lái zhōu zhū shēng péng hào gǔ, dú shū bié yè, lí jiā pō yuǎn, zhōng qiū wèi guī, cén jì wú ǒu. niàn cūn zhōng wú kě gòng yǔ. wéi qiū shēng shì yì míng shì, ér sù yǒu yǐn è, péng cháng bǐ zhī. yuè jì shàng, bèi yì wú liáo, bù dé yǐ, zhé jiǎn yāo qiū. yǐn cì, yǒu bō zhuó zhě. zhāi tóng chū yīng mén, zé yī shū shēng, jiāng yè zhǔ rén. péng lí dù, sù kè rén. xiāng yī huán zuò, biàn xún zú jū. kè yuē: xiǎo shēng guǎng líng rén, yǔ jūn tóng xìng, zì hǎi qiū. zhí cǐ liáng yè, lǚ dǐ bèi kǔ. wén jūn gāo yǎ, suì nǎi bù jiè ér jiàn. shì qí rén, bù yī jié zhěng, tán xiào fēng liú. péng dà xǐ yuē: shì wǒ zōng rén. jīn xī hé xī, gòu cǐ jiā kè! jí mìng zhuó, kuǎn ruò sù hǎo. chá qí yì, shì shén bǐ qiū. qiū yǎng yǔ pān tán, zhé ào bù wèi lǐ. péng dài wèi zhī cán, yīn náo luàn qí cí, qǐng xiān yǐ lǐ gē yòu yǐn. nǎi yǎng tiān zài hāi, gē fú fēng háo shì zhī qū, xiāng yǔ huān xiào. kè yuē: pū bù néng yùn, mò bào yáng chūn. qǐng dài zhě kě hū? péng yán: rú jiào. kè wèn: lái chéng yǒu míng jì wú yě? péng yuē: wú.
萊州諸生彭好古,讀書別業,離家頗遠,中秋未歸,岑寂無偶。念村中無可共語。惟邱生是邑名士,而素有隱惡,彭常鄙之。月既上,倍益無聊,不得已,折簡邀邱。飲次,有剝啄者。齋僮出應門,則一書生,將謁主人。彭離度,肅客人。相揖環坐,便詢族居。客曰:「小生廣陵人,與君同姓,字海秋。值此良夜,旅邸倍苦。聞君高雅,遂乃不介而見。」視其人,布衣潔整,談笑風流。彭大喜曰:「是我宗人。今夕何夕,遘此嘉客!」即命酌,款若夙好。察其意,似甚鄙邱。邱仰與攀談,輒傲不為禮。彭代為之慚,因撓亂其詞,請先以俚歌侑飲。乃仰天再咳,歌「扶風豪士之曲」,相與歡笑。客曰:「仆不能韻,莫報『陽春』。請代者可乎?」彭言:「如教。」客問:「萊城有名妓無也?」彭曰:「無。」
kè mò liáng jiǔ, wèi zhāi tóng yuē: shì huàn yī rén, zài mén wài, kě dǎo rù zhī. tóng chū, guǒ jiàn yī nǚ zǐ qūn xún hù wài. yǐn zhī rù, nián èr bā yǐ lái, wǎn rán ruò xiān. péng jīng jué, yē zuò. yī liǔ huáng pèi, xiāng yì sì zuò. kè biàn wèi wèn: qiān lǐ pō fán bá shè yě. nǚ hán xiào wěi wěi. péng yì zhī, biàn zhì yán jié. kè yuē: guì xiāng kǔ wú jiā rén, shì yú xī hú zhōu zhōng huàn dé lái. wèi nǚ yuē: shì zhōu zhōng suǒ chàng báo xìng láng qū, dà jiā, qǐng zài fǎn zhī. nǚ gē yún: báo xìng láng, qiān mǎ xǐ chūn zhǎo. rén shēng yuǎn, mǎ shēng yǎo jiāng tiān gāo, shān yuè xiǎo. diào tóu qù bù guī, tíng zhōng kòng bái xiǎo. bù yuàn bié lí duō, dàn chóu huān huì shǎo. mián hé chù? wù zuò suí fēng xù. biàn shì bù fēng hóu, mò xiàng lín qióng qù! kè yú wà zhōng chū yù dí, suí shēng biàn chuàn qū zhōng dí zhǐ.
客默良久,謂齋僮曰:「適喚一人,在門外,可導入之。」僮出,果見一女子逡巡戶外。引之入,年二八已來,宛然若仙。彭驚絕,掖坐。衣柳黃帔,香溢四座。客便慰問:「千里頗煩跋涉也。」女含笑唯唯。彭異之,便致研詰。客曰:「貴鄉苦無佳人,適於西湖舟中喚得來。」謂女曰:「適舟中所唱『薄倖郎曲』,大佳,請再反之。」女歌云:「薄倖郎,牽馬洗春沼。人聲遠,馬聲杳;江天高,山月小。掉頭去不歸,庭中空白曉。不怨別離多,但愁歡會少。眠何處?勿作隨風絮。便是不封侯,莫向臨邛去!」客於襪中出玉笛,隨聲便串;曲終笛止。
péng jīng tàn bù yǐ, yuē: xī hú zhì cǐ. hé zhǐ qiān lǐ, duō jiē zhāo lái, dé fēi xiān hū? kè yuē: xiān hé gǎn yán, dàn shì wàn lǐ yóu tíng hù ěr. jīn xī xī hú fēng yuè, yóu shèng nǎng shí, bù kě bù yī guān yě, néng cóng yóu fǒu? péng liú xīn yǐ chān qí yì, nuò yuē: xìng shèn. kè wèn: zhōu hū, qí hū? péng sī zhōu zuò wèi yì, dá yán: yuàn zhōu. kè yuē: cǐ chù hū zhōu jiào yuǎn, tiān hé zhōng dāng yǒu dù zhě. nǎi yǐ shǒu xiàng kōng zhòng zhāo yuē: chuán lái! wǒ děng yào xī hú qù, bù lìn jià yě. wú hé, cǎi chuán yī zhī, zì kōng piāo luò, yān yún rào zhī. zhòng jù dēng. jiàn yī rén chí duǎn zhào, zhào mò mì pái xiū líng, xíng lèi yǔ shàn, yī yáo yǔ, qīng fēng xí xí. zhōu jiàn shàng rù yún xiāo, wàng nán yóu xíng, qí shǐ rú jiàn. yú kè, zhōu luò shuǐ zhōng. dàn wén xián guǎn áo cáo, míng shēng huáng guā. chū zhōu yī wàng, yuè yìn yān bō, yóu chuán chéng shì. bǎng rén bà zhào, rèn qí zì liú. xì shì, zhēn xī hú yě. kè yú cāng hòu, qǔ yì yáo jiā niàng, huān rán duì zhuó. shǎo jiān, yī lóu chuán jiàn jìn, xiāng bàng ér xíng. gé chuāng yǐ kuī, zhōng yǒu sān liǎng rén, wéi qí xuān xiào. kè fēi yī gōng xiàng nǚ yuē: yǐn cǐ sòng jūn xíng. nǚ yǐn jiān, péng yī liàn pái huái, wéi kǒng qí qù, cù zhī yǐ zú. nǚ xié bō sòng pàn, péng yì dòng, qǐng yào hòu qī. nǚ yuē: rú xiāng jiàn ài, dàn wèn juān niáng míng zì, wú bù zhī zhě. kè jí yǐ péng líng jīn shòu nǚ, yuē: wǒ wèi ruò dài dìng sān nián zhī yuē. jí qǐ, tuō nǚ zǐ yú zhǎng zhōng, yuē: xiān hū, xiān hū! nǎi bān lín chuāng zhuō nǚ rén, chuāng mù rú pán, nǚ fú shēn shé yóu ér jìn, shū bù jué ài. é wén lín zhōu yuē: juān niáng xǐng yǐ. zhōu jí dàng qù. yáo jiàn zhōu yǐ jiù pō, zhōu zhōng rén fēn fēn bìng qù, yóu xìng dùn xiāo.
彭驚嘆不已,曰:「西湖至此。何止千里,咄嗟招來,得非仙乎?」客曰:「仙何敢言,但視萬里猶庭戶耳。今夕西湖風月,尤盛曩時,不可不一觀也,能從游否?」彭留心以覘其異,諾曰:「幸甚。」客問:「舟乎,騎乎?」彭思舟坐為逸,答言:「願舟。」客曰:「此處呼舟較遠,天河中當有渡者。」乃以手向空中招曰:「船來!我等要西湖去,不吝價也。」無何,彩船一隻,自空飄落,煙雲繞之。眾俱登。見一人持短棹,棹末密排修翎,形類羽扇,一搖羽,清風習習。舟漸上入雲霄,望南遊行,其駛如箭。逾刻,舟落水中。但聞弦管敖嘈,鳴聲喤聒。出舟一望,月印煙波,遊船成市。榜人罷棹,任其自流。細視,真西湖也。客於艙後,取異餚佳釀,歡然對酌。少間,一樓船漸近,相傍而行。隔窗以窺,中有三兩人,圍棋喧笑。客飛一觥向女曰:「引此送君行。」女飲間,彭依戀徘徊,惟恐其去,蹴之以足。女斜波送盼,彭益動,請要後期。女曰:「如相見愛,但問娟娘名字,無不知者。」客即以彭綾巾授女,曰:「我為若代訂三年之約。」即起,托女子於掌中,曰:「仙乎,仙乎!」乃扳鄰窗捉女人,窗目如盤,女伏身蛇游而進,殊不覺隘。俄聞鄰舟曰:「娟娘醒矣。」舟即盪去。遙見舟已就泊,舟中人紛紛並去,遊興頓消。
suì yǔ kè yán, yù yī dēng yá, lüè tóng tiào zhǔ. cái zuò shāng què, zhōu yǐ zì lǒng. yīn ér lí zhōu xiáng bù, jué yǒu lǐ yú. kè hòu zhì, qiān yī mǎ lái, lìng péng zhuō zhī. jí fù qù, yuē: dài zài jiǎ liǎng qí lái. jiǔ zhī bù zhì. xíng rén yì xī, yǎng shì xié yuè xī zhuǎn, tiān sè xiàng shǔ. qiū yì bù zhī hé wǎng. zhuō mǎ yíng yíng, jìn tuì wú zhǔ, zhèn pèi zhì pō zhōu suǒ, zé rén chuán jù shī. niàn yāo tuó kōng guì, bèi yì yōu huáng. tiān dà míng, jiàn mǎ shàng yǒu xiǎo cuò náng tàn zhī, dé bái jīn sān sì liǎng. mǎi shí níng dài, bù jué xiàng wǔ. jì bù rú zàn fǎng juān niáng, kě yǐ xú chá qiū hào. bǐ xún juān niáng míng zì, bìng wú zhī zhě, xìng zhuǎn xiāo suǒ. cì rì suì xíng. mǎ diào liáng, xìng bù jiǎn liè, bàn yuè shǐ guī. fāng sān rén zhī chéng zhōu ér shàng yě, zhāi tóng guī bái: zhǔ rén yǐ xiān qù. jǔ jiā āi tí, wèi qí bù fǎn. péng guī, xì mǎ ér rù, jiā rén jīng xǐ jí wèn, péng shǐ jù bái qí yì. yīn niàn dú hái xiāng jǐng, kǒng qiū jiā wén ér zhì jié, jiè jiā rén wù bō. yǔ cì, dào mǎ suǒ yóu lái. zhòng yǐ xiān rén suǒ yí, biàn xī yì jiù yàn shì. jí zhì, zé mǎ dùn miǎo, dàn yǒu qiū shēng, yǐ cǎo jiāng zhí lì biān. hài jí, hū péng chū shì. jiàn qiū chuí shǒu zhàn xià, miàn sè huī sǐ, wèn zhī bù yán, liǎng móu qǐ bì ér yǐ. péng dà bù rěn, jiě fú tà shàng, ruò sàng hún pò, guàn yǐ tāng tuó, shāo shāo néng yàn. zhōng yè shǎo sū, jí yù dēng cè, fú yè ér wǎng, xià mǎ fèn shù méi. yòu shǎo yǐn chuài, shǐ néng yán. péng jiù tà yán wèn zhī, qiū yún: xià chuán hòu, bǐ yǐn wǒ xián yǔ, zhì kōng chù, huān pāi xiàng lǐng, suì mí mèn diān bó. fú dìng shǎo kè, zì gù yǐ mǎ. xīn yì xǐng wù, dàn bù néng yán ěr. shì dà rǔ chǐ, chéng bù kě yǐ gào qī zǐ, qǐ wù xiè yě! péng nuò zhī, mìng pū mǎ chí sòng guī.
遂與客言,欲一登崖,略同眺矚。才作商榷,舟已自攏。因而離舟翔步,覺有里余。客後至,牽一馬來,令彭捉之。即復去,曰:「待再假兩騎來。」久之不至。行人亦稀,仰視斜月西轉,天色向曙。邱亦不知何往。捉馬營營,進退無主,振轡至泊舟所,則人船俱失。念腰橐空匱,倍益憂皇。天大明,見馬上有小錯囊;探之,得白金三四兩。買食凝待,不覺向午。計不如暫訪娟娘,可以徐察邱耗。比詢娟娘名字,並無知者,興轉蕭索。次日遂行。馬調良,幸不蹇劣,半月始歸。方三人之乘舟而上也,齋僮歸白:「主人已仙去。」舉家哀啼,謂其不返。彭歸,系馬而入,家人驚喜集問,彭始具白其異。因念獨還鄉井,恐邱家聞而致詰,戒家人勿播。語次,道馬所由來。眾以仙人所遺,便悉詣廄驗視。及至,則馬頓渺,但有邱生,以草韁縶櫪邊。駭極,呼彭出視。見邱垂首棧下,面色灰死,問之不言,兩眸啟閉而已。彭大不忍,解扶榻上,若喪魂魄,灌以湯酡,稍稍能咽。中夜少蘇,急欲登廁,扶掖而往,下馬糞數枚。又少飲啜,始能言。彭就榻研問之,邱云:「下船後,彼引我閒語,至空處,歡拍項領,遂迷悶顛踣。伏定少刻,自顧已馬。心亦醒悟,但不能言耳。是大辱恥,誠不可以告妻子,乞勿泄也!」彭諾之,命仆馬馳送歸。
péng zì shì bù néng wàng qíng yú juān niáng. yòu sān nián, yǐ zǐ zhàng pàn yáng zhōu, yīn wǎng shěng shì. zhōu yǒu liáng gōng zǐ, yǔ péng tōng jiā, kāi yán yāo yǐn. jí xí yǒu gē jī shù bèi, jù lái qí yè. gōng zǐ wèn juān niáng, jiā rén bái yǐ bìng. gōng zǐ nù yuē: bì zǐ shēng jià zì gāo, kě jiāng suǒ zǐ xì zhī lái! péng wén juān niáng míng, jīng wèn qí shuí. gōng zǐ yún: cǐ chāng nǚ, guǎng líng dì yī rén. yuán yǒu wēi míng, suì jù ér wú lǐ. péng yí míng zì ǒu tóng, rán tū tū zì jí, jí yù yī jiàn zhī. wú hé, juān niáng zhì, gōng zǐ shèng qì pái shù. péng dì shì, zhēn zhōng qiū suǒ jiàn zhě yě. wèi gōng zǐ yuē: shì yǔ pū yǒu jiù, xìng chuí yuán shù. juān niáng xiàng péng shěn gù, shì yì cuò è. gōng zǐ wèi huáng shēn wèn, jí mìng xíng shāng. péng wèn: báo xìng láng qū yóu jì zhī fǒu? juān niáng gèng hài, mù zhù yí shí, shǐ dù jiù qū. tīng qí shēng, wǎn sì dāng nián zhōng qiū shí. jiǔ lán, gōng zǐ mìng shì kè qǐn. péng zhuō shǒu yuē: sān nián zhī yuē, jīn shǐ jiàn yé? juān niáng yuē: xī rì cóng rén fàn xī hú, yǐn bù shù zhī, hū ruò zuì. méng lóng jiān, bèi yī rén xié qù zhì yī cūn zhōng, yī tóng yǐn qiè rù, xí zhōng sān kè, jūn qí yī yān. hòu chéng chuán zhì xī hú, sòng qiè zì chuāng líng guī, bǎ shǒu yīn yīn. měi suǒ níng niàn, wèi shì huàn mèng, ér líng jīn wǎn zài, jīn yóu shén xí cáng zhī. péng gào yǐ gù, xiāng gòng tàn zhà. juān niáng zòng tǐ rù huái, gěng yè ér yán yuē: xiān rén yǐ zuò liáng méi, jūn wù yǐ fēng chén kě qì, suì shě niàn cǐ kǔ hǎi rén. péng yuē: zhōu zhōng zhī yuē, wèi cháng yī rì qù xīn. qīng tǎng yǒu yì, zé xiè náng huò mǎ, suǒ bù xī ěr. jié dàn, gào gōng zǐ, yòu chēng dài yú bié jià, qiān jīn xuē qí jí, xié zhī yǐ guī. ǒu zhì bié yè, yóu néng shí dāng nián yǐn chù yún.
彭自是不能忘情于娟娘。又三年,以姊丈判揚州,因往省視。州有梁公子,與彭通家,開筵邀飲。即席有歌姬數輩,俱來祇謁。公子問娟娘,家人白以病。公子怒曰:「婢子聲價自高,可將索子系之來!」彭聞娟娘名,驚問其誰。公子云:「此娼女,廣陵第一人。緣有微名,遂倨而無禮。」彭疑名字偶同,然突突自急,極欲一見之。無何,娟娘至,公子盛氣排數。彭諦視,真中秋所見者也。謂公子曰:「是與仆有舊,幸垂原恕。」娟娘向彭審顧,似亦錯愕。公子未遑深問,即命行觴。彭問:「『薄倖郎曲』猶記之否?」娟娘更駭,目注移時,始度舊曲。聽其聲,宛似當年中秋時。酒闌,公子命侍客寢。彭捉手曰:「三年之約,今始踐耶?」娟娘曰:「昔日從人泛西湖,飲不數卮,忽若醉。朦朧間,被一人攜去置一村中,一僮引妾入,席中三客,君其一焉。後乘船至西湖,送妾自窗欞歸,把手殷殷。每所凝念,謂是幻夢,而綾巾宛在,今猶什襲藏之。」彭告以故,相共嘆咤。娟娘縱體入懷,哽咽而言曰:「仙人已作良媒,君勿以風塵可棄,遂舍念此苦海人。」彭曰:「舟中之約,未嘗一日去心。卿倘有意,則瀉囊貨馬,所不惜耳。」詰旦,告公子,又稱貸於別駕,千金削其籍,攜之以歸。偶至別業,猶能識當年飲處雲。
yì shǐ shì yuē: mǎ ér rén, bì qí wèi rén ér mǎ zhě yě shǐ wèi mǎ, zhèng hèn qí bù wèi rén ěr. shī xiàng hè péng, xī shòu biān cè, hé kě wèi fēi shén rén zhī rén ài hū? jí dìng sān nián yuē, yì dù kǔ hǎi yě.
異史氏曰:「馬而人,必其為人而馬者也;使為馬,正恨其不為人耳。獅象鶴鵬,悉受鞭策,何可謂非神人之仁愛乎?即訂三年約,亦度苦海也。」