fán zhì rén zhī dào, mò jí yú lǐ. lǐ yǒu wǔ jīng, mò zhòng yú jì. fū jì zhě, fēi wù zì wài zhì zhě yě, zì zhōng chū shēng yú xīn yě xīn chù ér fèng zhī yǐ lǐ. shì gù, wéi xián zhě néng jǐn jì zhī yì. xián zhě zhī jì yě, bì shòu qí fú. fēi shì suǒ wèi fú yě. fú zhě, bèi yě bèi zhě, bǎi shùn zhī míng yě. wú suǒ bù shùn zhě, wèi zhī bèi. yán: nèi jǐn yú jǐ, ér wài shùn yú dào yě. zhōng chén yǐ shì qí jūn, xiào zǐ yǐ shì qí qīn, qí běn yī yě. shàng zé shùn yú guǐ shén, wài zé shùn yú jūn zhǎng, nèi zé yǐ xiào yú qīn. rú cǐ zhī wèi bèi. wéi xián zhě néng bèi, néng bèi rán hòu néng jì. shì gù, xián zhě zhī jì yě: zhì qí chéng xìn yǔ qí zhōng jìng, fèng zhī yǐ wù, dào zhī yǐ lǐ, ān zhī yǐ lè, cān zhī yǐ shí. míng jiàn zhī ér yǐ yǐ. bù qiú qí wèi. cǐ xiào zǐ zhī xīn yě. jì zhě, suǒ yǐ zhuī yǎng jì xiào yě. xiào zhě chù yě. shùn yú dào bù nì yú lún, shì zhī wèi chù. shì gù, xiào zǐ zhī shì qīn yě, yǒu sān dào yān: shēng zé yǎng, méi zé sàng, sàng bì zé jì. yǎng zé guān qí shùn yě, sàng zé guān qí āi yě, jì zé guān qí jìng ér shí yě. jǐn cǐ sān dào zhě, xiào zǐ zhī xíng yě. jì nèi zì jìn, yòu wài qiú zhù, hūn lǐ shì yě. gù guó jūn qǔ fū rén zhī cí yuē:" qǐng jūn zhī yù nǚ yǔ guǎ rén gòng yǒu bì yì, shì zōng miào shè jì." cǐ qiú zhù zhī běn yě. fū jì yě zhě, bì fū fù qīn zhī, suǒ yǐ bèi wài nèi zhī guān yě guān bèi zé jù bèi. shuǐ cǎo zhī jū, lù chǎn zhī hǎi, xiǎo wù bèi yǐ sān shēng zhī zǔ, bā guǐ zhī shí, měi wù bèi yǐ kūn chóng zhī yì, cǎo mù zhī shí, yīn yáng zhī wù bèi yǐ. fán tiān zhī suǒ shēng, dì zhī suǒ zhǎng, jì kě jiàn zhě, mò bù xián zài, shì jǐn wù yě. wài zé jǐn wù, nèi zé jǐn zhì, cǐ jì zhī xīn yě. shì gù, tiān zǐ qīn gēng yú nán jiāo, yǐ gòng qí shèng wáng hòu cán yú běi jiāo, yǐ gòng chún fú. zhū hóu gēng yú dōng jiāo, yì yǐ gòng qí shèng fū rén cán yú běi jiāo, yǐ gòng miǎn fú. tiān zǐ zhū hóu fēi mò gēng yě, wáng hòu fū rén fēi mò cán yě, shēn zhì qí chéng xìn, chéng xìn zhī wèi jǐn, jǐn zhī wèi jìng, jìng jìn rán hòu kě yǐ shì shén míng, cǐ jì zhī dào yě. jí shí jiāng jì, jūn zǐ nǎi qí. qí zhī wèi yán qí yě. qí bù qí yǐ zhì qí zhě yě. shì yǐ jūn zǐ fēi yǒu dà shì yě, fēi yǒu gōng jìng yě, zé bù qí. bù qí zé yú wù wú fáng yě, shì yù wú zhǐ yě. jí qí jiāng qí yě, fáng qí xié wù, qì qí shì yù, ěr bù tīng lè. gù jì yuē:" qí zhě bù lè", yán bù gǎn sàn qí zhì yě. xīn bù jì lǜ, bì yī yú dào shǒu zú bù jì dòng, bì yī yú lǐ. shì gù jūn zǐ zhī qí yě, zhuān zhì qí jīng míng zhī dé yě. gù sàn qí qī rì yǐ dìng zhī, zhì qí sān rì yǐ qí zhī. dìng zhī zhī wèi qí. qí zhě jīng míng zhī zhì yě, rán hòu kě yǐ jiāo yú shén míng yě. shì gù, xiān qī xún yǒu yī rì, gōng zǎi sù fū rén, fū rén yì sàn qí qī rì, zhì qí sān rì. jūn zhì qí yú wài, fū rén zhì qí yú nèi, rán hòu huì yú dà miào. jūn chún miǎn lì yú zuò, fū rén fù huī lì yú dōng fáng. jūn zhí guī zàn guàn shī, dà zōng zhí zhāng zàn yà guàn. jí yíng shēng, jūn zhí zhèn, qīng dài fū cóng shì zhí chú. zōng fù zhí àng cóng fū rén jiàn shuì shuǐ. jūn zhí luán dāo xiū jì, fū rén jiàn dòu, cǐ zhī wèi fū fù qīn zhī.
凡治人之道,莫急于礼。礼有五经,莫重于祭。夫祭者,非物自外至者也,自中出生于心也;心怵而奉之以礼。是故,唯贤者能尽祭之义。贤者之祭也,必受其福。非世所谓福也。福者,备也;备者,百顺之名也。无所不顺者,谓之备。言:内尽于己,而外顺于道也。忠臣以事其君,孝子以事其亲,其本一也。上则顺于鬼神,外则顺于君长,内则以孝于亲。如此之谓备。唯贤者能备,能备然后能祭。是故,贤者之祭也:致其诚信与其忠敬,奉之以物,道之以礼,安之以乐,参之以时。明荐之而已矣。不求其为。此孝子之心也。祭者,所以追养继孝也。孝者畜也。顺于道不逆于伦,是之谓畜。是故,孝子之事亲也,有三道焉:生则养,没则丧,丧毕则祭。养则观其顺也,丧则观其哀也,祭则观其敬而时也。尽此三道者,孝子之行也。既内自尽,又外求助,昏礼是也。故国君取夫人之辞曰:“请君之玉女与寡人共有敝邑,事宗庙社稷。”此求助之本也。夫祭也者,必夫妇亲之,所以备外内之官也;官备则具备。水草之菹,陆产之醢,小物备矣;三牲之俎,八簋之实,美物备矣;昆虫之异,草木之实,阴阳之物备矣。凡天之所生,地之所长,茍可荐者,莫不咸在,示尽物也。外则尽物,内则尽志,此祭之心也。是故,天子亲耕于南郊,以共齐盛;王后蚕于北郊,以共纯服。诸侯耕于东郊,亦以共齐盛;夫人蚕于北郊,以共冕服。天子诸侯非莫耕也,王后夫人非莫蚕也,身致其诚信,诚信之谓尽,尽之谓敬,敬尽然后可以事神明,此祭之道也。及时将祭,君子乃齐。齐之为言齐也。齐不齐以致齐者也。是以君子非有大事也,非有恭敬也,则不齐。不齐则于物无防也,嗜欲无止也。及其将齐也,防其邪物,讫其嗜欲,耳不听乐。故记曰:“齐者不乐”,言不敢散其志也。心不茍虑,必依于道;手足不茍动,必依于礼。是故君子之齐也,专致其精明之德也。故散齐七日以定之,致齐三日以齐之。定之之谓齐。齐者精明之至也,然后可以交于神明也。是故,先期旬有一日,宫宰宿夫人,夫人亦散齐七日,致齐三日。君致齐于外,夫人致齐于内,然后会于大庙。君纯冕立于阼,夫人副袆立于东房。君执圭瓒祼尸,大宗执璋瓒亚祼。及迎牲,君执纼,卿大夫从士执刍。宗妇执盎从夫人荐涚水。君执鸾刀羞哜,夫人荐豆,此之谓夫妇亲之。
jí rù wǔ, jūn zhí gàn qī jiù wǔ wèi, jūn wèi dōng shàng, miǎn ér zǒng gàn, lǜ qí qún chén, yǐ lè huáng shī. shì gù tiān zǐ zhī jì yě, yǔ tiān xià lè zhī zhū hóu zhī jì yě, yǔ jìng nèi lè zhī. miǎn ér zǒng gàn, lǜ qí qún chén, yǐ lè huáng shī, cǐ yǔ jìng nèi lè zhī zhī yì yě. fū jì yǒu sān chóng yān: xiàn zhī shǔ, mò zhòng yú guàn, shēng mò zhòng yú shēng gē, wǔ mò zhòng yú wǔ sù yè, cǐ zhōu dào yě. fán sān dào zhě, suǒ yǐ jiǎ yú wài ér yǐ zēng jūn zǐ zhī zhì yě, gù yǔ zhì jìn tuì zhì qīng zé yì qīng, zhì zhòng zé yì zhòng. qīng qí zhì ér qiú wài zhī zhòng yě, suī shèng rén fú néng de yě. shì gù jūn zǐ zhī jì yě, bì shēn zì jìn yě, suǒ yǐ míng zhòng yě. dào zhī yǐ lǐ, yǐ fèng sān chóng, ér jiàn zhū huáng shī, cǐ shèng rén zhī dào yě. fū jì yǒu jùn jùn zhě jì zhī mò yě, bù kě bù zhī yě. shì gù gǔ zhī rén yǒu yán yuē:" shàn zhōng zhě rú shǐ." jùn qí shì yǐ. shì gù gǔ zhī jūn zǐ yuē:" shī yì jùn guǐ shén zhī yú yě, huì shù yě, kě yǐ guān zhèng yǐ." shì gù shī sù, jūn yǔ qīng sì rén jùn. jūn qǐ, dài fū liù rén jùn chén jùn jūn zhī yú yě. dài fū qǐ, shì bā rén jùn jiàn jùn guì zhī yú yě. shì qǐ, gè zhí qí jù yǐ chū, chén yú táng xià, bǎi guān jìn, chè zhī, xià jùn shàng zhī yú yě. fán jùn zhī dào, měi biàn yǐ zhòng, suǒ yǐ bié guì jiàn zhī děng, ér xìng shī huì zhī xiàng yě. shì gù yǐ sì guǐ shǔ jiàn qí xiū yú miào zhōng yě. miào zhōng zhě jìng nèi zhī xiàng yě. jì zhě zé zhī dà zhě yě. shì gù shàng yǒu dà zé zé huì bì jí xià, gù shàng xiān xià hòu ěr. fēi shàng jī zhòng ér xià yǒu dòng něi zhī mín yě. shì gù shàng yǒu dà zé, zé mín fū rén dài yú xià liú, zhī huì zhī bì jiāng zhì yě, yóu jùn jiàn zhī yǐ. gù yuē:" kě yǐ guān zhèng yǐ."
及入舞,君执干戚就舞位,君为东上,冕而揔干,率其群臣,以乐皇尸。是故天子之祭也,与天下乐之;诸侯之祭也,与竟内乐之。冕而揔干,率其群臣,以乐皇尸,此与竟内乐之之义也。夫祭有三重焉:献之属,莫重于祼,声莫重于升歌,舞莫重于《武宿夜》,此周道也。凡三道者,所以假于外而以增君子之志也,故与志进退;志轻则亦轻,志重则亦重。轻其志而求外之重也,虽圣人弗能得也。是故君子之祭也,必身自尽也,所以明重也。道之以礼,以奉三重,而荐诸皇尸,此圣人之道也。夫祭有馂;馂者祭之末也,不可不知也。是故古之人有言曰:“善终者如始。”馂其是已。是故古之君子曰:“尸亦馂鬼神之余也,惠术也,可以观政矣。”是故尸谡,君与卿四人馂。君起,大夫六人馂;臣馂君之余也。大夫起,士八人馂;贱馂贵之余也。士起,各执其具以出,陈于堂下,百官进,彻之,下馂上之余也。凡馂之道,每变以众,所以别贵贱之等,而兴施惠之象也。是故以四簋黍见其修于庙中也。庙中者竟内之象也。祭者泽之大者也。是故上有大泽则惠必及下,顾上先下后耳。非上积重而下有冻馁之民也。是故上有大泽,则民夫人待于下流,知惠之必将至也,由馂见之矣。故曰:“可以观政矣。”
fū jì zhī wèi wù dà yǐ, qí xìng wù bèi yǐ. shùn yǐ bèi zhě yě, qí jiào zhī běn yǔ? shì gù, jūn zǐ zhī jiào yě, wài zé jiào zhī yǐ zūn qí jūn zhǎng, nèi zé jiào zhī yǐ xiào yú qí qīn. shì gù, míng jūn zài shàng, zé zhū chén fú cóng chóng shì zōng miào shè jì, zé zǐ sūn shùn xiào. jǐn qí dào, duān qí yì, ér jiào shēng yān. shì gù jūn zǐ zhī shì jūn yě, bì shēn xíng zhī, suǒ bù ān yú shàng, zé bù yǐ shǐ xià suǒ è yú xià, zé bù yǐ shì shàng fēi zhū rén, xíng zhū jǐ, fēi jiào zhī dào yě. shì gù jūn zǐ zhī jiào yě, bì yóu qí běn, shùn zhī zhì yě, jì qí shì yǔ? gù yuē: jì zhě, jiào zhī běn yě yǐ. fū jì yǒu shí lún yān jiàn shì guǐ shén zhī dào yān, jiàn jūn chén zhī yì yān, jiàn fù zǐ zhī lún yān, jiàn guì jiàn zhī děng yān, jiàn qīn shū zhī shā yān, jiàn jué shǎng zhī shī yān, jiàn fū fù zhī bié yān, jiàn zhèng shì zhī jūn yān, jiàn cháng yòu zhī xù yān, jiàn shàng xià zhī jì yān. cǐ zhī wèi shí lún.
夫祭之为物大矣,其兴物备矣。顺以备者也,其教之本与?是故,君子之教也,外则教之以尊其君长,内则教之以孝于其亲。是故,明君在上,则诸臣服从;崇事宗庙社稷,则子孙顺孝。尽其道,端其义,而教生焉。是故君子之事君也,必身行之,所不安于上,则不以使下;所恶于下,则不以事上;非诸人,行诸己,非教之道也。是故君子之教也,必由其本,顺之至也,祭其是与?故曰:祭者,教之本也已。夫祭有十伦焉;见事鬼神之道焉,见君臣之义焉,见父子之伦焉,见贵贱之等焉,见亲疏之杀焉,见爵赏之施焉,见夫妇之别焉,见政事之均焉,见长幼之序焉,见上下之际焉。此之谓十伦。
jì yǒu shí lún pù yán shè tóng jǐ, wèi yī shén yě zhào zhù yú shì, ér chū yú bēng, cǐ jiāo shén míng zhī dào yě. jūn yíng shēng ér bù yíng shī, bié xián yě. shī zài miào mén wài, zé yí yú chén, zài miào zhōng zé quán yú jūn jūn zài miào mén wài zé yí yú jūn, rù miào mén zé quán yú chén quán yú zi. shì gù, bù chū zhě, míng jūn chén zhī yì yě. fū jì zhī dào, sūn wèi wáng fù shī. suǒ shǐ wèi shī zhě, yú jì zhě zi xíng yě fù běi miàn ér shì zhī, suǒ yǐ míng zǐ shì fù zhī dào yě. cǐ fù zǐ zhī lún yě. shī yǐn wǔ, jūn xǐ yù jué xiàn qīng shī yǐn qī, yǐ yáo jué xiàn dài fū shī yǐn jiǔ, yǐ sàn jué xiàn shì jí qún yǒu sī, jiē yǐ chǐ. míng zūn bēi zhī děng yě.
〔祭有十伦〕铺筵设同几,为依神也;诏祝于室,而出于祊,此交神明之道也。君迎牲而不迎尸,别嫌也。尸在庙门外,则疑于臣,在庙中则全于君;君在庙门外则疑于君,入庙门则全于臣、全于子。是故,不出者,明君臣之义也。夫祭之道,孙为王父尸。所使为尸者,于祭者子行也;父北面而事之,所以明子事父之道也。此父子之伦也。尸饮五,君洗玉爵献卿;尸饮七,以瑶爵献大夫;尸饮九,以散爵献士及群有司,皆以齿。明尊卑之等也。
fū jì yǒu zhāo mù, zhāo mù zhě, suǒ yǐ bié fù zǐ yuǎn jìn cháng yòu qīn shū zhī xù ér wú luàn yě. shì gù, yǒu shì yú dà miào, zé qún zhāo qún mù xián zài ér bù shī qí lún. cǐ zhī wèi qīn shū zhī shā yě. gǔ zhě, míng jūn jué yǒu dé ér lù yǒu gōng, bì cì jué lù yú dà miào, shì bù gǎn zhuān yě. gù jì zhī rì, yī xiàn, jūn jiàng lì yú zuò jiē zhī nán, nán xiāng. suǒ mìng běi miàn, shǐ yóu jūn yòu zhí cè mìng zhī. zài bài qǐ shǒu. shòu shū yǐ guī, ér shě diàn yú qí miào. cǐ jué shǎng zhī shī yě. jūn juǎn miǎn lì yú zuò, fū rén fù huī lì yú dōng fáng. fū rén jiàn dòu zhí xiào, zhí lǐ shòu zhī zhí dèng. shī cù fū rén zhí bǐng, fū rén shòu shī zhí zú. fū fù xiāng shòu shòu, bù xiāng xí chù, cù bì yì jué. míng fū fù zhī bié yě. fán wèi zǔ zhě, yǐ gǔ wéi zhǔ. gǔ yǒu guì jiàn yīn rén guì bì, zhōu rén guì jiān, fán qián guì yú hòu. zǔ zhě, suǒ yǐ míng jì zhī bì yǒu huì yě. shì gù, guì zhě qǔ guì gǔ, jiàn zhě qǔ jiàn gǔ. guì zhě bù zhòng, jiàn zhě bù xū, shì jūn yě. huì jūn zé zhèng xíng, zhèng xíng zé shì chéng, shì chéng zé gōng lì. gōng zhī suǒ yǐ lì zhě, bù kě bù zhī yě. zǔ zhě, suǒ yǐ míng huì zhī bì jūn yě. shàn wéi zhèng zhě rú cǐ, gù yuē: jiàn zhèng shì zhī jūn yān.
夫祭有昭穆,昭穆者,所以别父子、远近、长幼、亲疏之序而无乱也。是故,有事于大庙,则群昭群穆咸在而不失其伦。此之谓亲疏之杀也。古者,明君爵有德而禄有功,必赐爵禄于大庙,示不敢专也。故祭之日,一献,君降立于阼阶之南,南乡。所命北面,史由君右执策命之。再拜稽首。受书以归,而舍奠于其庙。此爵赏之施也。君卷冕立于阼,夫人副袆立于东房。夫人荐豆执校,执醴授之执镫。尸酢夫人执柄,夫人受尸执足。夫妇相授受,不相袭处,酢必易爵。明夫妇之别也。凡为俎者,以骨为主。骨有贵贱;殷人贵髀,周人贵肩,凡前贵于后。俎者,所以明祭之必有惠也。是故,贵者取贵骨,贱者取贱骨。贵者不重,贱者不虚,示均也。惠均则政行,政行则事成,事成则功立。功之所以立者,不可不知也。俎者,所以明惠之必均也。善为政者如此,故曰:见政事之均焉。
fán cì jué, zhāo wèi yī, mù wèi yī. zhāo yǔ zhāo chǐ, mù yǔ mù chǐ, fán qún yǒu sī jiē yǐ chǐ, cǐ zhī wèi zhǎng yòu yǒu xù. fū jì yǒu bì huī bāo dí hūn zhě, huì xià zhī dào yě. wéi yǒu dé zhī jūn wèi néng xíng cǐ, míng zú yǐ jiàn zhī, rén zú yǐ yǔ zhī. bì zhī wèi yán yǔ yě, néng yǐ qí yú bì qí xià zhě yě. huī zhě, jiǎ lì zhī jiàn zhě yě bāo zhě, ròu lì zhī jiàn zhě yě dí zhě, lè lì zhī jiàn zhě yě hūn zhě, shǒu mén zhī jiàn zhě yě. gǔ zhě bù shǐ xíng rén shǒu mén, cǐ sì shǒu zhě, lì zhī zhì jiàn zhě yě. shī yòu zhì zūn yǐ zhì zūn jì jì zhī mò, ér bù wàng zhì jiàn, ér yǐ qí yú bì zhī. shì gù míng jūn zài shàng, zé jìng nèi zhī mín wú dòng něi zhě yǐ, cǐ zhī wèi shàng xià zhī jì.
凡赐爵,昭为一,穆为一。昭与昭齿,穆与穆齿,凡群有司皆以齿,此之谓长幼有序。夫祭有畀辉胞翟阍者,惠下之道也。唯有德之君为能行此,明足以见之,仁足以与之。畀之为言与也,能以其余畀其下者也。辉者,甲吏之贱者也;胞者,肉吏之贱者也;翟者,乐吏之贱者也;阍者,守门之贱者也。古者不使刑人守门,此四守者,吏之至贱者也。尸又至尊;以至尊既祭之末,而不忘至贱,而以其余畀之。是故明君在上,则竟内之民无冻馁者矣,此之谓上下之际。
fán jì yǒu sì shí: chūn jì yuē yuè, xià jì yuē dì, qiū jì yuē cháng, dōng jì yuē zhēng. yuè dì, yáng yì yě cháng zhēng, yīn yì yě. dì zhě yáng zhī shèng yě, cháng zhě yīn zhī shèng yě. gù yuē: mò zhòng yú dì cháng. gǔ zhě yú dì yě, fā jué cì fú, shùn yáng yì yě yú cháng yě, chū tián yì, fā qiū zhèng, shùn yīn yì yě. gù jì yuē:" cháng zhī rì, fā gōng shì, shì shǎng yě cǎo ài zé mò wèi fā qiū zhèng, zé mín fú gǎn cǎo yě." gù yuē: dì cháng zhī yì dà yǐ. zhì guó zhī běn yě, bù kě bù zhī yě. míng qí yì zhě jūn yě, néng qí shì zhě chén yě. bù míng qí yì, jūn rén bù quán bù néng qí shì, wèi chén bù quán. fū yì zhě, suǒ yǐ jì zhì yě, zhū dé zhī fā yě. shì gù qí dé shèng zhě, qí zhì hòu qí zhì hòu zhě, qí yì zhāng. qí yì zhāng zhě, qí jì yě jìng. jì jìng zé jìng nèi zhī zǐ sūn mò gǎn bù jìng yǐ. shì gù jūn zǐ zhī jì yě, bì shēn qīn lì zhī yǒu gù, zé shǐ rén kě yě. suī shǐ rén yě, jūn bù shī qí yì zhě, jūn míng qí yì gù yě. qí dé báo zhě, qí zhì qīng, yí yú qí yì, ér qiú jì shǐ zhī bì jìng yě, fú kě dé yǐ. jì ér bù jìng, hé yǐ wéi mín fù mǔ yǐ? fū dǐng yǒu míng, míng zhě, zì míng yě. zì míng yǐ chēng yáng qí xiān zǔ zhī měi, ér míng zhe zhī hòu shì zhě yě. wèi xiān zǔ zhě, mò bù yǒu měi yān, mò bù yǒu è yān, míng zhī yì, chēng měi ér bù chēng è, cǐ xiào zǐ xiào sūn zhī xīn yě. wéi xián zhě néng zhī. míng zhě, lùn zhuàn qí xiān zǔ zhī yǒu dé shàn, gōng liè xūn láo qìng shǎng shēng míng liè yú tiān xià, ér zhuó zhī jì qì zì chéng qí míng yān, yǐ sì qí xiān zǔ zhě yě. xiǎn yáng xiān zǔ, suǒ yǐ chóng xiào yě. shēn bǐ yān, shùn yě. míng shì hòu shì, jiào yě. fū míng zhě, yī chēng ér shàng xià jiē dé yān ěr yǐ. shì gù jūn zǐ zhī guān yú míng yě, jì měi qí suǒ chēng, yòu měi qí suǒ wéi. wèi zhī zhě, míng zú yǐ jiàn zhī, rén zú yǐ yǔ zhī, zhī zú yǐ lì zhī, kě wèi xián yǐ. xián ér wù fá, kě wèi gōng yǐ. gù wèi kǒng kuī zhī dǐng míng yuē: liù yuè dīng hài, gōng jià yú dà miào. gōng yuē:" shū jiù! nǎi zǔ zhuāng shū, zuǒ yòu chéng gōng. chéng gōng nǎi mìng zhuāng shū suí nán yú hàn yáng, jí gōng yú zōng zhōu, bēn zǒu wú shè. qǐ yòu xiàn gōng. xiàn gōng nǎi mìng chéng shū, zuǎn nǎi zǔ fú. nǎi kǎo wén shū, xìng jiù qí yù, zuò lǜ qìng shì, gōng xù wèi guó, qí qín gōng jiā, sù yè bù jiě, mín xián yuē: xiū zāi!" gōng yuē:" shū jiù! yǔ nǚ míng: ruò zuǎn nǎi kǎo fú." kuī bài qǐ shǒu yuē:" duì yáng yǐ pì zhī, qín dà mìng shī yú zhēng yí dǐng." cǐ wèi kǒng kuī zhī dǐng míng yě. gǔ zhī jūn zǐ lùn zhuàn qí xiān zǔ zhī měi, ér míng zhe zhī hòu shì zhě yě. yǐ bǐ qí shēn, yǐ zhòng qí guó jiā rú cǐ. zǐ sūn zhī shǒu zōng miào shè jì zhě, qí xiān zǔ wú měi ér chēng zhī, shì wū yě yǒu shàn ér fú zhī, bù míng yě zhī ér fú chuán, bù rén yě. cǐ sān zhě, jūn zǐ zhī suǒ chǐ yě. xī zhě, zhōu gōng dàn yǒu xūn láo yú tiān xià. zhōu gōng jì méi, chéng wáng kāng wáng zhuī niàn zhōu gōng zhī suǒ yǐ xūn láo zhě, ér yù zūn lǔ gù cì zhī yǐ zhòng jì. wài jì, zé jiāo shè shì yě nèi jì, zé dà cháng dì shì yě. fū dà cháng dì, shēng gē qīng miào, xià ér guǎn xiàng zhū gān yù qī, yǐ wǔ dà wǔ bā yì, yǐ wǔ dà xià cǐ tiān zǐ zhī lè yě. kāng zhōu gōng, gù yǐ cì lǔ yě. zǐ sūn zuǎn zhī, zhì yú jīn bù fèi, suǒ yǐ míng zhōu gōng zhī dé ér yòu yǐ zhòng qí guó yě.
凡祭有四时:春祭曰礿,夏祭曰禘,秋祭曰尝,冬祭曰烝。礿、禘,阳义也;尝、烝,阴义也。禘者阳之盛也,尝者阴之盛也。故曰:莫重于禘、尝。古者于禘也,发爵赐服,顺阳义也;于尝也,出田邑,发秋政,顺阴义也。故记曰:“尝之日,发公室,示赏也;草艾则墨;未发秋政,则民弗敢草也。”故曰:禘、尝之义大矣。治国之本也,不可不知也。明其义者君也,能其事者臣也。不明其义,君人不全;不能其事,为臣不全。夫义者,所以济志也,诸德之发也。是故其德盛者,其志厚;其志厚者,其义章。其义章者,其祭也敬。祭敬则竟内之子孙莫敢不敬矣。是故君子之祭也,必身亲莅之;有故,则使人可也。虽使人也,君不失其义者,君明其义故也。其德薄者,其志轻,疑于其义,而求祭;使之必敬也,弗可得已。祭而不敬,何以为民父母矣?夫鼎有铭,铭者,自名也。自名以称扬其先祖之美,而明着之后世者也。为先祖者,莫不有美焉,莫不有恶焉,铭之义,称美而不称恶,此孝子孝孙之心也。唯贤者能之。铭者,论譔其先祖之有德善,功烈勋劳庆赏声名列于天下,而酌之祭器;自成其名焉,以祀其先祖者也。显扬先祖,所以崇孝也。身比焉,顺也。明示后世,教也。夫铭者,壹称而上下皆得焉耳矣。是故君子之观于铭也,既美其所称,又美其所为。为之者,明足以见之,仁足以与之,知足以利之,可谓贤矣。贤而勿伐,可谓恭矣。故卫孔悝之鼎铭曰:六月丁亥,公假于大庙。公曰:“叔舅!乃祖庄叔,左右成公。成公乃命庄叔随难于汉阳,即宫于宗周,奔走无射。启右献公。献公乃命成叔,纂乃祖服。乃考文叔,兴旧耆欲,作率庆士,躬恤卫国,其勤公家,夙夜不解,民咸曰:『休哉!』”公曰:“叔舅!予女铭:若纂乃考服。”悝拜稽首曰:“对扬以辟之,勤大命施于烝彝鼎。”此卫孔悝之鼎铭也。古之君子论譔其先祖之美,而明着之后世者也。以比其身,以重其国家如此。子孙之守宗庙社稷者,其先祖无美而称之,是诬也;有善而弗知,不明也;知而弗传,不仁也。此三者,君子之所耻也。昔者,周公旦有勋劳于天下。周公既没,成王、康王追念周公之所以勋劳者,而欲尊鲁;故赐之以重祭。外祭,则郊社是也;内祭,则大尝禘是也。夫大尝禘,升歌《清庙》,下而管《象》;朱干玉戚,以舞《大武》;八佾,以舞《大夏》;此天子之乐也。康周公,故以赐鲁也。子孙纂之,至于今不废,所以明周公之德而又以重其国也。