shèng zōng sì
聖宗四
bā nián chūn zhēng yuè xīn sì, rú tái hú. gēng yín, zhào jué zhì yù. gēng zǐ, rú shěn zi luò. èr yuè dīng wèi shuò, yú tián huí gú gè qiǎn shǐ lái gòng. rén shēn, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. sān yuè dīng chǒu, lǐ jì qiān qiǎn shǐ lái gòng. gēng chén, tài bái yíng huò dòu, fán shí yǒu wǔ cì. yǐ yǒu, chéng xìng guō, yǐ sòng fú shí zhī. xīn chǒu, zhì yí zhōu. xià sì yuè bǐng wǔ shuò, yán zhōu cì shǐ lǐ shòu yīng yǒu huì zhèng, mín qǐng liú, cóng zhī. gēng xū, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. gēng wǔ, yǐ suì hàn, zhū bù jiān shí, zhèn zhī. wǔ yuè wù zǐ, yǐ sòng jiàng zú fēn lì zhū jūn. gēng yín, nǚ zhí zǎi xiàng ā hǎi lái gòng, fēng shùn huà wáng. bǐng shēn, qīng shǔ hú tǔ bái shān. zhào kuò mín tián. liù yuè bǐng wǔ, yǐ běi miàn lín yá mó lǔ gǔ wèi běi yuàn dài wáng. ā sà lán huí gú yú yuè dá lá gàn gè qiǎn shǐ lái gòng. jiǎ yín, yuè yǎn tiān sì dì yī xīng. bǐng chén, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. qiū qī yuè gēng chén, gǎi nán jīng xióng jūn wèi shén jūn. zhào dōng jīng lù zhū gōng fēn tí xiá sī, fēn zhì dìng bà bǎo hé xuān huà sān xiàn, bái chuān zhōu zhì hóng lǐ, yí kūn zhōu zhì guǎng yì, liáo xī zhōu zhì zhǎng qìng, gān zhōu zhì ān dé gè yī xiàn. shěng suì guī sōng ráo níng hǎi ruì yù tiě lǐ fèng dé děng shí zhōu, jí yù tián liáo fēng sōng shān hóng yuǎn huái qīng yún lóng píng zé píng shān děng bā xiàn, yǐ qí mín fēn lì tā jùn. bā yuè yǐ mǎo, yǐ hēi bái yáng jì tiān dì. jiǔ yuè yǐ hài, běi nǚ zhí sì bù qǐng nèi fù. rén chén, lǐ jì qiān xiàn sòng fú. dōng shí yuè bǐng wǔ, yǐ dà bài sòng jūn, fù qiǎn shǐ lái gào. jǐ yǒu, zǔ bo děng qiǎn shǐ lái gòng. shì yuè, zhù bì dài wáng chuān. shí yī yuè gēng yín, yǐ tǔ gǔ hún mín jī, zhèn zhī. dīng yǒu, tài bái zhòu jiàn. shí èr yuè guǐ mǎo, lǐ jì qiān xià sòng lín fū děng zhōu, qiǎn shǐ lái gào. nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. gēng xū, qiǎn shǐ fēng lǐ jì qiān wèi xià guó wáng. guǐ chǒu, huí gú lái gòng. shì suì, fàng zhèng yún cóng děng èr rén jí dì.
八年春正月辛巳,如台湖。庚寅,詔決滯獄。庚子,如沈子濼。二月丁未朔,于闐、回鶻各遣使來貢。壬申,女直遣使來貢。三月丁丑,李繼遷遣使來貢。庚辰,太白、熒惑斗,凡十有五次。乙酉,城杏堝,以宋俘實之。辛丑,置宜州。夏四月丙午朔,嚴州刺史李壽英有惠政,民請留,從之。庚戌,女直遣使來貢。庚午,以歲旱,諸部艱食,振之。五月戊子,以宋降卒分隸諸軍。庚寅,女直宰相阿海來貢,封順化王。丙申,清暑胡土白山。詔括民田。六月丙午,以北面林牙磨魯古為北院大王。阿薩蘭回鶻于越、達剌干各遣使來貢。甲寅,月掩天駟第一星。丙辰,女直遣使來貢。秋七月庚辰,改南京熊軍為神軍。詔東京路諸宮分提轄司,分置定霸、保和、宣化三縣,白川州置洪理,儀坤州置廣義,遼西州置長慶,乾州置安德各一縣。省遂、媯、松、饒、寧、海、瑞、玉、鐵里、奉德等十州,及玉田、遼豐、松山、弘遠、懷清、雲龍、平澤、平山等八縣,以其民分隸他郡。八月乙卯,以黑白羊祭天地。九月乙亥,北女直四部請內附。壬辰,李繼遷獻宋俘。冬十月丙午,以大敗宋軍,復遣使來告。己酉,阻卜等遣使來貢。是月,駐蹕大王川。十一月庚寅,以吐谷渾民飢,振之。丁酉,太白晝見。十二月癸卯,李繼遷下宋麟、鄜等州,遣使來告。女直遣使來貢。庚戌,遣使封李繼遷為夏國王。癸丑,回鶻來貢。是歲,放鄭雲從等二人及第。
jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. bǐng zǐ, zhào jìn sī dù sēng ní. gēng chén, rú tái hú. yǐ yǒu, shū mì shǐ jiān xiū guó shǐ shì fǎng děng jìn shí lù, cì wù yǒu chà. wù zǐ, xuǎn sòng jiàng zú wǔ bǎi zhì wèi xuān lì jūn. xīn mǎo, zhào miǎn sān jīng zhū dào zū fù, réng bà kuò tián. èr yuè bǐng wǔ, xià guó qiǎn shǐ gào fá sòng jié. dīng wèi, yǐ zhuō zhōu cì shǐ yē lǜ wáng liù wèi tì yǐn. jiǎ zǐ, jiàn wēi kòu zhèn huà lái yuǎn sān chéng, tún shù zú. rùn yuè xīn wèi shuò, rì yǒu shí zhī. rén shēn, qiǎn hàn lín chéng zhǐ xíng bào piáo sān sī shǐ lǐ sì gěi shì zhōng liú jīng zhèng shì shè rén zhāng gàn nán jīng fù liú shǒu wú hào fēn jué zhū dào zhì yù. sān yuè gēng zǐ shuò, zhèn shì wéi wū gǔ zhū bù. wù shēn, fù qiǎn kù bù yuán wài láng mǎ shǒu qí cāng bù yuán wài láng qí zhèng yú bù yuán wài láng cuī yòu jì běi xiàn lìng cuī jiǎn děng fēn jué zhū dào zhì yù. jiǎ zǐ, xìng nán jīng. xià sì yuè jiǎ xū, huí gú lái gòng. yǐ hài, xià guó wáng lǐ jì qiān qiǎn dù bái lái xiè fēng cè. bǐng xū, qīng shǔ tàn shān. wǔ yuè jǐ wèi, yǐ qín wáng hán kuāng sì sī chéng wèi quán zhōu. liù yuè dīng hài, tū jué lái gòng. shì yuè, nán jīng lín yǔ shāng jià. qiū qī yuè guǐ mǎo, tōng kuò hù kǒu. yǐ sì, zhào zhū dào jǔ cái xíng chá tān kù fǔ gāo nián jìn shē tiě, yǒu mò yú wáng shì zhě guān qí zi sūn. jǐ wèi, xià guó yǐ fù suī yín èr zhōu, qiǎn shǐ lái gào. bā yuè guǐ yǒu, tóng zhōu jiā hé shēng, dōng jīng gān lù jiàng. wù yín, nǚ zhí jìn huàn lù rén. rén wǔ, dōng jīng jìn sān zú wū. jiǔ yuè gēng zǐ, bí gǔ dé lái gòng. jǐ yǒu, zhù bì miào chéng. nán jīng dì zhèn. dōng shí yuè dīng mǎo, ā sà lán huí gú lái gòng. rén shēn, xià guó wáng lǐ jì qiān qiǎn shǐ lái shàng sòng suǒ shòu chì mìng. dīng chǒu, dìng nán jūn jié dù shǐ lǐ jì pěng lái fù, shòu tuī zhōng xiào shùn qǐ shèng dìng nán gōng chén kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn xiào tài shī jiān shì zhōng, fēng xī píng wáng. shí yī yuè jǐ hài, yǐ qīng niú bái mǎ jì tiān dì. shí èr yuè, xià guó wáng lǐ jì qiān qián fù yú sòng, qiǎn zhāo tǎo shǐ hán dé wēi chí zhào yù zhī. shì suì, fàng jìn shì shí yòng zhōng yī rén jí dì.
九年春正月甲戌,女直遣使來貢。丙子,詔禁私度僧尼。庚辰,如台湖。乙酉,樞密使、監修國史室昉等進《實錄》,賜物有差。戊子,選宋降卒五百置為宣力軍。辛卯,詔免三京諸道租賦,仍罷括田。二月丙午,夏國遣使告伐宋捷。丁未,以涿州刺史耶律王六為惕隱。甲子,建威寇、振化、來遠三城,屯戍卒。閏月辛未朔,日有食之。壬申,遣翰林承旨邢抱朴、三司使李嗣、給事中劉京、政事舍人張干、南京副留守吳浩分決諸道滯獄。三月庚子朔,振室韋、烏古諸部。戊申,復遣庫部員外郎馬守琪、倉部員外郎祁正、虞部員外郎崔祐、薊北縣令崔簡等分決諸道滯獄。甲子,幸南京。夏四月甲戌,回鶻來貢。乙亥,夏國王李繼遷遣杜白來謝封冊。丙戌,清暑炭山。五月己未,以秦王韓匡嗣私城為全州。六月丁亥,突厥來貢。是月,南京霖雨傷稼。秋七月癸卯,通括戶口。乙巳,詔諸道舉才行、察貪酷、撫高年、禁奢僣,有歿於王事者官其子孫。己未,夏國以復綏、銀二州,遣使來告。八月癸酉,銅州嘉禾生,東京甘露降。戊寅,女直進喚鹿人。壬午,東京進三足烏。九月庚子,鼻骨德來貢。己酉,駐蹕廟城。南京地震。冬十月丁卯,阿薩蘭回鶻來貢。壬申,夏國王李繼遷遣使來上宋所授敕命。丁丑,定難軍節度使李繼捧來附,授推忠效順啟聖定難功臣、開府儀同三司、檢校太師兼侍中,封西平王。十一月己亥,以青牛白馬祭天地。十二月,夏國王李繼遷潛附於宋,遣招討使韓德威持詔諭之。是歲,放進士石用中一人及第。
shí nián chūn zhēng yuè dīng yǒu, jìn sàng zàng lǐ shā mǎ, jí cáng jiǎ zhòu jīn yín qì wán. bǐng wǔ, rú tái hú. èr yuè yǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. hán dé wēi zòu lǐ jì qiān chēng gù bù chū, zhì líng zhōu fú lüè yǐ hái. rén shēn, wù rě lái gòng. rén wǔ, miǎn yún zhōu zū fù. gēng yín, xià guó yǐ hán dé wēi fú lüè, qiǎn shǐ lái zòu, cì zhào ān wèi. xīn mǎo, gěi fù yún zhōu liú mín. sān yuè jiǎ chén, tiě lí lái gòng. bǐng chén, rú tàn shān. xià sì yuè yǐ chǒu, yǐ tái hú wèi wàng xìng lǐ. gēng yín, mìng qún chén jiào shè. wǔ yuè guǐ sì, shuò zhōu liú mín gěi fù sān nián. qī yuè xīn yǒu, tiě lí lái gòng. bā yuè guǐ hài, guān jià, réng qiǎn shǐ fēn yuè miáo jià. jiǔ yuè guǐ mǎo, xìng wǔ tái shān jīn hé sì fàn sēng. dōng shí yuè rén shēn, xià guó wáng qiǎn shǐ lái gòng. wù yín, tiě lí lái gòng. shí yī yuè rén chén, huí gú lái gòng. shí èr yuè gēng chén, liè rú zhōu dōng chuān. bài tiān. shì yuè, yǐ dōng jīng liú shǒu xiāo héng dé děng fá gāo lì.
十年春正月丁酉,禁喪葬禮殺馬,及藏甲冑、金銀、器玩。丙午,如台湖。二月乙丑朔,日有食之。韓德威奏李繼遷稱故不出,至靈州俘掠以還。壬申,兀惹來貢。壬午,免雲州租賦。庚寅,夏國以韓德威俘掠,遣使來奏,賜詔安慰。辛卯,給復雲州流民。三月甲辰,鐵驪來貢。丙辰,如炭山。夏四月乙丑,以台湖為望幸里。庚寅,命群臣較射。五月癸巳,朔州流民給復三年。七月辛酉,鐵驪來貢。八月癸亥,觀稼,仍遣使分閱苗稼。九月癸卯,幸五台山金河寺飯僧。冬十月壬申,夏國王遣使來貢。戊寅,鐵驪來貢。十一月壬辰,回鶻來貢。十二月庚辰,獵儒州東川。拜天。是月,以東京留守蕭恆德等伐高麗。
shí yī nián chūn zhēng yuè rén yín, huí gú lái gòng. bǐng wǔ, chū nèi tǎng qián cì nán jīng tǒng jūn sī jūn. gāo lì wáng zhì qiǎn pǔ liáng róu fèng biǎo qǐng zuì, zhào qǔ nǚ zhí yā lù jiāng dōng shù bǎi lǐ dì cì zhī. èr yuè guǐ hài, bà zhōu mín qī wáng shì yǐ yāo huò zhòng, fú zhū. xià sì yuè, xìng tàn shān qīng shǔ. liù yuè, dà yǔ. qiū qī yuè jǐ chǒu, sāng gān yáng hé yì jū yōng guān xī, hài hé jià dài jǐn, fèng shèng nán jīng jū mín lú shě duō diàn nì zhě. bā yuè, rú qiū shān. dōng shí yuè jiǎ shēn shuò, zhù bì pú guī bǎn. shì suì, fàng jìn shì wáng xī zài děng èr rén jí dì.
十一年春正月壬寅,回鶻來貢。丙午,出內帑錢賜南京統軍司軍。高麗王治遣朴良柔奉表請罪,詔取女直鴨淥江東數百里地賜之。二月癸亥,霸州民妻王氏以妖惑眾,伏誅。夏四月,幸炭山清暑。六月,大雨。秋七月己丑,桑乾、羊河溢居庸關西,害禾稼殆盡,奉聖、南京居民廬舍多墊溺者。八月,如秋山。冬十月甲申朔,駐蹕蒲瑰坂。是歲,放進士王熙載等二人及第。
shí èr nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu shuò, huǒ yīn zhèn shuǐ, piào nì sān shí yú cūn, zhào shū jiù qú. jiǎ yín, yǐ tóng zhèng shì mén xià píng zhāng shì yē lǜ shuò lǎo wèi tì yǐn. zhào fù xíng zài wǔ shí lǐ nèi zū. yǐ mǎo, xìng yán fāng diàn. wù wǔ, juān yí zhōu fù diào. gēng shēn, láng jūn yē lǜ bí shě děng móu pàn, fú zhū. rén xū, yǐ nán yuàn dài wáng yē lǜ jǐng wèi shàng jīng liú shǒu, fēng qī shuǐ jùn wáng. bà zhōu mín lǐ zài yòu nián bǎi sān shí yǒu sān, cì shù bó jǐn páo yín dài, yuè gěi yáng jiǔ, réng fù qí jiā. èr yuè jiǎ shēn, miǎn nán jīng bèi shuǐ hù zū fù. jǐ chǒu, gāo lì lái gòng. jiǎ wǔ, miǎn zhū bù suì shū yáng jí guān zhēng. gēng zǐ, huí gú lái gòng. sān yuè dīng sì, gāo lì qiǎn shǐ qǐng suǒ fú rén chù, zhào shú hái. wù wǔ, xìng nán jīng. bǐng yín, qiǎn shǐ fǔ yù gāo lì. jǐ sì, zhuō zhōu mù lián lǐ. rén shēn, rú zhǎng chūn gōng guān mǔ dān. shì yuè, fù zhì nán jīng jūn dōu jiān. xià sì yuè xīn mǎo, xìng nán jīng. rén chén, shū mì zhí xué shì liú shù wèi nán yuàn shū mì fù shǐ. wù xū, yǐ jǐng zōng shí xiàng chéng, xìng yán shòu sì fàn sēng. wǔ yuè jiǎ yín, zhào běi pí shì jūn lǎo bù rèn shì zhě miǎn yì. wù wǔ, rú tàn shān qīng shǔ. gēng chén, wǔ dìng jūn jié dù shǐ hán dé chōng zhì mǎn, qí mín qǐng liú, cóng zhī. liù yuè xīn sì shuò, zhào zhōu xiàn zhǎng lì yǒu cái néng wú guò zhě, jiǎn yī zī kǎo rèn zhī. guǐ wèi, kè hán zhōu cì shǐ jiǎ jùn jìn xīn lì. gēng zǐ, lù qiú. jiǎ chén, zhào lóng fèng liǎng jūn lǎo jí zhě dài zhī. shì yuè, tài bái suì xīng xiàng fàn. qiū qī yuè xīn hài shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ yín, qiǎn shǐ shì zhū dào hé jià. xīn yǒu, nán yuàn shū mì shǐ shì fǎng wèi zhōng jīng liú shǒu, jiā shàng fù. bǐng yín, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. wù chén, guān huò. gēng wǔ, zhào qì dān rén fàn shí è zhě yī hàn lǜ. jǐ mǎo, yǐ hàn lín chéng zhǐ xíng bào piáo cān zhī zhèng shì. bā yuè gēng chén shuò, zhào wáng tài fēi lǐng xī běi lù wū gǔ děng bù bīng jí yǒng xìng gōng fēn jūn, fǔ dìng xī biān yǐ xiāo tà lǐn dū qí jūn shì. yǐ yǒu, sòng qiǎn shǐ qiú hé, bù xǔ. wù zǐ, yǐ guó jiù zhàng kè xiāo tú gǔ wèi yí lí bì. yǐ wèi, xià zhào jiè yù zhōng wài guān lì. dīng yǒu, lù qiú, zá fàn sǐ zuì yǐ xià shì zhī. jiǔ yuè rén zǐ, shì wéi dǎng xiàng tǔ gǔ hún děng lái gòng. xīn yǒu, sòng fù qiǎn shǐ qiú hé, bù xǔ. rén xū, xíng bài ào lǐ. guǐ yǒu, zǔ bo děng lái gòng. dōng shí yuè yǐ yǒu, liè kè hán zhōu zhī xī shān. yǐ sì, zhào dìng jūn shuì fǎ. dīng wèi, dà lǐ sì zhì shǎo qīng jí zhèng. shí yī yuè wù shēn shuò, xíng zài shēng lǐ. tiě lí lái gòng. zhào zhū bù suǒ fú sòng rén yǒu guān lì rú shēng bào qì néng zhě, zhū dào jūn yǒu yǒng jiàn zhě, jù yǐ míng wén. gēng xū, zhào jùn yì gòng míng jīng mào cái yì děng. jiǎ yín, zhào nán jīng jué zhì yù. jǐ wèi, guān sòng fú wèi dé shēng děng liù rén. shí èr yuè wù yín shuò, rì yǒu shí zhī. zhào bìng xī wáng fǔ ào lǐ duò kuí méi zhǐ sān bù wèi yī, qí èr kè gè fēn wèi bù, yǐ zú liù bù zhī shù. jiǎ shēn, cì nán jīng tǒng jūn sī pín hù gēng niú. wù zǐ, gāo lì jìn jì lè, què zhī. gēng yín, jìn yóu shí mín. guǐ sì, nǚ zhí yǐ sòng rén fú hǎi lù běn guó jí wù rě pàn lái gào. dīng wèi, xìng nán jīng. shì nián, fàng jìn shì lǚ dé mào děng èr rén jí dì.
十二年春正月癸丑朔,漷陰鎮水,漂溺三十餘村,詔疏舊渠。甲寅,以同政事門下平章事耶律碩老為惕隱。詔復行在五十里內租。乙卯,幸延芳淀。戊午,蠲宜州賦調。庚申,郎君耶律鼻舍等謀叛,伏誅。壬戌,以南院大王耶律景為上京留守,封漆水郡王。霸州民李在宥年百三十有三,賜束帛、錦袍、銀帶,月給羊酒,仍復其家。二月甲申,免南京被水戶租賦。己丑,高麗來貢。甲午,免諸部歲輸羊及關征。庚子,回鶻來貢。三月丁巳,高麗遣使請所俘人畜,詔贖還。戊午,幸南京。丙寅,遣使撫諭高麗。己巳,涿州木連理。壬申,如長春宮觀牡丹。是月,復置南京軍都監。夏四月辛卯,幸南京。壬辰,樞密直學士劉恕為南院樞密副使。戊戌,以景宗石像成,幸延壽寺飯僧。五月甲寅,詔北皮室軍老不任事者免役。戊午,如炭山清暑。庚辰,武定軍節度使韓德沖秩滿,其民請留,從之。六月辛巳朔,詔州縣長吏有才能無過者,減一資考任之。癸未,可汗州刺史賈俊進新曆。庚子,錄囚。甲辰,詔龍、鳳兩軍老疾者代之。是月,太白、歲星相犯。秋七月辛亥朔,日有食之。甲寅,遣使視諸道禾稼。辛酉,南院樞密使室昉為中京留守,加尚父。丙寅,女直遣使來貢。戊辰,觀獲。庚午,詔契丹人犯十惡者依漢律。己卯,以翰林承旨邢抱朴參知政事。八月庚辰朔,詔王太妃領西北路烏古等部兵及永興宮分軍,撫定西邊;以蕭撻凜督其軍事。乙酉,宋遣使求和,不許。戊子,以國舅帳克蕭徒骨為夷離畢。乙未,下詔戒諭中外官吏。丁酉,錄囚,雜犯死罪以下釋之。九月壬子,室韋、党項、吐谷渾等來貢。辛酉,宋復遣使求和,不許。壬戌,行拜奧禮。癸酉,阻卜等來貢。冬十月乙酉,獵可汗州之西山。乙巳,詔定均稅法。丁未,大理寺置少卿及正。十一月戊申朔,行再生禮。鐵驪來貢。詔諸部所俘宋人有官吏儒生抱器能者,諸道軍有勇健者,具以名聞。庚戌,詔郡邑貢明經、茂材異等。甲寅,詔南京決滯獄。己未,官宋俘衛德升等六人。十二月戊寅朔,日有食之。詔並奚王府奧理、墮隗、梅只三部為一,其二克各分為部,以足六部之數。甲申,賜南京統軍司貧戶耕牛。戊子,高麗進妓樂,卻之。庚寅,禁游食民。癸巳,女直以宋人浮海賂本國及兀惹叛來告。丁未,幸南京。是年,放進士呂德懋等二人及第。
shí sān nián chūn zhēng yuè rén zǐ, xìng yán fāng diàn. jiǎ yín, zhì guǎng líng xiàn. dīng sì, zēng tài zhōu suì chéng děng xiàn fù. gēng shēn, zhào zhū dào quàn nóng. guǐ hài, zhǎng níng jūn jié dù shǐ xiāo jiě lǐ zhì mǎn, mín qǐng liú, cóng zhī. gēng wǔ, rú zhǎng chūn gōng. sān yuè dīng chǒu shuò, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. jiǎ chén, gāo lì qiǎn lǐ zhōu zhēn lái gòng. sān yuè guǐ chǒu, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. wù chén, wǔ qīng xiàn bǎi yú rén rù sòng jìng piāo lüè, mìng zhū zhī, hái qí suǒ huò rén chù cái wù. xià sì yuè jǐ mǎo, cān zhī zhèng shì xíng bào piáo yǐ mǔ yōu qù guān, qǐ fù. bǐng xū, zhào zhū dào mín hù yīng lì yǐ lái xié cóng wèi bù qǔ zhě, réng jí zhōu xiàn. jiǎ wǔ, rú tàn shān qīng shǔ. wǔ yuè rén zǐ, gāo lì jìn yīng. yǐ hài, běi nán yǐ shì sān fǔ qǐng kuò fù mín mǎ yǐ bèi jūn xū, bù xǔ, gěi yǐ guān mǎ. liù yuè bǐng zǐ shuò, qǐ shèng jūn jié dù shǐ liú jì chēn zhì mǎn, mín qǐng liú, cóng zhī. dīng chǒu, zhào jiǎn qián suì kuò tián zū fù. jiǎ shēn, yǐ xuān huī shǐ ā méi lǐ sī chéng wèi fēng zhōu. bǐng xū, zhào xǔ chāng píng huái róu děng xiàn zhū rén qǐng yè huāng dì. qiū qī yuè yǐ sì shuò, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. dīng sì, wù rě wū zhāo dù bó hǎi yàn pō děng qīn tiě lí, qiǎn xī wáng hé shuò nú děng tǎo zhī. rén xū, zhào wèi shuò děng zhōu lóng wèi wēi shèng jūn gèng shù. bā yuè bǐng zǐ, xià guó qiǎn shǐ jìn mǎ. rén chén, zhào xiū shān zé cí yǔ xiān zhé miào mào, yǐ shí sì zhī. jiǔ yuè wù wǔ, yǐ nán jīng tài xué shēng yuán jìn duō, tè cì shuǐ wéi zhuāng yī qū. dīng mǎo, fèng ān jǐng zōng jí huáng tài hòu shí xiàng yú yán fāng diàn. dōng shí yuè yǐ hài, zhì yì cāng. xīn sì, huí gú lái gòng. jiǎ shēn, gāo lì qiǎn lǐ zhī bái lái gòng. wù zǐ, wù rě guī kuǎn, zhào yù zhī. gēng zǐ, bí gǔ dé lái gòng. shí yī yuè yǐ sì, ā sà lán huí gú qiǎn shǐ lái gòng. xīn yǒu, qiǎn shǐ cè wáng zhì wèi gāo lì guó wáng. wù chén, gāo lì qiǎn tóng zǐ shí rén lái xué běn guó yǔ. shí èr yuè jǐ mǎo, tiě lí qiǎn shǐ lái gòng yīng mǎ. xīn sì, xià guó yǐ bài sòng rén qiǎn shǐ lái gào. shì nián, fàng jìn shì wáng yòng jí děng èr rén.
十三年春正月壬子,幸延芳淀。甲寅,置廣靈縣。丁巳,增泰州、遂城等縣賦。庚申,詔諸道勸農。癸亥,長寧軍節度使蕭解里秩滿,民請留,從之。庚午,如長春宮。三月丁丑朔,女直遣使來貢。甲辰,高麗遣李周楨來貢。三月癸丑,夏國遣使來貢。戊辰,武清縣百餘人入宋境剽掠,命誅之,還其所獲人畜財物。夏四月己卯,參知政事邢抱朴以母憂去官,起復。丙戌,詔諸道民戶應歷以來脅從為部曲者,仍籍州縣。甲午,如炭山清暑。五月壬子,高麗進鷹。乙亥,北、南、乙室三府請括富民馬以備軍需,不許,給以官馬。六月丙子朔,啟聖軍節度使劉繼琛秩滿,民請留,從之。丁丑,詔減前歲括田租賦。甲申,以宣徽使阿沒里私城為豐州。丙戌,詔許昌平、懷柔等縣諸人請業荒地。秋七月乙巳朔,女直遣使來貢。丁巳,兀惹烏昭度、渤海燕頗等侵鐵驪,遣奚王和朔奴等討之。壬戌,詔蔚、朔等州龍衛、威勝軍更戍。八月丙子,夏國遣使進馬。壬辰,詔修山澤祠宇、先哲廟貌,以時祀之。九月戊午,以南京太學生員浸多,特賜水磑莊一區。丁卯,奉安景宗及皇太后石像於延芳淀。冬十月乙亥,置義倉。辛巳,回鶻來貢。甲申,高麗遣李知白來貢。戊子,兀惹歸款,詔諭之。庚子,鼻骨德來貢。十一月乙巳,阿薩蘭回鶻遣使來貢。辛酉,遣使冊王治為高麗國王。戊辰,高麗遣童子十人來學本國語。十二月己卯,鐵驪遣使來貢鷹、馬。辛巳,夏國以敗宋人遣使來告。是年,放進士王用極等二人。
shí sì nián chūn zhēng yuè jǐ yǒu, yú yú lù hé. dīng sì, juān sān jīng jí zhū zhōu shuì fù. bǐng yín, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. gēng wǔ, yǐ xuān huī shǐ ā méi lǐ jiā nú yán guì wèi fēng zhōu cì shǐ. èr yuè gēng yín, huí gú qiǎn shǐ lái gòng. sān yuè rén yín, gāo lì wáng zhì biǎo qǐ wèi hūn, xǔ yǐ dōng jīng liú shǒu fù mǎ xiāo héng dé nǚ jià zhī. gēng xū, gāo lì fù qiǎn tóng zǐ shí rén lái xué běn guó yǔ. jiǎ yín, hán dé wēi zòu tǎo dǎng xiàng jié. jiǎ zǐ, zhào ān jí shuò zhōu liú mín. xià sì yuè jiǎ xū, dōng biān zhū jiū gè zhì dōu jiān. gēng yín, rú tàn shān qīng shǔ. jǐ hài, záo dà ān shān, qǔ liú shǒu guāng suǒ cáng qián. shì yuè, xī wáng hé shuò nú dōng jīng liú shǒu xiāo héng dé děng wǔ rén yǐ tǎo wù rě bù kè, xuē guān. gǎi zhū bù lìng wěn wèi jié dù shǐ. wǔ yuè guǐ mǎo, zhào cān zhī zhèng shì xíng bào piáo jué nán jīng zhì yù. gēng xū, shuò zhōu wēi shèng jūn yī bǎi qī rén pàn rù sòng. liù yuè xīn wèi, rú tàn shān qīng shǔ. tiě lí lái gòng. yǐ yǒu, huí gú lái gòng. jǐ chǒu, gāo lì qiǎn shǐ lái wèn qǐ jū. hòu zhì wú shí. qiū qī yuè wù wǔ, huí gú děng lái gòng. rùn yuè dīng chǒu, wǔ yuàn bù jìn xué dì suǒ de jīn mǎ. dōng shí yuè bǐng chén, mìng liú suì jiào nán jīng shén wǔ jūn shì jiàn fǎ, cì páo dài jǐn bì. wù wǔ, wū zhāo dù qǐ nèi fù. shí yī yuè jiǎ xū, zhào zhū jūn guān wú fēi shí tián liè fáng nóng. yǐ yǒu, fèng ān jǐng zōng jí tài hòu shí xiàng yú gān zhōu. shì yuè, huí gú ā sà lán qiǎn shǐ wèi zi qiú hūn, bù xǔ. shí èr yuè jiǎ yín, yǐ nán jīng dào xīn dìng shuì fǎ tài zhòng, jiǎn zhī. jiǎ zǐ, tà lǐn yòu pàn qiú ā lǔ dūn děng liù shí rén zhǎn zhī, fēng lán líng jùn wáng. xìng nán jīng. shì nián, fàng jìn shì zhāng jiǎn děng sān rén.
十四年春正月己酉,漁於潞河。丁巳,蠲三京及諸州稅賦。丙寅,夏國遣使來貢。庚午,以宣徽使阿沒里家奴閻貴為豐州刺史。二月庚寅,回鶻遣使來貢。三月壬寅,高麗王治表乞為婚,許以東京留守、駙馬蕭恆德女嫁之。庚戌,高麗復遣童子十人來學本國語。甲寅,韓德威奏討党項捷。甲子,詔安集朔州流民。夏四月甲戌,東邊諸糺各置都監。庚寅,如炭山清暑。己亥,鑿大安山,取劉守光所藏錢。是月,奚王和朔奴、東京留守蕭恆德等五人以討兀惹不克,削官。改諸部令穩為節度使。五月癸卯,詔參知政事邢抱朴決南京滯獄。庚戌,朔州威勝軍一百七人叛入宋。六月辛未,如炭山清暑。鐵驪來貢。乙酉,回鶻來貢。己丑,高麗遣使來問起居。後至無時。秋七月戊午,回鶻等來貢。閏月丁丑,五院部進穴地所得金馬。冬十月丙辰,命劉遂教南京神武軍士劍法,賜袍帶錦幣。戊午,烏昭度乞內附。十一月甲戌,詔諸軍官毋非時畋獵妨農。乙酉,奉安景宗及太后石像於乾州。是月,回鶻阿薩蘭遣使為子求婚,不許。十二月甲寅,以南京道新定稅法太重,減之。甲子,撻凜誘叛酋阿魯敦等六十人斬之,封蘭陵郡王。幸南京。是年,放進士張儉等三人。
shí wǔ nián chūn zhēng yuè gēng wǔ, xìng yán fāng diàn. bǐng zǐ, yǐ hé xī dǎng xiàng pàn, zhào hán dé wēi tǎo zhī. gēng chén, zhào zhū dào quàn mín zhǒng shù. guǐ wèi, wù rě zhǎng wǔ zhōu lái jiàng. wù zǐ, nǚ zhí qiǎn shǐ lái gòng. jǐ chǒu, zhào nán jīng jué zhì qiú. yǐ wèi, miǎn liú mín shuì. èr yuè bǐng shēn shuò, rú zhǎng chūn gōng. wù xū, quàn pǐn bù fù mín chū qián yǐ shàn pín mín. gēng zǐ, xǐ liáng mén suì chéng tài zhōu běi píng mín yú nèi dì. bǐng wǔ, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. jiǎ yín, wèn ān huáng tài hòu. bǐng chén, hán dé wēi zòu pò dǎng xiàng jié. dīng sì, zhào pǐn bù kuàng dì lìng mín gēng zhǒng. sān yuè yǐ chǒu shuò, dǎng xiàng lái gòng. wù chén, mù mín gēng luán zhōu huāng dì, miǎn qí zū fù shí nián. jǐ sì, xià guó pò sòng bīng, qiǎn shǐ lái gào. jǐ mǎo, fēng xià guó wáng lǐ jì qiān wèi xī píng wáng. rén wǔ, tōng kuò gōng fēn rén hù, miǎn nán jīng bū shuì jí yì cāng sù. jiǎ shēn, hé xī dǎng xiàng qǐ nèi fù. gēng yín, wù rě wū zhāo dù yǐ dì yuǎn, qǐ suì shí miǎn jìn yīng mǎ diāo pí, zhào yǐ shēng chén zhēng dàn gòng rú jiù, yú miǎn. guǐ sì, sòng zhǔ jiǒng cú, zi héng sì wèi. jiǎ wǔ, huáng tài fēi xiàn xī biān jié. xià sì yuè yǐ wèi shuò, bà xī wǔ bù suì gòng chuāng. wù xū, lù qiú. rén yín, fā yì cāng sù zhèn nán jīng zhū xiàn mín. bǐng wǔ, guǎng dé jūn jié dù shǐ hán dé níng yǒu shàn zhèng, zhì mǎn, qí mín qǐng liú, cóng zhī. jǐ yǒu, xìng nán jīng. dīng sì, zhì diàn yú tài zōng huáng dì miào. jǐ wèi, rú tàn shān qīng shǔ. wǔ yuè jiǎ zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. jǐ sì, zhào píng zhōu jué zhì yù. shì yuè, dí liè bā bù shā xiáng wěn yǐ pàn, xiāo tà lǐn zhuī jī, huò bù zú zhī bàn. liù yuè bǐng shēn, tiě lí lái gòng. rén zǐ, xià guó qiǎn shǐ lái xiè fēng cè. qiū qī yuè wù chén, dǎng xiàng lái gòng. xīn wèi, jìn tǔ gǔ hún bié bù yù mǎ yú sòng. bǐng zǐ, gāo lì qiǎn hán yàn jìng fèng bì diào yuè guó gōng zhǔ zhī sàng. xīn mǎo, zhào nán jīng jí jué yù sòng. bā yuè dīng yǒu, liè yú píng dì sōng lín, huáng tài hòu jiè yuē: qián shèng yǒu yán: yù bù kě zòng. wú ér wèi tiān xià zhǔ, chí chěng tián liè, wàn yī yǒu xián jué zhī biàn, shì qiǎn yǔ yōu. qí shēn jiè zhī! jiǔ yuè bǐng yín, bà dōng biān shù zú. gēng wǔ, xìng ráo zhōu, zhì diàn tài zǔ miào. wù zǐ, xiāo tà lǐn zòu tǎo zǔ bo jié. dōng shí yuè rén chén shuò, zhù bì tuó shān, bà xī wáng zhū bù gòng wù. yǐ wèi, cì sù wèi shí fú. dīng yǒu, jìn zhū shān sì wú làn dù sēng ní. wù xū, chí dōng jīng dào yú luò zhī jìn. wù shēn, yǐ shàng jīng yù sòng fán rǒng, jié qí zhǔ zhě. xīn yǒu, lù qiú. shí yī yuè rén xū shuò, lù qiú, bǐng xū, xìng xiǎn zhōu. wù zǐ, yè xiǎn líng. gēng yín, yè qián líng. shì yuè, gāo lì wáng zhì hōng, zhí sòng qiǎn wáng tóng yǐng lái gào. shí èr yuè yǐ sì, diào yú tǔ hé. jǐ yǒu, zhù bì tuó shān. rén zǐ, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. jiǎ yín, qiǎn shǐ jì gāo lì wáng zhì, zhào qí zhí quán zhī guó shì. bǐng chén, lù qiú. shì nián, fàng jìn shì chén dǐng děng èr rén.
十五年春正月庚午,幸延芳淀。丙子,以河西党項叛,詔韓德威討之。庚辰,詔諸道勸民種樹。癸未,兀惹長武周來降。戊子,女直遣使來貢。己丑,詔南京決滯囚。乙未,免流民稅。二月丙申朔,如長春宮。戊戌,勸品部富民出錢以贍貧民。庚子,徙梁門、遂城、泰州、北平民於內地。丙午,夏國遣使來貢。甲寅,問安皇太后。丙辰,韓德威奏破党項捷。丁巳,詔品部曠地令民耕種。三月乙丑朔,党項來貢。戊辰,募民耕灤州荒地,免其租賦十年。己巳,夏國破宋兵,遣使來告。己卯,封夏國王李繼遷為西平王。壬午,通括宮分人戶,免南京逋稅及義倉粟。甲申,河西党項乞內附。庚寅,兀惹烏昭度以地遠,乞歲時免進鷹、馬、貂皮,詔以生辰、正旦貢如舊,餘免。癸巳,宋主炅殂,子恆嗣位。甲午,皇太妃獻西邊捷。夏四月乙未朔,罷奚五部歲貢摐。戊戌,錄囚。壬寅,發義倉粟振南京諸縣民。丙午,廣德軍節度使韓德凝有善政,秩滿,其民請留,從之。己酉,幸南京。丁巳,致奠於太宗皇帝廟。己未,如炭山清暑。五月甲子朔,日有食之。己巳,詔平州決滯獄。是月,敵烈八部殺詳穩以叛,蕭撻凜追擊,獲部族之半。六月丙申,鐵驪來貢。壬子,夏國遣使來謝封冊。秋七月戊辰,党項來貢。辛未,禁吐谷渾別部鬻馬於宋。丙子,高麗遣韓彥敬奉幣吊越國公主之喪。辛卯,詔南京疾決獄訟。八月丁酉,獵於平地松林,皇太后誡曰:「前聖有言:欲不可縱。吾兒為天下主,馳騁田獵,萬一有銜橛之變,適遣予憂。其深戒之!」九月丙寅,罷東邊戍卒。庚午,幸饒州,致奠太祖廟。戊子,蕭撻凜奏討阻卜捷。冬十月壬辰朔,駐蹕駝山,罷奚王諸部貢物。乙未,賜宿衛時服。丁酉,禁諸山寺毋濫度僧尼。戊戌,馳東京道魚濼之禁。戊申,以上京獄訟繁冗,詰其主者。辛酉,錄囚。十一月壬戌朔,錄囚,丙戌,幸顯州。戊子,謁顯陵。庚寅,謁乾陵。是月,高麗王治薨,侄誦遣王同潁來告。十二月乙巳,釣魚土河。己酉,駐蹕駝山。壬子,夏國遣使來貢。甲寅,遣使祭高麗王治,詔其侄權知國事。丙辰,錄囚。是年,放進士陳鼎等二人。