zhòng xià
【仲夏】
yī yuē: zhòng xià zhī yuè, rì zài dōng jǐng, hūn kàng zhōng, dàn wēi zhōng. qí rì bǐng dīng, qí dì yán dì, qí shén zhù róng, qí chóng yǔ, qí yīn zhēng, lǜ zhōng ruí bīn, qí shù qī, qí wèi kǔ, qí chòu jiāo, qí sì zào, jì xiān fèi. xiǎo shǔ zhì, táng láng shēng, jī shǐ míng, fǎn shé wú shēng. tiān zǐ jū míng táng tài miào, chéng zhū lù jià chì liú, zài chì qí, yī zhū yī, fú chì yù, shí shū yǔ jī, qí qì gāo yǐ cū, yǎng zhuàng jiǎo. shì yuè yě, mìng yuè shī xiū táo bǐng gǔ, jūn qín sè guǎn xiāo, zhí gàn qī gē yǔ, diào yú shēng xūn chí, chì zhōng qìng chù yǔ. mìng yǒu sī wèi mín qí sì shān chuān bǎi yuán, dà yú dì, yòng shèng lè. nǎi mìng bǎi xiàn yú jì sì bǎi pì qīng shì yǒu yì yú mín zhě, yǐ qí gǔ shí. nóng nǎi dēng shǔ. shì yuè yě, tiān zǐ yǐ chú cháng shǔ, xiū yǐ hán táo, xiān jiàn qǐn miào. lìng mín wú yì lán yǐ rǎn, wú shāo tàn, wú bào bù, mén lǘ wú bì, guān shì wú suǒ tǐng zhòng qiú, yì qí shí, yóu pìn bié qí qún, zé zhí téng jū, bān mǎ zhèng. shì yuè yě, rì cháng zhì, yīn yáng zhēng, sǐ shēng fēn. jūn zǐ zhāi jiè, chù bì yǎn, shēn yù jìng wú zào, zhǐ shēng sè, wú huò jìn, báo zī wèi, wú zhì hé, tuì shì yù, dìng xīn qì, bǎi guān jìng, shì wú xíng, yǐ dìng yàn yīn zhī suǒ chéng. lù jiǎo jiě, chán shǐ míng, bàn xià shēng, mù jǐn róng. shì yuè yě, wú yòng huǒ nán fāng, kě yǐ jū gāo míng, kě yǐ yuǎn tiào wàng, kě yǐ dēng shān líng, kě yǐ chù tái xiè. zhòng xià xíng dōng lìng, zé báo xiàn shāng gǔ, dào lù bù tōng, bào bīng lái zhì xíng chūn lìng, zé wǔ gǔ wǎn shú, bǎi tè shí qǐ, qí guó nǎi jī xíng qiū lìng, zé cǎo mù líng luò, guǒ shí zǎo chéng, mín yāng yú yì.
一曰:仲夏之月,日在东井,昏亢中,旦危中。其日丙丁,其帝炎帝,其神祝融,其虫羽,其音徵,律中蕤宾,其数七,其味苦,其臭焦,其祀灶,祭先肺。小暑至,螳螂生,鸡始鸣,反舌无声。天子居明堂太庙,乘朱辂、驾赤骝,载赤旗,衣朱衣,服赤玉,食菽与鸡,其器高以觕,养壮狡。是月也,命乐师修鞀鞞鼓,均琴瑟管箫,执干戚戈羽,调竽笙埙篪,饬锺磬柷敔。命有司为民祈祀山川百原,大雩帝,用盛乐。乃命百县雩祭祀百辟卿士有益於民者,以祈谷实。农乃登黍。是月也,天子以雏尝黍,羞以含桃,先荐寝庙。令民无刈蓝以染,无烧炭,无暴布,门闾无闭,关市无索;挺重囚,益其食,游牝别其群,则絷腾驹,班马正。是月也,日长至,阴阳争,死生分。君子斋戒,处必揜,身欲静无躁,止声色,无或进,薄滋味,无致和,退嗜欲,定心气,百官静,事无刑,以定晏阴之所成。鹿角解,蝉始鸣,半夏生,木堇荣。是月也,无用火南方,可以居高明,可以远眺望,可以登山陵,可以处台榭。仲夏行冬令,则雹霰伤谷,道路不通,暴兵来至;行春令,则五谷晚熟,百螣时起,其国乃饥;行秋令,则草木零落,果实早成,民殃於疫。
dà lè
【大乐】
èr yuē: yīn yuè zhī suǒ yóu lái zhě yuǎn yǐ. shēng yú dù liàng, běn yú tài yī. tài yī chū liǎng yí, liǎng yí chū yīn yáng. yīn yáng biàn huà, yī shàng yī xià, hé ér chéng zhāng. hún hún dùn dùn, lí zé fù hé, hé zé fù lí, shì wèi tiān cháng. tiān dì chē lún, zhōng zé fù shǐ, jí zé fù fǎn, mò bù xián dāng. rì yuè xīng chén, huò jí huò xú, rì yuè bù tóng, yǐ jǐn qí xíng. sì shí dài xìng, huò shǔ huò hán, huò duǎn huò zhǎng, huò róu huò gāng. wàn wù suǒ chū, zào yú tài yī, huà yú yīn yáng. méng yá shǐ zhèn, níng shui hán yǐ xíng. xíng tǐ yǒu chǔ, mò bù yǒu shēng. shēng chū yú hé, hé chū yú shì. hé shì xiān wáng dìng lè, yóu cǐ ér shēng. tiān xià tài píng, wàn wù ān níng. jiē huà qí shàng, lè nǎi kě chéng. chéng lè yǒu jù, bì jié shì yù. shì yù bù pì, lè nǎi kě wù. wù lè yǒu shù, bì yóu píng chū. píng chū yú gōng, gōng chū yú dào. gù wéi dé dào zhī rén, qí kě yǔ yán lè hū! wáng guó lù mín, fēi wú lè yě, qí lè bù lè. nì zhě fēi bù xiào yě, zuì rén fēi bù gē yě, kuáng zhě fēi bù wǔ yě, luàn shì zhī lè yǒu shì yú cǐ. jūn chén shī wèi, fù zǐ shī chù, fū fù shī yí, mín rén shēn yín, qí yǐ wéi lè yě, ruò zhī hé zāi? fán lè, tiān dì zhī hé, yīn yáng zhī diào yě. shǐ shēng rén zhě, tiān yě rén, wú shì yān. tiān shǐ rén yǒu yù, rén fú dé bù qiú tiān shǐ rén yǒu è, rén fú dé bù pì. yù yǔ è, suǒ shòu yú tiān yě, rén bù dé yǔ yān, bù kě biàn, bù kě yì. shì zhī xué zhě, yǒu fēi lè zhě yǐ, ān yóu chū zāi? dà lè, jūn chén fù zǐ zhǎng shǎo zhī suǒ huān xīn ér shuō yě. huān xīn shēng yú píng, píng shēng yú dào. dào yě zhě, shì zhī bú jiàn, tīng zhī bù wén, bù kě wèi zhuàng. yǒu zhī bú jiàn zhī jiàn bù wén zhī wén wú zhuàng zhī zhuàng zhě, zé jǐ yú zhī zhī yǐ. dào yě zhě, zhì jīng yě, bù kě wèi xíng, bù kě wéi míng, qiáng wèi zhī, wèi zhī tài yī. gù yī yě zhě zhì lìng, liǎng yě zhě cóng tīng. xiān shèng zé liǎng fǎ yī, shì yǐ zhī wàn wù zhī qíng. gù néng yǐ yī tīng zhèng zhě, lè jūn chén, hé yuǎn jìn, shuō qián shǒu, hé zōng qīn néng yǐ yī zhì qí shēn zhě, miǎn yú zāi, zhōng qí shòu, quán qí tiān néng yǐ yī zhì qí guó zhě, jiān xié qù, xián zhě zhì, chéng dà huà néng yǐ yī zhì tiān xià zhě, hán shǔ shì, fēng yǔ shí, wèi shèng rén. gù zhī yī zé míng, míng liǎng zé kuáng.
二曰:音乐之所由来者远矣。生於度量,本於太一。太一出两仪,两仪出阴阳。阴阳变化,一上一下,合而成章。浑浑沌沌,离则复合,合则复离,是谓天常。天地车轮,终则复始,极则复反,莫不咸当。日月星辰,或疾或徐,日月不同,以尽其行。四时代兴,或暑或寒,或短或长,或柔或刚。万物所出,造於太一,化於阴阳。萌芽始震,凝氵寒以形。形体有处,莫不有声。声出於和,和出於适。和适先王定乐,由此而生。天下太平,万物安宁。皆化其上,乐乃可成。成乐有具,必节嗜欲。嗜欲不辟,乐乃可务。务乐有术,必由平出。平出於公,公出於道。故惟得道之人,其可与言乐乎!亡国戮民,非无乐也,其乐不乐。溺者非不笑也,罪人非不歌也,狂者非不武也,乱世之乐有似於此。君臣失位,父子失处,夫妇失宜,民人呻吟,其以为乐也,若之何哉?凡乐,天地之和,阴阳之调也。始生人者,天也人,无事焉。天使人有欲,人弗得不求;天使人有恶,人弗得不辟。欲与恶,所受於天也,人不得与焉,不可变,不可易。世之学者,有非乐者矣,安由出哉?大乐,君臣、父子、长少之所欢欣而说也。欢欣生於平,平生於道。道也者,视之不见,听之不闻,不可为状。有知不见之见、不闻之闻、无状之状者,则几於知之矣。道也者,至精也,不可为形,不可为名,强为之,谓之太一。故一也者制令,两也者从听。先圣择两法一,是以知万物之情。故能以一听政者,乐君臣,和远近,说黔首,合宗亲;能以一治其身者,免於灾,终其寿,全其天;能以一治其国者,奸邪去,贤者至,成大化;能以一治天下者,寒暑适,风雨时,为圣人。故知一则明,明两则狂。
chǐ lè
【侈乐】
sān yuē: rén mò bù yǐ qí shēng shēng, ér bù zhī qí suǒ yǐ shēng rén mò bù yǐ qí zhī zhī, ér bù zhī qí suǒ yǐ zhī. zhī qí suǒ yǐ zhī zhī wèi zhī dào bù zhī qí suǒ yǐ zhī zhī wèi qì bǎo. qì bǎo zhě bì lí qí jiù. shì zhī rén zhǔ, duō yǐ zhū yù gē jiàn wèi bǎo, yù duō ér mín yù yuàn, guó rén yù wēi, shēn yù wēi lèi, zé shī bǎo zhī qíng yǐ. luàn shì zhī lè yǔ cǐ tóng. wèi mù gé zhī shēng zé ruò léi, wèi jīn shí zhī shēng zé ruò tíng, wèi sī zhú gē wǔ zhī shēng zé ruò zào. yǐ cǐ hài xīn qì dòng ěr mù yáo dàng shēng zé kě yǐ, yǐ cǐ wéi lè zé bù lè. gù lè yù chǐ, ér mín yù yù, guó yù luàn, zhǔ yù bēi, zé yì shī lè zhī qíng yǐ. fán gǔ shèng wáng zhī suǒ wéi guì lè zhě, wèi qí lè yě. xià jié yīn zhòu zuò wéi chǐ lè, dà gǔ zhōng qìng guǎn xiāo zhī yīn, yǐ jù wèi měi, yǐ zhòng wèi guān chù guǐ shū guī, ěr suǒ wèi cháng wén, mù suǒ wèi cháng jiàn, wù yǐ xiāng guò, bù yòng dù liàng. sòng zhī shuāi yě, zuò wéi qiān zhōng qí zhī shuāi yě, zuò wéi dà lǚ chǔ zhī shuāi yě, zuò wéi wū yīn. chǐ zé chǐ yǐ, zì yǒu dào zhě guān zhī, zé shī lè zhī qíng. shī lè zhī qíng, qí lè bù lè. lè bù lè zhě, qí mín bì yuàn, qí shēng bì shāng. qí shēng zhī yǔ lè yě, ruò bīng zhī yú yán rì, fǎn yǐ zì bīng. cǐ shēng hū bù zhī lè zhī qíng, ér yǐ chǐ wèi wù gù yě. lè zhī yǒu qíng, pì zhī ruò jī fū xíng tǐ zhī yǒu qíng xìng yě. yǒu qíng xìng zé bì yǒu xìng yǎng yǐ. hán wēn láo yì jī bǎo, cǐ liù zhě fēi shì yě. fán yǎng yě zhě, zhān fēi shì ér yǐ zhī shì zhě yě. néng yǐ jiǔ chù qí shì, zé shēng zhǎng yǐ. shēng yě zhě, qí shēn gù jìng, gǎn ér hòu zhī, huò shǐ zhī yě. suì ér bù fǎn, zhì hū shì yù zhì hū shì yù wú qióng, zé bì shī qí tiān yǐ. qiě fú shì yù wú qióng, zé bì yǒu tān bǐ bèi luàn zhī xīn yín yì jiān zhà zhī shì yǐ. gù qiáng zhě jié ruò, zhòng zhě bào guǎ, yǒng zhě líng qiè, zhuàng zhě ào yòu, cóng cǐ shēng yǐ.
三曰:人莫不以其生生,而不知其所以生;人莫不以其知知,而不知其所以知。知其所以知之谓知道;不知其所以知之谓弃宝。弃宝者必离其咎。世之人主,多以珠玉戈剑为宝,愈多而民愈怨,国人愈危,身愈危累,则失宝之情矣。乱世之乐与此同。为木革之声则若雷,为金石之声则若霆,为丝竹歌舞之声则若噪。以此骇心气、动耳目、摇荡生则可矣,以此为乐则不乐。故乐愈侈,而民愈郁,国愈乱,主愈卑,则亦失乐之情矣。凡古圣王之所为贵乐者,为其乐也。夏桀、殷纣作为侈乐,大鼓、钟、磬、管、箫之音,以巨为美,以众为观;俶诡殊瑰,耳所未尝闻,目所未尝见,务以相过,不用度量。宋之衰也,作为千锺;齐之衰也,作为大吕;楚之衰也,作为巫音。侈则侈矣,自有道者观之,则失乐之情。失乐之情,其乐不乐。乐不乐者,其民必怨,其生必伤。其生之与乐也,若冰之於炎日,反以自兵。此生乎不知乐之情,而以侈为务故也。乐之有情,譬之若肌肤形体之有情性也。有情性则必有性养矣。寒、温、劳、逸、饥、饱,此六者非适也。凡养也者,瞻非适而以之适者也。能以久处其适,则生长矣。生也者,其身固静,感而後知,或使之也。遂而不返,制乎嗜欲;制乎嗜欲无穷,则必失其天矣。且夫嗜欲无穷,则必有贪鄙悖乱之心、淫佚奸诈之事矣。故强者劫弱,众者暴寡,勇者凌怯,壮者傲幼,从此生矣。
shì yīn
【适音】
sì yuē: ěr zhī qíng yù shēng, xīn bù lè, wǔ yīn zài qián fú tīng mù zhī qíng yù sè, xīn fú lè, wǔ sè zài qián fú shì bí zhī qíng yù fēn xiāng, xīn fú lè, fēn xiāng zài qián fú xiù kǒu zhī qíng yù zī wèi, xīn fú lè, wǔ wèi zài qián fú shí. yù zhī zhě, ěr mù bí kǒu yě lè zhī fú lè zhě, xīn yě. xīn bì hé píng rán hòu lè. xīn bì lè, rán hòu ěr mù bí kǒu yǒu yǐ yù zhī. gù lè zhī wù zài yú hé xīn, hé xīn zài yú xíng shì. fū lè yǒu shì, xīn yì yǒu shì. rén zhī qíng: yù shòu ér è yāo, yù ān ér è wēi, yù róng ér è rǔ, yù yì ér è láo. sì yù de, sì è chú, zé xīn shì yǐ. sì yù zhī de yě, zài yú shèng lǐ. shèng lǐ yǐ zhì shēn, zé shēng quán yǐ shēng quán zé shòu zhǎng yǐ. shèng lǐ yǐ zhì guó, zé fǎ lì fǎ lì zé tiān xià fú yǐ. gù shì xīn zhī wù zài yú shèng lǐ. fū yīn yì yǒu shì: tài jù zé zhì dàng, yǐ dàng tīng jù zé ěr bù róng, bù róng zé héng sāi, héng sāi zé zhèn tài xiǎo zé zhì xián, yǐ xián tīng xiǎo zé ěr bù chōng, bù chōng zé bù zhān, bù zhān zé tiǎo tài qīng zé zhì wēi, yǐ wēi tīng qīng zé ěr xī jí, xī jí zé bù jiàn, bù jiàn zé jié tài zhuó zé zhì xià, yǐ xià tīng zhuó zé ěr bù shōu, bù shōu zé bù tuán, bù tuán zé nù. gù tài jù tài xiǎo tài qīng tài zhuó, jiē fēi shì yě. hé wèi shì? zhōng, yīn zhī shì yě. hé wèi zhōng? dà bù chū jūn, zhòng bù guò shí, xiǎo dà qīng zhòng zhī zhōng yě. huáng zhōng zhī gōng, yīn zhī běn yě, qīng zhuó zhī zhōng yě. zhōng yě zhě, shì yě. yǐ shì tīng shì zé hé yǐ. lè wú tài, píng hé zhě shì yě. gù zhì shì zhī yīn ān yǐ lè, qí zhèng píng yě luàn shì zhī yīn yuàn yǐ nù, qí zhèng guāi yě wáng guó zhī yīn bēi yǐ āi, qí zhèng xiǎn yě. fán yīn yuè, tōng hū zhèng ér yí fēng píng sú zhě yě. sú dìng ér yīn yuè huà zhī yǐ. gù yǒu dào zhī shì, guān qí yīn ér zhī qí sú yǐ, guān qí zhèng ér zhī qí zhǔ yǐ. gù xiān wáng bì tuō yú yīn yuè yǐ lùn qí jiào. qīng miào zhī sè, zhū xián ér shū yuè, yí chàng ér sān tàn, yǒu jìn hū yīn zhě yǐ. dà xiǎng zhī lǐ, shàng xuán zūn ér zǔ shēng yú, dà gēng bù hé, yǒu jìn hū wèi zhě yě. gù xiān wáng zhī zhì lǐ yuè yě, fēi tè yǐ huān ěr mù jí kǒu fù zhī yù yě, jiāng yǐ jiào mín píng hào wù xíng lǐ yì yě.
四曰:耳之情欲声,心不乐,五音在前弗听;目之情欲色,心弗乐,五色在前弗视;鼻之情欲芬香,心弗乐,芬香在前弗嗅;口之情欲滋味,心弗乐,五味在前弗食。欲之者,耳目鼻口也;乐之弗乐者,心也。心必和平然後乐。心必乐,然後耳目鼻口有以欲之。故乐之务在於和心,和心在於行适。夫乐有适,心亦有适。人之情:欲寿而恶夭,欲安而恶危,欲荣而恶辱,欲逸而恶劳。四欲得,四恶除,则心适矣。四欲之得也,在於胜理。胜理以治身,则生全以;生全则寿长矣。胜理以治国,则法立;法立则天下服矣。故适心之务在於胜理。夫音亦有适:太巨则志荡,以荡听巨则耳不容,不容则横塞,横塞则振;太小则志嫌,以嫌听小则耳不充,不充则不詹,不詹则窕;太清则志危,以危听清则耳溪极,溪极则不鉴,不鉴则竭;太浊则志下,以下听浊则耳不收,不收则不抟,不抟则怒。故太巨、太小、太清、太浊,皆非适也。何谓适?衷,音之适也。何谓衷?大不出钧,重不过石,小大轻重之衷也。黄钟之宫,音之本也,清浊之衷也。衷也者,适也。以适听适则和矣。乐无太,平和者是也。故治世之音安以乐,其政平也;乱世之音怨以怒,其政乖也;亡国之音悲以哀,其政险也。凡音乐,通乎政而移风平俗者也。俗定而音乐化之矣。故有道之世,观其音而知其俗矣,观其政而知其主矣。故先王必托於音乐以论其教。清庙之瑟,朱弦而疏越,一唱而三叹,有进乎音者矣。大飨之礼,上玄尊而俎生鱼,大羹不和,有进乎味者也。故先王之制礼乐也,非特以欢耳目、极口腹之欲也,将以教民平好恶、行理义也。
gǔ lè
【古乐】
wǔ yuē: lè suǒ yóu lái zhě shàng yě, bì bù kě fèi. yǒu jié, yǒu chǐ, yǒu zhèng, yǒu yín yǐ. xián zhě yǐ chāng, bù xiào zhě yǐ wáng. xī gǔ zhū xiāng shì zhī zhì tiān xià yě, duō fēng ér yáng qì chù jī, wàn wù sàn jiě, guǒ shí bù chéng, gù shì dá zuò wéi wǔ xián sè, yǐ lái yīn qì, yǐ dìng qún shēng. xī gé tiān shì zhī lè, sān rén cāo niú wěi, tóu zú yǐ gē bā què: yī yuē zài mín, èr yuē xuán niǎo, sān yuē suì cǎo mù, sì yuē fèn wǔ gǔ, wǔ yuē jìng tiān cháng, liù yuē dá dì gōng, qī yuē yī dì dé, bā yuē zǒng wàn wù zhī jí. xī táo táng shì zhī shǐ, yīn duō, zhì fú ér zhàn jī, shuǐ dào yōng sè, bù xíng qí yuán, mín qì yù è ér zhì zhe, jīn gǔ sè suō bù dá, gù zuò wéi wǔ yǐ xuān dǎo zhī. xī huáng dì lìng líng lún zuò wéi lǜ. líng lún zì dà xià zhī xī, nǎi zhī ruǎn shù zhī yīn, qǔ zhú yú xiè xī zhī gǔ, yǐ shēng kōng qiào hòu jūn zhě, duàn liǎng jié jiān qí zhǎng sān cùn jiǔ fēn ér chuī zhī, yǐ wéi huáng zhōng zhī gōng, chuī yuē shě shǎo. cì zhì shí èr tǒng, yǐ zhī ruǎn shù zhī xià, tīng fèng huáng zhī míng, yǐ bié shí èr lǜ. qí xióng míng wèi liù, cí míng yì liù, yǐ bǐ huáng zhōng zhī gōng, shì hé huáng zhōng zhī gōng jiē kě yǐ shēng zhī. gù yuē: huáng zhōng zhī gōng, lǜ lǚ zhī běn. huáng dì yòu mìng líng lún yǔ róng jiāng zhù shí èr zhōng, yǐ hé wǔ yīn, yǐ shī yīng sháo. yǐ zhòng chūn zhī yuè, yǐ mǎo zhī rì, rì zài kuí, shǐ zòu zhī, mìng zhī yuē xián chí. dì zhuān xū shēng zì ruò shuǐ, shí chù kōng sāng, nǎi dēng wèi dì. wéi tiān zhī hé, zhèng fēng nǎi xíng, qí yīn ruò xī xī qī qī qiāng qiāng. dì zhuān xū hǎo qí yīn, nǎi lìng fēi lóng zuò, xiào bā fēng zhī yīn, mìng zhī yuē chéng yún, yǐ jì shàng dì. nǎi lìng shàn xiān wéi lè chàng. shàn nǎi yǎn qǐn, yǐ qí wěi gǔ qí fù, qí yīn yīng yīng. dì kù mìng xián hēi zuò wéi shēng, gē jiǔ zhāo liù liè liù yīng. yǒu chuí zuò wéi pí gǔ zhōng qìng chuī líng guǎn xūn chí táo chuí zhōng. dì kù nǎi lìng rén biàn, huò gǔ pí, jī zhōng qìng chuī líng zhǎn guǎn chí. yīn lìng fèng niǎo tiān dí wǔ zhī. dì kù dà xǐ, nǎi yǐ kāng dì dé. dì yáo lì, nǎi mìng zhì wéi lè. zhì nǎi xiào shān lín xī gǔ zhī yīn yǐ gē, nǎi yǐ mí gè zhì fǒu ér gǔ zhī, nǎi fǔ shí jī shí, yǐ xiàng shàng dì yù qìng zhī yīn, yǐ zhì wǔ bǎi shòu. gǔ sǒu nǎi bàn wǔ xián zhī sè, zuò yǐ wéi shí wǔ xián zhī sè. mìng zhī yuē dà zhāng, yǐ jì shàng dì. shùn lì, mìng yán, nǎi bàn gǔ sǒu zhī suǒ wéi sè, yì zhī bā xián, yǐ wéi èr shí sān xián zhī sè. dì shùn nǎi lìng zhì xiū jiǔ zhāo liù liè liù yīng, yǐ míng dì dé. yǔ lì, qín láo tiān xià, rì yè bù xiè. tōng dà chuān, jué yōng sè, záo lóng mén, jiàng tōng liáo shuǐ yǐ dǎo hé, shū sān jiāng wǔ hú, zhù zhī dōng hǎi, yǐ lì qián shǒu. yú shì mìng gāo yáo zuò wéi xià yuè jiǔ chéng, yǐ zhāo qí gōng. yīn tāng jí wèi, xià wèi wú dào, bào nüè wàn mín, qīn xuē zhū hóu, bù yòng guǐ dù, tiān xià huàn zhī. tāng yú shì lǜ liù zhōu yǐ tǎo jié zuì. gōng míng dà chéng, qián shǒu ān níng. tāng nǎi mìng yī yǐn zuò wéi dà hù, gē chén lù, xiū jiǔ zhāo liù liè, yǐ jiàn qí shàn. zhōu wén wáng chù qí, zhū hóu qù yīn sān yín ér yì wén wáng. sàn yí shēng yuē: " yīn kě fá yě." wén wáng fú xǔ. zhōu gōng dàn nǎi zuò shī yuē:" wén wáng zài shàng, yú zhāo yú tiān. zhōu suī jiù bāng, qí mìng wéi xīn." yǐ shéng wén wáng zhī dé. wǔ wáng jí wèi, yǐ liù shī fá yīn. liù shī wèi zhì, yǐ ruì bīng kè zhī yú mù yě. guī, nǎi jiàn fú guó yú jīng tài shì, nǎi mìng zhōu gōng wèi zuò dà wǔ. chéng wáng lì, yīn mín fǎn, wáng mìng zhōu gōng jiàn fá zhī. shāng rén fú xiàng, wèi nüè yú dōng yí. zhōu gōng suì yǐ shī zhú zhī, zhì yú jiāng nán. nǎi wèi sān xiàng, yǐ jiā qí dé. gù lè zhī suǒ yóu lái zhě shàng yǐ, fēi dú wèi yī shì zhī suǒ zào yě.
五曰:乐所由来者尚也,必不可废。有节,有侈,有正,有淫矣。贤者以昌,不肖者以亡。昔古朱襄氏之治天下也,多风而阳气畜积,万物散解,果实不成,故士达作为五弦瑟,以来阴气,以定群生。昔葛天氏之乐,三人操牛尾,投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟,三曰遂草木,四曰奋五谷,五曰敬天常,六曰达帝功,七曰依地德,八曰总万物之极。昔陶唐氏之始,阴多,滞伏而湛积,水道壅塞,不行其原,民气郁阏而滞著,筋骨瑟缩不达,故作为舞以宣导之。昔黄帝令伶伦作为律。伶伦自大夏之西,乃之阮隃之阴,取竹於嶰溪之谷,以生空窍厚钧者,断两节间--其长三寸九分--而吹之,以为黄钟之宫,吹曰舍少。次制十二筒,以之阮隃之下,听凤皇之鸣,以别十二律。其雄鸣为六,雌鸣亦六,以比黄锺之宫,适合;黄锺之宫皆可以生之。故曰:黄锺之宫,律吕之本。黄帝又命伶伦与荣将铸十二钟,以和五音,以施英韶。以仲春之月,乙卯之日,日在奎,始奏之,命之曰咸池。帝颛顼生自若水,实处空桑,乃登为帝。惟天之合,正风乃行,其音若熙熙凄凄锵锵。帝颛顼好其音,乃令飞龙作,效八风之音,命之曰承云,以祭上帝。乃令鱓先为乐倡。鱓乃偃寝,以其尾鼓其腹,其音英英。帝喾命咸黑作为声,歌九招、六列、六英。有倕作为鼙、鼓、钟、磬、吹苓、管、埙、篪、鼗、椎、锺。帝喾乃令人抃,或鼓鼙,击钟磬、吹苓、展管篪。因令凤鸟、天翟舞之。帝喾大喜,乃以康帝德。帝尧立,乃命质为乐。质乃效山林溪谷之音以歌,乃以麋各置缶而鼓之,乃拊石击石,以象上帝玉磬之音,以致舞百兽。瞽叟乃拌五弦之瑟,作以为十五弦之瑟。命之曰大章,以祭上帝。舜立,命延,乃拌瞽叟之所为瑟,益之八弦,以为二十三弦之瑟。帝舜乃令质修九招、六列、六英,以明帝德。禹立,勤劳天下,日夜不懈。通大川,决壅塞,凿龙门,降通漻水以导河,疏三江五湖,注之东海,以利黔首。於是命皋陶作为夏籥九成,以昭其功。殷汤即位,夏为无道,暴虐万民,侵削诸侯,不用轨度,天下患之。汤於是率六州以讨桀罪。功名大成,黔首安宁。汤乃命伊尹作为大护,歌晨露,修九招、六列,以见其善。周文王处岐,诸侯去殷三淫而翼文王。散宜生曰: “殷可伐也。”文王弗许。周公旦乃作诗曰:“文王在上,於昭于天。周虽旧邦,其命维新。”以绳文王之德。武王即位,以六师伐殷。六师未至,以锐兵克之於牧野。归,乃荐俘馘于京太室,乃命周公为作大武。成王立,殷民反,王命周公践伐之。商人服象,为虐于东夷。周公遂以师逐之,至于江南。乃为三象,以嘉其德。故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。