ān qìng dài shēng, shǎo báo xíng, wú jiǎn fú. yī rì zuì guī, tú zhōng yù gù biǎo xiōng jì shēng. zuì hòu hūn mào, jìng wàng qí sǐ, wèn: xiàng zài hé suǒ? jì yuē: pū yǐ yì wù, jūn wàng zhī yé? dài shǐ huǎng rán, ér zuì yì bù jù, wèn: míng jiān hé zuò? dá yuē: jìn zài zhuǎn lún wáng diàn xià sī lù. dài yuē: rén shì huò fú dāng bì zhī zhī? jì yuē: cǐ pū zhí yě, wū dé bù zhī? dàn guò fán bù shèn guān qiè, bù néng jǐn jì ěr. sān rì qián ǒu jī cè, shàng dǔ jūn míng. dài jí wèn qí hé cí, jì yuē: bù gǎn xiāng qī, zūn míng zài hēi àn yù zhōng. dài dà jù, jiǔ yì xǐng, kǔ qiú zhěng bá. jì yuē: cǐ fēi pū suǒ néng xiào lì, wéi shàn kě yǐ yǐ zhī. rán jūn è jí yíng zhǐ, fēi dà shàn bù kě fù wǎn. qióng xiù cái yǒu hé dà lì? jí rì xíng yī shàn, fēi nián yú bù néng xiāng zhǔn, jīn yǐ wǎn yǐ. dàn cóng cǐ dǐ xíng, zé dì yù huò yǒu chū shí. dài wén zhī qì xià, fú dì āi kěn jí yǎng shǒu ér jì yǐ yǎo yǐ. yì yì ér guī. yóu cǐ xǐ xīn gǎi háng, bù gǎn chà diē.
安慶戴生,少薄行,無檢幅。一日醉歸,途中遇故表兄季生。醉後昏眊,竟忘其死,問:「向在何所?」季曰:「仆已異物,君忘之耶?」戴始恍然,而醉亦不懼,問:「冥間何作?」答曰:「近在轉輪王殿下司錄。」戴曰:「人世禍福當必知之?」季曰:「此仆職也,烏得不知?但過繁不甚關切,不能盡記耳。三日前偶稽冊,尚賭君名。」戴急問其何詞,季曰:「不敢相欺,尊名在黑暗獄中。」戴大懼,酒亦醒,苦求拯拔。季曰:「此非仆所能效力,惟善可以已之。然君惡籍盈指,非大善不可復挽。窮秀才有何大力?即日行一善,非年余不能相准,今已晚矣。但從此砥行,則地獄或有出時。」戴聞之泣下,伏地哀懇;及仰首而季已杳矣。悒悒而歸。由此洗心改行,不敢差跌。
xiān shì, dài sī qí lín fù, lín rén wén zhī ér bù kěn fā, sī yǎn zhí zhī. ér dài zì gǎi háng, yǒng yǔ fù jué lín rén cì zhī bù dé, yǐ wèi hèn. yī rì yù yú tián jiān, yáng yǔ yǔ, gěi kuī yuān jǐng, yīn ér duò zhī. jǐng shēn shù zhàng, jì bì sǐ. ér dài zhōng yè sū, zuò jǐng zhōng dà hào, shū wú zhī zhě. lín rén kǒng qí fù shàng, guò sù wǎng tīng zhī wén qí shēng, jí tóu shí. dài yí bì dòng zhōng, bù gǎn fù zuò shēng. lín rén zhī qí bù sǐ, zhǔ tǔ tián jǐng, jǐ mǎn zhī.
先是,戴私其鄰婦,鄰人聞之而不肯發,思掩執之。而戴自改行,永與婦絕;鄰人伺之不得,以為恨。一日遇于田間,陽與語,給窺眢井,因而墮之。井深數丈,計必死。而戴中夜蘇,坐井中大號,殊無知者。鄰人恐其復上,過宿往聽之;聞其聲,急投石。戴移避洞中,不敢復作聲。鄰人知其不死,劚土填井,幾滿之。
dòng zhōng míng hēi zhēn yǔ dì yù wú yì. kuàng kōng dòng wú suǒ de shí, jì wú shēng lǐ. pú fú jiàn rù, zé sān bù wài jiē shuǐ, wú suǒ fù zhī, hái zuò gù chù. chū jué fù něi, jiǔ jìng wàng zhī. yīn sī zhòng quán xià wú shàn kě xíng, wéi zhǎng xuān fú hào ér yǐ. jì jiàn lín huǒ fú yóu, yíng yíng mǎn dòng, yīn ér zhù zhī yuē: wén qīng lín xī wèi yuān guǐ wǒ suī zàn shēng, gù yì nán fǎn, rú kě gòng huà, yì wèi jì mò. dàn jiàn zhū lín jiàn fú shuǐ lái lín zhōng yǒu yī rén, gāo yuē rén shēn zhī bàn. jié suǒ zì lái, dá yún: cǐ gǔ méi jǐng. zhǔ rén gōng méi, zhèn dòng gǔ mù, bèi lóng fēi xiàng gōng jué dì hǎi zhī shuǐ, nì sǐ sì shí sān rén. wǒ jiē guǐ yě. wèn: xiàng gōng hé rén? yuē: bù zhī yě. dàn xiàng gōng wén xué shì, jīn wèi chéng huáng mù kè, bǐ yì lián wǒ děng wú gū, sān wǔ rì zhé yī shī shuǐ zhōu. sī wǒ bèi lěng shuǐ jìn gǔ, chāo bá wú rì. jūn tǎng zài lǚ rén shì, qí lāo cán gǔ zàng yī yì zhǒng, zé huì jí quán xià zhě duō yǐ. dài yuē: rú yǒu wàn fēn zhī yī, cǐ gèng hé nán. dàn shēn zài jiǔ dì, ān wàng chóng dǔ tiān rì hū! yīn jiào zhū guǐ shǐ niàn fó, niǎn kuài dài zhū, jì qí cáng shù. bù zhī shí zhī hūn xiǎo: juàn zé mián, xǐng zé zuò ér yǐ.
洞中冥黑真與地獄無異。況空洞無所得食,計無生理。葡匐漸入,則三步外皆水,無所復之,還坐故處。初覺腹餒,久竟忘之。因思重泉下無善可行,惟長宣佛號而已。既見磷火浮游,熒熒滿洞,因而祝之曰:「聞青燐悉為冤鬼;我雖暫生,固亦難返,如可共話,亦慰寂寞。」但見諸磷漸浮水來;燐中有一人,高約人身之半。詰所自來,答云:「此古煤井。主人攻煤,震動古墓,被龍飛相公決地海之水,溺死四十三人。我皆鬼也。」問:「相公何人?」曰:「不知也。但相公文學士,今為城隍幕客,彼亦憐我等無辜,三五日輒一施水粥。思我輩冷水浸骨,超拔無日。君倘再履人世,祈撈殘骨葬一義冢,則惠及泉下者多矣。」戴曰:「如有萬分之一,此更何難。但深在九地,安望重睹天日乎!」因教諸鬼使念佛,捻塊代珠,記其藏數。不知時之昏曉:倦則眠,醒則坐而已。
hū jiàn shēn chù yǒu lóng dēng, zhòng xǐ yuē: lóng fēi xiàng gōng shī shí yǐ! yāo dài tóng wǎng. dài lǜ shuǐ jǔ, zhòng qiáng yè fú yǐ xíng, piāo ruò lǚ xū. qū zhé bàn lǐ xǔ, zhì yī chù, zhòng shì lìng zì xíng bù yì shàng, rú shēng shù rèn zhī jiē. jiē jǐn, dǔ fáng láng, táng shàng shāo míng zhú yī zhī, dà rú bì. dài jiǔ bù jiàn huǒ guāng, xǐ jí qū shàng. shàng zuò yī sǒu, rú fú rú jīn. dài chuò bù bù gǎn qián, sǒu yǐ dǔ jiàn, yà wèn: shēng rén hé lái? dài shang, fú dì zì chén. sǒu yuē: wǒ zi sūn yě. yīn lìng qǐ, cì zhī zuò. zì yán: dài qián, zì lóng fēi. xiàng yīn bù xiào sūn táng, lián jié fěi lèi, jìn mù zuò jǐng, shǐ lǎo fū bù ān yú yè shì, gù yǐ hǎi shuǐ tóu zhī. jīn qí hòu xù rú hé yǐ? gài dài jìn zōng fán wǔ zhī, táng jū zhǎng. chū, yì zhōng dà xìng lù táng, gōng méi yú qí zǔ yíng zhī cè. zhū dì wèi qí qiáng mò gǎn zhēng. wú hé dì shuǐ bào zhì, cǎi méi rén jǐn sǐ jǐng zhōng. zhū sǐ zhě jiā qún xìng dà sòng, táng jí dà xìng jiē yǐ cǐ pín táng zǐ sūn zhì wú lì zhuī. dài nǎi táng dì yì yě. céng wén xiān rén chuán qí shì, yīn gào wēng. wēng yuē: cǐ děng bù xiào, qí hòu yān dé chāng! rǔ jì lái cǐ, dāng wù fèi dú. yīn xiǎng yǐ jiǔ zhuàn, suì zhì juǎn àn tóu, jiē chéng hóng zhì yì, pò shǐ yán dú. yòu mìng tí kè wén, rú shī jiào tú. táng shàng zhú cháng míng, bù jiǎn yì bù miè. juàn shí zhé mián, mò biàn chén xī. wēng shí chū, zé yǐ yī tóng gěi yì. lì shí jué yǒu shù nián zhī jiǔ, rán xìng wú kǔ. dàn wú bié shū kě dú, wéi zhì yì bǎi shǒu, shǒu sì qiān yú biàn yǐ. wēng yī rì wèi yuē: zi niè bào yǐ mǎn, hé hái rén shì. yú zhǒng lín méi dòng, yīn fēng cì gǔ, dé zhì hòu dāng qiān wǒ yú dōng yuán. dài jìng nuò. wēng nǎi huàn jí qún guǐ, réng sòng zhì jiù zuò chù. qún guǐ luó bài zài zhǔ. dài yì bù zhī hé jì kě chū.
忽見深處有籠燈,眾喜曰:「龍飛相公施食矣!」邀戴同往。戴慮水沮,眾強曳扶以行,飄若履虛。曲折半里許,至一處,眾釋令自行;步益上,如升數仞之階。階盡,睹房廊,堂上燒明燭一支,大如臂。戴久不見火光,喜極趨上。上坐一叟,儒服儒巾。戴輟步不敢前,叟已睹見,訝問:「生人何來?」戴上,伏地自陳。叟曰:「我子孫也。」因令起,賜之坐。自言:「戴潛,字龍飛。向因不肖孫堂,連結匪類,近墓作井,使老夫不安於夜室,故以海水投之。今其後續如何矣?」蓋戴近宗凡五支,堂居長。初,邑中大姓賂堂,攻煤於其祖塋之側。諸弟畏其強莫敢爭。無何地水暴至,採煤人盡死井中。諸死者家群興大訟,堂及大姓皆以此貧;堂子孫至無立錐。戴乃堂弟裔也。曾聞先人傳其事,因告翁。翁曰:「此等不肖,其後焉得昌!汝既來此,當勿廢讀。」因餉以酒饌,遂置卷案頭,皆成、洪制藝,迫使研讀。又命題課文,如師教徒。堂上燭常明,不剪亦不滅。倦時輒眠,莫辨晨夕。翁時出,則以一僮給役。歷時覺有數年之久,然幸無苦。但無別書可讀,惟制藝百首,首四千餘遍矣。翁一日謂曰:「子孽報已滿,合還人世。余冢鄰煤洞,陰風刺骨,得志後當遷我於東原。」戴敬諾。翁乃喚集群鬼,仍送至舊坐處。群鬼羅拜再囑。戴亦不知何計可出。
xiān shì jiā zhōng shī dài, sōu fǎng jì qióng, mǔ gào guān, xì léi duō rén, yǎo wú zōng jī. jī sān sì nián, guān lí rèn, jī chá yì chí. dài qī bù ān yú shì, qiǎn jià qù. huì lǐ zhōng rén fù zhì jiù jǐng, rù dòng jiàn dài, fǔ zhī wèi sǐ. dà hài, bào zhū qí jiā. yì guī jīng rì, shǐ néng yán qí dǐ lǐ. zì dài rù jǐng, lín rén ōu shā qí qī, wèi qī wēng suǒ sòng, bó shěn nián yú, jǐn cún pí gǔ ér guī. wén dài fù shēng, dà jù wáng qù. zōng rén yì jiū zhì zhī. dài bù xǔ qiě wèi nǎng shí shí suǒ zì qǔ, cǐ míng zhōng zhī qiǎn, yú bǐ hé yǔ yān. lín rén chá qí yì wú tā, shǐ qūn xún ér guī. jǐng shuǐ jì hé, dài mǎi rén rù dòng shí gǔ, bǐ gè wèi jù, shì guān shè dì, zàng cóng zhǒng yān. yòu jī zōng pǔ míng qián, zì lóng fēi, xiān shè pǐn wù jì zhū zhǒng. xué shǐ wén qí yì, yòu shǎng qí wén, shì kē yǐ yōu děng rù wéi, suì jié yú xiāng. jì guī, yíng zhào dōng yuán, qiān lóng fēi hòu zàng zhī chūn qiū shàng mù, suì suì bù shuāi.
先是家中失戴,搜訪既窮,母告官,系縲多人,杳無蹤跡。積三四年,官離任,緝察亦弛。戴妻不安於室,遣嫁去。會裡中人復治舊井,入洞見戴,撫之未死。大駭,報諸其家。異歸經日,始能言其底里。自戴入井,鄰人毆殺其妻,為妻翁所訟,駁審年余,僅存皮骨而歸。聞戴復生,大懼亡去。宗人議究治之。戴不許;且謂曩時實所自取,此冥中之譴,於彼何與焉。鄰人察其意無他,始逡巡而歸。井水既涸,戴買人入洞拾骨,俾各為具,市棺設地,葬叢冢焉。又稽宗譜名潛,字龍飛,先設品物祭諸冢。學使聞其異,又賞其文,是科以優等入闈,遂捷於鄉。既歸,營兆東原,遷龍飛厚葬之;春秋上墓,歲歲不衰。
yì shǐ shì yuē: yú xiāng yǒu gōng méi zhě, dòng méi yú shuǐ, shí yú rén chén nì qí zhōng. jié shuǐ qiú shī, liǎng yuè yú shǐ dé hé, ér shí yú rén bìng wú sǐ zhě. gài shuǐ dà zhì shí, gòng qiú gāo chù, dé bù nì. zhuì ér shàng zhī, jiàn fēng shǐ jué, yī zhòu yè nǎi jiàn sū. shǐ zhī rén zài dì xià, rú shé niǎo zhī zhé, jí qiè wèi néng sǐ yě. rán wèi yǒu zhì shù nián zhě. gǒu fēi zhì shàn, sān nián dì yù zhōng, wū fù yǒu shēng rén zāi!
異史氏曰:「余鄉有攻煤者,洞沒於水,十餘人沉溺其中。竭水求屍,兩月余始得涸,而十餘人並無死者。蓋水大至時,共泅高處,得不溺。縋而上之,見風始絕,一晝夜乃漸蘇。始知人在地下,如蛇鳥之蟄,急切未能死也。然未有至數年者。苟非至善,三年地獄中,烏復有生人哉!」