fēng yù guì, liáo chéng rú shēng yě, pín wú shēng yè. wàn lì jiān, suì dà jìn, jié rán nán dùn. jí guī, zhì yí ér bìng. lì jí xíng shù lǐ, zhì chéng nán cóng zàng chù, yì bèi, yīn bàng zhǒng wò. hū rú mèng, zhì yī cūn, yǒu sǒu zì mén zhōng chū, yāo shēng rù. wū liǎng yíng, yì shū cǎo cǎo. shì nèi yī nǚ zǐ, nián shí liù qī, yí róng huì yǎ. sǒu shǐ yuè bǎi zhī tāng, yǐ táo qì gōng kè. yīn jié shēng lǐ jū nián chǐ, jì yǐ, nǎi yuē: hóng dōu xìng lǐ, píng yáng zú. liú yù cǐ jiān jīn sān shí èr nián yǐ. jūn zhì cǐ mén hù, yú jiā zǐ sūn rú jiàn tàn fǎng, jí fán zhǐ shì zhī. lǎo fū bù gǎn wàng yì. yì nǚ wèi niáng pō bù chǒu, kě pèi jūn zǐ. sān tún ér dào rì, jí qiǎn zhǔ méng. shēng xǐ, bài yuē: quǎn mǎ chǐ èr shí yǒu èr, shàng shǎo liáng pèi. huì yǐ juàn hǎo gù jiā dàn hé chù dé wēng zhī jiā rén ér gào sù yě? sǒu yuē: jūn dàn zhù běi cūn zhōng, xiāng dài yuè yú, zì yǒu lái zhě, zhǐ qiú bù dàn fán ěr. shēng kǒng qí yán bù xìn, yào zhī yuē: shí gào wēng: pū gù jiā tú sì bì, kǒng hòu rì bù rú suǒ wàng, zhōng dào zhī qì, rén suǒ nán kān. jí wú yīn hǎo, yì bù gǎn bù shǒu jì lù zhī nuò, jí hé fáng zhì yán zhī yě? sǒu xiào yuē: jūn yù lǎo fū dàn dàn yé? wǒ rěn zhī jūn pín. cǐ dìng fēi zhuān wèi jūn, wèi niáng gū ér wú yǐ, xiāng tuō yǐ jiǔ, bù rěn tīng qí liú luò, gù yǐ fèng jūn zǐ ěr. hé jiàn yí! jí zhuō bì sòng shēng chū, gǒng shǒu hé fēi ér qù.
豐玉桂,聊城儒生也,貧無生業。萬曆間,歲大祲,孑然南遁。及歸,至沂而病。力疾行數里,至城南叢葬處,益憊,因傍冢臥。忽如夢,至一村,有叟自門中出,邀生入。屋兩楹,亦殊草草。室內一女子,年十六七,儀容慧雅。叟使瀹柏枝湯,以陶器供客。因詰生里居、年齒,既已,乃曰:「洪都姓李,平陽族。流寓此間今三十二年矣。君志此門戶,余家子孫如見探訪,即煩指示之。老夫不敢忘義。義女慰娘頗不醜,可配君子。三豚兒到日,即遣主盟。」生喜,拜曰:「犬馬齒二十有二,尚少良配。惠以眷好固佳;但何處得翁之家人而告訴也?」叟曰:「君但住北村中,相待月余,自有來者,止求不憚煩耳。」生恐其言不信,要之曰:「實告翁:仆故家徒四壁,恐後日不如所望,中道之棄,人所難堪。即無姻好,亦不敢不守季路之諾,即何妨質言之也?」叟笑曰:「君欲老夫旦旦耶?我稔知君貧。此訂非專為君,慰娘孤而無倚,相托已久,不忍聽其流落,故以奉君子耳。何見疑!」即捉臂送生出,拱手合扉而去。
shēng jué, zé shēn wò zhǒng biān, rì yǐ jiāng wǔ. jiàn qǐ, cì qiě rù cūn, cūn rén jiàn zhī jiē jīng, wèi qí yǐ sǐ dào páng jīng rì yǐ. dùn wù sǒu jí zhǒng zhōng rén yě, yǐn ér bù yán, dàn qiú jì yù. cūn rén kǒng qí fù sǐ, mò gǎn liú. cūn yǒu xiù cái yǔ tóng xìng, wén zhī, qū jié jiā shì, gài shēng sī fú shū yě. xǐ dǎo zhì jiā, ěr zhì zhī, shù rì xún yù. yīn shù suǒ yù, shū yì jīng yì, suì zuò dài yǐ chān qí biàn. jū wú hé, guǒ yǒu guān rén zhì cūn, fǎng fù mù zhǐ, zì yán píng yáng jìn shì lǐ shū xiàng. xiān shì qí fù lǐ hóng dōu, yǔ tóng xiāng mǒu jiǎ xíng jiǎ, sǐ yú yí, mǒu yīn yì zhū cóng zàng chù. jì guī mǒu yì sǐ. shì shí wēng sān zi jiē yòu. zhǎng bó rén, jǔ jìn shì, lìng huái nán. shù qiǎn rén xún fù mù, qì wú zhī zhě. cì zhòng dào, jǔ xiào lián. shū xiàng zuì shǎo, yì dēng dì. yú shì qīn qiú fù gǔ, zhì yí biàn fǎng.
生覺,則身臥冢邊,日已將午。漸起,次且入村,村人見之皆驚,謂其已死道旁經日矣。頓悟叟即冢中人也,隱而不言,但求寄寓。村人恐其復死,莫敢留。村有秀才與同姓,聞之,趨詰家世,蓋生緦服叔也。喜導至家,餌治之,數日尋愈。因述所遇,叔亦驚異,遂坐待以覘其變。居無何,果有官人至村,訪父墓址,自言平陽進士李叔向。先是其父李洪都,與同鄉某甲行賈,死於沂,某因瘞諸叢葬處。既歸某亦死。是時翁三子皆幼。長伯仁,舉進士,令淮南。數遣人尋父墓,迄無知者。次仲道,舉孝廉。叔向最少,亦登第。於是親求父骨,至沂遍訪。
shì rì zhì, cūn rén jiē mò shí. shēng nǎi yǐn zhì mù suǒ, zhǐ shì zhī. shū xiàng wèi gǎn xìn, shēng wèi jù chén suǒ yù, shū xiàng qí zhī. shěn shì liǎng fén xiāng jiē, huò yán sān nián qián yǒu huàn zhě, zàng shǎo qiè yú cǐ. shū xiàng kǒng wù fā tā zhǒng, shēng suì yǐ suǒ wò chù shì zhī. shū xiàng mìng yú cái qí cè, shǐ fā zhǒng. zhǒng kāi, zé jiàn nǚ shī, fú zhuāng àn bài, ér fěn dài rú shēng. shū xiàng zhī qí wù, hài jí, mò zhī suǒ wèi. ér nǚ yǐ dùn qǐ, sì gù yuē: sān gē lái yé? shū xiàng jīng, jiù wèn zhī, zé wèi niáng yě. nǎi jiě yī bì fù, yú guī nì lǚ. jí fā páng zhǒng, jì fù fù huó. jì fā, zé fū gé yóu cún, fǔ zhī jiāng zào, bēi āi bù yǐ. zhuāng liǎn rù cūn, qīng jiào qī rì nǚ yì cuī dié ruò nǚ. hū gào shū xiàng yuē: nǎng ā wēng yǒu huáng jīn èr dìng, céng fēn yī wèi qiè zuò lián. qiè yǐ gū ruò wú cáng suǒ, jǐn yǐ sī xiàn zhí yāo, ér wèi jiāng qù, xiōng dé zhī fǒu? shū xiàng bù zhī, nǎi shǐ shēng fǎn qiú zhū kuàng, guǒ dé zhī, yī rú nǚ yán. shū xiàng réng yǐ xiàn zhì zhě fēn zèng wèi niáng. xiá nǎi shěn qí jiā shì.
是日至,村人皆莫識。生乃引至墓所,指示之。叔向未敢信,生為具陳所遇,叔向奇之。審視兩墳相接,或言三年前有宦者,葬少妾於此。叔向恐誤發他冢,生遂以所臥處示之。叔向命舁材其側,始發冢。冢開,則見女屍,服妝黯敗,而粉黛如生。叔向知其誤,駭極,莫知所為。而女已頓起,四顧曰:「三哥來耶?」叔向驚,就問之,則慰娘也。乃解衣蔽覆,舁歸逆旅。急發旁冢,冀父復活。既發,則膚革猶存,撫之僵燥,悲哀不已。裝斂入村,清醮七日;女亦縗絰若女。忽告叔向曰:「曩阿翁有黃金二錠,曾分一為妾作奩。妾以孤弱無藏所,僅以絲線縶腰,而未將去,兄得之否?」叔向不知,乃使生反求諸壙,果得之,一如女言。叔向仍以線志者分贈慰娘。暇乃審其家世。
xiān shì, nǚ fù xuē yín hóu wú zi, zhǐ shēng wèi niáng, shén zhōng ài zhī. yī rì nǚ zì jīn líng jiù shì guī, jiāng ǎo wèn dù. cāo zhōu zhě nǎi jīn líng méi yě. shì yǒu huàn zhě rèn mǎn fù dōu, qiǎn mì měi qiè, fán lì shù jiā, wú dāng yì zhě, jiāng wèi piān zhōu yì guǎng líng. hū yù nǚ, yǐn shēng guǐ móu, jí zhāo fù dù. ǎo sù shí zhī, suì yǔ gòng jì. zhōng tú tóu dú shí zhōng, nǚ yù jiē mí. tuī yù duò jiāng, zài nǚ ér fǎn, yǐ zhòng jīn mài zhū huàn zhě. rù mén dí shǐ zhī, nù shén. nǚ yòu wǎng rán, mò zhī wèi lǐ, suì tà chǔ ér qiú jìn zhī. běi dù sān rì, nǚ fāng xǐng. bì yán shǐ mò, nǚ dà qì. yī yè sù yú yí, zì jīng sǐ, nǎi yì zhū luàn zhǒng zhōng. nǚ zài mù, wèi qún guǐ suǒ líng, lǐ wēng shí ā hù zhī, nǚ nǎi fù shì wēng. wēng yuē: rǔ mìng hé bù sǐ, dāng wèi zé yī kuài xù. qián shēng jì jiàn ér chū, fǎn wèi nǚ yuē: cǐ shēng pǐn yì kě tuō. dài rǔ sān xiōng zhì, wèi rǔ zhǔ hūn. yī rì yuē: rǔ kě guī hòu, rǔ sān xiōng jiāng lái yǐ. gài jí fā mù zhī rì yě. nǚ yú sàng cì, wèi shū xiàng miǎn shù zhī.
先是,女父薛寅侯無子,止生慰娘,甚鍾愛之。一日女自金陵舅氏歸,將媼問渡。操舟者乃金陵媒也。適有宦者任滿赴都,遣覓美妾,凡歷數家,無當意者,將為扁舟詣廣陵。忽遇女,隱生詭謀,急招附渡。媼素識之,遂與共濟。中途投毒食中,女嫗皆迷。推嫗墮江,載女而返,以重金賣諸宦者。入門嫡始知,怒甚。女又惘然,莫知為禮,遂撻楚而囚禁之。北渡三日,女方醒。婢言始末,女大泣。一夜宿於沂,自經死,乃瘞諸亂冢中。女在墓,為群鬼所凌,李翁時呵護之,女乃父事翁。翁曰:「汝命合不死,當為擇一快婿。」前生既見而出,反謂女曰:「此生品誼可托。待汝三兄至,為汝主婚。」一日曰:「汝可歸候,汝三兄將來矣。」蓋即發墓之日也。女於喪次,為叔向緬述之。
shū xiàng tàn xī liáng jiǔ, nǎi yǐ wèi niáng wèi mèi, bǐ cóng lǐ xìng. lüè mǎi yī zhuāng, qiǎn guī shēng, qiě yuē: zī fǔ wú duō, bù néng wèi mèi zǐ bàn zhuāng. yì jiāng xié guī, yǐ wèi mǔ xīn, hé rú? nǚ yì xīn rán. yú shì fū qī cóng shū xiàng, niǎn jiù bìng fā. jí guī, mǔ jié dé qí gù, ài yú suǒ shēng, guǎn zhū bié yuàn. sàng cì, nǚ āi dào guò yú ér sūn. mǔ yì lián zhī, bù lìng dōng guī, zhǔ zhū zi wèi zhī mǎi zhái.
叔向嘆息良久,乃以慰娘為妹,俾從李姓。略買衣妝,遣歸生,且曰:「資斧無多,不能為妹子辦妝。意將偕歸,以慰母心,何如?」女亦欣然。於是夫妻從叔向,輦柩並發。及歸,母詰得其故,愛逾所生,館諸別院。喪次,女哀悼過於兒孫。母益憐之,不令東歸,囑諸子為之買宅。
shì yǒu féng shì mài zhái, zhí liù bǎi jīn, cāng cù wèi néng qǔ yíng, zàn shōu qì quàn, yuē rì jiāo duì. jí qī féng zǎo zhì, shì nǚ yì cóng bié yuàn rù shěng mǔ, tū jiàn zhī, jué shì dāng nián cāo zhōu rén, féng jiàn yì jīng. nǚ qū guò zhī. liǎng xiōng yì yǐ mǔ xiǎo yàng, jù jí mǔ suǒ. nǚ wèn: tīng qián chì duó zhě wèi shuí? zhòng dào yuē: cǐ bì qián rì mài zhái zhě yě. jí qǐ yù chū. nǚ zhǐ zhī, gào yǐ suǒ yí, shǐ jié nán zhī. zhòng dào nuò ér chū, zé féng yǐ qù, ér xiàng nán shú shī xuē xiān shēng zài yān. yīn wèn: hé lái? yuē: zuó xī féng mǒu měi zǎo dēng táng, yī shǔ quàn bǎo. shì tú yù zhī, yún ǒu yǒu suǒ wàng, zàn guī biàn fǎn, shǐ pū zuò yǐ dài zhī. shǎo jiān, shēng jí shū xiàng jiē zhì, suì xiāng pān tán. wèi niáng yǐ féng gù, qián lái píng hòu kuī kè, xì shì zhī, zé qí fù yě. tū chū, chí bào dà kū. wēng jīng tì yuē: wú ér hé lái! zhòng shǐ zhī xuē jí yín hóu yě. zhòng dào suī yǔ jiē tóu cháng yù, chū wèi xī qí míng zì. zhì shì gòng xǐ, wèi shù qián yīn, shè jiǔ xiāng qìng. yīn liú xìn sù, zì dào héng zōng. gài shī nǚ hòu, qī yǐ bēi sǐ, guān jū wú yī, gù yóu xué zhì cǐ yě. shēng yuē mǎi zhái hòu, yíng yǔ tóng jū. wēng cì rì wǎng tàn, féng zé jǔ jiā dùn qù, nǎi zhī shā ǎo mài nǚ zhě jí qí rén yě. féng chū zhì píng yáng, mào yì chéng jiā bǐ nián dǔ bó, rì jiù xiāo fá, gù huò jū zhái, mài nǚ zhī zī, yì bīn jǐn yǐ. wèi niáng dé suǒ, yì bù shèn chóu zhī, dàn zé rì xǐ jū, gèng bù zhuī qí suǒ wǎng. lǐ mǔ kuì yí bù jué, yī qiè rì yòng jiē gōng gěi zhī. shēng suì jiā yú píng yáng, dàn guī shì shén kǔ. xìng yú shì kē dé jǔ xiào lián.
適有馮氏賣宅,直六百金,倉猝未能取盈,暫收契券,約日交兌。及期馮早至,適女亦從別院入省母,突見之,絕似當年操舟人,馮見亦驚。女趨過之。兩兄亦以母小恙,俱集母所。女問:「廳前跮踱者為誰?」仲道曰:「此必前日賣宅者也。」即起欲出。女止之,告以所疑,使詰難之。仲道諾而出,則馮已去,而巷南塾師薛先生在焉。因問:「何來?」曰:「昨夕馮某浼早登堂,一署券保。適途遇之,雲偶有所忘,暫歸便返,使仆坐以待之。」少間,生及叔向皆至,遂相攀談。慰娘以馮故,潛來屏後窺客,細視之,則其父也。突出,持抱大哭。翁驚涕曰:「吾兒何來!」眾始知薛即寅侯也。仲道雖與街頭常遇,初未悉其名字。至是共喜,為述前因,設酒相慶。因留信宿,自道行蹤。蓋失女後,妻以悲死,鰥居無依,故遊學至此也。生約買宅後,迎與同居。翁次日往探,馮則舉家遁去,乃知殺媼賣女者即其人也。馮初至平陽,貿易成家;比年賭博,日就消乏,故貨居宅,賣女之資,亦瀕盡矣。慰娘得所,亦不甚仇之,但擇日徙居,更不追其所往。李母饋遺不絕,一切日用皆供給之。生遂家於平陽,但歸試甚苦。幸於是科得舉孝廉。
wèi niáng fù guì, měi niàn ǎo wèi jǐ sǐ, sī bào qí zi. ǎo fū xìng yīn, yī zi míng fù, hǎo bó, pín wú lì zhuī. yī rì bó jú zhēng zhù, ōu shā rén mìng, wáng guī píng yáng, yuǎn tóu wèi niáng. shēng suì liú zhī mén xià. yán jié suǒ shā xìng míng, gài jí cāo zhōu féng mǒu yě. hài tàn jiǔ zhī, yīn wèi dào pò, nǎi zhī féng jí shā mǔ chóu rén yě. yì xǐ, suì yì shēng jiā. xuē yín hóu jiù yǎng yú xù, xù wèi mǎi fù, shēng zǐ nǚ gè yī yān.
慰娘富貴,每念媼為己死,思報其子。媼夫姓殷,一子名富,好博,貧無立錐。一日博局爭注,毆殺人命,亡歸平陽,遠投慰娘。生遂留之門下。研詰所殺姓名,蓋即操舟馮某也。駭嘆久之,因為道破,乃知馮即殺母仇人也。益喜,遂役生家。薛寅侯就養於婿,婿為買婦,生子女各一焉。