chéng xī
◎城西
chōng jué sì, tài fù qīng hé wáng yì shě zhái suǒ lì yě, zài xī míng mén wài yī lǐ yù dào běi.
沖覺寺,太傅清河王懌舍宅所立也,在西明門外一里御道北。
yì, qīn wáng zhī zhōng, zuì yǒu míng xíng, shì zōng ài zhī, tè lóng zhū dì. yán chāng sì nián shì zōng bēng, yì yǔ gāo yáng wáng yōng guǎng píng wáng huái bìng shòu yí zhào, fǔ yì xiào míng. shí dì shǐ nián liù suì, tài hòu dài zǒng wàn jǐ, yǐ yì míng dé mào qīn, tǐ dào jū zhèng, shì wú dà xiǎo, duō zī xún zhī. shì yǐ xī píng shén guī zhī jì, shì qīng rén zhǔ, dì zhái fēng dà, yú yú gāo yáng. xī běi yǒu lóu, chū líng yún tái, fǔ lín cháo shì, mù jí jīng shī, gǔ shī suǒ wèi:" xī běi yǒu gāo lóu, shàng yǔ fú yún qí" zhě yě. lóu xià yǒu rú lín guǎn yán bīn táng, xíng zhì bìng rú qīng shǔ diàn. tǔ shān diào chí, guān yú dāng shì. xié fēng rù yǒu, qū zhǎo huán táng, shù xiǎng fēi yīng, jiē cóng huā yào. yì ài bīn kè, chóng wén zǎo, hǎi nèi cái zǐ, mò bù fú còu. fǔ liáo chén zuǒ, bìng xuǎn juàn mín. zhì yú qīng chén míng jǐng, chěng wàng nán tái, zhēn xiū jù shè, qín shēng bìng zòu, fāng lǐ yíng léi, jiā bīn mǎn xí. shǐ liáng wáng kuì tù yuán zhī yóu, chén sī cán què tái zhī yàn.
懌,親王之中,最有名行,世宗愛之,特隆諸弟。延昌四年世宗崩,懌與高陽王雍、廣平王懷並受遺詔,輔翼孝明。時帝始年六歲,太后代摠萬幾,以懌明德茂親,體道居正,事無大小,多諮詢之。是以熙平、神龜之際,勢傾人主,第宅豐大,逾於高陽。西北有樓,出凌雲台,俯臨朝市,目極京師,古詩所謂:"西北有高樓,上與浮雲齊"者也。樓下有儒林館、延賓堂,形制並如清暑殿。土山釣池,冠於當世。斜峰入牖,曲沼環堂,樹響飛嚶,階叢花葯。懌愛賓客,重文藻,海內才子,莫不輻輳。府僚臣佐,並選雋民。至於清晨明景,騁望南台,珍羞具設,琴笙並奏,芳醴盈罍,佳賓滿席。使梁王愧兔園之游,陳思慚雀台之燕。
zhèng guāng chū, yuán yì bǐng quán, bì tài hòu yú hòu gōng, hōng yì yú xià shěng. xiào chāng yuán nián, tài hòu hái zǒng wàn jī, zhuī zèng yì tài zǐ tài shī dà jiāng jūn dū du zhōng wài zhū jūn shì jià huáng yuè. gěi jiǔ liú luán hé huáng wū zuǒ dào wēn liáng chē, qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī, hǔ bì bān jiàn bǎi rén, wǎn gē èr bù, zàng lǐ yī jìn ān píng wáng fú gù shì. shì yuē wén xiàn. tú yì xiàng yú jiàn shǐ diàn. bá qīng hé guó láng zhōng lìng hán zi xī wèi huáng mén shì láng, xǐ wáng guó sān qīng wèi zhí jǐ zhě, jìn dài suǒ wú yě.
正光初,元乂秉權,閉太后於後宮,薨懌於下省。孝昌元年,太后還總萬機,追贈懌太子太師、大將軍、都督中外諸軍事、假黃鉞。給九旒、鸞輅、黃屋、左纛、轀輬車,前後部羽葆鼓吹,虎賁班劍百人,輓歌二部,葬禮依晉安平王孚故事。諡曰文獻。圖懌像於建始殿。拔清河國郎中令韓子熙為黃門侍郎,徙王國三卿為執戟者,近代所無也。
wèi wén xiàn zhuī fú, jiàn wǔ céng fú tú yī suǒ, gōng zuò yǔ yáo guāng sì xiāng sì yě.
為文獻追福,建五層浮圖一所,工作與瑤光寺相似也。
xuān zhōng sì, shì zhōng sī zhōu mù chéng yáng wáng huī suǒ lì yě, zài xī yáng mén wài yī lǐ yù dào nán.
宣忠寺,侍中司州牧城陽王徽所立也,在西陽門外一里御道南。
yǒng ān zhōng, běi hǎi rù luò, zhuāng dì běi xún, zì yú zhū wáng, gè huái èr wàng, wéi huī dú cóng zhuāng dì zhì zhǎng zǐ chéng. dà bīng zǔ hé, cí xióng wèi jué, huī yuàn rù luò yáng, shě zhái wèi sì. jí běi hǎi bài sàn, guó dào zhòng huī, suì shě zhái yān.
永安中,北海入洛,莊帝北巡,自餘諸王,各懷二望,惟徽獨從莊帝至長子城。大兵阻河,雌雄未決,徽願入洛陽,舍宅為寺。及北海敗散,國道重暉,遂舍宅焉。
yǒng ān mò, zhuāng dì móu shā ěr zhū róng, kǒng shì bù guǒ, qǐng jì yú huī. huī yuē:" yǐ shēng tài zǐ wèi cí, róng bì rù cháo, yīn yǐ bì zhī." zhuāng dì yuē:" hòu huái yùn wèi shí yuè, jīn shǐ jiǔ yuè, kě ěr yǐ bù?" huī yuē:" fù shēng chǎn zi, yǒu yán yuè zhě, yǒu shǎo yuè zhě, bù zú wèi guài." dì nà qí móu, suì chàng shēng tài zǐ, qiǎn huī tè zhì tài yuán wáng dì, gào yún huáng chǔ dàn yù. zhí róng yǔ shàng dǎng wáng tiān mù bó xì, huī tuō róng mào, huān wǔ pán xuán. huī sù dà dù liàng, xǐ nù bù xíng yú sè, rào diàn nèi wài huān jiào, róng suì xìn zhī, yǔ mù bìng rù cháo. zhuāng dì wén róng lái, bù jué shī sè. zhōng shū shè rén wēn zi shēng yuē:" bì xià sè biàn." dì lián suǒ jiǔ yǐn zhī, rán hòu xíng shì. róng mù jì zhū, bài huī tài shī sī mǎ, yú guān rú gù, diǎn tǒng jìn bīng, piān bèi wěi rèn. jí ěr zhū zhào qín zhuāng dì, huī tóu qián luò yáng lìng kòu zǔ rén. zǔ rén yī mén cì shǐ, jiē shì huī zhī jiāng xiào, yǐ yǒu jiù ēn, gù wǎng tóu zhī. zǔ rén wèi zǐ dì děng yuē:" shí wén ěr zhū zhào mù chéng yáng wáng shén zhòng, qín huò zhě qiān hù hóu. jīn rì fù guì zhì yǐ!" suì zhǎn sòng zhī. huī chū tóu zǔ rén jiā, jī jīn yī bǎi jīn mǎ wǔ shí pǐ, zǔ rén lì qí cái huò, gù xíng cǐ shì. suǒ de jīn mǎ, sī qīn zhī nèi jūn fēn zhī. suǒ wèi" pǐ fū wú zuì, huái bì qí zuì", xìn yǐ. zhào dé huī shǒu, yì bù xūn shǎng zǔ rén. zhào hū mèng huī yún:" wǒ yǒu huáng jīn èr bǎi jīn mǎ yī bǎi pǐ, zài zǔ rén jiā, qīng kě qǔ zhī." zhào wù jué, jí zì sī liang: chéng yáng lù wèi lóng zhòng, wèi wén qīng pín, cháng zì rù qí jiā cǎi lüè, běn wú jīn yín, cǐ mèng huò zhēn. zhì xiǎo yǎn zǔ rén, zhēng qí jīn mǎ. zǔ rén wèi rén mì gào, wàng fēng kuǎn fú, yún:" shí dé jīn yī bǎi jīn, mǎ wǔ shí pǐ." zhào yí qí cáng yǐn, yī mèng zhēng zhī. zǔ rén zhū fáng sù yǒu jīn sān shí jīn, mǎ sān shí pǐ, jǐn sòng zhì zhào, yóu bù chōng shù. zhào nǎi fā nù zhuō zǔ rén, xuán shǒu gāo shù, dà shí zhuì zú, biān chuí zhī, yǐ jí yú sǐ. shí rén yǐ wèi jiāo bào.
永安末,莊帝謀殺爾朱榮,恐事不果,請計於徽。徽曰:"以生太子為辭,榮必入朝,因以斃之。"莊帝曰:"後懷孕未十月,今始九月,可爾已不?"徽曰:"婦生產子,有延月者,有少月者,不足為怪。"帝納其謀,遂唱生太子,遣徽特至太原王第,告雲皇儲誕育。值榮與上黨王天穆博戲,徽脫榮帽,懽舞盤旋。徽素大度量,喜怒不形於色,繞殿內外懽叫,榮遂信之,與穆併入朝。莊帝聞榮來,不覺失色。中書舍人溫子升曰:"陛下色變。"帝連索酒飲之,然後行事。榮、穆既誅,拜徽太師司馬,餘官如故,典統禁兵,偏被委任。及爾朱兆擒莊帝,徽投前洛陽令寇祖仁。祖仁一門刺史,皆是徽之將校,以有舊恩,故往投之。祖仁謂子弟等曰:"時聞爾朱兆募城陽王甚重,擒獲者千戶侯。今日富貴至矣!"遂斬送之。徽初投祖仁家,齎金一百斤、馬五十疋,祖仁利其財貨,故行此事。所得金馬,緦親之內均分之。所謂"匹夫無罪,懷璧其罪",信矣。兆得徽首,亦不勛賞祖仁。兆忽夢徽云:"我有黃金二百斤、馬一百疋,在祖仁家,卿可取之。"兆悟覺,即自思量:城陽祿位隆重,未聞清貧,常自入其家采掠,本無金銀,此夢或真。至曉掩祖仁,徵其金馬。祖仁謂人密告,望風款服,云:"實得金一百斤,馬五十疋。"兆疑其藏隱,依夢徵之。祖仁諸房素有金三十斤,馬三十疋,盡送致兆,猶不充數。兆乃發怒捉祖仁,懸首高樹,大石墜足,鞭捶之,以及於死。時人以為交報。
yáng xuàn zhī yún:" chóng shàn zhī jiā, bì yǒu yú qìng jī huò zhī mén, yāng suǒ bì jí. zǔ rén fù ēn fǎn shì, tān huò shā huī, huī jí tuō mèng zēng jīn mǎ, jiǎ shǒu yú zhào, hái yǐ bì zhī. shǐ zǔ rén bèi jīng chǔ tà, qióng qí tú tàn, suī wèi hóu zhī chī tián fén, qín zhǔ zhī cì yáo cháng, yǐ cǐ lùn zhī, bù néng jiā yě."
楊衒之云:"崇善之家,必有餘慶;積禍之門,殃所畢集。祖仁負恩反噬,貪貨殺徽,徽即託夢增金馬,假手於兆,還以斃之。使祖仁備經楚撻,窮其塗炭,雖魏侯之笞田蚡,秦主之刺姚萇,以此論之,不能加也。"
xuān zhōng sì dōng wáng diǎn yù sì, yān guān wáng táo tāng suǒ lì yě.
宣忠寺東王典御寺,閹官王桃湯所立也。
shí yān guān jiā lán jiē wèi ní sì, wéi táo tāng dú zào sēng sì, shì rén chēng zhī yīng xióng.
時閹官伽藍皆為尼寺,唯桃湯獨造僧寺,世人稱之英雄。
mén yǒu sān céng fú tú yī suǒ, gōng yú zhāo yì. huàn zhě zhāo tí, zuì wèi rù shì. zhì yú liù zhāi, cháng jī gǔ gē wǔ yě.
門有三層浮屠一所,工逾昭義。宦者招提,最為入室。至於六齋,常擊鼓歌舞也。
bái mǎ sì, hàn míng dì suǒ lì yě.
白馬寺,漢明帝所立也。
fó jiào rù zhōng guó zhī shǐ.
佛教入中國之始。
sì zài xī yáng mén wài sān lǐ yù dào nán. dì mèng jīn shén, zhǎng zhàng liù, xiàng bèi rì yuè guāng míng. hú shén hào yuē fú, qiǎn shǐ xiàng xī yù qiú zhī, nǎi dé jīng xiàng yān. shí yǐ bái mǎ fù jīng ér lái, yīn yǐ wèi míng.
寺在西陽門外三里御道南。帝夢金神,長丈六,項背日月光明。胡神號曰佛,遣使向西域求之,乃得經像焉。時以白馬負經而來,因以為名。
míng dì bēng, qǐ zhī huán yú líng shàng. zì cǐ yǐ hòu, bǎi xìng zhǒng shàng huò zuò fú tú yān.
明帝崩,起祗洹於陵上。自此以後,百姓冢上或作浮圖焉。
sì shàng jīng hán, zhì jīn yóu cún. cháng shāo xiāng gōng yǎng zhī, jīng hán shí fàng guāng míng, yào yú táng yǔ, shì yǐ dào sú lǐ jìng zhī, rú yǎng zhēn róng.
寺上經函,至今猶存。常燒香供養之,經函時放光明,耀於堂宇,是以道俗禮敬之,如仰真容。
fú tú qián, tú lín pú táo yì yú yú chù, zhī yè fán yǎn, zi shí shén dà. tú lín shí zhòng qī jīn, pú táo shí wěi yú zǎo, wèi bìng shū měi, guān yú zhōng jīng. dì zhì shú shí, cháng yì qǔ zhī. huò fù cì gōng rén, gōng rén dé zhī, zhuǎn xiǎng qīn qī, yǐ wèi qí wèi. dé zhě bù gǎn zhé shí, nǎi lì shù jiā. jīng shī yǔ yuē:" bái mǎ tián liú, yī shí zhí niú."
浮屠前,荼林蒲萄異於餘處,枝葉繁衍,子實甚大。荼林實重七斤,蒲萄實偉於棗,味並殊美,冠於中京。帝至熟時,常詣取之。或復賜宮人,宮人得之,轉餉親戚,以為奇味。得者不敢輒食,乃歷數家。京師語曰:"白馬甜榴,一實直牛。"
yǒu shā mén bǎo gōng zhě, bù zhī hé chù rén yě, xíng mào chǒu lòu, xīn jī tōng dá, guò qù wèi lái, yù dǔ sān shì. fā yán shì chèn, bù kě dé jiě, shì guò zhī hòu, shǐ yàn qí shí. hú tài hòu wén zhī, wèn yǐ shì shì. bǎo gōng yuē:" bǎ sù yǔ jī hū zhū zhū." shí rén mò zhī néng jiě. jiàn yì yuán nián, hòu wèi ěr zhū róng suǒ hài, shǐ yàn qí yán. shí yì yǒu luò yáng rén zhào fǎ hé qǐng zhàn zǎo wǎn dāng yǒu jué fǒu. bǎo gōng yuē:" dà zhú jiàn, bù xū yǔ. dōng xiāng wū, jí shǒu zuò." shí bù xiǎo qí yì. jīng shí yú rì, fǎ hé fù sàng. dà zhú jiàn zhě, jū zhàng dōng xiāng wū zhě, yǐ lú. zào shí èr chén gē, zhōng qí yán yě.
有沙門寶公者,不知何處人也,形貌醜陋,心機通達,過去未來,預睹三世。發言似讖,不可得解,事過之後,始驗其實。胡太后聞之,問以世事。寶公曰:"把粟與雞呼朱朱。"時人莫之能解。建義元年,後為爾朱榮所害,始驗其言。時亦有洛陽人趙法和請占早晚當有爵否。寶公曰:"大竹箭,不須羽。東廂屋,急手作。"時不曉其意。經十餘日,法和父喪。大竹箭者,苴杖;東廂屋者,倚廬。造《十二辰歌》,終其言也。
bǎo guāng sì, zài xī yáng mén wài yù dào běi. yǒu sān céng fú tú yī suǒ, yǐ shí wèi jī, xíng zhì shén gǔ, huà gōng diāo kè.
寶光寺,在西陽門外御道北。有三層浮圖一所,以石為基,形制甚古,畫工雕刻。
yǐn shì zhào yì jiàn ér tàn yuē:" jìn cháo shí tǎ sì, jīn wèi bǎo guāng sì yě!" rén wèn qí gù, yì yuē:" jìn cháo sān shí èr sì jǐn jiē yān miè, wéi cǐ sì dú cún." zhǐ yuán zhōng yī chù, yuē:" cǐ shì yù táng, qián wǔ bù, yīng yǒu yī jǐng." zhòng sēng jué zhī, guǒ dé wū jí jǐng yān. jǐng suī tián sāi, zhuān kǒu rú chū, yù táng xià yóu yǒu shí shù shí méi. dāng shí yuán dì píng yǎn, guǒ cài cōng qīng, mò bù tàn xī yān.
隱士趙逸見而嘆曰:"晉朝石塔寺,今為寶光寺也!"人問其故,逸曰:"晉朝三十二寺盡皆湮滅,唯此寺獨存。"指園中一處,曰:"此是浴堂,前五步,應有一井。"眾僧掘之,果得屋及井焉。井雖填塞,磚口如初,浴堂下猶有石數十枚。當時園地平衍,果菜蔥青,莫不嘆息焉。
yuán zhōng yǒu yī hǎi, hào" xián chí". jiā tǎn bèi àn, líng hé fù shuǐ, qīng sōng cuì zhú, luó shēng qí páng. jīng yì shì zǐ, zhì yú liáng chén měi rì, xiū mù gào guī, zhēng yǒu mìng péng, lái yóu cǐ sì. léi chē jiē zhěn, yǔ gài chéng yīn. huò zhì jiǔ lín quán, tí shī huā pǔ, zhé ǒu fú guā, yǐ wèi xìng shì.
園中有一海,號"咸池"。葭菼被岸,菱荷覆水,青松翠竹,羅生其旁。京邑士子,至於良辰美日,休沐告歸,徵友命朋,來游此寺。雷車接軫,羽蓋成陰。或置酒林泉,題詩花圃,折藕浮瓜,以為興適。
pǔ tài mò, yōng zhōu cì shǐ lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng zǒng shì mǎ yú cǐ sì. sì mén wú hé dōu bēng, tiān guāng jiàn ér è zhī. qí nián tiān guāng zhàn bài, zhǎn yú dōng shì yě.
普泰末,雍州刺史隴西王爾朱天光摠士馬於此寺。寺門無何都崩,天光見而惡之。其年天光戰敗,斬於東市也。
fǎ yún sì, xī yù wū chǎng guó hú shā mén tán mó luó suǒ lì yě. zài bǎo guāng sì xī, gé qiáng bìng mén.
法雲寺,西域烏場國胡沙門曇摩羅所立也。在寶光寺西,隔牆並門。
mó luó cōng huì lì gēn, xué qióng shì shì. zhì zhōng guó, jí xiǎo wèi yán lì shū, fán wén jiàn, wú bù tōng jiě, shì yǐ dào sú guì jiàn, tóng guī yǎng zhī. zuò zhī huán sì yī suǒ, gōng zhì shén jīng.
摩羅聰慧利根,學窮釋氏。至中國,即曉魏言隸書,凡聞見,無不通解,是以道俗貴賤,同歸仰之。作祗洹寺一所,工制甚精。
fó diàn sēng fáng, jiē wèi hú shì. dān sù xuàn cǎi, jīn yù chuí huī, mó xiě zhēn róng, shì zhàng liù zhī jiàn lù yuàn shén guāng zhuàng lì, ruò jīn gāng zhī zài shuāng lín. jiā lán zhī nèi, huā guǒ wèi mào, fāng cǎo màn hé, jiā mù bèi tíng. jīng shī shā mén hǎo hú fǎ zhě, jiē jiù mó luó shòu chí zhī. jiè xíng zhēn kǔ, nán kě yú yáng. mì zhòu shén yàn, yán fú suǒ wú. zhòu kū shù néng shēng zhī yè, zhòu rén biàn wèi lǘ mǎ, jiàn zhī mò bù xīn bù. xī yù suǒ jī shè lì gǔ jí fó yá jīng xiàng jiē zài cǐ sì.
佛殿僧房,皆為胡飾。丹素炫彩,金玉垂輝,摹寫真容,似丈六之見鹿苑;神光壯麗,若金剛之在雙林。伽藍之內,花果蔚茂,芳草蔓合,嘉木被庭。京師沙門好胡法者,皆就摩羅受持之。戒行真苦,難可揄揚。秘咒神驗,閻浮所無。咒枯樹能生枝葉,咒人變為驢馬,見之莫不忻怖。西域所齎舍利骨及佛牙經像皆在此寺。
sì běi yǒu shì zhōng shàng shū lìng lín huái wáng yù zhái.
寺北有侍中尚書令臨淮王彧宅。
yù bó tōng diǎn jí, biàn huì qīng wù, fēng yí xiáng shěn, róng zhǐ kě guān. zhì sān yuán zhào qìng, wàn guó qí zhēn, jīn chán yào shǒu, bǎo yù míng yāo, fù hé zhí hù, wēi yí fù dào, guān zhě wàng pí, mò bù tàn fú. yù xìng ài lín quán, yòu zhòng bīn kè. zhì yú chūn fēng shàn yáng, huā shù rú jǐn, chén shí nán guǎn, yè yóu hòu yuán, liáo cǎi chéng qún, jùn mín mǎn xí. sī tóng fā xiǎng, yǔ shāng liú xíng, shī fù bìng chén, qīng yán zhà qǐ, mò bù yǐn qí xuán ào, wàng qí biǎn qiè yān. shì yǐ rù yù shì zhě, wèi dēng xiān yě. jīng zhōu xiù cái zhāng fěi cháng wèi wǔ yán, yǒu qīng bá zhī jù yún:" yì lín huā gòng sè, bié shù niǎo tóng shēng." yù yǐ jiāo lóng jǐn cì zhī, yì yǒu de chóu líng zhě. wéi hé dōng péi zǐ míng wèi shī bù gōng, fá jiǔ yī shí. zǐ míng bā dǒu ér zuì mián, shí rén pì zhī shān tāo. jí ěr zhū zhào rù jīng shī, yù wèi luàn bīng suǒ hài, cháo yě tòng xī yān.
彧博通典籍,辨慧清悟,風儀詳審,容止可觀。至三元肇慶,萬國齊臻,金蟬曜首,寶玉鳴腰,負荷執笏,逶迤復道,觀者忘疲,莫不嘆服。彧性愛林泉,又重賓客。至於春風扇揚,花樹如錦,晨食南館,夜遊後園,僚寀成群,俊民滿席。絲桐發響,羽觴流行,詩賦並陳,清言乍起,莫不飲其玄奧,忘其褊郄焉。是以入彧室者,謂登仙也。荊州秀才張斐常為五言,有清拔之句云:"異林花共色,別樹鳥同聲。"彧以蛟龍錦賜之,亦有得紬綾者。唯河東裴子明為詩不工,罰酒一石。子明八斗而醉眠,時人譬之山濤。及爾朱兆入京師,彧為亂兵所害,朝野痛惜焉。
chū xī yáng mén wài sì lǐ yù dào nán, yǒu luò yáng dà shì, zhōu huí bā lǐ. shì nán yǒu huáng nǚ tái, hàn dà jiāng jūn liáng jì suǒ zào, yóu gāo wǔ zhàng yú. jǐng míng zhōng bǐ qiū dào héng lì líng xiān sì yú qí shàng. tái xī yǒu hé yáng xiàn, tái dōng yǒu shì zhōng hóu gāng zhái. shì xī běi yǒu tǔ shān yú chí, yì jì zhī suǒ zào.
出西陽門外四里御道南,有洛陽大市,周回八里。市南有皇女台,漢大將軍梁冀所造,猶高五丈餘。景明中比丘道恆立靈仙寺於其上。台西有河陽縣,台東有侍中侯剛宅。市西北有土山魚池,亦冀之所造。
jí hàn shū suǒ wèi:" cǎi tǔ zhú shān, shí lǐ jiǔ bǎn, yǐ xiàng èr xiáo" zhě.
即漢書所謂:"采土築山,十里九阪,以象二崤"者。
shì dōng yǒu tōng shāng dá huò èr lǐ. lǐ nèi zhī rén jǐn jiē gōng qiǎo tú fàn wèi shēng, zī cái jù wàn.
市東有通商、達貨二里。里內之人盡皆工巧屠販為生,資財巨萬。
yǒu liú bǎo zhě, zuì wèi fù shì. zhōu jùn dōu huì zhī chù jiē lì yī zhái, gè yǎng mǎ shí pǐ, zhì yú yán sù guì jiàn, shì jià gāo xià, suǒ zài yī lì. zhōu chē suǒ tōng, zú jī suǒ lǚ, mò bù shāng fàn yān. shì yǐ hǎi nèi zhī huò, xián cuì qí tíng, chǎn pǐ tóng shān, jiā cáng jīn xué. zhái yǔ yú zhì, lóu guān chū yún, chē mǎ fú shì nǐ yú wáng zhě.
有劉寶者,最為富室。州郡都會之處皆立一宅,各養馬十疋,至於鹽粟貴賤,市價高下,所在一例。舟車所通,足跡所履,莫不商販焉。是以海內之貨,咸萃其庭,產匹銅山,家藏金穴。宅宇逾制,樓觀出雲,車馬服飾擬於王者。
shì nán yǒu diào yīn lè lǜ èr lǐ. lǐ nèi zhī rén, sī zhú ōu gē, tiān xià miào jì chū yān.
市南有調音、樂律二里。里內之人,絲竹謳歌,天下妙伎出焉。
yǒu tián sēng chāo zhě, shàn chuī jiā, néng wèi zhuàng shì gē xiàng yǔ yín, zhēng xī jiāng jūn cuī yán bó shén ài zhī. zhèng guāng mò, gāo píng shī jù, hǔ lì chōng chì. zéi shuài mò qí chǒu nú kòu bào jīng qí zhī jiān, cháo tíng wèi gàn shí, zhào yán bó zǒng bù qí wǔ wàn tǎo zhī. yán bó chū shī yú luò yáng chéng xī zhāng fāng qiáo, jí hàn zhī xī yáng tíng yě. shí gōng qīng zǔ dào, chē qí chéng liè. yán bó wēi guān zhǎng jiàn yào wǔ yú qián, sēng chāo chuī zhuàng shì dí qū yú hòu, wén zhī zhě nuò fū chéng yǒng, jiàn kè sī fèn. yán bó dǎn lüè bù qún, wēi míng zǎo zhe, wèi guó zhǎn lì, èr shí yú nián, gōng wú quán chéng, zhàn wú héng chén, shì yǐ cháo tíng qīng xīn sòng zhī. yán bó měi lín zhèn lìng sēng chāo wèi zhuàng shì shēng, jiǎ zhòu zhī shì mò bù yǒng yuè. yán bó dān mǎ rù zhèn, páng ruò wú rén, yǒng guān sān jūn, wēi zhèn róng shù. èr nián zhī jiān, xiàn jié xiāng jì. chǒu nú mù shàn shè zhě shè sēng chāo, wáng, yán bó bēi xī āi tòng, zuǒ yòu wèi bó yá zhī shī zhōng zǐ qī bù néng guò yě. hòu yán bó wèi liú shǐ suǒ zhōng, zú yú jūn zhōng. yú shì wǔ wàn zhī shī, yī shí kuì sàn.
有田僧超者,善吹笳,能為《壯士歌》、《項羽吟》,征西將軍崔延伯甚愛之。正光末,高平失據,虎吏充斥。賊帥万俟丑奴寇暴涇岐之間,朝廷為旰食,詔延伯總步騎五萬討之。延伯出師於洛陽城西張方橋,即漢之夕陽亭也。時公卿祖道,車騎成列。延伯危冠長劍耀武於前,僧超吹《壯士笛曲》於後,聞之者懦夫成勇,劍客思奮。延伯膽略不群,威名早著,為國展力,二十餘年,攻無全城,戰無橫陳,是以朝廷傾心送之。延伯每臨陣令僧超為《壯士聲》,甲冑之士莫不踴躍。延伯單馬入陣,旁若無人,勇冠三軍,威鎮戎豎。二年之間,獻捷相繼。丑奴募善射者射僧超,亡,延伯悲惜哀慟,左右謂伯牙之失鍾子期不能過也。後延伯為流矢所中,卒於軍中。於是五萬之師,一時潰散。
shì xī yǒu yán gū zhì shāng èr lǐ. lǐ nèi zhī rén duō yùn jiǔ wèi yè.
市西有延酤、治觴二里。里內之人多醞酒為業。
hé dōng rén liú bái duò shàn néng niàng jiǔ. jì xià liù yuè, shí shǔ hè xī, yǐ yīng zhù jiǔ, bào yú rì zhōng, jīng yī xún, qí jiǔ bù dòng. yǐn zhī xiāng měi ér zuì, jīng yuè bù xǐng. jīng shī cháo guì duō chū jùn dēng fān, yuǎn xiāng xiǎng kuì, yú yú qiān lǐ, yǐ qí yuǎn zhì, hào yuē" hè shāng", yì míng" qí lǘ jiǔ". yǒng xī nián zhōng nán qīng zhōu cì shǐ máo hóng bīn jī jiǔ zhī fān, lù féng zéi dào, yǐn zhī jí zuì, jiē bèi qín huò, yīn fù mìng" qín jiān jiǔ". yóu xiá yǔ yuē: bù wèi zhāng gōng bá dāo, wéi wèi bái duò chūn láo.
河東人劉白墮善能釀酒。季夏六月,時暑赫晞,以甖貯酒,暴於日中,經一旬,其酒不動。飲之香美而醉,經月不醒。京師朝貴多出郡登藩,遠相餉饋,逾於千里,以其遠至,號曰"鶴觴",亦名"騎驢酒"。永熙年中南青州刺史毛鴻賓齎酒之蕃,路逢賊盜,飲之即醉,皆被擒獲,因復命"擒奸酒"。遊俠語曰:不畏張弓拔刀,唯畏白墮春醪。
shì běi cí xiào fèng zhōng èr lǐ. lǐ nèi zhī rén yǐ mài guān guǒ wèi yè, lìn ér chē wèi shì.
市北慈孝、奉終二里。里內之人以賣棺槨為業,賃輀車為事。
yǒu wǎn gē sūn yán, qǔ qī sān nián, bù tuō yī ér wò. yán yīn guài zhī, cì qí shuì, yīn jiě qí yī, yǒu máo zhǎng sān chǐ, shì yě hú wěi. yán jù ér chū zhī. qī lín qù, jiāng dāo jié yán fā ér zǒu, lín rén zhú zhī, biàn chéng yī hú, zhuī zhī bù dé. qí hòu jīng yì bèi jié fā zhě, yī bǎi sān shí yú rén. chū biàn fù rén, yī fú jìng zhuāng, xíng yú dào lù, rén jiàn ér yuè jìn zhī, jiē bèi jié fā. dāng shí yǒu fù rén zhe cǎi yī zhě, rén jiē zhǐ wèi hú mèi. xī píng èr nián sì yuè yǒu cǐ, zhì qiū nǎi zhǐ.
有輓歌孫岩,娶妻三年,不脫衣而臥。岩因怪之,伺其睡,陰解其衣,有毛長三尺,似野狐尾。岩懼而出之。妻臨去,將刀截岩發而走,鄰人逐之,變成一狐,追之不得。其後京邑被截發者,一百三十餘人。初變婦人,衣服靚妝,行於道路,人見而悅近之,皆被截發。當時有婦人着彩衣者,人皆指為狐魅。熙平二年四月有此,至秋乃止。
bié yǒu fù cái jīn sì èr lǐ, fù rén zài yān. fán cǐ shí lǐ, duō zhū gōng shāng huò zhí zhī mín, qiān jīn bǐ wū, céng lóu duì chū, zhòng mén qǐ shàn, gé dào jiāo tōng, dié xiāng lín wàng. jīn yín jǐn xiù, nú bì tí yī, wǔ wèi bā zhēn, pū lì bì kǒu. shén guī nián zhōng, yǐ gōng shāng shàng tiě, yì bù tīng jīn yín jǐn xiù. suī lì cǐ zhì, jìng bù shī xíng.
別有阜財、金肆二里,富人在焉。凡此十里,多諸工商貨殖之民,千金比屋,層樓對出,重門啟扇,閣道交通,迭相臨望。金銀錦繡,奴婢緹衣,五味八珍,仆隸畢口。神龜年中,以工商上僣,議不聽金銀錦繡。雖立此制,竟不施行。
fù cái lǐ nèi yǒu kāi shàn sì, jīng zhào rén wéi yīng zhái yě. yīng zǎo zú, qí qī liáng shì bù zhì sàng ér jià, gèng nà hé nèi rén xiàng zǐ jí wèi fū, suī yún gǎi jià, réng jū yīng zhái. yīng wén liáng shì jià, bái rì lái guī, chéng mǎ jiāng shù rén zhì yú tíng qián, hū yuē:" ā liáng! qīng wàng wǒ yě?" zǐ jí jīng bù, zhāng gōng shè zhī, yīng xián ér dào, jí biàn wèi táo rén. suǒ qí zhī mǎ yì biàn wèi máo mǎ, cóng zhě shù rén jǐn huà wèi pú rén. liáng shì huáng jù, shě zhái wèi sì.
阜財里內有開善寺,京兆人韋英宅也。英早卒,其妻梁氏不治喪而嫁,更納河內人向子集為夫,雖雲改嫁,仍居英宅。英聞梁氏嫁,白日來歸,乘馬將數人至於庭前,呼曰:"阿梁!卿忘我也?"子集驚怖,張弓射之,應弦而倒,即變為桃人。所騎之馬亦變為茅馬,從者數人盡化為蒲人。梁氏惶懼,舍宅為寺。
nán yáng rén hóu qìng yǒu tóng xiàng yī qū, kě gāo zhàng yú. qìng yǒu niú yī tóu, nǐ huò wèi jīn sè, yù jí shì, suì yǐ niú tā yòng zhī. jīng èr nián, qìng qī mǎ shì hū mèng cǐ xiàng wèi zhī yuē:" qīng fū fù fù wǒ jīn sè jiǔ ér bù cháng, jīn qǔ qīng ér chǒu duō yǐ cháng jīn sè yān." mǎ shì wù jué, xīn bù huáng ān. zhì xiǎo, chǒu duō de bìng ér wáng. qìng nián wǔ shí, wéi yǒu yī zi, bēi āi zhī shēng, gǎn yú xíng lù. chǒu duō wáng rì, xiàng zì rán jīn sè, guāng zhào sì lín. yī lǐ zhī nèi, xián wén xiāng qì. sēng sú zhǎng yòu, jiē lái guān dǔ. shàng shū yòu pú shè yuán zhěn wén lǐ nèi pín yǒu guài yì, suì gǎi fù cái lǐ wèi qí xié lǐ yě.
南陽人侯慶有銅像一軀,可高丈餘。慶有牛一頭,擬貨為金色,遇急事,遂以牛他用之。經二年,慶妻馬氏忽夢此像謂之曰:"卿夫婦負我金色久而不償,今取卿兒丑多以償金色焉。"馬氏悟覺,心不遑安。至曉,丑多得病而亡。慶年五十,唯有一子,悲哀之聲,感於行路。丑多亡日,像自然金色,光照四鄰。一里之內,咸聞香氣。僧俗長幼,皆來觀睹。尚書右僕射元稹聞里內頻有怪異,遂改阜財里為齊諧里也。
zì yán gū yǐ xī, zhāng fāng gōu yǐ dōng, nán lín luò shuǐ, běi dá máng shān, qí jiān dōng xī èr lǐ, nán běi shí wǔ lǐ, bìng míng wèi shòu qiū lǐ, huáng zōng suǒ jū yě. mín jiān hào wèi wáng zǐ fāng.
自延酤以西,張方溝以東,南臨洛水,北達芒山,其間東西二里,南北十五里,併名為壽丘里,皇宗所居也。民間號為王子坊。
dāng shí sì hǎi yàn qīng, bā huāng lǜ zhí, piǎo náng jì qìng, yù zhú diào chén, bǎi xìng yīn fù, nián dēng sú lè. guān guǎ bù wén quǎn shǐ zhī shí, qióng dú bù jiàn niú mǎ zhī yī. yú shì dì zú wáng hóu wài qī gōng zhǔ, shàn shān hǎi zhī fù, jū chuān lín zhī ráo. zhēng xiū yuán zhái, hù xiāng kuā jìng. chóng mén fēng shì, dòng hù lián fáng, fēi guǎn shēng fēng, zhòng lóu qǐ wù. gāo tái fāng xiè, jiā jiā ér zhú huā lín qǔ chí, yuán yuán ér yǒu. mò bù táo lǐ xià lǜ, zhú bǎi dōng qīng. ér hé jiān wáng chēn zuì wèi háo shǒu. cháng yǔ gāo yáng zhēng héng, zào wén bǎi táng, xíng rú huī yīn diàn. zhì yù jǐng jīn guàn, yǐ wǔ sè huì wèi shéng. jì nǚ sān bǎi rén, jǐn jiē guó sè. yǒu bì cháo yún, shàn chuī chí, néng wèi tuán shàn gē lǒng shàng shēng. chēn wèi qín zhōu cì shǐ, zhū qiāng wài pàn, lǚ tǎo zhī, bù jiàng. chēn lìng cháo yún jiǎ wèi pín yù, chuī chí ér qǐ. zhū qiāng wén zhī, xī jiē liú tì. dié xiāng wèi yuē:" hé wèi qì fén jǐng, zài shān gǔ wèi kòu yě?" jí xiāng shuài guī jiàng. qín mín yǔ yuē:" kuài mǎ jiàn ér, bù rú lǎo yù chuī chí." chēn zài qín zhōu, duō wú zhèng jī, qiǎn shǐ xiàng xī yù qiú míng mǎ, yuǎn zhì bō sī guó, dé qiān lǐ mǎ, hào yuē" zhuī fēng chì jì". cì yǒu qī bǎi lǐ zhě shí yú pǐ, jiē yǒu míng zì. yǐ yín wèi cáo, jīn wèi suǒ huán, zhū wáng fú qí háo fù. chēn cháng yǔ rén yún:" jìn shì shí chóng, nǎi shì shù xìng, yóu néng zhì tóu hú yè, huà luǎn diāo xīn, kuàng wǒ dà wèi tiān wáng, bù wèi huá chǐ?" zào yíng fēng guǎn yú hòu yuán, chuāng hù zhī shàng, liè qián qīng suǒ, yù fèng xián líng, jīn lóng tǔ pèi. sù nài zhū lǐ, zhī tiáo rù yán, jì nǚ lóu shàng, zuò ér zhāi shí. chēn cháng huì zōng shì, chén zhū bǎo qì. jīn píng yín wèng bǎi yú kǒu, ōu qíng pán hé chēng shì. zì yú jiǔ qì, yǒu shuǐ jīng bō mǎ nǎo bēi liú lí wǎn chì yù zhī shù shí méi, zuò gōng qí miào, zhōng tǔ suǒ wú, jiē cóng xī yù ér lái. yòu chén nǚ lè jí zhū míng mǎ, fù yǐn zhū wáng àn xíng fǔ kù, jǐn jì zhū jī, bīng luó wù hú, chōng jī qí nèi, xiù xié líng sī cǎi yuè gé qián juàn děng, bù kě shù jì. chēn hū wèi zhāng wǔ wáng róng yuē:" bù hèn wǒ bù jiàn shí chóng, hèn shí chóng bù jiàn wǒ!" róng lì xìng tān bào, zhì yù wú xiàn, jiàn zhī wǎn tàn, bù jué shēng jí, hái jiā wò sān rì bù qǐ. jiāng yáng wáng jì lái shěng jí, wèi yuē:" qīng zhī cái chǎn, yīng dé kàng héng, hé wèi tàn xiàn, yǐ zhì yú cǐ?" róng yuē:" cháng wèi gāo yáng yī rén, bǎo huò duō yú róng, shuí zhī hé jiān, zhān zhī zài qián." jì xiào yuē:" qīng yù zuò yuán shù zhī zài huái nán, bù zhī shì jiān fù yǒu liú bèi yě?" róng nǎi jué qǐ, zhì jiǔ zuò lè.
當時四海晏清,八荒率職,縹囊紀慶,玉燭調辰,百姓殷阜,年登俗樂。鰥寡不聞犬豕之食,煢獨不見牛馬之衣。於是帝族王侯、外戚公主,擅山海之富,居川林之饒。爭修園宅,互相夸競。崇門豐室,洞戶連房,飛館生風,重樓起霧。高台芳榭,家家而築;花林曲池,園園而有。莫不桃李夏綠,竹柏冬青。而河間王琛最為豪首。常與高陽爭衡,造文柏堂,形如徽音殿。置玉井金罐,以五色繢為繩。妓女三百人,盡皆國色。有婢朝雲,善吹篪,能為團扇歌、隴上聲。琛為秦州刺史,諸羌外叛,屢討之,不降。琛令朝雲假為貧嫗,吹篪而乞。諸羌聞之,悉皆流涕。迭相謂曰:"何為棄墳井,在山谷為寇也?"即相率歸降。秦民語曰:"快馬健兒,不如老嫗吹篪。"琛在秦州,多無政績,遣使向西域求名馬,遠至波斯國,得千里馬,號曰"追風赤驥"。次有七百里者十餘匹,皆有名字。以銀為槽,金為鎖環,諸王服其豪富。琛常語人云:"晉室石崇,乃是庶姓,猶能雉頭狐腋,畫卵雕薪,況我大魏天王,不為華侈?"造迎風館於後園,窗戶之上,列錢青瑣,玉鳳銜鈴,金龍吐佩。素柰朱李,枝條入檐,伎女樓上,坐而摘食。琛常會宗室,陳諸寶器。金瓶銀瓮百餘口,甌、檠、盤、盒稱是。自餘酒器,有水晶缽、瑪瑙杯、琉璃碗、赤玉卮數十枚,作工奇妙,中土所無,皆從西域而來。又陳女樂及諸名馬,復引諸王按行府庫,錦罽珠璣,冰羅霧縠,充積其內,繡纈、綾、絲彩、越葛、錢絹等,不可數計。琛忽謂章武王融曰:"不恨我不見石崇,恨石崇不見我!"融立性貪暴,志欲無限,見之惋嘆,不覺生疾,還家臥三日不起。江陽王繼來省疾,謂曰:"卿之財產,應得抗衡,何為嘆羨,以至於此?"融曰:"常謂高陽一人,寶貨多於融,誰知河間,瞻之在前。"繼笑曰:"卿欲作袁術之在淮南,不知世間復有劉備也?"融乃蹶起,置酒作樂。
yú shí guó jiā yīn fù, kù cáng yíng yì, qián juàn lù jī yú láng zhě, bù kě jiào shù. jí tài hòu cì bǎi guān fù juàn, rèn yì zì qǔ, cháo chén mò bù chēng lì ér qù. wéi róng yǔ chén liú hóu lǐ chóng fù juàn guò rèn, jué dào shāng huái. tài hòu jí bù yǔ zhī, lìng qí kōng chū, shí rén xiào yān. shì zhōng cuī guāng zhǐ qǔ liǎng pǐ, tài hòu wèn:" shì zhōng hé shǎo?" duì yuē:" chén yǒu liǎng shǒu, wéi kān liǎng pǐ, suǒ huò duō yǐ." cháo guì fú qí qīng lián.
於時國家殷富,庫藏盈溢,錢絹露積於廊者,不可較數。及太后賜百官負絹,任意自取,朝臣莫不稱力而去。唯融與陳留侯李崇負絹過任,蹶倒傷踝。(太后即不與之,令其空出,時人笑焉。)侍中崔光止取兩匹,太后問:"侍中何少?"對曰:"臣有兩手,唯堪兩疋,所獲多矣。"朝貴服其清廉。
jīng hé yīn zhī yì, zhū yuán jiān jǐn, wáng hóu dì zhái, duō tí wèi sì. shòu qiū lǐ lǘ, liè shā xiāng wàng, zhī huán yù qǐ, bǎo tǎ gāo líng. sì yuè chū bā rì, jīng shī shì nǚ duō zhì hé jiān sì. guān qí láng wǔ qǐ lì, wú bù tàn xī, yǐ wèi péng lái xiān shì yì bú shì guò. rù qí hòu yuán, jiàn gōu dú jiǎn chǎn, shí dèng jiāo yáo, zhū hé chū chí, lǜ píng fú shuǐ, fēi liáng kuà gé, gāo shù chū yún, xián jiē jī jī, suī liáng wáng tù yuàn xiǎng zhī bù rú yě.
經河陰之役,諸元殲盡,王侯第宅,多題為寺。壽丘里閭,列剎相望,祗洹郁起,寶塔高凌。四月初八日,京師士女多至河間寺。觀其廊廡綺麗,無不嘆息,以為蓬萊仙室亦不是過。入其後園,見溝瀆蹇產,石磴嶕嶢,朱荷出池,綠萍浮水,飛梁跨閣,高樹出雲,咸皆唧唧,雖梁王兔苑想之不如也。
zhuī xiān sì, shì zhōng shàng shū lìng dōng píng wáng lüè zhī zhái yě.
追先寺,侍中尚書令東平王略之宅也。
lüè shēng ér qí yí, yòu zé lǎo chéng. bó qià qún shū, hǎo dào bù juàn. shén guī zhōng wèi huáng mén shì láng. yuán yì zhuān zhèng, nüè jiā zǎi fǔ. lüè mì yǔ qí xiōng xiāng zhōu cì shǐ zhōng shān wáng xī yù qǐ yì bīng, wèn zuì jūn cè, xióng guī bù jiù, xìn qǐ tóng móu. lüè xiōng dì sì rén, bìng lí tú tàn. wéi lüè yī shēn táo mìng jiāng zuǒ. xiāo yǎn sù wén lüè míng, jiàn qí qì dù kuān yǎ, wén xué yōu shàn, shén jìng zhòng zhī. wèi yuē:" luò zhōng rú wáng zhě jǐ rén?" lüè duì yuē:" chén zài běn cháo zhī rì, chéng fá shè guān. zhì yú zōng miào zhī měi, bǎi guān zhī fù, yuān luán jiē yì, qǐ zǐ chéng yīn, rú chén zhī bǐ, zhào zī suǒ yún: chē zài dòu liàng, bù kě shù jǐn." yǎn dà xiào, nǎi fēng lüè wèi zhōng shān wáng, shí yì qiān hù, yí bǐ wáng zǐ. yòu chú xuān chéng tài shǒu, gěi gǔ chuī yī bù, jiàn zú qiān rén. lüè wèi zhèng qīng sù, shén yǒu zhì shēng. jiāng dōng cháo guì, chǐ yú jīn shàng, jiàn lüè rù cháo, mò bù dàn qí jìn zhǐ. xún qiān xìn wǔ jiāng jūn, héng zhōu cì shǐ. xiào chāng yuán nián, míng dì yòu wú rén jiāng gé, qǐng lüè guī guó. jiāng gé zhě, xiāo yǎn zhī dà jiāng yě. xiāo yǎn wèi yuē:" zhèn níng shī jiāng gé, bù dé wú wáng." lüè yuē:" chén zāo jiā huò nán, bái gǔ wèi shōu. qǐ hái běn cháo, xù lù cún méi." yīn jí bēi qì, yǎn āi ér qiǎn zhī. nǎi cì qián wǔ bǎi wàn, jīn èr bǎi jīn, yín wǔ bǎi jīn, jǐn xiù bǎo wán zhī wù, bù kě chēng shù. qīn shuài bǎi guān sòng yú jiāng shàng, zuò wǔ yán shī zèng zhě bǎi yú rén. fán jiàn lǐ jìng rú cǐ bǐ. lüè shǐ jì huái, míng dì bài lüè shì zhōng, yì yáng wáng, shí yì qiān hù. lüè zhì què, zhào yuē:" xī liú cāng hǎo shàn, lì jiàn dōng píng, cáo zhí néng wén, dà qǐ chén guó, shì yòng shēng biāo pán shí, yì yù wéi chéng. shì zhōng yì yáng wáng lüè tǐ zì fān huá, mén xūn sù zhe, nèi rùn wài lǎng, xiōng dì wěi rú. jì jiàn yì wàng jiā, juān shēng xùn guó, yǒng yán zhōng liè, hé rì wàng zhī? wǎng suī chí dān wèi liáng, jīn biàn yán xuán què xià, yǒu zhì yǒu jié, néng shǐ néng zhōng, fāng chuán měi dān qīng, xuán zhū rì yuè. lüè qián wèi zhì zhī rì, jí xīn lì chēng, gù fēng yì yáng. rán guó jì biān dì, yù shí tā yì, qiú zhī èr sān, wèi wèi jǐn shàn, yí bǐ dé jūn fēng, zhuī fāng nǎng liè. kě gǎi fēng dōng píng wáng, hù shù rú qián." xún jìn shàng shū lìng yí tóng sān sī, lǐng guó zi jì jiǔ, shì zhōng rú gù. lüè cóng róng xián yǎ, běn zì tiān zī, chū nán rù běi, zhuǎn fù gāo mài. yán lùn dòng zhǐ, cháo yě shī mó. jiàn yì yuán nián hōng yú hé yīn, zèng tài bǎo, shì yuē " wén zhēn". sì wáng jǐng shì shě zhái wèi cǐ sì.
略生而岐嶷,幼則老成。博洽群書,好道不倦。神龜中為黃門侍郎。元乂專政,虐加宰輔。略密與其兄相州刺史中山王熙欲起義兵,問罪君側,雄規不就,釁起同謀。略兄弟四人,並罹塗炭。唯略一身逃命江左。蕭衍素聞略名,見其器度寬雅,文學優贍,甚敬重之。謂曰:"洛中如王者幾人?"略對曰:"臣在本朝之日,承乏攝官。至於宗廟之美,百官之富,鴛鸞接翼,杞梓成陰,如臣之比,趙咨所云:車載斗量,不可數盡。"衍大笑,乃封略為中山王,食邑千戶,儀比王子。又除宣城太守,給鼓吹一部,劍卒千人。略為政清肅,甚有治聲。江東朝貴,侈於矜尚,見略入朝,莫不憚其進止。尋遷信武將軍,衡州刺史。孝昌元年,明帝宥吳人江革,請略歸國。江革者,蕭衍之大將也。蕭衍謂曰:"朕寧失江革,不得無王。"略曰:"臣遭家禍難,白骨未收。乞還本朝,敘錄存沒。"因即悲泣,衍哀而遣之。乃賜錢五百萬,金二百斤,銀五百斤,錦繡寶玩之物,不可稱數。親帥百官送於江上,作五言詩贈者百餘人。凡見禮敬如此比。略始濟淮,明帝拜略侍中,義陽王,食邑千戶。略至闕,詔曰:"昔劉蒼好善,利建東平,曹植能文,大啟陳國,是用聲彪盤石,義郁維城。侍中義陽王略體自藩華,門勛夙著,內潤外朗,兄弟偉如。既見義忘家,捐生殉國,永言忠烈,何日忘之?往雖弛擔為梁,今便言旋闕下,有志有節,能始能終,方傳美丹青,懸諸日月。略前未至之日,即心立稱,故封義陽。然國既邊地,寓食他邑,求之二三,未為盡善,宜比德均封,追芳曩烈。可改封東平王,戶數如前。"尋進尚書令、儀同三司,領國子祭酒,侍中如故。略從容閒雅,本自天資,出南入北,轉復高邁。言論動止,朝野師模。建義元年薨於河陰,贈太保,諡曰 "文貞"。嗣王景式舍宅為此寺。
róng jué sì, qīng hé wén xiàn wáng yì suǒ lì yě, zài chāng hé mén wài yù dào nán. yǒu wǔ céng fú tú yī suǒ, yǔ chōng jué sì qí děng. fó diàn sēng fáng, chōng yì sān lǐ. bǐ qiū tán mó zuì shàn yú chán xué, jiǎng niè pán huá yán, sēng tú qiān rén. tiān zhú guó hú shā mén pú tí liú zhī jiàn ér lǐ zhī, hào wèi pú sà.
融覺寺,清河文獻王懌所立也,在閶闔門外御道南。有五層浮圖一所,與沖覺寺齊等。佛殿僧房,充溢三里。比丘曇謨最善於禪學,講《涅槃》、《華嚴》,僧徒千人。天竺國胡沙門菩提流支見而禮之,號為菩薩。
liú zhī jiě fú yì, zhī míng xī tǔ, zhū yí hào wèi luó hàn, xiǎo wèi yán jí lì shū, fān shí dì léng jiā jí zhū jīng lùn èr shí sān bù. suī shí shì zhī xiě jīn yán, cǎo táng zhī chuán zhēn jiào, bù néng guò yě. liú zhī dú tán mó zuì dà chéng yì zhāng, měi dàn zhǐ zàn tàn, chàng yán wēi miào. jí wèi hú shū xiě zhī, chuán zhī yú xī yù, xī yù shā mén cháng dōng xiàng yáo lǐ zhī, hào tán mó zuì wèi dōng fāng shèng rén.
流支解佛義,知名西土,諸夷號為羅漢,曉魏言及隸書,翻十地楞伽及諸經論二十三部。雖石室之寫金言,草堂之傳真教,不能過也。流支讀曇謨最《大乘義章》,每彈指讚嘆,唱言微妙。即為胡書寫之,傳之於西域,西域沙門常東向遙禮之,號曇謨最為東方聖人。
dà jué sì, guǎng píng wáng huái shě zhái lì yě, zài róng jué sì xī yī lǐ xǔ. běi zhān máng lǐng, nán tiào luò ruì, dōng wàng gōng què, xī gù qí tíng, chán gāo xiǎn chǎng, shí wèi shèng dì.
大覺寺,廣平王懷舍宅立也,在融覺寺西一里許。北瞻芒嶺,南眺洛汭,東望宮闕,西顧旗亭,禪皋顯敞,實為勝地。
shì yǐ wēn zi shēng bēi yún:" miàn shuǐ bèi shān, zuǒ cháo yòu shì" shì yě.
是以溫子升碑云:"面水背山,左朝右市"是也。
huái suǒ jū zhī táng, shàng zhì qī fó, lín chí fēi gé, bǐ zhī jǐng míng. zhì yú chūn fēng dòng shù, zé lán kāi zǐ yè, qiū shuāng jiàng cǎo, zé jú tǔ huáng huā. míng sēng dà dé, jì yǐ qiǎn fán. yǒng xī nián zhōng, píng yáng wáng jí wèi, zào zhuān fú tú yī suǒ, shì tǔ shí zhī gōng, qióng jīng jí lì, zhào zhōng shū shè rén wēn zi shēng yǐ wèi wén yě.
懷所居之堂,上置七佛,林池飛閣,比之景明。至於春風動樹,則蘭開紫葉,秋霜降草,則菊吐黃花。名僧大德,寂以遣煩。永熙年中,平陽王即位,造磚浮圖一所,是土石之工,窮精極麗,詔中書舍人溫子升以為文也。
yǒng míng sì, xuān wǔ huáng dì suǒ lì yě, zài dà jué sì dōng. shí fó fǎ jīng xiàng shèng yú luò yáng, yì guó shā mén, xián lái fú còu, fù xī chí jīng, shì zī lè tǔ. shì zōng gù lì cǐ sì yǐ qì zhī. fáng wǔ lián gèn, yī qiān yú jiān. tíng liè xiū zhú, yán fú gāo sōng, qí huā yì cǎo, pián tián jiē qì. bǎi guó shā mén, sān qiān yú rén.
永明寺,宣武皇帝所立也,在大覺寺東。時佛法經像盛於洛陽,異國沙門,咸來輻輳,負錫持經,適茲樂土。世宗故立此寺以憩之。房廡連亘,一千餘間。庭列脩竹,檐拂高松,奇花異草,駢闐堦砌。百國沙門,三千餘人。
xī yù yuǎn zhě, nǎi zhì dà qín guó. jǐn tiān dì zhī xī chuí, gēng yún jī fǎng, bǎi xìng yě jū, yì wū xiāng wàng, yī fú chē mǎ, nǐ yí zhōng guó.
西域遠者,乃至大秦國。盡天地之西垂,耕耘績紡,百姓野居,邑屋相望,衣服車馬,擬儀中國。
nán zhōng yǒu gē yíng guó, qù jīng shī shén yuǎn, fēng tǔ gé jué, shì bù yǔ zhōng guó jiāo tōng, suī èr hàn jí wèi yì wèi zēng zhì yě. jīn shǐ yǒu shā mén pú tí bá tuó zhì yān. zì yún:" běi xíng yī yuè rì, zhì gōu zhì guó. běi xíng shí yī rì, zhì diǎn sūn guó. cóng diǎn sūn guó běi xíng sān shí rì, zhì fú nán guó. fāng wǔ qiān lǐ, nán yí zhī guó, zuì wèi qiáng dà. mín hù yīn duō, chū míng zhū jīn yù jí shuǐ jīng zhēn yì, ráo bīn láng. cóng fú nán guó běi xíng yī yuè, zhì lín yì guó. chū lín yì, rù xiāo yǎn guó." bá tuó zhì yáng zhōu, suì yú, suí yáng zhōu bǐ qiū fǎ róng lái zhì jīng shī. jīng shī shā mén wèn qí nán fāng fēng sú, bá tuó yún:" yǒu gǔ nú diào guó, chéng sì lún mǎ wèi chē. sī diào guó chū huǒ huàn bù, yǐ shù pí wèi zhī, qí shù rù huǒ bù rán. fán nán fāng zhū guó, jiē yīn chéng guō ér jū, duō ráo zhēn lì. mín sú chún shàn, zhì zhí hǎo yì, yì yǔ xī yù dà qín ān xī shēn dú zhū guó jiāo tōng wǎng lái, huò sān fāng sì fāng, fú làng chéng fēng, bǎi rì biàn zhì. lǜ fèng fó jiào, hǎo shēng è shā."
南中有歌營國,去京師甚遠,風土隔絕,世不與中國交通,雖二漢及魏亦未曾至也。今始有沙門菩提拔陀至焉。自云:"北行一月日,至勾稚國。北行十一日,至典孫國。從典孫國北行三十日,至扶南國。方五千里,南夷之國,最為強大。民戶殷多,出明珠金玉及水精珍異,饒梹榔。從扶南國北行一月,至林邑國。出林邑,入蕭衍國。"拔陀至楊州,歲餘,隨楊州比丘法融來至京師。京師沙門問其南方風俗,拔陀云:"有古奴調國,乘四輪馬為車。斯調國出火浣布,以樹皮為之,其樹入火不燃。凡南方諸國,皆因城郭而居,多饒珍麗。民俗淳善,質直好義,亦與西域、大秦、安息、身毒諸國交通往來,或三方四方,浮浪乘風,百日便至。率奉佛教,好生惡煞。"
sì xī yǒu yí nián lǐ. lǐ nèi yǒu chén liú wáng jǐng hào shì zhōng ān dìng gōng hú yuán jí děng èr zhái.
寺西有宜年裡。里內有陳留王景皓、侍中安定公胡元吉等二宅。
jǐng hào zhě, hé zhōu cì shǐ chén liú zhuāng wáng zuò zhī zǐ. lì xìng xū huō, shǎo yǒu dà dù, ài rén hǎo shì, dài wù wú yí. sù shàn xuán yán dào jiā zhī yè, suì shě bàn zhái ān zhì fú tú, yǎn chàng dà chéng shù bù. bìng jìn jīng shī dà dé chāo guāng rì yán róng sì fǎ shī, sān zàng hú shā mén pú tí liú zhī děng xián yù qí xí. zhū fāng jì shù zhī shì, mò bù guī fù. shí yǒu fèng cháo qǐng mèng zhòng huī zhě, wǔ chéng rén yě. fù bīn, jīn chéng tài shǒu. huī zhì xìng cōng míng, xué jiān shì shì, sì dì zhī yì, qióng qí zhǐ guī. héng lái zào dì, yǔ shā mén lùn yì, shí hào wèi xuán zōng xiān shēng. huī suì zào rén zhōng jiā zhù xiàng yī qū, xiāng hǎo duān yán, xī shì suǒ yǒu. zhì hào qián tīng, xū yú mí bǎo zuò. yǒng ān èr nián zhōng, cǐ xiàng měi yè xíng rào qí zuò, sì miàn jiǎo jī, yǐn dì chéng wén. yú shì shì shù yì zhī, xián lái guān zhǔ. yóu shì fā xīn zhě, yì fù wú liàng. yǒng xī sān nián qiū, hū rán zì qù, mò zhī suǒ zhī. qí nián dōng, ér jīng shī qiān yè. wǔ dìng wǔ nián, huī wèi luò zhōu kāi fǔ zhǎng shǐ, zhòng jiā cǎi fǎng, liáo wú yǐng jī.
景皓者,河州刺史陳留莊王祚之子。立性虛豁,少有大度,愛人好士,待物無遺。夙善玄言道家之業,遂舍半宅安置佛徒,演唱大乘數部。並進京師大德超、光、〈日延〉、榮四法師,三藏胡沙門菩提流支等咸預其席。諸方伎術之士,莫不歸赴。時有奉朝請孟仲暉者,武城人也。父賓,金城太守。暉志性聰明,學兼釋氏,四諦之義,窮其旨歸。恆來造第,與沙門論議,時號為玄宗先生。暉遂造人中夾紵像一軀,相好端嚴,希世所有。置皓前廳,須臾彌寶坐。永安二年中,此像每夜行繞其坐,四面腳跡,隱地成文。於是士庶異之,咸來觀矚。由是發心者,亦復無量。永熙三年秋,忽然自去,莫知所之。其年冬,而京師遷鄴。武定五年,暉為洛州開府長史,重加採訪,寥無影跡。
chū chāng hé mén chéng wài qī lǐ, yǒu zhǎng fēn qiáo.
出閶闔門城外七里,有長分橋。
zhōng cháo shí yǐ gǔ shuǐ jùn jí, zhù yú chéng xià, duō huài mín jiā, lì shí qiáo yǐ xiàn zhī, zhǎng zé fēn liú rù luò, gù míng yuē zhǎng fēn qiáo. huò yún:" jìn hé jiān wáng zài zhǎng ān, qiǎn zhāng fāng zhēng zhǎng shā wáng, yíng jūn yú cǐ, yīn míng wèi zhāng fāng qiáo yě." wèi zhī shú shì. jīn mín jiān é yǔ, hào wèi zhāng fū rén qiáo.
中朝時以穀水浚急,注於城下,多壞民家,立石橋以限之,長則分流入洛,故名曰長分橋。或云:"晉河間王在長安,遣張方征長沙王,營軍於此,因名為張方橋也。"未知孰是。今民間訛語,號為張夫人橋。
cháo shì sòng yíng, duō zài cǐ chù.
朝士送迎,多在此處。
zhǎng fēn qiáo xī, yǒu qiān jīn yàn.
長分橋西,有千金堰。
jì qí shuǐ lì, rì yì qiān jīn, yīn yǐ wèi míng.
計其水利,日益千金,因以為名。
xī dōu shuǐ shǐ zhě chén xié suǒ zào, lìng bèi fū yī qiān, suì héng xiū zhī.
昔都水使者陳勰所造,令備夫一千,歲恆修之。