dèng qiān zhé sǐ
邓谦磔死
dèng qiān, zì shǎo yú, hú guǎng dé ān fǔ xiào gǎn xiàn rén. yòu mù yú zhōng sù gōng wéi rén, měi dú qí jí, zhì" yī qiāng rè xuè bù zhī jìng sǎ hé dì" děng yǔ, zhé zhuó jǐ kuáng jiào, yīn zì hào yǐ jiàn zhì. chóng zhēn wù chén chéng jìn shì, wù yín wèi shān dōng cān zhèng. shì dōng jǐ nán zài kùn, yuán bāo dēng pí, lù lì shí zhòu yè, shǐ jǐn shí qióng, é ér dēng bīng qiān yú rén, yuán zhě wèi nèi yìng, hū dà fēng zhòu huì, chéng xiàn. qiān shǒu jià dà pào, zhí jìn gōng zhǎn shè duō rén, jì lì bù zhī, bèi zhí zhé sǐ. mǔ huáng shì, nì mín jiān, yì bù shí sǐ. liǎng zi jù xī, wèi qín qù, yú nián, zhòng zi zì běi táo guī, fǔ shí suì, yú chèn xuán lǐ. shì wén, zèng zhōng xiàn dài fū, shì zhōng yì. dū xué gāo shì tài xí rù xiāng xián cí. shí yǒu liú huà guāng, jǐ nán lì chéng xiàn rén, yǔ zi hàn yí, jù xiào lián, pò jiā shǒu chéng, lǜ xiāng bīng xiàng zhàn, gé shā wú shù, xún yǐ dà duì huán gōng, jiàn rú fēi huáng, huà guāng fú xì, jí chéng pò, huà guāng tóu kǎn sān dāo, yāo zhōng èr qiāng, bèi zhōng shù jiàn hàn yí yì tóu kǎn sān dāo, shēn zhōng qī jiàn, sǐ zhī. tóng shí yòu yǒu lǐ yīng jiàn, dōng chāng fǔ ēn xiàn rén, jìn shì, shòu yù shǐ, yǐ qīn àn xuē zhí guī, juān zī mù yǒng dēng pí shǒu yù, bǐ chéng xiàn, yīng jiàn shēn zhōng yī qiāng, yóu lǜ jiā dīng gé dòu, jí bèi chéng, lì shēng dà mà, zhuó èr dāo, duàn yī zhǐ ér sǐ.
邓谦,字少于,湖广德安府孝感县人。幼慕于忠肃公为人,每读其集,至“一腔热血不知竟洒何地”等语,辄斫几狂叫,因自号以见志。崇祯戊辰成进士,戊寅为山东参政。是冬济南再困,援枹登陴,露立十昼夜,矢尽石穷,俄而登兵千余人,援者为内应,忽大风昼晦,城陷。谦手架大炮,执劲弓斩射多人,既力不支,被执磔死。母黄氏,匿民间,亦不食死。两子俱樨,为擒去,逾年,仲子自北逃归,甫十岁,舆衬旋里。事闻,赠中宪大夫,谥忠毅。督学高世泰檄入乡贤祠。时有刘化光,济南历城县人,与子汉仪,俱孝廉,破家守城,率乡兵巷战,格杀无数,寻以大队环攻,箭如飞蝗,化光弗郤,及城破,化光头砍三刀,腰中二枪,背中数箭;汉仪亦头砍三刀,身中七箭,死之。同时又有李应荐,东昌府恩县人,进士,授御史,以钦案削职归,捐资募勇登陴守御,比城陷,应荐身中一枪,犹率家丁格斗,及被城,厉声大骂,斫二刀,断一指而死。
sū zhōu jǐng zhōng tiě xiá
苏州井中铁匣
chóng zhēn shí yī nián wù yín, sū zhōu chéng tiān sì jǐng zhōng, lǚ yǒu bái qì chōng shàng, shǐ rén rù jǐng táo zhī, dé yī tiě xiá. fēng róng shén gù. fā shì, nèi cáng xīn shǐ yī bù, zì sòng duān zōng qǐ, qì yuán chéng zōng zhǐ, jiē yán sòng zhèng kuān hòu, jí yuán rén shā lù děng shì, nǎi sòng mò zhèng sī xiào suǒ zuò, sī xiào, zì suǒ nán, shì shí duān zōng jǐng yán zhǐ sān nián, dì bǐng xiáng xìng jǐn èr nián, yú jí yuán shì zǔ zhì yuán sān shí wǔ nián, chéng zōng yuán zhēn shí sān nián ěr. suǒ nán shǐ nèi, suǒ zài shù shí nián shì, jù shū jǐng yán jǐ nián, bù yòng zhì yuán yuán zhēn děng hào. suǒ nán míng sī xiào zhě, sī zhào yě, zì shǐ jīn shēng bù néng fù zhào, yuàn lái shì xìng zhào yún yún. shí sū zhōu xún fǔ zhāng guó wéi, jiàn ér yì zhī, zǐ xíng yú shì, rán zé xīn shǐ zuò yú sān bǎi nián qián, ér chū yú sān bǎi nián hòu, tiān gài yǐn shì yǐ míng zhī jiāng fù wèi sòng yě yú!
崇祯十一年戊寅,苏州承天寺井中,屡有白气冲上,使人入井淘之,得一铁匣。封绒甚固。发视,内藏心史一部,自宋端宗起,迄元成宗止,皆言宋政宽厚,及元人杀戮等事,乃宋末郑思肖所作,思肖,字所南,是时端宗景炎止三年,帝昺祥兴仅二年,余即元世祖至元三十五年,成宗元贞十三年耳。所南史内,所载数十年事,俱书景炎几年,不用至元、元贞等号。所南名思肖者,思赵也,自矢今生不能复赵,愿来世兴赵云云。时苏州巡抚张国维,见而异之,梓行于世,然则心史作于三百年前,而出于三百年后,天盖隐示以明之将复为宋也欤!
yuán shì zǔ zài wèi sān shí wǔ nián, shí chéng zhèng tǒng shí liù nián, zé xīn shǐ yuē sān shí yú nián shì, cǐ shū yī shí shèng xíng, xū zài hé qí qǐ zhǐ.
元世祖在位三十五年,实承正统十六年,则心史约三十余年事,此书一时盛行,须再覈其起止。
tiě sù lè hé xīn shǐ shī tú hú kū nú yú
铁肃乐和心史诗(徒胡枯奴渝)
qián sù lè, zì xī shēng, zhè zhī yín xiàn rén. chóng zhēn dīng chǒu jìn shì, shī yǒu' xī shān cǎi jué gē yóu zhuàng, dōng lǔ bēi lín bǐ jǐ kū' zhī jù.
钱肃乐,字希声,浙之鄞县人。崇祯丁丑进士,诗有‘西山采蕨歌犹壮,东鲁悲麟笔几枯’之句。
shì jūn zǐ bù kě yī rì zāo xīn shǐ zhī shì, bù kě yī rì bù cún xīn shǐ zhī xīn, cǐ xīn zhī shī, zé rén ér qín yǐ. bái rì ér hūn yè yǐ. wén zì zhào yāo, kǒu shé zhàn xuè yǐ. jīn shuò ér shí chuān yǐ. cǐ xīn zhī cún, zé rén ér tiān yǐ. yī rì ér qiān gǔ yǐ. shī wén ér shǐ yǐ. yì jīng yǐ. yì tú lù yǐ. yuān jǐng wéi míng shān zhī cáng, shí xiá yǒu jiǎ zǐ zhī hù yǐ. xīn zhī zhòng yú rén yě rú shì. jīn shèng tiān zǐ zài shàng, zhèng jiào xiáng zhì, shì dài fū jiē chóng shàng jié yì, suì yǐ wù yín ér zhèng suǒ nán xīn shǐ, jiàn yú chéng tiān sì jǐng zhōng, fǔ gōng zhāng dà rén zǐ yǐ xíng shì, hǎi nèi jiàn xiān shēng zhī shǐ zhě, wú bù zhī xiān shēng zhī xīn yǐ. rán cǐ xīn fēi dú xiān shēng yǒu yě. yú yǐ xiá rì ǒu lǎn sī biān, chéng shī yī lǜ, qǐ gǎn fù yín yǒng zhī mò! yì yǐ xìng qíng suǒ zhōng, bù néng zì jué shì yǒu guān zhě, de wèi zhì xī shēng yú háng dào qǐ rén zhī liè zú yǐ.
士君子不可一日遭心史之事,不可一日不存心史之心,此心之失,则人而禽矣。白日而昏夜矣。文字召妖,口舌战血矣。金铄而石穿矣。此心之存,则人而天矣。一日而千古矣。诗文而史矣。亦经矣。亦图箓矣。眢井为名山之藏,石匣有甲子之护矣。心之重于人也如是。今圣天子在上,政教翔治,士大夫皆崇尚节义,岁以戊寅而郑所南心史,见于承天寺井中,抚公张大人梓以行世,海内见先生之史者,无不知先生之心矣。然此心非独先生有也。余以暇日偶览斯编,成诗一律,岂敢附吟咏之末!亦以性情所钟,不能自绝世有观者,得位置希声于行道乞人之列足矣。
huáng
蝗
bā yuè shí liù rì, wú xī fēi huáng bì tiān, zì xī běi lái, wǎng dōng nán qù. fán liù rì, zhì èr shí yī rì zhǐ. shí yuè èr shí liù rì, dǎ qiǎng wáng zhōng rèn jiā zhōng qìng jìn.
八月十六日,吾锡飞蝗蔽天,自西北来,往东南去。凡六日,至二十一日止。十月二十六日,打抢王中讱家中罄尽。