strong qī xiāng yú diāo shāng shòu fá shī jiāo nǚ guǎ fù hū yuān strong
欺鄉愚刁商受罰 失嬌女寡婦呼冤

qiě shuō lǐ gōng jiù zài lǚ jiā chē diàn shàng le jiào, yí lù qí luó sǎn shàn de bǎi kāi zhí shì jìn chéng. zài shū yuàn nèi zàn ān gōng guǎn, chuán yù shū lì rén děng, xīn shuǐ yī qiè dōu wú yōng gōng gěi. xuǎn le jí rì, jiē yìn jìn shǔ, suàn jiāo dài chá cāng kù jì mén diǎn mǎo yè miào niān xiāng máng le hǎo jǐ rì.
且說李公就在呂家車店上了轎，一路旗鑼傘扇的擺開執事進城。在書院內暫安公館，傳諭書吏人等，薪水一切都毋庸供給。選了吉日，接印進署，算交代、查倉庫、祭門、點卯、謁廟、拈香、忙了好幾日。

zhè yì tiān, yuè shì chéng yuán, bìng bài tóng chéng wén wǔ. fāng yào huí shǔ, zǒu guò dà jiē, hū jiàn qián miàn wéi zhe yī qún rén, lǐ gōng biàn jiào tíng jiào, fēn fù zhí rì chà chá míng huí fù.
這一天，閱視城垣，並拜同城文武。方要回署，走過大街，忽見前面圍着一群人，李公便叫停轎，吩咐值日差查明回復。

chāi rén qù chá le. huí lái shuō shì qián pù nèi yīn duì huàn yín liǎng kǒu jué dǎ jià. lǐ gōng biàn jiào jiāng liǎng zào yì qǐ chuán lái. shǎo qǐng, biàn jiàn chāi yì zài rén cóng zhōng lā chū liǎng gè rén. yī gè yǒu liù shí lái nián jì, shì xiāng nóng mó yàng yī gè sān shí suì guāng jǐng, chuān zhe huī bù dà pí ǎo, qīng bù kǎn jiān, suī shì shēng yì rén dǎ bàn, què zhǎng dé shí fēn xiōng hěn, méi mù jiān shàng dài nù qì. chāi yì guì bǐng: zhè jiù shì pù zhǎng. liǎng rén qí zài jiào qián guì xià. lǐ gōng wèn dào: nǐ zhè qián pù shén me zì hào? dōng jiā shì shuí? nǐ jiào shén me míng zì?
差人去查了。回來說是錢鋪內因兌換銀兩口角打架。李公便叫將兩造一起傳來。少頃，便見差役在人叢中拉出兩個人。一個有六十來年紀，是鄉農模樣；一個三十歲光景，穿着灰布大皮襖，青布坎肩，雖是生意人打扮，卻長得十分兇狠，眉目間尚帶怒氣。差役跪稟：「這就是鋪掌。」兩人齊在轎前跪下。李公問道：「你這錢鋪什麼字號？東家是誰？你叫什麼名字？」

nà pù zhǎng dào: xiǎo rén lù wàn chūn, xiǎo zì hào hé shēng yǒng. dōng jiā shì xiǎo rén de tóng táng xiōng dì lù yǒng chūn, xiàn rèn hù bù sī wù tīng. lǐ gōng tīng bà, jiāng liǎn yī chén, shuō: guài bù dé, zhè yàng dà shì lì. biàn wèn dào: nǐ zuò mǎi mài, qǐ bù zhī dào hé qì shēng cái, zěn me dòng jiù dǎ rén? pù zhǎng dào: xiǎo rén bù gǎn dǎ jià. zhè kè rén lái mài yín zi, yīn tā fèn liàng bù zú, shǎo suàn le èr bǎi qián, tā biàn bù fú, yìng jiāng xiǎo de ōu dǎ. lǐ gōng yòu wèn nà kè rén dào: nǐ shì nǎ lǐ rén? mài yín zi gāi duō gāi shǎo, zì yǒu gōng píng jià qián, zěn me jiù dòng shǒu dǎ rén? nà kè rén dào: xiǎo de jiào zhū shí èr, nán xiāng rén, yīn zhǔ rén jià guī nǚ, jìn chéng zhì mǎi jià zhuāng. zhè èr liǎng yín, shì jiào xiǎo de huàn le qián dài huí qù de, kě hèn zhè pù jiā yìng shuō duǎn píng, yào kòu èr bǎi qián. xiǎo de huí qù zhǔ rén qián zěn me jiāo dài? yīn cǐ xiàng tā qǔ huí yuán yín. tā shuō xiǎo de lái jiǎo tā de mǎi mài, jiù gěi xiǎo de yī gè bā zhǎng. pù zhǎng dào: wǒ jǐ shí dǎ nǐ bā zhǎng? lǐ gōng hè dào: bù xǔ duō zuǐ! wǒ qiě wèn nǐ, běn rì yín jià měi liǎng gāi huàn duō shǎo qián? pù zhǎng dào: sān diào èr bǎi. lǐ gōng dào: tā zhè èr liǎng yín zi, nǐ gěi tā duō shǎo qián? pù zhǎng dào: tā de yín bù gòu èr liǎng, gěi tā liù diào èr bǎi qián. lǐ gōng dào: chà duō shǎo? pù zhǎng dào: yī fēn duō. lǐ gōng wēi wēi de xiào dào: chà yī fēn duō, jiù suàn chà èr fēn bà, èr fēn yín jiù zhí èr bǎi qián, zhè shì nǐ dìng de jià qián. jiào chāi yì jiāng yuán yín qǔ lái. chāi yì lǐng mìng, dào guì shàng jiāng zhū shí èr de yuán yín qǔ dào. lǐ gōng jiē lái yī kàn, gòng shì liǎng kuài zú sè wén yín, wèn zhū shí èr dào: zhè shì nǐ yuán yín ma? dá dào: shì. yòu jiào ná tiān píng lái, dāng miàn píng zhǔn, què shì zú zú de èr liǎng, yī fēn bù chà. lǐ gōng jiào pù zhǎng qīn zì guò mù. pù zhǎng zì zhī lǐ duǎn, zhǎng dé mǎn miàn tōng hóng, guì xià kē tóu dào: shì xiǎo de bú shì, yī shí kàn cuò le fá mǎ, qíng yuàn zhào èr liǎng suàn jié tā. lǐ gōng hè dào: hǎo hēi xīn nú cái! jiù shì shǎo èr fēn, yě bù yīng kòu tā zhè xǔ duō qián, jīn nǐ qíng yuàn zhào èr liǎng suàn, wǒ zhǐ yào suàn yī liǎng jiǔ qián bā fēn, zhào nǐ dìng de jià qián, yī bǎi qián yī fēn mài gěi nǐ. kuài qù suàn lái, gāi duō shǎo qián, zài běn xiàn miàn qián diǎn fù, ruò yǒu yī zì zhī wú, běn xiàn jiù bàn nǐ gè pán kè qióng mín, chóng chóng de dǎ nǐ yī dùn, zài xíng fá nǐ!
那鋪掌道：「小人陸萬春，小字號『合生永』。東家是小人的同堂兄弟陸永春，現任戶部司務廳。」李公聽罷，將臉一沉，說：「怪不得，這樣大勢力。」便問道：「你做買賣，豈不知道和氣生財，怎麼動就打人？」鋪掌道：「小人不敢打架。這客人來賣銀子，因他分量不足，少算了二百錢，他便不服，硬將小的歐打。」李公又問那客人道：「你是哪裡人？賣銀子該多該少，自有公平價錢，怎麼就動手打人？」那客人道：「小的叫朱十二，南鄉人，因主人嫁閨女，進城置買嫁妝。這二兩銀，是叫小的換了錢帶回去的，可恨這鋪家硬說短平，要扣二百錢。小的回去主人前怎麼交代？因此向他取回原銀。他說小的來攪他的買賣，就給小的一個巴掌。」鋪掌道：「我幾時打你巴掌？」李公喝道：「不許多嘴！我且問你，本日銀價每兩該換多少錢？」鋪掌道：「三吊二百。」李公道：「他這二兩銀子，你給他多少錢？」鋪掌道：「他的銀不夠二兩，給他六吊二百錢。」李公道：「差多少？」鋪掌道：「一分多。」李公微微的笑道：「差一分多，就算差二分罷，二分銀就值二百錢，這是你定的價錢。」叫差役將原銀取來。差役領命，到柜上將朱十二的原銀取到。李公接來一看，共是兩塊足色紋銀，問朱十二道：「這是你原銀嗎？」答道：「是。」又叫拿天平來，當面平準，卻是足足的二兩，一分不差。李公叫鋪掌親自過目。鋪掌自知理短，漲得滿面通紅，跪下磕頭道：「是小的不是，一時看錯了砝碼，情願照二兩算結他。」李公喝道：「好黑心奴才！就是少二分，也不應扣他這許多錢，今你情願照二兩算，我只要算一兩九錢八分，照你定的價錢，一百錢一分賣給你。快去算來，該多少錢，在本縣面前點付，若有一字支吾，本縣就辦你個盤刻窮民，重重的打你一頓，再行罰你！」

nà pù zhǎng wú huà kě shuō, bù gǎn qiáng biàn, zhǐ de dào guì shàng diǎn le qián, dào jiào qián jiāo fù.
那鋪掌無話可說，不敢強辯，只得到柜上點了錢，到轎前交付。

lǐ gōng wèn shì duō shǎo, dá dào: èr shí diào. lǐ gōng dào: tài duō. jiào zhū shí èr tuì hái tā èr bǎi, shuō dào: ràng nǐ kòu èr fēn bà. zhū shí èr huān tiān xǐ dì de kē tóu kòu xiè. lǐ gōng duì pù zhǎng dào: yǐ hòu jìn chū zài yào bù gōng bù píng, běn xiàn zì yǒu fǎng wén, jīn qiě ráo nǐ zhè chū cì. pàn duàn yǐ bì, biàn mìng qǐ jiào huí yá. liǎng biān kàn de rén jǐ duàn le jiē, wú bù pāi shǒu chēng kuài. yuán lái zhè qián pù jiù shì lù jiān shēng kāi de, zhàng zhe guān shì, zhuān mén kè xuē shāng mín, qīng chū zhòng rù, rén rén tòng hèn. kě qiǎo yù jiàn lǐ gōng, xiǎo xiǎo chù zhì tā yī fān, zhè yě suàn shì gè bào yīng.
李公問是多少，答道：「二十吊。」李公道：「太多。」叫朱十二退還他二百，說道：「讓你扣二分罷。」朱十二歡天喜地的磕頭叩謝。李公對鋪掌道：「以後進出再要不公不平，本縣自有訪聞，今且饒你這初次。」判斷已畢，便命起轎回衙。兩邊看的人擠斷了街，無不拍手稱快。原來這錢鋪就是陸監生開的，仗着官勢，專門刻削商民，輕出重入，人人痛恨。可巧遇見李公，小小處治他一番，這也算是個報應。

qiě shuō lǐ gōng gāng dào de yá mén, dà táng xià pǎo chū yī gè zhōng nián fù rén, pī sǎn tóu fà, lán yú hū yuān. lǐ gōng jiào zhí rì chà jiē tā de chéng zǐ. tā què bìng méi yǒu chéng cí, yī wèi āi kū, kǒu chēng qīng tiān lǎo yé jiù mìng. lǐ gōng wèn dào: nǐ yǒu shén me yuān wǎng, qiě xì xì de shuō lái. nà fù rén shuāng xī guì xià, gěng yè zhe shuō dào: xiǎo fù rén niáng jia xìng wáng, zhàng fū xìng zhāng, míng jiào zhāng xióng, xiàng yǐ jiào xué guò huó, jīn nián bā yuè jiān shēn gù. xué tú xǔ guó zhēn chéng zhàng fū fā yǐn máng luàn zhī shí, jiāng nǚ ér zhāo mèi guǎi yòu táo pǎo, biàn zhǎo wú zōng. zuó rì zài xī mén wài yù jiàn guó zhēn, gǎn yǔ lǐ lùn, yào zhī nǚ ér xià luò. xǔ guó zhēn tuī wěi bù zhī, fǎn jiāng xiǎo fù rén ōu dǎ, jiāng xiǎo fù rén tóu shàng yín zān qiǎng qù. kě lián xiǎo fù rén méi yǒu ér zi, jiù zhǐ wàng nǚ ér yǎng lǎo. kòu qiú dà lǎo yé zuò zhǔ, tì xiǎo fù rén shēn yuān, jiāng wǒ nǚ ér zhǎo huí, jiù xiǎo fù rén de xìng mìng. shuō bà, kòu tóu bù zhǐ. lǐ gōng wèn dào: nǐ jiā zhù nǎ lǐ? fù rén dào: xī mén nèi chéng gēn. yòu wèn dào: nǐ nǚ ér jīn nián jǐ suì? xǔ pìn rén jiā méi yǒu? fù rén dào: jīn nián shí wǔ suì, hái méi yǒu pó jiā. lǐ gōng dào: nà xǔ guó zhēn jiā zhù nǎ lǐ? yǒu duō dà nián jì? jiā zhōng yǒu shén me rén? fù rén dào: tā shì dōng zhuāng rén, shì wǒ zhàng fū de xué shēng, nián jì yǒu èr shí duō suì. tā jiā méi rén, tā niáng jià zài chéng lǐ wén miào xī jīn dà xiāng jiā. lǐ gōng dào: nǐ nǚ ér guǎi qù yǒu duō shǎo rì zi le? fù rén dào: jiǔ yuè èr shí bā wǒ zhàng fū chū bìn, jiù shì nà yì tiān bù jiàn de. lǐ gōng dào: zěn jiàn dé shì tā guǎi de ne? fù rén dào: nà tiān sòng bìn qù lái, xiǎo fù rén liú tā zhào yǎn zuò fén. yīn nǚ ér dù téng, jiù shì tā zuò chē sòng huí jiā lái. děng xiǎo fù rén huí jiā, nǚ ér tóng tā dōu bù jiàn le, hái tōu qù le xǔ duō dōng xī. lǐ gōng dào: nǐ jiā hái yǒu shén me rén? fù rén dào: zhàng fū qù shì, jiù shèng wǒ mǔ nǚ liǎng kǒu. jīn nǚ ér bèi rén guǎi qù, xiǎo fù rén jiù méi yǒu rén le. shuō bà yòu kū. lǐ gōng dào: nǐ niáng jiā yǒu rén méi yǒu? fù rén dào: wǒ xiōng dì yě sǐ le, hái yǒu zhí zi, zài běi mén lǐ jiǎng jiā bù diàn xué tú. lǐ gōng dào: nǐ nǚ liú bú yào jìn chū yá mén. nǐ qù bǔ zhāng chéng zǐ, jiào nǐ zhí zi bào gào. wǒ tì nǐ zhǎo huí nǚ ér lái jiù shì. nà fù rén kē le gè tóu, kū zhe qù le.
且說李公剛到得衙門，大堂下跑出一個中年婦人，披散頭髮，攔輿呼冤。李公叫值日差接他的呈子。他卻並沒有呈詞，一味哀哭，口稱「青天老爺救命。」李公問道：「你有什麼冤枉，且細細的說來。」那婦人雙膝跪下，哽咽着說道：「小婦人娘家姓王，丈夫姓張，名叫張雄，向以教學過活，今年八月間身故。學徒許國楨乘丈夫發引忙亂之時，將女兒招妹拐誘逃跑，遍找無蹤。昨日在西門外遇見國楨，趕與理論，要知女兒下落。許國楨推委不知，反將小婦人歐打，將小婦人頭上銀簪搶去。可憐小婦人沒有兒子，就指望女兒養老。叩求大老爺做主，替小婦人伸冤，將我女兒找回，救小婦人的性命。」說罷，叩頭不止。李公問道：「你家住哪裡？」婦人道：「西門內城根。」又問道：「你女兒今年幾歲？許聘人家沒有？」婦人道：「今年十五歲，還沒有婆家。」李公道：「那許國楨家住哪裡？有多大年紀？家中有什麼人？」婦人道：「他是東莊人，是我丈夫的學生，年紀有二十多歲。他家沒人，他娘嫁在城裡文廟西金大相家。」李公道：「你女兒拐去有多少日子了？」婦人道：「九月二十八我丈夫出殯，就是那一天不見的。」李公道：「怎見得是他拐的呢？」婦人道：「那天送殯去來，小婦人留他照眼做墳。因女兒肚疼，就是他坐車送回家來。等小婦人回家，女兒同他都不見了，還偷去了許多東西。」李公道：「你家還有什麼人？」婦人道：「丈夫去世，就剩我母女兩口。今女兒被人拐去，小婦人就沒有人了。」說罷又哭。李公道：「你娘家有人沒有？」婦人道：「我兄弟也死了，還有侄子，在北門裡蔣家布店學徒。」李公道：「你女流不要進出衙門。你去補張呈子，叫你侄子報告。我替你找回女兒來就是。」那婦人磕了個頭，哭着去了。

lǐ gōng jìn le zhái mén, dào qiān yā fáng zuò xià. chī guò fàn, jiàn mén shàng sòng jìn juǎn lái.
李公進了宅門，到籤押房坐下。吃過飯，見門上送進捲來。

lǐ gōng dǎ kāi shí, shì qián rèn yí jiāo wèi jié de àn jiàn, qí zhōng yǒu yī jiàn shì yóu fāng sēng rén zài nán guān wài bèi rén shā sǐ, yè yǐ yàn guò, gěi fèi liàn mái, yīng jī xiōng, zhāo shī zú lǐng rèn de. yī zōng shì móu sǐ qīn fū, yè yǐ guò táng, jiān fū jī huò, shàng wèi tí wèn. lǐ gōng jiāng zhè àn juàn zǐ xì de fǎn fù kān xiáng, qíng jié duō yǒu kě yí, biàn jiāng zhè yī zōng juǎn tí kāi. zhèng yào zài wàng xià kàn qù, hū yǒu yùn hé shuǐ xún bào dào: yǒu shān dōng lái de kuì bīng yī qiān duō míng, yóu shuǐ lù zuò chuán lái cǐ, fēn fēn dēng àn jìn chéng, bǎi xìng shí fēn jīng huāng, qǐng dà lǎo yé gǎn kuài pài chà dàn yā. lǐ gōng wèn dào: shì nǎ yíng de bīng? chuán shàng yǒu tǒng dài de guān zhǎng méi yǒu? shuǐ xún dào: dōu shì xiē qí bīng, yě yǒu méng gǔ bīng, yǒu dài lán dǐng hóng dǐng de guān ér, zhè bì shì yǒu tǒng dài de. lǐ gōng hè dào: gāi sǐ de nú cái! jì yǒu bīng yǒng guò jìng, zěn me bù zǎo bào? zhí děng dào dēng àn jìn chéng fāng cái lái bǐng? jiào mén shàng kuài dài xià jiān yā, shì hòu zhòng zé. bìng lìng pài rén chū chéng, dào shàng yóu zhā kàn yǒu wú lái dào de. yī miàn diǎn pài bīng yǒng sān shí míng, fēn tóu xún jī, sù sù cì hou bèi mǎ pǐ, hòu běn xiàn qīn zì qián wǎng dàn yā. zhèng shì: fāng niàn mín yī fán bāi huà, yòu chuán jūn huǒ fèi gōng zhāng.
李公打開時，是前任移交未結的案件，其中有一件是遊方僧人在南關外被人殺死，業已驗過，給費殮埋，應緝兇，招屍族領認的。一宗是謀死親夫，業已過堂，姦夫緝獲，尚未提問。李公將這案卷仔細的反覆勘詳，情節多有可疑，便將這一宗卷提開。正要再望下看去，忽有運河水巡報道：「有山東來的潰兵一千多名，由水路坐船來此，紛紛登岸進城，百姓十分驚慌，請大老爺趕快派差彈壓。」李公問道：「是哪營的兵？船上有統帶的官長沒有？」水巡道：「都是些旗兵，也有蒙古兵，有戴藍頂紅頂的官兒，這必是有統帶的。」李公喝道：「該死的奴才！既有兵勇過境，怎麼不早報？直等到登岸進城方才來稟？」叫門上快帶下監押，事後重責。並另派人出城，到上游查看有無來到的。一面點派兵勇三十名，分頭巡緝，「速速伺候備馬匹，候本縣親自前往彈壓。」正是：方念民依煩擘劃，又傳軍火費供張。

yào zhī hòu shì duān dì, qiě tīng xià huí fēn jiě.
要知後事端的，且聽下回分解。