fán zhì rén zhī dào, mò jí yú lǐ. lǐ yǒu wǔ jīng, mò zhòng yú jì. fū jì zhě, fēi wù zì wài zhì zhě yě, zì zhōng chū shēng yú xīn yě xīn chù ér fèng zhī yǐ lǐ. shì gù, wéi xián zhě néng jǐn jì zhī yì. xián zhě zhī jì yě, bì shòu qí fú. fēi shì suǒ wèi fú yě. fú zhě, bèi yě bèi zhě, bǎi shùn zhī míng yě. wú suǒ bù shùn zhě, wèi zhī bèi. yán: nèi jǐn yú jǐ, ér wài shùn yú dào yě. zhōng chén yǐ shì qí jūn, xiào zǐ yǐ shì qí qīn, qí běn yī yě. shàng zé shùn yú guǐ shén, wài zé shùn yú jūn zhǎng, nèi zé yǐ xiào yú qīn. rú cǐ zhī wèi bèi. wéi xián zhě néng bèi, néng bèi rán hòu néng jì. shì gù, xián zhě zhī jì yě: zhì qí chéng xìn yǔ qí zhōng jìng, fèng zhī yǐ wù, dào zhī yǐ lǐ, ān zhī yǐ lè, cān zhī yǐ shí. míng jiàn zhī ér yǐ yǐ. bù qiú qí wèi. cǐ xiào zǐ zhī xīn yě. jì zhě, suǒ yǐ zhuī yǎng jì xiào yě. xiào zhě chù yě. shùn yú dào bù nì yú lún, shì zhī wèi chù. shì gù, xiào zǐ zhī shì qīn yě, yǒu sān dào yān: shēng zé yǎng, méi zé sàng, sàng bì zé jì. yǎng zé guān qí shùn yě, sàng zé guān qí āi yě, jì zé guān qí jìng ér shí yě. jǐn cǐ sān dào zhě, xiào zǐ zhī xíng yě. jì nèi zì jǐn, yòu wài qiú zhù, hūn lǐ shì yě. gù guó jūn qǔ fū rén zhī cí yuē: qǐng jūn zhī yù nǚ yǔ guǎ rén gòng yǒu bì yì, shì zōng miào shè jì. cǐ qiú zhù zhī běn yě. fū jì yě zhě, bì fū fù qīn zhī, suǒ yǐ bèi wài nèi zhī guān yě guān bèi zé jù bèi. shuǐ cǎo zhī jū, lù chǎn zhī hǎi, xiǎo wù bèi yǐ sān shēng zhī zǔ, bā guǐ zhī shí, měi wù bèi yǐ kūn chóng zhī yì, cǎo mù zhī shí, yīn yáng zhī wù bèi yǐ. fán tiān zhī suǒ shēng, dì zhī suǒ zhǎng, jì kě jiàn zhě, mò bù xián zài, shì jǐn wù yě. wài zé jǐn wù, nèi zé jǐn zhì, cǐ jì zhī xīn yě. shì gù, tiān zǐ qīn gēng yú nán jiāo, yǐ gòng qí shèng wáng hòu cán yú běi jiāo, yǐ gòng chún fú. zhū hóu gēng yú dōng jiāo, yì yǐ gòng qí shèng fū rén cán yú běi jiāo, yǐ gòng miǎn fú. tiān zǐ zhū hóu fēi mò gēng yě, wáng hòu fū rén fēi mò cán yě, shēn zhì qí chéng xìn, chéng xìn zhī wèi jǐn, jǐn zhī wèi jìng, jìng jǐn rán hòu kě yǐ shì shén míng, cǐ jì zhī dào yě. jí shí jiāng jì, jūn zǐ nǎi qí. qí zhī wèi yán qí yě. qí bù qí yǐ zhì qí zhě yě. shì yǐ jūn zǐ fēi yǒu dà shì yě, fēi yǒu gōng jìng yě, zé bù qí. bù qí zé yú wù wú fáng yě, shì yù wú zhǐ yě. jí qí jiāng qí yě, fáng qí xié wù, qì qí shì yù, ěr bù tīng lè. gù jì yuē: qí zhě bù lè, yán bù gǎn sàn qí zhì yě. xīn bù jì lǜ, bì yī yú dào shǒu zú bù jì dòng, bì yī yú lǐ. shì gù jūn zǐ zhī qí yě, zhuān zhì qí jīng míng zhī dé yě. gù sàn qí qī rì yǐ dìng zhī, zhì qí sān rì yǐ qí zhī. dìng zhī zhī wèi qí. qí zhě jīng míng zhī zhì yě, rán hòu kě yǐ jiāo yú shén míng yě. shì gù, xiān qī xún yǒu yī rì, gōng zǎi sù fū rén, fū rén yì sàn qí qī rì, zhì qí sān rì. jūn zhì qí yú wài, fū rén zhì qí yú nèi, rán hòu huì yú dà miào. jūn chún miǎn lì yú zuò, fū rén fù huī lì yú dōng fáng. jūn zhí guī zàn guàn shī, dà zōng zhí zhāng zàn yà guàn. jí yíng shēng, jūn zhí zhèn, qīng dài fū cóng shì zhí chú. zōng fù zhí àng cóng fū rén jiàn shuì shuǐ. jūn zhí luán dāo xiū jì, fū rén jiàn dòu, cǐ zhī wèi fū fù qīn zhī.
凡治人之道,莫急於禮。禮有五經,莫重於祭。夫祭者,非物自外至者也,自中出生於心也;心怵而奉之以禮。是故,唯賢者能盡祭之義。賢者之祭也,必受其福。非世所謂福也。福者,備也;備者,百順之名也。無所不順者,謂之備。言:內盡於己,而外順於道也。忠臣以事其君,孝子以事其親,其本一也。上則順於鬼神,外則順於君長,內則以孝於親。如此之謂備。唯賢者能備,能備然後能祭。是故,賢者之祭也:致其誠信與其忠敬,奉之以物,道之以禮,安之以樂,參之以時。明薦之而已矣。不求其為。此孝子之心也。祭者,所以追養繼孝也。孝者畜也。順於道不逆於倫,是之謂畜。是故,孝子之事親也,有三道焉:生則養,沒則喪,喪畢則祭。養則觀其順也,喪則觀其哀也,祭則觀其敬而時也。盡此三道者,孝子之行也。既內自盡,又外求助,昏禮是也。故國君取夫人之辭曰:「請君之玉女與寡人共有敝邑,事宗廟社稷。」此求助之本也。夫祭也者,必夫婦親之,所以備外內之官也;官備則具備。水草之菹,陸產之醢,小物備矣;三牲之俎,八簋之實,美物備矣;昆蟲之異,草木之實,陰陽之物備矣。凡天之所生,地之所長,茍可薦者,莫不咸在,示盡物也。外則盡物,內則盡志,此祭之心也。是故,天子親耕於南郊,以共齊盛;王后蠶於北郊,以共純服。諸侯耕於東郊,亦以共齊盛;夫人蠶於北郊,以共冕服。天子諸侯非莫耕也,王后夫人非莫蠶也,身致其誠信,誠信之謂盡,盡之謂敬,敬盡然後可以事神明,此祭之道也。及時將祭,君子乃齊。齊之為言齊也。齊不齊以致齊者也。是以君子非有大事也,非有恭敬也,則不齊。不齊則於物無防也,嗜欲無止也。及其將齊也,防其邪物,訖其嗜欲,耳不聽樂。故記曰:「齊者不樂」,言不敢散其志也。心不茍慮,必依於道;手足不茍動,必依於禮。是故君子之齊也,專致其精明之德也。故散齊七日以定之,致齊三日以齊之。定之之謂齊。齊者精明之至也,然後可以交於神明也。是故,先期旬有一日,宮宰宿夫人,夫人亦散齊七日,致齊三日。君致齊於外,夫人致齊於內,然後會於大廟。君純冕立於阼,夫人副褘立於東房。君執圭瓚祼屍,大宗執璋瓚亞祼。及迎牲,君執紖,卿大夫從士執芻。宗婦執盎從夫人薦涚水。君執鸞刀羞嚌,夫人薦豆,此之謂夫婦親之。
jí rù wǔ, jūn zhí gàn qī jiù wǔ wèi, jūn wèi dōng shàng, miǎn ér zǒng gàn, lǜ qí qún chén, yǐ lè huáng shī. shì gù tiān zǐ zhī jì yě, yǔ tiān xià lè zhī zhū hóu zhī jì yě, yǔ jìng nèi lè zhī. miǎn ér zǒng gàn, lǜ qí qún chén, yǐ lè huáng shī, cǐ yǔ jìng nèi lè zhī zhī yì yě. fū jì yǒu sān chóng yān: xiàn zhī shǔ, mò zhòng yú guàn, shēng mò zhòng yú shēng gē, wǔ mò zhòng yú wǔ sù yè, cǐ zhōu dào yě. fán sān dào zhě, suǒ yǐ jiǎ yú wài ér yǐ zēng jūn zǐ zhī zhì yě, gù yǔ zhì jìn tuì zhì qīng zé yì qīng, zhì zhòng zé yì zhòng. qīng qí zhì ér qiú wài zhī zhòng yě, suī shèng rén fú néng de yě. shì gù jūn zǐ zhī jì yě, bì shēn zì jǐn yě, suǒ yǐ míng zhòng yě. dào zhī yǐ lǐ, yǐ fèng sān chóng, ér jiàn zhū huáng shī, cǐ shèng rén zhī dào yě. fū jì yǒu jùn jùn zhě jì zhī mò yě, bù kě bù zhī yě. shì gù gǔ zhī rén yǒu yán yuē: shàn zhōng zhě rú shǐ. jùn qí shì yǐ. shì gù gǔ zhī jūn zǐ yuē: shī yì jùn guǐ shén zhī yú yě, huì shù yě, kě yǐ guān zhèng yǐ. shì gù shī sù, jūn yǔ qīng sì rén jùn. jūn qǐ, dài fū liù rén jùn chén jùn jūn zhī yú yě. dài fū qǐ, shì bā rén jùn jiàn jùn guì zhī yú yě. shì qǐ, gè zhí qí jù yǐ chū, chén yú táng xià, bǎi guān jìn, chè zhī, xià jùn shàng zhī yú yě. fán jùn zhī dào, měi biàn yǐ zhòng, suǒ yǐ bié guì jiàn zhī děng, ér xìng shī huì zhī xiàng yě. shì gù yǐ sì guǐ shǔ jiàn qí xiū yú miào zhōng yě. miào zhōng zhě jìng nèi zhī xiàng yě. jì zhě zé zhī dà zhě yě. shì gù shàng yǒu dà zé zé huì bì jí xià, gù shàng xiān xià hòu ěr. fēi shàng jī zhòng ér xià yǒu dòng něi zhī mín yě. shì gù shàng yǒu dà zé, zé mín fū rén dài yú xià liú, zhī huì zhī bì jiāng zhì yě, yóu jùn jiàn zhī yǐ. gù yuē: kě yǐ guān zhèng yǐ.
及入舞,君執干戚就舞位,君為東上,冕而揔干,率其群臣,以樂皇屍。是故天子之祭也,與天下樂之;諸侯之祭也,與竟內樂之。冕而揔干,率其群臣,以樂皇屍,此與竟內樂之之義也。夫祭有三重焉:獻之屬,莫重於祼,聲莫重於升歌,舞莫重於《武宿夜》,此周道也。凡三道者,所以假於外而以增君子之志也,故與志進退;志輕則亦輕,志重則亦重。輕其志而求外之重也,雖聖人弗能得也。是故君子之祭也,必身自盡也,所以明重也。道之以禮,以奉三重,而薦諸皇屍,此聖人之道也。夫祭有餕;餕者祭之末也,不可不知也。是故古之人有言曰:「善終者如始。」餕其是已。是故古之君子曰:「屍亦餕鬼神之餘也,惠術也,可以觀政矣。」是故屍謖,君與卿四人餕。君起,大夫六人餕;臣餕君之餘也。大夫起,士八人餕;賤餕貴之餘也。士起,各執其具以出,陳於堂下,百官進,徹之,下餕上之餘也。凡餕之道,每變以眾,所以別貴賤之等,而興施惠之象也。是故以四簋黍見其修於廟中也。廟中者竟內之象也。祭者澤之大者也。是故上有大澤則惠必及下,顧上先下後耳。非上積重而下有凍餒之民也。是故上有大澤,則民夫人待於下流,知惠之必將至也,由餕見之矣。故曰:「可以觀政矣。」
fū jì zhī wèi wù dà yǐ, qí xìng wù bèi yǐ. shùn yǐ bèi zhě yě, qí jiào zhī běn yǔ? shì gù, jūn zǐ zhī jiào yě, wài zé jiào zhī yǐ zūn qí jūn zhǎng, nèi zé jiào zhī yǐ xiào yú qí qīn. shì gù, míng jūn zài shàng, zé zhū chén fú cóng chóng shì zōng miào shè jì, zé zi sūn shùn xiào. jǐn qí dào, duān qí yì, ér jiào shēng yān. shì gù jūn zǐ zhī shì jūn yě, bì shēn xíng zhī, suǒ bù ān yú shàng, zé bù yǐ shǐ xià suǒ è yú xià, zé bù yǐ shì shàng fēi zhū rén, xíng zhū jǐ, fēi jiào zhī dào yě. shì gù jūn zǐ zhī jiào yě, bì yóu qí běn, shùn zhī zhì yě, jì qí shì yǔ? gù yuē: jì zhě, jiào zhī běn yě yǐ. fū jì yǒu shí lún yān jiàn shì guǐ shén zhī dào yān, jiàn jūn chén zhī yì yān, jiàn fù zǐ zhī lún yān, jiàn guì jiàn zhī děng yān, jiàn qīn shū zhī shā yān, jiàn jué shǎng zhī shī yān, jiàn fū fù zhī bié yān, jiàn zhèng shì zhī jūn yān, jiàn zhǎng yòu zhī xù yān, jiàn shàng xià zhī jì yān. cǐ zhī wèi shí lún.
夫祭之為物大矣,其興物備矣。順以備者也,其教之本與?是故,君子之教也,外則教之以尊其君長,內則教之以孝於其親。是故,明君在上,則諸臣服從;崇事宗廟社稷,則子孫順孝。盡其道,端其義,而教生焉。是故君子之事君也,必身行之,所不安於上,則不以使下;所惡於下,則不以事上;非諸人,行諸己,非教之道也。是故君子之教也,必由其本,順之至也,祭其是與?故曰:祭者,教之本也已。夫祭有十倫焉;見事鬼神之道焉,見君臣之義焉,見父子之倫焉,見貴賤之等焉,見親疏之殺焉,見爵賞之施焉,見夫婦之別焉,見政事之均焉,見長幼之序焉,見上下之際焉。此之謂十倫。
jì yǒu shí lún pù yán shè tóng jǐ, wèi yī shén yě zhào zhù yú shì, ér chū yú bēng, cǐ jiāo shén míng zhī dào yě. jūn yíng shēng ér bù yíng shī, bié xián yě. shī zài miào mén wài, zé yí yú chén, zài miào zhōng zé quán yú jūn jūn zài miào mén wài zé yí yú jūn, rù miào mén zé quán yú chén quán yú zi. shì gù, bù chū zhě, míng jūn chén zhī yì yě. fū jì zhī dào, sūn wèi wáng fù shī. suǒ shǐ wèi shī zhě, yú jì zhě zi xíng yě fù běi miàn ér shì zhī, suǒ yǐ míng zǐ shì fù zhī dào yě. cǐ fù zǐ zhī lún yě. shī yǐn wǔ, jūn xǐ yù jué xiàn qīng shī yǐn qī, yǐ yáo jué xiàn dài fū shī yǐn jiǔ, yǐ sàn jué xiàn shì jí qún yǒu sī, jiē yǐ chǐ. míng zūn bēi zhī děng yě.
〔祭有十倫〕鋪筵設同幾,為依神也;詔祝於室,而出於祊,此交神明之道也。君迎牲而不迎屍,別嫌也。屍在廟門外,則疑於臣,在廟中則全於君;君在廟門外則疑於君,入廟門則全於臣、全於子。是故,不出者,明君臣之義也。夫祭之道,孫為王父屍。所使為屍者,於祭者子行也;父北面而事之,所以明子事父之道也。此父子之倫也。屍飲五,君洗玉爵獻卿;屍飲七,以瑤爵獻大夫;屍飲九,以散爵獻士及群有司,皆以齒。明尊卑之等也。
fū jì yǒu zhāo mù, zhāo mù zhě, suǒ yǐ bié fù zǐ yuǎn jìn zhǎng yòu qīn shū zhī xù ér wú luàn yě. shì gù, yǒu shì yú dà miào, zé qún zhāo qún mù xián zài ér bù shī qí lún. cǐ zhī wèi qīn shū zhī shā yě. gǔ zhě, míng jūn jué yǒu dé ér lù yǒu gōng, bì cì jué lù yú dà miào, shì bù gǎn zhuān yě. gù jì zhī rì, yī xiàn, jūn jiàng lì yú zuò jiē zhī nán, nán xiāng. suǒ mìng běi miàn, shǐ yóu jūn yòu zhí cè mìng zhī. zài bài qǐ shǒu. shòu shū yǐ guī, ér shě diàn yú qí miào. cǐ jué shǎng zhī shī yě. jūn juǎn miǎn lì yú zuò, fū rén fù huī lì yú dōng fáng. fū rén jiàn dòu zhí xiào, zhí lǐ shòu zhī zhí dèng. shī cù fū rén zhí bǐng, fū rén shòu shī zhí zú. fū fù xiāng shòu shòu, bù xiāng xí chù, cù bì yì jué. míng fū fù zhī bié yě. fán wèi zǔ zhě, yǐ gǔ wèi zhǔ. gǔ yǒu guì jiàn yīn rén guì bì, zhōu rén guì jiān, fán qián guì yú hòu. zǔ zhě, suǒ yǐ míng jì zhī bì yǒu huì yě. shì gù, guì zhě qǔ guì gǔ, jiàn zhě qǔ jiàn gǔ. guì zhě bù zhòng, jiàn zhě bù xū, shì jūn yě. huì jūn zé zhèng xíng, zhèng xíng zé shì chéng, shì chéng zé gōng lì. gōng zhī suǒ yǐ lì zhě, bù kě bù zhī yě. zǔ zhě, suǒ yǐ míng huì zhī bì jūn yě. shàn wèi zhèng zhě rú cǐ, gù yuē: jiàn zhèng shì zhī jūn yān.
夫祭有昭穆,昭穆者,所以別父子、遠近、長幼、親疏之序而無亂也。是故,有事於大廟,則群昭群穆咸在而不失其倫。此之謂親疏之殺也。古者,明君爵有德而祿有功,必賜爵祿於大廟,示不敢專也。故祭之日,一獻,君降立於阼階之南,南鄉。所命北面,史由君右執策命之。再拜稽首。受書以歸,而舍奠於其廟。此爵賞之施也。君卷冕立於阼,夫人副褘立於東房。夫人薦豆執校,執醴授之執鐙。屍酢夫人執柄,夫人受屍執足。夫婦相授受,不相襲處,酢必易爵。明夫婦之別也。凡為俎者,以骨為主。骨有貴賤;殷人貴髀,周人貴肩,凡前貴於後。俎者,所以明祭之必有惠也。是故,貴者取貴骨,賤者取賤骨。貴者不重,賤者不虛,示均也。惠均則政行,政行則事成,事成則功立。功之所以立者,不可不知也。俎者,所以明惠之必均也。善為政者如此,故曰:見政事之均焉。
fán cì jué, zhāo wèi yī, mù wèi yī. zhāo yǔ zhāo chǐ, mù yǔ mù chǐ, fán qún yǒu sī jiē yǐ chǐ, cǐ zhī wèi zhǎng yòu yǒu xù. fū jì yǒu bì huī bāo dí hūn zhě, huì xià zhī dào yě. wéi yǒu dé zhī jūn wèi néng xíng cǐ, míng zú yǐ jiàn zhī, rén zú yǐ yǔ zhī. bì zhī wèi yán yǔ yě, néng yǐ qí yú bì qí xià zhě yě. huī zhě, jiǎ lì zhī jiàn zhě yě bāo zhě, ròu lì zhī jiàn zhě yě dí zhě, lè lì zhī jiàn zhě yě hūn zhě, shǒu mén zhī jiàn zhě yě. gǔ zhě bù shǐ xíng rén shǒu mén, cǐ sì shǒu zhě, lì zhī zhì jiàn zhě yě. shī yòu zhì zūn yǐ zhì zūn jì jì zhī mò, ér bù wàng zhì jiàn, ér yǐ qí yú bì zhī. shì gù míng jūn zài shàng, zé jìng nèi zhī mín wú dòng něi zhě yǐ, cǐ zhī wèi shàng xià zhī jì.
凡賜爵,昭為一,穆為一。昭與昭齒,穆與穆齒,凡群有司皆以齒,此之謂長幼有序。夫祭有畀輝胞翟閽者,惠下之道也。唯有德之君為能行此,明足以見之,仁足以與之。畀之為言與也,能以其餘畀其下者也。輝者,甲吏之賤者也;胞者,肉吏之賤者也;翟者,樂吏之賤者也;閽者,守門之賤者也。古者不使刑人守門,此四守者,吏之至賤者也。屍又至尊;以至尊既祭之末,而不忘至賤,而以其餘畀之。是故明君在上,則竟內之民無凍餒者矣,此之謂上下之際。
fán jì yǒu sì shí: chūn jì yuē yuè, xià jì yuē dì, qiū jì yuē cháng, dōng jì yuē zhēng. yuè dì, yáng yì yě cháng zhēng, yīn yì yě. dì zhě yáng zhī shèng yě, cháng zhě yīn zhī shèng yě. gù yuē: mò zhòng yú dì cháng. gǔ zhě yú dì yě, fā jué cì fú, shùn yáng yì yě yú cháng yě, chū tián yì, fā qiū zhèng, shùn yīn yì yě. gù jì yuē: cháng zhī rì, fā gōng shì, shì shǎng yě cǎo ài zé mò wèi fā qiū zhèng, zé mín fú gǎn cǎo yě. gù yuē: dì cháng zhī yì dà yǐ. zhì guó zhī běn yě, bù kě bù zhī yě. míng qí yì zhě jūn yě, néng qí shì zhě chén yě. bù míng qí yì, jūn rén bù quán bù néng qí shì, wèi chén bù quán. fū yì zhě, suǒ yǐ jì zhì yě, zhū dé zhī fā yě. shì gù qí dé shèng zhě, qí zhì hòu qí zhì hòu zhě, qí yì zhāng. qí yì zhāng zhě, qí jì yě jìng. jì jìng zé jìng nèi zhī zǐ sūn mò gǎn bù jìng yǐ. shì gù jūn zǐ zhī jì yě, bì shēn qīn lì zhī yǒu gù, zé shǐ rén kě yě. suī shǐ rén yě, jūn bù shī qí yì zhě, jūn míng qí yì gù yě. qí dé báo zhě, qí zhì qīng, yí yú qí yì, ér qiú jì shǐ zhī bì jìng yě, fú kě dé yǐ. jì ér bù jìng, hé yǐ wèi mín fù mǔ yǐ? fū dǐng yǒu míng, míng zhě, zì míng yě. zì míng yǐ chēng yáng qí xiān zǔ zhī měi, ér míng zhe zhī hòu shì zhě yě. wèi xiān zǔ zhě, mò bù yǒu měi yān, mò bù yǒu è yān, míng zhī yì, chēng měi ér bù chēng è, cǐ xiào zǐ xiào sūn zhī xīn yě. wéi xián zhě néng zhī. míng zhě, lùn zhuàn qí xiān zǔ zhī yǒu dé shàn, gōng liè xūn láo qìng shǎng shēng míng liè yú tiān xià, ér zhuó zhī jì qì zì chéng qí míng yān, yǐ sì qí xiān zǔ zhě yě. xiǎn yáng xiān zǔ, suǒ yǐ chóng xiào yě. shēn bǐ yān, shùn yě. míng shì hòu shì, jiào yě. fū míng zhě, yī chēng ér shàng xià jiē dé yān ěr yǐ. shì gù jūn zǐ zhī guān yú míng yě, jì měi qí suǒ chēng, yòu měi qí suǒ wèi. wèi zhī zhě, míng zú yǐ jiàn zhī, rén zú yǐ yǔ zhī, zhī zú yǐ lì zhī, kě wèi xián yǐ. xián ér wù fá, kě wèi gōng yǐ. gù wèi kǒng kuī zhī dǐng míng yuē: liù yuè dīng hài, gōng jià yú dà miào. gōng yuē: shū jiù! nǎi zǔ zhuāng shū, zuǒ yòu chéng gōng. chéng gōng nǎi mìng zhuāng shū suí nán yú hàn yáng, jí gōng yú zōng zhōu, bēn zǒu wú shè. qǐ yòu xiàn gōng. xiàn gōng nǎi mìng chéng shū, zuǎn nǎi zǔ fú. nǎi kǎo wén shū, xìng jiù qí yù, zuò lǜ qìng shì, gōng xù wèi guó, qí qín gōng jiā, sù yè bù jiě, mín xián yuē: xiū zāi! gōng yuē: shū jiù! yǔ nǚ míng: ruò zuǎn nǎi kǎo fú. kuī bài qǐ shǒu yuē: duì yáng yǐ pì zhī, qín dà mìng shī yú zhēng yí dǐng. cǐ wèi kǒng kuī zhī dǐng míng yě. gǔ zhī jūn zǐ lùn zhuàn qí xiān zǔ zhī měi, ér míng zhe zhī hòu shì zhě yě. yǐ bǐ qí shēn, yǐ zhòng qí guó jiā rú cǐ. zi sūn zhī shǒu zōng miào shè jì zhě, qí xiān zǔ wú měi ér chēng zhī, shì wū yě yǒu shàn ér fú zhī, bù míng yě zhī ér fú chuán, bù rén yě. cǐ sān zhě, jūn zǐ zhī suǒ chǐ yě. xī zhě, zhōu gōng dàn yǒu xūn láo yú tiān xià. zhōu gōng jì méi, chéng wáng kāng wáng zhuī niàn zhōu gōng zhī suǒ yǐ xūn láo zhě, ér yù zūn lǔ gù cì zhī yǐ zhòng jì. wài jì, zé jiāo shè shì yě nèi jì, zé dà cháng dì shì yě. fū dà cháng dì, shēng gē qīng miào, xià ér guǎn xiàng zhū gān yù qī, yǐ wǔ dà wǔ bā yì, yǐ wǔ dà xià cǐ tiān zǐ zhī lè yě. kāng zhōu gōng, gù yǐ cì lǔ yě. zi sūn zuǎn zhī, zhì yú jīn bù fèi, suǒ yǐ míng zhōu gōng zhī dé ér yòu yǐ zhòng qí guó yě.
凡祭有四時:春祭曰礿,夏祭曰禘,秋祭曰嘗,冬祭曰烝。礿、禘,陽義也;嘗、烝,陰義也。禘者陽之盛也,嘗者陰之盛也。故曰:莫重於禘、嘗。古者於禘也,發爵賜服,順陽義也;於嘗也,出田邑,發秋政,順陰義也。故記曰:「嘗之日,發公室,示賞也;草艾則墨;未發秋政,則民弗敢草也。」故曰:禘、嘗之義大矣。治國之本也,不可不知也。明其義者君也,能其事者臣也。不明其義,君人不全;不能其事,為臣不全。夫義者,所以濟志也,諸德之發也。是故其德盛者,其志厚;其志厚者,其義章。其義章者,其祭也敬。祭敬則竟內之子孫莫敢不敬矣。是故君子之祭也,必身親蒞之;有故,則使人可也。雖使人也,君不失其義者,君明其義故也。其德薄者,其志輕,疑於其義,而求祭;使之必敬也,弗可得已。祭而不敬,何以為民父母矣?夫鼎有銘,銘者,自名也。自名以稱揚其先祖之美,而明着之後世者也。為先祖者,莫不有美焉,莫不有惡焉,銘之義,稱美而不稱惡,此孝子孝孫之心也。唯賢者能之。銘者,論譔其先祖之有德善,功烈勳勞慶賞聲名列於天下,而酌之祭器;自成其名焉,以祀其先祖者也。顯揚先祖,所以崇孝也。身比焉,順也。明示後世,教也。夫銘者,壹稱而上下皆得焉耳矣。是故君子之觀於銘也,既美其所稱,又美其所為。為之者,明足以見之,仁足以與之,知足以利之,可謂賢矣。賢而勿伐,可謂恭矣。故衛孔悝之鼎銘曰:六月丁亥,公假於大廟。公曰:「叔舅!乃祖莊叔,左右成公。成公乃命莊叔隨難於漢陽,即宮於宗周,奔走無射。啟右獻公。獻公乃命成叔,纂乃祖服。乃考文叔,興舊耆欲,作率慶士,躬恤衛國,其勤公家,夙夜不解,民咸曰:『休哉!』」公曰:「叔舅!予女銘:若纂乃考服。」悝拜稽首曰:「對揚以辟之,勤大命施於烝彝鼎。」此衛孔悝之鼎銘也。古之君子論譔其先祖之美,而明着之後世者也。以比其身,以重其國家如此。子孫之守宗廟社稷者,其先祖無美而稱之,是誣也;有善而弗知,不明也;知而弗傳,不仁也。此三者,君子之所恥也。昔者,周公旦有勳勞於天下。周公既沒,成王、康王追念周公之所以勳勞者,而欲尊魯;故賜之以重祭。外祭,則郊社是也;內祭,則大嘗禘是也。夫大嘗禘,升歌《清廟》,下而管《象》;朱干玉戚,以舞《大武》;八佾,以舞《大夏》;此天子之樂也。康周公,故以賜魯也。子孫纂之,至於今不廢,所以明周公之德而又以重其國也。