hé shī cān, zì zi xiāo, zhāi yú tiáo xī zhī dōng, mén lín kuàng yě. bó mù ǒu chū, jiàn fù rén kuà lǘ lái, shào nián cóng qí hòu. fù yuē wǔ shí xǔ, yì zhì qīng yuè zhuǎn shì shào nián, nián kě shí wǔ liù, fēng cǎi guò yú shū lì. hé shēng sù yǒu duàn xiù zhī pǐ, dǔ zhī, shén chū yú shě, qiào zú mù sòng, yǐng miè fāng guī.
何師參,字子蕭,齋於苕溪之東,門臨曠野。薄暮偶出,見婦人跨驢來,少年從其後。婦約五十許,意致清越;轉視少年,年可十五六,丰采過於姝麗。何生素有斷袖之癖,睹之,神出於舍,翹足目送,影滅方歸。
cì rì zǎo cì zhī, luò rì míng méng, shào nián shǐ guò. shēng qǔ yì chéng yíng, xiào wèn suǒ lái. dá yǐ wài zǔ jiā. shēng qǐng guò zhāi shǎo qì, cí yǐ bù xiá, gù yè zhī, nǎi rù lüè zuò xìng cí, shù bù kě wǎn. shēng wǎn shǒu sòng zhī, yīn zhǔ biàn dào xiāng guò, shào nián wěi wěi ér qù. shēng yóu shì níng sī rú kě, wǎng lái tiào zhù, zú wú tíng zhǐ. yī rì rì xián bàn guī, shào nián chuā zhì, dà xǐ yào rù, mìng guǎn tóng xíng jiǔ. wèn qí xìng zì, dá yuē: huáng xìng, dì jiǔ. tóng zǐ wú zì. wèn: guò wǎng hé pín? yuē: jiā cí zài wài zǔ jiā, cháng duō bìng, gù shù shěng zhī. jiǔ shù xíng, yù cí qù shēng zhuō bì zhē liú, xià guǎn yào. jiǔ láng wú rú hé, chēng yán fù zuò, tiāo dēng gòng yǔ, wēn ruò chù zi, ér cí shè yóu xì, biàn hán xiū miàn xiàng bì. wèi jǐ yǐn yǔ tóng qīn, jiǔ láng bù xǔ, jiān yǐ shuì è wèi cí. qiáng zhī zài sān, nǎi jiě shàng xià yī, zhe kù wò chuáng shàng. shēng miè zhú, shǎo shí yí yǔ tóng zhěn, qū zhǒu jiā bì ér xiá bào zhī, kǔ qiú sī nì. jiǔ láng nù yuē: yǐ jūn fēng yǎ shì gù yǔ liú lián, nǎi cǐ zhī wèi, shì qín chù ér shòu ài zhī yě! wèi jǐ chén xīng yíng yíng, jiǔ láng jìng qù.
次日早伺之,落日冥濛,少年始過。生曲意承迎,笑問所來。答以「外祖家」。生請過齋少憩,辭以不暇,固曳之,乃入;略坐興辭,豎不可挽。生挽手送之,殷囑便道相過,少年唯唯而去。生由是凝思如渴,往來眺注,足無停趾。一日日銜半規,少年欻至,大喜要入,命館童行酒。問其姓字,答曰:「黃姓,第九。童子無字。」問:「過往何頻?」曰:「家慈在外祖家,常多病,故數省之。」酒數行,欲辭去;生捉臂遮留,下管鑰。九郎無如何,赬顏復坐,挑燈共語,溫若處子,而詞涉遊戲,便含羞面向壁。未幾引與同衾,九郎不許,堅以睡惡為辭。強之再三,乃解上下衣,着褲臥床上。生滅燭,少時移與同枕,曲肘加髀而狎抱之,苦求私昵。九郎怒曰:「以君風雅士故與流連,乃此之為,是禽處而獸愛之也!」未幾晨星熒熒,九郎徑去。
shēng kǒng qí suì jué, fù cì zhī, dié xiè níng pàn, mù chuān běi dǒu. guò shù rì jiǔ láng shǐ zhì, xǐ nì xiè guò, qiáng yè rù zhāi, cù zuò xiào yǔ, qiè xìng qí bù niàn jiù è. wú hé, jiě jù dēng chuáng, yòu fǔ āi zhī. jiǔ láng yuē: chán mián zhī yì yǐ lòu fèi gé, rán qīn ài hé bì zài cǐ? shēng gān yán jiū chán, dàn qiú yī qīn yù jī, jiǔ láng cóng zhī. shēng qí qí shuì mèi, qián jiù qīng bù, jiǔ láng xǐng, lǎn yī jù qǐ, chéng yè dùn qù. shēng yì yì ruò yǒu suǒ shī, wàng chuài fèi zhěn, rì jiàn wěi cuì, wéi rì shǐ zhāi tóng luó zhēn yān. yī rì jiǔ láng guò mén jí yù jìng qù, tóng qiān yī rù zhī. jiàn shēng qīng qú, dà hài, wèi wèn. shēng shí gào yǐ qíng, lèi cén cén suí shēng líng luò. jiǔ láng xì yǔ yuē: qū qū zhī yì, shí yǐ xiāng ài wú yì yú dì, miàn yǒu hài yú xiōng, gù bù wèi yě. jūn jì lè zhī, pū hé xī yān? shēng dà yuè. jiǔ láng qù hòu bìng dùn jiǎn, shù rì píng fù. jiǔ láng guǒ zhì, suì xiāng qiǎn quǎn. yuē: jīn miǎn chéng jūn yì, xìng wù yǐ cǐ wèi cháng. jì ér yuē: yù yǒu suǒ qiú, kěn wèi lì hū? wèn zhī, dá yuē: mǔ huàn xīn tòng, wéi tài yī qí yě wáng xiān tiān dān kě liáo. jūn yǔ shàn, dāng néng qiú zhī. shēng nuò zhī, lín qù yòu zhǔ. shēng rù chéng qiú yào, jí mù fù zhī. jiǔ láng xǐ, shàng shǒu chēng xiè. yòu qiáng yǔ hé. jiǔ láng yuē: wù xiāng jiū chán. qǐng wèi jūn tú yī jiā rén, shèng dì wàn wàn yǐ. shēng wèn: shuí hé? jiǔ láng yuē: yǒu biǎo mèi měi wú lún, tǎng néng chuí yì, dāng zhí kē fǔ. shēng wēi xiào bù dá, jiǔ láng huái yào biàn qù.
生恐其遂絕,復伺之,蹀躞凝盼,目穿北斗。過數日九郎始至,喜逆謝過,強曳入齋,促坐笑語,竊幸其不念舊惡。無何,解屨登床,又撫哀之。九郎曰:「纏綿之意已鏤肺膈,然親愛何必在此?」生甘言糾纏,但求一親玉肌,九郎從之。生俟其睡寐,潛就輕簿,九郎醒,攬衣遽起,乘夜遁去。生邑邑若有所失,忘啜廢枕,日漸委悴,惟日使齋童邏偵焉。一日九郎過門即欲徑去,童牽衣入之。見生清癯,大駭,慰問。生實告以情,淚涔涔隨聲零落。九郎細語曰:「區區之意,實以相愛無益於弟,面有害於兄,故不為也。君既樂之,仆何惜焉?」生大悅。九郎去後病頓減,數日平復。九郎果至,遂相繾綣。曰:「今勉承君意,幸勿以此為常。」既而曰:「欲有所求,肯為力乎?」問之,答曰:「母患心痛,惟太醫齊野王先天丹可療。君與善,當能求之。」生諾之,臨去又囑。生入城求藥,及暮付之。九郎喜,上手稱謝。又強與合。九郎曰:「勿相糾纏。請為君圖一佳人,勝弟萬萬矣。」生問:「誰何?」九郎曰:「有表妹美無倫,倘能垂意,當執柯斧。」生微笑不答,九郎懷藥便去。
sān rì nǎi lái, fù qiú yào. shēng hèn qí chí, cí duō qiào ràng. jiǔ láng yuē: běn bù rěn huò jūn, gù shū zhī. jì bù méng jiàn liàng, qǐng wù huǐ yān. yóu shì yàn huì wú xū xī. fán sān rì bì yī qǐ yào, qí guài qí pín, yuē: cǐ yào wèi yǒu guò sān fú zhě, hú jiǔ bù chài? yīn guǒ sān jì bìng shòu zhī. yòu gù shēng yuē: jūn shén sè àn rán, bìng hū? yuē: wú. mài zhī, jīng yuē: jūn yǒu guǐ mài, bìng zài shǎo yīn, bù zì shèn zhě dài yǐ! guī yǔ jiǔ láng. jiǔ láng tàn yuē: liáng yī yě! wǒ shí hú, jiǔ kǒng bù wèi jūn fú. shēng yí qí kuáng, cáng qí yào bù yǐ jǐn yǔ, lǜ qí fú zhì yě. jū wú hé, guǒ bìng. yán qí zhěn shì, yuē: nǎng bù shí yán, jīn hún qì yǐ yóu xū mǎng, qín huǎn hé néng wèi lì? jiǔ láng rì lái shěng shì, yuē: bù tīng wú yán, guǒ zhì yú cǐ! shēng xún sǐ, jiǔ láng tòng kū ér qù.
三日乃來,復求藥。生恨其遲,詞多誚讓。九郎曰:「本不忍禍君,故疏之。既不蒙見諒,請勿悔焉。」由是燕會無虛夕。凡三日必一乞藥,齊怪其頻,曰:「此藥未有過三服者,胡久不瘥?」因裹三劑並授之。又顧生曰:「君神色黯然,病乎?」曰:「無。」脈之,驚曰:「君有鬼脈,病在少陰,不自慎者殆矣!」歸語九郎。九郎嘆曰:「良醫也!我實狐,久恐不為君福。」生疑其誑,藏其藥不以盡予,慮其弗至也。居無何,果病。延齊診視,曰:「曩不實言,今魂氣已游墟莽,秦緩何能為力?」九郎日來省侍,曰:「不聽吾言,果至於此!」生尋死,九郎痛哭而去。
xiān shì, yì yǒu mǒu tài shǐ, shǎo yǔ shēng gòng bǐ yàn, shí qī suì zhuó hàn lín. shí qín fān tān bào, ér lù tōng cháo shì, wú yǒu yán zhě. gōng kàng shū hé qí è, yǐ yuè zǔ miǎn. fān shēng shì shěng zhōng chéng, rì cì gōng xì. gōng shǎo yǒu yīng chēng, céng yāo pàn wáng qīng pàn, yīn gòu dé jiù suǒ wǎng lái zhá xié gōng, gōng jù, zì jīng fū rén yì tóu huán sǐ. gōng yuè sù hū xǐng, yuē: wǒ hé zi xiāo yě. jié zhī, suǒ yán jiē hé jiā shì, fāng wù qí jiè qū fǎn hún. liú zhī bù kě, chū bēn jiù shě. fǔ yí qí zhà, bì yù pái xiàn zhī, shǐ rén suǒ qiān jīn yú gōng. gōng wěi nuò, ér yōu mèn yù jué.
先是,邑有某太史,少與生共筆硯,十七歲擢翰林。時秦藩貪暴,而賂通朝士,無有言者。公抗疏劾其惡,以越俎免。藩升是省中丞,日伺公隙。公少有英稱,曾邀叛王青盼,因購得舊所往來札脅公,公懼,自經;夫人亦投繯死。公越宿忽醒,曰:「我何子蕭也。」詰之,所言皆何家事,方悟其借軀返魂。留之不可,出奔舊舍。撫疑其詐,必欲排陷之,使人索千金於公。公偽諾,而憂悶欲絕。
hū tōng wán láng zhì, xǐ gòng huà yán, bēi huān jiāo jí, jì yù fù xiá, jiǔ láng yuē: jūn yǒu sān mìng yé? gōng yuē: yú huǐ shēng láo, bù rú sǐ yì. yīn sù yuān kǔ, jiǔ láng yōu yōu yǐ sī, shǎo jiān yuē: xìng fù shēng jù. jūn kuàng wú ǒu, qián yán biǎo mèi huì lì duō móu, bì néng fēn yōu. gōng yù yī jiàn yán sè. yuē: bù nán. míng rì jiāng qǔ bàn lǎo mǔ, cǐ dào suǒ jīng, jūn wěi wèi dì yě xiōng zhě, wǒ jiǎ kě ér qiú yǐn yān, jūn yuē lǘ zi wáng, zé nuò yě. jì yǐ ér bié. míng rì tíng wǔ, jiǔ láng guǒ cóng nǚ láng jīng mén wài guò, gōng gǒng shǒu xù xù yǔ yǔ, lüè nì nǚ láng, é méi xiù màn, chéng xiān rén yě. jiǔ láng suǒ chá, gōng qǐng rù yǐn. jiǔ láng yuē: sān mèi wù yà, cǐ xiōng méng hǎo, bù fáng shǎo xiū zhǐ. fú zhī ér xià, xì lǘ yú mén ér rù. gōng zì qǐ lún míng, yīn mù jiǔ láng yuē: jūn qián yán bù zú yǐ jǐn. jīn de sǐ suǒ yǐ! nǚ shì wù qí yán zhī wèi jǐ zhě, lí tà qǐ lì, yīng ō ér yán yuē: qù xiū! gōng wài gù yuē: lǘ zi qí wáng! jiǔ láng huǒ jí chí chū. gōng yōng nǚ qiú hé. nǚ yán sè zǐ biàn, jiǒng ruò qiú jū, dà hū jiǔ xiōng, bù yīng. yuē: jūn zì yǒu fù, hé sàng rén lián chǐ yě? gōng zì chén wú shì. nǚ yuē: néng shǐ shān hé, wù lìng qiū shàn jiàn juān, zé wéi mìng shì tīng. gōng nǎi shì yǐ jiǎo rì. nǚ bù fù jù. shì yǐ, jiǔ láng zhì, nǚ sè rán nù ràng zhī. jiǔ láng yuē: cǐ hé zi xiāo, xī zhī míng shì, jīn zhī tài shǐ. yǔ xiōng zuì shàn, qí rén kě yī. jí wén zhū jìn shì, dāng bù xiāng jiàn zuì. rì xiàng wǎn, gōng yāo zhē bù tīng qù, nǚ kǒng gū mǔ hài guài, jiǔ láng ruì shēn zì rèn, kuà lǘ jìng qù. jū shù rì, yǒu fù xié bì guò, nián sì shí xǔ, shén qíng yì zhì yǎ shì sān niáng. gōng hū nǚ chū kuī, guǒ mǔ yě. piē dǔ nǚ, guài wèn: hé dé zài cǐ? nǚ cán bù néng duì. gōng yāo rù, bài ér gào zhī. mǔ xiào yuē: jiǔ láng yǎ qì, hú zài bù móu? nǚ zì rù chú xià, shè shí gōng mǔ, shí yǐ nǎi qù. gōng dé lì ǒu pō kuài xīn qī, ér è xù yíng huái, héng cù cù yǒu yōu sè. nǚ wèn zhī, gōng miǎn shù diān mò. nǚ xiào yuē: cǐ jiǔ xiōng yī rén kě dé jiě, jūn hé yōu? gōng jié qí gù, nǚ yuē: wén fǔ gōng nì shēng xiē ér bǐ wán tóng, cǐ jiē jiǔ xiōng suǒ zhǎng yě. tóu suǒ hǎo ér xiàn zhī, yuàn kě xiāo, chóu yì kě fù. gōng lǜ jiǔ láng bù kěn, nǚ yuē: dàn qǐng āi zhī. yuè rì gōng jiàn jiǔ láng lái, zhǒu xíng ér nì zhī, jiǔ láng jīng yuē: liǎng shì zhī jiāo, dàn kě zì xiào, dǐng zhǒng suǒ bù gǎn xī, hé hū zuò cǐ tài xiàng rén? gōng jù yǐ móu gào, jiǔ láng yǒu nán sè. nǚ yuē: qiè shī shēn yú láng, shuí shí wèi zhī? tuō lìng zhōng tú diāo sàng, yān zhì qiè yě? jiǔ láng bù dé yǐ, nuò zhī.
忽通丸郎至,喜共話言,悲歡交集,既欲復狎,九郎曰:「君有三命耶?」公曰:「余悔生勞,不如死逸。」因訴冤苦,九郎悠憂以思,少間曰:「幸復生聚。君曠無偶,前言表妹慧麗多謀,必能分憂。」公欲一見顏色。曰:「不難。明日將取伴老母,此道所經,君偽為弟也兄者,我假渴而求飲焉,君曰『驢子亡』,則諾也。」計已而別。明日亭午,九郎果從女郎經門外過,公拱手絮絮與語,略睨女郎,娥眉秀曼,誠仙人也。九郎索茶,公請入飲。九郎曰:「三妹勿訝,此兄盟好,不妨少休止。」扶之而下,系驢於門而入。公自起淪茗,因目九郎曰:「君前言不足以盡。今得死所矣!」女似悟其言之為己者,離榻起立,嚶喔而言曰:「去休!」公外顧曰:「驢子其亡!」九郎火急馳出。公擁女求合。女顏色紫變,窘若囚拘,大呼九兄,不應。曰:「君自有婦,何喪人廉恥也?」公自陳無室。女曰:「能矢山河,勿令秋扇見捐,則惟命是聽。」公乃誓以皦日。女不復拒。事已,九郎至,女色然怒讓之。九郎曰:「此何子蕭,昔之名士,今之太史。與兄最善,其人可依。即聞諸妗氏,當不相見罪。」日向晚,公邀遮不聽去,女恐姑母駭怪,九郎銳身自任,跨驢徑去。居數日,有婦攜婢過,年四十許,神情意致雅似三娘。公呼女出窺,果母也。瞥睹女,怪問:「何得在此?」女慚不能對。公邀入,拜而告之。母笑曰:「九郎雅氣,胡再不謀?」女自入廚下,設食供母,食已乃去。公得麗偶頗快心期,而惡緒縈懷,恆蹙蹙有憂色。女問之,公緬述顛末。女笑曰:「此九兄一人可得解,君何憂?」公詰其故,女曰:「聞撫公溺聲歇而比頑童,此皆九兄所長也。投所好而獻之,怨可消,仇亦可復。」公慮九郎不肯,女曰:「但請哀之。」越日公見九郎來,肘行而逆之,九郎驚曰:「兩世之交,但可自效,頂踵所不敢惜,何忽作此態向人?」公具以謀告,九郎有難色。女曰:「妾失身於郎,誰實為之?脫令中途凋喪,焉置妾也?」九郎不得已,諾之。
gōng yīn yǔ móu, chí shū yǔ suǒ shàn zhī wáng tài shǐ, ér zhì jiǔ láng yān. wáng huì qí yì, dà shè, zhāo fǔ gōng yǐn. mìng jiǔ láng shì nǚ láng, zuò tiān mó wǔ, wǎn rán měi nǚ. fǔ huò zhī, jí qǐng yú wáng, yù yǐ zhòng jīn gòu jiǔ láng, wéi kǒng bù dé dāng. wáng gù chén sī yǐ nán zhī. chí zhī yòu jiǔ. shǐ jiāng gōng mìng yǐ jìn. fǔ xǐ, qián xì dùn shì. zì dé jiǔ láng, dòng xī bù xiāng lí, shì qiè shí yú shì tóng chén tǔ. jiǔ láng yǐn shí gōng jù rú wáng zhě, cì jīn wàn jì. bàn nián fǔ gōng bìng, jiǔ láng zhī qí qù míng lù jìn yě, suì niǎn jīn bó, jiǎ guī gōng jiā. jì ér fǔ gōng hōng, jiǔ láng chū zī, qǐ wū zhì qì, chù bì pú, mǔ zǐ jí jìn bìng jiā yān. jiǔ láng chū, yú mǎ shén dōu, rén bù zhī qí hú yě. yú yǒu xiào pàn, bìng zhì zhī: nán nǚ jū shì, wèi fū fù zhī dà lún zào shī hù tōng, nǎi yīn yáng zhī zhèng qiào. yíng fēng dài yuè, shàng yǒu dàng jiǎn zhī jī duàn xiù fēn táo, nán miǎn yǎn bí zhī chǒu. rén bì lì shì, niǎo dào nǎi gǎn shēng kāi dòng fēi táo yuán, yú gāo níng xǔ wù rén? jīn mǒu cóng xià liú ér wàng fǎn, shě zhèng lù ér bù yóu. yún yǔ wèi xìng, zhé ěr shàng xià qí shǒu yīn yáng fǎn bèi, jū rán biǎo lǐ wèi jiān. huá chí zhì wú yòng zhī xiāng, miù shuō lǎo sēng rù dìng mán dòng nǎi bù máo zhī dì, suì shǐ miǎo shuài chēng gē. xì chì tù yú yuán mén, rú jiāng shè jǐ tàn dà gōng yú guó kù, zhí yù zhǎn guān. huò shì jiān nèi huáng zhān, fǎng zhī jiāo yú zuó yè fēn míng wáng jiā zhū lǐ, suǒ zuān bào yú lái shēng. bǐ hēi sōng lín róng mǎ dùn lái, gù xiàng ān yǐ shè huáng lóng fǔ cháo shuǐ hū zhì, hé yǐ yù zhī? yí duàn qí zuān cì zhī hèn, jiān sāi qí sòng yíng zhī lù.
公陰與謀,馳書與所善之王太史,而致九郎焉。王會其意,大設,招撫公飲。命九郎飾女郎,作天魔舞,宛然美女。撫惑之,亟請於王,欲以重金購九郎,惟恐不得當。王故沉思以難之。遲之又久。始將公命以進。撫喜,前隙頓釋。自得九郎,動息不相離,侍妾十餘視同塵土。九郎飲食供具如王者,賜金萬計。半年撫公病,九郎知其去冥路近也,遂輦金帛,假歸公家。既而撫公薨,九郎出資,起屋置器,畜婢僕,母子及妗並家焉。九郎出,輿馬甚都,人不知其狐也。余有「笑判」,並志之:男女居室,為夫婦之大倫;燥濕互通,乃陰陽之正竅。迎風待月,尚有盪檢之譏;斷袖分桃,難免掩鼻之丑。人必力士,鳥道乃敢生開;洞非桃源,漁篙寧許誤人?今某從下流而忘返,舍正路而不由。雲雨未興,輒爾上下其手;陰陽反背,居然表里為奸。華池置無用之鄉,謬說老僧入定;蠻洞乃不毛之地,遂使眇帥稱戈。系赤兔於轅門,如將射戟;探大弓於國庫,直欲斬關。或是監內黃鱣,訪知交於昨夜;分明王家朱李,索鑽報於來生。彼黑松林戎馬頓來,固相安矣;設黃龍府潮水忽至,何以御之?宜斷其鑽刺之恨,兼塞其送迎之路。