jīn dà yòng, zhōng zhōu jiù jiā zǐ yě. pìn yóu tài shǒu nǚ, zì gēng niáng, lì ér xián, qiú hǎo shén dūn. yǐ liú kòu zhī luàn, jiā rén lí tì, jīn xié jiā nán cuàn. tú yù shào nián, yì xié qī yǐ táo zhě, zì yán guǎng líng wáng shí bā, yuàn wèi qián qū. jīn xǐ, xíng zhǐ yǔ jù. zhì hé shàng, nǚ yǐn gào jīn yuē: wù yǔ shào nián tóng zhōu, bǐ lǚ gù wǒ, mù dòng ér sè biàn, zhōng pǒ cè yě. jīn nuò zhī. wáng yīn qín mì jù zhōu, dài jīn yùn zhuāng, qú láo zhēn zhì, jīn bù rěn què. yòu niàn qí xié yǒu shǎo fù, yīng yì wú tā. fù yǔ gēng niáng tóng jū, yì dù yì pō wēn wǎn. wáng zuò chuán tóu shàng yǔ lǔ rén qīng yǔ, shì shén shú shí qī hǎo.
金大用,中州舊家子也。聘尤太守女,字庚娘,麗而賢,逑好甚敦。以流寇之亂,家人離逖,金攜家南竄。途遇少年,亦偕妻以逃者,自言廣陵王十八,願為前驅。金喜,行止與俱。至河上,女隱告金曰:「勿與少年同舟,彼屢顧我,目動而色變,中叵測也。」金諾之。王殷勤覓巨舟,代金運裝,劬勞臻至,金不忍卻。又念其攜有少婦,應亦無他。婦與庚娘同居,意度亦頗溫婉。王坐舡頭上與櫓人傾語,似甚熟識戚好。
wèi jǐ rì luò, shuǐ chéng tiáo dì, màn màn bù biàn nán běi. jīn sì gù yōu xiǎn, pō shè yí guài. qǐng zhī, jiǎo yuè chū shēng, jiàn mí wàng jiē lú wěi. jì pō, wáng yāo jīn fù zǐ chū hù yī huō, nǎi chéng jiān jǐ jīn rù shuǐ jīn yǒu lǎo fù, jiàn zhī yù hào, zhōu rén yǐ gāo zhú zhī, yì nì shēng mǔ wén shēng chū kuī, yòu zhú nì zhī. wáng shǐ hǎn jiù. mǔ chū shí, gēng niáng zài hòu, yǐ wēi kuī zhī. jì wén yī jiā jǐn nì, jí yì bù jīng, dàn kū yuē: wēng gū jù méi, wǒ ān shì guī! wáng rù quàn: niáng zǐ wù yōu, qǐng cóng wǒ zhì jīn líng, jiā zhōng tián lú pō zú shàn gěi, bǎo wú yú yě. nǚ shōu tì yuē: dé rú cǐ, yuàn yì zú yǐ. wáng dà yuè, gěi fèng liáng yīn. jì mù, yè nǚ qiú huān, nǚ tuō tǐ bàn, wáng nǎi jiù fù sù.
未幾日落,水程迢遞,漫漫不辨南北。金四顧幽險,頗涉疑怪。頃之,皎月初升,見彌望皆蘆葦。既泊,王邀金父子出戶一豁,乃乘間擠金入水;金有老父,見之欲號,舟人以篙築之,亦溺;生母聞聲出窺,又築溺之。王始喊救。母出時,庚娘在後,已微窺之。既聞一家盡溺,即亦不驚,但哭曰:「翁姑俱沒,我安適歸!」王入勸:「娘子勿憂,請從我至金陵,家中田廬頗足贍給,保無虞也。」女收涕曰:「得如此,願亦足矣。」王大悅,給奉良殷。既暮,曳女求歡,女托體姅,王乃就婦宿。
chū gēng jì jǐn, fū fù xuān jìng, bù zhī hé yóu. dàn wén fù yuē: ruò suǒ wèi, léi tíng kǒng suì rǔ lú yǐ! wáng nǎi wō fù. fù hū yún: biàn sǐ xiū! chéng bù yuàn wèi shā rén zéi fù! wáng hǒu nù, zuó fù chū. biàn wén gǔ dǒng yī shēng, suì huā yán fù nì yǐ. wèi jǐ dǐ jīn líng, dǎo gēng niáng zhì jiā, dēng táng jiàn ǎo, ǎo yà fēi gù fù. wáng yán: fù duò shuǐ sǐ, xīn qǔ cǐ ěr. guī fáng, yòu yù fàn. gēng niáng xiào yuē: sān shí xǔ nán zǐ, shàng wèi jīng rén dào yé? shì ér chū hé jǐn yì xū yī bēi báo jiāng jiǔ, rǔ jiā wò ráo, dāng jí bù nán. qīng xǐng xiāng duì, shì hé tǐ duàn? wáng xǐ, jù jiǔ duì zhuó. gēng niáng zhí jué, quàn chóu yīn kěn. wáng jiàn zuì, cí bù yǐn. gēng niáng yǐn jù wǎn, qiáng mèi quàn zhī, wáng bù rěn jù, yòu yǐn zhī. yú shì hān zuì, luǒ tuō cù qǐn. gēng niáng chè qì miè zhú, tuō yán sōu nì, chū fáng, yǐ dāo rù, àn zhōng yǐ shǒu suǒ wáng xiàng, wáng yóu zhuō bì zuò nì shēng. gēng niáng lì qiè zhī, bù sǐ, hào ér qǐ yòu huī zhī, shǐ yì. ǎo fǎng fú yǒu wén, qū wèn zhī, nǚ yì shā zhī. wáng dì shí jiǔ jué yān. gēng niáng zhī bù miǎn, jí zì wěn, dāo dùn jué bù kě rù, qǐ hù ér bēn, shí jiǔ zhú zhī, yǐ tóu chí zhōng yǐ. hū gào jū rén, jiù zhī yǐ sǐ, sè lì rú shēng. gòng yàn wáng shī, jiàn chuāng shàng yī hán, kāi shì, zé nǚ bèi shù qí yuān zhuàng. qún yǐ wèi liè, móu liǎn zī zuò bìn. tiān míng jí shì zhě shù qiān rén, jiàn qí róng jiē cháo bài zhī. zhōng rì jiān dé jīn bǎi, yú shì zàng zhū nán jiāo. hào shì zhě wèi zhī zhū guān páo fú, yì cáng fēng mǎn yān.
初更既盡,夫婦喧競,不知何由。但聞婦曰:「若所為,雷霆恐碎汝顱矣!」王乃撾婦。婦呼云:「便死休!誠不願為殺人賊婦!」王吼怒,捽婦出。便聞骨董一聲,遂嘩言婦溺矣。未幾抵金陵,導庚娘至家,登堂見媼,媼訝非故婦。王言:「婦墮水死,新娶此耳。」歸房,又欲犯。庚娘笑曰:「三十許男子,尚未經人道耶?市兒初合卺亦須一杯薄漿酒,汝家沃饒,當即不難。清醒相對,是何體段?」王喜,具酒對酌。庚娘執爵,勸酬殷懇。王漸醉,辭不飲。庚娘引巨碗,強媚勸之,王不忍拒,又飲之。於是酣醉,裸脫促寢。庚娘撤器滅燭,託言溲溺,出房,以刀入,暗中以手索王項,王猶捉臂作昵聲。庚娘力切之,不死,號而起;又揮之,始殪。媼仿佛有聞,趨問之,女亦殺之。王弟十九覺焉。庚娘知不免,急自刎,刀鈍鈌不可入,啟戶而奔,十九逐之,已投池中矣。呼告居人,救之已死,色麗如生。共驗王屍,見窗上一函,開視,則女備述其冤狀。群以為烈,謀斂資作殯。天明集視者數千人,見其容皆朝拜之。終日間得金百,於是葬諸南郊。好事者為之珠冠袍服,瘞藏豐滿焉。
chū, jīn shēng zhī nì yě, fú piàn bǎn shàng, dé bù sǐ. jiāng xiǎo zhì huái shàng, wèi xiǎo zhōu suǒ jiù. zhōu gài fù mín yǐn wēng, zhuān shè yǐ zhěng nì zhě. jīn jì sū, yì wēng shēn xiè. wēng yōu hòu zhī. liú jiào qí zi. jīn yǐ bù zhī qīn hào, jiāng wǎng tàn fǎng, gù bù jué. é yuē: lāo de sǐ sǒu jí ǎo. jīn yí shì fù mǔ, bēn yàn guǒ rán. wēng dài yíng guān mù. shēng fāng āi tòng, yòu bái: zhěng yī nì fù, zì yán jīn shēng qí fū. shēng huī tì jīng chū, nǚ zǐ yǐ zhì, shū fēi gēng niáng, nǎi shí bā fù yě. xiàng jīn dà kū, qǐng wù xiāng qì. jīn yuē: wǒ fāng cùn yǐ luàn, hé xiá móu rén? fù yì bēi. yǐn shěn qí gù, xǐ wèi tiān bào, quàn jīn nà fù. jīn yǐ jū sàng wèi cí, qiě jiāng fù chóu, jù xì ruò zuò lèi. fù yuē: rú jūn yán, tuō gēng niáng yóu zài, jiāng yǐ bào chóu jū sàng qù zhī yé? wēng yǐ qí yán shàn, qǐng zàn dài shōu yǎng, jīn nǎi xǔ zhī. bo zàng wēng ǎo, fù cuī dié kū qì, rú sàng wēng gū.
初,金生之溺也,浮片板上,得不死。將曉至淮上,為小舟所救。舟蓋富民尹翁,專設以拯溺者。金既蘇,詣翁申謝。翁優厚之。留教其子。金以不知親耗,將往探訪,故不決。俄曰:「撈得死叟及媼。」金疑是父母,奔驗果然。翁代營棺木。生方哀慟,又白:「拯一溺婦,自言金生其夫。」生揮涕驚出,女子已至,殊非庚娘,乃十八婦也。向金大哭,請勿相棄。金曰:「我方寸已亂,何暇謀人?」婦益悲。尹審其故,喜為天報,勸金納婦。金以居喪為辭,且將復仇,懼細弱作累。婦曰:「如君言,脫庚娘猶在,將以報仇居喪去之耶?」翁以其言善,請暫代收養,金乃許之。卜葬翁媼,婦縗絰哭泣,如喪翁姑。
jì zàng, jīn huái rèn tuō bō, jiāng fù guǎng líng, fù zhǐ zhī yuē: qiè táng shì, zǔ jū jīn líng, yǔ chái zi tóng xiāng, qián yán guǎng líng zhě zhà yě. qiě jiāng hú shuǐ kòu, bàn yī tóng dǎng, chóu bù néng fù, zhǐ qǔ huò ěr. jīn pái huái bù zhī suǒ móu. hū chuán nǚ zǐ zhū chóu shì, yáng yì hé qú, xìng míng shén xī. jīn wén zhī yī kuài, rán yì bēi, cí fù yuē: xìng bù wū rǔ. jiā yǒu liè fù rú cǐ, hé rěn fù xīn zài qǔ? fù yǐ yè yǒu chéng shuō, bù kěn zhōng lí, yuàn zì jū yú yìng qiè. huì yǒu fù jiāng jūn yuán gōng, yǔ yǐn yǒu jiù, shì jiāng xī fā, guò yǐn, jiàn shēng, dà xiāng zhī ài, qǐng wèi jì shì. wú hé, liú kòu fàn shùn, yuán yǒu dà xūn, jīn yǐ cān jī wù, xù láo, shòu yóu jī yǐ guī. fū fù shǐ chéng hé jǐn zhī lǐ.
既葬,金懷刃托缽,將赴廣陵,婦止之曰:「妾唐氏,祖居金陵,與豺子同鄉,前言廣陵者詐也。且江湖水寇,半伊同黨,仇不能復,只取禍耳。」金徘徊不知所謀。忽傳女子誅仇事,洋溢河渠,姓名甚悉。金聞之一快,然益悲,辭婦曰:「幸不污辱。家有烈婦如此,何忍負心再娶?」婦以業有成說,不肯中離,願自居於媵妾。會有副將軍袁公,與尹有舊,適將西發,過尹,見生,大相知愛,請為記室。無何,流寇犯順,袁有大勛,金以參機務,敘勞,授游擊以歸。夫婦始成合卺之禮。
jū shù rì, xié fù yì jīn líng, jiāng yǐ zhǎn gēng niáng zhī mù. zàn guò zhèn jiāng, yù dēng jīn shān. yàng zhōu zhōng liú, chuā yī tǐng guò, zhōng yǒu yī yù jí shǎo fù, guài shǎo fù pō lèi gēng niáng. zhōu jí guò, fù zì chuāng zhōng kuī jīn, shén qíng yì xiào. jīng yí bù gǎn zhuī wèn, jí hū yuē: kàn qún yā ér fēi shàng tiān yé! shǎo fù wén zhī. yì hū yún: chán wō ér yù chī māo zi xīng yé! gài dāng nián guī zhōng zhī yǐn xuè yě. jīn dà jīng, fǎn zhào jìn zhī, zhēn gēng niáng. qīng yī fú guò zhōu, xiāng bào āi kū, shāng gǎn xíng lǚ. táng shì yǐ dí lǐ jiàn gēng niáng. gēng niáng jīng wèn, jīn shǐ bèi shù qí yóu. gēng niáng zhí shǒu yuē: tóng zhōu yī huà, xīn cháng bù wàng, bù tú wú yuè yī jiā yǐ. méng dài zàng wēng gū, suǒ dāng shǒu xiè, hé yǐ cǐ lǐ xiāng xiàng? nǎi yǐ chǐ xù, táng shǎo gēng niáng yī suì, mèi zhī.
居數日,攜婦詣金陵,將以展庚娘之墓。暫過鎮江,欲登金山。漾舟中流,欻一艇過,中有一嫗及少婦,怪少婦頗類庚娘。舟疾過,婦自窗中窺金,神情益肖。驚疑不敢追問,急呼曰:「看群鴨兒飛上天耶!」少婦聞之。亦呼云:「饞猧兒欲吃貓子腥耶!」蓋當年閨中之隱謔也。金大驚,反棹近之,真庚娘。青衣扶過舟,相抱哀哭,傷感行旅。唐氏以嫡禮見庚娘。庚娘驚問,金始備述其由。庚娘執手曰:「同舟一話,心常不忘,不圖吳越一家矣。蒙代葬翁姑,所當首謝,何以此禮相向?」乃以齒序,唐少庚娘一歲,妹之。
xiān shì, gēng niáng jì zàng, zì bù zhī lì jǐ chūn qiū. hū yī rén hū yuē: gēng niáng, rǔ fū bù sǐ, shàng dāng zhòng yuán. suì rú mèng xǐng. mén zhī sì miàn jiē bì, shǐ wù shēn sǐ yǐ zàng, zhǐ jué mèn mèn, yì wú suǒ kǔ. yǒu è shǎo kuī qí zàng jù fēng měi, fā zhǒng pò guān, fāng jiāng sōu kuò, jiàn gēng niáng yóu huó, xiāng gòng hài jù. gēng niáng kǒng qí hài jǐ, āi zhī yuē: xìng rǔ bèi lái, shǐ wǒ dé dǔ tiān rì. tóu shàng zān ěr, xī jiāng qù, yuàn yù wǒ wèi ní, gèng kě shǎo dé zhí. wǒ yì bù xiè yě. dào qǐ shǒu yuē: niáng zǐ zhēn liè, shén rén gòng qīn. xiǎo rén bèi bù guò pín fá wú jì, zuò cǐ bù rén. dàn wú lòu yán xìng yǐ. hé gǎn yù zuò ní! gēng niáng yuē: cǐ wǒ zì lè zhī. yòu yī dào yuē: zhèn jiāng gěng fū rén guǎ ér wú zi, ruò jiàn niáng zǐ bì dà xǐ. gēng niáng xiè zhī. zì bá zhū shì xī fù dào, dào bù gǎn shòu, gù yǔ zhī, nǎi gòng bài shòu. suì zài qù, zhì gěng fū rén jiā, tuō yán chuán fēng suǒ mí. gěng fū rén, jù jiā, guǎ ǎo zì dù. jiàn gēng niáng dà xǐ, yǐ wèi jǐ chū. shì mǔ zǐ zì jīn shān guī yě, gēng niáng miǎn shù qí gù. jīn nǎi dēng zhōu bài mǔ, mǔ kuǎn zhī ruò xù. yāo zhì jiā, liú shù rì shǐ guī. hòu wǎng lái bù jué yān.
先是,庚娘既葬,自不知歷幾春秋。忽一人呼曰:「庚娘,汝夫不死,尚當重圓。」遂如夢醒。捫之四面皆壁,始悟身死已葬,只覺悶悶,亦無所苦。有惡少窺其葬具豐美,發冢破棺,方將搜括,見庚娘猶活,相共駭懼。庚娘恐其害己,哀之曰:「幸汝輩來,使我得睹天日。頭上簪珥,悉將去,願鬻我為尼,更可少得直。我亦不泄也。」盜稽首曰:「娘子貞烈,神人共欽。小人輩不過貧乏無計,作此不仁。但無漏言幸矣。何敢鬻作尼!」庚娘曰:「此我自樂之。」又一盜曰:「鎮江耿夫人寡而無子,若見娘子必大喜。」庚娘謝之。自拔珠飾悉付盜,盜不敢受,固與之,乃共拜受。遂載去,至耿夫人家,託言舡風所迷。耿夫人,巨家,寡媼自度。見庚娘大喜,以為己出。適母子自金山歸也,庚娘緬述其故。金乃登舟拜母,母款之若婿。邀至家,留數日始歸。後往來不絕焉。
yì shǐ shì yuē: dà biàn dāng qián, yín zhě shēng zhī, zhēn zhě sǐ yān. shēng zhě liè rén zì, sǐ zhě xuě rén tì ěr. zhì rú tán xiào bù jīng, shǒu rèn chóu chóu, qiān gǔ liè zhàng fū zhōng qǐ duō pǐ chóu zāi! shuí wèi nǚ zǐ, suì bù kě bǐ zōng yàn yún yě?
異史氏曰:「大變當前,淫者生之,貞者死焉。生者裂人眥,死者雪人涕耳。至如談笑不驚,手刃仇讎,千古烈丈夫中豈多匹儔哉!誰謂女子,遂不可比蹤彥雲也?」