strong yǎng zi fù zōng rǎn mǐn fù xìng càn zhǔ shòu shǒu shí shì chuí wáng strong
養子復宗冉閔複姓 孱主授首石氏垂亡
què shuō shí mǐn yōu zhǔ shàn quán, fù xià lìng chéng zhōng, lüè yán: sūn liú gòu nì, yǐ dé fú shì, zhī dǎng bìng zhū, bù jí liáng shàn. cǐ hòu yǔ guān tóng xīn, jǐn kě liú zhù, fǒu zé rèn lìng tā qù, bù fù xiāng jìn. suì dà kāi chéng mén, zòng shǐ chū rù. yú shì jié rén xiāng shuài chū chéng, tián mén sāi dào, dú zhào rén lù xù qū rù, yuǎn jìn zhēng jí, mǐn zhī jié rén bù wèi jǐ yòng, yīn bān lìng nèi wài zhào rén, zhǎn yī jié shǒu sòng fèng yáng mén, wén guān jìn wèi sān jí, wǔ guān lì bài yá mén. kàn guān! shì xiǎng rén shēng wú bù yù fù guì, dé le zhè zhǒng jī huì, nǎ yǒu bù huān yuè fèng mìng de dào lǐ? cái yuè yī rì, xié shǒu lái xiàn, duō zhì shù wàn. mǐn qiě qīn lǜ zhào rén, zài xíng sōu zhū jié zhǒng, jié rén gòng bì èr shí yú wàn, qì shī chéng wài, něi sì chái láng hú quǎn. jiù shì yī bān wài shù jié shì, yě yóu mǐn fēn tóu shū zhá, lìng shēn wèi jiāng shuài de zhào rén, zhū lù dài jǐn. tài zǎi zhào shù, tài wèi zhāng jǔ, zhōng jūn jiāng jūn zhāng chūn, guāng lù dài fū shí yuè, fǔ jūn jiāng jūn shí níng, wǔ wèi jiāng jūn zhāng jì, jí zhū gōng hóu qīng xiào lóng téng jūn děng wàn yú rén, zhì cǐ dōu kǒng lián lèi, chū bēn xiāng guó. rǔ yīn wáng kūn, yì bēn jù jì zhōu, fǔ jūn zhāng shěn jù fǔ kǒu, zhāng hè dù jù shí dú, jiàn yì jiāng jūn duàn qín jù lí yáng, níng nán jiāng jūn yáng qún jù sāng bì, liú guó jù yáng chéng, duàn kān jù chén liú, yáo yì zhòng jù shè tóu, pú hóng jù fāng tóu, zhòng gè shù wàn, jiē bù fù mǐn. wáng lǎng má qiū, yě zì zhǎng ān bēn luò yáng. mǐn qiǎn rén zhào qiū, lìng tú wáng lǎng, qiū xí shā lǎng bù jié rén qiān yú míng, lǎng xìng táo miǎn, zhuǎn bēn xiāng guó. qiū hū shēng huǐ yì, yì zǒu yī pú hóng.
卻說石閔幽主擅權,復下令城中,略言:「孫劉構逆,已得伏事,支黨並誅,不及良善。此後與官同心,盡可留住,否則任令他去,不復相禁。」遂大開城門,縱使出入。於是羯人相率出城,填門塞道,獨趙人陸續趨入,遠近爭集,閔知羯人不為己用,因頒令內外趙人,斬一羯首送鳳陽門,文官進位三級,武官立拜牙門。看官!試想人生無不欲富貴,得了這種機會,哪有不歡躍奉命的道理?才閱一日,攜首來獻,多至數萬。閔且親率趙人,再行搜誅羯種,羯人共斃二十餘萬,棄屍城外,餒飼豺狼狐犬。就是一班外戍羯士,也由閔分投書札,令身為將帥的趙人,誅戮殆盡。太宰趙庶,太尉張舉,中軍將軍張春,光祿大夫石岳,撫軍將軍石寧,武衛將軍張季,及諸公侯卿校龍騰軍等萬餘人,至此都恐連累,出奔襄國。汝陰王琨,亦奔據冀州,撫軍張沈據滏口,張賀度據石瀆,建義將軍段勤據黎陽,寧南將軍楊群據桑壁,劉國據陽城,段龕據陳留,姚弋仲據灄頭,蒲洪據枋頭,眾各數萬,皆不附閔。王朗麻秋,也自長安奔洛陽。閔遣人召秋,令圖王朗,秋襲殺朗部羯人千餘名,朗幸逃免,轉奔襄國。秋忽生悔意,亦走依蒲洪。
rǔ yīn wáng kūn jí zhāng jǔ wáng lǎng, jiū zhòng qī wàn, xiàng yè tǎo mǐn. mǐn zì lǜ qí bīng chū jù, liè zhèn chéng běi, yáo jiàn dí jūn rú qiáng ér lái, biàn yuè mǎ chū zhèn, shǒu chí liǎng máo, zhí bèn dí jūn. dí jūn qián duì, yuǎn lái pí fá, bù fáng mǐn qīng qí shā dào, yī shí bù jí zhāo jià, biàn zhì dào tuì. kūn děng shàng zài hòu miàn, jiàn qián jūn fēn fēn tuì hòu, hái dào mǐn jūn shén shèng, dǐ dí bú zhù, zì jǐ gù mìng yào jǐn, yě jí pāi mǎ fǎn bēn. wèi zhè yī zǒu, suì zhì quán jūn bēn kuì, fǎng fú tiān bēng dì tā yì bān. mǐn dé rèn qíng zhuī shā, zhǎn shǒu zhì sān qiān jí, dài zhì kūn děng táo yuǎn, fāng shōu bīng hái yè, kūn děng réng bēn hái jì zhōu qù le. bìng fēi shí mǐn shàn zhàn, shí shì kūn děng wú yòng. mǐn jì dà huò shèng zhàng, fù yǔ lǐ nóng lǜ sān wàn qí bīng, wǎng gōng shí dú. shí jiàn bèi gù yù lóng guān zhōng, yīn mǐn nóng wài chū, jiān shǒu shǎo xiè, nǎi dé xiě jiù yī shū, mì lìng jìn shì jī sòng fǔ kǒu, zhǔ lìng fǔ jūn zhāng shěn děng, chéng xū xí yè. nǎ zhī jìn shì bù qù bào shěn, fǎn jiāng jiàn shū chí dá mǐn nóng. shí bāo lǐ sōng sūn fú dōu děng, dōu wèi shí jiàn suǒ mài, guài bù dé jìn shì shǐ diāo. mǐn nóng dāng jí chí hái, tū rù yù lóng guān, zé jiàn fǎn fù, chǐ qù zhào zhǔ de míng mù, yòu fù zèng tā yī dāo, jié guǒ xìng mìng. jiàn zài wèi zhǐ yī bǎi líng sān rì. mǐn suǒ xìng dà zhū shí shì, bǔ dé shí hǔ sūn èr shí bā rén, pián lù wú yí. wéi shàng yǒu hǔ zǐ shù rén, rú shí kūn shí zhī děng, tǒng jū wài jìng, shàng wèi zāo nán.
汝陰王琨及張舉王朗,糾眾七萬,向鄴討閔。閔自率騎兵出拒,列陣城北,遙見敵軍如牆而來,便躍馬出陣,手持兩矛,直奔敵軍。敵軍前隊,遠來疲乏,不防閔輕騎殺到,一時不及招架,便致倒退。琨等尚在後面,見前軍紛紛退後,還道閔軍甚盛,抵敵不住,自己顧命要緊,也即拍馬返奔。為這一走,遂致全軍奔潰,仿佛天崩地塌一般。閔得任情追殺,斬首至三千級,待至琨等逃遠,方收兵還鄴,琨等仍奔還冀州去了。並非石閔善戰,實是琨等無用。閔既大獲勝仗,復與李農率三萬騎兵,往攻石瀆。石鑒被錮御龍觀中,因閔農外出,監守少懈,乃得寫就一書,密令近侍齎送滏口,囑令撫軍張沈等,乘虛襲鄴。哪知近侍不去報沈,反將鑒書持達閔農。石苞李松孫伏都等,都為石鑒所賣,怪不得近侍使刁。閔農當即馳還,突入御龍觀,責鑒反覆,褫去趙主的名目,又復贈他一刀,結果性命。鑒在位只一百零三日。閔索性大誅石氏,捕得石虎孫二十八人,駢戮無遺。惟尚有虎子數人,如石琨石祗等,統居外境,尚未遭難。
yè zhōng yǐ wú shí shì yí zhǒng, mǐn jí yù jiàn hào chēng zūn, sī tú shēn zhōng, sī kōng láng kǎi, mì chéng mǐn zhǐ, lián luò cháo chén sì shí bā rén, tóng shēng quàn jìn. mǐn yáng wèi tuì xùn, ràng yǔ lǐ nóng. nóng bù gǎn shòu, shì sǐ gù cí. cí yǔ bù cí xiāng děng, shǐ zhōng nán táo yī sǐ. mǐn nǎi yǔ zhòng dào: wǒ děng běn shì jìn rén, jīn jìn shì yóu cún, yuàn yǔ zhū jūn fēn gē zhōu jùn, gè chēng mù shǒu gōng hóu, fèng biǎo yíng jìn tiān zǐ hái dōu luò yáng, zhū jūn yǐ wèi hé rú? chéng néng rú shì, dào yě wán míng quán jié, kě xī yán bù yóu zhōng. shàng shū hú mù jìn yán dào: bì xià shèng dé yīng tiān, yí dēng dà wèi, jìn shì shuāi wēi, yuǎn cuàn jiāng biǎo, qǐ shàng néng zǒng yù yīng xióng, hùn yī sì hǎi me? kàn rǔ néng zhǎng wèi mǐn chén fǒu? mǐn xīn rán dào: hú shàng shū kě wèi shí jī zhī mìng, wǒ dāng miǎn cóng. suì zhì nán jiāo jí wèi, gōng rán chēng dì, yì zhào hào wèi, fù xìng rǎn shì. bèi jìn zhǐ yǒng xìng, zhuī zūn zǔ lóng wèi yuán huáng dì, fù yào wèi gāo huáng dì, fèng mǔ wáng shì wèi huáng tài hòu, qī dǒng shì wèi huáng hòu, zi zhì wèi huáng tài zǐ, yú zi yì jiē fēng wáng. mìng lǐ nóng wèi tài zǎi, lǐng tài wèi, lù shàng shū shì, jiā fēng qí wáng, nóng zhū zi jiē wèi xiàn gōng. wén wǔ gè jìn wèi sān děng, fēng jué yǒu chà. bìng qiǎn shǐ chí jié, wèi yù gè chù jūn shù, yī lǜ miǎn zuì.
鄴中已無石氏遺種,閔即欲僭號稱尊,司徒申鍾,司空郎闓,密承閔旨,聯絡朝臣四十八人,同聲勸進。閔佯為退遜,讓與李農。農不敢受,誓死固辭。辭與不辭相等,始終難逃一死。閔乃語眾道:「我等本是晉人,今晉室猶存,願與諸君分割州郡,各稱牧守公侯,奉表迎晉天子還都洛陽,諸君以為何如?」誠能如是,倒也完名全節,可惜言不由衷。尚書胡睦進言道:「陛下聖德應天,宜登大位,晉氏衰微,遠竄江表,豈尚能總馭英雄,混一四海麼?」看汝能長為閔臣否?閔欣然道:「胡尚書可謂識機知命,我當勉從。」遂至南郊即位,公然稱帝,易趙號魏,複姓冉氏。(被禁止)永興,追尊祖隆為元皇帝,父曜為高皇帝,奉母王氏為皇太后,妻董氏為皇后,子智為皇太子,餘子亦皆封王。命李農為太宰,領太尉,錄尚書事,加封齊王,農諸子皆為縣公。文武各進位三等,封爵有差。並遣使持節,尉諭各處軍戍,一律免罪。
zhū jūn tún jiē bù shòu mìng, zhào xīn xìng wáng shí zhī, wén jiàn bèi shì, yě zài xiāng guó chēng dì, gǎi yuán yǒng níng. yòng rǔ yīn wáng kūn wèi xiāng guó, bìng shòu yáo yì zhòng wèi yòu chéng xiàng, dài yǐ shū lǐ. yì zhòng zi xiāng wèi biāo qí dà jiāng jūn, shí yì zhòng jù shè tóu, pú hóng jù fāng tóu, gè sī chēng xióng guān yòu, hù shēng yí jì. qín yōng liú mín, xiāng shuài guī hóng, hóng yǒu zhòng zhì shí yú wàn. yì zhòng kǒng hóng guò shèng nán zhì, qiǎn zi xiāng yǐn bīng jī hóng, wèi hóng suǒ pò. hóng suì zì chēng dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú, jiān sān qín wáng. jí qián qín zhī chuàng shǐ. qiě yīn chèn wén yǒu cǎo fù yīng wáng yī yǔ, nǎi gǎi xìng fú shì. hóng dì sān zi jiàn, shǎo xián gōng mǎ, yǒng wǔ yǒu lì, cháng wèi shí shì fù zǐ suǒ qīn ài, hóng yīn lì wèi shì zǐ. zhào jiāng má qiū, jì wǎng yī hóng, hóng mìng qiū wèi jūn shī jiāng jūn. qiū quàn hóng xiān shōu guān zhōng, rán hòu dōng zhēng tiān xià, hóng shēn fú qiū yán. nǎ zhī rén xīn bù cè, àn shā nán fáng, hóng yǐn qiū wèi zhī jǐ, qiū piān shì hóng ruò chóu jiā, yī wú xīn, yī yǒu xīn, liǎng rén zhōng xī nì tán, jì yǐ yàn yǐn, qiū jìng zhì dú rù jiǔ, quàn hóng tòng yǐn shù bēi. jí qiū cí yàn tuì chū, hóng fù zhōng hū rán jiǎo tòng, bù kě rěn nài, zì zhī zāo qiū àn suàn, jí zhào shì zǐ jiàn rù yǔ dào: wǒ yōng zhòng shí wàn, jù zhù xiǎn yào, rǎn mǐn mù róng jùn děng, běn kě zhǐ rì dàng píng, jiù shì yáo xiāng fù zǐ, yì zài wǒ zhǎng wò, suǒ yǐ chí chí rù guān, shí yù xiān qīng zhōng yuán, zài xíng xī lüè bù yì wèi shù zi suǒ qī, zhì wǒ zhòng dú. wǒ sǐ hòu, kàn rǔ xiōng dì wèi néng xiào wǒ, xiū de zài xiǎng zhōng yuán, bù rú gǔ xíng xī jìn, dé jù guān zhōng, yě hǎo dú bà yī fāng ne. yī má qiū shàng bù néng fáng, hái shuō néng píng dìng zhōng yuán, yě shì chī xiǎng. yán qì jìng sǐ. jiàn mì bù jǔ āi, jí lǜ qīn bīng wǎng bǔ má qiū. qiū zhēng an pái bīng jiǎ, jiāng chéng sàng wèi luàn, bù fáng fú jiàn yǐ xiān dào lái, jí qiè bù néng dǐ yù, lì bèi jiàn huī zhòng ná xià, yī dāo liǎng duàn, bào le fù chóu, rán hòu wèi fù fā sàng, chéng xí yí yè. qiě qiǎn shǐ xiàng jìn bào fù, zì xuē wáng hào, yòng jìn fēng jué. yuán lái hóng xiān jiàng jìn, jiàn qián huí. céng shòu fēng zhēng běi dà jiāng jūn, dū du hé běi zhū jūn shì, jì zhōu cì shǐ, guǎng chuān jùn gōng. cǐ shí jiàn jí zì chēng zhēng běi jiāng jūn, xiàng jìn qǐng mìng. zhào shí zhī fǔ jīng chēng dì, yě yù lóng luò fú jiàn, mìng wèi zhèn nán dà jiāng jūn, jiàn yáng wèi shòu mìng, zài fāng tóu xiū shàn gōng shì, dū bīng zhǒng mài, shì bù fù chū àn zhōng què bù shǔ bīng mǎ, móu qǔ guān zhōng.
諸軍屯皆不受命,趙新興王石祗,聞鑒被弒,也在襄國稱帝,改元永寧。用汝陰王琨為相國,並授姚弋仲為右丞相,待以殊禮。弋仲子襄為驃騎大將軍,時弋仲據灄頭,蒲洪據枋頭,各思稱雄關右,互生疑忌。秦雍流民,相率歸洪,洪有眾至十餘萬。弋仲恐洪過盛難制,遣子襄引兵擊洪,為洪所破。洪遂自稱大都督大將軍大單于,兼三秦王。即前秦之剏始。且因讖文有草付應王一語,乃改姓苻氏。洪第三子健,少嫻弓馬,勇武有力,嘗為石氏父子所親愛,洪因立為世子。趙將麻秋,既往依洪,洪命秋為軍師將軍。秋勸洪先收關中,然後東爭天下,洪深服秋言。哪知人心不測,暗殺難防,洪引秋為知己,秋偏視洪若仇家,一無心,一有心,兩人終夕昵談,繼以宴飲,秋竟置毒入酒,勸洪痛飲數杯。及秋辭宴退出,洪腹中忽然絞痛,不可忍耐,自知遭秋暗算,急召世子健入語道:「我擁眾十萬,據住險要,冉閔慕容俊等,本可指日蕩平,就是姚襄父子,亦在我掌握,所以遲遲入關,實欲先清中原,再行西略;不意為豎子所欺,致我中毒。我死後,看汝兄弟未能肖我,休得再想中原,不如鼓行西進,得踞關中,也好獨霸一方呢。」一麻秋尚不能防,還說能平定中原,也是痴想。言訖竟死。健秘不舉哀,即率親兵往捕麻秋。秋正安排兵甲,將乘喪為亂,不防苻健已先到來,急切不能抵禦,立被健麾眾拿下,一刀兩段,報了父仇,然後為父發喪,承襲遺業。且遣使向晉報訃,自削王號,用晉封爵。原來洪先降晉,見前回。曾受封征北大將軍,都督河北諸軍事,冀州刺史,廣川郡公。此時健即自稱征北將軍,向晉請命。趙石祗甫經稱帝,也欲籠絡苻健,命為鎮南大將軍,健佯為受命,在枋頭修繕宮室,督兵種麥,示不復出;暗中卻部署兵馬,謀取關中。
guān zhōng běn wèi zhào shǔ tǔ, yóu jiāng jūn wáng lǎng jū shǒu. lǎng zì zhǎng ān bēn luò yáng, fù zì luò yáng bēn xiāng guó, jiàn shàng wén. dāng shí dàn liú sī mǎ dù hóng, jū shǒu zhǎng ān. hóng cháng kǒng fú shì rù guān, yīn jiā jiè bèi. jí fú shì fù sǐ zi jì, yǐ fàng xīn le yī dà bàn, sì wén jiàn kè nóng zhú shě, gèng jué bù yǐ wèi yì, shuí zhī fú jiàn jìng zì chēng jìn zhēng xī dà jiāng jūn, dū du guān zhōng zhū jūn shì, lǐng yōng zhōu cì shǐ, jǐn zhòng xī xíng, zài méng jīn jià qǐ fú qiáo, dù hé zhí jìn. zhì dà zhòng bì jì, jiāng qiáo huǐ duàn, fǎng fú pò fǔ shěn zhōu, yǒu jìn wú tuì. jiàn dì xióng xiān qū zhì tóng guān, hóng shǐ dé bào, nǎi qiǎn bù jiāng zhāng xiān chū jù, yǔ xióng jiāo zhàn, dào hái bù fēn shèng fù. jí jiàn jì zhì, zhāng xiān shì gū nán dí, bài huí guān zhōng. jiàn suī dé zhàn shèng, yóu xiū jiān zhì hóng, bìng sòng míng mǎ zhēn bǎo, wèi jiāng zì zhì zhǎng ān, fèng hóng zūn hào. hóng yě lǜ fú jiàn huái zhà, gù yǔ shǔ lì dào: zhè suǒ wèi bì zhòng yán gān, míng míng shì yòu wǒ ne. nǎi jǐn zhào guān zhōng bīng shì, dōng chū jù jiàn. jiàn yǐ jìn cì chì shuǐ, qiǎn xióng lüè dì wèi běi, yòu zhuī jī zhāng xiān zhì yīn pán, bǎ tā qín zhù zài pài xiōng zi jīng páng xùn zhū chéng, suǒ zhì zhé xiàn. hóng chū zhǎng ān cái shù shí lǐ, dié jiē gè chù bài bào. yòu wén jiàn chéng shèng shā lái, jí dé miàn sè cāng huáng. bù zhòng jiàn zhǔ shuài shī sè, yuè fā jīng xīn, nǐ bēn wǒ táo, rú niǎo shòu sàn. hóng zhǐ shèng dé shù bǎi qí, yǎn jiàn dé bù néng duì dí, bìng bù gǎn zài huí zhǎng ān, suǒ xìng bēn wǎng sī zhú qù le.
關中本為趙屬土,由將軍王朗居守。朗自長安奔洛陽,復自洛陽奔襄國,見上文。當時但留司馬杜洪,居守長安。洪常恐苻氏入關,陰加戒備。及苻氏父死子繼,已放心了一大半,嗣聞健課農築舍,更覺不以為意,誰知苻健竟自稱晉征西大將軍,都督關中諸軍事,領雍州刺史,盡眾西行,在盟津架起浮橋,渡河直進。至大眾畢濟,將橋毀斷,仿佛破釜沈舟,有進無退。健弟雄先驅至潼關,洪始得報,乃遣部將張先出拒,與雄交戰,倒還不分勝負。及健繼至,張先勢孤難敵,敗回關中。健雖得戰勝,猶修箋致洪,並送名馬珍寶,謂將自至長安,奉洪尊號。洪也慮苻健懷詐,顧語屬吏道:「這所謂幣重言甘,明明是誘我呢。」乃盡召關中兵士,東出拒健。健已進次赤水,遣雄略地渭北,又追擊張先至陰槃,把他擒住;再派兄子菁旁徇諸城,所至輒陷。洪出長安才數十里,迭接各處敗報。又聞健乘勝殺來,急得面色倉皇。部眾見主帥失色,越發驚心,你奔我逃,如鳥獸散。洪只剩得數百騎,眼見得不能對敵,並不敢再回長安,索性奔往司竹去了。
jiàn jìng rù zhǎng ān, jù wèi dū chéng, qiǎn shǐ zhì jìn tíng gào jié, qiě xiàng huán wēn xiū hǎo. jiàn yǒu zhǎng shǐ jiǎ xuán shuò děng, qǐng yī liú bèi chēng hàn zhōng wáng gù shì, biǎo jiàn wèi guān zhōng dà dū dū dà dān yú qín wáng. jiàn yáng nù dào: wǒ qǐ jiù hǎo zuò qín wáng me? kuàng jìn shǐ wèi fǎn, wǒ suǒ yīng yǒu de guān jué, nán dào rǔ děng suǒ néng yù zhī me? zhòng shǐ wú yán. yuè nián wèi jìn mù dì yǒng hé qī nián, jìn shǐ yǐ guī, bù wén jiā fēng, tā fù mì shǐ xīn fù, fěng xuán shuò děng biǎo shàng zūn hào. xuán shuò děng bù gǎn bù cóng, suì qǐng jiàn wèi tiān wáng dà dān yú. jiàn shàng jiǎ xīng xīng de qiān ràng yī fān, zhì xuán shuò děng liǎng cì quàn jìn, biàn zì hào qín tiān wáng dà dān yú, jiàn yuán huáng shǐ. shǐ jiā chēng wèi qián qín. wèi shí liù guó zhōng zhī yī. dāng xià shàn zōng miào, zhì shè jì, lì qī qiáng shì wèi tiān wáng hòu, zi cháng wèi tiān wáng tài zǐ, dì xióng wèi chéng xiàng, dū du zhōng wài zhū jūn shì, jiān chē qí dà jiāng jūn, lǐng yōng zhōu cì shǐ. zì yú fēng bài bǎi guān, wèi zhì yǒu chà. yòu qiǎn shǐ sì chū, wèn mín jí kǔ, páng qiú jùn yì, chú qù zhào shí kē zhèng. guān zhōng rén mín, lài shì shǎo ān.
健竟入長安,據為都城,遣使至晉廷告捷,且向桓溫修好。健有長史賈玄碩等,請依劉備稱漢中王故事,表健為關中大都督大單于秦王。健佯怒道:「我豈就好做秦王麼?況晉使未返,我所應有的官爵,難道汝等所能預知麼?」眾始無言。越年為晉穆帝永和七年,晉使已歸,不聞加封,他復密使心腹,諷玄碩等表上尊號。玄碩等不敢不從,遂請健為天王大單于。健尚假惺惺的謙讓一番,至玄碩等兩次勸進,便自號秦天王大單于,建元皇始。史家稱為前秦。為十六國中之一。當下繕宗廟,置社稷,立妻強氏為天王后,子萇為天王太子,弟雄為丞相,都督中外諸軍事,兼車騎大將軍,領雍州刺史。自余封拜百官,位秩有差。又遣使四出,問民疾苦,旁求俊義,除去趙時苛政。關中人民,賴是少安。
zhào zhǔ zhī fāng yǔ rǎn mǐn xiāng chí, wú xiá xī gù, yīn cǐ jiàn dé cóng róng bù zhì, jù yǒu xī qín. rǎn mǐn yù běi xiàng gōng zhào, zhào zhǔ zhī yǐ qiǎn rǔ yīn wáng kūn, jí zhāng jǔ wáng lǎng děng, tǒng bīng shí wàn, nán xíng gōng mǐn. mǐn qiǎn rén lín jiāng chuán yǔ jìn shǐ dào: jié zéi rǎo luàn zhōng yuán, yǐ shù shí nián, jīn wǒ yǐ zhū qù jié shǒu, zhǐ yǒu yú dǎng wèi píng, jiāng dōng ruò néng gòng tǎo, kě jí fā bīng qián lái. jìn shǐ zhuǎn bào jìn tíng, tíng yì yǐ mǐn yì luàn zéi, zhì zhū bù cǎi. mǐn yù zì chū jù dí, kǒng lǐ nóng jū zhōng wèi biàn, jìng jiāng nóng yòu rù shā sǐ, bìng lù nóng sān zi. yǔ rén gòng shì, rén dé lì ér jǐ xiān shòu hài, rú lǐ nóng bèi, zuì bù zhí de. hái yǒu shàng shū lìng wáng mó, shì zhōng wáng yǎn, zhōng cháng shì yán zhèn zhào shēng děng, jù lián zuò nóng dǎng, jǐn bèi pián zhū, nǎi qiǎn wèi jiāng jūn wáng tài wèi qián fēng, chū jī zhào bīng, zì wèi hòu yīng.
趙主祗方與冉閔相持,無暇西顧,因此健得從容布置,據有西秦。冉閔欲北向攻趙,趙主祗已遣汝陰王琨,及張舉王朗等,統兵十萬,南行攻閔。閔遣人臨江傳語晉使道:「羯賊擾亂中原,已數十年,今我已誅去羯首,只有餘黨未平,江東若能共討,可即發兵前來。」晉使轉報晉廷,廷議以閔亦亂賊,置諸不睬。閔欲自出拒敵,恐李農居中為變,竟將農誘入殺死,並戮農三子。與人共事,人得利而己先受害,如李農輩,最不值得。還有尚書令王謨,侍中王衍,中常侍嚴震趙升等,俱連坐農黨,盡被駢誅,乃遣衛將軍王泰為前鋒,出擊趙兵,自為後應。
huì zhào rǔ yīn wáng kūn, nán rù hán dān, yǔ zhèn nán jiāng jūn liú guó, huì shī bìng jìn. tú cì yù zhe wáng tài, yī zhàn bài jī, sǐ shāng wàn yú rén. kūn tuì guī hán dān, guó yì hái tún fán yáng. jì ér guó yǔ duàn qín zhāng hè dù jìn tún děng, fù huì bīng gōng yè, mǐn qiǎn liú qún wèi xíng tái dū du, lǜ tóng zhū jiāng wáng tài cuī tōng zhōu chéng děng, gòng shí èr wàn zhòng, chū dǔ huáng chéng. mǐn zì tǒng jīng zú bā wàn jì jìn, yǔ liú guó dà zhàn cāng tíng, liú guó děng suī rán lián bīng, què shì jiāng lìng bù qí, zhòng xīn wèi yī, fǎn bù rú wèi bīng yī zhì, gǔ dòng yī gǔ ruì qì, dōng chōng xī zhuàng, zhuó bì liú guó lián hé jūn, gòng èr wàn bā qiān rén. guó děng bài dùn, jìn tún shāo chí yī bù, zhōng shuò bèi shā, cán zhòng jǐn kuì. mǐn zhèn lǚ guī yè, jīng qí zhēng gǔ, mián gèn bǎi yú lǐ, fǎng fú rú shí shì quán shèng shí. jì rù yè chéng, xíng yǐn zhì lǐ, qún xià huān wǔ. mǐn qiě yù lóng luò rén xīn, qiú cái xìng xué, tè bèi xuán xūn shù bó, lǐ zhēng lǒng xī xīn mì. mì zì chù dào, shǎo yǒu zhì cāo, bó xué néng wén, jīng cǎo lì shū, wèi shí kǎi fǎ, jí zhǎng, cháng dù mén huì jī, xiè jué jiāo yóu. liú cōng shí lè, zài sān zhēng zhào, zhōng bù kěn qǐ, jí dé mǐn zhēng shū, yī rán bù jiù, dàn fù shū dá mǐn dào:
會趙汝陰王琨,南入邯鄲,與鎮南將軍劉國,會師並進。途次遇着王泰,一戰敗績,死傷萬餘人。琨退歸邯鄲,國亦還屯繁陽。既而國與段勤張賀度靳豚等,復會兵攻鄴,閔遣劉群為行台都督,率同諸將王泰崔通周成等,共十二萬眾,出堵黃城。閔自統精卒八萬繼進,與劉國大戰蒼亭,劉國等雖然連兵,卻是將令不齊,眾心未壹,反不如魏兵一致,鼓動一股銳氣,東沖西撞,斫斃劉國連合軍,共二萬八千人。國等敗遁,靳豚稍遲一步,中槊被殺,殘眾盡潰。閔振旅歸鄴,旌旗鉦鼓,綿亘百餘里,仿佛如石氏全盛時。既入鄴城,行飲至禮,群下歡舞。閔且欲籠絡人心,求才興學,特備玄纁束帛,禮征隴西辛謐。謐字處道,少有志操,博學能文,精草隸書,為時楷法,及長,嘗杜門晦跡,謝絕交遊。劉聰石勒,再三徵召,終不肯起,及得閔征書,依然不就,但復書答閔道:
xī xǔ yóu cí yáo, yǐ tiān xià ràng zhī, quán qí qīng gāo zhī jié. bó yí qù guó, zhī tuī táo shǎng, jiē xiǎn shǐ dié, chuán zhī wú qióng, cǐ wǎng ér bù fǎn zhě yě. rán xián rén jūn zǐ, suī jū miào táng zhī shàng, wú yì shān lín zhī zhōng, sī qióng lǐ jǐn xìng zhī miào, qǐ yǒu shí zhī zhě yé? shì gù bù yīng yú huò nán zhě, fēi wèi bì zhī, dàn míng xīn zhì qù, ér yǔ jí huì ěr. mì wén wù jí zé biàn, dōng xià shì yě, zhì gāo zé wēi, lèi qí shì yě. jūn wáng gōng yǐ chéng yǐ, ér jiǔ chù zhī, fēi suǒ yǐ gù wàn quán, yuǎn wēi wáng zhī huò yě. yí yīn zī dà jié, guī shēn běn cháo, zhǐ jìn. bì yǒu xǔ yóu bó yí zhī lián, xiǎng qiáo sōng zhī shòu, yǒng wèi shì fǔ, qǐ bù měi zāi?
昔許由辭堯,以天下讓之,全其清高之節。伯夷去國,之推逃賞,皆顯史牒,傳之無窮,此往而不返者也。然賢人君子,雖居廟堂之上,無異山林之中,斯窮理盡性之妙,豈有識之者耶?是故不嬰於禍難者,非為避之,但冥心至趣,而與吉會爾。謐聞物極則變,冬夏是也,致高則危,累棊是也。君王功已成矣,而久處之,非所以顧萬全,遠危亡之禍也。宜因茲大捷,歸身本朝,指晉。必有許由伯夷之廉,享喬松之壽,永為世輔,豈不美哉?
fù shū jì qù, shàng kǒng mǐn bù kěn fàng guò, jìng zì gān jué lì, bù shí ér sǐ. bù méi gāo rén. mǐn zěn kěn tīng cóng mì yán, yòu qǐ bù qí shí wàn rén, wǎng gōng xiāng guó. fēng cì zǐ yìn wèi tài yuán wáng, jìn hào dà dān yú, shǔ biāo qí dà jiāng jūn, pèi yǐ jiàng hú qiān rén, lìng tā jū shǒu. guāng lù dài fū wéi yòu jiàn yán: jiàng hú nán shì, qiě bù yí fǎng chēng dān yú. nǎ zhī mǐn wén yán dà nù, fǎn zé yòu lí jiān róng yí, bǎ tā chù zhǎn, bìng shā xiǎo zi bó yáng, zhí dǐ xiāng guó chéng xià, sì miàn wéi gōng. shàng zhú tǔ shān, xià chuān dì dào, yǎng dēng fǔ záo, shì pò jiān chéng. zhào zhǔ zhī dū bīng gù shǒu, zhī chí zhì bǎi yú rì, xìng hái wú yàng. mǐn lìng jūn shì zhú shì fǎn gēng, wèi jiǔ chí jì, yú shì zhī xiāng gù huáng jí, zì qù dì hào, gǎi chēng zhào wáng. shǐ zhāng jǔ yì yàn qǐ shī, xǔ sòng chuán guó xǐ, qiǎn zhāng chūn fù shè tóu, xiàng yáo yì zhòng chù qiú yuán. yì zhòng jí mìng zi xiāng lǜ qí bīng sān wàn bā qiān, wǎng yuán xiāng guó, jiù shì yàn wáng mù róng jùn, yě lìng jiāng jūn yuè wǎn, lǜ qí bīng sān wàn rén, jiù zhào jù wèi. zài jiā zhào rǔ yīn wáng shí kūn, yòu cóng jì zhōu fù jí, sān fāng huì hé, gòng dé jìn zú shí yú wàn, zhí bī mǐn lěi. mǐn shǐ jiāng jūn hú mù yù xiāng, sūn wēi yù kūn, bìng jiē zhàn bài, jié shēn dùn hái. mǐn zì nǐ chū jī, wèi jiāng jūn wáng tài jiàn zǔ dào: jīn xiāng guó wèi píng, wài yuán yún jí, ruò wǒ jūn chū zhàn, bì zhì fù bèi shòu dí, qǐ fēi wēi dào? bù ruò gù lěi xiāng chí, sì xì ér dòng, fāng bǎo wàn quán. kuàng bì xià qīn lín xíng zhèn, wàn mù gòng zhān, yī huò cuò shī, dà shì qù le, qǐng chí zhòng wù chū, chén yuàn lǜ zhū jiāng wèi bì xià pò dí. mǐn diǎn shǒu chēng shì. hū yóu dào shì fǎ ráo jìn yán dào: bì xià wéi gōng xiāng guó, kuàng rì yú nián, shàng wú chǐ cùn gōng xiào, jīn qún kòu qū zhì, yòu bì nán bù jī, shì wèn jiāng rú hé shǐ zhòng lī? qiě tài bái rù mǎo, dāng yīng zhào fēn, bǎi zhàn bǎi kè, hé dài chóu chú. mǐn bèi tā yī shuō, bù yóu de méi fēi sè wǔ, rǎng mèi dà yán dào: wǒ jì jué le, gǎn yán bù zhàn zhě zhǎn! nǎi qīng lěi chū fā, yǔ yáo xiāng duì zhèn jiāo fēng. kě qiǎo shí kūn cóng dōng miàn chí lái, yuè wǎn cóng xī miàn qū zhì, chén tóu dà qǐ, jīng dòng mǐn jūn. zhào zhǔ shí zhī, yòu yóu chéng zhōng chōng chū, qián hòu zuǒ yòu, sì jí gōng mǐn. mǐn jūn zài wài rì jiǔ, yǐ jīng pí bì, nǎ lǐ dǎng dé zhù sì miàn bīng mǎ, dùn shí dà kuì, xiān zǒu de dé táo xìng mìng, hòu zǒu de dōu zuò guǐ nú.
復書既去,尚恐閔不肯放過,竟自甘絕粒,不食而死。不沒高人。閔怎肯聽從謐言,又起步騎十萬人,往攻襄國。封次子胤為太原王,進號大單于,署驃騎大將軍,配以降胡千人,令他居守。光祿大夫韋祐諫言:「降胡難恃,且不宜仿稱單于。」哪知閔聞言大怒,反責祐離間戎夷,把他處斬,並殺謏子伯陽,直抵襄國城下,四面圍攻。上築土山,下穿地道,仰登俯鑿,誓破堅城。趙主祗督兵固守,支持至百餘日,幸還無恙。閔令軍士築室返耕,為久持計,於是祗相顧惶急,自去帝號,改稱趙王。使張舉詣燕乞師,許送傳國璽,遣張春赴灄頭,向姚弋仲處求援。弋仲即命子襄率騎兵三萬八千,往援襄國,就是燕王慕容俊,也令將軍悅綰,率騎兵三萬人,救趙拒魏。再加趙汝陰王石琨,又從冀州赴急,三方會合,共得勁卒十餘萬,直逼閔壘。閔使將軍胡睦御襄,孫威御琨,並皆戰敗,孑身遁還。閔自擬出擊,衛將軍王泰諫阻道:「今襄國未平,外援雲集,若我軍出戰,必至腹背受敵,豈非危道?不若固壘相持,伺隙而動,方保萬全。況陛下親臨行陣,萬目共瞻,一或挫失,大事去了,請持重勿出,臣願率諸將為陛下破敵。」閔點首稱是。忽由道士法饒進言道:「陛下圍攻襄國,曠日逾年,尚無尺寸功效,今群寇趨至,又避難不擊,試問將如何使眾哩?且太白入昴,當應趙分,百戰百克,何待躊躇。」閔被他一說,不由的眉飛色舞,攘袂大言道:「我計決了,敢言不戰者斬!」乃傾壘出發,與姚襄對陣交鋒。可巧石琨從東面馳來,悅綰從西面趨至,塵頭大起,驚動閔軍。趙主石祗,又由城中衝出,前後左右,四集攻閔。閔軍在外日久,已經疲敝,哪裡擋得住四面兵馬,頓時大潰,先走的得逃性命,後走的都做鬼奴。
mǐn yǔ shí yú qí pàn mìng fēi pǎo, zǒu hái yè chéng, nǎ zhī cì zǐ rǎn yìn, yǐ bèi jiàng hú zhí zhù, wǎng jiàng xiāng guó. yè zhōng dà luàn, suǒ yǒu sī kōng shí pú, shàng shū lìng xú jī, chē qí jiāng jūn hú mù, shì zhōng lǐ chēn, zhōng shū jiān lú chén yǐ xià, jǐn bèi shā sǐ, rén wù jiān jǐn, dào zéi fēng qǐ, sī jì dà jī, rén zì xiāng shí. mǐn yǐ qián rù yè zhōng, yè rén shàng wèi wén zhī, nèi wài xiōng xiōng. é yán mǐn yǐ bài méi, shè shēng xiào wèi zhāng ài, quàn mǐn qīn chū fǔ wèi, ān dìng zhòng xīn. mǐn nǎi zhì nán jiāo shōu láo jūn shì, é yán shǎo xī, suì zhū dào shì fǎ ráo fù zǐ, zhī jiě yǐ xùn, zhuī zūn wéi xiǎo wèi dà sī tú, yǐ jīng chí le. yī miàn sōu zú bǔ chéng, zài tú yù dí. yáo xiāng yǐ hái jūn shè tóu, yáo yì zhòng zé tā bù qín rǎn mǐn, zhàng xiāng bǎi xià, wéi bù fù yòng bīng. yàn jiāng yuè wǎn, yě jí tuì qù, dú zhào zhǔ zhī gèng qiǎn bù jiāng liú xiǎn, lǜ zhòng qī wàn, zài gōng rǎn mǐn, jìn cì míng guāng gōng, qù yè zhǐ èr shí sān lǐ. mǐn jí zhào wèi jiāng jūn wáng tài, shāng yì jù dí fāng fǎ. tài hèn qián yán bù yòng, tuō bìng bù rù. zhì mǐn qīn wǎng fǎng wèn, tài réng gù chēng bìng dǔ, bù néng cān yì. mǐn bù jīn dà nù, hái gōng yǔ zuǒ yòu dào: kě hèn bā nú, nǎi gōng qǐ dìng yào kào tā, cái dé bǎo mìng ma? wǒ dāng xiān miè qún niè, zài zhǎn wáng tài. shuō zhe, biàn xī zhòng jǐn chū, pàn sǐ shā qù, dé pò xiǎn jūn, zhuī zhì yáng píng, chéng shì zhǎn shā, dé shǒu jí sān wàn yú kē, shā dé xiǎn qióng cù shī cuò, jǐ hū wú lù kě bēn, bù dé yǐ qiǎn shǐ qǐ xiáng, qíng yuàn shā zhī zì xiào. mǐn nǎi zòng xiǎn shǐ qù, zì hái yè zhōng. zuǒ yòu mì chéng mǐn zhǐ, wū yán wáng tài jiāng pàn bēn rù qín. mǐn zhèng yào shā tài, tīng dé cǐ yǔ, hǎo sì huǒ shàng tiān yóu, lì mìng jiāng tài chù zhǎn, bìng yí sān zú.
閔與十餘騎拚命飛跑,走還鄴城,那知次子冉胤,已被降胡執住,往降襄國。鄴中大亂,所有司空石璞,尚書令徐機,車騎將軍胡睦,侍中李綝,中書監盧諶以下,盡被殺死,人物殲盡,盜賊蜂起,司冀大飢,人自相食。閔已潛入鄴中,鄴人尚未聞知,內外恟恟。訛言閔已敗沒,射聲校尉張艾,勸閔親出撫慰,安定眾心。閔乃至南郊收勞軍士,訛言少息,遂誅道士法饒父子,支解以徇,追尊韋謏為大司徒,已經遲了。一面搜卒補乘,再圖禦敵。姚襄已還軍灄頭,姚弋仲責他不擒冉閔,杖襄百下,惟不復用兵。燕將悅綰,也即退去,獨趙主祗更遣部將劉顯,率眾七萬,再攻冉閔,進次明光宮,去鄴止二十三里。閔急召衛將軍王泰,商議拒敵方法。泰恨前言不用,託病不入。至閔親往訪問,泰仍固稱病篤,不能參議。閔不禁大怒,還宮語左右道:「可恨巴奴,乃公豈定要靠他,才得保命嗎?我當先滅群孽,再斬王泰。」說着,便悉眾盡出,拚死殺去,得破顯軍,追至陽平,乘勢斬殺,得首級三萬餘顆,殺得顯窮蹙失措,幾乎無路可奔,不得已遣使乞降,情願殺祗自效。閔乃縱顯使去,自還鄴中。左右密承閔旨,誣言王泰將叛奔入秦。閔正要殺泰,聽得此語,好似火上添油,立命將泰處斬,並夷三族。
guò le zā yuè, guǒ dé liú xiǎn lái wén, bào chēng shā zhào zhǔ zhī, jí chéng xiàng lè ān wáng bǐng, tài bǎo zhāng jǔ, tài zǎi zhào shù děng shí yú rén, jù dìng xiāng guó, nà zhì qǐng mìng. mǐn xǐ rú suǒ wàng, shàng wèi dá fù, nà zhào zhǔ zhī de tóu lú, yǐ zì xiāng guó xiàn rù yè zhōng. mǐn lìng xuán shì sān rì, fén zhū tōng qú, nǎi fēng xiǎn wèi dà dān yú, lǐng jì zhōu mù. kàn guān tīng zhe! zhào zhǔ zhī chēng dì xiāng guó, zhǐ yuè yī nián, biàn jí zāo shì, hòu zhào zhì shì nǎi wáng, zǒng jì hòu zhào zì shí lè jiàn guó, zhì zhī yǐ yì liù rén, gòng dé qī zhǔ, zhǐ hé chéng èr shí sān nián. le jié hòu zhào. liú xiǎn jiàng mǐn, cái yuè bǎi rì, yòu yù zì shàng zūn hào, móu xí rǎn mǐn, piān bèi mǐn yù xiān tàn zhī, fā bīng yāo jī, shā tuì xiǎn bīng, xiǎn láng bèi zǒu hái. dàn mǐn suī dé shèng, suǒ xiá gè tǔ, yǐ jiē wǎ jiě. xú zhōu cì shǐ liú qǐ, yǎn zhōu cì shǐ wèi tǒng, yù zhōu cì shǐ zhāng yù, jīng zhōu cì shǐ lè hóng, jù jǔ zhōu jiàng jìn. hái yǒu wèi píng nán jiāng jūn gāo táng, zhēng lǔ jiāng jūn lǚ hù, zhí zhù luò zhōu cì shǐ zhèng xì, yě xiàng jìn qǐng jiàng. yòu rú gù zhào jiāng zhōu chéng tún lǐn qiū, gāo áng tún yě wáng, lè lì tún xǔ chāng, lǐ lì tún wèi guó, yì lù xù guī jìn, jiù shì liú xiǎn jù zhù xiāng guó, suī jīng lǚ bài, yě jū rán jiàn hào chēng zūn, qiě lǜ zhòng gōng wèi cháng shān. cháng shān tài shǒu sū yàn, fēi shǐ zhì yè chéng qǐ yuán. mǐn shǐ tài zǐ zhì liú shǒu yè chéng, yǐ dà jiāng jūn jiǎng gàn wèi fǔ, zì lǜ ruì qí bā qiān rén, wǎng jiù cháng shān, yī zhàn què dí. xiǎn qián jūn dà sī mǎ shí níng, jǔ zǎo qiáng chéng jiàng mǐn, mǐn shì yì shèng, gèng jìn bīng zhuī xiǎn. xiǎn bēn hái xiāng guó, dà jiāng jūn cáo fú jū, zhī xiǎn wú chéng, jìng wèi mǐn nèi yīng, kāi mén nà rù zhuī jūn. xiǎn wú chù bēn bì, yǎn jiàn wèi mǐn jūn suǒ kùn, luàn rèn fēn shī, suǒ yǒu jiā juàn jí wěi shǔ gōng qīng, yī gǔ nǎo ér tú shā jìng jǐn. yòu fàng qǐ yī bǎ wú míng huǒ lái, huǐ qù xiāng guó gōng shì fán xiāng guó yí mín, jǐn bèi mǐn qū zhì yè zhōng. kě lián shí shì yí zhǒng, dān shèng le yī gè rǔ yīn wáng kūn, xì shì shí hǔ yòu zǐ, tā yǐ nòng dé wú bīng wú xiǎng, méi nài hé qiè lǐng qī qiè, nán zǒu jiàn kāng, xiàng jìn qǐ lián, bǎo tā yī mài. jìn tíng zhuī niàn sù chóu, zěn kěn xiāng róng, lì jiāng kūn bǎng fù qǐ lái, qū chū shì cáo, yī dāo liǎng duàn. kūn qī qiè yì tóng shí pián shǒu, yú shì shí shì suì jué. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
過了匝月,果得劉顯來文,報稱殺趙主祗,及丞相樂安王炳,太保張舉,太宰趙庶等十餘人,據定襄國,納質請命。閔喜如所望,尚未答覆,那趙主祗的頭顱,已自襄國獻入鄴中。閔令懸示三日,焚諸通衢,乃封顯為大單于,領冀州牧。看官聽着!趙主祗稱帝襄國,只越一年,便即遭弒,後趙至是乃亡,總計後趙自石勒建國,至祗已易六人,共得七主,只合成二十三年。了結後趙。劉顯降閔,才閱百日,又欲自上尊號,謀襲冉閔,偏被閔預先探知,發兵邀擊,殺退顯兵,顯狼狽走還。但閔雖得勝,所轄各土,已皆瓦解。徐州刺史劉啟,兗州刺史魏統,豫州刺史張遇,荊州刺史樂弘,俱舉州降晉。還有魏平南將軍高棠,征虜將軍呂護,執住洛州刺史鄭系,也向晉請降。又如故趙將周成屯廩邱,高昂屯野王,樂立屯許昌,李歷屯衛國,亦陸續歸晉,就是劉顯據住襄國,雖經屢敗,也居然僭號稱尊,且率眾攻魏常山。常山太守蘇彥,飛使至鄴城乞援。閔使太子智留守鄴城,以大將軍蔣干為輔,自率銳騎八千人,往救常山,一戰卻敵。顯前軍大司馬石寧,舉棗強城降閔,閔勢益盛,更進兵追顯。顯奔還襄國,大將軍曹伏駒,知顯無成,竟為閔內應,開門納入追軍。顯無處奔避,眼見為閔軍所困,亂刃分屍,所有家眷及偽署公卿,一古腦兒屠殺淨盡。又放起一把無名火來,毀去襄國宮室;凡襄國遺民,盡被閔驅至鄴中。可憐石氏遺種,單剩了一個汝陰王琨,系是石虎幼子,他已弄得無兵無餉,沒奈何挈領妻妾,南走建康,向晉乞憐,保他一脈。晉廷追念宿仇,怎肯相容,立將琨綁縛起來,驅出市曹,一刀兩段。琨妻妾亦同時駢首,於是石氏遂絕。小子有詩嘆道:
mò dào yí móu kě bù zāng, zǔ zōng jī è bō yú yāng.
莫道貽謀可不臧,祖宗積惡播餘殃。
jié hú yī bài wú yí lèi, dào dǐ xiōng rén shì sù wáng.
羯胡一敗無遺類,到底凶人是速亡。
jìn jì shā sǐ shí kūn, yòu xiǎng chèn zhè jī huì, guī fù zhōng yuán. yù zhī chéng gōng yǔ fǒu, dài xiǎo zi xià huí zài xiáng.
晉既殺死石琨,又想趁這機會,規復中原。欲知成功與否,待小子下回再詳。
--------
rǎn mǐn chéng shí shì zhī bì, qǐ miè shí shì, sǎo jǐn jié hú, jiàn dì hào, fù yuán xìng, shuō zhě wèi qí zhì bù wàng jìn, lín jiāng hū zhù, shè jìn guǒ zhāo ér yòng zhī, yì yī duàn pǐ dī zhī liú yà. wú yì bù rán. duàn pǐ dī zhī hài liú kūn, wú yóu hèn qí mèi gōng xùn sī, bù néng yǐ yàn cì shù yán, suì wèi zhī shù. bǐ mǐn méng nǎi fù zhī yú yìn, shòu shí shì zhī huàn yǎng, yǔ yǐ gāo guān, gěi yǐ hòu lù, dà mǎ yóu zhī bào zhǔ, mǐn yóu rén ěr, hé jìng bù gù sī ēn, duì chǒng wǒ róng wǒ zhě ér fǎn shì zhī? kuàng jié suī yì zú, yuǎn xì cóng tóng, bì yù jǐn jiān wú yí, shè xīn hé dú? shì kě rěn shú bù kě rěn? ér wèi qí néng gù zǔ guó, bì wú shì lǐ. qí suǒ yǐ lín jiāng xiāng hū zhě, jù zhào zhǔ zhī zhī è qí bèi, yǔ qín wáng jiàn zhī chè qí zhǒu, bù dé yǐ ér wèi jiāng bó zhī qiú ěr. jìn tíng zhī zhì zhū bù lǐ, wú yóu xìng jìn lì zhī bù wèi lǐ nóng yě. ruò zhào zhǔ zhī zhī zhōng guī yǔn miè, yǔ rǔ yīn wáng kūn zhī bèi shā jiàn kāng, fù cháo zhī xià, zhì wú wán luǎn, cǐ nǎi shí lè fù zǐ zhī niè bào, bù rú shì bù zú yǐ bào qí è yě, yú tā rén hū hé yóu?
冉閔乘石氏之敝,起滅石氏,掃盡羯胡,僭帝號,復原姓,說者謂其志不忘晉,臨江呼助,設晉果招而用之,亦一段匹磾之流亞。吾意不然。段匹磾之害劉琨,吾猶恨其昧公徇私,不能以厭次數言,遂為之恕。彼閔蒙乃父之餘廕,受石氏之豢養,予以高官,給以厚祿,大馬猶知報主,閔猶人耳,何竟不顧私恩,對寵我榮我者而反噬之?況羯雖異族,遠系從同,必欲盡殲無遺,設心何毒?是可忍孰不可忍?而謂其能顧祖國,必無是理。其所以臨江相呼者,懼趙主祗之扼其背,與秦王健之掣其肘,不得已而為將伯之求耳。晉廷之置諸不理,吾猶幸晉吏之不為李農也。若趙主祗之終歸隕滅,與汝陰王琨之被殺建康,覆巢之下,致無完卵,此乃石勒父子之孽報,不如是不足以暴其惡也,於他人乎何尤?