wàn fú, zì zi xiáng, bó xìng rén yě. yòu yè rú. jiā shǎo yǒu ér yùn shū jiǎn, xíng nián èr shí yǒu qí, shàng bù néng duō yī qín.
萬福,字子祥,博興人也。幼業儒。家少有而運殊蹇,行年二十有奇,尚不能掇一芹。
xiāng zhōng jiāo sú, duō bào fù hù yì, zhǎng hòu zhě zhì suì pò qí jiā. wàn shì bào chōng yì, jù ér táo, rú jì nán, shuì jū nì lǚ. yè yǒu bēn nǚ, yán sè pō lì. wàn yuè ér sī zhī. qǐng qí xìng shì. nǚ zì yán: shí hú, dàn bù wèi jūn suì ěr. wàn xǐ ér bù yí. nǚ zhǔ wù yǔ kè gòng, suì rì zhì, yǔ gòng wò chù. fán rì yòng suǒ xū, wú bù yǎng gěi yú hú.
鄉中澆俗,多報富戶役,長厚者至碎破其家。萬適報充役,懼而逃,如濟南,稅居逆旅。夜有奔女,顏色頗麗。萬悅而私之。請其姓氏。女自言:「實狐,但不為君祟耳。」萬喜而不疑。女囑勿與客共,遂日至,與共臥處。凡日用所需,無不仰給於狐。
jū wú hé, èr sān xiāng shí, zhé lái zào fǎng, héng xìn sù bù qù. wàn yàn zhī ér bù rěn jù, bù dé yǐ, yǐ shí gào kè. kè yuàn yī dǔ xiān róng. wàn bái yú hú. hú wèi kè yuē: jiàn wǒ hé wèi zāi? wǒ yì yóu rén ěr. wén qí shēng, lì lì zài mù qián, sì gù, jí yòu bù jiàn. kè yǒu sūn dé yán zhě, shàn pái xuè, gù qǐng jiàn, qiě wèi: dé tīng jiāo yīn, hún pò fēi yuè hé lìn róng huá, tú shǐ rén wén shēng xiāng sī? hú xiào yuē: xián zāi sūn zi! yù wèi gāo céng mǔ zuò xíng lè tú yé? zhū kè jù xiào. hú yuē: wǒ wèi hú, qǐng yǔ kè yán hú diǎn, pō yuàn wén zhī fǒu? zhòng wěi wěi. hú yuē: xī mǒu cūn lǚ shè, gù duō hú, zhé chū suì xíng kè. kè zhī zhī, xiāng jiè bù sù qí shě, bàn nián, mén hù xiāo suǒ. zhǔ rén dà yōu, shén huì yán hú. hū yǒu yī yuǎn fāng kè, zì yán yì guó rén, wàng mén xiū zhǐ. zhǔ rén dà yuè. fǔ yāo rù mén, jí yǒu tú rén yīn gào yuē: shì jiā yǒu hú. kè jù, bái zhǔ rén, yù tā xǐ. zhǔ rén lì bái qí wàng, kè nǎi zhǐ. rù shì fāng wò, jiàn qún shǔ chū yú chuáng xià. kè dà hài, zhòu bēn, jí hū: yǒu hú! zhǔ rén jīng wèn. kè yuàn yuē: hú cháo yú cǐ, hé kuáng wǒ yán wú? zhǔ rén yòu wèn: suǒ jiàn hé zhuàng? kè yuē: wǒ jīn suǒ jiàn, xì xì me me, bú shì hú ér, bì dāng shì hú sūn zi? yán bà, zuò kè wèi zhī càn rán. sūn yuē, jì bù cì jiàn, wǒ bèi liú sù, yí wù qù, zǔ qí yáng tái. hú xiào yuē: jì sù wú fáng tǎng xiǎo yǒu wù fàn, xìng wù zhì huái. kè kǒng qí è zuò jù, nǎi gòng sàn qù.
居無何,二三相識,輒來造訪,恆信宿不去。萬厭之而不忍拒,不得已,以實告客。客願一睹仙容。萬白於狐。狐謂客曰:「見我何為哉?我亦猶人耳。」聞其聲,嚦嚦在目前,四顧,即又不見。客有孫得言者,善俳謔,固請見,且謂:「得聽嬌音,魂魄飛越;何吝容華,徒使人聞聲相思?」狐笑曰:「賢哉孫子!欲為高曾母作行樂圖耶?」諸客俱笑。狐曰:「我為狐,請與客言狐典,頗願聞之否?」眾唯唯。狐曰:「昔某村旅舍,故多狐,輒出祟行客。客知之,相戒不宿其舍,半年,門戶蕭索。主人大憂,甚諱言狐。忽有一遠方客,自言異國人,望門休止。主人大悅。甫邀入門,即有途人陰告曰:『是家有狐。』客懼,白主人,欲他徙。主人力白其妄,客乃止。入室方臥,見群鼠出於床下。客大駭,驟奔,急呼:『有狐!』主人驚問。客怨曰:『狐巢於此,何誑我言無?』主人又問:『所見何狀?』客曰:『我今所見,細細麼麼,不是狐兒,必當是狐孫子?』」言罷,座客為之粲然。孫曰,「既不賜見,我輩留宿,宜勿去,阻其陽台。」狐笑曰:「寄宿無妨;倘小有迕犯,幸勿滯懷。」客恐其惡作劇,乃共散去。
rán shù rì bì yī lái, suǒ hú xiào mà. hú xié shén, měi yī yǔ, jí diān dào bīn kè, huá jī zhě bù néng qū yě. qún xì hū wèi hú niáng zǐ. yī rì, zhì jiǔ gāo huì, wàn jū zhǔ rén wèi, sūn yǔ èr kè fēn zuǒ yòu zuò, shàng shè yī tà qū hú. hú cí bù shàn jiǔ. xián qǐng zuò tán, xǔ zhī. jiǔ shù xíng, zhòng zhì tóu wèi guā wàn zhī lìng. kè zhí guā sè, huì dāng yǐn, xì yǐ gōng yí shàng zuò yuē: hú niáng zǐ dà qīng xǐng, zàn jiè yī shāng. hú xiào yuē: wǒ gù bù yǐn. yuàn chén yī diǎn, yǐ zuǒ zhū gōng yǐn. sūn yǎn ěr bù lè wén. kè jiē yán yuē: mà rén zhě dāng fá. hú xiào yuē: wǒ mà hú hé rú? zhòng yuē: kě. yú shì qīng ěr gòng tīng. hú yuē: xī yī dà chén, chū shǐ hóng máo guó, zhe hú yè guān, jiàn guó wáng. wáng jiàn ér yì zhī, wèn: hé pí máo, wēn hòu nǎi ěr? dà chén yǐ hú duì. wáng yán: cǐ wù shēng píng wèi zēng dé wén. hú zì zì huà hé děng? shǐ chén shū kōng ér zòu yuē: yòu biān shì yī dà guā, zuǒ biān shì yī xiǎo quǎn. zhǔ kè yòu fù hòng táng.
然數日必一來,索狐笑罵。狐諧甚,每一語,即顛倒賓客,滑稽者不能屈也。群戲呼為「狐娘子」。一日,置酒高會,萬居主人位,孫與二客分左右座,上設一榻屈狐。狐辭不善酒。咸請坐談,許之。酒數行,眾擲骰為瓜蔓之令。客值瓜色,會當飲,戲以觥移上座曰:「狐娘子大清醒,暫借一觴。」狐笑曰:「我故不飲。願陳一典,以佐諸公飲。」孫掩耳不樂聞。客皆言曰:「罵人者當罰。」狐笑曰:「我罵狐何如?」眾曰:「可。」於是傾耳共聽。狐曰:「昔一大臣,出使紅毛國,着狐腋冠,見國王。王見而異之,問:『何皮毛,溫厚乃爾?』大臣以狐對。王言:此物生平未曾得聞。狐字字畫何等?使臣書空而奏曰:『右邊是一大瓜,左邊是一小犬。』」主客又復鬨堂。
èr kè, chén shì xiōng dì, yī míng suǒ jiàn, yī míng suǒ wén. jiàn sūn dà jiǒng, nǎi yuē: xióng hú hé zài, ér zòng cí liú dú ruò cǐ? hú yuē: shì yī diǎn, tán yóu wèi zhōng, suì wèi qún fèi suǒ luàn, qǐng zhōng zhī. guó wáng jiàn shǐ chén chéng yī luó, shén yì zhī. shǐ chén gào yuē: cǐ mǎ zhī suǒ shēng. yòu dà yì zhī. shǐ chén yuē: zhōng guó mǎ shēng luó, luó shēng jū jū. wáng xì wèn qí zhuàng. shǐ chén yuē: mǎ shēng luó, shì chén suǒ jiàn luó shēng jū jū, nǎi chén suǒ wén. jǔ zuò yòu dà xiào.
二客,陳氏兄弟,一名所見,一名所聞。見孫大窘,乃曰:「雄狐何在,而縱雌流毒若此?」狐曰:「適一典,談猶未終,遂為群吠所亂,請終之。國王見使臣乘一騾,甚異之。使臣告曰:『此馬之所生。』又大異之。使臣曰:『中國馬生騾,騾生駒駒。』王細問其狀。使臣曰:『馬生騾,是「臣所見」;騾生駒駒,乃「臣所聞」。』」舉座又大笑。
zhòng zhī bù dí, nǎi xiāng yuē: hòu yǒu kāi xuè duān zhě, fá zuò dōng dào zhǔ. qǐng zhī, jiǔ hān, sūn xì wèi wàn yuē: yī lián qǐng jūn shǔ zhī. wàn yuē: hé rú? sūn yuē: jì zhě chū mén fǎng qíng rén, lái shí wàn fú, qù shí wàn fú. hé zuò shǔ sī bù néng duì. hú xiào yuē: wǒ yǒu zhī yǐ. zhòng gòng tīng zhī. yuē: lóng wáng xià zhào qiú zhí jiàn, biē yě de yán, guī yě de yán. sì zuò wú bù jué dào. sūn dà huì yuē: shì yǔ ěr méng, hé fù fàn jiè? hú xiào yuē: zuì chéng zài wǒ dàn fēi cǐ, bù chéng què duì ěr. míng dàn shè xí, yǐ shú wú guò. xiāng xiào ér bà. hú zhī huī xié, bù kě dān shù.
眾知不敵,乃相約:後有開謔端者,罰作東道主。頃之,酒酣,孫戲謂萬曰:「一聯請君屬之。」萬曰:「何如?」孫曰:「妓者出門訪情人,來時『萬福』,去時『萬福』。」合座屬思不能對。狐笑曰:「我有之矣。」眾共聽之。曰:「龍王下詔求直諫,鱉也『得言』,龜也『得言』。」四座無不絕倒。孫大恚曰:「適與爾盟,何復犯戒?」狐笑曰:「罪誠在我;但非此,不成確對耳。明旦設席,以贖吾過。」相笑而罷。狐之詼諧,不可殫述。
jū shù yuè, yǔ wàn xié guī. nǎi bó xìng jiè. gào wàn yuē: wǒ cǐ chù yǒu jiā fú qīn, wǎng lái jiǔ gěng, bù kě bù yī xùn. rì qiě mù, yǔ jūn tóng jì sù, dài dàn ér xíng kě yě. wàn xún qí chù, zhǐ yán: bù yuǎn. wàn yí qián cǐ gù wú cūn luò, gū cóng zhī. èr lǐ xǔ, guǒ jiàn yī zhuāng, shēng píng suǒ wèi lì. hú wǎng kòu guān, yī cāng tóu chū yīng mén. rù zé zhòng mén dié gé, wǎn rán shì jiā. é jiàn zhǔ rén, yǒu wēng yǔ ǎo, yī wàn ér zuò. liè yán fēng shèng, dài wàn yǐ yīn yà, suì sù yān. hú zǎo wèi yuē: wǒ jù xié jūn guī, kǒng hài wén tīng. jūn yí xiān wǎng, wǒ jiāng jì zhì. wàn cóng qí yán, xiān zhì, yù bái yú jiā rén. wèi jǐ, hú zhì. yǔ wàn yán xiào, rén jǐn wén zhī, ér bù jiàn qí rén. yú nián, wàn fù shì yú jì, hú yòu yǔ jù. hū yǒu shù rén lái, hú cóng yǔ yǔ, bèi jí hán xuān. nǎi yǔ wàn yuē: wǒ běn shǎn zhōng rén, yǔ jūn yǒu sù yīn, suì cóng ěr xǔ shí. jīn wǒ xiōng dì zhì yǐ. jiāng cóng yǐ guī, bù néng zhōu shì. liú zhī bù kě, jìng qù.
居數月,與萬偕歸。乃博興界。告萬曰:「我此處有葭莩親,往來久梗,不可不一訊。日且暮,與君同寄宿,待旦而行可也。」萬詢其處,指言:「不遠。」萬疑前此故無村落,姑從之。二里許,果見一莊,生平所未歷。狐往叩關,一蒼頭出應門。入則重門迭閣,宛然世家。俄見主人,有翁與媼,揖萬而坐。列筵豐盛,待萬以姻婭,遂宿焉。狐早謂曰:「我遽偕君歸,恐駭聞聽。君宜先往,我將繼至。」萬從其言,先至,預白於家人。未幾,狐至。與萬言笑,人盡聞之,而不見其人。逾年,萬復事於濟,狐又與俱。忽有數人來,狐從與語,備極寒暄。乃語萬曰:「我本陝中人,與君有夙因,遂從爾許時。今我兄弟至矣。將從以歸,不能周事。」留之不可,竟去。