zhòng xià
【仲夏】
yī yuē: zhòng xià zhī yuè, rì zài dōng jǐng, hūn kàng zhōng, dàn wēi zhōng. qí rì bǐng dīng, qí dì yán dì, qí shén zhù róng, qí chóng yǔ, qí yīn zhēng, lǜ zhōng ruí bīn, qí shù qī, qí wèi kǔ, qí chòu jiāo, qí sì zào, jì xiān fèi. xiǎo shǔ zhì, táng láng shēng, jī shǐ míng, fǎn shé wú shēng. tiān zǐ jū míng táng tài miào, chéng zhū hé jià chì liú, zài chì qí, yī zhū yī, fú chì yù, shí shū yǔ jī, qí qì gāo yǐ cū, yǎng zhuàng jiǎo. shì yuè yě, mìng lè shī xiū táo bǐng gǔ, jūn qín sè guǎn xiāo, zhí gàn qī gē yǔ, diào yú shēng xūn chí, chì zhōng qìng chù yǔ. mìng yǒu sī wèi mín qí sì shān chuān bǎi yuán, dà yú dì, yòng shèng lè. nǎi mìng bǎi xiàn yú jì sì bǎi pì qīng shì yǒu yì yú mín zhě, yǐ qí gǔ shí. nóng nǎi dēng shǔ. shì yuè yě, tiān zǐ yǐ chú cháng shǔ, xiū yǐ hán táo, xiān jiàn qǐn miào. lìng mín wú yì lán yǐ rǎn, wú shāo tàn, wú bào bù, mén lǘ wú bì, guān shì wú suǒ tǐng zhòng qiú, yì qí shí, yóu pìn bié qí qún, zé zhí téng jū, bān mǎ zhèng. shì yuè yě, rì zhǎng zhì, yīn yáng zhēng, sǐ shēng fēn. jūn zǐ zhāi jiè, chù bì yǎn, shēn yù jìng wú zào, zhǐ shēng sè, wú huò jìn, báo zī wèi, wú zhì hé, tuì shì yù, dìng xīn qì, bǎi guān jìng, shì wú xíng, yǐ dìng yàn yīn zhī suǒ chéng. lù jiǎo jiě, chán shǐ míng, bàn xià shēng, mù jǐn róng. shì yuè yě, wú yòng huǒ nán fāng, kě yǐ jū gāo míng, kě yǐ yuǎn tiào wàng, kě yǐ dēng shān líng, kě yǐ chù tái xiè. zhòng xià xíng dōng lìng, zé báo xiàn shāng gǔ, dào lù bù tōng, bào bīng lái zhì xíng chūn lìng, zé wǔ gǔ wǎn shú, bǎi tè shí qǐ, qí guó nǎi jī xíng qiū lìng, zé cǎo mù líng luò, guǒ shí zǎo chéng, mín yāng yú yì.
一曰:仲夏之月,日在東井,昏亢中,旦危中。其日丙丁,其帝炎帝,其神祝融,其蟲羽,其音徵,律中蕤賓,其數七,其味苦,其臭焦,其祀灶,祭先肺。小暑至,螳螂生,雞始鳴,反舌無聲。天子居明堂太廟,乘朱輅、駕赤騮,載赤旗,衣朱衣,服赤玉,食菽與雞,其器高以觕,養壯狡。是月也,命樂師修鞀鞞鼓,均琴瑟管簫,執干戚戈羽,調竽笙塤篪,飭鍾磬柷敔。命有司為民祈祀山川百原,大雩帝,用盛樂。乃命百縣雩祭祀百辟卿士有益於民者,以祈谷實。農乃登黍。是月也,天子以雛嘗黍,羞以含桃,先薦寢廟。令民無刈藍以染,無燒炭,無暴布,門閭無閉,關市無索;挺重囚,益其食,游牝別其群,則縶騰駒,班馬正。是月也,日長至,陰陽爭,死生分。君子齋戒,處必揜,身欲靜無躁,止聲色,無或進,薄滋味,無致和,退嗜欲,定心氣,百官靜,事無刑,以定晏陰之所成。鹿角解,蟬始鳴,半夏生,木堇榮。是月也,無用火南方,可以居高明,可以遠眺望,可以登山陵,可以處台榭。仲夏行冬令,則雹霰傷谷,道路不通,暴兵來至;行春令,則五穀晚熟,百螣時起,其國乃飢;行秋令,則草木零落,果實早成,民殃於疫。
dà lè
【大樂】
èr yuē: yīn lè zhī suǒ yóu lái zhě yuǎn yǐ. shēng yú dù liàng, běn yú tài yī. tài yī chū liǎng yí, liǎng yí chū yīn yáng. yīn yáng biàn huà, yī shàng yī xià, hé ér chéng zhāng. hún hún dùn dùn, lí zé fù hé, hé zé fù lí, shì wèi tiān cháng. tiān dì chē lún, zhōng zé fù shǐ, jí zé fù fǎn, mò bù xián dāng. rì yuè xīng chén, huò jí huò xú, rì yuè bù tóng, yǐ jǐn qí xíng. sì shí dài xìng, huò shǔ huò hán, huò duǎn huò zhǎng, huò róu huò gāng. wàn wù suǒ chū, zào yú tài yī, huà yú yīn yáng. méng yá shǐ zhèn, níng shui hán yǐ xíng. xíng tǐ yǒu chù, mò bù yǒu shēng. shēng chū yú hé, hé chū yú shì. hé shì xiān wáng dìng lè, yóu cǐ ér shēng. tiān xià tài píng, wàn wù ān níng. jiē huà qí shàng, lè nǎi kě chéng. chéng lè yǒu jù, bì jié shì yù. shì yù bù pì, lè nǎi kě wù. wù lè yǒu shù, bì yóu píng chū. píng chū yú gōng, gōng chū yú dào. gù wéi dé dào zhī rén, qí kě yǔ yán lè hū! wáng guó lù mín, fēi wú lè yě, qí lè bù lè. nì zhě fēi bù xiào yě, zuì rén fēi bù gē yě, kuáng zhě fēi bù wǔ yě, luàn shì zhī lè yǒu shì yú cǐ. jūn chén shī wèi, fù zǐ shī chù, fū fù shī yí, mín rén shēn yín, qí yǐ wèi lè yě, ruò zhī hé zāi? fán lè, tiān dì zhī hé, yīn yáng zhī diào yě. shǐ shēng rén zhě, tiān yě rén, wú shì yān. tiān shǐ rén yǒu yù, rén fú dé bù qiú tiān shǐ rén yǒu è, rén fú dé bù pì. yù yǔ è, suǒ shòu yú tiān yě, rén bù dé yǔ yān, bù kě biàn, bù kě yì. shì zhī xué zhě, yǒu fēi lè zhě yǐ, ān yóu chū zāi? dà lè, jūn chén fù zǐ zhǎng shǎo zhī suǒ huān xīn ér shuō yě. huān xīn shēng yú píng, píng shēng yú dào. dào yě zhě, shì zhī bù jiàn, tīng zhī bù wén, bù kě wèi zhuàng. yǒu zhī bù jiàn zhī jiàn bù wén zhī wén wú zhuàng zhī zhuàng zhě, zé jǐ yú zhī zhī yǐ. dào yě zhě, zhì jīng yě, bù kě wèi xíng, bù kě wèi míng, qiáng wèi zhī, wèi zhī tài yī. gù yī yě zhě zhì lìng, liǎng yě zhě cóng tīng. xiān shèng zé liǎng fǎ yī, shì yǐ zhī wàn wù zhī qíng. gù néng yǐ yī tīng zhèng zhě, lè jūn chén, hé yuǎn jìn, shuō qián shǒu, hé zōng qīn néng yǐ yī zhì qí shēn zhě, miǎn yú zāi, zhōng qí shòu, quán qí tiān néng yǐ yī zhì qí guó zhě, jiān xié qù, xián zhě zhì, chéng dà huà néng yǐ yī zhì tiān xià zhě, hán shǔ shì, fēng yǔ shí, wèi shèng rén. gù zhī yī zé míng, míng liǎng zé kuáng.
二曰:音樂之所由來者遠矣。生於度量,本於太一。太一出兩儀,兩儀出陰陽。陰陽變化,一上一下,合而成章。渾渾沌沌,離則複合,合則復離,是謂天常。天地車輪,終則復始,極則復反,莫不咸當。日月星辰,或疾或徐,日月不同,以盡其行。四時代興,或暑或寒,或短或長,或柔或剛。萬物所出,造於太一,化於陰陽。萌芽始震,凝氵寒以形。形體有處,莫不有聲。聲出於和,和出於適。和適先王定樂,由此而生。天下太平,萬物安寧。皆化其上,樂乃可成。成樂有具,必節嗜欲。嗜欲不辟,樂乃可務。務樂有術,必由平出。平出於公,公出於道。故惟得道之人,其可與言樂乎!亡國戮民,非無樂也,其樂不樂。溺者非不笑也,罪人非不歌也,狂者非不武也,亂世之樂有似於此。君臣失位,父子失處,夫婦失宜,民人呻吟,其以為樂也,若之何哉?凡樂,天地之和,陰陽之調也。始生人者,天也人,無事焉。天使人有欲,人弗得不求;天使人有惡,人弗得不辟。欲與惡,所受於天也,人不得與焉,不可變,不可易。世之學者,有非樂者矣,安由出哉?大樂,君臣、父子、長少之所歡欣而說也。歡欣生於平,平生於道。道也者,視之不見,聽之不聞,不可為狀。有知不見之見、不聞之聞、無狀之狀者,則幾於知之矣。道也者,至精也,不可為形,不可為名,強為之,謂之太一。故一也者制令,兩也者從聽。先聖擇兩法一,是以知萬物之情。故能以一聽政者,樂君臣,和遠近,說黔首,合宗親;能以一治其身者,免於災,終其壽,全其天;能以一治其國者,奸邪去,賢者至,成大化;能以一治天下者,寒暑適,風雨時,為聖人。故知一則明,明兩則狂。
chǐ lè
【侈樂】
sān yuē: rén mò bù yǐ qí shēng shēng, ér bù zhī qí suǒ yǐ shēng rén mò bù yǐ qí zhī zhī, ér bù zhī qí suǒ yǐ zhī. zhī qí suǒ yǐ zhī zhī wèi zhī dào bù zhī qí suǒ yǐ zhī zhī wèi qì bǎo. qì bǎo zhě bì lí qí jiù. shì zhī rén zhǔ, duō yǐ zhū yù gē jiàn wèi bǎo, yù duō ér mín yù yuàn, guó rén yù wēi, shēn yù wēi lèi, zé shī bǎo zhī qíng yǐ. luàn shì zhī lè yǔ cǐ tóng. wèi mù gé zhī shēng zé ruò léi, wèi jīn shí zhī shēng zé ruò tíng, wèi sī zhú gē wǔ zhī shēng zé ruò zào. yǐ cǐ hài xīn qì dòng ěr mù yáo dàng shēng zé kě yǐ, yǐ cǐ wèi lè zé bù lè. gù lè yù chǐ, ér mín yù yù, guó yù luàn, zhǔ yù bēi, zé yì shī lè zhī qíng yǐ. fán gǔ shèng wáng zhī suǒ wèi guì lè zhě, wèi qí lè yě. xià jié yīn zhòu zuò wèi chǐ lè, dà gǔ zhōng qìng guǎn xiāo zhī yīn, yǐ jù wèi měi, yǐ zhòng wèi guān chù guǐ shū guī, ěr suǒ wèi cháng wén, mù suǒ wèi cháng jiàn, wù yǐ xiāng guò, bù yòng dù liàng. sòng zhī shuāi yě, zuò wèi qiān zhōng qí zhī shuāi yě, zuò wèi dà lǚ chǔ zhī shuāi yě, zuò wèi wū yīn. chǐ zé chǐ yǐ, zì yǒu dào zhě guān zhī, zé shī lè zhī qíng. shī lè zhī qíng, qí lè bù lè. lè bù lè zhě, qí mín bì yuàn, qí shēng bì shāng. qí shēng zhī yǔ lè yě, ruò bīng zhī yú yán rì, fǎn yǐ zì bīng. cǐ shēng hū bù zhī lè zhī qíng, ér yǐ chǐ wèi wù gù yě. lè zhī yǒu qíng, pì zhī ruò jī fū xíng tǐ zhī yǒu qíng xìng yě. yǒu qíng xìng zé bì yǒu xìng yǎng yǐ. hán wēn láo yì jī bǎo, cǐ liù zhě fēi shì yě. fán yǎng yě zhě, zhān fēi shì ér yǐ zhī shì zhě yě. néng yǐ jiǔ chù qí shì, zé shēng zhǎng yǐ. shēng yě zhě, qí shēn gù jìng, gǎn ér hòu zhī, huò shǐ zhī yě. suì ér bù fǎn, zhì hū shì yù zhì hū shì yù wú qióng, zé bì shī qí tiān yǐ. qiě fú shì yù wú qióng, zé bì yǒu tān bǐ bèi luàn zhī xīn yín yì jiān zhà zhī shì yǐ. gù qiáng zhě jié ruò, zhòng zhě bào guǎ, yǒng zhě líng qiè, zhuàng zhě ào yòu, cóng cǐ shēng yǐ.
三曰:人莫不以其生生,而不知其所以生;人莫不以其知知,而不知其所以知。知其所以知之謂知道;不知其所以知之謂棄寶。棄寶者必離其咎。世之人主,多以珠玉戈劍為寶,愈多而民愈怨,國人愈危,身愈危累,則失寶之情矣。亂世之樂與此同。為木革之聲則若雷,為金石之聲則若霆,為絲竹歌舞之聲則若噪。以此駭心氣、動耳目、搖盪生則可矣,以此為樂則不樂。故樂愈侈,而民愈郁,國愈亂,主愈卑,則亦失樂之情矣。凡古聖王之所為貴樂者,為其樂也。夏桀、殷紂作為侈樂,大鼓、鍾、磬、管、簫之音,以巨為美,以眾為觀;俶詭殊瑰,耳所未嘗聞,目所未嘗見,務以相過,不用度量。宋之衰也,作為千鍾;齊之衰也,作為大呂;楚之衰也,作為巫音。侈則侈矣,自有道者觀之,則失樂之情。失樂之情,其樂不樂。樂不樂者,其民必怨,其生必傷。其生之與樂也,若冰之於炎日,反以自兵。此生乎不知樂之情,而以侈為務故也。樂之有情,譬之若肌膚形體之有情性也。有情性則必有性養矣。寒、溫、勞、逸、飢、飽,此六者非適也。凡養也者,瞻非適而以之適者也。能以久處其適,則生長矣。生也者,其身固靜,感而後知,或使之也。遂而不返,制乎嗜欲;制乎嗜欲無窮,則必失其天矣。且夫嗜欲無窮,則必有貪鄙悖亂之心、淫佚奸詐之事矣。故強者劫弱,眾者暴寡,勇者凌怯,壯者傲幼,從此生矣。
shì yīn
【適音】
sì yuē: ěr zhī qíng yù shēng, xīn bù lè, wǔ yīn zài qián fú tīng mù zhī qíng yù sè, xīn fú lè, wǔ sè zài qián fú shì bí zhī qíng yù fēn xiāng, xīn fú lè, fēn xiāng zài qián fú xiù kǒu zhī qíng yù zī wèi, xīn fú lè, wǔ wèi zài qián fú shí. yù zhī zhě, ěr mù bí kǒu yě lè zhī fú lè zhě, xīn yě. xīn bì hé píng rán hòu lè. xīn bì lè, rán hòu ěr mù bí kǒu yǒu yǐ yù zhī. gù lè zhī wù zài yú hé xīn, hé xīn zài yú xíng shì. fū lè yǒu shì, xīn yì yǒu shì. rén zhī qíng: yù shòu ér è yāo, yù ān ér è wēi, yù róng ér è rǔ, yù yì ér è láo. sì yù de, sì è chú, zé xīn shì yǐ. sì yù zhī de yě, zài yú shèng lǐ. shèng lǐ yǐ zhì shēn, zé shēng quán yǐ shēng quán zé shòu zhǎng yǐ. shèng lǐ yǐ zhì guó, zé fǎ lì fǎ lì zé tiān xià fú yǐ. gù shì xīn zhī wù zài yú shèng lǐ. fū yīn yì yǒu shì: tài jù zé zhì dàng, yǐ dàng tīng jù zé ěr bù róng, bù róng zé héng sāi, héng sāi zé zhèn tài xiǎo zé zhì xián, yǐ xián tīng xiǎo zé ěr bù chōng, bù chōng zé bù zhān, bù zhān zé tiǎo tài qīng zé zhì wēi, yǐ wēi tīng qīng zé ěr xī jí, xī jí zé bù jiàn, bù jiàn zé jié tài zhuó zé zhì xià, yǐ xià tīng zhuó zé ěr bù shōu, bù shōu zé bù tuán, bù tuán zé nù. gù tài jù tài xiǎo tài qīng tài zhuó, jiē fēi shì yě. hé wèi shì? zhōng, yīn zhī shì yě. hé wèi zhōng? dà bù chū jūn, zhòng bù guò shí, xiǎo dà qīng zhòng zhī zhōng yě. huáng zhōng zhī gōng, yīn zhī běn yě, qīng zhuó zhī zhōng yě. zhōng yě zhě, shì yě. yǐ shì tīng shì zé hé yǐ. lè wú tài, píng hé zhě shì yě. gù zhì shì zhī yīn ān yǐ lè, qí zhèng píng yě luàn shì zhī yīn yuàn yǐ nù, qí zhèng guāi yě wáng guó zhī yīn bēi yǐ āi, qí zhèng xiǎn yě. fán yīn lè, tōng hū zhèng ér yí fēng píng sú zhě yě. sú dìng ér yīn lè huà zhī yǐ. gù yǒu dào zhī shì, guān qí yīn ér zhī qí sú yǐ, guān qí zhèng ér zhī qí zhǔ yǐ. gù xiān wáng bì tuō yú yīn lè yǐ lùn qí jiào. qīng miào zhī sè, zhū xián ér shū yuè, yí chàng ér sān tàn, yǒu jìn hū yīn zhě yǐ. dà xiǎng zhī lǐ, shàng xuán zūn ér zǔ shēng yú, dà gēng bù hé, yǒu jìn hū wèi zhě yě. gù xiān wáng zhī zhì lǐ lè yě, fēi tè yǐ huān ěr mù jí kǒu fù zhī yù yě, jiāng yǐ jiào mín píng hǎo è xíng lǐ yì yě.
四曰:耳之情慾聲,心不樂,五音在前弗聽;目之情慾色,心弗樂,五色在前弗視;鼻之情慾芬香,心弗樂,芬香在前弗嗅;口之情慾滋味,心弗樂,五味在前弗食。欲之者,耳目鼻口也;樂之弗樂者,心也。心必和平然後樂。心必樂,然後耳目鼻口有以欲之。故樂之務在於和心,和心在於行適。夫樂有適,心亦有適。人之情:欲壽而惡夭,欲安而惡危,欲榮而惡辱,欲逸而惡勞。四欲得,四惡除,則心適矣。四欲之得也,在於勝理。勝理以治身,則生全以;生全則壽長矣。勝理以治國,則法立;法立則天下服矣。故適心之務在於勝理。夫音亦有適:太巨則志盪,以盪聽巨則耳不容,不容則橫塞,橫塞則振;太小則志嫌,以嫌聽小則耳不充,不充則不詹,不詹則窕;太清則志危,以危聽清則耳溪極,溪極則不鑒,不鑒則竭;太濁則志下,以下聽濁則耳不收,不收則不摶,不摶則怒。故太巨、太小、太清、太濁,皆非適也。何謂適?衷,音之適也。何謂衷?大不出鈞,重不過石,小大輕重之衷也。黃鐘之宮,音之本也,清濁之衷也。衷也者,適也。以適聽適則和矣。樂無太,平和者是也。故治世之音安以樂,其政平也;亂世之音怨以怒,其政乖也;亡國之音悲以哀,其政險也。凡音樂,通乎政而移風平俗者也。俗定而音樂化之矣。故有道之世,觀其音而知其俗矣,觀其政而知其主矣。故先王必托於音樂以論其教。清廟之瑟,朱弦而疏越,一唱而三嘆,有進乎音者矣。大饗之禮,上玄尊而俎生魚,大羹不和,有進乎味者也。故先王之制禮樂也,非特以歡耳目、極口腹之慾也,將以教民平好惡、行理義也。
gǔ lè
【古樂】
wǔ yuē: lè suǒ yóu lái zhě shàng yě, bì bù kě fèi. yǒu jié, yǒu chǐ, yǒu zhèng, yǒu yín yǐ. xián zhě yǐ chāng, bù xiào zhě yǐ wáng. xī gǔ zhū xiāng shì zhī zhì tiān xià yě, duō fēng ér yáng qì chù jī, wàn wù sàn jiě, guǒ shí bù chéng, gù shì dá zuò wèi wǔ xián sè, yǐ lái yīn qì, yǐ dìng qún shēng. xī gé tiān shì zhī lè, sān rén cāo niú wěi, tóu zú yǐ gē bā què: yī yuē zài mín, èr yuē xuán niǎo, sān yuē suì cǎo mù, sì yuē fèn wǔ gǔ, wǔ yuē jìng tiān cháng, liù yuē dá dì gōng, qī yuē yī dì dé, bā yuē zǒng wàn wù zhī jí. xī táo táng shì zhī shǐ, yīn duō, zhì fú ér zhàn jī, shuǐ dào yōng sè, bù xíng qí yuán, mín qì yù è ér zhì zhe, jīn gǔ sè suō bù dá, gù zuò wèi wǔ yǐ xuān dǎo zhī. xī huáng dì lìng líng lún zuò wèi lǜ. líng lún zì dà xià zhī xī, nǎi zhī ruǎn shù zhī yīn, qǔ zhú yú xiè xī zhī gǔ, yǐ shēng kōng qiào hòu jūn zhě, duàn liǎng jié jiān qí zhǎng sān cùn jiǔ fēn ér chuī zhī, yǐ wèi huáng zhōng zhī gōng, chuī yuē shě shǎo. cì zhì shí èr tǒng, yǐ zhī ruǎn shù zhī xià, tīng fèng huáng zhī míng, yǐ bié shí èr lǜ. qí xióng míng wèi liù, cí míng yì liù, yǐ bǐ huáng zhōng zhī gōng, shì hé huáng zhōng zhī gōng jiē kě yǐ shēng zhī. gù yuē: huáng zhōng zhī gōng, lǜ lǚ zhī běn. huáng dì yòu mìng líng lún yǔ róng jiāng zhù shí èr zhōng, yǐ hé wǔ yīn, yǐ shī yīng sháo. yǐ zhòng chūn zhī yuè, yǐ mǎo zhī rì, rì zài kuí, shǐ zòu zhī, mìng zhī yuē xián chí. dì zhuān xū shēng zì ruò shuǐ, shí chù kōng sāng, nǎi dēng wèi dì. wéi tiān zhī hé, zhèng fēng nǎi xíng, qí yīn ruò xī xī qī qī qiāng qiāng. dì zhuān xū hǎo qí yīn, nǎi lìng fēi lóng zuò, xiào bā fēng zhī yīn, mìng zhī yuē chéng yún, yǐ jì shàng dì. nǎi lìng shàn xiān wèi lè chàng. shàn nǎi yǎn qǐn, yǐ qí wěi gǔ qí fù, qí yīn yīng yīng. dì kù mìng xián hēi zuò wèi shēng, gē jiǔ zhāo liù liè liù yīng. yǒu chuí zuò wèi pí gǔ zhōng qìng chuī líng guǎn xūn chí táo chuí zhōng. dì kù nǎi lìng rén biàn, huò gǔ pí, jī zhōng qìng chuī líng zhǎn guǎn chí. yīn lìng fèng niǎo tiān dí wǔ zhī. dì kù dà xǐ, nǎi yǐ kāng dì dé. dì yáo lì, nǎi mìng zhì wèi lè. zhì nǎi xiào shān lín xī gǔ zhī yīn yǐ gē, nǎi yǐ mí gè zhì fǒu ér gǔ zhī, nǎi fǔ shí jī shí, yǐ xiàng shàng dì yù qìng zhī yīn, yǐ zhì wǔ bǎi shòu. gǔ sǒu nǎi bàn wǔ xián zhī sè, zuò yǐ wèi shí wǔ xián zhī sè. mìng zhī yuē dà zhāng, yǐ jì shàng dì. shùn lì, mìng yán, nǎi bàn gǔ sǒu zhī suǒ wèi sè, yì zhī bā xián, yǐ wèi èr shí sān xián zhī sè. dì shùn nǎi lìng zhì xiū jiǔ zhāo liù liè liù yīng, yǐ míng dì dé. yǔ lì, qín láo tiān xià, rì yè bù xiè. tōng dà chuān, jué yōng sè, záo lóng mén, jiàng tōng liáo shuǐ yǐ dǎo hé, shū sān jiāng wǔ hú, zhù zhī dōng hǎi, yǐ lì qián shǒu. yú shì mìng gāo yáo zuò wèi xià yuè jiǔ chéng, yǐ zhāo qí gōng. yīn tāng jí wèi, xià wèi wú dào, bào nüè wàn mín, qīn xuē zhū hóu, bù yòng guǐ dù, tiān xià huàn zhī. tāng yú shì lǜ liù zhōu yǐ tǎo jié zuì. gōng míng dà chéng, qián shǒu ān níng. tāng nǎi mìng yī yǐn zuò wèi dà hù, gē chén lù, xiū jiǔ zhāo liù liè, yǐ jiàn qí shàn. zhōu wén wáng chù qí, zhū hóu qù yīn sān yín ér yì wén wáng. sàn yí shēng yuē: yīn kě fá yě. wén wáng fú xǔ. zhōu gōng dàn nǎi zuò shī yuē: wén wáng zài shàng, yú zhāo yú tiān. zhōu suī jiù bāng, qí mìng wéi xīn. yǐ shéng wén wáng zhī dé. wǔ wáng jí wèi, yǐ liù shī fá yīn. liù shī wèi zhì, yǐ ruì bīng kè zhī yú mù yě. guī, nǎi jiàn fú guó yú jīng tài shì, nǎi mìng zhōu gōng wèi zuò dà wǔ. chéng wáng lì, yīn mín fǎn, wáng mìng zhōu gōng jiàn fá zhī. shāng rén fú xiàng, wèi nüè yú dōng yí. zhōu gōng suì yǐ shī zhú zhī, zhì yú jiāng nán. nǎi wèi sān xiàng, yǐ jiā qí dé. gù lè zhī suǒ yóu lái zhě shàng yǐ, fēi dú wèi yī shì zhī suǒ zào yě.
五曰:樂所由來者尚也,必不可廢。有節,有侈,有正,有淫矣。賢者以昌,不肖者以亡。昔古朱襄氏之治天下也,多風而陽氣畜積,萬物散解,果實不成,故士達作為五弦瑟,以來陰氣,以定群生。昔葛天氏之樂,三人操牛尾,投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥,三曰遂草木,四曰奮五穀,五曰敬天常,六曰達帝功,七曰依地德,八曰總萬物之極。昔陶唐氏之始,陰多,滯伏而湛積,水道壅塞,不行其原,民氣鬱閼而滯著,筋骨瑟縮不達,故作為舞以宣導之。昔黃帝令伶倫作為律。伶倫自大夏之西,乃之阮隃之陰,取竹於嶰溪之谷,以生空竅厚鈞者,斷兩節間--其長三寸九分--而吹之,以為黃鐘之宮,吹曰舍少。次制十二筒,以之阮隃之下,聽鳳皇之鳴,以別十二律。其雄鳴為六,雌鳴亦六,以比黃鍾之宮,適合;黃鍾之宮皆可以生之。故曰:黃鍾之宮,律呂之本。黃帝又命伶倫與榮將鑄十二鍾,以和五音,以施英韶。以仲春之月,乙卯之日,日在奎,始奏之,命之曰咸池。帝顓頊生自若水,實處空桑,乃登為帝。惟天之合,正風乃行,其音若熙熙淒淒鏘鏘。帝顓頊好其音,乃令飛龍作,效八風之音,命之曰承雲,以祭上帝。乃令鱓先為樂倡。鱓乃偃寢,以其尾鼓其腹,其音英英。帝嚳命咸黑作為聲,歌九招、六列、六英。有倕作為鼙、鼓、鍾、磬、吹苓、管、塤、篪、鞀、椎、鍾。帝嚳乃令人抃,或鼓鼙,擊鐘磬、吹苓、展管篪。因令鳳鳥、天翟舞之。帝嚳大喜,乃以康帝德。帝堯立,乃命質為樂。質乃效山林溪谷之音以歌,乃以麋各置缶而鼓之,乃拊石擊石,以象上帝玉磬之音,以致舞百獸。瞽叟乃拌五弦之瑟,作以為十五弦之瑟。命之曰大章,以祭上帝。舜立,命延,乃拌瞽叟之所為瑟,益之八弦,以為二十三弦之瑟。帝舜乃令質修九招、六列、六英,以明帝德。禹立,勤勞天下,日夜不懈。通大川,決壅塞,鑿龍門,降通漻水以導河,疏三江五湖,注之東海,以利黔首。於是命皋陶作為夏籥九成,以昭其功。殷湯即位,夏為無道,暴虐萬民,侵削諸侯,不用軌度,天下患之。湯於是率六州以討桀罪。功名大成,黔首安寧。湯乃命伊尹作為大護,歌晨露,修九招、六列,以見其善。周文王處岐,諸侯去殷三淫而翼文王。散宜生曰: 「殷可伐也。」文王弗許。周公旦乃作詩曰:「文王在上,於昭於天。周雖舊邦,其命維新。」以繩文王之德。武王即位,以六師伐殷。六師未至,以銳兵克之於牧野。歸,乃薦俘馘於京太室,乃命周公為作大武。成王立,殷民反,王命周公踐伐之。商人服象,為虐於東夷。周公遂以師逐之,至於江南。乃為三象,以嘉其德。故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。