qiáo shēng, jìn níng rén, shǎo fù cái míng. nián èr shí yú, yóu yǎn jiǎn, wèi rén yǒu gān dǎn. yǔ gù shēng shàn, gù zú, shí xù qí qī zǐ. yì zǎi yǐ wén xiāng qì zhòng, zǎi zhōng yú rèn, jiā kǒu yān zhì bù néng guī, shēng pò chǎn fú jiù, wǎng fǎn èr qiān yú lǐ. yǐ gù shì lín yì zhòng zhī, ér jiā yóu cǐ yì tì.
喬生,晉寧人,少負才名。年二十餘,猶偃蹇,為人有肝膽。與顧生善,顧卒,時恤其妻子。邑宰以文相契重,宰終於任,家口淹滯不能歸,生破產扶柩,往返二千餘里。以故士林益重之,而家由此益替。
shǐ xiào lián yǒu nǚ zì lián chéng, gōng cì xiù, zhī shū, fù jiāo ài zhī. chū suǒ cì juàn xiù tú, zhēng shào nián tí yǒng, yì zài zé xù. shēng xiàn shī yún: yōng huán gāo jì lǜ pó suō, zǎo xiàng lán chuāng xiù bì hé. cì dào yuān yāng hún yù duàn, àn tíng zhēn xiàn cù shuāng é. yòu zàn tiāo xiù zhī gōng yún: xiù xiàn tiāo lái shì xiě shēng, fú zhōng huā niǎo zì tiān chéng. dāng nián zhī jǐn fēi zhǎng jì, xìng bǎ huí wén gǎn shèng míng. nǚ dé shī xǐ, duì fù chēng shǎng, fù pín zhī. nǚ féng rén zhé chēng dào, yòu qiǎn ǎo jiāo fù mìng, zèng jīn yǐ zhù dēng huǒ. shēng tàn yuē: lián chéng wǒ zhī jǐ yě! qīng huái jié xiǎng, rú jī sī dàn.
史孝廉有女字連城,工刺繡,知書,父嬌愛之。出所刺《倦繡圖》,征少年題詠,意在擇婿。生獻詩云:「慵鬟高髻綠婆娑,早向蘭窗繡碧荷。刺到鴛鴦魂欲斷,暗停針線蹙雙蛾。」又贊挑繡之工云:「繡線挑來似寫生,幅中花鳥自天成。當年織錦非長技,幸把回文感聖明。」女得詩喜,對父稱賞,父貧之。女逢人輒稱道,又遣媼嬌父命,贈金以助燈火。生嘆曰:「連城我知己也!」傾懷結想,如飢思啖。
wú hé, nǚ xǔ zì yú cuó jiǎ zhī zǐ wáng huà chéng, shēng shǐ jué wàng, rán mèng hún zhōng yóu pèi dài zhī. wèi jǐ nǚ bìng zhài chén gù bù qǐ, yǒu xī yù tóu tuó zì wèi néng liáo, dàn xū nán zǐ yīng ròu yī qián, dǎo hé yào xiè. shǐ shǐ rén yì wáng jiā gào xù, hūn xiào yuē: chī lǎo wēng, yù wǒ wān xīn tóu ròu yě! shǐ fǎn. shǐ nǎi yán yú rén yuē: yǒu néng gē ròu zhě qī zhī. shēng wén ér wǎng, zì chū bái rèn, zhōu yīng shòu sēng. xuè rú páo kù, sēng fū yào shǐ zhǐ. hé yào sān wán, sān rì fú jǐn, jí ruò shī. shǐ jiāng jiàn qí yán, xiān gào wáng. wáng nù, yù sòng guān. shǐ nǎi shè yán zhāo shēng, yǐ qiān jīn liè jǐ shàng. yuē: zhòng fù dà dé, qǐng yǐ xiāng bào. yīn jù bái bèi méng zhī yóu. shēng fú rán yuē: pū suǒ yǐ bù ài yīng ròu zhě, liáo yǐ bào zhī jǐ ěr. qǐ huò ròu zāi! fú xiù ér guī. nǚ wén zhī, yì liáng bù rěn, tuō ǎo wèi yù zhī, qiě yún: yǐ bǐ cái huá, dāng bù jiǔ luò. tiān xià hé huàn wú jiā rén? wǒ mèng bù xiáng, sān nián bì sǐ, bù bì yǔ rén zhēng cǐ quán xià wù yě. shēng gào ǎo yuē: shì wèi zhī jǐ zhě sǐ, bù yǐ sè yě. chéng kǒng lián chéng wèi bì zhēn zhī wǒ, dàn dé zhēn zhī wǒ, bù xié hé hài? ǎo dài nǚ láng shǐ chéng zì pōu. shēng yuē: guǒ ěr, xiāng féng shí dāng wèi wǒ yī xiào, sǐ wú hàn! ǎo jì qù. yú shù rì shēng ǒu chū, yù nǚ zì shū shì guī, nì zhī, nǚ qiū bō zhuǎn gù, qǐ chǐ yān rán. shēng dà xǐ yuē: lián chéng zhēn zhī wǒ zhě!
無何,女許字於鹺賈之子王化成,生始絕望,然夢魂中猶佩戴之。未幾女病瘵沉痼不起,有西域頭陀自謂能療,但須男子膺肉一錢,搗合藥屑。史使人詣王家告婿,婚笑曰:「痴老翁,欲我剜心頭肉也!」使返。史乃言於人曰:「有能割肉者妻之。」生聞而往,自出白刃,譸膺授僧。血濡袍褲,僧敷藥始止。合藥三丸,三日服盡,疾若失。史將踐其言,先告王。王怒,欲訟官。史乃設筵招生,以千金列几上。曰:「重負大德,請以相報。」因具白背盟之由。生怫然曰:「仆所以不愛膺肉者,聊以報知己耳。豈貨肉哉!」拂袖而歸。女聞之,意良不忍,托媼慰諭之,且云:「以彼才華,當不久落。天下何患無佳人?我夢不詳,三年必死,不必與人爭此泉下物也。」生告媼曰:「『士為知己者死』,不以色也。誠恐連城未必真知我,但得真知我,不諧何害?」媼代女郎矢誠自剖。生曰:「果爾,相逢時當為我一笑,死無憾!」媼既去。逾數日生偶出,遇女自叔氏歸,睨之,女秋波轉顧,啟齒嫣然。生大喜曰:「連城真知我者!」
huì wáng shì lái yì jí qī, nǚ qián zhèng yòu zuò, shù yuè xún sǐ. shēng wǎng lín diào, yī tòng ér jué. shǐ yì sòng qí jiā. shēng zì zhī yǐ sǐ, yì wú suǒ qī, chū cūn qù, yóu jì yī jiàn lián chéng. yáo wàng nán běi yī dào, xíng rén lián xù rú yǐ, yīn yì hùn shēn zá jī qí zhōng. é qǐng rù yī xiè shǔ zhí gù shēng, jīng wèn: jūn hé dé lái? jí bǎ shǒu jiāng sòng lìng guī. shēng tài xī yán: xīn shì shū wèi liǎo. gù yuē: pū zài cǐ diǎn dú, pō dé wěi rèn, tǎng kě xiào lì, bù xī yě. shēng wèn lián chéng, gù jí dǎo shēng xuán zhuǎn duō suǒ, jiàn lián chéng yǔ yī bái yī nǚ láng, lèi jié cǎn dài, jí zuò láng yú. jiàn shēng zhì, zhòu qǐ shì xǐ, lüè wèn suǒ lái. shēng yuē: qīng sǐ, pū hé gǎn shēng! lián chéng qì yuē: rú cǐ fù yì rén, shàng bù tǔ qì zhī, shēn xùn hé wèi? rán yǐ bù néng xǔ jūn jīn shēng, yuàn shǐ lái shì ěr. shēng gào gù yuē: yǒu shì jūn zì qù, pū lè sǐ bù yuàn shēng yǐ. dàn fán jī lián chéng tuō shēng hé lǐ, xíng yǔ jù qù ěr. gù nuò ér qù, bái yī nǚ láng wèn shēng hé rén, lián chéng wèi miǎn shù zhī, nǚ láng wén zhī, ruò bù shèng bēi. lián chéng gào shēng yuē: cǐ qiè tóng xìng, xiǎo zì bīn niáng, zhǎng shā shǐ tài shǒu nǚ. yí lù tóng lái, suì xiāng lián ài. shēng shì zhī, yì tài lián rén. fāng yù yán wèn, ér gù yǐ fǎn, xiàng shēng hè yuē: wǒ wèi jūn píng zhāng yǐ què, jí jiào xiǎo niáng zǐ cóng jūn fǎn hún, hǎo fǒu? liǎng rén gè xǐ. fāng jiāng bài bié, bīn niáng dà kū yuē: zǐ qù, wǒ ān guī? qǐ chuí lián jiù, qiè wèi zǐ pěng sū ěr. lián chéng qī rán, wú suǒ wèi jì, zhuǎn móu shēng. shēng yòu āi gù, gù nán zhī, jùn cí yǐ wèi bù kě, shēng gù qiáng zhī. nǎi yuē: shì wàng wèi zhī. qù shí qǐng ér fǎn, yáo shǒu yuē: hé rú! chéng wàn fēn bù néng wèi lì yǐ! bīn niáng wén zhī, wǎn zhuǎn jiāo tí, wéi yī lián chéng zhǒu xià, kǒng qí jí qù. cǎn dá wú shù, xiāng duì mò mò, ér dǔ qí chóu yán qī róng, shǐ rén fèi fǔ suān róu. gù shēng fèn rán yuē: qǐng xié bīn niáng qù, tuō yǒu qiān yóu, xiǎo shēng pàn shēn shòu zhī! bīn niáng nǎi xǐ cóng shēng chū, shēng yōu qí dào yuǎn wú lǚ. bīn niáng yuē: qiè cóng jūn qù, bù yuàn guī yě. shēng yuē: qīng dà chī yǐ! bù guī, hé yǐ dé huó yě? tā rì zhì hú nán wù fù zǒu bì, wèi xìng duō yǐ. shì yǒu liǎng ǎo shè dié fù zhǎng shā, shēng shǔ bīn niáng, qì bié ér qù.
會王氏來議吉期,女前症又作,數月尋死。生往臨吊,一痛而絕。史異送其家。生自知已死,亦無所戚,出村去,猶冀一見連城。遙望南北一道,行人連緒如蟻,因亦混身雜跡其中。俄頃入一廨署值顧生,驚問:「君何得來?」即把手將送令歸。生太息言:「心事殊未了。」顧曰:「仆在此典牘,頗得委任,倘可效力,不惜也。」生問連城,顧即導生旋轉多所,見連城與一白衣女郎,淚睫慘黛,藉坐廊隅。見生至,驟起似喜,略問所來。生曰:「卿死,仆何敢生!」連城泣曰:「如此負義人,尚不吐棄之,身殉何為?然已不能許君今生,願矢來世耳。」生告顧曰:「有事君自去,仆樂死不願生矣。但煩稽連城托生何里,行與俱去耳。」顧諾而去,白衣女郎問生何人,連城為緬述之,女郎聞之,若不勝悲。連城告生曰:「此妾同姓,小字賓娘,長沙史太守女。一路同來,遂相憐愛。」生視之,意態憐人。方欲研問,而顧已返,向生賀曰:「我為君平章已確,即教小娘子從君返魂,好否?」兩人各喜。方將拜別,賓娘大哭曰:「姊去,我安歸?乞垂憐救,妾為姊捧窣耳。」連城悽然,無所為計,轉謀生。生又哀顧,顧難之,峻辭以為不可,生固強之。乃曰:「試妄為之。」去食頃而返,搖手曰:「何如!誠萬分不能為力矣!」賓娘聞之,宛轉嬌啼,惟依連城肘下,恐其即去。慘怛無術,相對默默,而睹其愁顏戚容,使人肺腑酸柔。顧生憤然曰:「請攜賓娘去,脫有愆尤,小生拚身受之!」賓娘乃喜從生出,生憂其道遠無侶。賓娘曰:「妾從君去,不願歸也。」生曰:「卿大痴矣!不歸,何以得活也?他日至湖南勿復走避,為幸多矣。」適有兩媼攝牒赴長沙,生屬賓娘,泣別而去。
tú zhōng, lián chéng xíng jiǎn huǎn, lǐ yú zhé yī xī, fán shí yú xī shǐ jiàn lǐ mén. lián chéng yuē: zhòng shēng hòu, jù yǒu fǎn fù, qǐng suǒ qiè hái gǔ lái, qiè yǐ jūn jiā shēng, dāng wú huǐ yě. shēng rán zhī. xié guī shēng jiā. nǚ tì tì ruò bù néng bù, shēng zhù dài zhī. nǚ yuē: qiè zhì cǐ, sì zhī yáo yáo, shì wú suǒ zhǔ. zhì kǒng bù suí, shàng yí shěn móu, bù rán shēng hòu hé néng zì yóu? xiāng jiāng rù cè xiāng zhōng. mò dìng shǎo shí, lián chéng xiào yuē: jūn zēng qiè yé? shēng jīng wèn qí gù. nǎn rán yuē: kǒng shì bù xié, zhòng fù jūn yǐ. qǐng xiān yǐ guǐ bào yě. shēng xǐ, jí jǐn huān liàn. yīn pái huái bù gǎn jù chū, jì xiāng zhōng zhě sān rì. lián chéng yuē: yàn yǒu zhī: chǒu fù zhōng xū jiàn gū zhāng. qī qī yú cǐ, zhōng fēi jiǔ jì. nǎi cù shēng rù, cái zhì líng qǐn, huò rán dùn sū. jiā rén jīng yì, jìn yǐ tāng shuǐ. shēng nǎi shǐ rén yào shǐ lái, qǐng dé lián chéng zhī shī, zì yán néng huó zhī. shǐ xǐ, cóng qí yán. fāng yú rù shì, shì zhī yǐ xǐng. gào fù yuē: ér yǐ wěi shēn qiáo láng yǐ, gèng wú guī lǐ. rú yǒu biàn dòng, dàn réng yī sǐ! shǐ guī, qiǎn bì wǎng yì gěi fèng. wáng wén, jù cí shēn lǐ, guān shòu lù, pàn guī wáng. shēng fèn mèn yù sǐ, yì wú nài zhī. lián chéng zhì wáng jiā, fèn bù yǐn shí, wéi qǐ sù sǐ, shì wú rén, zé dài xuán liáng shàng. yuè rì, yì bèi, dài jiāng yǎn shì, wáng jù, sòng guī shǐ shǐ fù yú guī shēng. wáng zhī zhī yì wú rú hé, suì ān yān. lián chéng qǐ, měi niàn bīn niáng, yù qiǎn xìn tàn zhī, yǐ dào yuǎn ér jiān yú wǎng. yī rì jiā rén jìn yuē: mén yǒu chē mǎ. fū fù chū shì, zé bīn niáng yǐ zhì tíng zhōng yǐ. xiāng jiàn bēi xǐ. tài shǒu qīn yì sòng nǚ, shēng yán rù. tài shǒu yuē: xiǎo nǚ zǐ lài jūn fù shēng, shì bù tā shì, jīn cóng qí zhì. shēng kòu xiè rú lǐ. xiào lián yì zhì, xù zōng hǎo yān. shēng míng nián, zì dà nián.
途中,連城行蹇緩,里余輒一息,凡十餘息始見里門。連城曰:「重生後,懼有反覆,請索妾骸骨來,妾以君家生,當無悔也。」生然之。偕歸生家。女惕惕若不能步,生佇待之。女曰:「妾至此,四肢搖搖,似無所主。志恐不遂,尚宜審謀,不然生後何能自由?」相將入側廂中。默定少時,連城笑曰:「君憎妾耶?」生驚問其故。赧然曰:「恐事不諧,重負君矣。請先以鬼報也。」生喜,極盡歡戀。因徘徊不敢遽出,寄廂中者三日。連城曰:「諺有之:『醜婦終須見姑嫜。』戚戚於此,終非久計。」乃促生入,才至靈寢,豁然頓蘇。家人驚異,進以湯水。生乃使人要史來,請得連城之屍,自言能活之。史喜,從其言。方舁入室,視之已醒。告父曰:「兒已委身喬郎矣,更無歸理。如有變動,但仍一死!」史歸,遣婢往役給奉。王聞,具詞申理,官受賂,判歸王。生憤懣欲死,亦無奈之。連城至王家,忿不飲食,惟乞速死,室無人,則帶懸樑上。越日,益憊,殆將奄逝,王懼,送歸史;史復舁歸生。王知之亦無如何,遂安焉。連城起,每念賓娘,欲遣信探之,以道遠而艱於往。一日家人進曰:「門有車馬。」夫婦出視,則賓娘已至庭中矣。相見悲喜。太守親詣送女,生延入。太守曰:「小女子賴君復生,誓不他適,今從其志。」生叩謝如禮。孝廉亦至,敘宗好焉。生名年,字大年。
yì shǐ shì yuē: yī xiào zhī zhī, xǔ zhī yǐ shēn, shì rén huò yì qí chī. bǐ tián héng wǔ bǎi rén qǐ jǐn yú zāi! cǐ zhī xī zhī guì, xián háo suǒ yǐ gǎn jié ér bù néng zì yǐ yě. gù máng máng hǎi nèi, suì shǐ jǐn xiù cái rén, jǐn qīng xīn yú é méi zhī yī xiào yě. bēi fū!
異史氏曰:「一笑之知,許之以身,世人或議其痴。彼田橫五百人豈盡愚哉!此知希之貴,賢豪所以感結而不能自已也。顧茫茫海內,遂使錦繡才人,僅傾心於峨眉之一笑也。悲夫!