strong zhuó huán wēn yí dū jīng liáng　 jiàng lǐ shì dàng píng bā shǔ strong
擢桓溫移督荊梁　降李勢蕩平巴蜀

què shuō kāng dì qǐn jí, rì shèn yī rì, nèi wài zhū chén, miǎn bù dé yǒu xiē huáng jí. zuì jǐn yào de dì yī zhāo, shì chǔ sì wèi dìng, jiāng lái kāng dì bù qǐ, yīng yóu hé rén chéng tǒng? dà zhòng suì kāi jǐn jí huì yì, yī miàn qiě yáo wèn èr yǔ. yǔ bīng yǔ yì, réng yù tuī lì zhǎng jūn, nǐ lì huì jī wáng yù wèi sì. jiàn sì shí qī huí. wéi hé chōng zài nèi jiàn yì, yuàn lì kāng dì zhǎng zi dān wèi tài zǐ, lǐng sī tú cài mó děng yì jiē zàn chéng. cǐ shí liǎng yǔ zài wài, biān zhǎng mò jí, nèi shì tǒng yóu hé chōng zuò zhǔ, yī jīng yì dìng, biàn jí cè dìng dōng gōng. liǎng yǔ yì wú kě nài hé, zhǐ yǒu àn hèn hé chōng bà le. huǐ bù gāi chū wài tú gōng. wèi jǐ, kāng dì gào bēng, nián jǐn èr shí yǒu èr, zài wèi zhǐ yuè liǎng nián, hé chōng děng fèng tài zǐ dān jí wèi, shì wèi mù dì. dān fǔ jí èr líng, zhèn rì lǐ xū rén bǎo bào, zěn néng qīn lǎn wàn jǐ? dāng xià yóu hé chōng cài mó, xiǎng chū yī cè, zūn kāng dì hòu chǔ shì wèi huáng tài hòu, jí qǐng tài hòu lín cháo shè zhèng, dāng xià tuī cài mó lǐng xián, shàng zòu tài hòu dào:
卻說康帝寢疾，日甚一日，內外諸臣，免不得有些惶急。最緊要的第一着，是儲嗣未定，將來康帝不起，應由何人承統？大眾遂開緊急會議，一面且遙問二庾。庾冰庾翼，仍欲推立長君，擬立會稽王昱為嗣。見四十七回。惟何充在內建議，願立康帝長子聃為太子，領司徒蔡謨等亦皆贊成。此時兩庾在外，鞭長莫及，內事統由何充作主，一經議定，便即冊定東宮。兩庾亦無可奈何，只有暗恨何充罷了。悔不該出外圖功。未幾，康帝告崩，年僅二十有二，在位只閱兩年，何充等奉太子聃即位，是為穆帝。聃甫及二齡，鎮日裡需人保抱，怎能親攬萬幾？當下由何充蔡謨，想出一策，尊康帝後褚氏為皇太后，即請太后臨朝攝政，當下推蔡謨領銜，上奏太后道：

sì huáng dàn zhé qí yí, jì chéng tiān tǒng, shuài tǔ zhái xīn, zhào shù méng lài, bì jìn zhǐ zī kūn dào, xùn lóng wén mǔ, xī tú shān guāng xià, jiǎn dí xī yīn, shí yóu xuān zhé yǐ lóng xiū zuò. fú wéi bì xià dé móu èr guī, shū měi guān jū, lín cháo shè zhèng, yǐ níng tiān xià. jīn shè jì wēi jí, zhào shù xuán mìng, chén děng zhāng huáng, yī rì wàn jǐ, shì yùn zhī qī, tiān lù suǒ zhōng, fēi fù chōng xū gāo ràng zhī rì. hàn hé xī shùn liè, bìng yì lín cháo, jìn míng mù zhǐ míng dì hòu yǔ shì. gù shì, yǐ wèi xiān zhì. chén děng bù shèng bēi bù, jǐn fú dì shàng qǐng, qǐ bì xià shàng shùn zǔ zōng, xià niàn chén lì, tuī gōng hóng dào, yǐ xié tiān rén, zé wàn bāng xié qìng, qún lí gēng shēng, tiān xià xìng shèn! chén děng xìng shèn!
嗣皇誕哲岐嶷，繼承天統，率土宅心，兆庶蒙賴，陛（禁止）茲坤道，訓隆文母，昔塗山光夏，簡狄熙殷，實由宣哲以隆休祚。伏惟陛下德侔二媯，淑美關雎，臨朝攝政，以寧天下。今社稷危急，兆庶懸命，臣等章惶，一日萬幾，事運之期，天祿所鍾，非復沖虛高讓之日。漢和熹順烈，並亦臨朝，近明穆指明帝後庾氏。故事，以為先制。臣等不勝悲怖，謹伏地上請，乞陛下上順祖宗，下念臣吏，推公弘道，以協天人，則萬邦協慶，群黎更生，天下幸甚！臣等幸甚！

chǔ tài hòu lǎn zòu hòu, yì xià le yī dào zhào zhǐ, wú fēi shuō shì sì zhǔ yòu chōng, yí lài qún gōng tóng xīn jiā fǔ, jīn jì zhòng móu qiān tóng, kěn qiè shàng cí, dāng miǎn cóng suǒ qǐng, zàn zūn xiān hòu gù shì yún yún. yú shì suì lín cháo chēng zhì. hé chōng xī tài hòu zhǐ, dú biǎo jiàn hòu fù chǔ póu, yí zǒng cháo zhèng. tài hòu nǎi mìng póu wèi shì zhōng, jiān wèi jiāng jūn, lù shàng shū shì. piān póu yǐ jìn qī bì xián, gù cí nèi zhí, jiān qǐng wài diào, nǎi gǎi shòu póu dū du xú yǎn qīng sān zhōu, bìng yáng zhōu èr jùn jūn shì, jiān xú yǎn èr zhōu cì shǐ, réng guān wèi jiāng jūn, chū zhèn jīng kǒu, lìng zhēng jiāng zhōu cì shǐ yǔ bīng rù cháo. bīng shì yǒu jí, bù biàn jiù zhēng, yǐ ér bìng dǔ, lín zhōng shí, yǔ zhǎng shǐ jiāng bīn dào: wǒ jiāng sǐ le, bào guó chū xīn, bù néng zhōng zhǎn, qǐ fēi tiān mìng? wǒ sǐ yǐ hòu, liàn yòng cháng fú, wú dé wàng yòng guān wù ne! yán qì ér shì. bīng qīng lián zì shǐ, lín cái bù gǒu, mò hòu wú juàn wèi qīn, yòu shì wú qiè yìng, jiā wú sī jī, shí rén chuán wèi měi tán. yī jié zhī zhǎng, yì bì bèi lù. fù wén cháo tíng, zhuī zèng shì zhōng sī kōng, yǔ shì zhōng chéng. yǔ yì dé bào, liú zi fāng zhī shù xiāng yáng, zì hái xià kǒu, jiān xiá bīng suǒ yí bù bīng. yǒu zhào lìng yì réng dū jiāng zhōu, bìng lǐng yù zhōu cì shǐ. yì biǎo cí yù zhōu, yòu qǐng yí zhèn lè xiāng, tíng yì bù xǔ. yì nǎi shàn xiū jūn qì, dà xiū jī gǔ, miǎn tú hòu jǔ. dàn shàng qiǎn yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ xī yáng tài shǒu cáo jù, qīn rù shǔ jìng, yǔ shǔ jiāng lǐ huán jiē zhàn, dé pò shǔ bīng, duó dé zī zhòng shēng chù, suí jí hái shī.
褚太后覽奏後，亦下了一道詔旨，無非說是「嗣主幼沖，宜賴群公同心夾輔，今既眾謀僉同，懇切上詞，當勉從所請，暫遵先後故事」云云。於是遂臨朝稱制。何充希太后旨，獨表薦後父褚裒，宜總朝政。太后乃命裒為侍中，兼衛將軍，錄尚書事。偏裒以近戚避嫌，固辭內職，堅請外調，乃改授裒都督徐兗青三州，並揚州二郡軍事，兼徐兗二州刺史，仍官衛將軍，出鎮京口，另征江州刺史庾冰入朝。冰適有疾，不便就征，已而病篤，臨終時，語長史江虨道：「我將死了，報國初心，不能終展，豈非天命？我死以後，殮用常服，毋得妄用官物呢！」言訖而逝。冰清廉自矢，臨財不苟，歿後無絹為衾，又室無妾媵，家無私積，時人傳為美談。一節之長，亦必備錄。訃聞朝廷，追贈侍中司空，予諡忠成。庾翼得報，留子方之戍襄陽，自還夏口，兼轄冰所遺部兵。有詔令翼仍督江州，並領豫州刺史。翼表辭豫州，又請移鎮樂鄉，廷議不許。翼乃繕修軍器，大修積穀，勉圖後舉。但尚遣益州刺史周撫、西陽太守曹據，侵入蜀境，與蜀將李桓接戰，得破蜀兵，奪得輜重牲畜，隨即還師。

yuè nián yuán dàn, jìn tíng gǎi yuán yǒng hé, huáng tài hòu yù tài jí diàn, xuán shè bái shā wéi, bào dì lín xuān, bān zhào dà shè. jìn wǔ líng wáng xī wèi zhèn jūn dà jiāng jūn, kāi fǔ yí tóng sān sī, zhèn jūn jiāng jūn gù zhòng, wèi shàng shū yòu pú shè, qiě fù zhào chǔ póu rù fǔ. lì bù shàng shū liú xiá, jí zhǎng shǐ wáng hú zhī, xiàng póu jìn yán dào: huì jī wáng lìng dé yǎ wàng, kě zuò zhōu gōng, lǐ yí shòu yǐ dà zhèng, gōng hé fú tuī dé ràng měi, bì zhòng jiù qīng ne? póu nǎi cí bù jiù zhēng, jí biǎo chēng huì jī wáng yù, kě dāng dà rèn. yǒu zhào lìng yù wèi fǔ jūn dà jiāng jūn, lù shàng shū liù tiáo shì. lì bù diàn zhōng wǔ bīng tián cáo dù zhī wǔ mín hào wèi liù tiáo. yù qīng xū guǎ yù, hǎo wèi xuán cí, cháng yǐn liú tán wáng méng hán bó wèi tán kè, xī chāo wèi fǔ jūn yuàn, xiè wàn wèi cóng shì zhōng láng, qīng tán yí sú, zhì cǐ fù shèng, zhè yě shì sī mǎ jiā de qì yùn le.
越年元旦，晉廷改元永和，皇太后御太極殿，懸設白紗帷，抱帝臨軒，頒詔大赦。進武陵王晞為鎮軍大將軍，開府儀同三司，鎮軍將軍顧眾，為尚書右僕射，且復召褚裒入輔。吏部尚書劉遐，及長史王胡之，向裒進言道：「會稽王令德雅望，可作周公，理宜授以大政，公何弗推德讓美，避重就輕呢？」裒乃辭不就征，即表稱會稽王昱，可當大任。有詔令昱為撫軍大將軍，錄尚書六條事。吏部殿中五兵田曹度支五民號為六條。昱清虛寡慾，好為玄辭，嘗引劉惔王濛韓伯為談客，郗超為撫軍掾，謝萬為從事中郎，清談遺俗，至此復盛，這也是司馬家的氣運了。

huì yóu jiāng zhōu dū du yǔ yì shàng biǎo, bào chēng huàn bìng shén jù, tè jiàn cì zǐ yuán zhī wèi jīng zhōu cì shǐ, wěi yǐ hòu rèn. cháo zhǐ shàng wèi dá fù, jiē lián shì fù zhuàng shàng wén, nǎi zhuī zèng yì wèi chē qí jiāng jūn, yǔ shì yuē sù. dāng shí tíng chén huì yì, wèi: zhū yǔ shì zài xī fān, rén xīn xiàng fù, bù rú cóng yì suǒ qǐng, jí lìng yuán zhī jì rèn. dú hé chōng bó chì dào: jīng chǔ wèi wǒ guó xī mén, hù kǒu bǎi wàn, běi kòng qiáng hú, xī lín jìn shǔ, nán dào kě yòng yī bái miàn shào nián, dāng cǐ zhòng rèn me? wǒ kàn xiàn zài mù shǒu, zhǐ yǒu xú zhōu cì shǐ huán wēn, cái lüè guò rén, zú shǒu xī fān, wài cǐ kǒng jiē wèi jí ne. huì jī wáng yù, yì yǐ wèi rán. dú dān yáng yǐn liú yù, sī bái yù dào: wēn yuán yǒu dà cái, kě xī xīn shù wèi chún, cǐ rén dé zhì, shì wèi guó yōu. jīng zhōu dì kòng shàng yóu, sù hào xíng shèng, zěn kě lìng tā wǎng zhèn, niàng chéng hòu huàn? wèi dài wáng jì, bù rú zì qǐng chū shǒu. tán suī bù mǐn, cū jù zhì shí, ruò yǐ jūn sī mǎ jiàn wěi, xiào láo huī xià, liàng yì bù zhì fèn shì ne. yán rén suǒ wèi yán, bù wèi wú zhì. yù wèi xìn tán yán, jìng qiǎn shǐ chuán zhào, mìng wēn dài yì, dū du jīng liáng zhū zhōu jūn shì.
會由江州都督庾翼上表，報稱患病甚劇，特薦次子爰之為荊州刺史，委以後任。朝旨尚未答覆，接連是訃狀上聞，乃追贈翼為車騎將軍，予諡曰肅。當時廷臣會議，謂：「諸庾世在西藩，人心向附，不如從翼所請，即令爰之繼任。」獨何充駁斥道：「荊楚為我國西門，戶口百萬，北控強胡，西鄰勁蜀，難道可用一白面少年，當此重任麼？我看現在牧守，只有徐州刺史桓溫，才略過人，足守西藩，外此恐皆未及呢。」會稽王昱，亦以為然。獨丹陽尹劉昱，私白昱道：「溫原有大才，可惜心術未純，此人得志，適為國憂。荊州地控上游，夙號形勝，怎可令他往鎮，釀成後患？為大王計，不如自請出守。惔雖不敏，粗具智識，若以軍司馬見委，效勞麾下，諒亦不至僨事呢。」言人所未言，不為無智。昱未信惔言，竟遣使傳詔，命溫代翼，都督荊梁諸州軍事。

tán zì zhēn zhǎng, shì jū pèi guó, zǔ hóng, céng wèi guāng lù xūn, biǎo zì zhōng gǔ. hóng xiōng cuì, zì chún gǔ, guān zhì shì zhōng. hóng dì huáng, zì zhòng gǔ, guān zhì lì bù shàng shū. xiōng dì bìng yǒu shí míng, dōu rén cháng wèi luò zhōng yǎ yǎ, wéi yǒu sān gǔ. tán fù dān yì cháng wèi jìn líng tài shǒu, zhōng nián qù shì, jiā wú yí cái. tán yǔ mǔ rèn shì, yù jū jīng kǒu, zhī lǚ wèi yè, rén mò néng shí. dú wáng dǎo liú yì yán lǎn, tuī wèi qīng cái. hòu lái rù dēng shì jí, yīn wàng què qǐ, dé shàng míng dì nǚ lú líng gōng zhǔ. huì jī wáng yù, dài rú shàng bīn, měi yī liè zuò, yǔ zhé jīng rén, wú gǎn yǔ biàn. jiù shì huán wēn, yì fú tā wěi lùn. wēn cháng wèn tán dào: jìn rì huì jī wáng tán xuán, yǒu jìn jìng fǒu? tán dá dào: dà yǒu jìn jìng, bù guò wèi liè shàng chéng, zhǐ hǎo pái zài dì sān liú lī. wēn jīng wèn dào: dì yī liú dāng shǔ hé rén? tán dá dào: dāng zài wǒ bèi. wēn yī xiào ér sàn. xiǎo zi qián shí xù jí huán wēn, dàn yún wèi xuān chéng nèi shǐ huán yí zi, jiù zhōng shàng yǒu xǔ duō gù shì, shàng wèi xiáng zài, yīng gāi cuō yào shēn míng. wēn shēng wèi jí qī, wèi gù jiāng jūn wēn jiào suǒ jiàn, biàn wèi wēn yǒu qí gǔ, yòu shì wēn shǐ tí, shēng shén hóng zhuàng, jiào jí tàn wèi yīng wù. yí yīn yīng ér wèi jiào suǒ shǎng, suì qǔ míng wèi wēn, biǎo zì yuán zǐ. jiào xiào yǔ dào: yí xìng wèi míng, cǐ hòu wǒ jiāng yì xìng ne. jí yí wèi sū jùn bù jiāng hán huǎng suǒ hài, jīng lìng jiāng bō, yì céng zhù huǎng. huán yí xùn nán, jiàn qián wén. wēn nián fāng shí wǔ, zhěn gē qì xuè, shì fù fù chóu. bō yǐ fǎn zhèng, suí shí jiè bèi, wú xì kě chéng. yuè sān nián, bō bìng sǐ fā sàng, wēn yáng wèi diào kè, xié rèn zhǒng mén, tū rù sàng cì, zhuó sǐ bō zi biāo děng sān rén, suí jí zì shǒu. cháo tíng jiā wēn xiào yì, bù fù lùn zuì, wēn yǐ cǐ dé míng. jí wēn nián yú guān, zī mào shén wěi, miàn yǒu qī xīng. liú tán cháng yǔ rén dào: wēn yǎn rú zǐ shí léng, xū zuò wèi máo zhé, shì sūn zhòng móu sī mǎ xuān wáng de liú yà ne. yǔ yǒu fēn cun, yǔ duì huì jī wáng yù yǔ xiāng fú.
惔字真長，世居沛國，祖宏，曾為光祿勛，表字終嘏。宏兄粹，字純嘏，官至侍中。宏弟潢，字仲嘏，官至吏部尚書。兄弟並有時名，都人嘗謂洛中雅雅，唯有三嘏。惔父耽亦嘗為晉陵太守，中年去世，家無遺財。惔與母任氏，寓居京口，織履為業，人莫能識。獨王導留意延攬，推為清才。後來入登仕籍，音望鵲起，得尚明帝女廬陵公主。會稽王昱，待如上賓，每一列座，語輒驚人，無敢與辯。就是桓溫，亦服他偉論。溫嘗問惔道：「近日會稽王談玄，有進境否？」惔答道：「大有進境，不過未列上乘，只好排在第三流哩。」溫驚問道：「第一流當屬何人？」惔答道：「當在我輩。」溫一笑而散。小子前時敘及桓溫，但云為宣城內史桓彝子，就中尚有許多故事，尚未詳載，應該撮要申明。溫生未及期，為故將軍溫嶠所見，便謂溫有奇骨，又試溫使啼，聲甚洪壯，嶠極嘆為英物。彝因嬰兒為嶠所賞，遂取名為溫，表字元子。嶠笑語道：「移姓為名，此後我將易姓呢。」及彝為蘇峻部將韓晃所害，涇令江播，亦曾助晃。桓彝殉難，見前文。溫年方十五，枕戈泣血，誓復父仇。播已反正，隨時戒備，無隙可乘。越三年，播病死發喪，溫佯為弔客，挾刃踵門，突入喪次，斫死播子彪等三人，隨即自首。朝廷嘉溫孝義，不復論罪，溫以此得名。及溫年逾冠，姿貌甚偉，面有七星。劉惔嘗語人道：「溫眼如紫石棱，須作蝟毛磔，是孫仲謀司馬宣王的流亞呢。」語有分寸，與對會稽王昱語相符。

jì ér wēn dé shàng gōng zhǔ, jiàn qián. lèi rèn zhì jīng liáng dū du, tā běn shì gè háo shuǎng bù jī pì nì yī qiè de rén wù. jì dé pán jù shàng yóu, shǒu wò zhòng bīng, dāng rán xiǎng zuò xiē shì yè, xiǎn xiē wēi fēng. dào le yǒng hé èr nián, hé chōng yòu fù bìng mò, jìn tíng yǔ shì wén mù, tè jìn qián guó zi jì jiǔ gù hé wèi shàng shū lìng, qián sī tú zhǎng shǐ yīn hào wèi yáng zhōu cì shǐ. zhè liǎng rén wèi chǔ póu suǒ jiàn. hé yǐ xiào zhù míng, zhèng zhí yǒu yú, gàn jì bù zú. hào fù míng xiàn, cháng wèi yù zhāng tài shǒu, jiù shì bù kěn jì shū zhì zhū liú shuǐ de yīn hóng qiáo, xiàn zì hóng qiáo. hào sù shàng fēng liú, tán tǔ bù sú, qián wèi yǔ liàng cān jūn, dé liàng xìn rèn. liàng mò hòu, píng jū mù cè, lǚ zhēng bù qǐ. shí rén mù wèi guǎn gé, wáng méng xiè shàng, qiě xiāng xié quàn jià, bù dé yāo yǔn, guī tú hù yǔ dào: shēn yuán bù qǐ, rú cāng shēng hé? shēn yuán jí hào xiǎo zì. hào yuè bù kěn chū, yuè fù lìng míng. dú yǔ yì wèi: sàng luàn shí dài, cǐ bèi zhǐ yīng shù zhū gāo gé, qí tiān xià tài píng, zài yì rèn shǐ. sì yì wèi jiāng jīng dū du, nǐ pì jié wèi sī mǎ, zhì shū yǔ hào, yǒu wú wèi wáng yí fǔ, jí wáng yǎn, jiàn qián. dāng chū tú jì shì děng yǔ, hào dāng rán bù jiù. huán wēn yì cháng qīng hào, wèi shǎo shí cháng yǔ hào yóu xì, gòng qí zhú mǎ, wǒ jiāng zhú mǎ qì qù, hào zhé qǔ guī, kě jiàn hào chū wǒ xià. zhì shì mìng hào wèi yáng zhōu cì shǐ, hào shàng gù cí. huì jī wáng yù, yí shū quàn miǎn, zhì yǒu zú xià qù jiù, guān xì xìng fèi èr yǔ, yú shì hào nǎi shòu mìng jiù zhí. hé bì bǎi zhè bān jià zi? huán wēn yǐn jiā bǐ bó, měi tàn cháo tíng yòng rén shī yí, wéi yīn qíng jí jiàn gōng, shàng wú xiá gù jí nèi shì, dàn yǔ liáo zuǒ děng yì fá hú shǔ, zhǔn bèi chū shī. jiāng xià xiāng yuán qiáo bái wēn dào: hú shǔ èr kòu, jù wèi wǒ huàn, dàn shǔ suī xiǎn gù, bǐ hú wèi ruò, zài jiā lǐ shì wú dào, chén mín bù fù, ruò yòng jīng zú wàn rén, qīng jī jí jìn, zhí qū shǔ jìng, dài bǐ jǐng jué, wǒ yǐ dé rù jù xiǎn yào, jiù shǐ lǐ shì jūn chén, chū lái dǐ yù, yě kě yī zhàn chéng qín le. wēn dà xǐ dào: chéng rú qīng yán. jiāng zuǒ děng shàng duō yì yì, wèi: wǒ jūn rù shǔ, zhào bì chéng xū xí wǒ, bù kě bù fáng. yuán qiáo yòu shēn bó dào: jié zhào jiǔ jù hé shuò, nèi hòng bù yǐ, shì yì jìn shuāi. qiě wén wǒ wàn lǐ chū zhēng, zǒng dào wǒ yǒu nèi bèi, wèi gǎn qīng jǔ, jiù shǐ yú hé nán lái, yán jiāng zhū jūn, yì zú zì shǒu, kě wú tā yōu. wéi shǔ tǔ fù shí, hào chēng tiān fǔ, cóng qián zhū gé wǔ hòu shì shǔ wèi gù, kàng héng zhōng xià, jīn jí bù néng wèi hài, jiū jìng tā jù zhù shàng yóu, yì wèi kòu dào, wǒ ruò chéng jī xí qǔ, dé shǔ cái, fǔ shǔ zhòng, qǐ fēi guó jiā de dà lì me? wēn fèn qǐ dào: wǒ zhì jué le, qīng kě wèi wǒ xiān qū, wǒ wèi qīng hòu yīng, miè shǔ jiù zài cǐ jǔ le. qiáo yīng shēng dào: yuàn xiào wēi láo. wēn suì lìng qiáo lǜ shuǐ jūn èr qiān rén, chōng zuò qián fēng, zì yǔ yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ, nán jùn tài shǒu qiào wáng wú jì děng, lǐng jūn jì jìn, jí rì bài biǎo rù dōu, bù dài fù bào, biàn jí qǐ xíng. jìn tíng jiē dào wēn biǎo, lǜ wēn bīng shǎo wú jì, zhòu rù xiǎn dì, kǒng nán chéng gōng. dú dān yáng yǐn liú tán, liào wēn bì kè, huò wèn tán rú hé xiān zhī? tán xiào dào: wēn sù hǎo bó, jīn rì fá shǔ, yǔ bó xiāng sì, ruò zì zhī bù shèng, rú hé kěn xíng? dàn kǒng wēn jì shèng shǔ, wèi miǎn zhuān zì, dǎo shì cháo tíng de yǐn yōu le. shǐ zhōng shì kàn tòu wēn zhì. zhè qiě bù bì xù xù.
既而溫得尚公主，見前。累任至荊梁都督，他本是個豪爽不羈、睥睨一切的人物。既得蟠踞上游，手握重兵，當然想做些事業，顯些威風。到了永和二年，何充又復病歿，晉廷予諡文穆，特進前國子祭酒顧和為尚書令，前司徒長史殷浩為揚州刺史。這兩人為褚裒所薦。和以孝著名，正直有餘，幹濟不足。浩父名羨，嘗為豫章太守，就是不肯寄書、擲諸流水的殷洪喬，羨字洪喬。浩素尚風流，談吐不俗，前為庾亮參軍，得亮信任。亮歿後，屏居墓側，屢征不起。時人目為管葛，王濛謝尚，且相偕勸駕，不得邀允，歸途互語道：「深源不起，如蒼生何？」深源即浩小字。浩越不肯出，越負令名。獨庾翼謂：「喪亂時代，此輩只應束諸高閣，俟天下太平，再議任使。」嗣翼為江荊都督，擬辟潔為司馬，致書與浩，有「毋為王夷甫，即王衍，見前。當出圖濟世」等語，浩當然不就。桓溫亦嘗輕浩，謂少時嘗與浩遊戲，共騎竹馬，我將竹馬棄去，浩輒取歸，可見浩出我下。至是命浩為揚州刺史，浩尚固辭。會稽王昱，貽書勸勉，至有「足下去就，關係興廢」二語，於是浩乃授命就職。何必擺這般架子？桓溫隱加鄙薄，每嘆朝廷用人失宜，惟因情急建功，尚無暇顧及內事，但與僚佐等議伐胡蜀，準備出師。江夏相袁喬白溫道：「胡蜀二寇，俱為我患，但蜀雖險固，比胡為弱，再加李勢無道，臣民不附，若用精卒萬人，輕齎疾進，直趨蜀境，待彼警覺，我已得入據險要，就使李氏君臣，出來抵禦，也可一戰成擒了。」溫大喜道：「誠如卿言。」將佐等尚多異議，謂：「我軍入蜀，趙必乘虛襲我，不可不防。」袁喬又申駁道：「羯趙久據河朔，內訌不已，勢亦濅衰。且聞我萬里出征，總道我有內備，未敢輕舉，就使逾河南來，沿江諸軍，亦足自守，可無他憂。惟蜀土富實，號稱天府，從前諸葛武侯恃蜀為固，抗衡中夏，今即不能為害，究竟他據住上游，易為寇盜，我若乘機襲取，得蜀財，撫蜀眾，豈非國家的大利麼？」溫奮起道：「我志決了，卿可為我先驅，我為卿後應，滅蜀就在此舉了。」喬應聲道：「願效微勞。」溫遂令喬率水軍二千人，充作前鋒，自與益州刺史周撫，南郡太守譙王無忌等，領軍繼進，即日拜表入都，不待覆報，便即啟行。晉廷接到溫表，慮溫兵少無繼，驟入險地，恐難成功。獨丹陽尹劉惔，料溫必克，或問惔如何先知？惔笑道：「溫素好博，今日伐蜀，與博相似，若自知不勝，如何肯行？但恐溫既勝蜀，未免專恣，倒是朝廷的隱憂了。」始終是看透溫志。這且不必絮敘。

qiě shuō shǔ yǐ chēng hàn, hàn zhǔ lǐ shì, jiù shì lǐ shòu de tài zǐ. jiàn sì shí liù huí. shòu cuàn wèi hòu, cháng yù yǔ zhào lián héng tú jìn, jīng gōng zhuàng zài sān jiàn zǔ, fāng cái zhōng zhǐ. zhuàng quàn shòu xiàng jìn chēng fān, shòu zhōng bù cóng, yīn cǐ zhuàng cí jí guī lǐ, zhōng shēn bù fù rù chéng dū. shòu chū shàng kuān jiǎn, xuán yóu shǐ chén wǎng fǎn yè zhōng, lǚ shù shí hǔ wēi qiáng, gōng diàn měi lì, xíng jìn kē yán, shòu bù jīn shēng mù, nǎi gǎi cóng chǐ tài, yě jū rán dà xiū gōng shì, guǎng záo bēi chí, mù gōng xìng yì, duō duō yì shàn. chén xià ǒu yǒu jiàn yì, jí zhǐ wèi fěi bàng, zhì zhū jí xíng. zuǒ pú shè cài xìng, rù gōng jí jiàn, jìng bèi chì chū chù zhǎn. yòu pú shè lǐ yí, yě yīn zhí yán wǔ zhǐ, wū yǐ tā zuì, xià yù lùn sǐ. bìng bǎ lǐ xióng zhū zi, yī lǜ pián lù. hǎo róng yì guò le wǔ nián, hū dé le yī zhǒng zhòng bìng, zhèn rì lǐ kuáng yán zhān yǔ, nào gè bù xiū, bú shì shuō lǐ yí suǒ mìng, jiù shì shuō cài xìng shēn yuān, xuān zào le hǎo jǐ tiān, zhōng luò de yī mìng ma hū, fú wéi shàng xiǎng. tài zǐ shì sì chēng hàn dì, gǎi yuán tài hé, zūn dí mǔ yán shì wèi huáng tài hòu, shēng mǔ lǐ shì wèi tài hòu. yán shì wú zi, shì wèi shòu qiè lǐ shì suǒ chū. lǐ fù míng fèng, qián wèi lǐ xiāng suǒ shā, fèng nǚ méi rù yè tíng, shēn zhǎng mào měi, zī tài dòng rén, shòu suì nà wèi qiè yìng, shēng zǐ míng shì. shā rén fù ér nà qí nǚ, guài bù dé shēng wáng guó ér. shì yì nǎo mǎn cháng féi, yāo dài shí sì wéi, yóu shàn fù yǎng, shǔ rén chēng wèi qí zī. suǒ qǔ qī shì, yě shì xìng lǐ, fù zuò zi shù. jí wèi hòu, cè wèi huáng hòu. lǐ hòu yě lián shēng shù nǚ, bù dé yī nán.
且說蜀已稱漢，漢主李勢，就是李壽的太子。見四十六回。壽篡位後，嘗欲與趙連橫圖晉，經龔壯再三諫阻，方才中止。壯勸壽向晉稱藩，壽終不從，因此壯辭疾歸里，終身不復入成都。壽初尚寬儉，旋由使臣往返鄴中，屢述石虎威強，宮殿美麗，刑禁苛嚴，壽不禁生慕，乃改從侈汰，也居然大修宮室，廣鑿陂池，募工興役，多多益善。臣下偶有諫議，即指為誹謗，置諸極刑。左僕射蔡興，入宮極諫，竟被叱出處斬。右僕射李嶷，也因直言忤旨，誣以他罪，下獄論死。並把李雄諸子，一律駢戮。好容易過了五年，忽得了一種重病，鎮日裡狂言譫語，鬧個不休，不是說李嶷索命，就是說蔡興伸冤，喧噪了好幾天，終落得一命嗎呼，伏惟尚饗。太子勢嗣稱漢帝，改元太和，尊嫡母閻氏為皇太后，生母李氏為太后。閻氏無子，勢為壽妾李氏所出。李父名鳳，前為李驤所殺，鳳女沒入掖庭，身長貌美，姿態動人，壽遂納為妾媵，生子名勢。殺人父而納其女，怪不得生亡國兒。勢亦腦滿腸肥，腰帶十四圍，猶善附仰，蜀人稱為奇姿。所娶妻室，也是姓李，父作子述。即位後，冊為皇后。李後也連生數女，不得一男。

shì dì hàn wáng guǎng, qiú wèi tài dì, shì bù kěn yǔn. jiù chén mǎ dāng jiě sī míng, xiāng xié rù jiàn dào: bì xià xiōng dì bù duō, ruò fù jiā fèi chù, kǒng yì gū wēi, bù rú cóng hàn wáng yì, kě gù guó jī. shì mò rán bù dá. liǎng rén yòu fù lì qǐng, rě dòng shì nù, jiāng tā men chì chū. sì fù yí mǎ dāng děng yǔ guǎng yǒu móu, jìng shǐ xiāng guó dǒng jiǎo, shōu zhū mǎ dāng jiě sī míng, yí jí sān zú. sī míng sù yǒu zhì móu, kàng zhí gǎn jiàn, lín xíng zhǎng tàn dào: guó jiā bù wáng, lài yǒu wǒ děng shù rén, jīn wǒ děng wú zuì zāo zhū, guó wáng bù yuǎn le. shuō zhe, shēn shǒu jiù xíng, háo wú jù tài. mǎ dāng yì sù dé mín xīn, jí liǎng rén sǐ hòu, shì zú wú bù dòng āi. shì qiě lìng tài bǎo lǐ yì, xí zhí hàn wáng guǎng, biǎn guǎng wèi lín qióng hóu. guǎng fú dú zì jǐn, yì dé shòu mìng wèi zhèn dōng dà jiāng jūn, zhèn shǒu jìn shòu. yuè nián, yì jìng móu fǎn, gōng xiàn bā dōng, shǔ rén xiāng shuài cóng yì, jù zhì shù wàn, suì jìn pò chéng dū. shì dēng chéng jù zhàn, yì dān qí tū mén, shǒu bīng qù yì bù fáng, àn fàng lěng jiàn, dé zhòng yì nǎo, dào bì mǎ xià, pàn zhòng hài sàn. shì yǐn bīng tú chāo yì jiā, dú jiàn yì nǚ yǒu sè, dài tā sǐ zuì, dài huí gōng zhōng. shì xī jí lìng tā shì qǐn, yī yè huān yú, qū jǐn ēn ài, jié dàn jí fēng nǚ wèi fēi, bìng dà shè jìng nèi, gǎi yuán jiā níng. zì shì rì yì yín zòng, yú cái hào sè, měi lìng nèi shì fǎng qiú měi fù, bù wèn tā yǒu fū wú fū, dàn jiào miàn mào sháo xiù, jǐn lìng qiáng qǔ rù gōng, gāi fū huò shāo zhēng zhí, dāng jí shā sǐ. hòu tíng fù nǚ, duō zhì qiān bǎi, shì suì rì yè xuān yín, bù wèn guó shì, zuò cǐ zhòng pàn qīn lí, yí liáo sì qǐ. qún xià jiàn zhèng, wú yī tīng cóng, fǎn qiě héng qǐ yí lù, yuān qì yíng qú. gōng rén zhāng shì, yāo yín shàn mèi, dà dé shì chǒng. yī xī, hū huà dà bān lǐ shé, zhǎng yuē zhàng yú, yóu shì zhú chū gōng mén, cuàn rù yuàn zhōng. dào le yè bàn, shé fù rù gōng, wò shì chuáng xià, shì yì jīng jù, hū lìng wǔ shì, jiāng shé shā sǐ. zhāng shì xiǎng shì shé yāo, gù zhōng huà wèi shé, dàn fù rén xīn xìng, duō bàn shì shé xiē, huàn yǐng hé zú shēn guài? hái yǒu yī gè zhèng měi rén, yě shì shì suǒ chǒng ài, hū rán huà wèi cí hǔ, shì shí gōng rén. gōng rén dà huā, gè chí xiè qū zhú, hǔ jìng zì bì. cǐ wài guài yì, bù kě shèng jǔ. shì shàng bù shǎo gǎi, yī rán huāng yín.
勢弟漢王廣，求為太弟，勢不肯允。舊臣馬當解思明，相偕入諫道：「陛下兄弟不多，若復加廢黜，恐益孤危，不如從漢王議，可固國基。」勢默然不答。兩人又復力請，惹動勢怒，將他們叱出。嗣復疑馬當等與廣有謀，竟使相國董皎，收誅馬當解思明，夷及三族。思明素有智謀，抗直敢諫，臨刑長嘆道：「國家不亡，賴有我等數人，今我等無罪遭誅，國亡不遠了。」說着，伸首就刑，毫無懼態。馬當亦素得民心，及兩人死後，士卒無不動哀。勢且令太保李奕，襲執漢王廣，貶廣為臨邛侯。廣服毒自盡，奕得受命為鎮東大將軍，鎮守晉壽。越年，奕竟謀反，攻陷巴東，蜀人相率從奕，聚至數萬，遂進迫成都。勢登城拒戰，奕單騎突門，守兵覷奕不防，暗放冷箭，得中奕腦，倒斃馬下，叛眾駭散。勢引兵屠抄奕家，獨見奕女有色，貸她死罪，帶回宮中。是夕即令她侍寢，一夜歡娛，曲盡恩愛，詰旦即封女為妃，並大赦境內，改元嘉寧。自是日益淫縱，漁財好色，每令內侍訪求美婦，不問她有夫無夫，但教面貌韶秀，盡令強取入宮，該夫或稍爭執，當即殺死。後庭婦女，多至千百，勢遂日夜宣淫，不問國事，坐此眾叛親離，夷獠四起。群下諫諍，無一聽從，反且橫起夷戮，冤氣盈衢。宮人張氏，妖淫善媚，大得勢寵。一夕，忽化大斑理蛇，長約丈余，由勢逐出宮門，竄入苑中。到了夜半，蛇復入宮，臥勢床下，勢益驚俱，呼令武士，將蛇殺死。張氏想是蛇妖，故終化為蛇，但婦人心性，多半是蛇蠍，幻影何足深怪？還有一個鄭美人，也是勢所寵愛，忽然化為雌虎，噬食宮人。宮人大嘩，各持械驅逐，虎竟自斃。此外怪異，不可勝舉。勢尚不少改，依然荒淫。

mò dé biān shù jí bào, jìn huán wēn yǐn jūn rù jìng, qián fēng yǐ dào qīng yī jiāng, shì nǎi chū diào jiāng shì, qiǎn shū fù yòu wèi jiāng jūn lǐ fú, cóng dì zhèn nán jiāng jūn lǐ quán, yǔ qián jiāng jūn zǎn jiān děng, dài lǐng shù qiān rén, zì shān yáng qū wǎng hé shuǐ, dǔ jié jìn jūn. zhū jiāng wèi yí shè fú jiāng nán, yǐ yì dài láo, zǎn jiān bù cóng, yǐn bīng dù jiāng, jìng xiàng jiān wèi jìn fā. nà shí jìn jūn yǐ jìn cì péng mó, yǔ hàn bīng xiāng jù bù yuǎn. huán wēn nǐ fēn zuò liǎng jūn, yì dào bìng jìn, yuán qiáo dào: jīn xuán jūn shēn rù, bù huáng fǎn gù, shì ruò dé jì, dà gōng kě chéng, fǒu zé jiāng wú yí lèi. wèi wǒ jūn jì, wéi yǒu tóng xīn bìng lì, yī zhàn yáng wēi, ruò fēn zuò liǎng lù, fǎn zhì jūn xīn bù yī, yī huò piān bài, dà shì qù le. gù bù rú hé jūn jí jìn, qì qù fǔ zèng, dàn jī sān rì gān liáng, shì wú hái zhì, fāng dé jiāng shì sǐ lì, zhàn shèng kě yù jué le. wēn yī qiáo yì, liú cān jūn sūn shèng zhōu chǔ, zài péng mó shǒu zhù zī zhòng, zì lǜ bù bīng, jìng qū chéng dū. shǔ jiāng lǐ fú, jìn gōng péng mó, bèi sūn shèng yī gǔ jī tuì. huán wēn jìn yù lǐ quán, sān zhàn sān jié, shǔ bīng jǐn bài hái chéng dū. zǎn jiān dào le jiān wèi, fāng zhī yǔ wēn yì dào, jí máng fǎn dù shā tóu jīn, hái jiù chéng dū, xíng zhì shí lǐ mò, dàn jiàn jìn chē yǐ pái hǎo zhèn shì, jīng qí jiǎ zhàng, shèn shì jīng yán, bù yóu de hún chí pò sàn, xiāng shuài cuàn qù.
驀得邊戍急報，晉桓溫引軍入境，前鋒已到青衣江，勢乃出調將士，遣叔父右衛將軍李福，從弟鎮南將軍李權，與前將軍昝堅等，帶領數千人，自山陽趨往合水，堵截晉軍。諸將謂宜設伏江南，以逸待勞，昝堅不從，引兵渡江，竟向犍為進發。那時晉軍已進次彭模，與漢兵相距不遠。桓溫擬分作兩軍，異道並進，袁喬道：「今懸軍深入，不遑返顧，事若得濟，大功可成，否則將無遺類。為我軍計，惟有同心併力，一戰揚威，若分作兩路，反致軍心不壹，一或偏敗，大事去了。故不如合軍亟進，棄去釜甑，但齎三日乾糧，示無還志，方得將士死力，戰勝可豫決了。」溫依喬議，留參軍孫盛周楚，在彭模守住輜重，自率步兵，徑趨成都。蜀將李福，進攻彭模，被孫盛一鼓擊退。桓溫進遇李權，三戰三捷，蜀兵盡敗還成都。昝堅到了犍為，方知與溫異道，急忙返渡沙頭津，還救成都，行至十里陌，但見晉車已排好陣勢，旌旗甲仗，甚是精嚴，不由的魂馳魄散，相率竄去。

shì wén gè jūn jù kuì, bù dé yǐ nǎi xī zhòng chū zhàn, dào le zé qiáo, zhèng yǔ wēn jūn xiāng yù, liǎng xià jiāo zhàn, shǔ bīng què yě lì hài, yíng tóu tòng jī. jìn cān jūn gōng hù zhèn wáng, wēn wèi kěn jù què, shàng zì huī jūn qián bó, bù fáng qián miàn tū lái yī jiàn, xiǎn xiē ér shè zhòng nǎo qián, kuī dé wēn yǎn míng shǒu kuài, zòng pèi yī yuè, nà jiàn xiàng mǎ tóu là xià, dé miǎn shòu shāng. wēn zāo cǐ yī xià, yě jué dǎn hán, biàn lēi mǎ bù jìn. dà zhòng jù bù gǎn xiàng qián, jí yù tuì hái, lìng gǔ lì jī gǔ tuì bīng. piān gǔ lì wù zuò jìn gǔ, yòu péng péng bó bó de léi jiāng qǐ lái, yuán qiáo bá jiàn dāng xiān, dū zhòng lì zhàn. yú shì rén rén pàn sǐ, zhēng tū dí zhèn. shì bù néng dǐ yù, bài huí chéng dū, gè jūn jiē kuì. wēn suì jìn báo chéng dū chéng, sì miàn zòng huǒ, fén huǐ chéng mén, shǒu bīng dà hài, yī rì shù jīng. hàn zhōng shū jiān wáng gǔ, sàn qí cháng shì cháng qú, quàn shì chū jiàng. shì zhuǎn wèn shì zhōng féng fú, fú dá dào: dōng hàn shí wú hàn zhēng shǔ, jǐn zhū gōng sūn shì, jīn jìn xià shū bù shè, ruò zhū lǐ chū jiàng, kǒng yì wèi bì néng bǎo quán ne. shì nǎi yè kāi chéng mén, yǔ zǎn jiān děng tū wéi chū zǒu, bēn zhì jiā méng chéng. táo yì wú yì. wēn dé rù chéng dū, nǐ jí qiǎn bīng zhuī shì, kě qiǎo shì qiǎn sàn qí cháng shì wáng yòu, lái sòng jiàng shū, yóu wēn zhǎn kāi, zhǐ jiàn zhǐ shàng xiě zhe dào:
勢聞各軍俱潰，不得已乃悉眾出戰，到了笮橋，正與溫軍相遇，兩下交戰，蜀兵卻也利害，迎頭痛擊。晉參軍龔護陣亡，溫未肯遽卻，尚自麾軍前搏，不防前面突來一箭，險些兒射中腦前，虧得溫眼明手快，縱轡一躍，那箭向馬頭落下，得免受傷。溫遭此一嚇，也覺膽寒，便勒馬不進。大眾俱不敢向前，即欲退還，令鼓吏擊鼓退兵。偏鼓吏誤作進鼓，又蓬蓬勃勃的擂將起來，袁喬拔劍當先，督眾力戰。於是人人拚死，爭突敵陣。勢不能抵禦，敗回成都，各軍皆潰。溫遂進薄成都城，四面縱火，焚毀城門，守兵大駭，一日數驚。漢中書監王嘏，散騎常侍常璩，勸勢出降。勢轉問侍中馮孚，孚答道：「東漢時吳漢征蜀，盡誅公孫氏，今晉下書不赦，若諸李出降，恐亦未必能保全呢。」勢乃夜開城門，與昝堅等突圍出走，奔至葭萌城。逃亦無益。溫得入成都，擬即遣兵追勢，可巧勢遣散騎常侍王幼，來送降書，由溫展開，只見紙上寫着道：

wěi jiā níng èr nián, lüè yáng lǐ shì, kòu tóu sǐ zuì, fú wéi dà jiāng jūn jié xià: xiān rén bō liú, shì xiǎn yīn xìn, qiè yǒu shuāng shǔ, shì yǐ àn ruò, fù tǒng mò chǔ, tōu ān rěn rǎn, wèi néng gǎi tú. wěi fán zhū xuān, jiàn mào xiǎn zǔ, jiāng shì kuáng yú, gān fàn tiān wēi, yǎng cán fǔ kuì, jīng hún fēi sàn, gān shòu fǔ zhì, yǐ xìn jūn gǔ. fú wéi dà jìn, tiān wǎng huī hóng, zé jí sì hǎi, ēn guò yáng rì, bī pò cāng zú, zì tóu cǎo yě. jí rì dào bái shuǐ chéng, jǐn qiǎn sī shǔ sàn qí cháng shì wáng yòu, fèng jiān yǐ wén, bìng chì zhōu jùn tóu gē shì zhàng, qióng chí zhī yú, dài mìng lòu kè, zhū qǐ jīn jiàn! wēn jì dé jiàng shū, biàn lìng wáng yòu hái bào, zhǔn tā tóu chéng, bù jiā zuì zé. yòu fèng lìng qù hòu, guǒ jiàn lǐ shì miàn fù yú chèn, qū zhì jūn mén. hái yǒu lǐ fú lǐ quán děng shí yú rén, yě suí tóng qián lái. wēn kāi yíng nà jiàng, lìng shì rù jiàn, dāng jí shì fù fén chèn, yǐ lǐ xiāng dài. suí jiāng lǐ shì děng sòng wǎng jiàn kāng, suǒ yǒu hàn sī kōng qiào xiàn zhī děng, réng yòng wèi cān zuǒ, jǔ xián jīng shàn, shǔ rén dà yuè. wéi hàn shàng shū pú shè wáng shì, zhèn dōng jiāng jūn dèng dìng, píng nán jiāng jūn wáng rùn, jiāng jūn kuí wén děng, fù jiū zhòng jù wēn. wēn yǔ yuán qiáo zhōu fǔ děng, fēn tóu pū miè, zhèn zhǎn wáng shì wáng rùn, wéi dèng dìng kuí wén dùn qù. wēn liú chéng dū sān shí rì, zhèn lǚ hái jiāng líng, liú gài zhōu cì shǐ zhōu fǔ, zhèn shǒu péng mó. jì ér dèng dìng kuí wén, fù rù jù chéng dū, yíng lì gù guó shī fàn zhǎng shēng zǐ fàn bì wèi dì, niē zào yāo yán, shān dòng shǔ jìng. shǔ rén duō bàn qū fù, yě chāng jué le yī liǎng nián. sì jīng yì zhōu cì shǐ zhōu fǔ, yǐn bīng wǎng jiǎo, wéi gōng duō rì, fāng dé pò rù chéng dū, qín zhǎn fàn bì děng rén, shǔ tǔ fù píng. lǐ shì dào le jiàn kāng, shòu fēng wèi guī yì hóu. zǒng jì lǐ shì jù shǔ, zì tè wèi shǐ, zhì shì bèi miè, gòng dé liù shì, fán sì shí liù nián. shì jū jiàn kāng shí èr nián nǎi sǐ, xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
偽嘉寧二年，略陽李勢，叩頭死罪，伏維大將軍節下：先人播流，恃險因釁，竊有雙蜀，勢以闇弱，復統末儲，偷安荏苒，未能改圖。猥煩朱軒，踐冒險阻，將士狂愚，干犯天威，仰慚俯愧，精魂飛散，甘受斧鑕，以釁軍鼓。伏惟大晉，天網恢宏，澤及四海，恩過陽日，逼迫倉卒，自投草野。即日到白水城，謹遣私署散騎常侍王幼，奉箋以聞，並敕州郡投戈釋仗，窮池之魚，待命漏刻，諸乞矜鑒！溫既得降書，便令王幼還報，准他投誠，不加罪責。幼奉令去後，果見李勢面縛輿櫬，趨至軍門。還有李福李權等十餘人，也隨同前來。溫開營納降，令勢入見，當即釋縛焚櫬，以禮相待。隨將李勢等送往建康，所有漢司空譙獻之等，仍用為參佐，舉賢旌善，蜀人大悅。惟漢尚書僕射王誓，鎮東將軍鄧定，平南將軍王潤，將軍隗文等，復糾眾拒溫。溫與袁喬周撫等，分頭撲滅，陣斬王誓王潤，惟鄧定隗文遁去。溫留成都三十日，振旅還江陵，留蓋州刺史周撫，鎮守彭模。既而鄧定隗文，復入據成都，迎立故國師範長生子范賁為帝，捏造妖言，煽動蜀境。蜀人多半趨附，也猖獗了一兩年。嗣經益州刺史周撫，引兵往剿，圍攻多日，方得破入成都，擒斬范賁等人，蜀土復平。李勢到了建康，受封為歸義侯。總計李氏據蜀，自特為始，至勢被滅，共得六世，凡四十六年。勢居建康十二年乃死，小子有詩嘆道：

zé qiáo yī bài shǔ zhōng xiū, miàn fù yíng jiàng yě zú xiū.
笮橋一敗蜀中休，面縛迎降也足羞。

shì wèn shí nián tiān zǐ guì, hé rú bǎi shì zuò zhū hóu?
試問十年天子貴，何如百世作諸侯？

wēn jì píng shǔ, jìn tíng lùn gōng xíng shǎng, nǐ fēng wēn wèi yù zhāng jùn gōng. hū yǒu yī rén chū lái jiàn zǔ, yù zhī tā xìng shén míng shuí, róng dài xià huí zài biǎo.
溫既平蜀，晉廷論功行賞，擬封溫為豫章郡公。忽有一人出來諫阻，欲知他姓甚名誰，容待下回再表。

--------

běn huí xù huán wēn zhī fā jī, yǐ jí huán wēn zhī jiàn gōng, dāng qí shí tóu jiǎo bù fán, yīng cái zhuō luò, gù yǎn rán yī zhōng chén zǐ yě. shā jiāng biāo ér bào fù chóu, wú cán xiào yì, qīng yīn hào ér jiā bǐ bó, bù kuì líng míng. zhì yǐn bīng fá shǔ, yī gǔ dàng píng, jǔ sì shí liù nián zhī shǔ tǔ, zhòng hái jìn shì, cǐ gù yǔ bīng yǔ yì zhī suǒ bù néng dǎi, hé chōng sī mǎ yù zhī suǒ wèi jí liào yě. jiǎ lìng gōng gāo bù fá, quán jié zhōng shēn, jí qǐ zǔ tì táo kǎn ér wèn zhī, yì qiě zì tàn fú rú. nǎi zhōng wài fāng chēng wèi yīng qì, ér liú tán dú liào qí bù chén, tiān wèi zuò jìn, tán bù xìng duō yán ér zhōng. gài gǔ lái zhī jiān xióng chū qǐ, rú cáo cāo sī mǎ yì bèi, wèi yǒu bù xiān zì lì gōng, ér jì chéng zhuān zì zhě, wēn yì yóu shì yě, ér tán zhī suǒ jiàn yuǎn yǐ.
本回敘桓溫之發跡，以及桓溫之建功，當其時頭角不凡，英才卓犖，固儼然一忠臣子也。殺江彪而報父仇，無慚孝義，輕殷浩而加鄙薄，不愧靈明。至引兵伐蜀，一鼓蕩平，舉四十六年之蜀土，重還晉室，此固庾冰庾翼之所不能逮，何充司馬昱之所未及料也。假令功高不伐，全節終身，即起祖逖陶侃而問之，亦且自嘆弗如。乃中外方稱為英器，而劉惔獨料其不臣，天未祚晉，惔不幸多言而中。蓋古來之奸雄初起，如曹操司馬懿輩，未有不先自立功，而繼成專恣者，溫亦猶是也，而惔之所見遠矣。