huái shàng gòng shēng zhōu tiān yí, nián wǔ xún, zhǐ yī zi, míng kè chāng, ài nì zhī. zhì shí sān sì suì, fēng zī yì xiù ér xìng bù xǐ dú, zhé táo shú cóng qún ér xì, héng zhōng rì bù fǎn. zhōu yì tīng zhī. yī rì jì mù bù guī, shǐ xún zhī, shū jìng wū yǒu. fū qī hào táo, jǐ bù yù shēng.
淮上貢生周天儀，年五旬，止一子，名克昌，愛昵之。至十三四歲，丰姿益秀；而性不喜讀，輒逃塾從群兒戲，恆終日不返。周亦聽之。一日既暮不歸，始尋之，殊竟烏有。夫妻號啕，幾不欲生。

nián yú chāng hū zì zhì, yán: wèi dào shì mí qù, xìng bù jiàn hài. zhí qí tā chū, dé táo ér guī. zhōu xǐ jí, yì bù zhuī wèn. jí jiào yǐ dú, huì wù bèi yú nǎng chóu. yú nián wén sī dà jìn, jì rù jùn xiáng shì, suì zhī míng. shì zú zhēng hūn, chāng pō bù yuàn. zhào jìn shì nǚ yǒu zī, zhōu qiáng wèi qǔ zhī. jì rù mén, fū qī diào xiào shén huān ér chāng héng dú sù, ruò wú suǒ sī. yú nián qiū zhàn ér jié, zhōu yì wèi. rán nián jiàn mù, rì wàng bào sūn, gù cháng yǐn fěng chāng, chāng mò ruò bù jiě. mǔ bù néng rěn, zhāo xī duō xù yǔ. chāng biàn sè chū yuē: wǒ jiǔ yù wáng qù, suǒ bù jù shě zhě, gù fù zhī qíng ěr. shí bù néng tàn tǎo fáng wéi yǐ wèi suǒ wàng. qǐng réng qù, bǐ shùn zhì zhě qiě fù lái yǐ. ǎo zhuī yè zhī, yǐ bó, yì guān rú tuì. dà hài, yí chāng yǐ sǐ, shì bì qí guǐ yě. bēi tàn ér yǐ.
年余昌忽自至，言：「為道士迷去，幸不見害。值其他出，得逃而歸。」周喜極，亦不追問。及教以讀，慧悟倍於曩疇。逾年文思大進，既入郡庠試，遂知名。世族爭婚，昌頗不願。趙進士女有姿，周強為娶之。既入門，夫妻調笑甚歡；而昌恆獨宿，若無所私。逾年秋戰而捷，周益慰。然年漸暮，日望抱孫，故嘗隱諷昌，昌漠若不解。母不能忍，朝夕多絮語。昌變色出曰：「我久欲亡去，所不遽舍者，顧復之情耳。實不能探討房帷以慰所望。請仍去，彼順志者且復來矣。」媼追曳之，已踣，衣冠如蛻。大駭，疑昌已死，是必其鬼也。悲嘆而已。

cì rì chāng hū pū mǎ ér zhì, jǔ jiā huáng hài. jìn jié zhī, yì yán: wèi è rén lüè mài yú fù shāng zhī jiā, shāng wú zi, zi yān. dé chāng hòu, hū shēng yī zi. chāng sī jiā, suì sòng zhī guī. wèn suǒ xué, zé wán dùn rú xī. nǎi zhī cǐ wèi chāng qí rù pàn xiāng jié zhě guǐ zhī jiǎ yě. rán qiè xǐ qí shì wèi xiè, jí shǐ xí xiào lián zhī míng. rù fáng, fù shén xiá shú ér chāng tiǎn rán yǒu zuò sè, shì xīn hūn zhě. fǔ zhōu nián, shēng zǐ yǐ. yì shǐ shì yuē: gǔ yán yōng fú rén, bì bí kǒu méi mù jiān jù yǒu shǎo yōng, ér hòu fú suí zhī qí jīng guāng lù lí zhě guǐ suǒ qì yě. yōng zhī suǒ zài, guì jí kě yǐ bù rù wéi ér tōng, jiā lì kě yǐ bù qīn yíng ér zhì ér kuàng shǎo yǒu píng jí, yì zhī yǐ zuān kuī zhě hū!
次日昌忽仆馬而至，舉家惶駭。近詰之，亦言：為惡人略賣於富商之家，商無子，子焉。得昌後，忽生一子。昌思家，遂送之歸。問所學，則頑鈍如昔。乃知此為昌；其入泮鄉捷者鬼之假也。然竊喜其事未泄，即使襲孝廉之名。入房，婦甚狎熟；而昌靦然有怍色，似新婚者。甫周年，生子矣。異史氏曰：「古言庸福人，必鼻口眉目間具有少庸，而後福隨之；其精光陸離者鬼所棄也。庸之所在，桂籍可以不入闈而通，佳麗可以不親迎而致；而況少有憑藉，益之以鑽窺者乎！」