chóu zhòng, jìn rén yě. zhí dà luàn, wèi kòu fú qù. èr zi fú lù jù yòu jì shì shào shì, fǔ shuāng gū, yí yè néng wēn bǎo. ér suì lǚ jìn, háo qiáng zhě fù líng jí zhī, suì zhì shí xī bù bǎo. zhòng shū shàng lián lì qí jià, lǚ quàn jià, shào shì shǐ zhì bù yáo. lián yīn quàn yú dà xìng, yù qiáng duó zhī guān shuō yǐ chéng, bìng wú rén zhī. lǐ rén wèi míng sù jiǎo kuài, yǔ zhòng jiā jī bù xiāng néng, shì shì sī zhōng shāng zhī. yīn shào guǎ, wěi zào fú yán yǐ xiāng bài rǔ. dà xìng wén zhī, è qí bù dé ér zhǐ. jiǔ zhī, lián zhī yīn móu yǔ wài zhī fēi yǔ, shào jiàn wén zhī, yuān jié xiōng huái, cháo suì yǔn tì, sì tǐ jiàn yǐ bù rén, wěi shēn chuáng tà. fú fǔ shí liù suì, yīn fèng rèn wú rén, suì jí wèi bì yīn. fù, jiāng xiù cái qǐ zhān zhī nǚ, pō xián néng, bǎi shì lài yǐ jīng jì. yóu cǐ yòng jiàn yù, réng shǐ lù cóng shī dú.
仇仲,晉人也。值大亂,為寇俘去。二子福、祿俱幼;繼室邵氏,撫雙孤,遺業能溫飽。而歲屢祲,豪強者復凌藉之,遂至食息不保。仲叔尚廉利其嫁,屢勸駕,邵氏矢志不搖。廉陰券於大姓,欲強奪之;關說已成,並無人知。里人魏名夙狡獪,與仲家積不相能,事事思中傷之。因邵寡,偽造浮言以相敗辱。大姓聞之,惡其不德而止。久之,廉之陰謀與外之飛語,邵漸聞之,冤結胸懷,朝歲隕涕,四體漸以不仁,委身床榻。福甫十六歲,因縫紉無人,遂急為畢姻。婦,姜秀才屺瞻之女,頗賢能,百事賴以經紀。由此用漸裕,仍使祿從師讀。
wèi jì jí zhī, ér yáng yǔ shàn, pín zhāo fú yǐn, fú yǐ wèi xīn fù jiāo. wèi chéng jiān gào yuē: zūn táng bìng fèi, bù néng lǐ jiā rén shēng chǎn, dì zuò shí yī wú suǒ cāo zuò, xián fū fù hé wèi zuò niú mǎ zāi! qiě dì mǎi fù, jiāng dà hào jīn qián. wèi jūn jì bù rú zǎo xī, zé pín zài dì ér fù zài jūn yě. fú guī móu zhū fù, fù duō zhī. nài wèi rì yǐ wēi yán xiāng jiàn zì, fú huò yān, zhí yǐ jǐ yì gào mǔ, mǔ nù, gòu mà zhī. fú yì huì, zhé shì jīn sù wèi tā rén wù ér wěi qì zhī. wèi chéng jī yòu dǔ, cāng sù jiàn kōng, fù zhī ér wèi gǎn yán. jí liáng jué, bèi mǔ hài wèn, shǐ yǐ shí gào. mǔ nù, suì xī zhī. xìng jiāng nǚ xián, dàn xī wèi mǔ zhí chuī, fèng shì yī rú píng rì. fú jì xī, wú gù jì, dà sì yín dǔ, shù yuè jiān tián wū xī cháng dǔ zhài, ér mǔ yǔ qī jiē bù zhī. fú zī jì qìng, wú suǒ wèi jì, yīn quàn qī dài zī, kǔ wú shòu zhě. yì rén zhào yán luó, yuán xì lòu wǎng dà dào, wǔ duàn yī xiāng, jìng bù wèi fú yán zhī shí, kǎi rán jiǎ zī. fú chí qù, shù rì fù kōng. yì chí chú, jiāng bèi quàn méng. zhào héng mù xiāng jiā. fú jù, zhuàn qī fù zhī. wèi wén qiè xǐ, jí bēn gào jiāng, shí jiāng qīng bài chóu yě. jiāng nù, sòng xìng fú jù shén, wáng qù.
魏忌嫉之,而陽與善,頻招福飲,福倚為心腹交。魏乘間告曰:「尊堂病廢,不能理家人生產,弟坐食一無所操作,賢夫婦何為作牛馬哉!且弟買婦,將大耗金錢。為君計不如早析,則貧在弟而富在君也。」福歸謀諸婦,婦咄之。奈魏日以微言相漸漬,福惑焉,直以己意告母,母怒,詬罵之。福益恚,輒視金粟為他人物而委棄之。魏乘機誘賭,倉粟漸空,婦知而未敢言。及糧絕,被母駭問,始以實告。母怒,遂析之。幸姜女賢,旦夕為母執炊,奉事一如平日。福既析,無顧忌,大肆淫賭,數月間田屋悉償賭債,而母與妻皆不知。福資既罄,無所為計,因券妻代資,苦無受者。邑人趙閻羅,原系漏網大盜,武斷一鄉,竟不畏福言之食,慨然假資。福持去,數日復空。意踟躕,將背券盟。趙橫目相加。福懼,賺妻付之。魏聞竊喜,急奔告姜,實將傾敗仇也。姜怒,訟興;福懼甚,亡去。
jiāng nǚ zhì zhào jiā, fāng zhī wèi xù suǒ mài, dà kū, dàn yù mì sǐ. zhào chū wèi yù zhī, bù tīng jì ér wēi bī zhī, yù mà dà nù, biān tà zhī, zhōng bù kěn fú. yīn bá jī zì cì qí hóu, jí jiù, yǐ tòu shí guǎn, xuè yì chū. zhào jí yǐ bó shù qí xiàng, yóu jì cóng róng ér cuò zhé yān. míng rì jū piào yǐ zhì, zhào xíng xíng bù zhì yì. guān yàn nǚ shāng, mìng zhòng chī zhī, lì xiāng gù bù gǎn yòng xíng. guān jiǔ zhī qí héng bào, zhì cǐ yì xìn, dà nù, huàn jiā rén chū, lì bì zhī. jiāng suì yú nǚ guī. zì jiāng zhī sòng yě, shào shì shǐ zhī fú bù xiào zhuàng, yī hào jǐ jué, míng rán dà jiàn. lù shí nián shí wǔ, qióng qióng wú zhǔ.
姜女至趙家,方知為婿所賣,大哭,但欲覓死。趙初慰諭之,不聽;既而威逼之,愈罵;大怒,鞭撻之,終不肯服。因拔笄自刺其喉,急救,已透食管,血溢出。趙急以帛束其項,猶冀從容而挫折焉。明日拘票已至,趙行行不置意。官驗女傷,命重笞之,隸相顧不敢用刑。官久知其橫暴,至此益信,大怒,喚家人出,立斃之。姜遂舁女歸。自姜之訟也,邵氏始知福不肖狀,一號幾絕,冥然大漸。祿時年十五,煢煢無主。
xiān shì, zhòng yǒu qián shì nǚ dà niáng, jià yú yuǎn jùn, xìng gāng měng, měi guī níng, kuì zèng bù mǎn qí zhì, zhé wù fù mǔ, wǎng wǎng yǐ fèn qù, zhòng yǐ shì nù è zhī shù zài yǐ bù wǎng zhì wèn. shào shì chuí wēi, wèi yù shǐ zhāo zhī lái ér qǐ qí zhēng. shì yǒu mào fàn zhě yǔ dà niáng tóng lǐ, biàn tuō jì xìn dà niáng, qiě xīn yǐ jiā zhī kě tú. shù rì dà niáng guǒ yǔ shǎo zǐ zhì. rù mén, jiàn yòu dì shì bìng mǔ, jǐng xiàng qī cǎn, bù jué cè rán. yīn wèn dì fú, lù shí gào zhī. dà niáng wén zhī, fèn qì sāi kēng, yuē: jiā wú chéng rén, suì rèn rén róu lìn zhì cǐ! wú jiā tián chǎn, zhū zéi hé dé zhuàn qù! yīn rù chú xià, ruò huǒ chuī mí, xiān gōng mǔ, ér hòu hū dì jí zi dàn zhī. dàn yǐ, fèn chū, yì yì tóu zhuàng, sòng zhū bó dài. zhòng jù, liǎn jīn lù dà niáng. dà niáng shòu qí jīn ér réng sòng zhī. guān jū jiǎ yǐ děng, gè jiā zhàng zé, tián chǎn shū zhì bù wèn. dà niáng lǜ zi fù jùn sòng zhī. jùn shǒu zuì è dǔ bó. dà niáng lì chén gū kǔ, jí zhū è jú piàn zhī zhuàng, qíng cí kāng kǎi. shǒu wèi zhī dòng, pàn lìng zhī xiàn zhuī tián gěi zhǔ réng chéng chóu fú yǐ jǐng bù xiào. dào xiàn, yì lìng fèng mìng qiāo bī, yú shì gù chǎn jǐn fǎn.
先是,仲有前室女大娘,嫁於遠郡,性剛猛,每歸寧,饋贈不滿其志,輒迕父母,往往以憤去,仲以是怒惡之;數載已不往置問。邵氏垂危,魏欲使招之來而啟其爭。適有貿販者與大娘同里,便托寄信大娘,且歆以家之可圖。數日大娘果與少子至。入門,見幼弟侍病母,景象悽慘,不覺惻然。因問弟福,祿實告之。大娘聞之,忿氣塞吭,曰:「家無成人,遂任人蹂躪至此!吾家田產,諸賊何得賺去!」因入廚下,爇火炊糜,先供母,而後呼弟及子啖之。啖已,忿出,詣邑投狀,訟諸博待。眾懼,斂金賂大娘。大娘受其金而仍訟之。官拘甲、乙等,各加杖責,田產殊置不問。大娘率子赴郡訟之。郡守最惡賭博。大娘力陳孤苦,及諸惡局騙之狀,情詞慷慨。守為之動,判令知縣追田給主;仍懲仇福以儆不肖。到縣,邑令奉命敲逼,於是故產盡反。
dà niáng yǐ guǎ, nǎi qiǎn shǎo zǐ guī, qiě zhǔ cóng xiōng wù yè, wù dé fù lái. dà niáng cóng cǐ zhǐ mǔ jiā, yǎng mǔ jiào dì, nèi wài jǐng rán. mǔ dà wèi, bìng jiàn chài, jiā wù xī wěi dà niáng. lǐ zhōng háo qiáng shǎo jiàn líng bào, zhé wò dāo dēng mén, kǎn kǎn zhēng lùn, wǎng bù qū fú. jū nián yú, tián chǎn rì zēng. shí shì yào ěr zhēn yáo, kuì yí jiāng nǚ. jiàn lù jiàn zhǎng chéng, zhǔ méi móu yīn. wèi gào rén yuē: chóu jiā chǎn yè, xī shǔ dà niáng, kǒng jiāng lái bù kě fù fǎn yǐ. rén xián xìn zhī, gù wú kěn yǔ lùn hūn zhě.
大娘已寡,乃遣少子歸,且囑從兄務業,勿得復來。大娘從此止母家,養母教弟,內外井然。母大慰,病漸瘥,家務悉委大娘。里中豪強少見陵暴,輒握刀登門,侃侃爭論,罔不屈服。居年余,田產日增。時市藥餌珍餚,饋遺姜女。見祿漸長成,囑媒謀姻。魏告人曰:「仇家產業,悉屬大娘,恐將來不可復返矣。」人咸信之,故無肯與論婚者。
yǒu fàn gōng zǐ zi wén, jiā zhōng míng yuán wèi jìn dì yī. yuán zhōng míng huā jiā lù, zhí tōng nèi shì. huò bù zhī ér wù rù zhī, gōng zǐ nù, zhí wèi dào, zhàng jǐ sǐ. huì qīng míng, lù zì shú zhōng guī, wèi yǐn yǔ áo yóu, suì zhì fàn yuán. wèi gù yǔ yuán dīng xiāng shú, fàng lìng rù, zhōu lì tíng xiè. é zhì yī chù, xī shuǐ xiōng yǒng, yǒu huà qiáo zhū lán, tōng yī qī mén yáo wàng mén nèi, fán huā rú jǐn, gài jí gōng zǐ nèi zhāi yě, wèi dài lù yuē: jūn qǐng xiān rù, wǒ shì yù sī yān. lù xìn zhī, xún qiáo rù hù, zhì yī yuàn luò, wén nǚ zǐ xiào shēng. fāng tíng bù jiān, yī bì chū, kuī jiàn zhī, xuán zhǒng jí fǎn. lù shǐ hài bēn. wú hé gōng zǐ chū, chì jiā rén wǎn suǒ zhú zhī. lù dà jiǒng, zì tóu xī zhōng. gōng zǐ fǎn nù wèi xiào, mìng pū yǐn chū. jiàn qí róng shang dōu yǎ, biàn lìng yì qí yī lǚ, yè rù yī tíng, jié qí xìng shì. ǎi yán wēn yǔ, yì shén qīn nì. é qū rù nèi xuán chū, xiào wò lù shǒu, guò qiáo jiàn dá nǎng suǒ. lù bù jiě qí yì, qūn xún bù gǎn rù. gōng zǐ qiáng yè zhī rù, jiàn huā lí nèi yǐn yǐn yǒu měi rén kuī cì. jì zuò, zé qún bì xíng jiǔ. lù cí yuē: tóng zǐ wú zhī, wù jiàn guī tà, dé méng shè yòu, yǐ chū fēi wàng. dàn qiú shì lìng zǎo guī, shòu ēn fěi qiǎn. gōng zǐ bù tīng. é qǐng, yáo zhì fēn yún. lù yòu qǐ, cí yǐ zuì bǎo, gōng zǐ nà zuò, xiào yuē: pū yǒu yī lè pāi míng, ruò néng duì zhī, jí fàng jūn xíng. lù qǐng jiào. gōng zǐ yuē: pāi míng hún bù shì. lù mò sī liáng jiǔ, duì yuē: yín chéng méi nài hé. gōng zǐ dà xǐ yuē: zhēn shí chóng yě! lù shū bù jiě.
有范公子子文,家中名園為晉第一。園中名花夾路,直通內室。或不知而誤入之,公子怒,執為盜,杖幾死。會清明,祿自塾中歸,魏引與遨遊,遂至范園。魏故與園丁相熟,放令入,周曆亭榭。俄至一處,溪水洶湧,有畫橋朱欄,通一漆門;遙望門內,繁花如錦,蓋即公子內齋也,魏紿祿曰:「君請先入,我適欲私焉。」祿信之,尋橋入戶,至一院落,聞女子笑聲。方停步間,一婢出,窺見之,旋踵即返。祿始駭奔。無何公子出,叱家人綰索逐之。祿大窘,自投溪中。公子反怒為笑,命仆引出。見其容裳都雅,便令易其衣履,曳入一亭,詰其姓氏。藹顏溫語,意甚親昵。俄趨入內;旋出,笑握祿手,過橋漸達曩所。祿不解其意,逡巡不敢入。公子強曳之入,見花籬內隱隱有美人窺伺。既坐,則群婢行酒。祿辭曰:「童子無知,誤踐閨闥,得蒙赦宥,已出非望。但求釋令早歸,受恩匪淺。」公子不聽。俄頃,餚炙紛紜。祿又起,辭以醉飽,公子捺坐,笑曰:「仆有一樂拍名,若能對之,即放君行。」祿請教。公子曰:「拍名『渾不似』。」祿默思良久,對曰:「銀成『沒奈何』。」公子大喜曰:「真石崇也!」祿殊不解。
gài gōng zǐ yǒu nǚ míng huì niáng, měi ér zhī shū, rì zé liáng ǒu. yè mèng yī rén gào zhī yuē: shí chóng, rǔ xù yě. wèn: hé zài? yuē: míng rì luò shuǐ yǐ. zǎo gào fù mǔ, gòng yǐ wèi yì. lù shì fú mèng zhào, gù yāo rù nèi shě, shǐ fū rén nǚ bì gòng chān zhī yě. gōng zǐ wén duì ér xǐ, nǎi yuē: pāi míng nǎi xiǎo nǚ suǒ nǐ, lǚ sī ér wú qí ǒu, jīn dé shǔ duì, yì yǒu tiān yuán. pū yù yǐ xī nǚ fèng jī zhǒu hán shè bù fá dì zhái, gèng wú fán qīn yíng ěr. lù huáng rán xùn xiè, qiě yǐ mǔ bìng bù néng rù zhuì wèi cí. gōng zǐ gū lìng guī móu, suì qiǎn yuán rén fù shī yī, sòng zhī yǐ mǎ. jì guī gào mǔ, mǔ jīng wèi bù xiáng. yú shì shǐ zhī wèi shì xiǎn rán yīn xiōng dé jí, bàn zhì bù chóu, dàn jiè zǐ yuǎn jué ér yǐ. yú shù rì gōng zǐ yòu shǐ rén zhì yì mǔ, mǔ zhōng bù gǎn yīng. dà niáng yīng zhī, jí qiàn shuāng méi nà cǎi yān. wèi jǐ lù zhuì rù gōng zǐ jiā. nián yú yóu pàn, cái míng jí shén. qī dì zhǎng chéng, jìng shǎo chí lù nù, xié fù ér guī, mǔ yǐ zhàng ér néng xíng. pín suì lài dà niáng jīng jì, dì zhái wán hǎo. xīn fù jì guī, pú cóng rú yún, wǎn rán dà jiā yǐ.
蓋公子有女名蕙娘,美而知書,日擇良偶。夜夢一人告之曰:「石崇,汝婿也。」問:「何在?」曰:「明日落水矣。」早告父母,共以為異。祿適符夢兆,故邀入內舍,使夫人女婢共覘之也。公子聞對而喜,乃曰:「拍名乃小女所擬,屢思而無其偶,今得屬對,亦有天緣。仆欲以息女奉箕帚;寒舍不乏第宅,更無煩親迎耳。」祿惶然遜謝,且以母病不能入贅為辭。公子姑令歸謀,遂遣園人負濕衣,送之以馬。既歸告母,母驚為不詳。於是始知魏氏險;然因凶得吉,辦置不仇,但戒子遠絕而已。逾數日公子又使人致意母,母終不敢應。大娘應之,即倩雙媒納采焉。未幾祿贅入公子家。年余游泮,才名籍甚。妻弟長成,敬少弛;祿怒,攜婦而歸,母已杖而能行。頻歲賴大娘經紀,第宅完好。新婦既歸,僕從如雲,宛然大家矣。
wèi jì jiàn jué, jí dù yì shēn, hèn wú xiá zhī kě dǎo, nǎi yǐn qí xià táo rén wū lù jì zī. guó chū lì fǎ zuì yán, lù yī lìng xǐ kǒu wài. fàn gōng zǐ shàng xià huì tuō, jǐn yǐ huì niáng miǎn xíng tián chǎn jǐn méi rù guān. xìng dà niáng zhí xī chǎn shū, ruì shēn gào lǐ, xīn zēng liáng wò ruò gān qǐng, xī guà fú míng, mǔ nǚ shǐ dé ān jū. lù zì fēn bù fǎn, suì xiě lí shū fù yuè jiā, líng dīng zì qù.
魏既見絕,嫉妒益深,恨無瑕之可蹈,乃引旗下逃人誣祿寄資。國初立法最嚴,祿依令徙口外。范公子上下賄托,僅以蕙娘免行;田產盡沒入官。幸大娘執析產書,銳身告理,新增良沃若干頃,悉掛福名,母女始得安居。祿自分不返,遂寫離書付岳家,伶仃自去。
xíng shù rì zhì dōu běi, fàn yú lǚ sì. yǒu gài zi zhēng yíng hù wài, mào jué lèi xiōng qīn wǎng xùn jié, guǒ xiōng. lù yīn zì shù, xiōng dì bēi cǎn. lù jiě fù yī, fēn shù jīn, zhǔ lìng guī. fú qì shòu ér bié. lù zhì guān wài, jì jiāng jūn zhàng xià wèi nú. yīn lù wén ruò, bǐ zhǔ wén jí, yǔ zhū pū tóng qī zhǐ. pū bèi yán wèn jiā shì, lù xī gào zhī. nèi yī rén jīng yuē: shì wú ér yě! gài chóu zhòng chū wèi kòu jiā mù mǎ, hòu kòu tóu chéng, mài zhòng qí xià, shí cóng zhǔ tún guān wài. xiàng lù miǎn shù, shǐ zhī zhēn wèi fù zǐ, bào tóu dà kū, yī shì jù wèi suān xīn. yǐ ér fèn yuē: hé wù táo dōng, suì zhà wú ér! yīn qì gào jiāng jūn. jiāng jūn jí lìng lù shè shū jì hán zhì qīn wáng, fù zhòng yì dōu. zhòng cì chē jià chū, xiān tóu yuān zhuàng. qīn wáng wèi zhī wǎn zhuǎn, suì dé zhāo xuě, mìng dì fāng guān shú yè guī chóu. zhòng fǎn, fù zǐ gè xǐ. lù xì wèn jiā kǒu, wèi shú shēn jì. nǎi zhī zhòng rù qí xià, liǎng yì pèi ér wú suǒ chū, shí fāng guān jū. lù suì zhì rèn guī.
行數日至都北,飯於旅肆。有丐子怔營戶外,貌絕類兄;親往訊詰,果兄。祿因自述,兄弟悲慘。祿解復衣,分數金,囑令歸。福泣受而別。祿至關外,寄將軍帳下為奴。因祿文弱,俾主文籍,與諸仆同棲止。仆輩研問家世,祿悉告之。內一人驚曰:「是吾兒也!」蓋仇仲初為寇家牧馬,後寇投誠,賣仲旗下,時從主屯關外。向祿緬述,始知真為父子,抱頭大哭,一室俱為酸辛。已而憤曰:「何物逃東,遂詐吾兒!」因泣告將軍。將軍即令祿攝書記;函致親王,付仲詣都。仲伺車駕出,先投冤狀。親王為之婉轉,遂得昭雪,命地方官贖業歸仇。仲返,父子各喜。祿細問家口,為贖身計。乃知仲入旗下,兩易配而無所出,時方鰥居。祿遂治任歸。
chū, fú bié dì guī, pú fú tóu dà niáng. dà niáng fèng mǔ zuò táng shàng, cāo zhàng wèn zhī: rǔ yuàn shòu pū zé, biàn kě gū liú bù rán, rǔ tián chǎn jì jǐn, yì wú rǔ dàn fàn zhī suǒ, qǐng réng qù. fú tì qì fú dì, yuàn shòu chī. dà niáng tóu zhàng yuē: mài fù zhī rén, yì bù zú chéng. dàn sù àn wèi xiāo, zài fàn shǒu guān kě ěr. jí shǐ rén wǎng gào jiāng, jiāng nǚ mà yuē: wǒ shì chóu jiā hé rén, ér xiāng gào yé! dà niáng pín shù gào fú ér yé yú zhī, fú cán kuì bù gǎn chū qì. jū bàn nián, dà niáng suī gěi fèng zhōu bèi, ér yì tóng sī yǎng. fú cāo zuò wú yuàn cí, tuō yǐ jīn qián zhé bù gǒu. dà niáng chá qí wú tā, nǎi bái mǔ, qiú jiāng nǚ fù guī, mǔ yì qí bù kě fù wǎn, dà niáng yuē: bù rán. qú rú kěn shì èr zhǔ, chǔ dú qǐ kěn zì lí? yào bù néng bù yǒu cǐ fèn ěr. lǜ dì gōng wǎng fù jīng. yuè fù mǔ qiào ràng liáng qiè. dà niáng chì shǐ zhǎng guì, rán hòu qǐng jiàn jiāng nǚ. qǐng zhī zài sì, jiān bì bù chū dà niáng sōu zhuō yǐ chū. nǚ nǎi zhǐ fú tuò mà, fú cán hàn wú dì zì róng. jiāng mǔ shǐ yè lìng qǐ. dà niáng qǐng wèn guī qī, nǚ yuē: xiàng shòu zǐ huì qí duō, jīn chéng zūn mìng, qǐ fù gǎn yǒu yì yán? dàn kǒng bù néng bǎo qí bù zài mài yě! qiě ēn yì yǐ jué, gèng hé yán yǔ hēi xīn wú lài zi gòng shēng huó zāi? qǐng bié yíng yī shì, qiè wǎng fèng shì lǎo mǔ, jiào shèng pī xuē zú yǐ. dà niáng dài bái qí huǐ, wèi yì rì zhī yuē ér bié.
初,福別弟歸,匍匐投大娘。大娘奉母坐堂上,操杖問之:「汝願受撲責,便可姑留;不然,汝田產既盡,亦無汝啖飯之所,請仍去。」福涕泣伏地,願受笞。大娘投杖曰:「賣婦之人,亦不足懲。但宿案未消,再犯首官可耳。」即使人往告姜,姜女罵曰:「我是仇家何人,而相告耶!」大娘頻述告福而揶揄之,福慚愧不敢出氣。居半年,大娘雖給奉周備,而役同廝養。福操作無怨詞,托以金錢輒不苟。大娘察其無他,乃白母,求姜女復歸,母意其不可復挽,大娘曰:「不然。渠如肯事二主,楚毒豈肯自罹?要不能不有此忿耳。」率弟躬往負荊。岳父母誚讓良切。大娘叱使長跪,然後請見姜女。請之再四,堅避不出;大娘搜捉以出。女乃指福唾罵,福慚汗無地自容。薑母始曳令起。大娘請問歸期,女曰:「向受姊惠綦多,今承尊命,豈復敢有異言?但恐不能保其不再賣也!且恩義已絕,更何顏與黑心無賴子共生活哉?請別營一室,妾往奉事老母,較勝披削足矣。」大娘代白其悔,為翌日之約而別。
cì rì, yǐ chéng yú qǔ guī, mǔ nì yú mén ér guì bài zhī. nǚ fú dì dà kū. dà niáng quàn zhǐ, zhì jiǔ wèi huān, mìng fú zuò àn cè, nǎi zhí jué ér yán yuē: wǒ kǔ zhēng zhě fēi zì lì yě. jīn dì huǐ guò, zhēn fù fù hái, qǐng yǐ bù jí jiāo nà wǒ yǐ yī shēn lái, réng yǐ yī shēn qù ěr. fū fù jiē xìng xí gǎi róng. luó bài āi qì, dà niáng nǎi zhǐ. jū wú hé, zhāo xuě mìng xià, bù shù rì, tián zhái xī hái gù zhǔ. wèi dà hài, bù zhī qí gù, zì hèn wú shù kě yǐ fù shī. shì xī lín yǒu huí lù zhī biàn, wèi tuō jiù fén ér wǎng, àn yǐ biān jiān ruò lù dì, fēng yòu bào zuò, yán shāo jǐ jǐn zhǐ yú fú jū liǎng sān wū, jǔ jiā yī jù qí zhōng. wèi jǐ lù zhì, xiāng jiàn bēi xǐ. chū, fàn gōng zǐ dé lí shū, chí shāng huì niáng. huì niáng tòng kū, suì ér tóu zhū dì. fù cóng qí zhì, bù fù qiáng. lù guī wén qí wèi jià, xǐ rú yuè suǒ. gōng zǐ zhī qí zāi, yù liú zhī lù bù kě, suì cí ér tuì. dà niáng xìng yǒu cáng jīn, chū qì bài dǔ. fú fù chā yíng zhú, jué jiàn jiào qiǎng, yè yǔ dì gòng fā zhī, shí chí yíng zhàng, mǎn zhōng jiē bù dòng zūn yě. yóu shì jiū gōng dà zuò, lóu shě qún qǐ, zhuàng lì nǐ yú shì zhòu. lù gǎn jiāng jūn yì, bèi qiān jīn wǎng shú fù. fú qǐng xíng, yīn qiǎn jiàn pū fǔ zhī yǐ qù. lù nǎi yíng huì niáng guī. wèi jǐ fù xiōng tóng guī, yī mén huān téng. dà niáng zì jū mǔ jiā, jìn zǐ shěng shì, kǒng rén yì qí sī yě. fù jì guī, jiān cí yù qù. xiōng dì bù rěn. fù nǎi xī chǎn ér sān zhī: zi dé èr, nǚ dé yī yě. dà niáng gù cí. xiōng dì jiē qì yuē: wú děng fēi zǐ, wū yǒu jīn rì! dà niáng nǎi ān zhī, qiǎn rén zhāo zǐ yí jiā gòng jū yān. huò wèn dà niáng: yì mǔ xiōng dì, hé suì guān qiè rú cǐ? dà niáng yuē: zhī yǒu mǔ ér bù zhī yǒu fù zhě, wéi qín shòu rú cǐ ěr, qǐ yǐ rén ér xiào zhī? fú lù wén zhī jiē liú tì, shǐ gōng rén zhì qí dì, jiē yǔ jǐ děng. wèi zì jì shí yú nián, huò zhī ér yì fú zhī, shēn zì kuì huǐ. yòu yǎng qí fù, sī jiāo huān zhī, yīn yǐ hè zhòng jiē jìn, bèi wù ér wǎng. fú yù què zhī zhòng bù rěn fú, shòu jī jiǔ yān. jī yǐ bù lǚ fù zú, yì rù zào zào huō rán bù, wǎng qī jī xīn, tóng bì bù chá. é ér xīn fén zāi shě, yī jiā huáng hài. xìng shǒu zhǐ zhòng duō, yī shí pū miè, ér chú zhōng yǐ bǎi wù jù kōng yǐ. xiōng dì jiē wèi qí wù bù xiáng. hòu zhí fù shòu, wèi fù kuì qiān yáng. què zhī bù dé, xì yáng tíng shù. yè yǒu tóng bèi pū ōu, fèn qū shù xià, jiě yáng suǒ zì jīng sǐ. xiōng dì tàn yuē: qí fú zhī bù rú qí huò zhī yě! zì shì wèi suī yīn qín, jìng bù gǎn shòu qí cùn lǚ, níng hòu chóu zhī ér yǐ. hòu wèi lǎo, pín ér zuò gài, chóu měi zhōu yǐ bù sù ér dé bào zhī.
次日,以乘輿取歸,母逆於門而跪拜之。女伏地大哭。大娘勸止,置酒為歡,命福坐案側,乃執爵而言曰:「我苦爭者非自利也。今弟悔過,貞婦復還,請以簿籍交納;我以一身來,仍以一身去耳。」夫婦皆興席改容。羅拜哀泣,大娘乃止。居無何,昭雪命下,不數日,田宅悉還故主。魏大駭,不知其故,自恨無術可以復施。適西鄰有回祿之變,魏托救焚而往,暗以編菅爇祿第,風又暴作,延燒幾盡;止余福居兩三屋,舉家依聚其中。未幾祿至,相見悲喜。初,范公子得離書,持商蕙娘。蕙娘痛哭,碎而投諸地。父從其志,不復強。祿歸聞其未嫁,喜如岳所。公子知其災,欲留之;祿不可,遂辭而退。大娘幸有藏金,出葺敗堵。福負鍤營築,掘見窖鏹,夜與弟共發之,石池盈丈,滿中皆不動尊也。由是鳩工大作,樓舍群起,壯麗擬於世胄。祿感將軍義,備千金往贖父。福請行,因遣健仆輔之以去。祿乃迎蕙娘歸。未幾父兄同歸,一門歡騰。大娘自居母家,禁子省視,恐人議其私也。父既歸,堅辭欲去。兄弟不忍。父乃析產而三之:子得二,女得一也。大娘固辭。兄弟皆泣曰:「吾等非姊,烏有今日!」大娘乃安之,遣人招子移家共居焉。或問大娘:「異母兄弟,何遂關切如此?」大娘曰:「知有母而不知有父者,惟禽獸如此耳,豈以人而效之?」福祿聞之皆流涕,使工人治其第,皆與己等。魏自計十餘年,禍之而益福之,深自愧悔。又仰其富,思交歡之,因以賀仲階進,備物而往。福欲卻之;仲不忍拂,受雞酒焉。雞以布縷縛足,逸入灶;灶火燃布,往棲積薪,僮婢不察。俄而薪焚災舍,一家惶駭。幸手指眾多,一時撲滅,而廚中已百物俱空矣。兄弟皆謂其物不祥。後值父壽,魏復饋牽羊。卻之不得,系羊庭樹。夜有僮被仆毆,忿趨樹下,解羊索自經死。兄弟嘆曰:「其福之不如其禍之也!」自是魏雖殷勤,竟不敢受其寸縷,寧厚酬之而已。後魏老,貧而作丐,仇每周以布粟而德報之。
yì shǐ shì yuē: yī xī! zào wù zhī shū bù yóu rén yě! yì chóu zhī ér yì fú zhī, bǐ jī zhà zhě wú wèi shén yǐ. gù shòu qí ài jìng ér fǎn yǐ dé huò, bù gēng qí zāi? cǐ kě zhī dào quán zhī shuǐ, yī jū yì wū yě.
異史氏曰:「噫嘻!造物之殊不由人也!益仇之而益福之,彼機詐者無謂甚矣。顧受其愛敬;而反以得禍,不更奇哉?此可知盜泉之水,一掬亦污也。」