qǐng jiàn lì lú líng jí xiāng wáng, yǐ fù shēng rén zhī wàng, qǐ zhǐ zhuǎn huò wèi fú, bì zhǎng xiǎng máo tǔ zhī zhòng yǐ! yì zhī rán qí yán, suì chéng jiān zòu qǐng. zé tiān zhī xū shǒu móu, zhào ér wèn zhī. xū yuē: lú líng wáng jí xiāng wáng, jiē bì xià zhī zǐ, xiān dì gù tuō yú bì xià, dāng yǒu zhǔ yì, wéi bì xià cái zhī. zé tiān yì nǎi dìng. xū jì dé zuì, shí wú zhī zhě. ruì zōng jí wèi, zuǒ yòu fā míng qí shì, nǎi xià zhì yuē: gù lì bù shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jí xū, tǐ shí hóng yuǎn, fēng guī jiǔ dà. cháng yǐ jīng wěi zhī cái, yǔn yīng kuāng zuǒ zhī wěi. shí wáng mìng zhòng fǒu, rén móu wèi jí, shǒu chén fǎn zhèng zhī yì, kè fù qí tiān zhī jī. yǒng huái yí liè, níng wàng jué xiào. kě zèng zuǒ yù shǐ tái dài fū.
初，中宗未立為皇太子時，易之、昌宗嘗密問頊自安之策。頊云：「公兄弟承 恩既深，非有大功於天下，則不全矣。今天下士庶，咸思李家，廬陵既在房州，相 王又在幽閉，主上春秋既高，須有付託。武氏諸王，殊非屬意。明公若能從容請建 立廬陵及相王，以副生人之望，豈止轉禍為福，必長享茅土之重矣！」易之然其言， 遂承間奏請。則天知頊首謀，召而問之。頊曰：「廬陵王及相王，皆陛下之子，先 帝顧托於陛下，當有主意，唯陛下裁之。」則天意乃定。頊既得罪，時無知者。睿 宗即位，左右發明其事，乃下制曰：「故吏部侍郎、同中書門下平章事吉頊，體識 宏遠，風規久大。嘗以經緯之才，允膺匡佐之委。時王命中否，人謀未輯，首陳返 政之議，克副祈天之基。永懷遺烈，寧忘厥效。可贈左御史台大夫。」

kù lì xià
酷吏下

yáo shào zhī zhōu lì zhēn wáng xù jí wēn wáng jūn yán ān zhī lú xuàn fù luó xī shì máo ruò xū jìng yǔ péi shēng bì yào fù
○姚紹之 周利貞 王旭 吉溫 王鈞 嚴安之 盧鉉附 羅希奭 毛若 虛 敬羽 裴升 畢曜附

yáo shào zhī, hú zhōu wǔ kāng rén yě. jiě hè diǎn yí, lèi bài jiān chá yù shǐ. zhōng zōng cháo, wǔ sān sī shì shù rén shì, fù mǎ dū wèi wáng tóng jiǎo móu zhū zhī. shì xiè, lìng shào zhī àn wèn ér zhū tóng jiǎo. shào zhī chū àn wèn tóng jiǎo, zhāng zhòng zhī zǔ yán qìng móu yī xiù zhōng fā diào nǔ shè sān sī, cì qí biàn, wèi guǒ. sòng zhī xùn yǐ qí wài mèi qī yán qìng, yuē: jīn rì jiāng xíng hé shì, ér yǐ qī wèi? zhī xùn gù yì yǔ yán qìng, qiě qià qí xīn yǐ. zhī xùn zi tán mì fā zhī, nǎi chì yòu tái dài fū lǐ chéng jiā yǔ shào zhī àn yú xīn kāi mén nèi.
姚紹之，湖州武康人也。解褐典儀，累拜監察御史。中宗朝，武三思恃庶人勢， 駙馬都尉王同皎謀誅之。事泄，令紹之按問而誅同皎。紹之初按問同皎，張仲之、 祖延慶謀衣袖中發調弩射三思，伺其便，未果。宋之遜以其外妹妻延慶，曰：「今 日將行何事，而以妻為？」之遜固抑與延慶，且洽其心矣。之遜子曇密發之，乃敕 右台大夫李承嘉與紹之按於新開門內。

chū, shào zhī jiāng zhí jǐn qí shì. zhào zǎi xiàng lǐ jiào děng duì wèn. zhū xiāng jù sān sī wēi quán, dàn mǐn fǔ yáng bù wèn. zhòng zhī yán qìng yán yuē: zǎi xiàng zhōng yǒu fù huì sān sī zhě. jiào yǔ chéng jiā ěr yán, fù shuō yòu shào zhī, qí shì nǎi biàn. suì mì zhì rén lì shí yú, mìng yǐn zhòng zhī duì wèn. zhì, jí wèi shào zhī suǒ qín, sāi kǒu fǎn jiē, sòng yù zhōng. shào zhī hái, wèi zhòng zhī yuē: zhāng sān, shì bù xié yǐ! zhòng zhī gù yán sān sī fǎn zhuàng, shào zhī mìng bàng zhī ér bì zhé, dà hū tiān zhě liù qī. wèi shào zhī yuē: fǎn zéi, bì qiě zhé yǐ, mìng yǐ shū rǔ, dāng sù ěr yú tiān dì! yīn liè shān yǐ shù zhī, nǎi zì wū fǎn ér yù zhū. shào zhī zì cǐ shén qì zì ruò, cháo tíng cè mù. lèi qiān zuǒ tái shì yù shǐ. fèng shǐ jiāng zuǒ, jīng biàn zhōu, rǔ lù shì cān jūn wèi chuán gōng. xún bài jiān chá yù shǐ. shào zhī hòu zuò zāng wū, zhào chuán gōng àn zhī, huò zāng wǔ qiān yú guàn yǐ wén, dāng zuò sǐ. wéi shù rén mèi bǎo chí zhī, suì chù fàng wèi lǐng nán qióng shān wèi. chuán gōng chū àn shào zhī, shào zhī zài yáng zhōu, sè dòng, wèi zhǎng lì lú wàn shí yuē: qǐng rǔ chuán gōng, jīn wèi suǒ àn, shào zhī sǐ yǐ! táo rù xī jīng, wèi wàn nián wèi qín zhī, jī zhé qí zú, yīn shòu nán líng lìng yuán wài zhì. kāi yuán shí sān nián, lèi zhuǎn kuò zhōu zhǎng shǐ tóng zhèng yuán, bù yù zhī zhōu shì, sǐ.
初，紹之將直盡其事。詔宰相李嶠等對問。諸相懼三思威權，但僶俛佯不問。 仲之、延慶言曰：「宰相中有附會三思者。」嶠與承嘉耳言，復說誘紹之，其事乃 變。遂密置人力十餘，命引仲之對問。至，即為紹之所擒，塞口反接，送獄中。紹 之還，謂仲之曰：「張三，事不諧矣！」仲之固言三思反狀，紹之命棒之而臂折， 大呼天者六七。謂紹之曰：「反賊，臂且折矣，命已輸汝，當訴爾於天帝！」因裂 衫以束之，乃自誣反而遇誅。紹之自此神氣自若，朝廷側目。累遷左台侍御史。奉 使江左，經汴州，辱錄事參軍魏傳弓。尋拜監察御史。紹之後坐贓污，詔傳弓按之， 獲贓五千餘貫以聞，當坐死。韋庶人妹保持之，遂黜放為嶺南瓊山尉。傳弓初按紹 之，紹之在揚州，色動，謂長吏盧萬石曰：「頃辱傳弓，今為所按，紹之死矣！」 逃入西京，為萬年尉擒之，擊折其足，因授南陵令員外置。開元十三年，累轉括州 長史同正員，不預知州事，死。

zhōu lì zhēn, shén lóng chū wèi shì yù shǐ. fù tuō quán yào, wèi huán yàn fàn jìng huī děng wǔ wáng jí zhī, chū wèi jiā zhōu sī mǎ. shí zhōng shū shè rén cuī shí yǔ huán jìng shàn. wǔ sān sī yòng shì jìn zhōng, yàn fàn yōu zhī, tuō xīn fù yú shí. shí fǎn lù qí jì yú sān sī, wèi sān sī suǒ zhōng, jǐn liú lǐng nán. shí quàn jǐn shā zhī. yǐ jué qí guī wàng. sān sī wèn: shuí kě shǐ zhě? lì zhēn jí shí zhī biǎo xiōng, yīn jǔ wèi cǐ xíng. lì zhēn zhì, jiē zhèn shā zhī, yīn zhuó wèi zuǒ tái yù shǐ zhōng chéng. xiān tiān yuán nián, wèi guǎng zhōu dū du. shí shí wèi zhōng shū lìng, yǔ pú shè liú yōu qiú bù yè, xiàn yōu qiú xǐ yú lǐng biǎo, fěng lì zhēn shā zhī, wèi guì zhōu dū du wáng jùn hù zhī, dòu liú huò miǎn. wú hé, xuán zōng zhèng wèi, lì zhēn yǔ xuē jì chǎng sòng zhī wèn tóng cì sǐ yú guì zhōu yì.
周利貞，神龍初為侍御史。附托權要，為桓彥范、敬暉等五王嫉之，出為嘉州 司馬。時中書舍人崔湜與桓、敬善。武三思用事禁中，彥范憂之，托心腹於湜。湜 反露其計於三思，為三思所中，盡流嶺南。湜勸盡殺之。以絕其歸望。三思問： 「誰可使者？」利貞即湜之表兄，因舉為此行。利貞至，皆鴆殺之，因擢為左台御 史中丞。先天元年，為廣州都督。時湜為中書令，與僕射劉幽求不葉，陷幽求徙於 嶺表，諷利貞殺之，為桂州都督王晙護之，逗留獲免。無何，玄宗正位，利貞與薛 季昶、宋之問同賜死於桂州驛。

wáng xù, tài yuán qí rén yě. zēng zǔ guī, zhēn guān chū wèi shì zhōng, shàng yǒng níng gōng zhǔ. xù jiě hè hóng zhōu cān jūn, zhuǎn yǎn zhōu bīng cáo. shén lóng yuán nián zhēng yuè, zhāng jiǎn zhī huán yàn fàn děng zhū zhāng yì zhī chāng zōng xiōng dì, zūn lì xiào hé huáng dì. qí xiōng chāng yí xiān biǎn gān fēng wèi, xù zhǎn zhī, jī qí shǒu, fù yú dōng dōu. qiān bīng zhōu lù shì cān jūn. táng lóng yuán nián, xuán zōng zhū wéi shù rén děng. bīng zhōu zhǎng shǐ zhōu rén guǐ, wéi shì zhī dǎng, yǒu zhào zhū zhī. xù bù fù chì, yòu zhǎn qí shǒu, chí fù xī jīng.
王旭，太原祁人也。曾祖珪，貞觀初為侍中，尚永寧公主。旭解褐鴻州參軍， 轉兗州兵曹。神龍元年正月，張柬之、桓彥范等誅張易之、昌宗兄弟，尊立孝和皇 帝。其兄昌儀先貶乾封尉，旭斬之，齎其首，赴於東都。遷并州錄事參軍。唐隆元 年，玄宗誅韋庶人等。并州長史周仁軌，韋氏之黨，有詔誅之。旭不覆敕，又斬其 首，馳赴西京。

kāi yuán èr nián, lèi qiān zuǒ tái shì yù shǐ. shí guāng lù shǎo qīng lú chóng dào yǐ cuī shí qī fù, biǎn yú lǐng wài. táo guī, nì yú dōng dōu, wèi chóu jiā suǒ fā, zhào xù jiū qí yù. xù yù shàn qí wēi quán, yīn bǔ chóng dào qīn dǎng shù shí rén, jiē jí qí chǔ dú, rán hòu jié chéng qí zuì. chóng dào jí sān zi bìng zhàng sǐ yú dōu tíng yì, mén shēng qīn yǒu jiē jué zhàng liú biǎn. shí dé zuì duō shì zhī míng zhī shì, sì hǎi yuān zhī. xù yòu yǔ yù shǐ dài fū lǐ jié bù yè, dì xiāng jiū jié, jié jìng zuǒ qiān qú zhōu cì shǐ. xù jì dé zhì, shàn xíng wēi fú, yóu shì cháo tíng wèi ér bǐ zhī.
開元二年，累遷左台侍御史。時光祿少卿盧崇道以崔湜妻父，貶於嶺外。逃歸， 匿於東都，為仇家所發，詔旭究其獄。旭欲擅其威權，因捕崇道親黨數十人，皆極 其楚毒，然後結成其罪。崇道及三子並杖死於都亭驛，門生親友皆決杖流貶。時得 罪多是知名之士，四海冤之。旭又與御史大夫李傑不葉，遞相糾訐，傑竟左遷衢州 刺史。旭既得志，擅行威福，由是朝廷畏而鄙之。

wǔ nián, qiān zuǒ sī láng zhōng, cháng dài shì yù shǐ. xù wèi lì yán kē, zuǒ yòu wú gǎn zhī wú, měi xián mìng tuī hé, yī jiàn wú bù shū kuǎn zhě. shí sòng wáng xiàn fǔ yuàn jì xī qiú xiōng rèn jiàn nán xiàn lìng, bèi gào yǒu zāng sī, xù shǐ zhì shǔ jū zhī. qí qī měi, xù wēi bī zhī, yīn zòu jué shā xiàn lìng, nà zāng shù qiān wàn. zhì liù nián, xī qiú qiǎn nú zhà wèi zhī chéng rén, shòu gù zài tái, shì xù lěi yuè. xù shǎng zhī, zhào rù zhái zhōng, wěi yǐ fù xīn. qí nú mì jì xù shòu kuì yí zhǔ tuō shì, nǎi chéng shù qiān guàn, guī yè xī qiú. xī qiú xián qì jiàn xiàn, xù yǐ jiā yuān. xiàn mǐn zhī, zhí qí zhuàng yǐ zòu, zhào fù tái sī hé zhī. zāng sī lèi jù wàn, biǎn lóng píng wèi, fèn huì ér sǐ, shén wèi shí rén zhī suǒ qìng kuài.
五年，遷左司郎中，常帶侍御史。旭為吏嚴苛，左右無敢支梧，每銜命推劾， 一見無不輸款者。時宋王憲府掾紀希虬兄任劍南縣令，被告有贓私，旭使至蜀鞫之。 其妻美，旭威逼之，因奏決殺縣令，納贓數千萬。至六年，希虬遣奴詐為祗承人， 受顧在台，事旭累月。旭賞之，召入宅中，委以腹心。其奴密記旭受饋遺囑託事， 乃成數千貫，歸謁希虬。希虬銜泣見憲，敘以家冤。憲憫之，執其狀以奏，詔付台 司劾之。贓私累巨萬，貶龍平尉，憤恚而死，甚為時人之所慶快。

jí wēn, tiān guān shì láng xū dì jū zhī niè zǐ yě. jué guǐ néng chǎn shì rén, yóu yú zhōng guì mén, ài ruò qīn qī. xìng jìn hài, guǒ yú tuī hé. tiān bǎo chū, wèi xīn fēng chéng. shí tài zǐ wén xué xuē yí chéng ēn xìng, yǐn wēn rù duì. xuán zōng mù zhī ér wèi yí yuē: shì yī bù liáng hàn, zhèn bú yào yě. shí xiāo jiǒng wèi hé nán yǐn, hé nán fǔ yǒu shì, jīng tái chà wēn tuī jié, shì lián jiǒng, jiān zhí bù shě, lài jiǒng yǔ yòu xiāng lǐ lín fǔ shàn, yì ér miǎn zhī. jí wēn xuǎn, jiǒng yǐ wèi jīng zhào yǐn, yí chàng wàn nián wèi, jí jiù qí guān, rén wèi wēi zhī. shí biāo qí gāo lì shì cháng zhǐ sù gōng jìn, huò shí chū wài dì, jiǒng bì yè yān. wēn xiān chí yǔ lì shì yán xuè shén qià, wò shǒu hū xíng dì, jiǒng qù zhī tàn fú. jí tā rì, wēn yè jiǒng yú fǔ tíng, jù bù xīn fù yuē: tā rì bù gǎn huī guó jiā fǎ, jīn rì yǐ hòu, xǐ xīn shì gōng. jiǒng fù yǔ jǐn huān.
吉溫，天官侍郎頊弟琚之孽子也。譎詭能諂事人，游於中貴門，愛若親戚。性 禁害，果於推劾。天寶初，為新豐丞。時太子文學薛嶷承恩幸，引溫入對。玄宗目 之而謂嶷曰：「是一不良漢，朕不要也。」時蕭炅為河南尹，河南府有事，京台差 溫推詰，事連炅，堅執不舍，賴炅與右相李林甫善，抑而免之。及溫選，炅已為京 兆尹，一唱萬年尉，即就其官，人為危之。時驃騎高力士常止宿宮禁，或時出外第， 炅必謁焉。溫先馳與力士言謔甚洽，握手呼行第，炅覷之嘆伏。及他日，溫謁炅於 府庭，遽布心腹曰：「他日不敢隳國家法，今日已後，洗心事公。」炅復與盡歡。

huì lín fǔ yǔ zuǒ xiāng lǐ kuò zhī fù mǎ zhāng jì bù yè, shì zhī jiān bīng bù shàng shū, jì xiōng jūn wèi bīng bù shì láng, lín fǔ qiǎn rén jié chū bīng bù quán cáo zhǔ bù shì lìng shǐ liù shí yú rén wěi làn shì, tú fù qí guān zhǎng, zhào chū fù jīng zhào fǔ yǔ xiàn sī duì wèn. shù rì, jìng bù jiù qí yóu. jiǒng shǐ wēn hé zhī. wēn yú yuàn zhōng fēn qiú yú liǎng chù, wēn yú hòu yáng qǔ liǎng zhòng qiú xùn zhī, huò zhàng huò yā, tòng kǔ zhī shēng, suǒ bù rěn wén. jí yún: ruò cún xìng mìng, qǐ zhǐ jǐn dá.
會林甫與左相李适之、駙馬張垍不葉，適之兼兵部尚書，垍兄均為兵部侍郎， 林甫遣人訐出兵部銓曹主簿事令史六十餘人偽濫事，圖覆其官長，詔出付京兆府與 憲司對問。數日，竟不究其由。炅使溫劾之。溫於院中分囚於兩處，溫於後佯取 兩重囚訊之，或杖或壓，痛苦之聲，所不忍聞。即云：「若存性命，乞紙盡答。」

lìng shǐ bèi sù ān wēn, gè zì wū fú zuì, jí wēn yǐn wèn, wú gǎn wéi zhě. guǐ kè jiān shì jí, yàn qiú wú kǎo xùn jué fá chù. cháng yún: ruò yù zhī jǐ, nán shān bái é shòu bù zú fù yě. huì lǐ lín fǔ jiāng qǐ xíng yù, chú bù fù jǐ zhě, nǎi yǐn zhī yú mén, yǔ luó xī shì tóng duàn liàn zhào yù.
令史輩素諳溫，各自誣伏罪，及溫引問，無敢違者。晷刻間事輯，驗囚無栲訊 決罰處。常云：「若遇知己，南山白額獸不足縛也。」會李林甫將起刑獄，除不附 己者，乃引之於門，與羅希奭同鍛煉詔獄。

wǔ zài, yīn zhōng guān nà qí wài shēng wǔ jìng yī nǚ wèi shèng wáng qí fēi, zhuó jīng zhào fǔ shì cáo. shí lín fǔ zhuān móu bù lì yú dōng chǔ, yǐ zuǒ xiāo wèi bīng cáo liǔ shí dù liáng dì mèi xù, lìng wēn tuī zhī. wēn zhuī zhù zuò láng wáng céng qián yòu sī yù lǜ fǔ cāng cáo wáng xiū jǐ zuǒ wǔ wèi sī gē lú níng zuǒ wēi wèi qí cáo xú zhēng tóng jiù tái jū, shù rì ér yù chéng. jī děng zhàng sǐ, jī shī yú dà lǐ sì.
五載，因中官納其外甥武敬一女為盛王琦妃，擢京兆府士曹。時林甫專謀不利 於東儲，以左驍衛兵曹柳湜杜良娣妹婿，令溫推之。溫追著作郎王曾、前右司御率 府倉曹王修己、左武衛司戈盧寧、左威衛騎曹徐征同就台鞫，數日而獄成。勣等杖 死，積屍於大理寺。

liù zài, lín fǔ yòu yǐ hù bù shì láng jiān yù shǐ zhōng chéng yáng shèn jīn wéi wǔ qí zhǐ, yù shǐ zhōng chéng wáng hóng yǔ shèn jīn qīn ér jí zhī, tóng gòu qí shì, yún: xù tú chèn, yǐ jǐ shì suí yáng dì zi sūn, guī yú xìng fù, lín fǔ yòu zòu fù wēn jū yān, shèn jīn xià yù xì zhī. shǐ wēn yú dōng jīng shōu bǔ qí xiōng shào fǔ shǎo jiān shèn yú dì luò yáng lìng shèn míng, yú rǔ zhōu bǔ qí mén kè shǐ jìng zhōng. jìng zhōng pō yǒu xué, cháng yǔ cháo guì yóu. cuō tuó bù jìn. yǔ wēn fù jū qíng qì shén mì, wēn hái rú shí, jìng zhōng cháng bào fǔ zhī. wēn lìng hé nán chéng yáo kāi jiù qín zhī, suǒ qí jǐng, bù mèi méng miàn yǐ jiàn wēn. wēn qū zhī yú qián, bù jiāo yī yán. yù jí jīng, shǐ diǎn yòu zhī yún: yáng shèn jīn jīn kuǎn zhāo jǐ chéng, xū zi yī biàn. ruò jiě rén yì, bì huó wǔ zhī, bì sǐ. jìng zhōng huí shǒu yuē: qī láng, qǐ yī zhǐ. wēn yáng bù yǔ, jiàn cí kěn, nǎi yú sāng xià lìng dá, sān zhǐ biàn jiē fú wēn zhǐ. xǐ yuē: zhàng rén mò xiāng guài! suì xú xià bài. jí zhì wēn tāng, shǐ jū shèn jīn, yǐ jìng zhōng cí wèi zhèng. jí zài sōu qí jiā, bù dé tú chèn. lín fǔ kǒng shì xiè, wēi zhī, nǎi shǐ yù shǐ lú xuàn rù sōu. xuàn nǎi xiù chèn shū ér rù, yú yǐn pì zhōng gòu ér chū yuē: nì zéi láo cáng mì jì, jīn dé zhī yǐ! zhǐ yú shèn jīn xiǎo qī hán zhū tuán bì, jiàn jǔ jiā huáng jù, qiě xíng chuí jī, shuí gǎn wǔ yān! yù nǎi chéng, shèn jīn xiōng dì cì sǐ. wēn zì shì wēi zhèn, yì guān bù gǎn ǒu yán.
六載，林甫又以戶部侍郎、兼御史中丞楊慎矜違忤其旨，御史中丞王鉷與慎矜 親而嫉之，同構其事，云：「蓄圖讖，以己是隋煬帝子孫，規於興復」，林甫又奏 付溫鞫焉，慎矜下獄系之。使溫於東京收捕其兄少府少監慎余、弟洛陽令慎名，於 汝州捕其門客史敬忠。敬忠頗有學，嘗與朝貴游。蹉跎不進。與溫父琚情契甚密， 溫孩孺時，敬忠嘗抱撫之。溫令河南丞姚開就擒之，鎖其頸，布袂蒙面以見溫。溫 驅之於前，不交一言。欲及京，使典誘之云：「楊慎矜今款招己成，須子一辨。若 解人意，必活；忤之，必死。」敬忠回首曰：「七郎，乞一紙。」溫佯不與，見詞 懇，乃於桑下令答，三紙辯皆符溫旨。喜曰：「丈人莫相怪！」遂徐下拜。及至溫 湯，始鞫慎矜，以敬忠詞為證。及再搜其家，不得圖讖。林甫恐事泄，危之，乃使 御史盧鉉入搜。鉉乃袖讖書而入，於隱僻中詬而出曰：「逆賊牢藏秘記，今得之矣！」 指於慎矜小妻韓珠團婢，見舉家惶懼，且行捶擊，誰敢忤焉！獄乃成，慎矜兄弟賜 死。溫自是威振，衣冠不敢偶言。

wēn zǎo yǐ yán dú wén, pín zhī zhào yù, rěn xíng wǎng làn, tuī shì wèi xùn wèn, yǐ zuò zòu zhuàng, jì zāng shù. jí bèi yǐn wèn, biàn shè jù, jí suí yì ér shū, wú gǎn xī qí shēng zhě. yīn bù jiā kǎo jī, yù chéng yǐ. lín fǔ shēn yǐ wēn wèi néng, zhuó hù bù láng zhōng, cháng dài yù shǐ. lín fǔ suī yǐ yǐ zhǎo yá, wēn yòu jiàn ān lù shān shòu zhǔ ēn, biāo qí gāo lì shì jū zhōng yòng shì, jiē fù huì qí jiān, jié wèi xiōng dì. cháng wèi lù shān yuē: lǐ yòu xiāng suī guān chá rén shì, qīn yú sān xiōng, bì bù yǐ xiōng wèi zǎi xiàng. wēn suī bèi qū shǐ, bì bù chāo zhuó. ruò sān xiōng zòu wēn wèi xiāng, jí zòu xiōng kān dà rèn, jǐ chū lín fǔ, shì liǎng rén bì wèi xiāng yǐ. lù shān yuè zhī.
溫早以嚴毒聞，頻知詔獄，忍行枉濫，推事未訊問，已作奏狀，計贓數。及被 引問，便懾懼，即隨意而書，無敢惜其生者。因不加栲擊，獄成矣。林甫深以溫為 能，擢戶部郎中，常帶御史。林甫雖倚以爪牙，溫又見安祿山受主恩，驃騎高力士 居中用事，皆附會其間，結為兄弟。常謂祿山曰：「李右相雖觀察人事，親於三兄， 必不以兄為宰相。溫雖被驅使，必不超擢。若三兄奏溫為相，即奏兄堪大任，擠出 林甫，是兩人必為相矣。」祿山悅之。

shí lù shān chéng ēn wú dí, zhòu yán wēn néng, xuán zōng yì wàng nǎng suì zhī yǔ. shí zài, lù shān jiā hé dōng jié dù, yīn zòu wēn wèi hé dōng jié dù fù shǐ, bìng zhī jié dù yíng tián jí guǎn nèi cǎi fǎng jiān chá liú hòu shì. qí zài, yòu jiā jiān yàn mén tài shǒu, réng zhī ān biān jùn zhù qián shì, cì zǐ jīn yú dài. jí dīng suǒ shēng yōu, lù shān yòu zòu qǐ fù wèi běn guān. xún fù zòu wèi wèi jùn tài shǒu jiān shì yù shǐ.
時祿山承恩無敵，驟言溫能，玄宗亦忘曩歲之語。十載，祿山加河東節度，因 奏溫為河東節度副使，並知節度營田及管內採訪監察留後事。其載，又加兼雁門太 守，仍知安邊郡鑄錢事，賜紫金魚袋。及丁所生憂，祿山又奏起復為本官。尋復奏 為魏郡太守、兼侍御史。

yáng guó zhōng rù xiàng, sù yǔ wēn jiāo tōng, zhuī rù wèi yù shǐ zhōng chéng, réng chōng jīng jī guān nèi cǎi fǎng chù zhì shǐ. wēn yú fàn yáng cí, lù shān lìng lèi lù guǎn yì zuò bái zhàng yǐ hòu zhī, yòu lìng nán qìng xù chū jiè sòng, lǒng mǎ chū yì shù shí bù. jí zhì xī jīng, cháo tíng dòng jìng, zhé bào lù shān, xìn sù ér dá.
楊國忠入相，素與溫交通，追入為御史中丞，仍充京畿、關內採訪處置使。溫 於范陽辭，祿山令累路館驛作白帳以候之，又令男慶緒出界送，攏馬出驛數十步。 及至西京，朝廷動靜，輒報祿山，信宿而達。

shí sān zài zhēng yuè, lù shān rù cháo, bài zuǒ pú shè, chōng xián jiù shǐ. yīn zòu jiā wēn wǔ bù shì láng jiān yù shǐ zhōng chéng, chōng xián jiù yuàn nèi yíng tián wǔ fāng děng fù shǐ. shí yáng guó zhōng yǔ lù shān xián xì yǐ chéng, wēn zhuǎn hòu yú lù shān, guó zhōng yòu jì zhī. qí dōng, hé dōng tài shǒu wéi zhì rù zòu yú huá qīng gōng, zhì zì wèi shī zhí, tuō yú wēn jié huān yú lù shān, guǎng zài hé dōng tǔ wù kuì yú wēn, yòu jí quán guì. guó zhōng fěng píng shì wú zhì zhī shǐ xiāng rén gào zhī, zhào fù zhōng shū mén xià, duì fǎ guān jū zhī, zhì fú qí zhuàng, biǎn guì lǐng wèi, wēn lǐ yáng zhǎng shǐ. wēn pàn guān yuán xī xīn xìng wèi.
十三載正月，祿山入朝，拜左僕射，充閒廄使。因奏加溫武部侍郎、兼御史中 丞，充閒廄、苑內、營田、五坊等副使。時楊國忠與祿山嫌隙已成，溫轉厚於祿山， 國忠又忌之。其冬，河東太守韋陟入奏於華清宮，陟自謂失職，托於溫結歡於祿山， 廣載河東土物饋於溫，又及權貴。國忠諷評事吳豸之使鄉人告之，召付中書門下， 對法官鞫之，陟伏其狀，貶桂嶺尉，溫澧陽長史。溫判官員錫新興尉。

míng nián, wēn yòu zuò zāng qī qiān pǐ jí duó rén kǒu mǎ jiān huì shì fā, biǎn duān zhōu gāo yào wèi. wēn zhì lǐng wài, qiān yán bù jìn, yī yú zhāng bó jì, zhǐ yú shǐ ān jùn. bā yuè, qiǎn dà lǐ sī zhí jiǎng yǎn jū zhī. wēn sǐ yú yù zhōng, bó jì jí shǐ ān tài shǒu luó xī shì sǐ yú zhōu mén.
明年，溫又坐贓七千匹及奪人口馬奸穢事發，貶端州高要尉。溫至嶺外，遷延 不進，依於張博濟，止於始安郡。八月，遣大理司直蔣沇鞫之。溫死於獄中，博濟 及始安太守羅希奭死於州門。

chū, wēn zhī biǎn chì, xuán zōng zài huá qīng gōng, wèi cháo chén yuē: jí wēn shì kù lì zǐ zhí, zhèn bèi rén kuáng huò, yòng zhī zhì cǐ. lǚ quàn zhèn qǐ xíng yù yǐ zuò wēi fú, zhèn bù shòu qí yán. jīn qù yǐ, qīng děng jiē kě ān zhěn yě! chū, kāi yuán jiǔ nián, yǒu wáng jūn wèi luò yáng wèi. shí bā nián, yǒu yán ān zhī wèi hé nán chéng. jiē xìng dú nüè, chī fá rén wèi qí bù sǐ, jiē zhàng qì bù fàng qǐ, xū qí zhǒng fèn, xú nǎi zhòng zhàng zhī, ào xuè liú dì, kǔ chǔ yù sǐ, jūn yǔ ān zhī shǐ méi mù xǐ chàng, gù rén lì shè jù. wēn zé shòu shēn quán guì, shì shì yì guān, lái pō yì ěr. wēn jiǔ yuè sǐ shǐ xìng. shí yī yuè, lù shān qǐ bīng zuò luàn, rén wèi yǔ wēn bào chóu ěr. lù shān rù luò yáng chéng, jí wěi wèi. xuán zōng xìng shǔ hòu, lù shān qiú dé wēn yī zi, cái liù qī suì, shòu hé nán fǔ cān jūn, gěi yǔ cái bó.
初，溫之貶斥，玄宗在華清宮，謂朝臣曰：「吉溫是酷吏子侄，朕被人誑惑， 用之至此。屢勸朕起刑獄以作威福，朕不受其言。今去矣，卿等皆可安枕也！」初， 開元九年，有王鈞為洛陽尉。十八年，有嚴安之為河南丞。皆性毒虐，笞罰人畏其 不死，皆杖訖不放起，須其腫憤，徐乃重杖之，懊血流地，苦楚欲死，鈞與安之始 眉目喜暢，故人吏懾懼。溫則售身權貴，噬螫衣冠，來頗異耳。溫九月死始興。十 一月，祿山起兵作亂，人謂與溫報仇耳。祿山入洛陽城，即偽位。玄宗幸蜀後，祿 山求得溫一子，才六七歲，授河南府參軍，給與財帛。

chū, wēn zhī àn yáng shèn jīn, shì yù shǐ lú xuàn tóng qí shì. xuàn chū wèi yù shǐ, zuò wéi jiān pàn guān. jí jiān wèi lǐ lín fǔ suǒ jí, xuàn yǐ jiān kuǎn qǔ fā yú lín fǔ, jì shòu qí shēn. jí àn shèn jīn, xuàn xiān yǔ zhāng xuān tóng tái, qíng zhǐ sù hòu, guì qǔ mèi yú quán chén, wū xuān yǔ yáng shèn jīn gòng jiě tú chèn. chí zhī, wèi lǘ jū bǎn jué yǐ chéng qí yù. yòu wèi wáng hóng xián jiù pàn guān, hóng yuán xíng zài shì cháo táng bèi tuī, xuàn zhèng yún: dài fū jiāng bái tiē suǒ jiù mǎ wǔ bǎi pǐ yǐ zhù nì, wǒ bù yǔ zhī. hóng sǐ zài guǐ kè, xuàn rěn wū zhī, zhòng xián nù hèn yān. jí bèi biǎn wèi lú jiāng zhǎng shǐ, zài jùn hū jiàn xuān wèi suì, nǎi yún: duān gōng hé dé lái qǐ mìng? bù zì yóu. xuàn xū yú ér zú.
初，溫之按楊慎矜，侍御史盧鉉同其事。鉉初為御史，作韋堅判官。及堅為李 林甫所嫉，鉉以堅款曲發於林甫，冀售其身。及按慎矜，鉉先與張瑄同台，情旨素 厚，貴取媚於權臣，誣瑄與楊慎矜共解圖讖。持之，為驢駒板橛以成其獄。又為王 鉷閒廄判官，鉷緣邢縡事朝堂被推，鉉證云：「大夫將白帖索廄馬五百匹以助逆， 我不與之。」鉷死在晷刻，鉉忍誣之，眾咸怒恨焉。及被貶為廬江長史，在郡忽見 瑄為祟，乃云：「端公何得來乞命？不自由。」鉉須臾而卒。

luó xī shì, běn háng zhōu rén yě, jìn jiā luò yáng, hóng lú shǎo qīng zhāng bó jì táng wài shēng. wèi lì chí fǎ shēn kè. tiān bǎo chū, yòu xiāng lǐ lín fǔ yǐn yǔ jí wēn chí yù, yòu yǔ xī shì yīn yà, zì yù shǐ tái zhǔ bù zài qiān diàn zhōng shì yù shǐ. zì wéi jiān huáng fǔ wéi míng lǐ kuò zhī liǔ jī péi dūn fù lǐ yōng wū yuán chāng yáng shèn jīn zhào fèng zhāng xià yù shì, jiē yǔ wēn duàn liàn, gù shí chēng luó qián jí wǎng, è qí shēn kè yě. bā zài, chú xíng bù yuán wài, zhuǎn láng zhōng. shí yī zài, lǐ lín fǔ zú, chū wèi zhōng bù shǐ ān èr tài shǒu, réng chōng dāng guǎn jīng lüè shǐ.
羅希奭，本杭州人也，近家洛陽，鴻臚少卿張博濟堂外甥。為吏持法深刻。天 寶初，右相李林甫引與吉溫持獄，又與希奭姻婭，自御史台主簿再遷殿中侍御史。 自韋堅、皇甫惟明、李适之、柳勣、裴敦復、李邕、鄔元昌、楊慎矜、趙奉璋下獄 事，皆與溫鍛煉，故時稱「羅鉗吉網」，惡其深刻也。八載，除刑部員外，轉郎中。 十一載，李林甫卒，出為中部、始安二太守，仍充當管經略使。

shí sì zài, yǐ zhāng bó jì jí wēn, wéi zhì wéi jiè shē lǐ cóng yī yuán xī děng liú biǎn, jiē yú shǐ ān, xī shì huò lìng jiǎ shè. yòu xiāng yáng guó zhōng zòu qiǎn sī zhí jiǎng yǎn wǎng àn zhī, fù lìng zhāng guāng qí tì wèi shǐ ān tài shǒu. réng jiàng chì yuē:
十四載，以張博濟、吉溫，韋陟、韋誡奢、李從一、員錫等流貶，皆於始安， 希奭或令假攝。右相楊國忠奏遣司直蔣沇往按之，復令張光奇替為始安太守。仍降 敕曰：

qián shǐ ān jùn tài shǒu chōng dāng guǎn jīng lüè shǐ luó xī shì, xìng cǐ zī xù, dāo jū mù shǒu. dì liè yào huāng, rén duō cuàn jí, yóu jiā wěi rèn, jì jué jiān é. fān nǎi xiào jié bū táo, qún jù bù chěng, yīng shì liú biǎn, gōng rán ān zhì. huò chà shè jùn xiàn, gē bō lí máng huò chuò jiè guǎn yǔ, qīn rǎo rén lì. bù wéi qīng wǔ diǎn xiàn, shí yì huī huài jì gāng. zhuó fā shù qiān, qǐ duō qí zuì, kě biǎn hǎi dōng jùn hǎi kāng wèi yuán wài zhì. zhāng bó jì wǎng tuō huí xié, jī wéi píng shì, cháng zì dǐ fàn, yòu zuò qīn yīn, qián hòu biǎn guān, suì yuè pō jiǔ, dòu liú bù fù, qíng zhuàng nán róng. jí mìng àn jǔ, réng gèng qián nì, wáng mìng huàn xíng, mò sī wèi shén. bìng dāng qiè hài, hé jùn cháng xíng, yí yú suǒ zài gè jué zhòng zhàng liù shí. shǐ fū wèi zhèng zhī shì, kè shǒu zhāng chéng fù zuì zhī rén, qī yú quān gé. fán jué zài wèi, yí gè xī xīn.
前始安郡太守、充當管經略使羅希奭，幸此資序，叨居牧守。地列要荒，人多 竄殛，尤加委任，冀絕奸訛。翻乃嘯結逋逃，群聚不逞，應是流貶，公然安置。或 差攝郡縣，割剝黎氓；或輟借館宇，侵擾人吏。不唯輕侮典憲，實亦隳壞紀綱。擢 發數愆，豈多其罪，可貶海東郡海康尉、員外置。張博濟往托回邪，跡惟憑恃，嘗 自抵犯，又坐親姻，前後貶官，歲月頗久，逗留不赴，情狀難容。及命按舉，仍更 潛匿，亡命逭刑，莫斯為甚。並當切害，合峻常刑，宜於所在各決重杖六十。使夫 為政之士，克守章程；負罪之人，期於悛革。凡厥在位，宜各悉心。

shí yuán xī lǐ cóng yī wéi jiè shē jí chéng ēn bìng jué zhàng, qiǎn sī zhí yǔ wén shěn wǎng jiān zhī.
時員錫、李從一、韋誡奢、吉承恩並決杖，遣司直宇文審往監之。

máo ruò xū, jiàng zhōu tài píng rén yě. méi máo fù yú yǎn, qí xìng cán rěn. chū wèi shǔ chuān xiàn wèi, shǐ sī yǐ tuī gōu jiàn rèn. tiān bǎo mò, wèi wǔ gōng chéng, nián yǐ liù shí yú yǐ. sù zōng shōu liǎng jīng, chú jiān chá yù shǐ. shěn guó yòng bù zú, shàng cè zhēng bō cái huò. yǒu rùn yú gōng zhě, rì yǒu jìn fèng, jiàn jiàn rèn yòng chēng zhǐ. měi tuī yī rén, wèi jū, jí xiān shōu qí jiā zī, yǐ dìng zāng shù. bù mǎn wàng, jí tān zhēng xiāng lǐ jìn qīn. jùn qí wēi quán, rén jiē jù sǐ, shū nà bù chà guǐ kè.
毛若虛，絳州太平人也。眉毛覆於眼，其性殘忍。初為蜀川縣尉，使司以推勾 見任。天寶末，為武功丞，年已六十餘矣。肅宗收兩京，除監察御史。審國用不足， 上策征剝財貨。有潤於公者，日有進奉，漸見任用稱旨。每推一人，未鞫，即先收 其家資，以定贓數。不滿望，即攤征鄉里近親。峻其威權，人皆懼死，輸納不差晷 刻。

qián yuán èr nián, fèng xiáng fǔ qī fāng yā guān xiān xíng piāo jié, zhōu xiàn bù néng zhì, yīn yǒu jié shā shì. xiàn wèi xiè yí fǔ yīn zhòng nù, suì bàng shā zhī. qí qī sù yú lǐ fǔ guó, fǔ guó zòu qǐng yù shǐ sūn yíng jū zhī. yíng bù néng zhèng qí shì. yòu lìng zhōng chéng cuī bó yáng sān sī shǐ zá xùn zhī, yòu bù zhèng chéng qí zuì. yīn lìng ruò xū tuī zhī, suì guī zuì yú yí fǔ. bó yáng yǔ zhī yán, ruò xū pō bù xùn. bó yáng shù ràng zhī, ruò xū chí yè gào jí. sù zōng yuē: qīng qiě chū. duì yuē: chén chū jí sǐ yǐ. sù zōng qián liú ruò xū lián nèi, zhào bó yáng zhì, bó yáng pō duǎn ruò xū. shàng nù, chì chū zhī. yīn liú biǎn bó yáng tóng tuī guān shí yú rén, jiē yú lǐng wài yuǎn è chù. zǎi xiàng lǐ xiàn yǐ zuǒ yòu yú yíng děng, yì bèi biǎn chì. yú shì ruò xū wēi zhèn cháo liè, gōng qīng shè jù yǐ! xún zhuó wèi yù shǐ zhōng chéng. shàng yuán yuán nián, biǎn bīn huà wèi ér sǐ.
乾元二年，鳳翔府七坊押官先行剽劫，州縣不能制，因有劫殺事。縣尉謝夷甫 因眾怒，遂搒殺之。其妻訴於李輔國，輔國奏請御史孫瑩鞫之。瑩不能正其事。又 令中丞崔伯陽三司使雜訊之，又不證成其罪。因令若虛推之，遂歸罪於夷甫。伯陽 與之言，若虛頗不遜。伯陽數讓之，若虛馳謁告急。肅宗曰：「卿且出。」對曰： 「臣出即死矣。」肅宗潛留若虛簾內，召伯陽至，伯陽頗短若虛。上怒，叱出之。 因流貶伯陽同推官十餘人，皆於嶺外遠惡處。宰相李峴以左右於瑩等，亦被貶斥。 於是若虛威震朝列，公卿懾懼矣！尋擢為御史中丞。上元元年，貶賓化尉而死。

jìng yǔ, bǎo dǐng rén yě. fù zhāo dào, kāi yuán chū wèi jiān chá yù shǐ. yǔ mào qǐn ér xìng biàn pì, shàn hòu rén yì zhǐ. tiān bǎo jiǔ zài, wèi kāng chéng xiàn wèi. ān sī shùn wèi shuò fāng jié dù shǐ, yǐn zài mù xià. jí sù zōng yú líng wǔ jí dà wèi, yǔ xún zhuó wèi jiān chá yù shǐ. yǐ kē kè zhēng bō qiú jìn. jí shōu liǎng jīng hòu, zhuǎn jiàn wěi rèn. zuò dà jiā, yǒu shuāng wěi yú, zhe jí mèn jué. yòu wò qiú yú dì, yǐ mén guān zhǎn qí fù, hào wèi ròu liú tuō. jué dì wèi kēng, shí yǐ jí cì, yǐ bài xí fù shàng, lǐng qiú lín kēng xùn zhī, bì zhuì qí zhōng, wàn cì zǎn zhī. yòu bǔ zhú qián huò, bù jiǎn máo ruò xū.
敬羽，寶鼎人也。父昭道，開元初為監察御史。羽貌寢而性便僻，善候人意旨。 天寶九載，為康成縣尉。安思順為朔方節度使，引在幕下。及肅宗於靈武即大位， 羽尋擢為監察御史。以苛刻征剝求進。及收兩京後，轉見委任。作大枷，有鸘尾榆， 著即悶絕。又臥囚於地，以門關輾其腹，號為「肉飀飥」。掘地為坑，實以棘刺， 以敗席覆上，領囚臨坑訊之，必墜其中，萬刺攢之。又捕逐錢貨，不減毛若虛。

shàng yuán zhōng, zhuó wèi yù shǐ zhōng chéng. tài zǐ shǎo fù zōng zhèng qīng zhèng guó gōng lǐ zūn, wèi zōng zi tōng shì shè rén lǐ ruò bīng gào qí zāng sī, zhào yǔ àn zhī. yǔ yán zūn, gè wēi zuò yú xiǎo chuáng. yǔ xiǎo shòu, zūn fēng shuò, qǐng jiān wèn jí dào, qǐng chuí zú. yǔ yuē: shàng shū xià yù shì qiú, yǔ lǐ yán zuò, hé dé màn yé! zūn jué dào zhě shù sì. qǐng wèn, yǔ xú yīng zhī, shòu zhǐ bǐ, shū zāng shù qiān guàn, zòu zhī. sù zōng yǐ xūn jiù shě zhī, dàn tíng zōng zhèng qīng.
上元中，擢為御史中丞。太子少傅、宗正卿、鄭國公李遵，為宗子通事舍人李 若冰告其贓私，詔羽按之。羽延遵，各危坐於小床。羽小瘦，遵豐碩，頃間問即倒， 請垂足。羽曰：「尚書下獄是囚，羽禮延坐，何得慢耶！」遵絕倒者數四。請問， 羽徐應之，授紙筆，書贓數千貫，奏之。肅宗以勛舊舍之，但停宗正卿。

jí sì xuē wáng zhēn qián móu bù guǐ, zhào yǔ jū zhī. yǔ zhào zhī dǎng luó yú tíng, suǒ shuāng wěi yú jiā zhī, bù kǎo xùn zhī jù yǐ rào zhī, xìn sù chéng yù. zhēn zuò sǐ, yòu wèi jiāng jūn dòu rú bīn shì dōu shuǐ shǐ zhě cuī chāng děng jiǔ rén bìng zhǎn, tài zi xǐ mǎ zhào fēi xióng chén wáng fǔ zhǎng shǐ chén hóng chǔ zhōu sī mǎ zhāng mǎo zuǒ wǔ wèi bīng cáo cān jūn jiāo zì róng, qián fèng xiáng fǔ méi xiàn zhǔ bù lǐ guǎng wén guǎn jìn shì zhāng xiòng děng liù rén jué shā, fù mǎ dū wèi xuē lǚ qiān cì zì jǐn, zuǒ sàn qí cháng shì zhāng hào biǎn chén zhōu sī hù.
及嗣薛王珍潛謀不軌，詔羽鞫之。羽召支黨羅於廷，索鸘尾榆枷之，布栲訊之 具以繞之，信宿成獄。珍坐死，右衛將軍竇如玢、試都水使者崔昌等九人並斬，太 子洗馬趙非熊、陳王府長史陳閎、楚州司馬張昴、左武衛兵曹參軍焦自榮，前鳳翔 府郿縣主簿李、廣文館進士張夐等六人決殺，駙馬都尉薛履謙賜自盡，左散騎常 侍張鎬貶辰州司戶。

hú rén kāng qiān shàn jiǎ, zī chǎn yì wàn jì. yáng guó zhōng wèi xiāng, shòu ān nán dōu hù. zhì dé zhōng, wèi shì hóng lú qīng, zhuān zhī shān nán dōng lù. yì rén jí zhī, gào qí yīn tōng shǐ cháo yì. qiān zī xū zhǎng sān chǐ guò dài, àn zhī liǎng sù, bìn fà jiē tū, xī huái yì kǎo suì, shì zhī zhě yǐ wèi guǐ wù, fēi rén lèi yě. qǐ shě qí shēng, yǐ hòu sòng zhuàng zòu shā zhī, méi qí zī chǎn.
胡人康謙善賈，資產億萬計。楊國忠為相，授安南都護。至德中，為試鴻臚卿， 專知山南東路。驛人嫉之，告其陰通史朝義。謙髭鬚長三尺過帶，按之兩宿，鬢髮 皆禿，膝踝亦栲碎，視之者以為鬼物，非人類也。乞舍其生，以後送狀奏殺之，沒 其資產。

yǔ yǔ máo ruò xū zài tái wǔ liù nián jiān, tái zhōng qiú xì bù jué. yòu yǒu péi shēng bì yào tóng wèi yù shǐ, jiē kù dú. rén zhī xiàn xíng, dāng shí yǒu máo jìng péi bì zhī chēng.
羽與毛若虛在台五六年間，台中囚系不絕。又有裴升、畢曜同為御史，皆酷毒。 人之陷刑，當時有毛、敬、裴、畢之稱。

péi bì xún yòu liú qián zhōng. yǔ, bǎo yīng yuán nián biǎn wèi dào zhōu cì shǐ. xún yǒu zhào shā zhī, yǔ wén zhī, yī xiōng fú nán bēn xī dòng, wèi lì suǒ qín. lín xíng, xiù zhōng zhí zhōu xiàn guān lì fàn zāng sī zhuàng shù zhǐ, yuē: yǒu rén tōng cǐ zhuàng, hèn bù dé tuī jiū qí shì. zhǔ zhōu zhèng zhě, wú yí qǐn yě.
裴、畢尋又流黔中。羽，寶應元年貶為道州刺史。尋有詔殺之，羽聞之，衣凶 服南奔溪洞，為吏所擒。臨刑，袖中執州縣官吏犯贓私狀數紙，曰：「有人通此狀， 恨不得推究其事。主州政者，無宜寢也。」

zàn yuē: wáng dé jiāng shuāi, zhèng zài jiān chén. yīng quǎn bó jī, zòng zhī zhě rén. zāo qí dú shì, kě wèi bēi xīn. zuò fǎ wèi hài, yán làn bù rén.
贊曰：王德將衰，政在奸臣。鷹犬搏擊，縱之者人。遭其毒螫，可為悲辛。作 法為害，延濫不仁。