zhōu mù wáng shí, xī jí zhī guó yǒu huà rén lái, rù shuǐ huǒ, guàn jīn shí fǎn shān chuān, yí chéng yì chéng xū bù zhuì, chù shí bù ài. qiān biàn wàn huà, bù kě qióng jí. jì yǐ biàn wù zhī xíng, yòu qiě yì rén zhī lǜ. mù wáng jìng zhī ruò shén, shì zhī ruò jūn. tuī lù qǐn yǐ jū zhī, yǐn sān shēng yǐ jìn zhī, xuǎn nǚ lè yǐ yú zhī. huà rén yǐ wéi wáng zhī gōng shì bēi lòu ér bù kě chù, wáng zhī chú zhuàn xīng lóu ér bù kě xiǎng, wáng zhī pín yù shān è ér bù kě qīn. mù wáng nǎi wèi zhī gǎi zhù. tǔ mù zhī gōng, zhě è zhī sè, wú yí qiǎo yān. wǔ fǔ wèi xū, ér tái shǐ chéng. qí gāo qiān rèn, lín zhōng nán zhī shàng, hào yuē zhōng tiān zhī tái. jiǎn zhèng wèi zhī chǔ zǐ é miáo mí màn zhě, shī fāng zé, zhèng é méi, shè jī ěr, yī ā xī, yè qí wán, fěn bái dài hēi, pèi yù huán, zá zhǐ ruò yǐ mǎn zhī, zòu chéng yún liù yíng jiǔ sháo chén lù yǐ lè zhī. yuè yuè xiàn yù yī, dàn dàn jiàn yù shí. huà rén yóu bù shě rán, bù dé yǐ ér lín zhī.
周穆王时,西极之国有化人来,入水火,贯金石;反山川,移城邑;乘虚不坠,触实不硋。千变万化,不可穷极。既已变物之形,又且易人之虑。穆王敬之若神,事之若君。推路寝以居之,引三牲以进之,选女乐以娱之。化人以为王之宫室卑陋而不可处,王之厨馔腥蝼而不可飨,王之嫔御膻恶而不可亲。穆王乃为之改筑。土木之功,赭垩之色,无遗巧焉。五府为虚,而台始成。其高千仞,临终南之上,号曰中天之台。简郑、卫之处子娥媌靡曼者,施芳泽,正蛾眉,设笄珥,衣阿锡,曳齐纨,粉白黛黑,佩玉环,杂芷若以满之,奏《承云》、《六莹》、《九韶》、《晨露》以乐之。月月献玉衣,旦旦荐玉食。化人犹不舍然,不得已而临之。
jū wáng jǐ hé, yè wáng tóng yóu. wáng zhí huà rén zhī qū, téng ér shàng zhě, zhōng tiān nǎi zhǐ. jì jí huà rén zhī gōng. huà rén zhī gōng, gòu yǐ jīn yín, luò yǐ zhū yù chū yún yǔ zhī shàng ér bù zhī xià zhī jù, wàng zhī ruò tún yún yān. ěr mù suǒ guān tīng, bí kǒu suǒ nà cháng, jiē fēi rén jiān zhī yǒu. wáng shí yǐ wéi qīng dōu zǐ wēi jūn tiān guǎng yuè, dì zhī suǒ jū. wáng fǔ ér shì zhī, qí gōng xiè ruò lěi kuài jī sū yān. wáng zì yǐ jū shù shí nián bù sī qí guó yě. huà rén fù yè wáng tóng yóu, suǒ jí zhī chù, yǎng bú jiàn rì yuè, fǔ bú jiàn hé hǎi. guāng yǐng suǒ zhào, wáng mù xuàn bù néng dé shì yīn xiǎng suǒ lái, wáng ěr luàn bù néng dé tīng. bǎi hái liù cáng, jì ér bù níng. yì mí jīng sàng, qǐng huà rén qiú hái. huà rén yí zhī, wáng ruò yǔn xū yān. jì wù, suǒ zuò yóu xiàng zhě zhī chù, shì yù yóu xiàng zhě zhī rén. shì qí qián, zé jiǔ wèi qīng, yáo wèi fèi. wáng wèn suǒ cóng lái. zuǒ yòu yuē:" wáng mò cún ěr."
居亡几何,谒王同游。王执化人之袪,腾而上者,中天乃止。暨及化人之宫。化人之宫,构以金银,络以珠玉;出云雨之上而不知下之据,望之若屯云焉。耳目所观听,鼻口所纳尝,皆非人间之有。王实以为清都、紫微、钧天、广乐,帝之所居。王俯而视之,其宫榭若累块积苏焉。王自以居数十年不思其国也。化人复谒王同游,所及之处,仰不见日月,俯不见河海。光影所照,王目眩不能得视;音响所来,王耳乱不能得听。百骸六藏,悸而不凝。意迷精丧,请化人求还。化人移之,王若殒虚焉。既寤,所坐犹向者之处,侍御犹向者之人。视其前,则酒未清,肴未昲。王问所从来。左右曰:“王默存耳。”
yóu cǐ mù wáng zì shī zhě sān yuè ér fù. gèng wèn huà rén. huà rén yuē:" wú yǔ wáng shén yóu yě, xíng xī dòng zāi? qiě nǎng zhī suǒ jū, xī yì wáng zhī gōng? nǎng zhī suǒ yóu, xī yì wáng zhī pǔ? wáng xián héng yǒu, yí zàn wáng. biàn huà zhī jí, xú jí zhī jiān, kě jǐn mó zāi?" wáng dà yuè. bù xù guó shì, bù lè chén qiè, sì yì yuǎn yóu. mìng jià bā jùn zhī chéng, yòu fú huá liú ér zuǒ lǜ ěr, yòu cān chì jì ér zuǒ bái jiǎn mù, zhǔ chē zé zào fù wèi yù, lí lí wèi yòu cì chē zhī chéng, yòu fú qú huáng ér zuǒ yú lún, zuǒ cān dào lí ér yòu shān zǐ, bǎi yāo zhǔ chē, cān bǎi wèi yù, bēn róng wèi yòu. chí qū qiān lǐ, zhì yú jù sōu shì zhī guó. jù sōu shì nǎi xiàn bái hú zhī xuè yǐ yǐn wáng, jù niú mǎ zhī dòng yǐ xǐ wáng zhī zú, jí èr chéng zhī rén. yǐ yǐn ér xíng, suì sù yú kūn lún zhī ā, chì shuǐ zhī yáng. bié rì shēng yú kūn lún zhī qiū, yǐ guān huáng dì zhī gōng, ér fēng zhī yǐ yí hòu shì. suì bīn yú xī wáng mǔ, shāng yú yáo chí zhī shàng. xī wáng mǔ wèi wáng yáo, wáng hé zhī, qí cí āi yān. xī guān rì zhī suǒ rù, yī rì xíng wàn lǐ. wáng nǎi tàn yuē:" wū hū! yǔ yī rén bù yíng yú dé ér xié yú lè, hòu shì qí zhuī shù wú guò hū!"
由此穆王自失者三月而复。更问化人。化人曰:“吾与王神游也,形奚动哉?且曩之所居,奚异王之宫?曩之所游,奚异王之圃?王闲恒有,疑暂亡。变化之极,徐疾之间,可尽模哉?”王大悦。不恤国事,不乐臣妾,肆意远游。命驾八骏之乘,右服骅骝而左绿耳,右骖赤骥而左白[减木],主车则造父为御,离离为右;次车之乘,右服渠黄而左逾轮,左骖盗骊而右山子,柏夭主车,参百为御,奔戎为右。驰驱千里,至于巨蒐氏之国。巨蒐氏乃献白鹄之血以饮王,具牛马之湩以洗王之足,及二乘之人。已饮而行,遂宿于昆仑之阿,赤水之阳。别日升于昆仑之丘,以观黄帝之宫,而封之以诒后世。遂宾于西王母,觞于瑶池之上。西王母为王谣,王和之,其辞哀焉。西观日之所入,一日行万里。王乃叹曰:“於乎!予一人不盈于德而谐于乐,后世其追数吾过乎!”
mù wáng jǐ shén rén zāi! néng qióng dāng shēn zhī lè, yóu bǎi nián nǎi cú, shì yǐ wéi dēng jiǎ yān.
穆王几神人哉!能穷当身之乐,犹百年乃徂,世以为登假焉。
lǎo chéng zi xué huàn yú yǐn wén xiān shēng, sān nián bù gào. lǎo chéng zi qǐng qí guò ér qiú tuì. yǐn wén xiān shēng yī ér jìn zhī yú shì, píng zuǒ yòu ér yǔ zhī yán yuē:" xī lǎo dān zhī cú xī yě, gù ér gào yǔ yuē: yǒu shēng zhī qì, yǒu xíng zhī zhuàng, jǐn huàn yě. zào huà zhī suǒ shǐ, yīn yáng zhī suǒ biàn zhě, wèi zhī shēng, wèi zhī sǐ. qióng shù dá biàn, yīn xíng yí yì zhě, wèi zhī huà, wèi zhī huàn. zào wù zhě qí qiǎo miào, qí gōng shēn, gù nán qióng nán zhōng. yīn xíng zhě qí qiǎo xiǎn, qí gōng qiǎn, gù suí qǐ suí miè. zhī huàn huà zhī bù yì shēng sǐ yě, shǐ kě yǔ xué huàn yǐ. wú yǔ rǔ yì huàn yě, xī xū xué zāi?" lǎo chéng zi guī, yòng yǐn wén xiān shēng zhī yán shēn sī sān yuè, suì néng cún wáng zì zài, fān xiào sì shí dōng qǐ léi, xià zào bīng fēi zhě zǒu, zǒu zhě fēi. zhōng shēn bù zhù qí shù, gù shì mò chuán yān. zi liè zǐ yuē:" shàn wèi huà zhě, qí dào mì yōng, qí gōng tóng rén. wǔ dì zhī dé, sān wáng zhī gōng, wèi bì jǐn zhì yǒng zhī lì, huò yóu huà ér chéng. shú cè zhī zāi?"
老成子学幻于尹文先生,三年不告。老成子请其过而求退。尹文先生揖而进之于室,屏左右而与之言曰:“昔老聃之徂西也,顾而告予曰:有生之气,有形之状,尽幻也。造化之所始,阴阳之所变者,谓之生,谓之死。穷数达变,因形移易者,谓之化,谓之幻。造物者其巧妙,其功深,固难穷难终。因形者其巧显,其功浅,故随起随灭。知幻化之不异生死也,始可与学幻矣。吾与汝亦幻也,奚须学哉?”老成子归,用尹文先生之言深思三月,遂能存亡自在,憣校四时;冬起雷,夏造冰;飞者走,走者飞。终身不箸其术,故世莫传焉。子列子曰:“善为化者,其道密庸,其功同人。五帝之德,三王之功,未必尽智勇之力,或由化而成。孰测之哉?”
jué yǒu bā zhēng, mèng yǒu liù hòu. xī wèi bā zhēng? yī yuē gù, èr yuē wèi, sān yuē dé, sì yuē sàng, wǔ yuē āi, liù yuē lè, qī yuē shēng, bā yuē sǐ. cǐ zhě bā zhēng, xíng suǒ jiē yě. xī wèi liù hòu? yī yuē zhèng mèng, èr yuē wù mèng, sān yuē sī mèng, sì yuē wù mèng, wǔ yuē xǐ mèng, liù yuē jù mèng. cǐ liù zhě, shén suǒ jiāo yě.
觉有八征,梦有六候。奚谓八征?一曰故,二曰为,三曰得,四曰丧,五曰哀,六曰乐,七曰生,八曰死。此者八征,形所接也。奚谓六候?一曰正梦,二曰蘁梦,三曰思梦,四曰寤梦,五曰喜梦,六曰惧梦。此六者,神所交也。
bù shí gǎn biàn zhī suǒ qǐ zhě, shì zhì zé huò qí suǒ yóu rán shí gǎn biàn zhī suǒ qǐ zhě, shì zhì zé zhī qí suǒ yóu rán. zhī qí suǒ yóu rán, zé wú suǒ dá. yī tǐ zhī yíng xū xiāo xī, jiē tōng yú tiān dì, yīng yú wù lèi. gù yīn qì zhuàng, zé mèng shè dà shuǐ ér kǒng jù yáng qì zhuàng, zé mèng shè dà huǒ ér fán ruò yīn yáng jù zhuàng, zé mèng shēng shā. shén bǎo zé mèng yǔ, shén jī zé mèng qǔ. shì yǐ yǐ fú xū wèi jí zhě, zé mèng yáng yǐ chén shí wèi jí zhě, zé mèng nì. jí dài ér qǐn, zé mèng shé fēi niǎo xián fā, zé mèng fēi. jiāng yīn mèng huǒ, jiāng jí mèng shí. yǐn jiǔ zhě yōu, gē wǔ zhě kū.
不识感变之所起者,事至则惑其所由然;识感变之所起者,事至则知其所由然。知其所由然,则无所怛。一体之盈虚消息,皆通于天地,应于物类。故阴气壮,则梦涉大水而恐惧;阳气壮,则梦涉大火而燔爇;阴阳俱壮,则梦生杀。甚饱则梦与,甚饥则梦取。是以以浮虚为疾者,则梦扬;以沉实为疾者,则梦溺。藉带而寝,则梦蛇;飞鸟衔发,则梦飞。将阴梦火,将疾梦食。饮酒者忧,歌舞者哭。
zi liè zǐ yuē:" shén yù wèi mèng, xíng jiē wèi shì. gù zhòu xiǎng yè mèng, shén xíng suǒ yù. gù shén níng zhě xiǎng mèng zì xiāo. xìn jué bù yǔ, xìn mèng bù dá, wù huà zhī wǎng lái zhě yě. gǔ zhī zhēn rén, qí jué zì wàng, qí qǐn bù mèng, jǐ xū yǔ zāi?"
子列子曰:“神遇为梦,形接为事。故昼想夜梦,神形所遇。故神凝者想梦自消。信觉不语,信梦不达,物化之往来者也。古之真人,其觉自忘,其寝不梦,几虚语哉?”
xī jí zhī nán yú yǒu guó yān, bù zhī jìng jiè zhī suǒ jiē, míng gǔ mǎng zhī guó. yīn yáng zhī qì suǒ bù jiāo, gù hán shǔ wáng biàn rì yuè zhī guāng suǒ bù zhào, gù zhòu yè wáng biàn. qí mín bù shí bù yī ér duō mián. wǔ xún yī jiào, yǐ mèng zhōng suǒ wéi zhě shí, jué zhī suǒ jiàn zhě wàng.
西极之南隅有国焉,不知境界之所接,名古莽之国。阴阳之气所不交,故寒暑亡辨;日月之光所不照,故昼夜亡辨。其民不食不衣而多眠。五旬一觉,以梦中所为者实,觉之所见者妄。
sì hǎi zhī qí, wèi zhōng yāng zhī guó, kuà hé nán běi, yuè dài dōng xī, wàn yǒu yú lǐ. qí yīn yáng zhī shěn duó, gù yī hán yī shǔ hūn míng zhī fēn chá, gù yī zhòu yī yè. qí mín yǒu zhì yǒu yú. wàn wù zī zhí, cái yì duō fāng. yǒu jūn chén xiāng lín, lǐ fǎ xiāng chí. qí suǒ yún wéi bù kě chēng jì. yī jiào yī mèi, yǐ wéi jué zhī suǒ wéi zhě shí, mèng zhī suǒ jiàn zhě wàng.
四海之齐,谓中央之国,跨河南北,越岱东西,万有馀里。其阴阳之审度,故一寒一暑;昏明之分察,故一昼一夜。其民有智有愚。万物滋殖,才艺多方。有君臣相临,礼法相持。其所云为不可称计。一觉一寐,以为觉之所为者实,梦之所见者妄。
dōng jí zhī běi yú yǒu guó, yuē fù luò zhī guó. qí tǔ qì cháng yù, rì yuè yú guāng zhī zhào, qí tǔ bù shēng jiā miáo. qí mín shí cǎo gēn mù shí, bù zhī huǒ shí, xìng gāng hàn, qiáng ruò xiāng jí, guì shèng ér bù shàng yì duō chí bù, shǎo xiū xī, cháng jué ér bù mián.
东极之北隅有国,曰阜落之国。其土气常燠,日月馀光之照,其土不生嘉苗。其民食草根木实,不知火食,性刚悍,强弱相藉,贵胜而不尚义;多驰步,少休息,常觉而不眠。
zhōu zhī yǐn shì dà zhì chǎn, qí xià qù yì zhě qīn chén hūn ér fú xī. yǒu lǎo yì fū, jīn lì jié yǐ, ér shǐ zhī mí qín. zhòu zé shēn hū ér jí shì, yè zé hūn bèi ér shú mèi. jīng shén huāng sàn, xī xī mèng wèi guó jūn. jū rén mín zhī shàng, zǒng yī guó zhī shì. yóu yàn gōng guàn, zì yì suǒ yù, qí lè wú bǐ. jué zé fù yì. rén yǒu wèi yù qí qín zhě, yì fū yuē:" rén shēng bǎi nián, zhòu yè gè fēn. wú zhòu wèi pū lǔ, kǔ zé kǔ yǐ yè wéi rén jūn, qí lè wú bǐ. hé suǒ yuàn zāi?"
周之尹氏大治产,其下趣役者侵晨昏而弗息。有老役夫,筋力竭矣,而使之弥勤。昼则呻呼而即事,夜则昏惫而熟寐。精神荒散,昔昔梦为国君。居人民之上,总一国之事。游燕宫观,恣意所欲,其乐无比。觉则复役。人有慰喻其懃者,役夫曰:“人生百年,昼夜各分。吾昼为仆虏,苦则苦矣;夜为人君,其乐无比。何所怨哉?”
yǐn shì xīn yíng shì shì, lǜ zhōng jiā yè, xīn xíng jù pí, yè yì hūn bèi ér mèi. xī xī mèng wéi rén pū, qū zǒu zuò yì, wú bù wéi yě shù mà zhàng tà, wú bù zhì yě. mián zhōng án yì shēn hū, chè dàn xī yān. yǐn shì bìng zhī, yǐ fǎng qí yǒu. yǒu yuē:" ruò wèi zú róng shēn, zī cái yǒu yú, shèng rén yuǎn yǐ. yè mèng wèi pū, kǔ yì zhī fù, shù zhī cháng yě. ruò yù jué mèng jiān zhī, qǐ kě dé xié?" yǐn shì wén qí yǒu yán, kuān qí yì fū zhī chéng, jiǎn jǐ sī lǜ zhī shì, jí bìng shǎo jiàn.
尹氏心营世事,虑钟家业,心形俱疲,夜亦昏惫而寐。昔昔梦为人仆,趋走作役,无不为也;数骂杖挞,无不至也。眠中啽呓呻呼,彻旦息焉。尹氏病之,以访其友。友曰:“若位足荣身,资财有馀,胜人远矣。夜梦为仆,苦逸之复,数之常也。若欲觉梦兼之,岂可得邪?”尹氏闻其友言,宽其役夫之程,减己思虑之事,疾并少间。
zhèng rén yǒu xīn yú yě zhě, yù hài lù, yù ér jī zhī, bì zhī. kǒng rén jiàn zhī yě, jù ér cáng zhū huáng zhōng, fù zhī yǐ jiāo, bù shèng qí xǐ. é ér yí qí suǒ cáng zhī chù, suì yǐ wéi mèng yān. shùn tú ér yǒng qí shì. bàng rén yǒu wén zhě, yòng qí yán ér qǔ zhī. jì guī, gào qí shì rén yuē:" xiàng xīn zhě mèng dé lù ér bù zhī qí chù wú jīn dé zhī, bǐ zhí zhēn mèng yǐ." shì rén yuē:" ruò jiāng shì mèng jiàn xīn zhě zhī dé lù xié? jù yǒu xīn zhě xié? jīn zhēn dé lù, shì ruò zhī mèng zhēn xié?" fū yuē:" wú jù dé lù, hé yòng zhī bǐ mèng wǒ mèng xié?" xīn zhě zhī guī, bù yàn shī lù, qí yè zhēn mèng cáng zhī zhī chù, yòu mèng dé zhī zhī zhǔ. shuǎng dàn, àn suǒ mèng ér xún dé zhī. suì sòng ér zhēng zhī, guī zhī shì shī.
郑人有薪于野者,遇骇鹿,御而击之,毙之。恐人见之也,遽而藏诸隍中,覆之以蕉,不胜其喜。俄而遗其所藏之处,遂以为梦焉。顺途而咏其事。傍人有闻者,用其言而取之。既归,告其室人曰:“向薪者梦得鹿而不知其处;吾今得之,彼直真梦矣。”室人曰:“若将是梦见薪者之得鹿邪?讵有薪者邪?今真得鹿,是若之梦真邪?”夫曰:“吾据得鹿,何用知彼梦我梦邪?”薪者之归,不厌失鹿,其夜真梦藏之之处,又梦得之之主。爽旦,案所梦而寻得之。遂讼而争之,归之士师。
shì shī yuē:" ruò chū zhēn dé lù, wàng wèi zhī mèng zhēn mèng dé lù, wàng wèi zhī shí. bǐ zhēn qǔ ruò lù, ér yǔ ruò zhēng lù. shì rén yòu wèi mèng rèn rén lù, wú rén dé lù. jīn jù yǒu cǐ lù, qǐng èr fēn zhī."
士师曰:“若初真得鹿,妄谓之梦;真梦得鹿,妄谓之实。彼真取若鹿,而与若争鹿。室人又谓梦认人鹿,无人得鹿。今据有此鹿,请二分之。”
yǐ wén zhèng jūn. zhèng jūn yuē:" xī! shì shī jiāng fù mèng fēn rén lù hū?" fǎng zhī guó xiāng. guó xiāng yuē:" mèng yǔ bù mèng, chén suǒ bù néng biàn yě. yù biàn jué mèng, wéi huáng dì kǒng qiū. jīn wáng huáng dì kǒng qiū, shú biàn zhī zāi? qiě xún shì shī zhī yán kě yě."
以闻郑君。郑君曰:“嘻!士师将复梦分人鹿乎?”访之国相。国相曰:“梦与不梦,臣所不能辨也。欲辨觉梦,唯黄帝、孔丘。今亡黄帝、孔丘,孰辨之哉?且恂士师之言可也。”
sòng yáng lǐ huá zi zhōng nián bìng wàng, cháo qǔ ér xī wàng, xī yǔ ér cháo wàng zài tú zé wàng xíng, zài shì zé wàng zuò jīn bù shí xiān, hòu bù shí jīn. hé shì dú zhī. yè shǐ ér bo zhī, fú zhàn yè wū ér dǎo zhī, fú jìn yè yī ér gōng zhī, fú yǐ.
宋阳里华子中年病忘,朝取而夕忘,夕与而朝忘;在途则忘行,在室则忘坐;今不识先,后不识今。阖室毒之。谒史而卜之,弗占;谒巫而祷之,弗禁;谒医而攻之,弗已。
lǔ yǒu rú shēng zì méi néng zhì zhī, huá zi zhī qī zǐ yǐ jū chǎn zhī bàn qǐng qí fāng. rú shēng yuē:" cǐ gù fēi guà zhào zhī suǒ zhàn, fēi qí qǐng zhī suǒ dǎo, fēi yào shí zhī suǒ gōng. wú shì huà qí xīn, biàn qí lǜ, shù jī qí chōu hū!" yú shì shì lù zhī, ér qiú yī jī zhī, ér qiú shí yōu zhī, ér qiú míng. rú shēng xīn rán gào qí zǐ yuē:" jí kě yǐ yě. rán wú zhī fāng mì, chuán shì bù yǐ gào rén. shì píng zuǒ yòu, dú yǔ jū shì qī rì." cóng zhī. mò zhī qí suǒ shī wéi yě, ér jī nián zhī jí yī zhāo dōu chú.
鲁有儒生自媒能治之,华子之妻子以居产之半请其方。儒生曰:“此固非卦兆之所占,非祈请之所祷,非药石之所攻。吾试化其心,变其虑,庶几其瘳乎!”于是试露之,而求衣;饥之,而求食;幽之,而求明。儒生欣然告其子曰:“疾可已也。然吾之方密,传世不以告人。试屏左右,独与居室七日。”从之。莫知其所施为也,而积年之疾一朝都除。
huá zi jì wù, nǎi dà nù, chù qī fá zi, cāo gē zhú rú shēng. sòng rén zhí ér wèn qí yǐ. huá zǐ yuē:" nǎng wú wàng yě, dàng dàng rán bù jué tiān dì zhī yǒu wú. jīn dùn shí jì wǎng, shù shí nián lái cún wáng dé shī āi yuè hào wù, rǎo rǎo wàn xù qǐ yǐ. wú kǒng jiāng lái zhī cún wáng dé shī āi yuè hào wù zhī luàn wú xīn rú cǐ yě, xū yú zhī wàng, kě fù dé hū?" zǐ gòng wén ér guài zhī, yǐ gào kǒng zǐ. kǒng zǐ yuē:" cǐ fēi rǔ suǒ jí hū!" gù wèi yán huí jì zhī.
华子既悟,乃大怒,黜妻罚子,操戈逐儒生。宋人执而问其以。华子曰:“曩吾忘也,荡荡然不觉天地之有无。今顿识既往,数十年来存亡、得失、哀乐、好恶,扰扰万绪起矣。吾恐将来之存亡、得失、哀乐、好恶之乱吾心如此也,须臾之忘,可复得乎?”子贡闻而怪之,以告孔子。孔子曰:“此非汝所及乎!”顾谓颜回纪之。
qín rén féng shì yǒu zi, shǎo ér huì, jí zhuàng ér yǒu mí wǎng zhī jí. wén gē yǐ wéi kū, shì bái yǐ wéi hēi, xiǎng xiāng yǐ wéi xiǔ, cháng gān yǐ wéi kǔ, xíng fēi yǐ wéi shì: yì zhī suǒ zhī, tiān dì sì fāng, shuǐ huǒ hán shǔ, wú bù dǎo cuò zhě yān.
秦人逢氏有子,少而惠,及壮而有迷罔之疾。闻歌以为哭,视白以为黑,飨香以为朽,尝甘以为苦,行非以为是:意之所之,天地、四方,水火、寒暑,无不倒错者焉。
yáng shì gào qí fù yuē:" lǔ zhī jūn zǐ duō shù yì, jiāng néng yǐ hū. rǔ xī bù fǎng yān?"
杨氏告其父曰:“鲁之君子多术艺,将能已乎。汝奚不访焉?”
qí fù zhī lǔ. guò chén, yù lǎo dān, yīn gào qí zi zhī zhèng.
其父之鲁。过陈,遇老聃,因告其子之证。
lǎo dān yuē:" rǔ yōng zhī rǔ zi zhī mí hū? jīn tiān xià zhī rén jiē huò yú shì fēi, hūn yú lì hài. tóng jí zhě duō, gù mò yǒu jué zhě. qiě yī shēn zhī mí bù zú qīng yī jiā, yī jiā zhī mí bù zú qīng yī xiāng, yī xiāng zhī mí bù zú qīng yī guó, yī guó zhī mí bù zú qīng tiān xià. tiān xià jǐn mí, shú qīng zhī zāi? xiàng shǐ tiān xià zhī rén qí xīn jǐn rú rǔ zi, rǔ zé fǎn mí yǐ. āi yuè shēng sè chòu wèi shì fēi, shú néng zhèng zhī? qiě wú zhī yán wèi bì fēi mí, ér kuàng lǔ zhī jūn zǐ mí zhī yóu zhě, yān néng jiě rén zhī mí zāi? róng rǔ zhī liáng, bù ruò chuán guī yě."
老聃曰:“汝庸知汝子之迷乎?今天下之人皆惑于是非,昏于利害。同疾者多,固莫有觉者。且一身之迷不足倾一家,一家之迷不足倾一乡,一乡之迷不足倾一国,一国之迷不足倾天下。天下尽迷,孰倾之哉?向使天下之人其心尽如汝子,汝则反迷矣。哀乐、声色、臭味、是非,孰能正之?且吾之言未必非迷,而况鲁之君子迷之邮者,焉能解人之迷哉?荣汝之粮,不若遄归也。”
yàn rén shēng yú yàn, cháng yú chǔ, jí lǎo ér huán běn guó. guò jìn guó, tóng háng zhě kuáng zhī, zhǐ chéng yuē:" cǐ yān guó zhī chéng." qí rén qiǎo rán biàn róng. zhǐ shè yuē:" cǐ ruò lǐ zhī shè." nǎi kuì rán ér tàn. zhǐ shě yuē:" cǐ ruò xiān rén zhī lú." nǎi juān rán ér qì. zhǐ lǒng yuē:" cǐ ruò xiān rén zhī zhǒng." qí rén kū bù zì jīn. tóng háng zhě yǎ rán dà xiào, yuē:" yǔ xī dài ruò, cǐ jìn guó ěr." qí rén dà cán. jí zhì yàn, zhēn jiàn yān guó zhī chéng shè, zhēn jiàn xiān rén zhī lú zhǒng, bēi xīn gèng wēi.
燕人生于燕,长于楚,及老而还本国。过晋国,同行者诳之,指城曰:“此燕国之城。”其人愀然变容。指社曰:“此若里之社。”乃喟然而叹。指舍曰:“此若先人之庐。”乃涓然而泣。指垄曰:“此若先人之冢。”其人哭不自禁。同行者哑然大笑,曰:“予昔绐若,此晋国耳。”其人大惭。及至燕,真见燕国之城社,真见先人之庐冢,悲心更微。