shǎn zéi jiǎo jiàng lüè jǐn
陕贼剿降略尽
wǔ yuè, duó zǒng dū hóng chéng chóu shàng shū jué, réng yǐ shì láng zǒng dū. zuǒ guāng xiān cáo yīng jiāo, bìng duó wǔ jí, xiàn wǔ yuè jǐn zéi. zhì bā yuè, chéng chóu bào shǎn xī zéi gē jiàng lüè jǐn, mìng chū guān xiàng hé nán hú guǎng.
五月,夺总督洪承畴尚书爵,仍以侍郎总督。左光先、曹应蛟,并夺五级,限五月尽贼。至八月,承畴报陕西贼割降略尽,命出关向河南、湖广。
xiàn wǔ yuè jǐn zéi, ér bā yuè jí jǐn, hé qí sù yě. wéi shí zéi fēn liú bàn tiān xià. hé cháng jiǎo jiàng jǐn zhī hū? bù guò zǒu fàn tā fāng ěr. shàng yǐ sù qī, ér xià jí yǐ sù yīng dà dǐ rán yǐ liù yuè èr shí rì bǐ.
限五月尽贼,而八月即尽,何其速也。维时贼分流半天下。曷尝剿降尽之乎?不过走犯他方耳。上以速期,而下即以速应大抵然矣(六月二十日笔)。
yù chǔ lǚ jié
豫、楚屡捷
wù yín zhēng yuè, xún fǔ cháng dào lì zòu zéi fàn dèng zhōu, fén huǐ zhōu wáng bā yíng. zǒng lǐ xióng wén càn bào zéi fàn yīng shān, mìng jiǔ lù zhī bīng huì jiǎo, zéi cóng dé huáng yí lù qián dùn. chǔ fǔ yú yīng guì dǎi jiān, yù fǔ cháng dào lì zhāo fǔ chén tā tiān děng. chuǎng tā tiān běn míng liú guó néng, xìng pō xiào, jiù fǔ nǎi fèng qí mǔ mìng yě. jìn fǔ sòng xián zòu hùn shí wàn děng zéi chéng xū kuī dù, gōng kè wǔ tǎ gǔ děng zhài, gōng wéi shǎn zhōu děng chù. guān bīng yù què zhī. zéi bá yíng yuǎn dùn. èr yuè, guān bīng sān zhàn sān jié, bài zéi yú zhèn píng xiàn, shēng qín cǎo shàng fēi dú jiǎo hǔ děng, zhǎn bā tiān hǔ děng sì rén. zéi dù hé jiān guāng shān děng chù, jié lián cáo cāo jí tuō tiān wáng zhěng shì wáng hùn shì wáng shí tiān wáng zǐ wēi xīng guò tiān xīng fēi hǔ bā jiā dà zéi, chéng shāng chéng gù shǐ jiè, yù shàng yǐng huò děng chù dù shǔ jì. tài jiàn lú jiǔ dé, fēn bù guān bīng yíng jī, dà bài zéi yú shān shí qiáo, qín zéi dǐ dì hǔ hēi xuàn fēng děng. sān yuè, xún dào zhāng tiān jīng, yòu bài zéi yú huáng fú diàn, zhǎn huò wú suàn, zhāo xiáng zéi shǒu fēi tiān shī děng. wǔ yuè, zǒng bīng zuǒ guāng xiān, yòu sān bài zéi yú dà zhài dì fāng. liù yuè, chén yǒng fú yòu dà bài zhī yú ráo liáng zhèn. sì shì, guān bīng yòu bài zhī yú yí yáng lián zhuāng yōng jiā zhuāng lín jiā zhuāng děng chù. zuǒ liáng yù yòu dà bài zhī yú gāo pō. hùn shí wàn dài shāng dùn, qī zǐ qiú zhí rù shěng. hùn shí wàn běn míng hóu shì fàn, yì xuán jiàng. jiǔ yuè, nèi chén lú jiǔ dé è zhī yú xiāng, fǔ chén cháng dào lì jī zhī yú dèng, jiān jūn zhāng dà jīng zǒng bīng liú zé qīng zuǒ liáng yù zhāng rèn xué jī zhī yú xiāng chéng suí zǎo rǔ xǔ. shí yuè, zhāng rèn xué yòu bài zhī yú gāo zhuāng, zéi nán běi wú lù, zhuǎn zhàn bài táo. fán cáo cāo gé lǐ yǎn tuō tiān wáng guò tiān xīng děng zéi, zài yù zài chǔ zhě, wú bù fēn tóu shǔ cuàn.
戊寅正月,巡抚常道立奏贼犯邓州,焚毁周王八茔。总理熊文灿报贼犯英山,命九路之兵会剿,贼从德黄一路潜遁。楚抚俞应桂逮间,豫抚常道立招抚陈塌天等。闯塌天本名刘国能,性颇孝,就抚乃奉其母命也。晋抚宋贤奏混十万等贼乘虚窥渡,攻克五塔扢等寨,攻围陕州等处。官兵御却之。贼拔营远遁。二月,官兵三战三捷,败贼于镇平县,生擒草上飞、独脚虎等,斩扒天虎等四人。贼渡河间光山等处,结连曹操及托天王、整世王、混世王、十天王、紫微星、过天星、飞虎八家大贼,乘商城、固始界,欲上颖霍等处度暑计。太监卢九德,分布官兵迎击,大败贼于山石桥,擒贼抵地虎、黑旋风等。三月,巡道张天经,又败贼于黄福店,斩获无算,招降贼首飞天师等。五月,总兵左光先,又三败贼于大寨地方。六月,陈永福又大败之于饶良镇。嗣是,官兵又败之于宜阳连庄、雍家庄、林家庄等处。左良玉又大败之于高坡。混十万带伤遁,妻子囚执入省。混十万本名侯世范,亦旋降。九月,内臣卢九德扼之于襄,抚臣常道立击之于邓,监军张大经、总兵刘泽清、左良玉、张任学击之于襄、承、随、枣、汝、许。十月,张任学又败之于高庄,贼南北无路,转战败逃。凡曹操、革里眼、托天王、过天星等贼,在豫、在楚者,无不分头鼠窜。
wáng dào suí zhōu zì jīng
王焘随州自经
wáng dào, nán zhí kūn shān rén. wàn lì wù wǔ jǔ rén. chóng zhēn shí wéi hú guǎng dé ān fǔ suí zhōu zhī zhōu. wù yín èr yuè, zéi shǒu zhāng xiàn zhōng, hé zhòng shù shí wàn wéi chéng, dào qīn mào shǐ shí, zhǎn huò qiān jí, chéng shǒu yì jiān. zéi yǒu suí zhōu zhǐ chéng biàn zuò tiě chéng zhī hào. yí yíng dùn qù. fǔ àn jiāo shàng qí gōng, wèi shǒu yù dì yī. hòu zéi xié hèn, fù yǐ shù shí wàn zhì guān xiāng, shǒu jiāng wáng bì yòng xiān xié jiā dīng dùn. chéng suì xiàn. dào shēn bèi shù chuàng, yóu lǜ jiā rén xiàng zhàn, shì bù kě zhī. shǐ xiàng běi zài bài zì jīng sǐ. shí tíng jiù dào yǐ yī sǐ sè zé, gù wú xù diǎn. hóng guāng shí, shǐ shì zhōng mǐn. yòu yǔ cài zhōng xiāng mào dé, lì cí qí xiāng, cì míng shuāng zhōng. cài yì kūn shān rén.
王焘,南直昆山人。万历戊午举人。崇祯时为湖广德安府随州知州。戊寅二月,贼首张献忠,合众数十万围城,焘亲冒矢石,斩获千级,城守益坚。贼有随州纸城变作铁城之号。移营遁去。抚按交上其功,为守御第一。后贼挟恨,复以数十万至关厢,守将王必用先挟家丁遁。城遂陷。焘身被数创,犹率家人巷战,势不可支。始向北再拜自经死。时廷咎焘以一死塞责,故无恤典。弘光时,始谥忠愍。又与蔡忠襄懋德,立祠其乡,赐名双忠。蔡亦昆山人。
zhāng xiàn zhōng qǐng xiáng
张献忠请降
wù yín zhēng yuè, zuǒ liáng yù chén hóng fàn dà pò zéi yú yún xī. zhāng xiàn zhōng xún qǐng xiáng. chū, xiàn zhōng zì liáng zhuō zào ér wèi chén hóng fàn bǔ huò, yì qí mào ér shì zhī. zhì shì huái jiù ēn, qǐ xiáng yú hóng fàn, qǐng lǜ suǒ bù shā zéi zì xiào. zǒng lǐ xióng wén càn chéng zhì fǔ zhī, xiàn zhōng jiǎo ér duō jì, qún zéi měi yǐ wéi de. wén càn yì xiǎng èr wàn rén, xiàn zhōng qǐ xiǎng shí wàn rén wén càn chí yán bù néng jué, xiàn zhōng jì jiā kǒu yú gǔ chéng, rù jù shǒu zhī, fēn tún qún zéi yú sì jiāo.
戊寅正月,左良玉、陈洪范大破贼于郧西。张献忠寻请降。初,献忠自良涿噪而为陈洪范捕获,异其貌而释之。至是怀旧恩,乞降于洪范,请率所部杀贼自效。总理熊文灿承制抚之,献忠狡而多计,群贼每以为的。文灿议饷二万人,献忠乞饷十万人;文灿迟延不能决,献忠寄家口于谷城,入据守之,分屯群贼于四郊。
luó rǔ cái qǐ fǔ
罗汝才乞抚
jiǔ yuè, xióng wén càn cì yú xiāng yáng, qiǎn jiàng jī zéi yú shuāng gōu, dà pò zhī. qún zéi sì yì. wéi cáo cāo dú liú nèi zhè shān zhōng, shǒu xiǎn zì bǎo. wén càn xí zuǒ liáng yù chén hóng fàn zhāo ān qún zéi. shí yuè, dà qīng bīng bài gāo qǐ qián yú lú gōu qiáo, jīng shī jiè yán, zhào sūn chuán tíng yú shǎn xī, hóng chéng chóu yú sān biān. yú shì, chéng chóu chuán tíng, lǜ zhū jiàng hé bīng wǔ wàn, xiān hòu chū tóng liú rù yuán. zéi cáo cāo wén zhī, wèi wèi jiǎo jǐ yě, lǜ jiǔ yíng cóng yún yáng qiǎn zhǔ luàn liú ér shè, tū zǒu jūn zhōu, kòu dà hé shān. tí dū tài jiàn lǐ wéi zhèng qǐ fǔ, wéi zhèng yán yú wén càn, wén càn nǎi xí zhǐ zhū jūn. cáo cāo jiǔ yíng jiē jiù fǔ. wén càn shàng yán qǐng dài qí zuì, shòu yóu jī jiāng jūn, lìng zhū jiàng yàn yú yíng ēn guān shǔ, gōng yì shén bèi. cáo cāo míng luó rǔ cái. rǔ cái jì fǔ, fēn tún qún zéi yú fáng zhú, bǎo zhàng sì yì. zì yán bù yuàn wèi guān, bìng bù shí xiǎng, yuàn wèi bǎi xìng gēng tián cǐ zhōng ér yǐ. wén càn yī qiè jī mí, xí rǔ cái jiě sàn xié cóng, jiǎn zhuàng yǒng cóng zhēng lì gōng. rǔ cái bù tīng. yīn yǔ yún jūn zhū yì jū mín, fēn dì cuò huài ér jū. shí zhāng xiàn zhōng yì jiù fǔ, tún gǔ chéng, rǔ cái yáo yǔ wèi shēng yuán. fǔ zhì yún yáng dài bǐng mǐn zòu yuē: cáo cāo jiù fǔ, bù cóng jiě sàn zhī lìng, yuàn wèi bǎi xìng gēng tián, cǐ mù qián dào líng zhī shuō ěr. zhāng xiàn zhōng rù jù gǔ chéng, lǚ xí bù qián, jiāng qí mín jiān tián shú, fēn qí xià qiū zhī liáng, shāo bù suí yì, gān gē suì qǐ. jīng xiāng zhòng dì, jīn shù shěng dà kòu, huán jù èr sān bǎi lǐ, yǔ yì yǐ chéng, jiāng yǒu bù kě yán zhě. rán gè zéi jǐn jù yún dì, sì miàn hé wéi, shí yǒu fǔ yú jǐng shòu zhī shì, yǐ lǐ chén gè zhèn xiàn zài bīng mǎ, zài lìng dū chén fā qín bīng yóu xīng ān chí fù xié tóng sǎo dàng, cǐ shí wàn quán zhī jī yě.
九月,熊文灿次于襄阳,遣将击贼于双沟,大破之。群贼四逸。惟曹操独留内浙山中,守险自保。文灿檄左良玉、陈洪范招安群贼。十月,大清兵败高起潜于芦沟桥,京师戒严,召孙传廷于陕西,洪承畴于三边。于是,承畴、传廷,率诸将合兵五万,先后出潼流入援。贼曹操闻之,谓为剿己也,率九营从郧阳浅渚乱流而涉,突走均州,叩大和山。提督太监李维政乞抚,维政言于文灿,文灿乃檄止诸军。曹操九营皆就抚。文灿上言请贷其罪,授游击将军,令诸将宴于迎恩官署,供亿甚备。曹操名罗汝才。汝才既抚,分屯群贼于房竹,保障四邑。自言不愿为官,并不食饷,愿为百姓耕田此中而已。文灿一切羁縻,檄汝才解散胁从,简壮勇从征立功。汝才不听。因与郧、均诸邑居民,分地错坏而居。时张献忠亦就抚,屯谷城,汝才遥与为声援。抚治郧阳戴秉闵奏曰:曹操就抚,不从解散之令,愿为百姓耕田,此目前盗铃之说耳。张献忠入据谷城,屡檄不前,将俟民间田熟,分其夏秋之粮,稍不遂意,干戈遂起。荆襄重地,今数省大寇,环聚二三百里,羽翼已成,将有不可言者。然各贼尽聚郧地,四面合围,实有釜鱼阱兽之势,以理臣各镇现在兵马,再令督臣发秦兵由兴安驰赴协同扫荡,此实万全之机也。
dà qīng bīng rù yàn qí
大清兵入燕、齐
wù yín èr yuè, dà qīng bīng gōng xuān píng fǔ yáng fáng shàn bǎo. jiǔ yuè zhào xī rén dà jǔ fēn rù, fù zǒng bīng dīng zhì xiáng dòu jùn děng lái yuán, dà qīng bīng shāo yǐn ér nán. dōng shí yuè lú xiàng shēng xí zhī, bù kè. jiǎ chén gāo qǐ qián bīng bài, jīng shī jiè yán, zhào gè fǔ rù yuán. shí yī yuè chū sān xīn yǒu, jīng shī bì mén shǒu. guǐ hài, lüè liáng xiāng zhuō zhōu. chū jiǔ dīng mǎo, báo jǐng zhōu, rù gāo yáng, shǎo shī sūn chéng zōng sǐ zhī. jǐ yǒu, rù héng shuǐ wǔ yì zhū zhōu xiàn. yòu pò wēi xiàn, shā jiā jū hàn lín wáng jiàn jí. zhì nèi qiū, zhī xiàn gāo xiáng hàn lì shǒu nǎi tuì. jiǎ zǐ báo dé zhōu, fēn dào dù hé, hé yú jǐ níng. shí èr yuè, lú xiàng shēng zhàn yú jiǎ zhuāng, bài jī sǐ zhī, gǎi hóng chéng chóu jì liáo zǒng dū.
戊寅二月,大清兵攻宣平府羊房膳堡。九月召西人大举分入,副总兵丁志详窦浚等来援,大清兵稍引而南。冬十月卢象升袭之,不克。甲辰高起潜兵败,京师戒严,召各抚入援。十一月初三辛酉,京师闭门守。癸亥,掠良乡、涿州。初九丁卯,薄景州,入高阳,少师孙承宗死之。己酉,入衡水、武邑诸州县。又破威县,杀家居翰林王建极。至内邱,知县高翔汉力守乃退。甲子薄德州,分道渡河,合于济宁。十二月,卢象升战于贾庄,败绩死之,改洪承畴蓟辽总督。
sūn chéng zōng xùn jié
孙承宗殉节
sūn chéng zōng, zì zhì shéng, hào kǎi yáng, běi zhí gāo yáng rén. wàn lì jiǎ chén jìn shì, tíng shì dì èr. gēng xū, qǔ shì qián qiān yì děng. yǐ mǎo, zhǔ kǎo yìng tiān. tiān qǐ nián, shēng shǎo zhān. èr nián, shēng lǐ bù yòu shì láng, xún qiān bīng bù shàng shū, jiān dōng gé dà xué shì. shí èr yuè shí èr rì yě, guǎng níng lún kuì, wáng zài jìn dài xióng tíng bì jīng lüè liáo dōng, qǐng zhù zhòng guān yú shān hǎi guān zhī bā lǐ pù. wèi wài guān jí pò, nèi guān shàng kě shǒu, ér wài guān zhī bīng wú kě táo, wèi gōng èr wàn yú rén, wèi fèi bǎi wàn, ér chéng lóu zhū fèi bù yǔ yān. chéng zōng yuē: shǒu níng yuǎn zhě, suǒ yǐ shǒu guān mén, tuì chǔ yú guān. zé yǒng píng dòng yáo, jīng shī zhèn dòng, shì bì dà luàn. bā lǐ pù qù guān mén wèi jí yī shè dì. shì shān hǎi wèi gū zhù yě. yì suì bà. zì qǐng xíng biān, shàng yù mén lín sòng, cì jiàn zuò mǎng, jì lì rèn, kāi tún zhù bǎo, zhāo lái liú yí bǎi wàn, yòu liàn jūn dé jīng bīng wǔ wàn, fán jīng yíng sì nián, pì dì sì bǎi lǐ, wèi zhōng xián yǔ qún xiǎo wèi jì zhī, wū zuǒ tǎn dōng lín, wǔ nián lēi zhì shì guī. chóng zhēn èr nián, dà qīng bīng rù, tè qǐ yuán guān. xīn wèi, shí qī shū qǐ xiū, cì jīn bì chí yì guī, yǐ lì xiè kuǎn yì, yǔ shū chén xióng míng yù shǒu fǔ zhōu yán rú zhī yì zuǒ yě. wù yín shí yī yuè shí èr rì, dà qīng bīng báo gāo yáng chéng, chéng zōng lǜ yì shēn, shì sǐ dēng pí, gù tǔ chéng dī cuì, wài yuán bù zhì. dà qīng bīng zhòu yè huán gōng, shí jǐn shǐ jié, lì bù néng zhī. chéng zōng shǒu běi mén, wèi jiā rén yuē: wǒ sǐ cǐ yǐ, rǔ bèi gè zì táo shēng, jiā rén huán qì bù rěn qù. chéng jì pò, dà qīng bīng yē zhī qù, rù chéng nán lǎo yíng zhōng, yòng wěi xí jí dì, wàng quē kòu tóu, chì chí huán zhě qū yì wǒ, nǎi jué nián bā shí, zǐ sūn fán shí jiǔ rén, jiē lì zhàn cóng sǐ. shì wén, xiān dì zhèn dào, xuē guó guān jìn qí xù diǎn fú kěn yǔ. jiǔ zhī, nán dōu zhuī zèng tài fù, shì wén zhōng. chéng zōng tiě miàn jiàn méi, xū rán jǐ zhāng, shēng rú gǔ zhōng, yīn dòng qiáng bì. nián èr shí yú, wèi jǔ zǐ, yóu sāi xià, zhī yào hài. fán shǐ guān zài jìn jìn zhě, jiē fǔ gōng dī shēng, hán yǎng xiāng tǐ, wèi zhī nǚ ér guān chéng zōng dú bù rán, jiǎng yán xiàn tì, wù wèi jī qiè kǎi zhí. suǒ zhe wén jí yī bǎi juǎn, jí diào èr shí wǔ zhōng shī háng shì.
孙承宗,字稚绳,号恺阳,北直高阳人。万历甲辰进士,廷试第二。庚戌,取士钱谦益等。乙卯,主考应天。天启年,升少詹。二年,升礼部右侍郎,寻迁兵部尚书,兼东阁大学士。时二月十二日也,广宁沦溃,王在晋代熊廷弼经略辽东,请筑重关于山海关之八里铺。谓外关即破,内关尚可守,而外关之兵无可逃,为工二万余人,为费百万,而城楼诸费不与焉。承宗曰:守宁远者,所以守关门,退处于关。则永平动摇,京师震动,势必大乱。八里铺去关门未及一舍地。是山海为孤注也。役遂罢。自请行边,上御门临送,赐剑坐蟒,既莅任,开屯筑堡,招徕流移百万,又练军得精兵五万,凡经营四年,辟地四百里,魏忠贤与群小畏忌之,诬左袒东林,五年勒致仕归。崇祯二年,大清兵入,特起原官。辛未,十七疏乞休,赐金币驰驿归,以力谢款议,与枢臣熊明遇、首辅周延儒之议左也。戊寅十一月十二日,大清兵薄高阳城,承宗率邑绅,誓死登陴,顾土城低脆,外援不至。大清兵昼夜环攻,石尽矢竭,力不能支。承宗守北门,谓家人曰:我死此矣,汝辈各自逃生,家人环泣不忍去。城既破,大清兵掖之去,入城南老营中,用苇席藉地,望阙叩头,叱持缳者趋缢我,乃绝;年八十,子孙凡十九人,皆力战从死。事闻,先帝震悼,薛国观靳其恤典弗肯与。久之,南都追赠太傅,谥文忠。承宗铁面剑眉,须髯戟张,声如鼓钟,殷动墙壁。年二十余,为举子,游塞下,知要害。凡史官在禁近者,皆俯躬低声,涵养相体,谓之女儿官;承宗独不然,讲筵献替,务为激切剀直。所著文集一百卷,及吊二十五忠诗行世。