strong yáo dì fǎng xián ràng tiān xià strong
堯帝訪賢讓天下
què shuō yáo dì zhì tiān xià qī shí nián. huáng hòu míng nǚ huáng, shēng yī zi míng dān zhū. dì měi guān zhī, bù zú yǐ chéng tiān xià. měi yù qiú xián zì dài, nài yī shí wèi dé qí rén.
卻說堯帝治天下七十年。皇后名女皇,生一子名丹朱。帝每觀之,不足以承天下。每欲求賢自代,奈一時未得其人。
què shuō jī shān yǒu yī yǐn shì, yǐ shù wèi cháo, ér xī qí shàng, bù kěn gào rén yǐ xìng míng, rén zhǐ hào tā zuò cháo fù. bù yǔ yuǎn fāng rén jiāo tōng, yī shí zì zú. xià zé cháo jū, dōng zé xué chù. wú bēi yú, yǐ shǒu pěng shuǐ ér yǐn zhī. rén jiàn qí yǐn wú bēi, yǐ piáo yí zhī. xǔ yóu shòu yǐ cāo. yǐn bà, guà yú shù zhī, fēng chuī piáo dòng, lì lì yǒu shēng. cháo fù è qí fán, qǔ ér qì zhī.
卻說箕山有一隱士,以樹為巢,而息其上,不肯告人以姓名,人只號他作巢父。不與遠方人交通,衣食自足。夏則巢居,冬則穴處。無杯盂,以手捧水而飲之。人見其飲無杯,以瓢遺之。許由授以操。飲罷,掛於樹枝,風吹瓢動,歷歷有聲。巢父惡其繁,取而棄之。
yáo dì wén qí xián, qīn jī tú jí dào shān, yǐ tiān xià ràng zhī. cháo fù yuē: jūn zhī mù tiān xià, yóu yǔ zhī mù gū dú, yān yòng zhuì zhuì. rán yǐ suǒ mù ér yǔ yǔ, yǔ wú yòng tiān xià wèi yě. bù gù yáo dì, jìng qiān dú ér qù. dì nà mèn huí cháo.
堯帝聞其賢,親齎圖籍到山,以天下讓之。巢父曰:「君之牧天下,猶予之牧孤犢,焉用惴惴。然以所牧而與予,予無用天下為也。」不顧堯帝,徑牽犢而去。帝納悶回朝。
yòu wén dé jī shān yǐn shì xǔ yóu, yǔ cháo fù jí xiāng shàn, mái míng shì zé zhī zhōng. dì qiǎn shǐ zhì qí jiā, qǐng tā rù cháo, zhì tiān xià ér ràng yān. xǔ yóu yán shǐ rù zuò, ān zhī sù xiē, zǒu gào cháo fù. cháo fù zhèng zài shù shàng shuì shú, wén shù xià yǒu rén hū huàn, qǐ chuāng shì zhī, jiàn shì xǔ yóu, lì zài yuè xià. zhào tā shàng lái, wèn yuē: rǔ shēn yè dào cǐ hé gān? xǔ yóu yù shuō bù gǎn shuō, bàn tūn bàn tǔ de. cháo fù yuē: xián dì yǒu huà míng shuō, wǒ dài rǔ qū huà biàn shì. xǔ yóu fāng shuō: yáo dì yǐ zhī qí míng, yù yǐ tiān xià ràng wǒ, hái shì shòu zhī, hái shì cí zhī? cháo fù dà nù, zé xǔ yóu yuē: hé bù yǐn rǔ xíng, tāo rǔ guāng, lìng rén xiǎo dé xìng míng, bǎ nà tiān xià lái xiāng lèi. rǔ fēi wú yǒu yě! jí jī qí yīng. ér sù xià zhī. xǔ yóu bèi cháo fù zé le yī dùn, bēn zǒu huí jiā, duì shǐ zhě yuē: pǐ fū jié zhì, gù rú pán shí. cǎi shān yǐn zé, suǒ yǐ yǎng xìng. fēi yǐ shí tiān xià yě. cí què shǐ zhě. suì tuì gēng yú zhōng yuè yǐng shuǐ zhī yáng, jī shān zhī xià.
又聞得箕山隱士許由,與巢父極相善,埋名市澤之中。帝遣使至其家,請他入朝,致天下而讓焉。許由延使入坐,安之宿歇,走告巢父。巢父正在樹上睡熟,聞樹下有人呼喚,啟窗視之,見是許由,立在月下。召他上來,問曰:「汝深夜到此何干?」許由欲說不敢說,半吞半吐的。巢父曰:「賢弟有話明說,我代汝區畫便是。」許由方說:「堯帝已知其名,欲以天下讓我,還是受之,還是辭之?」巢父大怒,責許由曰:「何不隱汝形,韜汝光,令人曉得姓名,把那天下來相累。汝非吾友也!」即擊其膺。而速下之。許由被巢父責了一頓,奔走回家,對使者曰:「匹夫結志,固如磐石。采山飲澤,所以養性。非以食天下也。」辭卻使者。遂退耕於中嶽穎水之陽,箕山之下。
shǐ zhě huí cháo, zòu xǔ yóu gāo zhì, bù kěn shòu tiān xià zhī rèn. dì yuē: cǐ nǎi gāo shì, tā bì guài zhèn bù qīn zào qí lú, suǒ yǐ bù lái. xū dài zhèn qīn fǎng ràng zhī. suì zé tú jí, yǔ èr sān wén wǔ dào shì zé. jiàn tā mén hù fēng bì, wèn yú shì rén, shì rén shuō: tā tuì gēng yú jī shān xià qù le. dì jí fǎng dào jī shān xià, jiàn tā yǔ qī èr rén zuò zài dà shù xià, bǔ yī pù rì. dì qū xiàng qián shī lǐ, wèi zhī yuē: zhèn zì jí wèi yǐ lái, jīng yíng xiāo gàn qǐ zǎo shuì wǎn, jīn tiān xià shāo dé zhì píng. jiǔ wén gāo shì yǒu dé, fēn míng rì yuè chū yǐ, ér wǒ jué huǒ bù xī, qí yú guāng yě, bù yì nán hū! fēn míng shí yǔ jiàng yǐ, ér wǒ yóu rán jìn guàn, qí yú zé yě, bù yì láo hū! fū zǐ lì, ér tiān xià kě yǐ dà zhì, wǒ gǎn tān wèi bì xián hū! qǐng zhì tiān xià. xǔ yóu yuē: zi jīn zhì tiān xià, tiān xià jì yǐ zhì yǐ, ér wǒ yóu dài zi, wú jiāng wèi míng, míng zhě shí zhī bīn yě, wú jiāng wèi bīn hū! jiāo liáo cháo yú shēn lín, bù guò yī zhī. yǎn shǔ yǐn hé, bù guò mǎn fù. guī xiū yú jūn, wú wú suǒ yòng tiān xià wèi yě. bù gù yáo dì, suì yǔ qī zǐ jìng rù shēn lín qù le.
使者回朝,奏許由高致,不肯受天下之任。帝曰:「此乃高士,他必怪朕不親造其廬,所以不來。須待朕親訪讓之。」遂責圖籍,與二三文武到市澤。見他門戶封閉,問於市人,市人說:「他退耕於箕山下去了。」帝即訪到箕山下,見他與妻二人坐在大樹下,補衣曝日。帝趨向前施禮,謂之曰:「朕自即位以來,經營宵旰起早睡晚,今天下稍得治平。久聞高士有德,分明日月出矣,而我爝火不息,其於光也,不亦難乎!分明時雨降矣,而我猶然浸灌,其於澤也,不亦勞乎!夫子立,而天下可以大治,我敢貪位蔽賢乎!請致天下。」許由曰:「子今治天下,天下既已治矣,而我猶代子,吾將為名,名者實之賓也,吾將為賓乎!鷦鷯巢於深林,不過一枝。偃鼠飲河,不過滿腹。歸休於君,吾無所用天下為也。」不顧堯帝,遂與妻子竟入深林去了。