ān yòu yú, shǎn zhī bō gòng shēng, wèi rén huī huò hǎo yì, xǐ fàng shēng, jiàn liè zhě huò qín, zhé bù xī zhòng zhí mǎi shì zhī. huì jiù jiā sàng zàng, wǎng zhù zhí fú. mù guī, lù jīng huá yuè, mí cuàn shān gǔ zhōng, xīn dà kǒng. yī shǐ zhī wài, hū jiàn dēng huǒ, qū tóu zhī. shù wǔ zhōng, chuā jiàn yī sǒu, yǔ lóu yè zhàng, xié jìng jí xíng. ān tíng zú, fāng yù zhì wèn, sǒu xiān jié shuí hé. ān yǐ mí tú gào, qiě yán dēng huǒ chù bì shì shān cūn, jiāng yǐ tóu zhǐ. sǒu yuē: cǐ fēi ān lè xiāng. xìng lǎo fū lái, kě cóng qù, máo lú kě yǐ xià tà. ān dà yuè, cóng xíng lǐ xǔ, dǔ xiǎo cūn. sǒu kòu jīng fēi, yī yù chū, qǐ guān yuē: láng zi lái yé? sǒu yuē: nuò.
安幼輿,陝之撥貢生,為人揮霍好義,喜放生,見獵者獲禽,輒不惜重直買釋之。會舅家喪葬,往助執紼。暮歸,路經華岳,迷竄山谷中,心大恐。一矢之外,忽見燈火,趨投之。數武中,欻見一叟,傴僂曳杖,斜徑疾行。安停足,方欲致問,叟先詰誰何。安以迷途告,且言燈火處必是山村,將以投止。叟曰:「此非安樂鄉。幸老夫來,可從去,茅廬可以下榻。」安大悅,從行里許,睹小村。叟扣荊扉,一嫗出,啟關曰:「郎子來耶?」叟曰:「諾。」
jì rù, zé shě yǔ jiǎo ài. sǒu tiāo dēng cù zuò, biàn mìng suí shì jù shí. yòu wèi yù yuē: cǐ fēi tā, shì wú ēn zhǔ. pó zǐ bù néng xíng bù, kě huàn huā gū zǐ lái shāi jiǔ. é nǚ láng yǐ zhuàn jù rù, lì sǒu cè, qiū bō xié pàn. ān shì zhī, fāng róng sháo chǐ, dài lèi tiān xiān. sǒu gù lìng wēi jiǔ. fáng xī yú yǒu méi lú, nǚ láng rù fáng bō huǒ. ān wèn: cǐ nǚ gōng hé rén? dá yún: lǎo fū zhāng xìng. qī shí nián zhǐ yǒu cǐ nǚ. tián jiā shǎo bì pú, yǐ jūn fēi tā rén, suì gǎn chū qī jiàn zi, xìng wù shěn yě. ān wèn: xù hé jiā lǐ? dá yán: shàng wèi. ān zàn qí huì lì, chēng bù róng kǒu. sǒu fāng qiān yì, hū wén nǚ láng jīng hào. sǒu bēn rù, zé jiǔ fèi huǒ téng. sǒu nǎi jiù zhǐ, hē yuē: lǎo dà bì, rú měng bù zhī yé! huí shǒu, jiàn lú páng yǒu chú xīn chā zǐ gū wèi jìng, yòu hē yuē: fā péng péng xǔ, cái rú yīng ér! chí xiàng ān yuē: tān cǐ shēng yá, zhì jiǔ téng fèi. méng jūn zǐ jiǎng yù, qǐ bù xiū sǐ! ān shěn dì zhī, méi mù páo fú, zhì shén jīng gōng. zàn yuē: suī jìn ér xì, yì jiàn huì xīn.
既入,則舍宇湫隘。叟挑燈促坐,便命隨事具食。又謂嫗曰:「此非他,是吾恩主。婆子不能行步,可喚花姑子來釃酒。」俄女郎以饌具入,立叟側,秋波斜盼。安視之,芳容韶齒,殆類天仙。叟顧令煨酒。房西隅有煤爐,女郎入房撥火。安問:「此女公何人?」答云:「老夫章姓。七十年止有此女。田家少婢僕,以君非他人,遂敢出妻見子,幸勿哂也。」安問:「婿何家裡?」答言:「尚未。」安贊其惠麗,稱不容口。叟方謙挹,忽聞女郎驚號。叟奔入,則酒沸火騰。叟乃救止,訶曰:「老大婢,濡猛不知耶!」回首,見爐旁有蒭心插紫姑未竟,又訶曰:「發蓬蓬許,裁如嬰兒!」持向安曰:「貪此生涯,致酒騰沸。蒙君子獎譽,豈不羞死!」安審諦之,眉目袍服,制甚精工。贊曰:「雖近兒戲,亦見慧心。」
zhēn zhuó yí shí, nǚ pín lái xíng jiǔ, yān rán hán xiào, shū bù xiū sè. ān zhù mù qíng dòng. hū wén yù hū, sǒu biàn qù. ān qù wú rén, wèi nǚ yuē: dǔ xiān róng, shǐ wǒ hún shī. yù tōng méi shuò, kǒng qí bù suí, rú hé? nǚ bào hú xiàng huǒ, mò ruò bù wén, lǚ wèn bù duì. shēng jiàn rù shì, nǚ qǐ, lì sè yuē: kuáng láng rén tà, jiāng hé wèi! shēng zhǎng guì āi zhī. nǚ duó mén yù qù, ān bào qǐ yào zhē, xiá jiē jué. nǚ chàn shēng jí hū, sǒu cōng jù rù wèn. ān shì shǒu ér chū, shū qiè kuì jù. nǚ cóng róng xiàng fù yuē: jiǔ fù yǒng fèi, fēi láng jūn lái, hú zi róng huà yǐ. ān wén nǚ yán, xīn shǐ ān tuǒ, yì dé zhī. hún pò diān dào, sàng suǒ huái lái. yú shì wěi zuì lí xí, nǚ yì suì qù. sǒu shè yīn rù, hé fēi nǎi chū.
斟酌移時,女頻來行酒,嫣然含笑,殊不羞澀。安注目情動。忽聞嫗呼,叟便去。安覷無人,謂女曰:「睹仙容,使我魂失。欲通媒妁,恐其不遂,如何?」女抱壺向火,默若不聞,屢問不對。生漸入室,女起,厲色曰:「狂郎人闥,將何為!」生長跪哀之。女奪門欲去,安暴起要遮,狎接臄。女顫聲疾呼,叟匆遽入問。安釋手而出,殊切愧懼。女從容向父曰:「酒復涌沸,非郎君來,壺子融化矣。」安聞女言,心始安妥,益德之。魂魄顛倒,喪所懷來。於是偽醉離席,女亦遂去。叟設裀褥,闔扉乃出。
ān bù mèi, wèi shǔ, hū bié. zhì jiā, jí měi jiāo hǎo zhě zào lú qiú pìn, zhōng rì ér fǎn, jìng mò de qí jū lǐ. ān suì mìng pū mǎ, xún tú zì wǎng. zhì zé jué bì chán yán, jìng wú cūn luò, fǎng zhū jìn lǐ, cǐ xìng jué shǎo. shī wàng ér guī, bìng wàng qǐn shí. yóu cǐ dé hūn mào zhī jí, qiáng dàn tāng zhōu, zé tuò yù tǔ, kuì luàn zhōng, zhé hū huā gū zǐ. jiā rén bù jiě, dàn zhōng yè huán cì zhī, qì shì diàn wēi. yī yè, shǒu zhě kùn dài bìng mèi, shēng méng tóng zhōng, jué yǒu rén chuāi ér yǎn zhī. lüè kāi móu, zé huā gū zǐ lì chuáng xià, bù jué shén qì qīng xǐng. shú shì nǚ láng, shān shān tì duò. nǚ qīng tóu xiào yuē: chī ér hé zhì cǐ yé? nǎi dēng tà, zuò ān gǔ shàng, yǐ liǎng shǒu wèi àn tài yáng xué. ān jué nǎo shè qí xiāng, chuān bí qìn gǔ. àn shù kè, hū jué hàn mǎn tiān tíng, jiàn dá zhī tǐ. xiǎo yǔ yuē: shì zhōng duō rén, wǒ bù biàn zhù. sān rì dāng fù xiāng wàng. yòu yú xiù qū zhōng chū shù zhēng bǐng zhì chuáng tóu, qiǎo rán suì qù. ān zhì zhōng yè, hàn yǐ sī shí, mén bǐng dàn zhī. bù zhī suǒ bāo hé liào, gān měi fēi cháng, suì jǐn sān méi. yòu yǐ yī fù yú bǐng, měng téng hān shuì, chén fēn shǐ xǐng, rú shì zhòng fù. sān rì bǐng jǐn, jīng shén bèi shuǎng, nǎi qiǎn sàn jiā rén. yòu lǜ nǚ lái bù dé qí mén ér rù, qián chū zhāi tíng, xī tuō jiōng jiàn.
安不寐,未曙,呼別。至家,即浼交好者造廬求聘,終日而返,竟莫得其居里。安遂命仆馬,尋途自往。至則絕壁巉岩,竟無村落,訪諸近里,此姓絕少。失望而歸,並忘寢食。由此得昏瞀之疾,強啖湯粥,則唾欲吐,潰亂中,輒呼花姑子。家人不解,但終夜環伺之,氣勢阽危。一夜,守者困怠並寐,生矇瞳中,覺有人揣而抁之。略開眸,則花姑子立床下,不覺神氣清醒。熟視女郎,潸潸涕墮。女傾頭笑曰:「痴兒何至此耶?」乃登榻,坐安股上,以兩手為按太陽穴。安覺腦麝奇香,穿鼻沁骨。按數刻,忽覺汗滿天庭,漸達肢體。小語曰:「室中多人,我不便住。三日當復相望。」又於繡祛中出數蒸餅置床頭,悄然遂去。安至中夜,汗已思食,捫餅啖之。不知所苞何料,甘美非常,遂盡三枚。又以衣覆余餅,懵騰酣睡,辰分始醒,如釋重負。三日餅盡,精神倍爽,乃遣散家人。又慮女來不得其門而入,潛出齋庭,悉脫扃鍵。
wèi jǐ nǚ guǒ zhì, xiào yuē: chī láng zi! bù xiè wū yé? ān xǐ jí, bào yǔ chóu móu, ēn ài shèn zhì. yǐ ér yuē: qiè mào xiǎn méng gòu, suǒ yǐ gù, lái bào zhòng ēn ěr. shí bù néng yǒng xié qín sè, xìng zǎo bié tú. ān mò mò liáng jiǔ, nǎi wèn yuē: sù mèi shēng píng, hé chù yǔ qīng jiā yǒu jiù? shí suǒ bù yì. nǚ bù yán, dàn yún: jūn zì sī zhī. shēng gù qiú yǒng hǎo. nǚ yuē: lǚ lǚ yè bēn gù bù kě, cháng xié kàng lì yì bù néng. ān wén yán, yì yì ér bēi. nǚ yuē: bì yù xiāng xié, míng xiāo qǐng lín qiè jiā. ān nǎi shōu bēi yǐ xīn, wèn yuē: dào lù liáo yuǎn, qīng xiān xiān zhī bù, hé suì néng lái? yuē: qiè gù wèi guī. dōng tóu lóng ǎo wǒ yí xíng, wèi jūn gù, yān liú zhì jīn, jiā zhōng kǒng suǒ yí guài. ān yǔ tóng qīn, dàn jué qì xī jī fū, wú chù bù xiāng. wèn yuē: xūn hé xiāng zé, zhì qīn jī gǔ? nǚ yuē: qiè shēng lái biàn ěr, fēi yóu xūn shì. ān yì qí zhī. nǚ zǎo qǐ yán bié, ān lǜ mí tú, nǚ yuē xiāng hòu yú lù. ān dǐ mù chí qù, nǚ guǒ cì dài, xié zhì jiù suǒ, sǒu ǎo huān nì. jiǔ yáo wú jiā pǐn, zá jù lí huò. jì ér qǐng ān qǐn, nǚ zǐ shū bù zhān gù, pō shè yí niàn. gèng jì shēn, nǚ shǐ zhì, yuē: fù mǔ xù xù bù qǐn, zhì láo jiǔ dài. jiā qià zhōng yè, wèi ān yuē: cǐ xiāo zhī huì, nǎi bǎi nián zhī bié. ān jīng wèn zhī, dá yuē: fù yǐ xiǎo cūn gū jì, gù jiāng yuǎn xǐ. yǔ jūn hǎo hé, jǐn cǐ yè ěr. ān bù rěn shì, fǔ yǎng bēi chuàng. yī liàn zhī jiān, yè sè jiàn shǔ. sǒu hū rán chuǎng rù, mà yuē: bì zǐ diàn wǒ qīng mén, shǐ rén kuì zuò yù sǐ! nǚ shī sè, cǎo cǎo bēn chū. sǒu yì chū, qiě xíng qiě lì. ān jīng càn è qiè, wú yǐ zì róng, qián bēn ér guī.
未幾女果至,笑曰:「痴郎子!不謝巫耶?」安喜極,抱與綢繆,恩愛甚至。已而曰:「妾冒險蒙垢,所以故,來報重恩耳。實不能永諧琴瑟,幸早別圖。」安默默良久,乃問曰:「素昧生平,何處與卿家有舊?實所不憶。」女不言,但云:「君自思之。」生固求永好。女曰:「屢屢夜奔固不可,常諧伉儷亦不能。」安聞言,悒悒而悲。女曰:「必欲相諧,明宵請臨妾家。」安乃收悲以忻,問曰:「道路遼遠,卿纖纖之步,何遂能來?」曰:「妾固未歸。東頭聾媼我姨行,為君故,淹留至今,家中恐所疑怪。」安與同衾,但覺氣息肌膚,無處不香。問曰:「熏何薌澤,致侵肌骨?」女曰:「妾生來便爾,非由熏飾。」安益奇之。女早起言別,安慮迷途,女約相候於路。安抵暮馳去,女果伺待,偕至舊所,叟媼歡逆。酒肴無佳品,雜具藜藿。既而請安寢,女子殊不瞻顧,頗涉疑念。更既深,女始至,曰:「父母絮絮不寢,致勞久待。」浹洽終夜,謂安曰:「此宵之會,乃百年之別。」安驚問之,答曰:「父以小村孤寂,故將遠徙。與君好合,盡此夜耳。」安不忍釋,俯仰悲愴。依戀之間,夜色漸曙。叟忽然闖入,罵曰:「婢子玷我清門,使人愧怍欲死!」女失色,草草奔出。叟亦出,且行且詈。安驚孱愕怯,無以自容,潛奔而歸。
shù rì pái huái, xīn jǐng dài bù kě guò. yīn sī yè wǎng, yú qiáng yǐ guān qí biàn. sǒu gù yán yǒu ēn, jí lìng shì xiè, dāng wú dà qiǎn. suì chéng yè cuàn wǎng, dié xiè shān zhōng: mí mèn bù zhī suǒ wǎng. dà jù. fāng mì guī tú, jiàn gǔ zhōng yǐn yǒu shě yǔ. xǐ yì zhī, zé hóng gāo zhuàng, shì shì shì jiā, zhòng mén shàng wèi jiōng yě. ān xiàng mén zhě xùn zhāng shì zhī jū. yǒu qīng yī rén chū, wèn: hūn yè hé rén xún zhāng shì? ān yuē: shì wú qīn hǎo, ǒu mí jū xiàng. qīng yī yuē: nán zǐ wú wèn zhāng yě. cǐ shì qú jìn jiā, huā gū jí jīn zài cǐ, róng chuán bái zhī. rù wèi jǐ, jí chū yāo ān. cái dēng láng shě, huā gū qū chū yíng, wèi qīng yī yuē: ān láng bēn bō zhōng yè, xiǎng yǐ kùn dài, kě cì chuáng qǐn. shǎo jiān, xié shǒu rù wéi. ān wèn: jìn jiā hé bié wú rén? nǚ yuē: jìn tā chū, liú qiè dài shǒu. xìng yǔ láng yù, qǐ fēi sù yuán? rán wēi bàng zhī jì, jué shén shān xīng, xīn yí yǒu yì, nǚ bào ān jǐng, jù yǐ shé shì bí kǒng, chè nǎo rú cì. ān hài jué, jí yù táo tuō, ér shēn ruò jù gěng zhī fù, shǎo shí mèn rán bù jué yǐ. ān bù guī, jiā zhōng zhú zhě qióng rén jī, huò yán mù yù yú shān jìng zhě. jiā rén rù shān, zé luǒ sǐ wēi yá xià. jīng guài mò chá qí yóu, yú guī.
數日徘徊,心景殆不可過。因思夜往,逾牆以觀其便。叟固言有恩,即令事泄,當無大譴。遂乘夜竄往,蹀躞山中:迷悶不知所往。大懼。方覓歸途,見谷中隱有舍宇。喜詣之,則閎高壯,似是世家,重門尚未扃也。安向門者訊章氏之居。有青衣人出,問:「昏夜何人詢章氏?」安曰:「是吾親好,偶迷居向。」青衣曰:「男子無問章也。此是渠妗家,花姑即今在此,容傳白之。」入未幾,即出邀安。才登廊舍,花姑趨出迎,謂青衣曰:「安郎奔波中夜,想已困殆,可伺床寢。」少間,攜手入幃。安問:「妗家何別無人?」女曰:「妗他出,留妾代守。幸與郎遇,豈非夙緣?」然偎傍之際,覺甚膻腥,心疑有異,女抱安頸,遽以舌舐鼻孔,徹腦如刺。安駭絕,急欲逃脫,而身若巨綆之縛,少時悶然不覺矣。安不歸,家中逐者窮人跡,或言暮遇於山徑者。家人入山,則裸死危崖下。驚怪莫察其由,舁歸。
zhòng fāng jù kū, yī nǚ láng lái diào, zì mén wài jiào táo ér rù. fǔ shī nà bí, tì tì qí zhōng, hū yuē: tiān hū, tiān hū! hé yú míng zhì cǐ! tòng kū shēng sī, yí shí nǎi yǐ. gào jiā rén yuē: tíng yǐ qī rì, wù liàn yě. zhòng bù zhī hé rén, fāng jiāng qǐ wèn, nǚ ào bù wèi lǐ, hán tì jìng chū, liú zhī bù gù. wěi qí hòu, zhuǎn móu yǐ miǎo. qún yí wèi shén, jǐn zūn suǒ jiào. yè yòu lái, kū rú zuó. zhì qī yè, ān hū sū, fǎn cè yǐ shēn. jiā rén jǐn hài. nǚ zǐ rù, xiāng xiàng wū yàn. ān jǔ shǒu, huī zhòng lìng qù. nǚ chū qīng cǎo yī shù, tán tāng shēng xǔ, jí chuáng tóu jìn zhī, qǐng kè néng yán. tàn yuē: zài shā zhī wéi qīng, zài shēng zhī yì wéi qīng yǐ! yīn shù suǒ yù. nǚ yuē: cǐ shé jīng mào qiè yě. qián mí dào shí, suǒ jiàn dēng guāng, jí shì wù yě. ān yuē: qīng hé néng qǐ sǐ rén ér ròu bái gǔ yě? wú nǎi xiān hū? yuē: jiǔ yù yán zhī, kǒng zhì jīng guài. jūn wǔ nián qián, céng yú huá shān dào shàng mǎi liè zhāng ér fàng zhī fǒu? yuē: rán, qí yǒu zhī. yuē: shì jí qiè fù yě. qián yán dà dé, gài yǐ cǐ gù. jūn qián rì yǐ shēng xī cūn wáng zhǔ zhèng jiā. qiè yǔ fù sòng zhū yán mó wáng, yán mó wáng fú shàn yě. fù yuàn huài dào dài láng sǐ, āi zhī qī rì, shǐ dé dāng. jīn zhī xiè hòu, xìng ěr. rán jūn suī shēng, bì qiě wěi bì bù rén, dé shé xuè hé jiǔ yǐn zhī, bìng nǎi kě chú. shēng xián hèn qiè chǐ, ér lǜ qí wú shù kě yǐ qín zhī. nǚ yuē: bù nán. dàn duō cán shēng mìng, lèi wǒ bǎi nián bù dé fēi shēng. qí xué zài lǎo yá zhōng, kě yú bū shí jù máo fén zhī, wài yǐ qiáng nǔ jiè bèi, yāo wù kě dé. yán yǐ, bié yuē: qiè bù néng zhōng shì, shí suǒ āi cǎn. rán wèi jūn gù, yè xíng yǐ sǔn qí qī, xìng mǐn yòu yě. yuè lái jué fù zhōng wēi dòng, kǒng shì niè gēn. nán yǔ nǚ, suì hòu dāng xiāng jì ěr. liú tì ér qù.
眾方聚哭,一女郎來吊,自門外噭啕而入。撫屍捺鼻,涕洟其中,呼曰:「天乎,天乎!何愚冥至此!」痛哭聲嘶,移時乃已。告家人曰:「停以七日,勿殮也。」眾不知何人,方將啟問,女傲不為禮,含涕徑出,留之不顧。尾其後,轉眸已渺。群疑為神,謹遵所教。夜又來,哭如昨。至七夜,安忽蘇,反側以呻。家人盡駭。女子入,相向嗚咽。安舉手,揮眾令去。女出青草一束,燂湯升許,即床頭進之,頃刻能言。嘆曰:「再殺之惟卿,再生之亦惟卿矣!」因述所遇。女曰:「此蛇精冒妾也。前迷道時,所見燈光,即是物也。」安曰:「卿何能起死人而肉白骨也?毋乃仙乎?」曰:「久欲言之,恐致驚怪。君五年前,曾於華山道上買獵獐而放之否?」曰:「然,其有之。」曰:「是即妾父也。前言大德,蓋以此故。君前日已生西村王主政家。妾與父訟諸閻摩王,閻摩王弗善也。父願壞道代郎死,哀之七日,始得當。今之邂逅,幸耳。然君雖生,必且痿痹不仁,得蛇血合酒飲之,病乃可除。」生銜恨切齒,而慮其無術可以擒之。女曰:「不難。但多殘生命,累我百年不得飛升。其穴在老崖中,可於晡時聚茅焚之,外以強弩戒備,妖物可得。」言已,別曰:「妾不能終事,實所哀慘。然為君故,業行已損其七,幸憫宥也。月來覺腹中微動,恐是孽根。男與女,歲後當相寄耳。」流涕而去。
ān jīng sù, jué yāo xià jǐn sǐ, pá sāo wú suǒ tòng yǎng. nǎi yǐ nǚ yán gào jiā rén. jiā rén wǎng, rú qí yán, chì huǒ xué zhōng, yǒu jù bái shé chōng yàn ér chū. shù nǔ qí fā, shè shā zhī. huǒ xī rù dòng, shé dà xiǎo shù bǎi tóu, jiē jiāo qiě sǐ. jiā rén guī, yǐ shé xuè jìn. ān fú sān rì, liǎng gǔ jiàn néng zhuǎn cè, bàn nián shǐ qǐ.
安經宿,覺腰下盡死,爬搔無所痛癢。乃以女言告家人。家人往,如其言,熾火穴中,有巨白蛇沖焰而出。數弩齊發,射殺之。火熄入洞,蛇大小數百頭,皆焦且死。家人歸,以蛇血進。安服三日,兩股漸能轉側,半年始起。
hòu dú xíng gǔ zhōng, yù lǎo ǎo yǐ běng xí bào yīng ér shòu zhī, yuē: wú nǚ zhì yì láng jūn. fāng yù wèn xùn, piē bù fù jiàn. qǐ qiǎng shì zhī, nán yě. bào guī, jìng bù fù qǔ.
後獨行谷中,遇老媼以繃席抱嬰兒授之,曰:「吾女致意郎君。」方欲問訊,瞥不復見。啟襁視之,男也。抱歸,竟不復娶。
yì shǐ shì yuē: rén zhī suǒ yǐ yì yú qín shòu zhě jǐ xī, cǐ fēi dìng lùn yě. méng ēn xián jié, zhì yú méi chǐ, zé rén yǒu cán yú qín shòu zhě yǐ. zhì yú huā gū, shǐ ér jì huì yú hān, zhōng ér jì qíng yú jiá. nǎi zhī hān zhě huì zhī jí, jiá zhě qíng zhī zhì yě. xiān hū, xiān hū!
異史氏曰:「人之所以異於禽獸者幾希,此非定論也。蒙恩銜結,至於沒齒,則人有慚於禽獸者矣。至於花姑,始而寄慧於憨,終而寄情於恝。乃知憨者慧之極,恝者情之至也。仙乎,仙乎!」