strong péi bīng fèi niē cí méng tīng kěn biān jiāng qiǎn shù lì gōng strong
賠兵費捏詞蒙聽 墾邊疆遣戍立功
qiě shuō yì shān dì yī cì chū bīng, zǒng suàn yī le lín gōng huǒ gōng zhī jì, xiǎo cuò dí jūn, zhèng zài shàn zhé zòu jié, hū dié jiē tàn bào, shuō yīng bīng tè rán fǎn gōng, huǐ qù bīng chuán sān zhī. bù duō piàn kè, yòu bào chēng yīng jiàn yǐ dào shí sān yáng háng miàn qián. yì shān dào cǐ jiāng zòu jié yī shì zàn shí gē xià, jí máng yǔ mù yǒu shāng yì, yě méi yǒu shàn cè. dào le cì rì, yòu dié jiē tiān zì pào tái shī xiàn, shǒu jiāng duàn yǒng fú bài táo ní chéng pào tái shī xiàn, shǒu jiāng dài chāng děng bù zhī xià luò děng jūn bào. yì shān lián lián dùn zú zhǎng tàn dào: wán le, wán le. lián máng chuán lìng yáng fāng lóng wén liǎng cān zàn jí zǒng bīng zhāng bì lù, sù huí shěng chéng bǎo shǒu, yǐ hòu bīng lì. sān jiāng shàng wèi huí bīng, hū yòu jiē bào gǎng nèi liù shí duō hào shuǐ shī chuán, dōu bèi hàn jiān fàng huǒ shāo jǐn, xiàn zài yīng bīng zhèng zài jìn gōng sì fāng pào tái. yī rì zhī jiān lián jiē xǔ duō xiōng xìn, bǎ yì shān shēn zǐ dōu xià dé ǎi le bàn jié, zhǐ hǎo qīn zì shàng chéng liào wàng. kuī dé yáng fāng lóng wén lǜ bīng jìn chéng, xié tóng bǎ shǒu, cái lüè wèi dìng xīn. nà sì fāng pào tái, jù shěng chéng hòu shān, wèi shěng chéng bǎo zhàng. yáng fāng tǎo lìng fù yuán, yì shān yīn kǒng pà yáng fāng qù hòu shěng chéng kōng xū, bù kěn fā lìng, zé chéng tā bǎo hù shěng chéng. gé bù duō shí, sì fāng pào tái yě jìng shī xiàn, yīng bīng biàn jià zhe dà pào, xiàng chéng nèi hōng jī. nà shí yáng fāng zuò zhèn chéng lóu, dū bīng fáng shǒu, sǐ lì dǐ yù. zhèng zài wēi jí zhī jì, què xǐ tiān gōng zuò měi, hū rán dà yǔ rú zhù, dí bīng de pào huǒ dùn shī xiào lì, shěng chéng cái dé bǎo quán.
且說奕山第一次出兵,總算依了林公火攻之計,小挫敵軍,正在繕摺奏捷,忽迭接探報,說英兵特然反攻,毀去兵船三隻。不多片刻,又報稱英艦已到十三洋行面前。奕山到此將奏捷一事暫時擱下,即忙與幕友商議,也沒有善策。到了次日,又迭接天字炮台失陷,守將段永福敗逃;泥城炮台失陷,守將岱昌等不知下落等軍報。奕山連連頓足長嘆道:「完了,完了。」連忙傳令楊芳、隆文兩參贊及總兵張必祿,速回省城保守,以厚兵力。三將尚未回兵,忽又接報港內六十多號水師船,都被漢奸放火燒盡,現在英兵正在進攻四方炮台。一日之間連接許多凶信,把奕山身子都嚇得矮了半截,只好親自上城瞭望。虧得楊芳、隆文率兵進城,協同把守,才略為定心。那四方炮台,據省城後山,為省城保障。楊芳討令赴援,奕山因恐怕楊芳去後省城空虛,不肯發令,責成他保護省城。隔不多時,四方炮台也竟失陷,英兵便架着大炮,向城內轟擊。那時楊芳坐鎮城樓,督兵防守,死力抵禦。正在危急之際,卻喜天公做美,忽然大雨如注,敵兵的炮火頓失效力,省城才得保全。
kàn guān nǐ dào yì lǜ qián cì shì ruò, tuō měi lǐng shì chū chǎng diào jiě, xiàn zài bīng lì yòu hé yǐ rú cǐ yǒng gǎn ne? yuán lái yì lǜ yīn dàn yào jiāng jǐn, hòu yuán wèi dào, gù yòng zhè huǎn bīng zhī jì. xiàn zài yīng guó tiān pài lù jūn sī lìng guān wò wū gǔ, tǒng dài wǔ qiān xióng shī, lái yuè zhù zhàn, yǒu le zhè yī zhī shēng lì jūn, gù shā dé qīng bīng dà bài, xià dé yì shān zuò kùn shěng chéng, jì bù gǎn chū zhàn, yòu bù gǎn táo dùn, wéi xiàng shǔ xià wén wǔ gè guān wèn jì. yú shì zhī fǔ yú bǎo chún xiàn jì dào: wéi yǒu yì hé kě yǐ bǎo quán zhè zuò wēi chéng. yì shān xīn xiǎng: chú cǐ bié wú jiù jí de fǎ zǐ. dāng jí pài yú bǎo chún fù yīng jūn jiàn yì hé, bìng qǐng měi lǐng shì jū zhōng diào tíng, shāng dìng sì kuǎn: yī guǎng dōng yǔn yú yān jià wài, xiān cháng yīng guó bīng fèi liù bǎi wàn yuán, xiàn wǔ rì nèi fù qīng èr jiāng diào jí de wài shěng bīng tuì tún chéng wài liù shí lǐ sān gē ràng xiāng gǎng wèn tí, bǎo liú hòu shāng sì jiāng shǒu xiān kāi xìn zhī lín zé xú zòu qǐng yán bàn.
看官你道義律前次示弱,托美領事出場調解,現在兵力又何以如此勇敢呢?原來義律因彈藥將盡,後援未到,故用這緩兵之計。現在英國添派陸軍司令官臥烏古,統帶五千雄師,來粵助戰,有了這一支生力軍,故殺得清兵大敗,嚇得奕山坐困省城,既不敢出戰,又不敢逃遁,惟向屬下文武各官問計。於是知府余保純獻計道:「惟有議和可以保全這座危城。」奕山心想:「除此別無救急的法子。」當即派余保純赴英軍艦議和,並請美領事居中調停,商定四款:一、廣東允於煙價外,先償英國兵費六百萬元,限五日內付清;二、將調集的外省兵退屯城外六十里;三、割讓香港問題,保留後商;四、將首先開釁之林則徐奏請嚴辦。
yì shān zhì cǐ, yě zhǐ hǎo wéi mìng shì tīng, mǎ shàng sōu yùn liǎng kù jí yuè hǎi guān, còu zú le liù bǎi wàn yuán, jiāo fù yì lǜ. yī miàn mìng liǎng cān zàn dài zhe wài shěng bīng duì tuì tún lí chéng liù shí lǐ wài de xiǎo jīn shān. yáng fāng bù yuàn qián qù, zì qǐng liú chéng dàn yā, yóu lóng wén dài bīng tuì tún xiǎo jīn shān. lóng wén yīn cǐ yī qì, jiù mǎ shàng dé bìng, wèi jí shí tiān, jìng rán yī míng bù shì le. yīng bīng ná dào le liù bǎi wàn yuán bīng fèi, miǎn bù dé qǐ dìng tuì chū.
奕山至此,也只好唯命是聽,馬上搜運兩庫及粵海關,湊足了六百萬元,交付義律。一面命兩參贊帶着外省兵隊退屯離城六十里外的小金山。楊芳不願前去,自請留城彈壓,由隆文帶兵退屯小金山。隆文因此一氣,就馬上得病,未及十天,竟然一瞑不視了。英兵拿到了六百萬元兵費,免不得啟碇退出。
nà yì shān yòng qù le shěng kuǎn liù bǎi wàn yuán, bù gǎn bù zòu, yòu bù gǎn shí zòu, zhǐ hǎo niē cí kuáng bào, zhǐ shuō yīng jiàn lǚ cì lái gōng, xī bèi jī tuì, yì lǜ míng zhī qí shì qióng cù, wú kě zhēng chí, nǎi tuō měi lǐng qiú fǔ, zhǐ wàng zhào jiù tōng shāng, bù zài sī dài yā piàn, wéi zhuī jiāo shāng rén sǔn shī liù bǎi wàn yuán. dāng yóu chén yǔ qí yì yuē, lìng qí xiān xíng lǜ bīng jiàn tuì chū hǔ mén kǒu wài, shǐ jiàn chéng yì. xiàn yè yǐ xī shù tuì qù děng yǔ. dào guāng dì lǎn zòu, xìn yǐ wèi zhēn. cháo zhōng zhǐ nǎo le dà xué shì wáng dǐng, mì dì yī běn, shuō fǔ yì wàn bù kě shì, jiāng jūn yì shān shàn zì cháng yín mèi wài, qí zuì jiào qí shàn gèng zhòng děng yǔ. dào guāng dì kàn le zhè piān zòu dú, dào yě yǒu xiē dòng róng, jí zhào mù zhāng ā xún wèn jiū jìng. mù jiān yī wèi tǎn hù yì shān, fēi dàn bù shuō tā yǒu zuì, fǎn ér shuō tā yǒu gōng, yīn cǐ bǎ wáng dǐng de zòu zhāng gē guò yī biān, fǎn ér yī zhào yīng qiú tí chū tiáo jiàn, zhuī rèn lín zé xú zuì zhuàng, zhé shù yī lí. xié bàn dà xué shì tāng jīn zhāo, yīn bǎo jiàn lín gōng cái kě dà yòng, yě shòu yán qiǎn, lián jiàng sì jí.
那奕山用去了省款六百萬元,不敢不奏,又不敢實奏,只好捏詞誑報,只說英艦屢次來攻,悉被擊退,義律明知其勢窮蹙,無可爭持,乃托美領求撫,只望照舊通商,不再私帶鴉片,惟追交商人損失六百萬元。當由臣與其議約,令其先行率兵艦退出虎門口外,始見誠意。現業已悉數退去等語。道光帝覽奏,信以為真。朝中只惱了大學士王鼎,密遞一本,說撫議萬不可恃,將軍奕山擅自償銀媚外,其罪較琦善更重等語。道光帝看了這篇奏牘,倒也有些動容,即召穆彰阿詢問究竟。穆奸一味袒護奕山,非但不說他有罪,反而說他有功,因此把王鼎的奏章擱過一邊,反而依照英酋提出條件,追認林則徐罪狀,謫戍伊犁。協辦大學士湯金釗,因保薦林公才可大用,也受嚴譴, 連降四級。
shǒu fǔ wáng dǐng tīng dé le zhè zhǒng xiāo xī, xiān zài tíng shàng hé mù jiān zhēng lùn yī fān, dào guāng dì fǎn tǎn hù mù zhāng ā. wáng dǐng zhī nán wǎn huí, jué jì pàn zhe lǎo mìng, xiào xué shǐ yú shī jiàn, cǎo jiù le shù qiān yán de yí shū, xiáng shù mù zhāng ā qī jūn wù guó de zuì è, jié wěi shuō chén bù rěn jiàn quán jiān mèi wài rǔ guó, qǐng xiān sǐ yǐ xiè mù zhāng ā. bì xià tǎng yīn chén sǐ ér xǐng wù, qǐng sù qīn xián chén, yǐ yuǎn xiǎo rén, fàng zhú mù zhāng ā, kāi fù lín zé xú yuán guān děng yǔ. lìng xiě yí zhǔ yī zhǐ, fēn fù jiā rén míng rì jiāng cǐ yí shū mì chéng, rán hòu zhěng yì guān wàng běi bài xiè shèng ēn, shí yǐ shēn yè, shì yì zǎo yǐ gè zì ān shuì, tā jiù zài wò shì zhōng, xuán liáng zì jǐn. děng dào tiān míng, shì yì jìn lái kàn jiàn, huāng máng jiě xià shī jiù, zěn nài zǎo yǐ qì jué, wú fǎ wǎn jiù. cǐ shì chuán dào wài miàn, wáng zhōng táng xuán liáng shī jiàn xiāo xī, bù xiāo piàn kè, yǐ chuán biàn jīng chéng. yì bān dà chén tīng dé le, bù guò tàn xī lǎo chéng diāo xiè, wéi yǒu mù zhāng ā jīng xīn dòng pò, liào dào wáng zhōng táng jì xiào shī jiàn, bì yǒu yí shū, bù wèn ér zhī yú jǐ bù lì, fēi shì qián tuǒ wèi shè fǎ bù kě. xiǎng dào zhè lǐ, biàn mì chà jūn jī zhāng jīng niè yún yǔ tā shāng yì. niè yún chóu sī le yī huì, biàn dào: wáng zhōng táng zòng yǒu yí zòu, bì rán xiān dào jūn jī chù, mén xià sù lái zuì shàn mó fǎng tā rén bǐ jī, dài tā yí zòu dào shí, bù fáng jiāng zhōng yǒu guān lǎo shī zhī chù, xī xíng gǎi qù, yóu mén xià mó fǎng téng zhèng, zài xíng sòng chéng yù lǎn. rú cǐ yī lái, shì qíng jiù kě bù zhì nào dà, lǎo shī yě miǎn qù xǔ duō má fán, qǐ bú shì hǎo! mù jiān tīng le dà xǐ, chēng zàn tā dào: nán dé nǐ yǒu cǐ jì yì, yǒu cǐ jī zhì, zhe jiāng cǐ shì bàn tuǒ, jiāng lái yí dìng shè fǎ jiāng nǐ pò gé tí shēng, yǐ zuò chóu yōng. niè yún chēng xiè ér chū. děng dào wáng zhōng táng yí zòu dì dào jūn jī chù, jìng zì bèi tā men jiāng zhēn běn huàn qù, kě lián wáng zhōng táng bái xī shēng le yī tiáo lǎo mìng, mù jiān yī rán lǎn quán nà huì, àn xià màn biǎo.
首輔王鼎聽得了這種消息,先在廷上和穆奸爭論一番,道光帝反袒護穆彰阿。王鼎知難挽回,決計拚着老命,效學史魚尸諫,草就了數千言的遺疏,詳述穆彰阿欺君誤國的罪惡,結尾說臣不忍見權奸媚外辱國,請先死以謝穆彰阿。陛下倘因臣死而醒悟,請速親賢臣,以遠小人,放逐穆彰阿,開復林則徐原官等語。另寫遺囑一紙,吩咐家人明日將此遺疏密呈,然後整衣冠望北拜謝聖恩,時已深夜,侍役早已各自安睡,他就在臥室中,懸樑自盡。等到天明,侍役進來看見,慌忙解下施救,怎奈早已氣絕,無法挽救。此事傳到外面,王中堂懸樑尸諫消息,不消片刻,已傳遍京城。一般大臣聽得了,不過嘆息老成凋謝,惟有穆彰阿驚心動魄,料到王中堂既效尸諫,必有遺疏,不問而知於己不利,非事前妥為設法不可。想到這裡,便密差軍機章京聶沄與他商議。聶沄籌思了一會,便道:「王中堂縱有遺奏,必然先到軍機處,門下素來最善摹仿他人筆跡,待他遺奏到時,不妨將中有關老師之處,悉行改去,由門下摹仿謄正,再行送呈御覽。如此一來,事情就可不致鬧大,老師也免去許多麻煩,豈不是好!」穆奸聽了大喜,稱讚他道:「難得你有此技藝,有此機智,着將此事辦妥,將來一定設法將你破格提升,以作酬庸。」聶沄稱謝而出。等到王中堂遺奏遞到軍機處,竟自被他們將真本換去,可憐王中堂白犧牲了一條老命,穆奸依然攬權納賄,按下慢表。
qiě shuō lín gōng zhé shù yī lí, qiè tóng zhèng shì fū rén jiù shù, yí lù yǒu yī wén yī wǔ liǎng gè chà guān hù sòng. lín gōng zhōng zhēn jǐn jié, shēn dé mín xīn, dà jiā dōu tì tā bào bù píng, hèn bù néng dǎ dǎo quán jiān, qǐng huáng jiā zhòng yòng tā, yīn cǐ dào chù shòu rén jiē dài. bù guò yóu jīng qǐ chéng, měi rì àn zhàn ér xíng, suī lí yī lí lù chéng yǎo yuǎn, yù zhe dà yǔ dà xuě, zhǐ hǎo liú zhù yì guǎn zhōng, děng dài tiān qíng qǐ xíng. nà yī rì xíng dǐ shǎn xī, yǒu mén shēng qín ruò bō zài shǎn zuò zhī fǔ, dé bào lǎo shī guò jìng, qīn lái yì guǎn yíng yè, xiāng jiàn zhī hòu, fēn bīn zhǔ zuò xià. zhǐ jiàn lín gōng tán xiào zì ruò, hé píng cháng wú yì, jué duì méi yǒu yuàn fèn chóu kǔ zhī zhuàng. ruò bō shǐ pèi fú lín gōng de qì dù, biàn shuō dào: lǎo shī dū yuè, fén huǐ yīng shāng yā piàn èr wàn shù qiān xiāng, shā dé yīng bīng wàng fēng ér táo, bù gǎn kuī shì yuè dōng, wēi zhèn sì yí, gōng zài shè jì. jié guǒ shì dé qí fǎn, jìng bǎ lǎo shī zhé shù dào bīng tiān xuě dì de yī lí, shì fēi diān dào, tài jué bù gōng, zhēn shì gǔ rén suǒ wèi lùn gōng xíng lù de le. lín gōng zhèng yán lì sè dì shuō dào: běn shì yī jiè hán rú, cháo tíng tè jiā shū ēn jǔ tiān xià dà shì fù tuō, xiàn zài dà jú jué liè, nèi bù néng sù qīng jūn cè, yǐ zhèng cháo gāng wài bù néng lì gōng yì yù sǎo qīng sì yí, fù shèng míng suǒ tuō, bù jiā zhū lù, yǐ shǔ wàn xìng, nǎ lǐ hái gǎn fù fěi xīn bàng ne? nǐ yě shì dú shū míng lǐ zhī rén, rú hé shuō chū zhè xiē huà lái? yǐ hòu zhè zhǒng dì fāng, wù yào jǐn shèn, bù kě xìn kǒu kāi hé! ruò bō yīn dài bào bù píng, cái shuō chū zhè yī fān huà lái, què fǎn shòu le xùn huì. dāng xià tán xiē xián shì, kòu bié lín gōng huí yá lǐ shì qù le.
且說林公謫戍伊犁,挈同鄭氏夫人就戍,一路有一文一武兩個差官護送。林公忠貞盡節,深得民心,大家都替他抱不平,恨不能打倒權奸,請皇家重用他,因此到處受人接待。不過由京起程,每日按站而行,雖離伊犁路程杳遠,遇着大雨大雪,只好留駐驛館中,等待天晴啟行。那一日行抵陝西,有門生秦若波在陝做知府,得報老師過境,親來驛館迎謁,相見之後,分賓主坐下。只見林公談笑自若,和平常無異,絕對沒有怨憤愁苦之狀。若波始佩服林公的氣度,便說道:「老師督粵,焚毀英商鴉片二萬數千箱,殺得英兵望風而逃,不敢窺視粵東,威震四夷,功在社稷。結果適得其反,竟把老師謫戍到冰天雪地的伊犁,是非顛倒,太覺不公,真是古人所謂論功行戮的了。」林公正言厲色地說道:「本是一介寒儒,朝廷特加殊恩舉天下大事付託,現在大局決裂,內不能肅清君側,以正朝綱;外不能立功異域掃清四夷,負聖明所託,不加誅戮,已屬萬幸,哪裡還敢腹誹心謗呢?你也是讀書明理之人,如何說出這些話來?以後這種地方,務要謹慎,不可信口開河!」若波因代抱不平,才說出這一番話來,卻反受了訓誨。當下談些閒事,叩別林公回衙理事去了。
lín gōng qǐ chéng xī xíng, zài lù wú fēi xiǎo xíng yè sù, jī cān kě yǐn, hǎo róng yì dào le yī lí shù suǒ. zhè běn shì zhǔn bù jìng dì, cóng qián lóng zhōng nián shǐ rù bǎn tú, pì zuò xīn jiāng shěng. dì miàn guǎng kuò, rén kǒu xī shǎo, shān lù hé bīn, pō duō wò rǎng, qiě yǔ méng gǔ xī zàng chún chǐ xiāng yī. quán shěng jì fēn bā dào sì shí jiǔ xiàn èr shè zhì jú. qīng tíng zǎo xiǎng jié lì jīng yíng, cǐ cì lín gōng zhé shù yī lí, dào guāng dì zhī tā shì gè yǒu yòng de xián cái, jīn yīn gōng zuì qiǎn shù, zhèng hǎo mìng tā qù kāi pì xīn jiāng, bì yǒu chéng xiào, suǒ yǐ tè dì shù wǎng yī lí. lín gōng dào le sài wài, jìng dǐ dí huà shěng chéng, jiàn guò xīn jiāng xún fǔ, wén wǔ èr chà guān chéng jiǎo wén shū, lǐng qǔ huí wén, huí jīng fù mìng bù tí.
林公啟程西行,在路無非曉行夜宿,飢餐渴飲,好容易到了伊犁戍所。這本是准部境地,從乾隆中年始入版圖,闢作新疆省。地面廣闊,人口稀少,山麓河濱,頗多沃壤,且與蒙古、西藏唇齒相依。全省計分八道、四十九縣、二設治局。清廷早想竭力經營,此次林公謫戍伊犁,道光帝知他是個有用的賢才,今因公罪遣戍,正好命他去開闢新疆,必有成效,所以特地戍往伊犁。林公到了塞外,徑抵迪化省城,見過新疆巡撫,文武二差官呈繳文書,領取回文,回京復命不提。
nà lín gōng hé zhèng shì fū rén jiù zài dí huà shěng chéng jū zhù. gé bù duō shí, jiē fèng cháo zhǐ, mìng gōng dài zuì lì gōng, kān bàn kāi kěn shì yí. lín gōng bàn shì sù lái rèn zhēn, fèng dào le zhè dào shàng yù, mǎ shàng xiàng xīn jiāng xún fǔ jiè yòng liǎng gè shú xī quán shěng dì lǐ de bàn shì yuán, mìng zuò xiàng dǎo, zhōu lì quán shěng bā dào, lǚ kān jí dì wò dì, hé chù yí zhǒng zhí, hé chù yí xù mù zhí lín. xiān xún shì dí huà dào shǔ shí xiàn, kān dé wū lǔ mù qí shuǐ cǎo fēng gān, pō duō wèi zēng kāi kěn de tián dì hā mì wèi yù mén xī shǒu de yào dì, yǐ chǎn guā wèi míng, bù guò hé liú shén shǎo, gēng dì quán lài xuě shuǐ suī lái duō jīn yín kuàng, cáng fù yú dì, wèi zēng kāi pì, shān shí zhōng duō yùn lǜ yù. cì kān yī lí dào tǎ chéng dào yān qí dào ā xiān sū dào kā shí gá ěr dào hé tián dào ā shān dào. lín gōng zhōu lì sān wàn yú lǐ, kān dé ā kè sū tǔ dì guǎng wò, guǒ gǔ fēng dēng hé tián féi wò yí nóng, bǎi gǔ mián huā guā guǒ chū chǎn shén duō. kān chá jì bì, huí shěng yǔ zhōng chéng shāng liáng kāi kěn shì yí. lín gōng shuō dào: běn shěng tǔ dì féi ráo, jí yí zhǒng zhí, suǒ xī dì duō shā mò, quē shǎo hé liú, tǔ xìng suī rán féi wò, zhǐ yīn wú shuǐ guàn gài, gù duō qì zhì, shén jué kě xī. xiōng dì yú jiàn, ruò yù kāi kěn, dāng yǐ zhèn xìng shuǐ lì wèi xiān. zhōng chéng yě shēn yǐ wèi rán.
那林公和鄭氏夫人就在迪化省城居住。隔不多時,接奉朝旨,命公戴罪立功,勘辦開墾事宜。林公辦事素來認真,奉到了這道上諭,馬上向新疆巡撫借用兩個熟悉全省地理的辦事員,命作嚮導,周曆全省八道,履勘瘠地沃地,何處宜種植,何處宜畜牧植林。先巡視迪化道屬十縣,勘得烏魯木齊水草豐甘,頗多未曾開墾的田地;哈密為玉門西首的要地,以產瓜為名,不過河流甚少,耕地全賴雪水;綏來多金銀礦,藏富於地,未曾開闢,山石中多蘊綠玉。次勘伊犁道、塔城道、焉耆道、阿先蘇道、喀什噶爾道、和闐道、阿山道。林公周曆三萬餘里,勘得阿克蘇土地廣沃,果谷豐登;和闐肥沃宜農,百穀、棉花、瓜果出產甚多。勘察既畢,回省與中丞商量開墾事宜。林公說道:「本省土地肥饒,極宜種植,所惜地多沙漠,缺少河流,土性雖然肥沃,只因無水灌溉,故多棄置,甚覺可惜。兄弟愚見,若欲開墾,當以振興水利為先。」中丞也深以為然。
lín gōng yú shì guī huà hé dào, zhāo gōng kāi jùn, měi duàn pài yī jiān gōng yuán, zì jǐ zhōu yóu xún shì, shí shì qiú shì, dū gōng suī yán, dàn dài rén hé ǎi, ēn wēi bìng shī, gù zài shì rén yuán gè gè lè yú tīng mìng. děng dào kāi hé jùn gōng, yòu zhào diàn gēng zhǒng, xiāng dù dì shì, fēn zhǒng wǔ gǔ, zhè zhèng suǒ wèi yīn dì zhì yí, gù zhǒng zhí zhī wù jiē néng yì cháng fán róng. dāng dì rén mín, yòu duō le yī zhǒng shēng jì, xīn jiāng de chū pǐn yě zhòu rán zēng jiā liǎo bù shǎo, sòng shēng zài dào, mín jiān zhe shí gǎn dài. lín gōng gōng yú yǐ bǐ mò xiāo qiǎn, zài shěng wén wǔ jí shēn shì qiú tā shū lián tí yǒng de, hù xiàn wèi chuān. nà shí fēng xíng lǜ gèng tǐ, lín gōng suǒ shū, wán quán tuō tāi yú ōu yáng xún, suǒ yǐ dà jiā dōu shì wèi zhēn bǎo. yī lí yì bān de jiān zhǐ diàn, mò bù lì shì sān bèi, bù guò sān sì gè yuè, lín gōng de shǒu jī yǐ chuán biàn bīng tiān xuě dì zhōng le.
林公於是規劃河道,招工開浚,每段派一監工員,自己週遊巡視,實事求是,督工雖嚴,但待人和藹,恩威並施,故在事人員個個樂於聽命。等到開河竣工,又召佃耕種,相度地勢,分種五穀,這正所謂因地制宜,故種植之物皆能異常繁榮。當地人民,又多了一種生計,新疆的出品也驟然增加了不少,頌聲載道,民間着實感戴。林公公餘以筆墨消遣,在省文武及紳士求他書聯題詠的,戶限為穿。那時風行率更體,林公所書,完全脫胎於歐陽詢,所以大家都視為珍寶。伊犁一般的箋紙店,莫不利市三倍,不過三四個月,林公的手跡已傳遍冰天雪地中了。
lín gōng zài yī lí kān bàn kāi kěn, shì wú dà xiǎo, dōu shì qīn shēn jiān chá, hěn guǎng dà de shā qì huāng dì, jiàn jiàn dì jǐn chéng wò rǎng gāo yú. bù liào nèi dì jí fán shèng de shěng fèn, què bèi yīng bīng rǎo luàn dé bù kě shōu shí. zhè shì zhōng guó de dì yī cì shī bài, yě jiù shì guó chǐ shǐ de kāi zōng míng yì dì yī zhāng, jiù shì zhōng guó xiàn zài zhī guó ruò mín pín, yě qǐ shǐ yú cǐ, zhè shì hé děng tòng xīn de shì a! zhōng guó de pín ruò, yī shì mèi wài qū fú, èr shì yā piàn yí hài, lín gōng dāng shí zǎo yǐ jiàn dào, gù yǒu yā piàn bù jué, xíng zhī shí nián zhī hòu, wén wú kě yòng zhī shì, wǔ wú kě zhàn zhī bīng de huà. xī hū bù néng jiàn yòng, rú qí zhào tā de jì huà bàn lǐ, zhōng guó zǎo yǐ fù qiáng le.
林公在伊犁勘辦開墾,事無大小,都是親身監察,很廣大的沙磧荒地,漸漸地盡成沃壤膏腴。不料內地極繁盛的省份,卻被英兵擾亂得不可收拾。這是中國的第一次失敗,也就是國恥史的開宗明義第一章,就是中國現在之國弱民貧,也起始於此,這是何等痛心的事啊!中國的貧弱,一是媚外屈服,二是鴉片貽害,林公當時早已見到,故有「鴉片不絕,行之十年之後,文無可用之士,武無可戰之兵」的話。惜乎不能見用,如其照他的計劃辦理,中國早已富強了。
zài shuō dāng shí zì lín gōng zhé shù yī lí, shǒu fǔ wáng dǐng fèn ér shī jiàn guī tiān, quán jiān mù zhāng ā suì dé sì wú jì dàn, zòu qǐng yù chì gè zhí shěng cái bīng jié xiǎng, yǐ wèi hé yīng guó yì hé tōng shāng, yǎng bīng yě wú yòng chù. dào guāng dì piān xìn chán yán, yán xiàn gè zhí shěng dū fǔ cái bīng jié xiǎng. nǎ zhī yì shān fèng pài fù yuè, bèi yīng bīng shā dé dà bài, bù dé yǐ ér yǔ yì lǜ yì hé, cháng hái liù bǎi wàn liǎng, yì dìng jiù guǎng dōng yī shěng bà bīng, yǐ wài gè shěng gài bù zài nèi, qīng tíng zhī dào hé yì yǐ chéng, quán guó kě yǐ wú shì.
再說當時自林公謫戍伊犁,首輔王鼎憤而尸諫歸天,權奸穆彰阿遂得肆無忌憚,奏請諭飭各直省裁兵節餉,以為和英國議和通商,養兵也無用處。道光帝偏信讒言,嚴限各直省督撫裁兵節餉。哪知奕山奉派赴粵,被英兵殺得大敗,不得已而與義律議和,償還六百萬兩,議定就廣東一省罷兵,以外各省概不在內,清廷只道和議已成,全國可以無事。
qiě shuō yīng lǐng shì yì lǜ tóng sī lìng bó mài, yī miàn lǜ bīng jiàn tuì chū hǔ mén, kāi pì xiāng gǎng yīng guó de shāng bù, huī fù guǎng dōng mào yì, yī miàn pài hàn jiān rù jīng, tàn dé cái bīng xiāo xī. bó mài àn xiǎng: zhè shì qīn lüè de hǎo jī huì, qǐ kěn qīng qīng fàng guò? biàn hé yì lǜ shāng liáng, chéng cǐ zhàn shèng yú wēi, jìn bīng běi zhēng. bó mài jiù qiǎn shǐ huí guó, zòu míng yīng wáng, zhēng diào yìn dù jiàn duì lái yuè, huì qí yuán yǒu bīng jiàn, qǐ dìng nǐ xiàng běi yáng jìn fā. nǎ zhī shǐ xíng dé bù duō jǐ shí, hái méi yǒu lí kāi yuè hǎi, hū yù jù fēng, chén méi le jǐ zhī bīng jiàn, piāo shī le jǐ zhī xiǎo chuán, qīng bīng lāo dé le jǐ jiàn fān wéi, yì shān qí tǔ gòng jiù zhāng huáng rù zòu, qīng shì zhòng bào, shuō shén me fān chuán wú suàn, fú shī bì hǎi.
且說英領事義律同司令伯麥,一面率兵艦退出虎門,開闢香港英國的商埠,恢復廣東貿易,一面派漢奸入京,探得裁兵消息。伯麥暗想:「這是侵掠的好機會,豈肯輕輕放過?」便和義律商量,乘此戰勝餘威,進兵北征。伯麥就遣使回國,奏明英王,徵調印度艦隊來粵,會齊原有兵艦,起碇擬向北洋進發。哪知駛行得不多幾時,還沒有離開粵海,忽遇颶風,沉沒了幾隻兵艦,飄失了幾隻小船,清兵撈得了幾件帆桅,奕山、祁土貢就張皇入奏,輕事重報,說什麼翻船無算,浮屍蔽海。
dào guāng dì lǎn zòu, mí xìn hǎi shén yǒu líng, bān cì cáng xiāng biǎn é. nà bó mài yù jù fēng shī shì hòu, bù dé bù zhào shí zòu míng yīng wáng. yīng wáng jiù pài pú dǐng chá lái huá dài yì lǜ zhí, yòu lìng hǎi jūn shǎo jiāng bā ěr kè dài bó mài wèi sī lìng guān. pú dǐng chá hé bā ěr kè fèng pài lái yuè, huì tóng wò wū gǔ, dài lǐng jūn jiàn yùn sòng chuán děng gòng jì sān shí liù sōu, yóu yì mǐn hǎi, jìn gōng shà mén. qián rèn mǐn dū dèng tíng zhēn yě yīn fén huǐ yā piàn, dé zuì cháo tíng, yǔ lín gōng tóng shí gé zhí. xīn rèn zǒng dū yán bó dào yě shì gè rè xīn jù wài de hǎo guān, tīng dé yīng bīng yóu yì mǐn hǎi, lián máng qiǎn bīng diào jiāng fáng shǒu hǎi kǒu.
道光帝覽奏,迷信海神有靈,頒賜藏香匾額。那伯麥遇颶風失事後,不得不照實奏明英王。英王就派濮鼎查來華代義律職,又令海軍少將巴爾克代伯麥為司令官。濮鼎查和巴爾克奉派來粵,會同臥烏古,帶領軍艦運送船等共計三十六艘,游弋閩海,進攻廈門。前任閩督鄧廷楨也因焚毀鴉片,得罪朝廷,與林公同時革職。新任總督顏伯燾也是個熱心拒外的好官,聽得英兵游弋閩海,連忙遣兵調將防守海口。
yào zhī shèng bài rú hé, qiě dài xià huí fēn jiě.
要知勝敗如何,且待下回分解。