rú lín
儒林

fú màn róng hé tóng zhī fàn chēn yán zhí zhī hè qiàn zi gé sī mǎ yún biàn huá
伏曼容 何佟之 范縝 嚴植之 賀蒨 子革 司馬筠 卞華

cuī líng ēn kǒng qiān lú guǎng shěn jùn tài shǐ shū míng kǒng zǐ qū huáng kǎn
崔靈恩 孔僉 盧廣 沈峻 太史叔明 孔子袪 皇侃

hàn shì chéng qín fán shū, dà hóng rú xùn, tài xué shēng tú, dòng yǐ wàn shù, jùn guó hóng shě, xī jiē chōng mǎn. xué yú shān zé zhě, zhì huò jiù wèi liè sì, qí shèng yě rú shì. hàn mò sàng luàn, qí dào suì shuāi. wèi zhèng shǐ yǐ hòu, réng shàng xuán xū zhī xué, wèi rú zhě gài guǎ. shí xún biàn zhì yú zhī tú, suī shān dìng xīn lǐ, gǎi guān zhí, wèi néng yì sú yí fēng. zì shì zhōng yuán héng kuì, yì guān tiǎn jǐn jiāng zuǒ cǎo chuàng, rì bù xiá gěi yǐ qì yú sòng qí. guó xué shí huò kāi zhì, ér quàn kè wèi bó, jiàn zhī bù jí shí nián, gài qǔ wén jù, fèi zhī duō lì shì sì, qí qì yě hū zhū. xiāng lǐ mò huò kāi guǎn, gōng qīng hǎn tōng jīng shù. cháo tíng dà rú, dú xué ér fú kěn yǎng zhòng hòu shēng gū lòu, yōng jīng ér wú suǒ jiǎng xí. sān dé liù yì, qí fèi jiǔ yǐ.
漢氏承秦燔書，大弘儒訓，太學生徒，動以萬數，郡國黌舍，悉皆充滿。學於 山澤者，至或就為列肆，其盛也如是。漢末喪亂，其道遂衰。魏正始以後，仍尚玄 虛之學，為儒者蓋寡。時荀抃、摯虞之徒，雖刪定新禮，改官職，未能易俗移風。 自是中原橫潰，衣冠殄盡；江左草創，日不暇給；以迄於宋、齊。國學時或開置， 而勸課未博，建之不及十年，蓋取文具，廢之多歷世祀，其棄也忽諸。鄉里莫或開 館，公卿罕通經術。朝廷大儒，獨學而弗肯養眾；後生孤陋，擁經而無所講習。三 德六藝，其廢久矣。

gāo zǔ yǒu tiān xià, shēn mǐn zhī, zhào qiú shuò xué, zhì wǔ lǐ, dìng liù lǜ, gǎi dòu lì, zhèng quán héng. tiān jiān sì nián, zhào yuē: èr hàn dēng xián, mò fēi jīng shù, fú yīng yǎ dào, míng lì xíng chéng. wèi jìn fú dàng, rú jiào lún xiē, fēng jié wǎng shù, yì cǐ zhī yóu. zhèn rì zè bà cháo, sī wén jùn yì, shōu shì dé rén, shí wéi chóu jiǎng. kě zhì wǔ jīng bó shì gè yī rén, guǎng kāi guǎn yǔ, zhāo nèi hòu jìn. yú shì yǐ píng yuán míng shān bīn wú xìng shěn jùn jiàn píng yán zhí zhī huì jī hè qiàn bǔ bó shì, gè zhǔ yī guǎn. guǎn yǒu shù bǎi shēng, gěi qí xì lǐn. qí shè cè tōng míng zhě, jí chú wèi lì. shí shù yuè jiān, huái jīng fù jí zhě yún huì jīng shī. yòu xuǎn qiǎn xué shēng rú huì jī yún mén shān, shòu yè yú lú jiāng hé yìn. fēn qiǎn bó shì jì jiǔ, dào zhōu jùn lì xué. qī nián, yòu zhào yuē: jiàn guó jūn mín, lì jiào wèi shǒu, dǐ shēn lì xíng, yóu hū jīng shù. zhèn zhào jī míng mìng, guāng zhái qū yǔ, suī gēng yún yǎ yè, bàng chǎn yì wén, ér chéng qì wèi guǎng, zhì běn yóu què. fēi yǐ róng fàn guì yóu, nà zhū guǐ dù sī yù shì dūn ràng chǐ, zì jiā xíng guó. jīn shēng xùn suǒ jiàn, róng xià tóng fēng. yí dà qǐ yǎng xiào, bó yán zhòu zǐ, wù bǐ shí lún, hóng cǐ sān dé, shǐ táo jūn yuǎn bèi, wēi yán zài biǎo. yú shì huáng tài zi huáng zǐ zōng shì wáng hóu shǐ jiù yè yān. gāo zǔ qīn qū yú jià, shì diàn yú xiān shī xiān shèng, shēn zhī yǐ yàn yǔ, láo zhī yǐ shù bó, jì jì yān, yáng yáng yān, dà dào zhī xíng yě rú shì. qí fú màn róng hé tóng zhī fàn chēn, yǒu jiù míng yú shì wèi shí rú zhě, yán zhí zhī hè qiàn děng shǒu yīng zī xuǎn. jīn bìng zhuì wèi rú lín chuán yún.
高祖有天下，深愍之，詔求碩學，治五禮，定六律，改斗歷，正權衡。天監四 年，詔曰：「二漢登賢，莫非經術，服膺雅道，名立行成。魏、晉浮蕩，儒教淪歇， 風節罔樹，抑此之由。朕日昃罷朝，思聞俊異，收士得人，實惟酬獎。可置《五經》 博士各一人，廣開館宇，招內後進。」於是以平原明山賓、吳興沈峻、建平嚴植之、 會稽賀蒨補博士，各主一館。館有數百生，給其餼廩。其射策通明者，即除為吏。 十數月間，懷經負笈者雲會京師。又選遣學生如會稽雲門山，受業於廬江何胤。分 遣博士祭酒，到州郡立學。七年，又詔曰：「建國君民，立教為首，砥身礪行，由 乎經術。朕肇基明命，光宅區宇，雖耕耘雅業，傍闡藝文，而成器未廣，志本猶闕。 非以熔范貴游，納諸軌度；思欲式敦讓齒，自家刑國。今聲訓所漸，戎夏同風。宜 大啟癢斅，博延胄子，務彼十倫，弘此三德，使陶鈞遠被，微言載表。」於是皇太 子、皇子、宗室、王侯始就業焉。高祖親屈輿駕，釋奠於先師先聖，申之以宴語， 勞之以束帛，濟濟焉，洋洋焉，大道之行也如是。其伏曼容、何佟之、范縝，有舊 名於世；為時儒者，嚴植之、賀蒨等首膺茲選。今並綴為《儒林傳》雲。

fú màn róng, zì gōng yí, píng chāng ān qiū rén. zēng zǔ tāo, jìn zhù zuò láng. fù yìn zhī, sòng sī kōng zhǔ bù. màn róng zǎo gū, yǔ mǔ xiōng kè jū nán hǎi. shǎo dǔ xué, shàn lǎo yì, tì tǎng hǎo dà yán, cháng yún: hé yàn yí yì zhōng jiǔ shì. yǐ wú guān zhī, yàn liǎo bù xué yě, gù zhī píng shū yǒu suǒ duǎn. jù tú jiào shòu yǐ zì yè. wèi biāo qí xíng cān jūn. sòng míng dì hǎo zhōu yì, jí cháo chén yú qīng shǔ diàn jiǎng, zhào màn róng zhí jīng. màn róng sù měi fēng cǎi, dì héng yǐ fāng jī shū yè, shǐ wú rén lù tàn wēi huà shū yè xiàng yǐ cì zhī. qiān sī tú cān jūn. yuán càn wèi dān yáng yǐn, qǐng wèi jiāng níng lìng, rù bài shàng shū wài bīng láng. shēng míng mò, wèi fǔ guó zhǎng shǐ nán hǎi tài shǒu. qí chū, wèi tōng zhí sàn qí shì láng. yǒng míng chū, wèi tài zǐ lǜ gèng lìng, shì huáng tài zǐ jiǎng. wèi jiāng jūn wáng jiǎn shēn xiāng jiāo hǎo, lìng yǔ hé nèi sī mǎ xiàn wú jùn lù chéng gòng zhuàn sàng fú yì, jì chéng, yòu yù yǔ zhī dìng lǐ lè. huì jiǎn hōng, qiān zhōng shū shì láng dà sī mǎ zī yì cān jūn, chū wèi wǔ chāng tài shǒu. jiàn wǔ zhōng, rù bài zhōng sàn dài fū. shí míng dì bù zhòng rú shù, màn róng zhái zài wǎ guān sì dōng, shī gāo zuò yú tīng shì, yǒu bīn kè zhé shēng gāo zuò wèi jiǎng shuō, shēng tú cháng shù shí bǎi rén. liáng tái jiàn, yǐ màn róng jiù rú, zhào bài sī mǎ, chū wèi lín hǎi tài shǒu. tiān jiān yuán nián, zú guān, shí nián bā shí èr. wèi zhōu yì máo shī sàng fú jí jiě lǎo zhuāng lùn yǔ yì. zi péng, zài liáng lì chuán.
伏曼容，字公儀，平昌安丘人。曾祖滔，晉著作郎。父胤之，宋司空主簿。曼 容早孤，與母兄客居南海。少篤學，善《老》、《易》，倜儻好大言，常云：「何 晏疑《易》中九事。以吾觀之，晏了不學也，故知平叔有所短。」聚徒教授以自業。 為驃騎行參軍。宋明帝好《周易》，集朝臣於清暑殿講，詔曼容執經。曼容素美風 采，帝恆以方嵇叔夜，使吳人陸探微畫叔夜像以賜之。遷司徒參軍。袁粲為丹陽尹， 請為江寧令，入拜尚書外兵郎。升明末，為輔國長史、南海太守。齊初，為通直散 騎侍郎。永明初，為太子率更令，侍皇太子講。衛將軍王儉深相交好，令與河內司 馬憲、吳郡陸澄共撰《喪服義》，既成，又欲與之定禮樂。會儉薨，遷中書侍郎、 大司馬諮議參軍，出為武昌太守。建武中，入拜中散大夫。時明帝不重儒術，曼容 宅在瓦官寺東，施高坐於聽事，有賓客輒升高坐為講說，生徒常數十百人。梁台建， 以曼容舊儒，召拜司馬，出為臨海太守。天監元年，卒官，時年八十二。為《周易》、 《毛詩》、《喪服集解》、《老》、《莊》、《論語義》。子芃，在《良吏傳》。

hé tóng zhī, zì shì wēi, lú jiāng qián rén, yù zhōu cì shǐ yùn liù shì sūn yě. zǔ shào zhī, sòng yuán wài sàn qí cháng shì. fù xīn, qí fèng cháo qǐng. tóng zhī shǎo hǎo sān lǐ, shī xīn dú xué, qiáng lì zhuān jīng, shǒu bù chuò juǎn, dú lǐ lùn èr bǎi piān, lüè jiē shàng kǒu. shí tài wèi wáng jiǎn wèi shí rú zōng, yǎ xiàng tuī zhòng. qǐ jiā yáng zhōu cóng shì, réng wèi zǒng míng guǎn xué shì, pín qiān sī tú chē qí cān jūn shì shàng shū cí bù láng. qí jiàn wǔ zhōng, wèi zhèn běi jì shì cān jūn, shì huáng tài zi jiǎng, lǐng dān yáng yì zhōng zhèng. shí bù bīng xiào wèi liú xiàn zhēng shì wú bāo jiē yǐ zú, jīng yì shuò rú, wéi tóng zhī ér yǐ. tóng zhī míng xí shì shù, dāng shí guó jiā jí xiōng lǐ zé, jiē qǔ jué yān, míng zhòng yú shì. lì bù bīng xiào wèi guó zi bó shì, xún qiān biāo qí zī yì cān jūn, zhuǎn sī mǎ. yǒng yuán mò, jīng shī bīng luàn, tóng zhī cháng jí zhū shēng jiǎng lùn, zī zī bù dài. zhōng xìng chū, bài xiāo qí jiāng jūn. gāo zǔ jiàn zuò, zūn zhòng rú shù, yǐ tóng zhī wèi shàng shū zuǒ chéng. shì shí bǎi dù cǎo chuàng, tóng zhī yī lǐ dìng yì, duō suǒ bì yì. tiān jiān èr nián, zú guān, nián wǔ shí wǔ. gāo zǔ shén dào xī, jiāng zèng zhī guān gù shì zuǒ chéng wú zèng guān zhě, tè zhào zèng huáng mén shì láng, rú zhě róng zhī. suǒ zhe wén zhāng lǐ yì bǎi xǔ piān. zi: cháo yǐn cháo huì.
何佟之，字士威，廬江灊人，豫州刺史惲六世孫也。祖劭之，宋員外散騎常侍。 父歆，齊奉朝請。佟之少好《三禮》，師心獨學，強力專精，手不輟卷，讀《禮》 論二百篇，略皆上口。時太尉王儉為時儒宗，雅相推重。起家揚州從事，仍為總明 館學士，頻遷司徒車騎參軍事、尚書祠部郎。齊建武中，為鎮北記室參軍，侍皇太 子講，領丹陽邑中正。時步兵校尉劉獻、徵士吳苞皆已卒，京邑碩儒，唯佟之而 已。佟之明習事數，當時國家吉凶禮則，皆取決焉，名重於世。歷步兵校尉、國子 博士，尋遷驃騎諮議參軍，轉司馬。永元末，京師兵亂，佟之常集諸生講論，孜孜 不怠。中興初，拜驍騎將軍。高祖踐阼，尊重儒術，以佟之為尚書左丞。是時百度 草創，佟之依《禮》定議，多所裨益。天監二年，卒官，年五十五。高祖甚悼惜， 將贈之官；故事左丞無贈官者，特詔贈黃門侍郎，儒者榮之。所著文章、《禮義》 百許篇。子：朝隱、朝晦。

fàn chēn, zì zǐ zhēn, nán xiāng wǔ yīn rén yě. jìn ān běi jiāng jūn wāng liù shì sūn. zǔ qú zhī, zhōng shū láng. fù méng, zǎo zú. chēn shǎo gū pín, shì mǔ xiào jǐn. nián wèi ruò guàn, wén pèi guó liú xiàn jù zhòng jiǎng shuō. shǐ wǎng cóng zhī, zhuō yuè bù qún ér qín xué, xiàn shén qí zhī, qīn wèi zhī guān. zài xiàn mén xià jī nián, qù lái guī jiā, héng máng zēng bù yī, tú xíng yú lù. xiàn mén duō chē mǎ guì yóu, chēn zài qí mén, liáo wú chǐ kuì. jì zhǎng, bó tōng jīng shù, yóu jīng sān lǐ. xìng zhì zhí, hǎo wēi yán gāo lùn, bù wèi shì yǒu suǒ ān. wéi yǔ wài dì xiāo chēn xiāng shàn, chēn míng yuē kǒu biàn, měi fú chēn jiǎn yì.
范縝，字子真，南鄉舞陰人也。晉安北將軍汪六世孫。祖璩之，中書郎。父濛， 早卒。縝少孤貧，事母孝謹。年未弱冠，聞沛國劉獻聚眾講說。始往從之，卓越 不群而勤學，獻甚奇之，親為之冠。在獻門下積年，去來歸家，恆芒矰布衣， 徒行於路。獻門多車馬貴游，縝在其門，聊無恥愧。既長，博通經術，尤精《三 禮》。性質直，好危言高論，不為士友所安。唯與外弟蕭琛相善，琛名曰口辯，每 服縝簡詣。

qǐ jiā qí níng mán zhǔ bù, lèi qiān shàng shū diàn zhōng láng. yǒng míng nián zhōng, yǔ wèi shì hé qīn, suì tōng pìn hǎo, tè jiǎn cái xué zhī shì, yǐ wèi xíng rén. chēn jí cóng dì yún xiāo chēn láng yá yán yòu míng hé dōng péi zhāo míng xiāng jì jiāng mìng, jiē zhù míng lín guó. yú shí jìng líng wáng zǐ liáng shèng zhāo bīn kè, chēn yì yù yān. jiàn wǔ zhōng, qiān lǐng jūn zhǎng shǐ. chū wèi yí dū tài shǒu, mǔ yōu qù zhí, guī jū yú nán zhōu. yì jūn zhì, chēn mò dié lái yíng. gāo zǔ yǔ chēn yǒu xī dǐ zhī jiù, jiàn zhī shén yuè. jí jiàn kāng chéng píng, yǐ chēn wèi jìn ān tài shǒu, zài jùn qīng yuē, zī gōng lù ér yǐ. shì shì sì nián, zhēng wèi shàng shū zuǒ chéng. chēn qù hái, suī qīn qī wú suǒ yí, wéi xiǎng qián shàng shū lìng wáng liàng. chēn shì qí shí, yǔ liàng tóng tái wèi láng, jiù xiāng yǒu, zhì shì liàng bèi bìn qì zài jiā. chēn zì yíng wáng shī, zhì zài quán zhóu, jì ér suǒ huái wèi mǎn, yì cháng yàng yàng, gù sī xiāng qīn jié, yǐ jiǎo shí yún. hòu jìng zuò liàng xǐ guǎng zhōu, yǔ zài liàng chuán.
起家齊寧蠻主簿，累遷尚書殿中郎。永明年中，與魏氏和親，歲通聘好，特簡 才學之士，以為行人。縝及從弟雲、蕭琛、琅邪顏幼明、河東裴昭明相繼將命，皆 著名鄰國。於時竟陵王子良盛招賓客，縝亦預焉。建武中，遷領軍長史。出為宜都 太守，母憂去職，歸居於南州。義軍至，縝墨絰來迎。高祖與縝有西邸之舊，見之 甚悅。及建康城平，以縝為晉安太守，在郡清約，資公祿而已。視事四年，征為尚 書左丞。縝去還，雖親戚無所遺，唯餉前尚書令王亮。縝仕齊時，與亮同台為郎， 舊相友，至是亮被擯棄在家。縝自迎王師，志在權軸，既而所懷未滿，亦常怏怏， 故私相親結，以矯時雲。後竟坐亮徙廣州，語在亮傳。

chū, chēn zài qí shì, cháng shì jìng líng wáng zǐ liáng. zi liáng jīng xìn shì jiào, ér chēn shèng chēng wú fú. zi liáng wèn yuē: jūn bù xìn yīn guǒ, shì jiān hé dé yǒu fù guì, hé dé yǒu pín jiàn? chēn dá yuē: rén zhī shēng pì rú yī shù huā, tóng fā yī zhī, jù kāi yī dì, suí fēng ér duò, zì yǒu fú lián huǎng zhuì yú yīn xí zhī shàng, zì yǒu guān lí qiáng luò yú hùn fèn zhī cè. zhuì yīn xí zhě, diàn xià shì yě luò fèn hùn zhě, xià guān shì yě. guì jiàn suī fù shū tú, yīn guǒ jìng zài hé chù? zi liáng bù néng qū, shēn guài zhī. chēn tuì lùn qí lǐ, zhe shén miè lùn yuē:
初，縝在齊世，嘗侍竟陵王子良。子良精信釋教，而縝盛稱無佛。子良問曰： 「君不信因果，世間何得有富貴，何得有貧賤？」縝答曰：「人之生譬如一樹花， 同發一枝，俱開一蒂，隨風而墮，自有拂簾幌墜於茵席之上，自有關籬牆落於溷糞 之側。墜茵席者，殿下是也；落糞溷者，下官是也。貴賤雖復殊途，因果竟在何處？」 子良不能屈，深怪之。縝退論其理，著《神滅論》曰：

huò wèn yǔ yún: shén miè, hé yǐ zhī qí miè yě? dá yuē: shén jí xíng yě, xíng jí shén yě shì yǐ xíng cún zé shén cún, xíng xiè zé shén miè yě.
或問予云：「神滅，何以知其滅也？」答曰：「神即形也，形即神也；是以形 存則神存，形謝則神滅也。」

wèn yuē: xíng zhě wú zhī zhī chēng, shén zhě yǒu zhī zhī míng. zhī yǔ wú zhī, jí shì yǒu yì, shén zhī yǔ xíng, lǐ bù róng yī, xíng shén xiāng jí, fēi suǒ wén yě. dá yuē: xíng zhě shén zhī zhì, shén zhě xíng zhī yòng shì zé xíng chēng qí zhì, shén yán qí yòng xíng zhī yǔ shén, bù dé xiāng yì yě.
問曰：「形者無知之稱，神者有知之名。知與無知，即事有異，神之與形，理 不容一，形神相即，非所聞也。」答曰：「形者神之質，神者形之用；是則形稱其 質，神言其用；形之與神，不得相異也。」

wèn yuē: shén gù fēi zhì, xíng gù fēi yòng, bù dé wèi yì, qí yì ān zài? dá yuē: míng shū ér tǐ yī yě.
問曰：「神故非質，形故非用，不得為異，其義安在？」答曰：「名殊而體一 也。」

wèn yuē: míng jì yǐ shū, tǐ hé dé yī? dá yuē: shén zhī yú zhì, yóu lì zhī yú dāo xíng zhī yú yòng, yóu dāo zhī yú lì lì zhī míng fēi dāo yě, dāo zhī míng fēi lì yě. rán ér shè lì wú dāo, shě dāo wú lì. wèi wén dāo méi ér lì cún, qǐ róng xíng wáng ér shén zài?
問曰：「名既已殊，體何得一？」答曰：「神之於質，猶利之於刀；形之於用， 猶刀之於利；利之名非刀也，刀之名非利也。然而舍利無刀，舍刀無利。未聞刀沒 而利存，豈容形亡而神在？」

wèn yuē: dāo zhī yǔ lì, huò rú lái shuō xíng zhī yǔ shén, qí yì bù rán. hé yǐ yán zhī? mù zhī zhì wú zhī yě, rén zhī zhì yǒu zhī yě rén jì yǒu rú mù zhī zhì, ér yǒu yì mù zhī zhī, qǐ fēi mù yǒu yī rén yǒu èr xié? dá yuē: yì zāi yán hū! rén ruò yǒu rú mù zhī zhì yǐ wèi xíng, yòu yǒu yì mù zhī zhī yǐ wèi shén, zé kě rú lái lùn yě. jīn rén zhī zhì, zhì yǒu zhī yě mù zhī zhì, zhì wú zhī yě. rén zhī zhì fēi mù zhì yě, mù zhī zhì fēi rén zhì yě, ān yǒu rú mù zhī zhì ér fù yǒu yì mù zhī zhī zāi!
問曰：「刀之與利，或如來說；形之與神，其義不然。何以言之？木之質無知 也，人之質有知也；人既有如木之質，而有異木之知，豈非木有一、人有二邪？」 答曰：「異哉言乎！人若有如木之質以為形，又有異木之知以為神，則可如來論也。 今人之質，質有知也；木之質，質無知也。人之質非木質也，木之質非人質也，安 有如木之質而復有異木之知哉！」

wèn yuē: rén zhī zhì suǒ yǐ yì mù zhì zhě, yǐ qí yǒu zhī ěr. rén ér wú zhī, yǔ mù hé yì? dá yuē: rén wú wú zhī zhī zhì, yóu mù wú yǒu zhī zhī xíng.
問曰：「人之質所以異木質者，以其有知耳。人而無知，與木何異？」答曰： 「人無無知之質，猶木無有知之形。」

wèn yuē: sǐ zhě zhī xíng hái, qǐ fēi wú zhī zhī zhì xié? dá yuē: shì wú rén zhì.
問曰：「死者之形骸，豈非無知之質邪？」答曰：「是無人質。」

wèn yuē: ruò rán zhě, rén guǒ yǒu rú mù zhī zhì, ér yǒu yì mù zhī zhī yǐ. dá yuē: sǐ zhě rú mù, ér wú yì mù zhī zhī shēng zhě yǒu yì mù zhī zhī, ér wú rú mù zhī zhì yě.
問曰：「若然者，人果有如木之質，而有異木之知矣。」答曰：「死者如木， 而無異木之知；生者有異木之知，而無如木之質也。」

wèn yuē: sǐ zhě zhī gǔ gé, fēi shēng zhī xíng hái xié? dá yuē: shēng xíng zhī fēi sǐ xíng, sǐ xíng zhī fēi shēng xíng, qū yǐ gé yǐ. ān yǒu shēng rén zhī xíng hái, ér yǒu sǐ rén zhī gǔ gé zāi?
問曰：「死者之骨骼，非生之形骸邪？」答曰：「生形之非死形，死形之非生 形，區已革矣。安有生人之形骸，而有死人之骨骼哉？」

wèn yuē: ruò shēng zhě zhī xíng hái, fēi sǐ zhě zhī gǔ gé fēi sǐ zhě zhī gǔ gé, zé yīng bù yóu shēng zhě zhī xíng hái bù yóu shēng zhě zhī xíng hái, zé cǐ gǔ gé cóng hé ér zhì cǐ xié? dá yuē: shì shēng zhě zhī xíng hái, biàn wèi sǐ zhě zhī gǔ gé yě.
問曰：「若生者之形骸，非死者之骨骼；非死者之骨骼，則應不由生者之形骸； 不由生者之形骸，則此骨骼從何而至此邪？」答曰：「是生者之形骸，變為死者之 骨骼也。」

wèn yuē: shēng zhě zhī xíng hái suī biàn wèi sǐ zhě zhī gǔ gé, qǐ bù yīn shēng ér yǒu sǐ? zé zhī sǐ tǐ yóu shēng tǐ yě. dá yuē: rú yīn róng mù biàn wèi kū mù, kū mù zhī zhì, níng shì róng mù zhī tǐ!
問曰：「生者之形骸雖變為死者之骨骼，豈不因生而有死？則知死體猶生體也。」 答曰：「如因榮木變為枯木，枯木之質，寧是榮木之體！」

wèn yuē: róng tǐ biàn wèi kū tǐ, kū tǐ jí shì róng tǐ sī tǐ biàn wèi lǚ tǐ, lǚ tǐ jí shì sī tǐ, yǒu hé bié yān? dá yuē: ruò kū jí shì róng, róng jí shì kū, yīng róng shí diāo líng, kū shí jié shí yě. yòu róng mù bù yīng biàn wèi kū mù, yǐ róng jí kū, wú suǒ fù biàn yě. róng kū shì yī, hé bù xiān kū hòu róng? yào xiān róng hòu kū, hé yě? sī lǚ zhī yì, yì tóng cǐ pò.
問曰：「榮體變為枯體，枯體即是榮體；絲體變為縷體，縷體即是絲體，有何 別焉？」答曰：「若枯即是榮，榮即是枯，應榮時凋零，枯時結實也。又榮木不應 變為枯木，以榮即枯，無所復變也。榮枯是一，何不先枯後榮？要先榮後枯，何也？ 絲縷之義，亦同此破。」

wèn yuē: shēng xíng zhī xiè, biàn yīng huò rán dōu jǐn. hé gù fāng shòu sǐ xíng, mián lì wèi yǐ xié? dá yuē: shēng miè zhī tǐ, yào yǒu qí cì gù yě. fū qióng ér shēng zhě bì qióng ér miè, jiàn ér shēng zhě bì jiàn ér miè. qióng ér shēng zhě, piāo zhòu shì yě jiàn ér shēng zhě, dòng zhí shì yě. yǒu qióng yǒu jiàn, wù zhī lǐ yě.
問曰：「生形之謝，便應豁然都盡。何故方受死形，綿歷未已邪？」答曰： 「生滅之體，要有其次故也。夫惸而生者必惸而滅，漸而生者必漸而滅。惸而生者， 飄驟是也；漸而生者，動植是也。有惸有漸，物之理也。」

wèn yuē: xíng jí shì shén zhě, shǒu děng yì shì xié? dá yuē: jiē shì shén zhī fēn yě.
問曰：「形即是神者，手等亦是邪？」答曰：「皆是神之分也。」

wèn yuē: ruò jiē shì shén zhī fēn, shén jì néng lǜ, shǒu děng yì yīng néng lǜ yě? dá yuē: shǒu děng yì yīng néng yǒu tòng yǎng zhī zhī, ér wú shì fēi zhī lǜ.
問曰：「若皆是神之分，神既能慮，手等亦應能慮也？」答曰：「手等亦應能 有痛癢之知，而無是非之慮。」

wèn yuē: zhī zhī yǔ lǜ, wèi yī wèi yì? dá yuē: zhī jí shì lǜ. qiǎn zé wèi zhī, shēn zé wèi lǜ.
問曰：「知之與慮，為一為異？」答曰：「知即是慮。淺則為知，深則為慮。」

wèn yuē: ruò ěr, yīng yǒu èr lǜ lǜ jì yǒu èr, shén yǒu èr hū? dá yuē: rén tǐ wéi yī, shén hé dé èr.
問曰：「若爾，應有二慮；慮既有二，神有二乎？」答曰：「人體惟一，神何 得二。」

wèn yuē: ruò bù dé èr, ān yǒu tòng yǎng zhī zhī, fù yǒu shì fēi zhī lǜ? dá yuē: rú shǒu zú suī yì, zǒng wèi yī rén. shì fēi tòng yǎng suī fù yǒu yì, yì zǒng wèi yī shén yǐ.
問曰：「若不得二，安有痛癢之知，復有是非之慮？」答曰：「如手足雖異， 總為一人。是非痛癢雖復有異，亦總為一神矣。」

wèn yuē: shì fēi zhī lǜ, bù guān shǒu zú, dāng guān hé chù? dá yuē: shì fēi zhī lǜ, xīn qì suǒ zhǔ.
問曰：「是非之慮，不關手足，當關何處？」答曰：「是非之慮，心器所主。」

wèn yuē: xīn qì shì wǔ cáng zhī xīn, fēi xié? dá yuē: shì yě.
問曰：「心器是五藏之心，非邪？」答曰：「是也。」

wèn yuē: wǔ cáng yǒu hé shū bié, ér xīn dú yǒu shì fēi zhī lǜ hū? dá yuē: qī qiào yì fù hé shū, ér sī yòng bù jūn.
問曰：「五藏有何殊別，而心獨有是非之慮乎？」答曰：「七竅亦復何殊，而 司用不均。」

wèn yuē: lǜ sī wú fāng, hé yǐ zhī shì xīn qì suǒ zhǔ? dá yuē: wǔ cáng gè yǒu suǒ sī, wú yǒu néng lǜ zhě, shì yǐ zhī xīn wèi lǜ běn.
問曰：「慮思無方，何以知是心器所主？」答曰：「五藏各有所司，無有能慮 者，是以知心為慮本。」

wèn yuē: hé bù jì zài yǎn děng fēn zhōng? dá yuē: ruò lǜ kě jì yú yǎn fēn, yǎn hé gù bù jì yú ěr fēn xié?
問曰：「何不寄在眼等分中？」答曰：「若慮可寄於眼分，眼何故不寄於耳分 邪？」

wèn yuē: lǜ tǐ wú běn, gù kě jì zhī yú yǎn fēn yǎn zì yǒu běn, bù jiǎ jì yú tuó fēn yě. dá yuē: yǎn hé gù yǒu běn ér lǜ wú běn gǒu wú běn yú wǒ xíng, ér kě biàn jì yú yì dì. yì kě zhāng jiǎ zhī qíng, jì wáng yǐ zhī qū lǐ bǐng zhī xìng, tuō zhào dīng zhī tǐ. rán hū zāi? bù rán yě.
問曰：「慮體無本，故可寄之於眼分；眼自有本，不假寄於佗分也。」答曰： 「眼何故有本而慮無本；苟無本於我形，而可遍寄於異地。亦可張甲之情，寄王乙 之軀；李丙之性，托趙丁之體。然乎哉？不然也。」

wèn yuē: shèng rén xíng yóu fán rén zhī xíng, ér yǒu fán shèng zhī shū, gù zhī xíng shén yì yǐ. dá yuē: bù rán. jīn zhī jīng zhě néng zhāo, huì zhě bù néng zhāo, yǒu néng zhāo zhī jīng jīn, níng yǒu bù zhāo zhī huì zhì. yòu qǐ yǒu shèng rén zhī shén ér jì fán rén zhī qì, yì wú fán rén zhī shén ér tuō shèng rén zhī tǐ. shì yǐ bā cǎi zhòng tóng, xūn huá zhī róng lóng yán mǎ kǒu, xuān hào zhī zhuàng xíng biǎo zhī yì yě. bǐ gàn zhī xīn, qī qiào liè jiǎo bó yuē zhī dǎn, qí dà ruò quán cǐ xīn qì zhī shū yě. shì zhī shèng rén dìng fēn, měi jué cháng qū, fēi wéi dào gé qún shēng, nǎi yì xíng chāo wàn yǒu. fán shèng jūn tǐ, suǒ wèi gǎn ān.
問曰：「聖人形猶凡人之形，而有凡聖之殊，故知形神異矣。」答曰：「不然。 金之精者能昭，穢者不能昭，有能昭之精金，寧有不昭之穢質。又豈有聖人之神而 寄凡人之器，亦無凡人之神而托聖人之體。是以八采、重瞳，勛、華之容；龍顏、 馬口，軒、皞之狀；形表之異也。比干之心，七竅列角；伯約之膽，其大若拳；此 心器之殊也。是知聖人定分，每絕常區，非惟道革群生，乃亦形超萬有。凡聖均體， 所未敢安。」

wèn yuē: zi yún shèng rén zhī xíng bì yì yú fán zhě. gǎn wèn yáng huò lèi zhòng ní, xiàng jí shì dà shùn shùn xiàng kǒng yáng, zhì gé xíng tóng, qí gù hé xié? dá yuē: mín shì yù ér fēi yù, jī lèi fèng ér fēi fèng wù chéng yǒu zhī, rén gù yí ěr. xiàng yáng mào sì ér fēi shí shì, xīn qì bù jūn, suī mào wú yì.
問曰：「子云聖人之形必異於凡者。敢問陽貨類仲尼，項籍似大舜；舜、項、 孔、陽，智革形同，其故何邪？」答曰：「珉似玉而非玉，雞類鳳而非鳳；物誠有 之，人故宜爾。項、陽貌似而非實似，心器不均，雖貌無益。」

wèn yuē: fán shèng zhī shū, xíng qì bù yī, kě yě. shèng rén yuán jí, lǐ wú yǒu èr ér qiū dàn shū zī, tāng wén yì zhuàng, shén bù móu sè, yú cǐ yì míng yǐ. dá yuē: shèng tóng yú xīn qì, xíng bù bì tóng yě, yóu mǎ shū máo ér qí yì, yù yì sè ér jūn měi. shì yǐ jìn jí jīng hé, děng jià lián chéng huá liú lù lí, jù zhì qiān lǐ.
問曰：「凡聖之殊，形器不一，可也。聖人員極，理無有二；而丘、旦殊姿， 湯、文異狀，神不侔色，於此益明矣。」答曰：「聖同於心器，形不必同也，猶馬 殊毛而齊逸，玉異色而均美。是以晉棘、荊和，等價連城；驊騮、騄驪，俱致千里。」

wèn yuē: xíng shén bù èr, jì wén zhī yǐ, xíng xiè shén miè, lǐ gù yí rán. gǎn wèn jīng yún wèi zhī zōng miào, yǐ guǐ xiǎng zhī, hé wèi yě? dá yuē: shèng rén zhī jiào rán yě. suǒ yǐ mǐ xiào zǐ zhī xīn, ér lì tōu báo zhī yì, shén ér míng zhī, cǐ zhī wèi yǐ.
問曰：「形神不二，既聞之矣，形謝神滅，理固宜然。敢問經雲『為之宗廟， 以鬼饗之』，何謂也？」答曰：「聖人之教然也。所以弭孝子之心，而厲偷薄之意， 神而明之，此之謂矣。」

wèn yuē: bó yǒu bèi jiǎ, péng shēng shǐ jiàn, fén sù zhe qí shì, níng shì shè jiào ér yǐ xié? dá yuē: yāo guài máng máng, huò cún huò wáng, qiáng sǐ zhě zhòng, bù jiē wèi guǐ. péng shēng bó yǒu, hé dú néng rán zhà wèi rén shǐ, wèi bì qí zhèng zhī gōng zǐ yě.
問曰：「伯有被甲，彭生豕見，墳素著其事，寧是設教而已邪？」答曰：「妖 怪茫茫，或存或亡，強死者眾，不皆為鬼。彭生、伯有，何獨能然；乍為人豕，未 必齊、鄭之公子也。」

wèn yuē: yì chēng gù zhī guǐ shén zhī qíng zhuàng, yǔ tiān dì xiāng sì ér bù wéi. yòu yuē: zài guǐ yī chē. qí yì yún hé? dá yuē: yǒu qín yān, yǒu shòu yān, fēi zǒu zhī bié yě yǒu rén yān, yǒu guǐ yān, yōu míng zhī bié yě. rén miè ér wèi guǐ, guǐ miè ér wèi rén, zé wèi zhī zhī yě.
問曰：「《易》稱『故知鬼神之情狀，與天地相似而不違』。又曰：『載鬼一 車。』其義云何？」答曰：「有禽焉，有獸焉，飛走之別也；有人焉，有鬼焉，幽 明之別也。人滅而為鬼，鬼滅而為人，則未之知也。」

wèn yuē: zhī cǐ shén miè, yǒu hé lì yòng xié? dá yuē: fú tú hài zhèng, sāng mén dù sú. fēng jīng wù qǐ, chí dàng bù xiū. wú āi qí bì, sī zhěng qí nì. fū jié cái yǐ fù sēng, pò chǎn yǐ qū fú, ér bù xù qīn qī, bù lián qióng guì zhě hé? liáng yóu hòu wǒ zhī qíng shēn, jì wù zhī yì qiǎn. shì yǐ guī cuō shè yú pín yǒu, lìn qíng dòng yú yán sè qiān zhōng wěi yú fù sēng, huān yì chàng yú róng fā. qǐ bù yǐ sēng yǒu duō tú zhī qī, yǒu wú yí bǐng zhī bào, wù shī què yú zhōu jí, guī dé bì yú zài jǐ. yòu huò yǐ máng mèi zhī yán, jù yǐ ā bí zhī kǔ, yòu yǐ xū dàn zhī cí, xīn yǐ dōu shuài zhī lè. gù shě féng yē, xí héng yī, fèi zǔ dòu, liè píng bō jiā jiā qì qí qīn ài, rén rén jué qí sì xù. zhì shǐ bīng cuò yú xíng jiān, lì kōng yú guān fǔ, sù qìng yú duò yóu, huò dān yú ní mù. suǒ yǐ jiān guǐ fú shèng, sòng shēng shàng yōng, wéi cǐ zhī gù, qí liú mò yǐ, qí bìng wú xiàn. ruò táo zhēn bǐng yú zì rán, sēn luó jūn yú dú huà hū yān zì yǒu, huǎng ěr ér wú, lái yě bù yù, qù yě bù zhuī, chéng fū tiān lǐ, gè ān qí xìng. xiǎo rén gān qí lǒng mǔ, jūn zǐ bǎo qí tián sù gēng ér shí, shí bù kě qióng yě cán ér yī, yī bù kě jǐn yě xià yǒu yú yǐ fèng qí shàng, shàng wú wèi yǐ dài qí xià, kě yǐ quán shēng, kě yǐ kuāng guó, kě yǐ bà jūn, yòng cǐ dào yě.
問曰：「知此神滅，有何利用邪？」答曰：「浮屠害政，桑門蠹俗。風驚霧起， 馳盪不休。吾哀其弊，思拯其溺。夫竭財以赴僧，破產以趨佛，而不恤親戚，不憐 窮匱者何？良由厚我之情深，濟物之意淺。是以圭撮涉於貧友，吝情動於顏色；千 鍾委於富僧，歡意暢於容發。豈不以僧有多稌之期，友無遺秉之報，務施闕於周急， 歸德必於在己。又惑以茫昧之言，懼以阿鼻之苦，誘以虛誕之辭，欣以兜率之樂。 故舍逢掖，襲橫衣，廢俎豆，列瓶缽；家家棄其親愛，人人絕其嗣續。致使兵挫於 行間，吏空於官府，粟罄於惰游，貨殫於泥木。所以奸宄弗勝，頌聲尚擁，惟此之 故，其流莫已，其病無限。若陶甄稟於自然，森羅均於獨化；忽焉自有，恍爾而無， 來也不御，去也不追，乘夫天理，各安其性。小人甘其壟畝，君子保其恬素；耕而 食，食不可窮也；蠶而衣，衣不可盡也；下有餘以奉其上，上無為以待其下，可以 全生，可以匡國，可以霸君，用此道也。」

cǐ lùn chū, cháo yě xuān huá, zi liáng jí sēng nán zhī ér bù néng qū.
此論出，朝野喧譁，子良集僧難之而不能屈。

chēn zài nán lěi nián, zhuī hái jīng. jì zhì, yǐ wèi zhōng shū láng guó zi bó shì, zú guān. wén jí shí juǎn.
縝在南累年，追還京。既至，以為中書郎、國子博士，卒官。文集十卷。

zi xū, zì zhǎng cái. chuán fù xué, qǐ jiā tài xué bó shì. xū yǒu kǒu biàn, dà tóng zhōng, cháng jiān zhǔ kè láng, duì jiē běi shǐ. qiān píng xī xiāng dōng wáng zī yì cān jūn, shì xuān chéng wáng dú. chū wèi pó yáng nèi shǐ, zú yú jùn.
子胥，字長才。傳父學，起家太學博士。胥有口辯，大同中，常兼主客郎，對 接北使。遷平西湘東王諮議參軍，侍宣城王讀。出為鄱陽內史，卒於郡。

yán zhí zhī, zì xiào yuán, jiàn píng zǐ guī rén yě. zǔ qīn, sòng tōng zhí sàn qí cháng shì. zhí zhī shǎo shàn zhuāng lǎo, néng xuán yán, jīng jiě sàng fú xiào jīng lùn yǔ. jí zhǎng, biàn zhì zhèng shì lǐ zhōu yì máo shī zuǒ shì chūn qiū. xìng chún xiào jǐn hòu, bù yǐ suǒ zhǎng gāo rén. shǎo zāo fù yōu, yīn cài shí èr shí sān zài, hòu dé fēng lěng jí, nǎi zhǐ.
嚴植之，字孝源，建平秭歸人也。祖欽，宋通直散騎常侍。植之少善《莊》、 《老》，能玄言，精解《喪服》、《孝經》、《論語》。及長，遍治鄭氏《禮》、 《周易》、《毛詩》、《左氏春秋》。性淳孝謹厚，不以所長高人。少遭父憂，因 菜食二十三載，後得風冷疾，乃止。

qí yǒng míng zhōng, shǐ qǐ jiā wèi lú líng wáng guó shì láng, qiān guǎng hàn wáng guó yòu cháng shì. wáng zhū, guó rén mò gǎn shì, zhí zhī dú bēn kū, shǒu yíng bìn liàn, tú xiǎn sòng sàng mù suǒ, wèi qǐ zhǒng, zàng bì nǎi hái, dāng shí yì zhī. jiàn wǔ zhōng, qiān yuán wài láng sàn qí cháng shì. xún wèi kāng lè hóu xiāng, zài xiàn qīng bái, mín lì chēng zhī. tiān jiān èr nián, bǎn hòu jūn qí bīng cān jūn shì. gāo zǔ zhào qiú tōng rú zhì wǔ lǐ, yǒu sī zòu zhí zhī zhì xiōng lǐ. sì nián chū, zhì wǔ jīng bó shì, gè kāi guǎn jiào shòu, yǐ zhí zhī jiān wǔ jīng bó shì. zhí zhī guǎn zài cháo gōu, shēng tú cháng bǎi shù. zhí zhī jiǎng, wǔ guǎn shēng bì zhì, tīng zhě qiān yú rén. liù nián, qiān zhōng fǔ jūn jì shì cān jūn, yóu jiān bó shì. qī nián, zú yú guǎn, shí nián wǔ shí èr. zhí zhī zì jí hòu, biàn bù shòu lǐn fèng, qī zǐ kùn fá. jì zú, sàng wú suǒ jì, shēng tú wèi shì zhái, nǎi dé chéng sàng yān.
齊永明中，始起家為廬陵王國侍郎，遷廣漢王國右常侍。王誅，國人莫敢視， 植之獨奔哭，手營殯殮，徒跣送喪墓所，為起冢，葬畢乃還，當時義之。建武中， 遷員外郎、散騎常侍。尋為康樂侯相，在縣清白，民吏稱之。天監二年，板後軍騎 兵參軍事。高祖詔求通儒治五禮，有司奏植之治凶禮。四年初，置《五經》博士， 各開館教授，以植之兼《五經》博士。植之館在潮溝，生徒常百數。植之講，五館 生必至，聽者千餘人。六年，遷中撫軍記室參軍，猶兼博士。七年，卒於館，時年 五十二。植之自疾後，便不受廩俸，妻子睏乏。既卒，喪無所寄，生徒為市宅，乃 得成喪焉。

zhí zhī xìng rén cí, hǎo xíng yīn dé, suī zài àn shì, wèi cháng dài yě. shǎo cháng shān xíng, jiàn yī huàn zhě, zhí zhī wèn qí xìng míng, bù néng dá, zài yǔ jù guī, wèi yíng yī yào, liù rì ér sǐ. zhí zhī wèi guān liàn bìn zhī, zú bù zhī hé xǔ rén yě. cháng yuán shān táng xíng, jiàn huàn rén wò táng cè, zhí zhī xià chē wèn qí gù, yún xìng huáng shì, jiā běn jīng zhōu, wèi rén yōng lìn, jí jì wēi dǔ, chuán zhǔ jiāng fā, qì zhī yú àn. zhí zhī xīn cè rán, zài hái zhì zhī, jīng nián ér huáng shì chà, qǐng zhōng shēn chōng nú pú yǐ bào hòu ēn. zhí zhī bù shòu, yí yǐ zī liáng, qiǎn zhī. qí yì xíng duō rú cǐ. zhuàn xiōng lǐ yí zhù sì bǎi qī shí jiǔ juǎn.
植之性仁慈，好行陰德，雖在暗室，未嘗怠也。少嘗山行，見一患者，植之問 其姓名，不能答，載與俱歸，為營醫藥，六日而死。植之為棺殮殯之，卒不知何許 人也。嘗緣柵塘行，見患人臥塘側，植之下車問其故，雲姓黃氏，家本荊州，為人 傭賃，疾既危篤，船主將發，棄之於岸。植之心惻然，載還治之，經年而黃氏差， 請終身充奴僕以報厚恩。植之不受，遺以資糧，遣之。其義行多如此。撰《凶禮儀 注》四百七十九卷。

hè chàng, zì dé liǎn, huì jī shān yīn rén yě. zǔ dào lì, shàn sān lǐ, shì sòng wèi shàng shū sān gōng láng jiàn kāng lìng.
賀瑒，字德璉，會稽山陰人也。祖道力，善《三禮》，仕宋為尚書三公郎、建 康令。

chàng shǎo chuán jiā yè. qí shí, pèi guó liú xiàn wèi huì jī fǔ chéng, jiàn qiàn shēn qì yì zhī. cháng yǔ jù zào wú jùn zhāng róng, zhǐ qiàn wèi róng yuē: cǐ shēng shén míng cōng mǐn, jiāng lái dāng wèi rú zhě zōng. xiàn hái, jiàn zhī wèi guó zi shēng. jǔ míng jīng, yáng zhōu jì jiǔ, é jiān guó zi zhù jiào. lì fèng cháo qǐng tài xué bó shì tài cháng chéng, zāo mǔ yōu qù zhí. tiān jiān chū, fù wèi tài cháng chéng, yǒu sī jǔ zhì bīn lǐ, zhào jiàn shuō lǐ yì, gāo zǔ yì zhī, zhào cháo shuò wàng, yù huá lín jiǎng. sì nián chū, kāi wǔ guǎn, yǐ chàng jiān wǔ jīng bó shì, bié zhào wèi huáng tài zǐ dìng lǐ, zhuàn wǔ jīng yì. chàng xī lǐ jiù shì. shí gāo zǔ fāng chuàng dìng lǐ lè, qiàn suǒ jiàn yì, duō jiàn shī xíng. qī nián, bài bù bīng xiào wèi, lǐng wǔ jīng bó shì. jiǔ nián, yù jí, qiǎn yī yào shěng wèn, zú yú guǎn, shí nián wǔ shí jiǔ. suǒ zhe lǐ yì lǎo zhuāng jiǎng shū cháo tíng bó yì shù bǎi piān, bīn lǐ yí zhù yī bǎi sì shí wǔ juǎn. chàng yú lǐ yóu jīng, guǎn zhōng shēng tú cháng bǎi shù, dì zǐ míng jīng fēng cè zhì shù shí rén.
瑒少傳家業。齊時，沛國劉獻為會稽府丞，見蒨深器異之。嘗與俱造吳郡張 融，指蒨謂融曰：「此生神明聰敏，將來當為儒者宗。」獻還，薦之為國子生。 舉明經，揚州祭酒，俄兼國子助教。歷奉朝請、太學博士、太常丞，遭母憂去職。 天監初，復為太常丞，有司舉治賓禮，召見說《禮》義，高祖異之，詔朝朔望，預 華林講。四年初，開五館，以瑒兼《五經》博士，別詔為皇太子定禮，撰《五經義》。 瑒悉禮舊事。時高祖方創定禮樂，蒨所建議，多見施行。七年，拜步兵校尉，領 《五經》博士。九年，遇疾，遣醫藥省問，卒於館，時年五十九。所著《禮》、 《易》、《老》、《莊講疏》、《朝廷博議》數百篇，《賓禮儀注》一百四十五卷。 瑒於《禮》尤精，館中生徒常百數，弟子明經封策至數十人。

èr zi. gé, zì wén míng. shǎo tōng sān lǐ, jí zhǎng, biàn zhì xiào jīng lùn yǔ máo shī zuǒ chuán. qǐ jiā jìn ān wáng guó shì láng jiān tài xué bó shì, shì xiāng dōng wáng dú. chì yú yǒng fú shěng wèi shào líng xiāng dōng wǔ líng sān wáng jiǎng lǐ. shāo qiān xiāng dōng wáng fǔ xíng cān jūn, zhuǎn shàng shū yí cáo láng. xún chú mò líng lìng, qiān guó zi bó shì, yú xué jiǎng shòu, shēng tú cháng shù bǎi rén. chū wèi xī zhōng láng xiāng dōng wáng zī yì cān jūn, dài jiāng líng lìng. wáng chū yú fǔ zhì xué, yǐ gé lǐng rú lín jì jiǔ, jiǎng sān lǐ, jīng chǔ yì guān tīng zhě shén zhòng. qián hòu zài jiān nán píng jùn, wèi mín lì suǒ dé. xún jiā zhēn wēi jiāng jūn jiān píng xī zhǎng shǐ nán jùn tài shǒu. gé xìng zhì xiào, cháng hèn tān lù dài gēng, bù jí yǎng. zài jīng zhōu lì wèi jùn xiàn, suǒ de fèng zhì, bù jí qī nú, zhuān nǐ hái xiāng zào sì, yǐ shēn gǎn sī. dà tóng liù nián, zú guān, shí nián liù shí èr. dì jì, yì míng sān lǐ, lì guān shàng shū cí bù láng, jiān zhōng shū tōng shì shè rén. lèi qiān bù bīng xiào wèi zhōng shū huáng mén láng, jiān zhù zuò.
二子。革，字文明。少通《三禮》，及長，遍治《孝經》、《論語》、《毛詩》、 《左傳》。起家晉安王國侍郎、兼太學博士，侍湘東王讀。敕於永福省為邵陵、湘 東、武陵三王講禮。稍遷湘東王府行參軍，轉尚書儀曹郎。尋除秣陵令，遷國子博 士，於學講授，生徒常數百人。出為西中郎湘東王諮議參軍，帶江陵令。王初於府 置學，以革領儒林祭酒，講《三禮》，荊楚衣冠聽者甚眾。前後再監南平郡，為民 吏所德。尋加貞威將軍、兼平西長史、南郡太守。革性至孝，常恨貪祿代耕，不及 養。在荊州歷為郡縣，所得俸秩，不及妻孥，專擬還鄉造寺，以申感思。大同六年， 卒官，時年六十二。弟季，亦明《三禮》，歷官尚書祠部郎，兼中書通事舍人。累 遷步兵校尉、中書黃門郎，兼著作。

sī mǎ yún, zì zhēn sù, hé nèi wēn rén, jìn biāo qí jiāng jūn qiào liè wáng chéng qī shì sūn. zǔ liàng, sòng sī kōng cóng shì zhōng láng. fù duān, qí fèng cháo qǐng. yún gū pín hǎo xué, shī shì pèi guó liú xiàn, qiáng lì zhuān jīng, shēn wèi xiàn suǒ qì yì. jì zhǎng, bó tōng jīng shù, yóu míng sān lǐ. qí jiàn wǔ zhōng, qǐ jiā fèng cháo qǐng, qiān wáng fǔ xíng cān jūn. tiān jiān chū, wèi běn zhōu zhì zhōng, chú jì yáng lìng, yǒu qīng jī. rù bài shàng shū cí bù láng.
司馬筠，字貞素，河內溫人，晉驃騎將軍譙烈王承七世孫。祖亮，宋司空從事 中郎。父端，齊奉朝請。筠孤貧好學，師事沛國劉獻，強力專精，深為獻所器 異。既長，博通經術，尤明《三禮》。齊建武中，起家奉朝請，遷王府行參軍。天 監初，為本州治中，除暨陽令，有清績。入拜尚書祠部郎。

qī nián, ān chéng tài fēi chén shì hōng, jiāng zhōu cì shǐ ān chéng wáng xiù jīng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng dàn, bìng yǐ cí mǔ biǎo jiě zhí, zhào bù xǔ, hái shè běn rèn ér tài fēi hōng jīng yì, sàng jì wú zhǔ. shè rén zhōu shě yì yuē: hè yàn xiān chēng cí mǔ zhī zǐ bù fú cí mǔ zhī dǎng, fù yòu bù cóng fū ér fú cí gū, xiǎo gōng fú wú cóng gù yě. yǔ wèi zhī yún: fēi tú zi bù cóng mǔ ér fú qí dǎng, sūn yòu bù cóng fù ér fú qí cí mǔ. yóu sī ér yán, cí zǔ mǔ wú fú míng yǐ. xún mén nèi zhī āi, bù róng zì tóng yú cháng àn fù zhī xiáng dàn, zi bìng shòu diào. jīn èr wáng zhū zi, yí yǐ chéng fú rì, dān yī yī rì, wèi wèi shòu diào. zhì yuē: èr wáng zài yuǎn, zhū zi yí shè jì shì. shě yòu yuē: lǐ yún gǎo guān xuán wǔ, zi xìng zhī guān. zé shì zǐ yī fú yí yì yú cháng. kě zhe xì bù yī, juàn wèi lǐng dài, sān nián bù tīng lè. yòu lǐ jí chūn qiū: shù mǔ bù shì jì, gài wèi wú wáng mìng zhě ěr. wú tài fēi jì cháo mìng suǒ jiā, de yòng ān chéng lǐ zhì, zé dāng fù miào, wǔ shì qīn jǐn nǎi huǐ. chén tài fēi mìng shù zhī zhòng, suī zé bù yì, cí sūn jì bù cóng fú, miào shí lǐ wú chuán sì, zi jì sūn zhǐ, shì huì jīng wén. gāo zǔ yīn shì chì lǐ guān yì huáng zǐ cí mǔ zhī fú. yún yì: sòng cháo wǔ fú zhì, huáng zǐ fú xùn yǎng mǔ, yī lǐ shù mǔ cí jǐ, yí cóng xiǎo gōng zhī zhì. àn zēng zǐ wèn yuē: zi yóu yuē: sàng cí mǔ rú mǔ, lǐ yú? kǒng zǐ yuē: fēi lǐ yě. gǔ zhě nán zǐ wài yǒu fù, nèi yǒu cí mǔ, jūn mìng suǒ shǐ jiào zǐ yě, hé fú zhī yǒu? zhèng xuán zhù yún: cǐ zhǐ wèi guó jūn zhī zǐ yě. ruò guó jūn zhī zǐ bù fú, zé wáng zhě zhī zǐ bù fú kě zhī. yòu sàng fú jīng yún jūn zǐ zi wèi shù mǔ cí jǐ zhě. chuán yuē: jūn zǐ zi zhě, guì rén zǐ yě. zhèng xuán yǐn nèi zé: sān mǔ zhǐ shī yú qīng dà fū. yǐ cǐ ér tuī, zé cí mǔ zhī fú, shàng bù zài wǔ děng zhī sì, xià bù dǎi sān shì zhī xī. tǎng qí fú zhě zhǐ qīng dà fū, xún zhū hóu zhī zǐ shàng wú cǐ fú, kuàng nǎi shī zhī huáng zǐ. wèi yí yī lǐ kān chú, yǐ fǎn qián dài zhī huò. gāo zǔ yǐ wèi bù rán, yuē: lǐ yán cí mǔ, fán yǒu sān tiáo: yī zé qiè zi zhī wú mǔ, shǐ qiè zhī wú zi zhě yǎng zhī, mìng wèi mǔ zǐ, fú yǐ sān nián, sàng fú qí shuāi zhāng suǒ yán cí mǔ shì yě èr zé dí qī zhī zǐ wú mǔ, shǐ qiè yǎng zhī, cí fǔ lóng zhì, suī jūn hū cí ài, dàn dí qī zhī zǐ, qiè wú wèi mǔ zhī yì, ér ēn shēn shì zhòng, gù fú yǐ xiǎo gōng, sàng fú xiǎo gōng zhāng suǒ yǐ bù zhí yán cí mǔ, ér yún shù mǔ cí jǐ zhě, míng yì yú sān nián zhī cí mǔ yě qí sān zé zi fēi wú mǔ, zhèng shì zé jiàn zhě shì zhī, yì tóng shī bǎo, ér bù wú cí ài, gù yì yǒu cí mǔ zhī míng. shī bǎo jì wú qí fú, zé cǐ cí yì wú fú yǐ. nèi zé yún zé yú zhū mǔ yǔ kě zhě, shǐ wèi zi shī qí cì wèi cí mǔ qí cì wèi bǎo mǔ, cǐ qí míng wén. cǐ yán zé zhū mǔ, shì zé rén ér wèi cǐ sān mǔ, fēi wèi zé qǔ xiōng dì zhī mǔ yě. hé yǐ zhī zhī? ruò shì xiōng dì zhī mǔ qí xiān yǒu zi zhě, zé shì zhǎng qiè, zhǎng qiè zhī lǐ, shí yǒu shū jiā, hé róng cì qiè shēng zǐ, nǎi tuì chéng bǎo mǔ, sī bù kě yě. yòu yǒu duō xiōng dì zhī rén, yú yì huò kě ruò shǐ shēng zhī zǐ, biàn yīng sān mǔ jù què xié? yóu shì tuī zhī, nèi zé suǒ yán zhū mǔ, shì wèi sān mǔ, fēi xiōng dì zhī mǔ míng yǐ. zi yóu suǒ wèn, zì shì shī bǎo zhī cí, fēi sān nián xiǎo gōng zhī cí yě, gù fū zǐ dé yǒu cǐ duì. qǐ fēi shī bǎo zhī cí mǔ wú fú zhī zhèng hū? zhèng xuán bù biàn sān cí, hùn wèi xùn shì, yǐn bǐ wú fú, yǐ zhù cí jǐ, hòu rén zhì miù, shí cǐ zhī yóu. jīng yán jūn zǐ zi zhě, cǐ suī qǐ yú dài fū, míng dài fū yóu ěr, zì sī yǐ shàng, mí yīng bù yì, gù chuán yún jūn zǐ zi zhě, guì rén zhī zǐ yě. zǒng yán yuē guì, zé wú suǒ bù bāo. jīng chuán hù wén, jiāo xiāng xiǎn fā, zé zhī cí jiā zhī yì, tōng hū dài fū yǐ shàng yǐ. sòng dài cǐ kē, bù guāi lǐ yì, biàn jiā chú xuē, liáng shì suǒ yí. yú shì yún děng qǐng yī zhì gǎi dìng: dí qī zhī zǐ, mǔ méi wèi fù qiè suǒ yǎng, fú zhī wǔ yuè, guì jiàn bìng tóng, yǐ wèi yǒng zhì. lèi qiān wáng fǔ zī yì quán zhī zuǒ chéng shì, xún chú shàng shū zuǒ chéng. chū wèi shǐ xìng nèi shǐ, zú guān.
七年，安成太妃陳氏薨，江州刺史安成王秀、荊州刺史始興王憺，並以《慈母 表》解職，詔不許，還攝本任；而太妃薨京邑，喪祭無主。舍人周舍議曰：「賀彥 先稱『慈母之子不服慈母之黨，婦又不從夫而服慈姑，小功服無從故也。』庾蔚之 云：『非徒子不從母而服其黨，孫又不從父而服其慈母。』由斯而言，慈祖母無服 明矣。尋門內之哀，不容自同於常；按父之祥禫，子並受吊。今二王諸子，宜以成 服日，單衣一日，為位受吊。」制曰：「二王在遠，諸子宜攝祭事。」舍又曰： 「《禮》雲『縞冠玄武，子姓之冠』。則世子衣服宜異於常。可著細布衣，絹為領 帶，三年不聽樂。又《禮》及《春秋》：庶母不世祭，蓋謂無王命者耳。吳太妃既 朝命所加，得用安成禮秩，則當祔廟，五世親盡乃毀。陳太妃命數之重，雖則不異， 慈孫既不從服，廟食理無傳祀，子祭孫止，是會經文。」高祖因是敕禮官議皇子慈 母之服。筠議：「宋朝五服制，皇子服訓養母，依《禮》庶母慈己，宜從小功之制。 按《曾子問》曰：子游曰：『喪慈母如母，禮歟？』孔子曰：『非禮也。古者男子 外有傅，內有慈母，君命所使教子也，何服之有？』鄭玄注云：『此指謂國君之子 也。』若國君之子不服，則王者之子不服可知。又《喪服經》雲『君子子為庶母慈 己者』。《傳》曰：『君子子者，貴人子也。』鄭玄引《內則》：三母止施於卿大 夫。以此而推，則慈母之服，上不在五等之嗣，下不逮三士之息。儻其服者止卿大 夫，尋諸侯之子尚無此服，況乃施之皇子。謂宜依《禮》刊除，以反前代之惑。」 高祖以為不然，曰：「《禮》言慈母，凡有三條：一則妾子之無母，使妾之無子者 養之，命為母子，服以三年，《喪服齊衰章》所言『慈母』是也；二則嫡妻之子無 母，使妾養之，慈撫隆至，雖均乎慈愛，但嫡妻之子，妾無為母之義，而恩深事重， 故服以小功，《喪服小功章》所以不直言慈母，而雲『庶母慈己』者，明異於三年 之慈母也；其三則子非無母，正是擇賤者視之，義同師保，而不無慈愛，故亦有慈 母之名。師保既無其服，則此慈亦無服矣。《內則》雲『擇於諸母與可者，使為子 師；其次為慈母；其次為保母』，此其明文。此言擇諸母，是擇人而為此三母，非 謂擇取兄弟之母也。何以知之？若是兄弟之母其先有子者，則是長妾，長妾之禮， 實有殊加，何容次妾生子，乃退成保母，斯不可也。又有多兄弟之人，於義或可； 若始生之子，便應三母俱闕邪？由是推之，《內則》所言『諸母』，是謂三母，非 兄弟之母明矣。子游所問，自是師保之慈，非三年小功之慈也，故夫子得有此對。 豈非師保之慈母無服之證乎？鄭玄不辨三慈，混為訓釋，引彼無服，以注『慈己』， 後人致謬，實此之由。經言『君子子』者，此雖起於大夫，明大夫猶爾，自斯以上， 彌應不異，故傳雲『君子子者，貴人之子也』。總言曰貴，則無所不包。經傳互文， 交相顯發，則知慈加之義，通乎大夫以上矣。宋代此科，不乖《禮》意，便加除削， 良是所疑。」於是筠等請依制改定：嫡妻之子，母沒為父妾所養，服之五月，貴賤 並同，以為永制。累遷王府諮議、權知左丞事，尋除尚書左丞。出為始興內史，卒 官。

zi shòu, chuán fù yè, míng sān lǐ. dà tóng zhōng, lì guān shàng shū cí bù láng, chū wèi qū ā lìng.
子壽，傳父業，明《三禮》。大同中，歷官尚書祠部郎，出為曲阿令。

biàn huá, zì zhāo qiū, jì yīn yuān jù rén yě. jìn biāo qí jiāng jūn zhōng zhēn gōng kǔn liù shì sūn. fù lún zhī, gěi shì zhōng. huá yòu gū pín hǎo xué. nián shí sì, zhào bǔ guó zi shēng, tōng zhōu yì. jì zhǎng, biàn zhì wǔ jīng, yǔ píng yuán míng shān bīn huì jī hè qiàn tóng yè yǒu shàn. qǐ jiā qí yù zhāng wáng guó shì láng, lèi qiān fèng cháo qǐng zhēng xī xíng cān jūn. tiān jiān chū, qiān lín chuān wáng cān jūn shì, jiān guó zi zhù jiào, zhuǎn ān chéng wáng gōng cáo cān jūn, jiān wǔ jīng bó shì, jù tú jiào shòu. huá bó shè yǒu jī biàn, shuō jīng xī lǐ, wèi dāng shí zhī guān. jiāng zuǒ yǐ lái, zhōng lǜ jué xué, zhì huá nǎi tōng yān. qiān shàng shū yí cáo láng, chū wèi wú lìng, zú.
卞華，字昭丘，濟陰冤句人也。晉驃騎將軍忠貞公壼六世孫。父倫之，給事中。 華幼孤貧好學。年十四，召補國子生，通《周易》。既長，遍治《五經》，與平原 明山賓、會稽賀蒨同業友善。起家齊豫章王國侍郎，累遷奉朝請、征西行參軍。天 監初，遷臨川王參軍事，兼國子助教，轉安成王功曹參軍，兼《五經》博士，聚徒 教授。華博涉有機辯，說經析理，為當時之冠。江左以來，鐘律絕學，至華乃通焉。 遷尚書儀曹郎，出為吳令，卒。

cuī líng ēn, qīng hé wǔ chéng rén yě. shǎo dǔ xué, cóng shī biàn tōng wǔ jīng, yóu jīng sān lǐ sān chuán. xiān zài běi shì wèi tài cháng bó shì, tiān jiān shí sān nián guī guó. gāo zǔ yǐ qí rú shù, zhuó bài yuán wài sàn qí shì láng, lèi qiān bù bīng xiào wèi, jiān guó zi bó shì. líng ēn jù tú jiǎng shòu, tīng zhě cháng shù bǎi rén. xìng zhuō pǔ wú fēng cǎi, jí jiě jīng xī lǐ, shén yǒu jīng zhì, jīng shī jiù rú xián chēng zhòng zhī, zhù jiào kǒng qiān yóu hǎo qí xué. líng ēn xiān xí zuǒ chuán fú jiě, bù wèi jiāng dōng suǒ xíng jí gǎi shuō dù yì, měi wén jù cháng shēn fú yǐ nán dù, suì zhe zuǒ shì tiáo yì yǐ míng zhī. shí yǒu zhù jiào yú sēng dàn yòu jīng dù xué, yīn zuò shēn dù nán fú, yǐ bào líng ēn, shì bìng xíng yān. sēng dàn, huì jī yú yáo rén, yǐ zuǒ shì jiào shòu, tīng zhě yì shù bǎi rén. qí gāi tōng yì lì, dāng shí mò jí. xiān shì rú zhě lùn tiān, hù zhí hún gài èr yì, lùn gài bù hé yú hún, lùn hún bù hé yú gài. líng ēn lì yì, yǐ hún gài wèi yī yān. chū wèi zhǎng shā nèi shǐ, hái chú guó zi bó shì, jiǎng zhòng yóu shèng. chū wèi míng wēi jiāng jūn guì zhōu cì shǐ, zú guān. líng ēn jí zhù máo shī èr shí èr juǎn, jí zhù zhōu lǐ sì shí juǎn, zhì sān lǐ yì zōng sì shí qī juǎn, zuǒ shì jīng chuán yì èr shí èr juǎn, zuǒ shì tiáo lì shí juǎn, gōng yáng gǔ liáng wén jù yì shí juǎn.
崔靈恩，清河武城人也。少篤學，從師遍通《五經》，尤精《三禮》、《三傳》。 先在北仕為太常博士，天監十三年歸國。高祖以其儒術，擢拜員外散騎侍郎，累遷 步兵校尉，兼國子博士。靈恩聚徒講授，聽者常數百人。性拙樸無風采，及解經析 理，甚有精緻，京師舊儒咸稱重之，助教孔僉尤好其學。靈恩先習《左傳》服解， 不為江東所行；及改說杜義，每文句常申服以難杜，遂著《左氏條義》以明之。時 有助教虞僧誕又精杜學，因作《申杜難服》，以報靈恩，世並行焉。（僧誕，會稽 餘姚人，以《左氏》教授，聽者亦數百人。其該通義例，當時莫及。）先是儒者論 天，互執渾、蓋二義，論蓋不合於渾，論渾不合於蓋。靈恩立義，以渾、蓋為一焉。 出為長沙內史，還除國子博士，講眾尤盛。出為明威將軍、桂州刺史，卒官。靈恩 集注《毛詩》二十二卷，集注《周禮》四十卷，制《三禮義宗》四十七卷，《左氏 經傳義》二十二卷，《左氏條例》十卷，《公羊穀梁文句義》十卷。

kǒng qiān, huì jī shān yīn rén. shǎo shī shì hé yìn, tōng wǔ jīng, yóu míng sān lǐ xiào jīng lùn yǔ, jiǎng shuō bìng shù shí biàn, shēng tú yì shù bǎi rén. lì guān guó zi zhù jiào, sān wèi wǔ jīng bó shì, qiān shàng shū cí bù láng. chū wèi hǎi yán shān yīn èr xiàn lìng. qiān rú zhě, bù zhǎng zhèng shù, zài xiàn wú jī. tài qīng luàn, zú yú jiā. zi chù xuán, pō shè wén xué, guān zhì tài xué bó shì. qiān xiōng zi yuán sù, yòu shàn sān lǐ, yǒu shèng míng, zǎo zú.
孔僉，會稽山陰人。少師事何胤，通《五經》，尤明《三禮》、《孝經》、 《論語》，講說並數十遍，生徒亦數百人。歷官國子助教，三為《五經》博士，遷 尚書祠部郎。出為海鹽、山陰二縣令。僉儒者，不長政術，在縣無績。太清亂，卒 於家。子俶玄，頗涉文學，官至太學博士。僉兄子元素，又善《三禮》，有盛名， 早卒。

lú guǎng, fàn yáng zhuō rén, zì yún jìn sī kōng cóng shì zhōng láng chén zhī hòu yě. chén méi sǐ rǎn mǐn zhī luàn, jìn zhōng yuán jiù zú, chén yǒu hòu yān. guǎng shǎo míng jīng, yǒu rú shù. tiān jiān zhōng guī guó. chū bài yuán wài sàn qí shì láng, chū wèi shǐ ān tài shǒu, zuò shì miǎn. qǐng zhī, qǐ wèi zhé chōng jiāng jūn, pèi qiān bīng běi fá, hái bài bù bīng xiào wèi, jiān guó zi bó shì, biàn jiǎng wǔ jīng. shí běi lái rén, rú xué zhě yǒu cuī líng ēn sūn xiáng jiǎng xiǎn, bìng jù tú jiǎng shuō, ér yīn cí bǐ zhuō wéi guǎng yán lùn qīng yǎ, bù lèi běi rén. pú shè xú miǎn, jiān tōng jīng shù, shēn xiāng shǎng hǎo. xún qiān yuán wài sàn qí cháng shì, bó shì rú gù. chū wèi xìn wǔ guì yáng sì wáng zhǎng shǐ xún yáng tài shǒu. yòu wèi wǔ líng wáng zhǎng shǐ, tài shǒu rú gù, zú guān.
盧廣，范陽涿人，自雲晉司空從事中郎諶之後也。諶沒死冉閔之亂，晉中原舊 族，諶有後焉。廣少明經，有儒術。天監中歸國。初拜員外散騎侍郎，出為始安太 守，坐事免。頃之，起為折衝將軍，配千兵北伐，還拜步兵校尉，兼國子博士，遍 講《五經》。時北來人，儒學者有崔靈恩、孫詳、蔣顯，並聚徒講說，而音辭鄙拙； 惟廣言論清雅，不類北人。僕射徐勉，兼通經術，深相賞好。尋遷員外散騎常侍， 博士如故。出為信武桂陽嗣王長史、尋陽太守。又為武陵王長史，太守如故，卒官。

shěn jùn, zì shì sōng, wú xìng wǔ kāng rén. jiā shì nóng fū, zhì jùn hǎo xué, yǔ jiù tài shǐ shū míng shī shì zōng rén shěn lín shì mén xià jī nián. zhòu yè zì kè, shí huò shuì mèi, zhé yǐ zhàng zì jī, qí dǔ zhì rú cǐ. lín shì zú hòu, nǎi chū dōu, biàn yóu jiǎng sì, suì bó tōng wǔ jīng, yóu zhǎng sān lǐ. chū wèi wáng guó zhōng wèi, shāo qiān shì láng, bìng jiān guó zi zhù jiào. shí lì bù láng lù chuí yǔ pú shè xú miǎn shū jiàn jùn yuē: wǔ jīng bó shì yǔ jì dá xū huàn, jì gōng jiā bì yù xiáng zé qí rén. fán shèng xián kě jiǎng zhī shū, bì yǐ zhōu guān lì yì, zé zhōu guān yī shū, shí wèi qún jīng yuán běn. cǐ xué bù chuán, duō lì nián shì, běi rén sūn xiáng jiǎng xiǎn yì jīng tīng xí, ér yīn gé chǔ xià, gù xué tú bù zhì wéi zhù jiào shěn jùn, tè jīng cǐ shū. bǐ rì shí kāi jiǎng sì, qún rú liú yán shěn hóng shěn xióng zhī tú, bìng zhí jīng xià zuò, běi miàn shòu yè, mò bù tàn fú, rén wú jiān yán. dì wèi yí jí yòng cǐ rén, mìng qí zhuān cǐ yī xué, zhōu ér fù shǐ. shǐ shèng rén zhèng diǎn, fèi ér gèng xìng lěi shì jué yè, chuán yú xué zhě. miǎn cóng zhī, zòu jùn jiān wǔ jīng bó shì. yú guǎn jiǎng shòu, tīng zhě cháng shù bǎi rén. chū wèi huá róng lìng, hái chú yuán wài sàn qí shì láng, fù jiān wǔ jīng bó shì. shí zhōng shū shè rén hè chēn fèng chì zhuàn liáng guān, nǎi qǐ jùn jí kǒng zǐ qū bǔ xī shěng xué shì, zhù zhuàn lù. shū chéng, rù jiān zhōng shū tōng shì shè rén. chū wèi wǔ kāng lìng, zú guān.
沈峻，字士嵩，吳興武康人。家世農夫，至峻好學，與舅太史叔明師事宗人沈 麟士門下積年。晝夜自課，時或睡寐，輒以杖自擊，其篤志如此。麟士卒後，乃出 都，遍游講肆，遂博通《五經》，尤長《三禮》。初為王國中尉，稍遷侍郎，併兼 國子助教。時吏部郎陸倕與僕射徐勉書薦峻曰：「《五經》博士庾季達須換，計公 家必欲詳擇其人。凡聖賢可講之書，必以《周官》立義，則《周官》一書，實為群 經源本。此學不傳，多歷年世，北人孫詳、蔣顯亦經聽習，而音革楚、夏，故學徒 不至；惟助教沈峻，特精此書。比日時開講肆，群儒劉岩、沈宏、沈熊之徒，並執 經下坐，北面受業，莫不嘆服，人無間言。第謂宜即用此人，命其專此一學，周而 復始。使聖人正典，廢而更興；累世絕業，傳於學者。」勉從之，奏峻兼《五經》 博士。於館講授，聽者常數百人。出為華容令，還除員外散騎侍郎，復兼《五經》 博士。時中書舍人賀琛奉敕撰《梁官》，乃啟峻及孔子袪補西省學士，助撰錄。書 成，入兼中書通事舍人。出為武康令，卒官。

zi wén ā, chuán fù yè, yóu míng zuǒ shì chuán. tài qīng zhōng, zì guó zi zhù jiào wèi wǔ jīng bó shì. chuán jùn yè zhě, yòu yǒu wú jùn zhāng jí huì jī kǒng zǐ yún, guān jiē zhì wǔ jīng bó shì shàng shū cí bù láng.
子文阿，傳父業，尤明《左氏傳》。太清中，自國子助教為《五經》博士。傳 峻業者，又有吳郡張及、會稽孔子云，官皆至《五經》博士、尚書祠部郎。

tài shǐ shū míng, wú xìng wū chéng rén, wú tài shǐ cí hòu yě. shǎo shàn zhuāng lǎo, jiān zhì xiào jīng lǐ jì, qí sān xuán yóu jīng jiě, dāng shì guān jué, měi jiǎng shuō, tīng zhě cháng wǔ bǎi yú rén. lì guān guó zi zhù jiào. shào líng wáng lún hǎo qí xué, jí chū wèi jiāng zhōu, xié shū míng zhī zhèn. wáng qiān yǐng zhōu, yòu suí fǔ, suǒ zhì zhé jiǎng shòu, jiāng wài rén shì jiē chuán qí xué yān. dà tóng shí sān nián, zú, shí nián qī shí sān.
太史叔明，吳興烏程人，吳太史慈後也。少善《莊》、《老》，兼治《孝經》、 《禮記》，其三玄尤精解，當世冠絕，每講說，聽者常五百餘人。歷官國子助教。 邵陵王綸好其學，及出為江州，攜叔明之鎮。王遷郢州，又隨府，所至輒講授，江 外人士皆傳其學焉。大同十三年，卒，時年七十三。

kǒng zǐ qū, huì jī shān yīn rén. shǎo gū pín hǎo xué, gēng yún qiáo cǎi, cháng huái shū zì suí, tóu xián zé sòng dú. qín kǔ zì lì, suì tōng jīng shù, yóu míng gǔ wén shàng shū. chū wèi zhǎng shā sì wáng shì láng, jiān guó zi zhù jiào, jiǎng shàng shū sì shí biàn, tīng zhě cháng shù bǎi rén. zhōng shū shè rén hè chēn shòu chì zhuàn liáng guān, qǐ zi qū wèi xī shěng xué shì, zhù zhuàn lù. shū chéng, jiān sī wén shì láng, bù jiù. jiǔ zhī jiān zhǔ kè láng shè rén, xué shì rú gù. lèi qiān xiāng dōng wáng guó shì láng cháng shì yuán wài sàn qí shì láng, yòu yún huī lú jiāng gōng jì shì cān jūn, zhuǎn jiān zhōng shū tōng shì shè rén. xún qiān bù bīng xiào wèi, shè rén rú gù. gāo zǔ zhuàn wǔ jīng jiǎng shū jí kǒng zǐ zhèng yán, zhuān shǐ zi qū jiǎn yuè qún shū, yǐ wèi yì zhèng. shì jìng, chì zi qū yǔ yòu wèi zhū yì zuǒ chéng hè chēn yú shì lín guǎn dì rì zhí jīng. lèi qiān tōng zhí zhèng yuán láng, shè rén rú gù. zhōng dà tóng yuán nián, zú guān, shí nián wǔ shí yī. zi qū fán zhe shàng shū yì èr shí juǎn, jí zhù shàng shū sān shí juǎn, xù zhū yì jí zhù zhōu yì yī bǎi juǎn, xù hé chéng tiān jí lǐ lùn yī bǎi wǔ shí juǎn.
孔子袪，會稽山陰人。少孤貧好學，耕耘樵採，常懷書自隨，投閒則誦讀。勤 苦自勵，遂通經術，尤明《古文尚書》。初為長沙嗣王侍郎，兼國子助教，講《尚 書》四十遍，聽者常數百人。中書舍人賀琛受敕撰《梁官》，啟子袪為西省學士， 助撰錄。書成，兼司文侍郎，不就。久之兼主客郎、舍人，學士如故。累遷湘東王 國侍郎、常侍、員外散騎侍郎，又雲麾廬江公記室參軍，轉兼中書通事舍人。尋遷 步兵校尉，舍人如故。高祖撰《五經講疏》及《孔子正言》，專使子袪檢閱群書， 以為義證。事竟，敕子袪與右衛硃異、左丞賀琛於士林館遞日執經。累遷通直正員 郎，舍人如故。中大同元年，卒官，時年五十一。子袪凡著《尚書義》二十卷， 《集注尚書》三十卷，續硃異《集注周易》一百卷，續何承天《集禮論》一百五十 卷。

huáng kǎn, wú jùn rén, qīng zhōu cì shǐ huáng xiàng jiǔ shì sūn yě. kǎn shǎo hǎo xué, shī shì hè qiàn, jīng lì zhuān mén, jǐn tōng qí yè, yóu míng sān lǐ xiào jīng lùn yǔ. qǐ jiā jiān guó zi zhù jiào, yú xué jiǎng shuō, tīng zhě shù bǎi rén. zhuàn lǐ jì jiǎng shū wǔ shí juǎn, shū chéng zòu shàng, zhào fù mì gé. qǐng zhī, zhào rù shòu guāng diàn jiǎng lǐ jì yì, gāo zǔ shàn zhī, bài yuán wài sàn qí shì láng, jiān zhù jiào rú gù. xìng zhì xiào, cháng rì xiàn sòng xiào jīng èr shí biàn, yǐ nǐ guān shì yīn jīng. dīng mǔ yōu, jiě zhí hái xiāng lǐ. píng xī shào líng wáng qīn qí xué, hòu lǐ yíng zhī. kǎn jì zhì, yīn gǎn xīn jí, dà tóng shí yī nián, zú yú xià shǒu, shí nián wǔ shí bā. suǒ zhuàn lùn yǔ yì shí juǎn, yǔ lǐ jì yì bìng jiàn zhòng yú shì, xué zhě chuán yān.
皇侃，吳郡人，青州刺史皇象九世孫也。侃少好學，師事賀蒨，精力專門，盡 通其業，尤明《三禮》、《孝經》、《論語》。起家兼國子助教，於學講說，聽者 數百人。撰《禮記講疏》五十卷，書成奏上，詔付秘閣。頃之，召入壽光殿講《禮 記義》，高祖善之，拜員外散騎侍郎，兼助教如故。性至孝，常日限誦《孝經》二 十遍，以擬《觀世音經》。丁母憂，解職還鄉里。平西邵陵王欽其學，厚禮迎之。 侃既至，因感心疾，大同十一年，卒於夏首，時年五十八。所撰《論語義》十卷， 與《禮記義》並見重於世，學者傳焉。

chén lì bù shàng shū yáo chá yuē: xī shū sūn tōng jiǎng lùn mǎ shàng, huán róng jīng lì xiōng huāng jì féng píng dìng, zì zhì guāng chǒng ruò fú cuī fú hé yán hù yǒu yān. màn róng tóng zhī jiǎng dào yú qí jì, bù wèi shí gǎi hè qiàn yán zhí zhī zhī tú, zāo liáng zhī chóng rú zhòng dào, xián zhì gāo guān, jī gǔ zhī lì, zhū zi gè jǐn zhī yǐ. fàn chēn mò dié jiǎo xìng, bù suí qí zhì, yí zāi.
陳吏部尚書姚察曰：昔叔孫通講論馬上，桓榮精力凶荒；既逢平定，自致光寵； 若夫崔、伏、何、嚴互有焉。曼容、佟之講道於齊季，不為時改；賀蒨、嚴植之之 徒，遭梁之崇儒重道，咸至高官，稽古之力，諸子各盡之矣。范縝墨絰僥倖，不遂 其志，宜哉。