strong jiǔ kè shuō chū táo huāng è xí lì xū chuàn tūn zhèn jì jù jīn strong
酒客說出逃荒惡習 吏胥串吞賑濟巨金
qiě shuō lín gōng shēng rèn jiāng níng bù zhèng sī, kān huāng chá zhèn, yīn shòu le táo zhì jūn de wěi tuō, bù dé bù rèn zhēn bàn lǐ. jiē rèn yǐ hòu, lüè lüè jiāng píng cháng gōng shì liào lǐ yī guò, biàn chēng bìng xiè kè, jí tóng zhāng yòu dé yáng biāo bàn zuò shāng rén, gù zhōu qián wǎng jiāng běi, xiān fù lǐ xià hé yī dài zhā kàn. zhǐ jiàn dì shì dī yú yùn hé, tǎng yù yùn hé shuǐ zhǎng wài yì, lǐ xià hé yī dài de tián dì jǐn chéng zé guó, yīn cǐ cháng cháng bào shuǐ zāi, qǐ tǎng zhèn jì. jí jiù dāng shí ér lùn, yǔ shuǐ diào yún, yǒu jǐ chù dī tián, hé dào zhǒng de hěn shèng, yǒu jǐ chù què shì yī piàn wāng yáng. lín gōng hái yǐ wèi lín jìn yùn hé, bēng dī jué shuǐ suǒ zhì, biàn xiàng dōng xī èr dī chá kān, què yòu bìng wèi bēng kuì, yǐ jué kě yí! bù liào dì èr tiān fù cóng yuán lù jīng guò, zhǐ jiàn zuó tiān suǒ jiàn de hěn hǎo dào miáo, yě biàn chéng le wāng yáng zé guó. àn xiǎng zuó wǎn bìng wèi xià yǔ, yòu fēi hú xùn àn zhǎng zhī qī, yùn hé dōng xī èr dī, yòu wèi bēng kuì, shuǐ cóng hé lái? qǐ fēi guài shì! biàn xiàng jìn chù nóng mín xún wèn shuǐ de lái yuán. yǒu gè lǎo nóng dá dào: shuǐ cóng lái chù lái de. lín gōng àn xiǎng: cǐ zhōng dìng yǒu qíng bì, bì xū chá gè míng bái. yú shì féng rén biàn wèn, què dōu shì hán hu duì dá, ruò bú shì shuō yùn hé yì shuǐ, dìng shì shuō tiān luò yǔ shuǐ. lín gōng lián fǎng sān tiān, háo wú xiàn suǒ, zhī dào jìng zhí qù tàn wèn, bì rán wú rén kěn shuō, xū cóng wú yì zhī jiān, zài mín jiān xì xīn tǐ chá, shǐ kě dá dào mù dì. dǎ dìng zhǔ yì, biàn sì chù xián guàng, liú xīn xián rén men de tán huà.
且說林公升任江寧布政司,勘荒查賑,因受了陶製軍的委託,不得不認真辦理。接任以後,略略將平常公事料理一過,便稱病謝客,即同張幼德、楊彪扮作商人,雇舟前往江北,先赴里下河一帶查看。只見地勢低於運河,倘遇運河水漲外溢,里下河一帶的田地盡成澤國,因此常常報水災,乞帑賑濟。即就當時而論,雨水調勻,有幾處低田,禾稻種得很盛,有幾處卻是一片汪洋。林公還以為鄰近運河,崩堤決水所致,便向東西二堤查勘,卻又並未崩潰,已覺可疑!不料第二天復從原路經過,只見昨天所見的很好稻苗,也變成了汪洋澤國。暗想昨晚並未下雨,又非湖訊暗漲之期,運河東西二堤,又未崩潰,水從何來?豈非怪事!便向近處農民詢問水的來源。有個老農答道:「水從來處來的。」林公暗想:此中定有情弊,必須查個明白。於是逢人便問,卻都是含糊對答,若不是說運河溢水,定是說天落雨水。林公連訪三天,毫無線索,知道徑直去探問,必然無人肯說,須從無意之間,在民間細心體察,始可達到目的。打定主意,便四處閒逛,留心閒人們的談話。
nà yì tiān, zǒu dào xiān nǚ miào, zhè shì jiāng běi zuì fán shèng de shì zhèn, rén yān chóu mì, diàn pù lín lì. lín gōng piē jiàn dào páng yǒu yī jiā gāo tài xìng jiǔ sì, diàn táng lǐ jiǔ kè mǎn zuò, rè nào fēi cháng, jiù xiàng zhāng yáng èr rén zhāo hū, yī tóng zǒu rù jiǔ sì, sì miàn zhǎo xún, què yǐ méi yǒu kòng zhuō zi, zhǐ yǒu kào běi yī zhāng zhuō shàng, zhǐ yǒu liǎng gè xū fà lǎo zhě, duì zuò yǐn jiǔ, hái liú zhe jǐ gè kōng zuò. lín gōng biàn xiàng yòu dé shuō dào: jiù zài zhè lǐ zuò ba! shuō zhe xiàng liǎng lǎo zhě diǎn le yī diǎn tóu, biàn xiān xíng zuò shàng, zhāng yáng èr rén yě dié gǔ zuò le. xiàng jiǔ bǎo yào le liǎng hú jiǔ, sì dié zǐ xià jiǔ cài, sān rén qiǎn zhēn dī zhuó qǐ lái. lín gōng zuì wēng zhī yì bù zài jiǔ, bù guò jí cǐ tàn fēng wèn sú bà le! nà tóng zuò de liǎng gè lǎo zhě, nián jì dōu yǒu liù shí shàng xià, jīng shén jué shuò, fēi cháng jiàn tán, dōng lā xī chě, hǎo bù yǒu xìng. lín gōng dā shàn zhe xiàng tā èr rén wèn qǐ xìng míng, yuán lái yī gè jiào shào xìng chūn, yī gè jiào hé yì shēng, jiù hé èr rén yǒu dā méi dā jiē tán le qǐ lái.
那一天,走到仙女廟,這是江北最繁盛的市鎮,人煙稠密,店鋪林立。林公瞥見道旁有一家高泰興酒肆,店堂里酒客滿座,熱鬧非常,就向張、楊二人招呼,一同走入酒肆,四面找尋,卻已沒有空桌子,只有靠北一張桌上,只有兩個鬚髮老者,對坐飲酒,還留着幾個空座。林公便向幼德說道:「就在這裡坐吧!」說着向兩老者點了一點頭,便先行坐上,張、楊二人也疊股坐了。向酒保要了兩壺酒,四碟子下酒菜,三人淺斟低酌起來。林公醉翁之意不在酒,不過藉此探風問俗罷了!那同座的兩個老者,年紀都有六十上下,精神矍鑠,非常健談,東拉西扯,好不有興。林公搭訕着向他二人問起姓名,原來一個叫邵杏春,一個叫何義生,就和二人有搭沒搭接談了起來。
zhèng zài cǐ shí, hū jiàn jiǔ sì mén qián rén shēng cáo zá, zǒu guò xǔ duō nán mín, fú lǎo xié yòu, wǎn rú qǐ gài. lín gōng chèn cǐ jī huì, biàn xiàng hé yì shēng wèn dào: jīn nián tiān gōng zuò měi, yǔ shuǐ diào hé, kě chēng dé gāo dī dà shú, zěn me hái yǒu zhè xǔ duō táo huāng nán mín ne? yì shēng cǐ shí yǐ dài zhe jǐ fēn jiǔ yì, jiān zhī chù qǐ le xīn tóu zhī shì, jiù tàn kǒu qì dào: shuō tā zuò shén me, yǒu yī bān nán mín, shì táo huāng wèi yī zhǒng hǎo shēng yì, běn zé jīng shāng kāi diàn, kǒng pà shí běn gēng zhǒng tián dì, kǒng yù huāng nián. táo huāng yī shì, jì bù xū zī běn, ér qiě dào chù yǒu lǐ zhèn xiāng dǒng, zhāo dài shí sù, lín xíng hái yǒu yín qián xiāng zèng, yīn cǐ běn chù yǒu jǐ gè bù xiào de wǔ jǔ rén wén xiù cái, jì méi yǒu běn lǐng bā tú shàng jìn, biàn pāo qì le zhèng dāng zhí yè, qíng yuàn zuò táo huāng nán mín tóu nǎo, kōng shǒu chū mén, mǎn zài ér guī, yóu shì xí chéng fēng qì, huāng nián gù rán yào chū qù táo huāng, jiù shì shú nián, yě yào zuò chéng huāng nián, chū zǒu táo huāng. lín gōng tīng le zhè yī xí qí tán, hěn jīng yì dì wèn dào: tián dì huāng shú, píng tiān suǒ duàn, bù huāng zěn yàng hǎo qiáng zuò huāng nián, táo huāng chū yú gè rén zì yuàn, shuí néng qiáng zhì rén táo huāng ne? yì shēng dá dào: zhè shì jiāng běi de tè bié fēng qì, cǐ zhōng qíng xíng, zhèng shì yī yán nán jǐn. shuō zhe yòu tàn le yī kǒu qì, yī lián hē le liǎng dà bēi, fāng cái liū liū mì mì dì shuō dào: wǎng wǎng yǒu zhǒng tián de nóng mín, yù zhe yǔ shuǐ jūn yún de nián fèn, gǎn nóng máng shí yāng, ruò bù shǐ yòng xiǎo fèi, nà táo huāng tóu nǎo, jiù tóng zhe bǎo zhèng lái gān shè, bù xǔ zāi zhǒng, shuō shì cǐ xiàng tián mǔ yǐ jīng zhù rù huāng cè, chéng bào shěng xiàn, bù xiāo gēng zhǒng, jiāng lái zì yǒu zhèn kuǎn fā gěi nǐ men de. nǐ ruò shùn cóng tā men biàn méi shì, ruò bù shùn cóng, tā men dào le yè jiān, jiù dǎ tōng dī àn guàn shuǐ rù nèi, hǎo hǎo de shú tián, biàn chéng le mǎn shuǐ huāng tián. nǐ ruò dào xiàn lǐ qù gào zhuàng, nà zhuàng cí sòng jìn, rú shí tóu shuǐ, píng nǐ sān zhāng wǔ zhāng sù zhuàng, lián pī yǔ dōu méi yǒu yī zì.
正在此時,忽見酒肆門前人聲嘈雜,走過許多難民,扶老攜幼,宛如乞丐。林公趁此機會,便向何義生問道:「今年天公作美,雨水調和,可稱得高低大熟,怎麼還有這許多逃荒難民呢?」義生此時已帶着幾分酒意,兼之觸起了心頭之事,就嘆口氣道:「說他做什麼,有一班難民,視逃荒為一種好生意,本則經商開店,恐怕蝕本;耕種田地,恐遇荒年。逃荒一事,既不須資本,而且到處有里鎮鄉董,招待食宿,臨行還有銀錢相贈,因此本處有幾個不肖的武舉人文秀才,既沒有本領巴圖上進,便拋棄了正當職業,情願做逃荒難民頭腦,空手出門,滿載而歸,由是習成風氣,荒年固然要出去逃荒,就是熟年,也要做成荒年,出走逃荒。」林公聽了這一席奇談,很驚異地問道:「田地荒熟,憑天所斷,不荒怎樣好強做荒年,逃荒出於個人自願,誰能強制人逃荒呢?」義生答道:「這是江北的特別風氣,此中情形,正是一言難盡。」說着又嘆了一口氣,一連喝了兩大杯,方才溜溜汨汨地說道:「往往有種田的農民,遇着雨水均勻的年份,趕農忙蒔秧,若不使用小費,那逃荒頭腦,就同着保正來干涉,不許栽種,說是此項田畝已經注入荒冊,呈報省憲,不消耕種,將來自有賑款發給你們的。你若順從他們便沒事,若不順從,他們到了夜間,就打通堤岸灌水入內,好好的熟田,變成了滿水荒田。你若到縣裡去告狀,那狀詞送進,如石投水,憑你三張五張訴狀,連批語都沒有一字。
yuán lái yī bān huá lì liè shēn tǔ gùn dì bǎo, tōng tóng yì qǐ, péng bǐ wèi jiān, kào zhe táo huāng zhèn jì wèi wéi yī shōu rù. nán jīng zhì tái pài zhe wěi yuán chá bàn, yě bèi tā men nòng dé jiào kǔ lián tiān, gù xiàng jīn nián běn lái bú shì huāng nián, yě zhào yàng de yào bào huāng qǐng zhèn.
原來一班猾吏、劣紳、土棍、地保,通同一起,朋比為奸,靠着逃荒賑濟為唯一收入。南京制台派着委員查辦,也被他們弄得叫苦連天,故像今年本來不是荒年,也照樣的要報荒請賑。
zhì yú qiáng pò rén táo huāng yī shì, gèng shǔ huāng miù. lì rú zhāng mǒu jiā dào xiǎo kāng, bù zhuān kào zhǒng tián shēng huó, tián dì suī bèi tǔ gùn dì bǎo yìng shēng shēng biān zuò zhǐ huāng dì mǔ, bù néng xià zhǒng, shàng yǒu bié zhǒng shēng jì kě zī wēn bǎo, bù yuàn suí tā men chū qù táo huāng tǔ gùn jiù lǜ lǐng wú shù nán mín, gǎn lái shí sù, bǎ nǐ jiā zhōng cún chǔ de mǐ liáng, chī gè gān jìng, zhè gè jiào zuò chī dà hù, bī dé nǐ zǒu tóu wú lù, bù dé bù gēn zhe tā men qù zuò táo huāng de nán mín.
至於強迫人逃荒一事,更屬荒謬。例如張某家道小康,不專靠種田生活,田地雖被土棍地保硬生生編作指荒地畝,不能下種,尚有別種生計可資溫飽,不願隨他們出去逃荒;土棍就率領無數難民,趕來食宿,把你家中存儲的米糧,吃個乾淨,這個叫做吃大戶,逼得你走投無路,不得不跟着他們去做逃荒的難民。
yīn gēn tā men dǎ huǒ tóng háng, jiā zhōng kě miǎn sāo rǎo, huí jiā shí hái yǒu yín mǐ fēn pài, yīn cǐ xí chéng fēng qì, yǒu xǔ duō shēn jiā yīn shí de nóng mín, yě chéng qún jié duì dì chū qù táo huāng, yī miàn yóu dì bǎo tǔ gùn chuàn tóng cáo shū huá lì, xiàng fǔ xiàn yá mén bào huāng qǐng zhèn, děng dào shàng sī hé zhǔn, bō kuǎn zhèn jì, nà yī bān huāng chóng, biàn xiān qī gǎn huí jiā xiāng lǐng zhèn. rú cǐ yī lái, táo huāng jìng yǒu liǎng zōng shōu rù, bǐ jiào zhǒng tián de chū xī duō shàng jǐ bèi, bìng qiě bù láo ér huò. rú cǐ qíng xíng, yòu nǎ dé bú yào shí nián jiǔ huāng ne?
因跟他們打夥同行,家中可免騷擾,回家時還有銀米分派,因此習成風氣,有許多身家殷實的農民,也成群結隊地出去逃荒,一面由地保土棍串同漕書猾吏,向府縣衙門報荒請賑,等到上司核准,撥款賑濟,那一班荒蟲,便先期趕回家鄉領賑。如此一來,逃荒竟有兩宗收入,比較種田的出息多上幾倍,並且不勞而獲。如此情形,又哪得不要十年九荒呢?」
lín gōng yòu wèn dào: cháo tíng bō kuǎn zhèn jì, hé děng zhèng zhòng, yào pài wěi yuán fù kān zāi qū, diào chá zāi hù, biān zào zāi mín hù kǒu cè, fā zhèn yòu yǒu wěi yuán huì jiān chá, sī shì àn míng fā gěi, tā men zěn yàng wǔ bì ne? yì shēng dá dào: zhè yě shì yī zhǒng mán shàng bù mán xià de gōu dāng, mò shuō cháo tíng bù huì dé zhī, jiù shì xǐng fāng dà lì, yě méng zài gǔ lǐ, nà yī bān tūn méi zhèn kuǎn de huá lì tǔ gùn liè shēn è bǎo, shǒu duàn tōng tiān, měi cì zhèn kuǎn, shǎo zhì èr sān wàn, duō zhì shí shù wàn, yóu tā men àn zhōng bǎ chí bāo bàn, zào cè shí, bǎ jiā dīng diàn hù hùn rù dīng cè, lǐng kuǎn shí, pài liú máng qǐ gài chí piào dài lǐng, fù kān shí, bá qù shú tián zhōng de hé dào, lián yè guàn shuǐ mǎn tián, biàn zuò huāng tián, bǎi jì bǎ chí, jiù shì lóng tú zài shì, yě nán sǎo qīng jī bì. zhì yú tā men lǐng dào de zhèn kuǎn, bù lùn duō shǎo, gài zuò tián fèn fēn pài, zāi mín yī fèn, táo huāng tóu nǎo yǔ gāi qū dì bǎo hé yī fèn, tǔ gùn hé liè shēn hé yī fèn, huá lì hé cáo shū hé yī fèn, guó jiā suì mí jù kuǎn, jǐn xíng bǎo rù jiān guǐ de sī náng, nǐ xiǎng kě è bù kě è? qí zhōng zhǔ nǎo, yào suàn lù zhǎng shù, tā píng rì shén me shì dōu gàn, yīn cǐ rén jiā dōu chēng tā lù lǎo hǔ.
林公又問道:「朝廷撥款賑濟,何等鄭重,要派委員復勘災區,調查災戶,編造災民戶口冊,發賑又有委員會監察,司事按名發給,他們怎樣舞弊呢?」義生答道:「這也是一種瞞上不瞞下的勾當,莫說朝廷不會得知,就是省方大吏,也蒙在鼓裡,那一班吞沒賑款的猾吏、土棍、劣紳、惡保,手段通天,每次賑款,少至二三萬,多至十數萬,由他們暗中把持包辦,造冊時,把家丁佃戶混入丁冊,領款時,派流氓乞丐持票代領,復勘時,拔去熟田中的禾稻,連夜灌水滿田,變作荒田,百計把持,就是龍圖再世,也難掃清積弊。至於他們領到的賑款,不論多少,概作田份分派,災民一份,逃荒頭腦與該區地保合一份,土棍和劣紳合一份,猾吏和漕書合一份,國家歲糜巨款,盡行飽入奸宄的私囊,你想可惡不可惡?其中主腦,要算陸長樹,他平日什麼事都干,因此人家都稱他陸老虎。」
dāng xià lín gōng tīng dé le zhè duàn què shí xiāo xī, àn àn huān xǐ, jiù yī biān tì hé yì shēng zhēn jiǔ, yī biān shuō dào: yuán lái guì dì de niē huāng tūn zhèn, dōu shì lù zhǎng shù yī shǒu bà chí de. yì shēng dá dào: zhè yòu bù rán, gǔ yǔ shuō dé hǎo, dú mù bù chéng lín, ruò zhǐ jiù tā yī rén, nǎ lǐ bàn dé dào le zhè xǔ duō shì? qí zhōng hái yǒu gè huá lì wáng yù lín liè shēn xiè jiè zhī liè bǎo xú hào děng, jié wèi sǐ dǎng, měi cì zhèn jì, zǒng yóu zhè yī bān rén bāo bàn. zài shàng de rén bù míng cǐ zhōng zhēn xiàng, hái shuō tā men jīng yàn hóng shēn, chá huāng fā zhèn, tā men jīng shǒu, cái kě shǐ zāi mín yuè fú ruò huàn le tā rén chéng bàn, mǎ shàng jiù huì jī qǐ fēng cháo, nào dé bù kě kāi jiāo. qí shí jiù shì zhè yī bān dōng xī, jiàn lì quán bàng luò, jiù àn zhōng jiào suō yǔ dǎng, gǔ dòng nào zhèn fēng cháo, nòng dé rén rén jiàn le bàn zhèn, shì rú wēi tú, bù gǎn cháng shì, yīn cǐ nián nián yóu tā men bāo bàn fēn pèi. jiǎng qǐ nà lù zhǎng shù, běn shì gè qióng cuò dà, jì wú tián dì, yòu wú xíng yè, xiàn zài shǒu tóu yǐ yǒu èr shí duō wàn cái chǎn, chēng wèi fù wēng ruò bù tūn méi zhèn kuǎn, zěn néng yōng zhe jiāo qī měi qiè, zhù zhe gāo lóu dà shà, miàn tuán tuán zuò fù jiā wēng ne? yì shēng yuè shuō yuè fèn jī, yīn wèi tā zì jǐ yě shòu guò nà yī bān rén de kǔ shuǐ, suǒ yǐ bǎ tā men de è jī, jǐn qíng xuān bù.
當下林公聽得了這段確實消息,暗暗歡喜,就一邊替何義生斟酒,一邊說道:「原來貴地的捏荒吞賑,都是陸長樹一手把持的。」義生答道:「這又不然,古語說得好,『獨木不成林』,若只就他一人,哪裡辦得到了這許多事?其中還有個猾吏王玉淋、劣紳謝戒之、劣保徐浩等,結為死黨,每次賑濟,總由這一班人包辦。在上的人不明此中真相,還說他們經驗宏深,查荒發賑,他們經手,才可使災民悅服;若換了他人承辦,馬上就會激起風潮,鬧得不可開交。其實就是這一班東西,見利權傍落,就暗中教唆羽黨,鼓動鬧賑風潮,弄得人人見了辦賑,視如危途,不敢嘗試,因此年年由他們包辦分配。講起那陸長樹,本是個窮措大,既無田地,又無行業,現在手頭已有二十多萬財產,稱為富翁;若不吞沒賑款,怎能擁着嬌妻美妾,住着高樓大廈,麵團團作富家翁呢?」義生越說越憤激,因為他自己也受過那一班人的苦水,所以把他們的惡跡,盡情宣布。
páng zuò de zōu xìng chūn, hē jiǔ bù duō, páng guān zhě qīng, kǒng pà tā duō yán zhāo huò, rěn bú zhù chā yán dào: chá fāng jiǔ sì, ěr mù zhòng duō, nǐ duō hē le jǐ bēi, zǒng xǐ huān fā láo sāo duō shuō huà, ruò bèi tā men tóng dǎng tīng le qù, nòng chū héng huò lái, bú shì shuǎ de. zán yào zǒu le, nǐ yě huí diàn zuò wǎn fàn chī ne! yì shēng bèi tā rú cǐ yī shuō, yě huàng rán jué wù, jiù lì qǐ shēn lái, xiàng lín gōng gǒng shǒu ér bié.
旁坐的鄒杏春,喝酒不多,旁觀者清,恐怕他多言招禍,忍不住插言道:「茶坊酒肆,耳目眾多,你多喝了幾杯,總喜歡發牢騷多說話,若被他們同黨聽了去,弄出橫禍來,不是耍的。咱要走了,你也回店做晚飯吃呢!」義生被他如此一說,也愰然覺悟,就立起身來,向林公拱手而別。
lín gōng tīng le hé yì shēng de yī fān huà, xīn zhōng yǐ yǒu chéng zhú, dàn yīn hé yì shēng yě céng shòu hài, gù bù miǎn guò shén qí cí dàn tā shuō dé tóu tóu shì dào, ér qiě kàn tā yě shì gè chéng shí shāng rén, suǒ shuō de huà, yě bù zhì wán quán niē zào. rú jīn jì yǒu le zhè yī zhǒng xiǎo xiǎo gēn jù, jí cóng cǐ rù shǒu diào chá, yě róng yì dé dào méi mù, zhǐ xiāo jiāng lù zhǎng shù děng de píng rì xíng wèi, dǎ tīng míng bái, cǐ shì bù nán yíng rèn ér jiě. dǎ dìng zhǔ yì, biàn jiào yòu dé fù guò jiǔ zī, zǒu chū jiǔ sì, jiù zài jìn chù zhǎo kè yù xiū xī dào de diàn táng lǐ qīng dàn de shí hòu, biàn xiàng diàn jiā tàn wèn lù zhǎng shù wáng yù lín de zhù zhǐ, fāng zhī yù lín zhù zài tài xìng chéng lǐ, zhǎng shù zhù zài lǐ xià hé. lín gōng yòu xiàng tā wèn qǐ wáng lù èr rén de wèi rén, chá fáng zhǐ shì yáo tóu, bìng bù jiē kǒu, lín gōng shuō dào: wǒ men shì guò lù shāng rén, yīn wèi jiǔ wén tā liǎng gè de dà míng, gù ěr ǒu rán xiàng nǐ wèn qǐ, nǐ zěn me rú cǐ tūn tūn tǔ tǔ ne? diàn jiā dá dào: bú shì wǒ bù kěn shuō, zhǐ shì pà shuō le zhāo huò, lián lèi kè guān. lín gōng dào: dàn shuō hé fáng! diàn jiā cái qiāo qiāo dì shuō dào: nà xìng wáng de yuǎn jū tài xìng, dàn zhī tā shì gè bāo bàn zhèn jì de huá lì zhì yú lù zhǎng shù nǎi shì lǐ xià hé de tǔ huáng dì, shǒu xià yǒu èr sān bǎi gè yǔ dǎng, shì lì jí dà, mò shuō xún cháng bǎi xìng bù gǎn qù rě tā, jiù shì guān fǔ zhōng rén, yě hé tā yī bí kǒng chū qì, yīn cǐ gù huāng tián mǔ, chuàn tūn zhèn kuǎn, yě jiù méi rén qù guò wèn le! zhè jǐ tiān tīng shuō shěng lǐ yào pài wěi yuán lái fù kān yān méi tián dì, jī chá zāi mín kǒu shù, yù bèi fàng zhèn, tā yòu zài nà lǐ niē zào bèi zāi hù jí, zhǐ zhè yī zhuǎn shǒu zhī jiān, shǎo bu dé yòu yǒu zhěng qiān zhěng wàn de yín zi shōu rù le. lín gōng tīng le zhè yī fān huà, yǔ hé yì shēng rú chū yī kǒu, zú jiàn lù zhǎng shù wáng yù lín yī bān rén què wèi chuàn tūn zhèn kuǎn de tǔ gùn.
林公聽了何義生的一番話,心中已有成竹,但因何義生也曾受害,故不免過甚其詞;但他說得頭頭是道,而且看他也是個誠實商人,所說的話,也不至完全捏造。如今既有了這一種小小根據,即從此入手調查,也容易得到眉目,只消將陸長樹等的平日行為,打聽明白,此事不難迎刃而解。打定主意,便叫幼德付過酒資,走出酒肆,就在近處找客寓休息;到得店堂里清淡的時候,便向店家探問陸長樹、王玉淋的住址,方知玉淋住在泰興城裡,長樹住在里下河。林公又向他問起王、陸二人的為人,茶房只是搖頭,並不接口,林公說道:「我們是過路商人,因為久聞他兩個的大名,故爾偶然向你問起,你怎麼如此吞吞吐吐呢?」店家答道:「不是我不肯說,只是怕說了招禍,連累客官。」林公道:「但說何妨!」店家才悄悄地說道:「那姓王的遠居泰興,但知他是個包辦賑濟的猾吏;至於陸長樹乃是里下河的土皇帝,手下有二三百個羽黨,勢力極大,莫說尋常百姓不敢去惹他,就是官府中人,也和他一鼻孔出氣,因此故荒田畝,串吞賑款,也就沒人去過問了!這幾天聽說省里要派委員來復勘淹沒田地,稽查災民口數,預備放賑,他又在那裡捏造被災戶籍,只這一轉手之間,少不得又有整千整萬的銀子收入了。」林公聽了這一番話,與何義生如出一口,足見陸長樹、王玉淋一班人確為串吞賑款的土棍。
dāng wǎn yī xiǔ wú huà, cì chén guàn xǐ jì bì, jìn le cháo cān, fù guò fáng fàn qián, sān rén jìng dào jiāng biān gù chuán, zhí dǐ nán jīng chéng wài dēng àn, huí yá xiū xī yī huì, rán hòu shàng yuán mén yè jiàn táo zhì jūn, jiāng chá dé de gè zhǒng qíng xíng xiáng shù yī fān. táo zhì jūn dào: cǐ shì piān láo lǎo xiōng le, jì rán rú cǐ, jī bì dāng kě yī qīng, hái wàng lǎo xiōng lín pài gàn yuán, qián wǎng fù chá, zài xíng dìng duó. lín gōng gào cí huí yá, dāng jí wěi hòu bǔ zhī xiàn lǐ jiā jū qián wǎng chá kān. bù liào gé le jǐ tiān, wěi yuán lǐ jiā jū láng bèi huí shěng, yá mén yè jiàn lín gōng, bǐng míng chá kān nào huāng qíng xíng.
當晚一宿無話,次晨盥洗既畢,進了朝餐,付過房飯錢,三人徑到江邊僱船,直抵南京城外登岸,回衙休息一會,然後上轅門謁見陶製軍,將查得的各種情形詳述一番。陶製軍道:「此事偏勞老兄了,既然如此,積弊當可一清,還望老兄遴派幹員,前往複查,再行定奪。」林公告辭回衙,當即委候補知縣李家駒前往查勘。不料隔了幾天,委員李家駒狼狽回省,衙門謁見林公,稟明查勘鬧荒情形。
yuán lái lǐ jiā jū wǎng lǐ xià hé yī dài chá kān bèi yān tián dì, mǔ shù bù fú cì rì fù chá bèi zāi hù kǒu, zhǐ chá dé liǎng gè cūn zhuāng, hū rán yǒu xǔ duō bèi zāi fù nǚ hé ér tóng gǎn dào, qí shēng gāo rǎng yào è sǐ le, zhuān dài zhèn kuǎn jiù mìng. wěi yuán hái yào fù kān fù chá, ái yán shí rì, děng dào fā zhèn, wǒ men zǎo yǐ è sǐ. yī biān shuō, yī biān pāo zhuān zhì ní, bǎ jiào zi dǎ huài, yòu yǒu shí jǐ gè pō là nóng fù, shēng yán yào bǎ wěi yuán tuō qù yǎo sǐ. lǐ jiā jū jiàn nán yǐ lǐ yù, zhǐ hǎo huí chuán, kǒng pà nào chū dà luàn zi lái, mǎ shàng huí shěng qǐng shì. lín gōng diǎn tóu dào: kě jiàn bèi dì lǐ bì yǒu liè shēn tǔ gùn jiào suō, fǒu zé xiāng cūn fù nǚ jué wú rú cǐ dǎn liàng, xiàn zài shì fēi chè dǐ qīng zhā bù kě. shuō zhe fēn fù tí jiào, shàng yuán yè jiàn táo zhì jūn, gào zhī xiáng qíng. bìng shuō jiāng běi mín fēng diāo hàn, jìng gǎn wǔ rǔ shěng wěi, miǎo shì fǎ lìng, ruò bù cóng yán fǎng ná tǔ gùn lù zhǎng shù huá lì wáng yù lín, jǐn fǎ chéng bàn, nán zhì niē huāng tūn zhèn de liú bì. táo shù shuō dào: zhè zhǒng qíng xíng, wěi shí kě è! dàn shì cǐ shì chú le lǎo xiōng, wú rén néng shèng cǐ zhòng rèn de gàn yuán, zhǐ hǎo piān láo lǎo xiōng, qīn qù fù chá, xiōng dì zài diào èr bǎi míng dū yuán bīng suí qù, jiā yù yì wài jǐn kě pián yí xíng shì. lín gōng guǎn yīng tuì chū, yù bèi qīn wǎng chá kān zāi qíng.
原來李家駒往裡下河一帶查勘被淹田地,畝數不符;次日複查被災戶口,只查得兩個村莊,忽然有許多被災婦女和兒童趕到,齊聲高嚷要餓死了,專待賑款救命。委員還要復勘複查,挨延時日,等到發賑,我們早已餓死。一邊說,一邊拋磚擲泥,把轎子打壞,又有十幾個潑辣農婦,聲言要把委員拖去咬死。李家駒見難以理喻,只好回船,恐怕鬧出大亂子來,馬上回省請示。林公點頭道:「可見背地裡必有劣紳、土棍教唆,否則鄉村婦女決無如此膽量,現在勢非徹底清查不可。」說着吩咐提轎,上轅謁見陶製軍,告知詳情。並說江北民風刁悍,竟敢侮辱省委,藐視法令,若不從嚴訪拿土棍陸長樹、猾吏王玉淋,盡法懲辦,難治捏荒吞賑的流弊。陶澍說道:「這種情形,委實可惡!但是此事除了老兄,無人能勝此重任的幹員,只好偏勞老兄,親去複查,兄弟再調二百名督轅兵隨去,加遇意外盡可便宜行事。」林公管應退出,預備親往查勘災情。
yù zhī hòu shì rú hé, qiě dài xià huí fēn jiě.
欲知後事如何,且待下回分解。