dòng tíng hú zhōng, wǎng wǎng yǒu shuǐ shén jiè zhōu. yù yǒu kòng chuán, lǎn hū zì jiě, piāo rán yóu xíng. dàn wén kōng zhōng yīn lè bìng zuò, zhōu rén dūn fú yī yú, míng mù tīng zhī, mò gǎn yǎng shì, rèn suǒ wǎng. yóu bì réng pō jiù chù.
洞庭湖中,往往有水神借舟。遇有空船,纜忽自解,飄然遊行。但聞空中音樂並作,舟人蹲伏一隅,瞑目聽之,莫敢仰視,任所往。游畢仍泊舊處。
yǒu liǔ shēng luò dì guī, zuì wò zhōu shàng. shēng lè hū zuò. zhōu rén yáo shēng bù dé xǐng, jí nì huáng xià. é yǒu rén zuó shēng. shēng zuì shén, suí shǒu duò dì, mián rú gù, jí yì zhì zhī, shǎo jiān, gǔ chuī míng guā. shēng wēi xǐng, wén lán shè chōng yíng, nì zhī, jiàn mǎn chuán jiē jiā lì. xīn zhī qí yì, mù ruò míng. shǎo jiān chuán hū zhī chéng, jí yǒu shì ér lái, lì jìn jiá jì, cuì wà zǐ niǎo, xì shòu rú zhǐ. xīn hǎo zhī, yǐn yǐ chǐ niè qí wà. shǎo jiān, nǚ zǐ yí dòng, qiān yè qīng bó. shàng wèn zhī, yīn bái qí gù. zài shàng zhě nù, mìng jí xíng zhū. suì yǒu wǔ shì rù, zhuō fù ér qǐ.
有柳生落第歸,醉臥舟上。笙樂忽作。舟人搖生不得醒,急匿艎下。俄有人捽生。生醉甚,隨手墮地,眠如故,即亦置之,少間,鼓吹鳴聒。生微醒,聞蘭麝充盈,睨之,見滿船皆佳麗。心知其異,目若瞑。少間傳呼織成,即有侍兒來,立近頰際,翠襪紫鳥,細瘦如指。心好之,隱以齒齧其襪。少間,女子移動,牽曳傾踣。上問之,因白其故。在上者怒,命即行誅。遂有武士入,捉縛而起。
jiàn nán miàn yī rén, guān lèi wáng zhě, yīn xíng qiě yǔ, yuē: wén dòng tíng jūn wèi liǔ shì, chén yì liǔ shì xī dòng tíng luò dì, jīn chén yì luò dì dòng tíng dé yù lóng nǚ ér xiān, jīn chén zuì xì yī jī ér sǐ, hé xìng bù xìng zhī xuán shū yě! wáng zhě wén zhī, huàn huí, wèn: rǔ xiù cái xià dì zhě hū? shēng nuò. biàn shòu bǐ zhá, lìng fù fēng huán wù bìn. shēng gù xiāng yáng míng shì, ér gòu sī pō chí, zhuō bǐ liáng jiǔ. shàng qiào ràng yuē: míng shì hé dé ěr? shēng shì bǐ zì bái: xī sān dū fù shí rěn ér chéng, yǐ shì zhī wén guì gōng bù guì sù yě. wáng zhě xiào tīng zhī. zì chén zhì wǔ, gǎo shǐ tuō. wáng zhě lǎn zhī, dà yuè yuē: zhēn míng shì yě! suì cì yǐ jiǔ. qǐng kè, yì zhuàn fēn lún. fāng wèn duì jiān, yī lì pěng bù jìn bái: nì jí gào chéng yǐ. wèn: rén shù jǐ hé? yuē: yī bǎi èr shí bā rén. wèn: qiān chà hé rén yǐ? dá yún: máo nán èr wèi. shēng qǐ bài cí, wáng zhě zèng huáng jīn shí jīn, yòu shuǐ jīng jiè fāng yī wò, yuē: hú zhōng xiǎo yǒu jié shù, chí cǐ kě miǎn. hū jiàn yǔ bǎo rén mǎ, fēn lì shuǐ miàn, wáng zhě xià zhōu dēng yú, suì bù fù jiàn, jiǔ zhī jì rán. zhōu rén shǐ zì huáng xià chū, dàng zhōu běi dù, fēng nì bù dé qián. hū jiàn shuǐ zhōng yǒu tiě māo fú chū, zhōu rén hài yuē: máo jiāng jūn chū xiàn yǐ! gè zhōu shāng rén jù fú. yòu wú hé, hú zhōng yī mù zhí lì, zhú zhú yáo dòng. yì jù yuē: nán jiāng jūn yòu chū yǐ! shǎo shí, bō làng dà zuò, shàng yì tiān rì, sì gù hú zhōu, yī shí jǐn fù. shēng jǔ jiè fāng wēi zuò zhōu zhōng, wàn zhàng hóng tāo zhì zhōu dùn miè, yǐ shì de quán.
見南面一人,冠類王者,因行且語,曰:「聞洞庭君為柳氏,臣亦柳氏;昔洞庭落第,今臣亦落第;洞庭得遇龍女而仙,今臣醉戲一姬而死,何幸不幸之懸殊也!」王者聞之,喚回,問:「汝秀才下第者乎?」生諾。便授筆札,令賦《風鬟霧鬢》。生固襄陽名士,而構思頗遲,捉筆良久。上誚讓曰:「名士何得爾?」生釋筆自白:「昔《三都賦》十稔而成,以是知文貴工不貴速也。」王者笑聽之。自辰至午,稿始脫。王者覽之,大悅曰:「真名士也!」遂賜以酒。頃刻,異饌紛綸。方問對間,一吏捧簿進白:「溺籍告成矣。」問:「人數幾何?」曰:「一百二十八人。」問:「簽差何人矣?」答云:「毛、南二尉。」生起拜辭,王者贈黃金十斤,又水晶界方一握,曰:「湖中小有劫數,持此可免。」忽見羽葆人馬,紛立水面,王者下舟登輿,遂不復見,久之寂然。舟人始自艎下出,蕩舟北渡,風逆不得前。忽見水中有鐵貓浮出,舟人駭曰:「毛將軍出現矣!」各舟商人俱伏。又無何,湖中一木直立,築築搖動。益懼曰:「南將軍又出矣!」少時,波浪大作,上翳天日,四顧湖舟,一時盡覆。生舉界方危坐舟中,萬丈洪濤至舟頓滅,以是得全。
jì guī, měi xiàng rén yǔ qí yì, yán: zhōu zhōng shì ér, suī wèi xī qí róng mào, ér qún xià shuāng gōu, yì rén shì suǒ wú. hòu yǐ gù zhì wǔ chāng, yǒu cuī ǎo mài nǚ, qiān jīn bù shòu xù yī shuǐ jīng jiè fāng, yán yǒu néng pèi cǐ zhě, jià zhī. shēng yì zhī, huái jiè fāng ér wǎng. ǎo xīn rán chéng jiē, hū nǚ chū jiàn, nián shí wǔ liù yǐ lái, mèi màn fēng liú, gèng wú lún bǐ, lüè yī zhǎn bài, fǎn shēn rù wéi. shēng yī jiàn hún pò dòng yáo, yuē: xiǎo shēng yì xù yī wù, bù zhī yǔ lǎo mǔ jiā cáng pō xiāng chēng fǒu? yīn gè chū xiāng jiào, zhǎng duǎn bù shuǎng háo lí. ǎo xǐ, biàn wèn yù suǒ, qǐng shēng jí guī mìng yú, jiè fāng liú zuò xìn. shēng bù kěn liú, ǎo xiào yuē: guān rén yì tài xiǎo xīn! lǎo shēn qǐ wèi yī jiè fāng chōu shēn cuàn qù yé? shēng bù dé yǐ, liú zhī. chū zé lìn yú jí fǎn, ér ǎo shì yǐ kōng, dà hài. biàn wèn jū rén, qì wú zhī zhě.
既歸,每向人語其異,言:「舟中侍兒,雖未悉其容貌,而裙下雙鈎,亦人世所無。」後以故至武昌,有崔媼賣女,千金不售;蓄一水晶界方,言有能配此者,嫁之。生異之,懷界方而往。媼忻然承接,呼女出見,年十五六已來,媚曼風流,更無倫比,略一展拜,反身入幃。生一見魂魄動搖,曰:「小生亦蓄一物,不知與老姥家藏頗相稱否?」因各出相較,長短不爽毫釐。媼喜,便問寓所,請生即歸命輿,界方留作信。生不肯留,媼笑曰:「官人亦太小心!老身豈為一界方抽身竄去耶?」生不得已,留之。出則賃輿急返,而媼室已空,大駭。遍問居人,迄無知者。
rì yǐ xiàng xī, xíng shén ào sàng, yì yì ér fǎn. zhōng tú, zhí yī yú guò, hū qiān lián yuē: liǔ láng hé chí yě? shì zhī, zé cuī ǎo, xǐ wèn: hé zhī? ǎo xiào yuē: bì jiāng yí lǎo shēn guǎi piàn zhě yǐ. bié hòu, shì yǒu biàn yú, qǐng niàn guān rén yì qiáo yù, cuò bàn liáng jiān, gù suì sòng nǚ guī zhōu ěr. shēng yāo huí chē, ǎo bì bù kě. shēng cāng huáng bù néng què xìn, jí bēn rù zhōu, nǚ guǒ jí yī bì zài yān. jiàn shēng rù, hán xiào chéng yíng. shēng jiàn cuì wà zǐ lǚ, yǔ zhōu zhōng shì ér zhuāng shì, gèng wú shǎo bié. xīn yì zhī, pái huái níng zhù, nǚ xiào yuē: dān dān zhù mù, shēng píng suǒ wèi jiàn yé? shēng yì fǔ kuī zhī, zé wà hòu chǐ hén wǎn rán, jīng yuē: qīng zhī chéng yé? nǚ yǎn kǒu wēi shěn. shēng zhǎng yī yuē: qīng guǒ shén rén, zǎo qǐng zhí yán, yǐ qū fán huò. nǚ yuē: shí gào jūn: qián zhōu zhōng suǒ yù, jí dòng tíng jūn yě. yǎng mù hóng cái, biàn yù yǐ qiè xiāng zèng yīn qiè guò wèi wáng fēi suǒ ài, gù guī móu zhī. qiè zhī lái cóng fēi mìng yě. shēng xǐ, mù shǒu fén xiāng, wàng hú cháo bài. nǎi guī.
日已向西,形神懊喪,邑邑而返。中途,值一輿過,忽搴簾曰:「柳郎何遲也?」視之,則崔媼,喜問:「何之?」媼笑曰:「必將疑老身拐騙者矣。別後,適有便輿,頃念官人亦僑寓,措辦良艱,故遂送女歸舟耳。」生邀回車,媼必不可。生倉皇不能確信,急奔入舟,女果及一婢在焉。見生入,含笑承迎。生見翠襪紫履,與舟中侍兒妝飾,更無少別。心異之,徘徊凝注,女笑曰:「眈耽注目,生平所未見耶?」生益俯窺之,則襪後齒痕宛然,驚曰:「卿織成耶?」女掩口微哂。生長揖曰:「卿果神人,早請直言,以祛煩惑。」女曰:「實告君:前舟中所遇,即洞庭君也。仰慕鴻才,便欲以妾相贈;因妾過為王妃所愛,故歸謀之。妾之來從妃命也。」生喜,沐手焚香,望湖朝拜。乃歸。
hòu yì wǔ chāng, nǚ qiú tóng qù, jiāng biàn guī níng. jì zhì dòng tíng, nǚ bá chāi zhì shuǐ, hū jiàn yī xiǎo zhōu zì hú zhōng chū, nǚ yuè dēng rú fēi niǎo jí, zhuǎn shùn yǐ yǎo. shēng zuò chuán tóu, yú méi chù níng pàn zhī. yáo yáo yī lóu chuán zhì, jì jìn chuāng kāi, hū rú yī cǎi qín xiáng guò, zé zhī chéng zhì yǐ. yī rén zì chuāng zhōng dì zhì jīn zhū zhēn wù shén duō, jiē fēi cì yě. zì shì, suì yī liǎng jìn yǐ wèi cháng. gù shēng jiā fù yǒu zhū bǎo, měi chū yī wù, shì jiā suǒ bù shí yān.
後詣武昌,女求同去,將便歸寧。既至洞庭,女拔釵擲水,忽見一小舟自湖中出,女躍登如飛鳥集,轉瞬已杳。生坐船頭,於沒處凝盼之。遙遙一樓船至,既近窗開,忽如一彩禽翔過,則織成至矣。一人自窗中遞擲金珠珍物甚多,皆妃賜也。自是,歲一兩覲以為常。故生家富有珠寶,每出一物,世家所不識焉。
xiāng chuán táng liǔ yì yù lóng nǚ, dòng tíng jūn yǐ wèi xù. hòu xùn wèi yú yì. yòu yǐ yì mào wén, bù néng shè fú shuǐ guài, fù yǐ guǐ miàn, zhòu dài yè chú jiǔ zhī jiàn xí wàng chú, suì yǔ miàn hé ér wèi yī. yì lǎn jìng zì cán. gù xíng rén fàn hú, huò yǐ shǒu zhǐ wù, zé yí wèi zhǐ jǐ yě yǐ shǒu fù é, zé yí qí kuī jǐ yě fēng bō zhé qǐ, zhōu duō fù. gù chū dēng zhōu, zhōu rén bì yǐ cǐ gào jiè zhī. bù zé shè shēng láo jì xiǎng nǎi dé dù. xǔ zhēn jūn ǒu zhì hú, làng zǔ bù de xíng. zhēn jūn nù, zhí yì fù jùn yù. yù lì jiǎn qiú, héng duō yī rén, mò cè qí gù. yī xī yì shì mèng jùn bó, āi qiú bá jiù. bó yǐ yōu míng yì lù, xiè cí zhī. yì yún: zhēn jūn yú mǒu rì lín jìng, dàn wèi qiú kěn, bì hé yǒu jì. jì ér zhēn jūn guǒ zhì, yīn dài qiú zhī, suì dé shì. sì hòu hú jìn shāo píng.
相傳唐柳毅遇龍女,洞庭君以為婿。後遜位於毅。又以毅貌文,不能攝服水怪,付以鬼面,晝戴夜除;久之漸習忘除,遂與面合而為一。毅覽鏡自慚。故行人泛湖,或以手指物,則疑為指己也;以手覆額,則疑其窺己也;風波輒起,舟多覆。故初登舟,舟人必以此告戒之。不則設牲牢祭享乃得渡。許真君偶至湖,浪阻不得行。真君怒,執毅付郡獄。獄吏檢囚,恆多一人,莫測其故。一夕毅示夢郡伯,哀求拔救。伯以幽明異路,謝辭之。毅云:「真君於某日臨境,但為求懇,必合有濟。」既而真君果至,因代求之,遂得釋。嗣後湖禁稍平。