chū, jìn bīng bù jìng, wéi běi fǔ yǒu gōng. fāng huán xuán cuàn qiè, gāo zǔ zhī xìng bù guò yī qiān qī bǎi rén, zú dìng tiān xià. gāo zǔ jì dài jìn, yì wéi nèi ruò wài qiáng, gù shǒu zhì wǔ xiào diàn zhōng dōng gōng zhū bīng yǒng chū yuán nián, zhì wǔ xiào sān jiāng, zēng diàn zhōng jiāng jūn, lǐng yuán èr shí rén. èr nián, zhì dōng gōng sān xiào wèi., ér xiàn jīng zhōu fǔ zhì bīng bù dé guò èr qiān rén. èr nián, qiě yǐ yáng zhōu běn bīng bù fù dào lián zhǎng shā wáng dào lián, gāo zǔ mǔ dì yě.. wèi jǐ, zì yǐ xiǎng guó rì qiǎn, yù wèi yí hòu zhī yè, yǐ jīng jū shàng liú, jiǎ bīng bàn cháo tíng, yí zhào zhū wáng biàn jū zhī. yóu shì chóng shù qiǎng bǎo, dié jù fāng yuè péi zi yě lùn, ér dà zhōu lǜ jiā dū du, bù kě xiáng zài. wén dì yuán jiā zhī zhèng, zuì wèi kě chēng, zhì xuān wǔ chǎng xiào liè jiǎng wǔ. rán ér, jí yòng qí mín, cāi fáng zhì jiāng, shā tán dào jì ér shǐ wáng xuán mó děng běi fá, zài jǔ zài bài, yì lǐ xiāo tiáo, wǔ kù kōng xū. dāng shì shí, wéi jīng zhōu shàng wán, zhòng lǜ shí wàn. dì shēn yōu jì, sī suǒ yǐ zhì zhī.
初，晉兵不竟，惟北府有功。方桓玄篡竊，高祖之興不過一千七百人，卒定天下。高祖既代晉，亦惟內弱外強，故首置五校、殿中、東宮諸兵（永初元年，置五校三將，增殿中將軍，領員二十人。二年，置東宮三校尉。），而限荊州府置兵不得過二千人。二年，且以揚州本兵不付道憐（長沙王道憐，高祖母弟也。）。未幾，自以享國日淺，欲為貽後之業，以荊居上流，甲兵半朝廷，遺詔諸王遍居之。由是崇樹襁褓，迭據方岳（裴子野論），而大州率加都督，不可詳載。文帝元嘉之政，最為可稱，置宣武場校獵講武。然而，急用其民，猜防智將，殺檀道濟而使王玄謨等北伐，再舉再敗，邑里蕭條，武庫空虛。當是時，唯荊州尚完，眾率十萬。帝深憂忌，思所以制之。

àn: sòng zhèn jīng zhōu zhě shí yǒu yī rén, wèi xiè huì zhū xiū zhī shěn yōu zhī sān yì xìng ěr. chū, gāo zǔ yòng yí dū wáng yì lóng, cì xiè huì. wén dì yuán jiā sān nián, huì fǎn, zhū. cì péng chéng wáng yì kāng, yuán jiā èr shí nián rù xiàng, zhū. cì jiāng xià wáng yì gōng, fèi dì yǒng guāng liù nián rù xiàng, zhū. cì lín chuān wáng yì qìng nán qiào wáng yì xuān. wǔ dì xiào jiàn yuán nián, yì xuān yǔ jiāng zhōu cì shǐ zāng zhì fǎn, zhū. cì zhū xiū zhī. cì lín hǎi wáng zǐ xū, yǐ yīng zi xūn fǎn, zhū. cì shān yáng wáng xiū yòu, cì bā líng wáng xiū ruò, tài shǐ qī nián jiē zhū. cǐ shěn yōu zhī, fǎn, zhū. yòu jìng líng wáng dàn, yǐ nán yǎn zhōu fǎn, zhū. jìn ān wáng zǐ xūn guì yáng wáng xiū fàn, jiē yǐ jiāng zhōu fǎn, zhū. hǎi líng wáng xiū mào yǐ yōng zhōu fǎn, zhū. yì yáng wáng chǎng yǐ xú zhōu fǎn, zhū. zi xūn zi xū sǐ, jiē nián shí yī. nǎi gèng yì dōng gōng zhī bīng, yǔ yǔ lín xiāng ruò, zhì yǒu shí jiǎ wàn rén, yǐ wèi zōng shì wěi dà bù diào zhī fáng lì yǐ. bù zhī yī dàn yì kāi fèi lì, huò qǐ yú fù zǐ zhī jiān, fēi dú xiōng rěn, yì jū shì shǐ rán yě.
案：宋鎮荊州者十有一人，為謝晦、朱修之、沈攸之三異姓耳。初，高祖用宜都王義隆，次謝晦。文帝元嘉三年，晦反，誅。次彭城王義康，元嘉二十年入相，誅。次江夏王義恭，費帝永光六年入相，誅。次臨川王義慶、南譙王義宣。武帝孝建元年，義宣與江州刺史臧質反，誅。次朱修之。次臨海王子頊，以應子勛反，誅。次山陽王休佑，次巴陵王休若，泰始七年皆誅。此沈攸之，反，誅。又竟陵王誕，以南兗州反，誅。晉安王子勛、桂陽王休范，皆以江州反，誅。海陵王休茂以雍州反，誅。義陽王昶以徐州反，誅。子勛、子頊死，皆年十一。乃更益東宮之兵，與羽林相若，至有實甲萬人，以為宗室尾大不掉之防立矣。不知一旦議開廢立，禍起於父子之間，非獨凶忍，亦居勢使然也。

xiào wǔ qǐ yì, xuē píng nèi nán, yòu wèi qián rì zhī xìn, jìn zài dōng gōng cáng jiǎ yǔ jìn lǚ jìng qiáng yě, nǎi zēng duō diàn gé zhū tún xiào jiàn yuán nián, chū zhì diàn mén jí shàng gé mén zhū tún bīng, jí fù zhì wèi wèi guān., bìng shěng tài zǐ yíng wèi shěng tài zǐ bù bīng yì jūn xiào wèi lǚ bì zhōng láng jiāng rǒng zhòng pú shè zuǒ yòu jī nǔ jiāng jūn..
孝武起義，削平內難，又謂前日之釁，近在東宮藏甲與禁旅競強也，乃增多殿閣諸屯（孝建元年，初置殿門及上閣門諸屯兵，及復置衛尉官。），並省太子營衛（省太子步兵翊軍校尉、旅賁中郎將、冗眾僕射、左右積弩將軍。）。

àn: sòng zá jiāng jūn wǎng wǎng tiē wèi jì lù ér zhǎng jìn bīng, zé zì èr wèi jiāng jūn xià yǒu duì zhǔ zhàng zhǔ chuáng zhǔ kǎi zhǔ xì zhàng xì kǎi zhǔ jūn zhǔ. zì shì yǒu zhí gé jiāng jūn fáng gé jiāng jūn gé zhǔ zhāi shuài zhí qǐn zuǒ yòu zhuō dāo zhī lèi, dà jiàn chǒng rèn, ér zhōng láng jiāng xiāo qí zhū yíng yòu wèi wài bīng yǐ shí yǒu zhōng láng jiāng wài bīng cān jūn xiāo qí wài bīng cān jūn.
案：宋雜將軍往往貼為寄祿而掌禁兵，則自二衛將軍下有隊主、仗主、幢主、鎧主、細仗、細鎧主、軍主。自是有直閣將軍、防閣將軍、閣主、齋帥、直寢、左右捉刀之類，大見寵任，而中郎將、驍騎諸營又為外兵矣（時有中郎將外兵參軍、驍騎外兵參軍）。

jì ér nán jùn jìng líng hǎi líng zhū wáng xiāng jì yǐ fǎn zhū, yòu yǐ fān zhōu tài zhòng dà, jīng yáng bié zhì èr zhōu fēn yáng zhōu wǔ jùn zhì dōng yáng zhōu, fēn jīng zhōu bā jùn zhì yǐng zhōu., zhèn wáng cóng bīng wú guò liù duì, ér fēng nèi guān zhǎng jiē bù chén yú fēng jūn. xún jiè cì shǐ shǒu zǎi, xū shǒu zhào nǎi xìng jūn. qiě zì wèi ruò zhǔ ruò chén, shù jǐ lüè dìng, ér jìn rén shàng liú zhōng liú zhòng zhèn zhī yì jì sǎo dì yú cǐ. shì guī jìn xí, shì qīng tiān xià, fèi dì yù hài, bù chū fáng tà.
既而南郡、竟陵、海陵諸王相繼以反誅，又以藩州太重大，荊、揚別置二州（分揚州五郡置東揚州，分荊州八郡置郢州。），鎮王從兵無過六隊，而封內官長皆不臣於封君。尋戒刺史、守宰，須手詔乃興軍。且自謂弱主弱臣，庶幾略定，而晉人上流中流重鎮之意既掃地於此。事歸近習，勢輕天下，廢帝遇害，不出房闥。

tài shǐ zhī chū, jìn ān chuán xí xún yáng, ér xú xuē ān dōu jì cuī dào gù qīng shěn wén xiù yì xiāo huì kāi xiāng hé huì wén guǎng yuán tán yuǎn liáng liǔ yuán hù yù yīn yǎn huì jī kǒng jì mín shān xuē cháng bǎo zhū zhōu jùn xiǎng yīng ér qǐ, nán xiàng zhī bīng fán shí yú wàn, cháo tíng hào lìng bù chū bǎi lǐ. dāng shì shí, shí wàn sì chū jiàn shěn yōu zhī chuán, gōng shěng wēi jù. wú xǐ qǐng dìng dōng wú, jǐn pèi yǔ lín sān bǎi. ér yīn xiào zǔ yǐ cāng chǔ zhuàng sān shí, huáng huí yǐ jiāng xī kuài shǒu bā bǎi lái fù, shì yǐ wèi ān. rán zé xiào jiàn dà míng zhī zhì, fēi tú wú yì, zhǐ yǐ zī huò. suī lài jiàn ān wáng jí shěn yōu zhī xī lì kān dìng, rán yī shí jūn gōng dāng guān zhě zhòng, bǎn bù néng gōng, shǐ yòng huáng zhǐ. míng dì wǎn yùn, yì niàn zhōng wài duō yú, jìn lǚ fāng fān, jiē bù kě shì, dú qīn huà jìn xìng. zhì yǒu pú lì jiē huò bù cì zhī chú, zhuō chē rén wèi zhōng láng jiāng, mǎ zú wèi yuán wài láng, xún shǐ zuǒ yòu yù dāo zhuān zhì tiān xià shì jiàn qí jì, jì gāng fǎ dù dàng rán yǐ. shì zǔ èr shí bā zǐ jì wú jié yí tài shǐ sān nián zhū jǐn, wèi jǐ, xián xì rì shēn, gù yì yǐ yǒu gōng jiàn yí bèi zhū. ér jìn píng bā líng, cì dì chú tiǎn, běn gēn jì jué, ér xiāo dào chéng zhī xìn chéng yǐ. dà dǐ sòng shì zhī huò, wú yì yú jìn ér yòu shén yān. gài jiē qǐ yú gāo zǔ ér chéng yú wén dì, fù zǐ xiōng dì gān gē xiāng xún, wú zú lùn zhě.
泰始之初，晉安傳檄尋陽，而徐（薛安都）、冀（崔道固）、青（沈文秀）、益（蕭惠開）、湘（何慧文）、廣（袁曇遠）、梁（柳元怙）、豫（殷琰）、會稽（孔覬）、岷山（薛常寶）諸州郡響應而起，南向之兵凡十餘萬，朝廷號令不出百里。當是時，十萬四出（見〈沈攸之傳〉），宮省危懼。吳喜請定東吳，僅配羽林三百。而殷孝祖以傖楚壯三十，黃回以江西快手八百來赴，恃以為安。然則孝建、大明之制，非徒無益，只以滋禍。雖賴建安王及沈攸之悉力勘定，然一時軍功當官者眾，板不能供，使用黃紙。明帝晚運，益念中外多虞，禁旅方藩，皆不可恃，獨親化近幸。至有僕隸皆獲不次之除，捉車人為中郎將，馬卒為員外郎，馴使左右御刀專制天下（事見《齊紀》），紀綱法度蕩然矣。世祖二十八子既無孑遺（泰始三年誅盡），未幾，嫌隙日深，故亦以有功見疑被誅。而晉平巴陵，次第鋤殄，本根既蹶，而蕭道成之釁成矣。大抵宋氏之禍，無異於晉而又甚焉。蓋皆起於高祖而成於文帝，父子兄弟干戈相尋，無足論者。

àn: sòng diào yì yī rú jìn jiù. yuán jiā yǐ lái, wáng hóng shǐ yì yǐ shí wǔ zhì shí liù wèi bàn dīng shí qī wèi quán dīng. ér hé chéng tiān bèi biān zhī cè yì yún: yī chéng qiān jiā, kān zhàn zhī shì bù xià èr qiān. jì dīng kè zhàng, gài shāo shāo yù cái zhì yǐ. rán wén dì ruì zhì zhōng yuán, bù xiá xī mín. fāng qí yī jǔ, xī liù zhōu qiàn zàn xíng, ér bái dīng bù jiào. qīng jìn yì tuì, zú zhì bài nǜ. dāng shí xú zhōu wǔ jūn, jǐn miǎn jiǔ bǎi, yú kě lüè jiàn. dì yóu bù yǐ, yú shì jǐn hù fā dīng èr shí qī nián, wáng gōng yǐ xià zǐ dì jiē cóng yì. zài jǔ zài bài, yì lǐ xiāo rán, suì zhì zi xūn zhī luàn. dān yáng tǒng nèi nán dīng jì jǐn, fù nǚ gōng yì. dǎi yú dà míng, shù nián bīng huò shǎo mǐ, ér xiào wǔ bù sī jiù shí, gèng wèi yán kē, zhào shì zú zá hūn jiē bǔ jiāng lì, bì yì bì zhǎn. yóu cǐ bēn cuàn shān lín, xū wèi dào zéi. zi xūn zhī biàn, céng bù xún rì, hé jìng xiǎng yīng, gài yǒu yáo rán. xìng huì xuē píng, ér míng dì jìn jiāo, yīn yù xuān wēi huái běi, yī bài tú dì, zhěn shī liù shí yú lǐ. zhì shì xū zhì zhōu xiàn, huāng mín wú jǐ yǐ. zhòng yǐ jiāng yóu shàng yù, shì wú zhuān tǒng. yuán jiā běi fá, dì shòu chéng lǜ, jiāo zhàn rì shí, yì dài zhōng zhào, jiāng shuài zī jū, mò gǎn zì jué. ér tài shǐ zhī shī, shí jūn luò yì, gè lì xìng hào, bù xiāng bǐng shòu. shěn yōu zhī yǐ wèi gēng fū yú fù yè xiāng hē chì, biàn zhì hài luàn, wú huò hū sī mín zhī zhì cǐ jí yě.
案：宋調役一如晉舊。元嘉以來，王宏始議以十五至十六為半丁、十七為全丁。而何承天備邊之策亦云：一城千家，勘戰之士不下二千。計丁課仗，蓋稍稍欲裁製矣。然文帝銳志中原，不暇息民。方其一舉，悉六州倩暫行，而白丁不較。輕進易退，卒至敗衄。當時徐州五軍，僅免九百，余可略見。帝猶不已，於是盡戶發丁（二十七年），王公以下子弟皆從役。再舉再敗，邑里蕭然，遂至子勛之亂。丹陽統內男丁既盡，婦女供役。逮於大明，數年兵禍少弭，而孝武不思救時，更為嚴科，詔士族雜婚皆補將吏，避役必斬。由此奔竄山林，胥為盜賊。子勛之變，曾不旬日，闔境響應，蓋有繇然。幸會削平，而明帝浸驕，因欲宣威淮北，一敗塗地，枕屍六十餘里。至是虛置州縣，荒民無幾矣。重以將由上御，士無專統。元嘉北伐，帝授成律，交戰日時，亦待中詔，將帥趑趄，莫敢自決。而泰始之師，十軍絡繹，各立姓號，不相稟受。沈攸之以為耕夫、漁父夜相呵叱，便致駭亂，無惑乎斯民之至此極也。

qí liáng chén, xìng wáng xiāng jí, bīng wú gǎi zhì. gài jìn mò bīng huò, bù zài dí guó ér rì xún yú chén zǐ. qí tài zǔ chéng xìn de wèi, fèi zhū wáng tún dǐ ér wài duàn zhū zhòng mù tài shǐ yuán nián yǐ lái, nèi wài duō yú, jiāng shuài gè mù bù qǔ. lǐ ān mín yǐ wèi fēi huái nán cháng bèi wài, yú jūn xī kě bà qiǎn. nǎi zhào yuē: shè mù qǔ bīng, xuán shǎng gòu shì, gài jiē quán yí, zì jīn kě duàn zhòng mù.. yīn yù jiǎn kuò mín jū, shāo lì fú wǔ, yǐ wáng jiǎn jiàn nǎi zhǐ. gēng dìng hù jí, suī yǒu qí yì, wú qí fǎ xiān shì, mín kǔ bīng yì, huò tuō sǐ chēng jí yǐ bì zhī, bù jí wú kǎo. yú wán zhī yì gèng jiǎn dìng, ér lǚ wén dù xíng zhī guò shén: fán shàng jí bèi què zhě chōng yuǎn shù, táo wáng yì duō. zéi táng yù zhī yóu cǐ qǐ, bēn zhī zhě sān wàn zhòng.. yǒng míng yǐ lái, fán shàng suǒ chǒng nì, jí fù lǚ shī. gài shì zǔ rèn wài jiān lǚ wén dù, zé lǐng jūn dàn shǒu xū wèi dōng hūn xìn zhì gé xú wú biāo, zé dū du shí bù lǐng bīng cuī huì jǐng. shèn zhě, yù dāo yīng chì rú fǎ zhēn zhī tú, yòng shì wèi zhī bā yào zhū chú jiù chén, zhū jiāng wēi bù zì ān, jiē wèi nì dǎng wáng jìng zé chén xiǎn dá xiāng jì yǐ jù zhū pàn. yǒng yuán zhī hòu, dàng rán chí bèi, yuè wǔ gù chǎng, jū wèi yuàn pǔ dōng hūn yǐ yuè wǔ chǎng wèi xù lè yuàn, bǎi xìng gē yuē: yuè wǔ chǎng, zhǒng yáng liǔ. wán xí bīng huǒ, hūn yín sì nüè. yú shì liáng wǔ dì jiǎ qǐ yì zhī shī, qián móu fá qí. rán zhì shì zhēng fá, huī tà jìng yǔ, zhōu jùn suī duō, hù kǒu rì hào.. ér yòu diào mín zhǐ yú xú yáng èr zhōu, sān dīng qǔ èr. zì xú zhōu nán jù yú xiāo bó, wéi jīng yì suǒ bù shàng wán. jì ér yuán dì qì yì yú xī yǐ wǔ líng wáng jì shì, xiāng bā jiān shī, jīng yáng hào lìng qiān lǐ ér jìn, mín hù zhe jí bù yíng sān wàn. chén zǔ yīn ér qǔ zhī, gài bīng lì dān wēi yě. bǐ yú gāo zōng, jiāng zhōu shǒu zhǎng yì jǐn jī mí, bù yīng zhēng fā, zhèn jiāng tún tǎo, xī yǎng jìn bīng. yú shì dà zēng liù qí yóu jī dà jiàn liù nián, zhòng jiàn yún qí yì shì qī nián, ér zhōu shī guǒ xiū, suǒ xiàng zòu jié. rán chuāng yí wèi fù, zhé móu péng biàn, qīng kǒu zhī jiān, jiāng shì sān wàn. yóu shì jiāng yòu xún wáng, nán shī bù jìng. yuè wǔ yú dà zhuàng zhī guān, chén yú xuán wǔ zhī hú, suī yuē bù qí shí wàn lóu jiàn wǔ bǎi, jǐn zú yuán jiāng fáng shǒu, tái nèi kōng xū yǐ. hòu zhǔ huāng dài, zé jūn rén zhī zhēng, yǐ xiū gōng shì jiù zhì jūn rén wú guān shì zhī zhēng, zhì shì bèi zé zhī. duó gù jiāng zhī bīng, yǐ pèi wén lì shí kǒng fàn yòng shì, yú dì qián fěi báo zhū jiāng, zì shì jiāng shuài wēi yǒu guò shī, jí duó qí bīng fēn pèi wén lì. duó rèn zhōng bù qǔ yǐ pèi fàn, gù zhāng huá shàng shū yuē: lǎo chén sù jiāng, qì zhī cǎo mǎng.. zhì zhēn míng mò, zhēng bīng wú huì ér biān zhèn suì xū. shī wén qìng fù jiāng zhōu, pèi bīng èr qiān, jīng shī jiè yán, zé kǒng fèi qí shù zhí. shuāi ruò zhī jī, dài cǐ jí yǐ! suí shī dà zhì, jiāng zhōng wú yī dòu chuán. zì wèi qí bīng sān lái, zhōu shī zài lái, wú bù cuī bài, céng bù wèi bèi, fù shī yǐn jiǔ bù bà. suí shī zhì ér chén wáng.
齊、梁、陳，興亡相及，兵無改制。蓋晉末兵禍，不在敵國而日尋於臣子。齊太祖乘釁得位，廢諸王屯邸而外斷諸眾募（泰始元年以來，內外多虞，將帥各募部曲。李安民以為非淮南常備外，余軍悉可罷遣。乃詔曰：設募取兵，懸賞購士，蓋皆權宜，自今可斷眾募。）。因欲檢括民居，稍立符伍，以王儉諫乃止。更定戶籍，雖有其意，無其法（先是，民苦兵役，或托死稱疾以避之，簿籍無考。虞玩之議更檢定，而呂文度行之過甚：凡上籍被卻者充遠戍，逃亡益多。賊唐寓之由此起，奔之者三萬眾。）。永明以來，凡上所寵昵，即付旅師。蓋世祖任外監（呂文度），則領軍但守虛位；東昏信置閣（徐毋標），則都督實不領兵（崔慧景）。甚者，御刀應敕（茹法珍之徒），用事謂之八要；誅鋤舊臣，諸將危不自安，皆為逆黨（王敬則、陳顯達相繼以懼誅叛）。永元之後，蕩然弛備，閱武故場，鞠為苑圃（東昏以閱武場為序樂苑，百姓歌曰：「閱武場，種楊柳。」玩習兵火，昏淫肆虐。於是梁武帝假起義之師，潛謀伐齊。然志事征伐，恢拓境宇，州郡雖多，戶口日耗。）。而又調民止於徐、揚二州，三丁取二。自徐州南據於蕭勃，惟荊益所部尚完。既而元帝棄益於西（以武陵王紀事），湘、巴兼失，荊、揚號令千里而近，民戶着籍不盈三萬。陳祖因而取之，蓋兵力單微也。比於高宗，江州守長亦僅羈縻，不應徵發，鎮將屯討，悉仰禁兵。於是大增六騎游擊（大建六年），眾建雲旗義士（七年），而舟師果修，所向奏捷。然瘡痍未復，輒謀彭、汴，清口之殲，將士三萬。由是江右尋亡，南師不競。閱武於大壯之觀，陳於玄武之湖，雖曰步騎十萬、樓艦五百，僅足緣江防守，台內空虛矣。後主荒怠，責軍人之徵，以修宮室（舊制軍人無關市之徵，至是倍責之。）；奪故將之兵，以配文吏（時孔范用事，於帝前誹薄諸將，自是將帥微有過失，即奪其兵分配文吏。奪任忠部曲以配范，故章華上書曰：老臣宿將，棄之草莽。）。至禎明末，徵兵吳會而邊鎮遂虛。施文慶赴江州，配兵二千，京師戒嚴，則恐廢其述職。衰弱之積，殆此極矣！隋師大至，江中無一斗船。自謂齊兵三來，周師再來，無不摧敗，曾不為備，賦詩飲酒不罷。隋師至而陳亡。