juǎn shí sì chóng zhēn shí yī nián wù yín
卷十四 崇禎十一年戊寅
yuán dì jiàng jī
元帝降乩
zhēng yuè, hàn lín jí dū chá yuàn jiē chū shèng shàng píng tái zhào, bǎi guān qǐ dà shù wèn tiān xià shì. xiān jiàng yún: jiǔ jiǔ qì yùn qiān, jīng shuǐ hé biān wèi shuǐ hé biān, tóu qín rù chǔ nào yōu yàn. bīng guò shù fān kòu guò shù fān, qiǎng duó gōng qīng rù zhǎng ān. jūn kǔ hé kān mín kǔ hé kān, fù mǔ qī zǐ xiāng pāo shǎn. jiā jiā huáng tiān rén rén huáng tiān, dà shuǐ guàn wèi shī qín chuān. liú kòu shù zài jí xī, hóng dǐng yòu jiāng fā yān. hǔ tù zhī jiān gān gē luàn, lóng shé zhī jì shì huāng nián. shèng shàng yòu wèn: yuán dì shū yún, děng xián bù guǎn jiān, hàn cháo jiāng xiāng zài yǎn qián.
正月,翰林及都察院接出聖上平台詔,百官起大數問天下事。仙降云:九九氣運遷,涇水河邊、渭水河邊,投秦入楚鬧幽燕。兵過數番、寇過數番,搶奪公卿入長安。軍苦何堪、民苦何堪,父母妻子相拋閃。家家皇天、人人皇天,大水灌魏失秦川。流寇數載即息,紅頂又將發煙。虎兔之間干戈亂,龍蛇之際是荒年。聖上又問:元帝書雲,等閒不管間,漢朝將相在眼前。
zhāng rèn xué gǎi zǒng bīng
張任學改總兵
wù yín èr yuè, hé nán xún àn zhāng rèn xué, gǎi dū du qiān shì zǒng bīng guān, zhèn shǒu hé nán. xiān shì rèn xué jì dé xún fǔ, dàn yù jiàn dān yáng zhī xuán zhāng fàng, yīn jí dǐ zhū zhèn bīng bù zú shì, shèng chēng wén lì yǒu qí cái, kě yù kòu, jí chéng zī mìng, yì dà jǔ huǐ, xún bèi dǎi.
戊寅二月,河南巡按張任學,改都督僉事、總兵官,鎮守河南。先是任學覬得巡撫,旦欲薦丹陽知懸張放,因極詆諸鎮兵不足恃,盛稱文吏有奇才,可禦寇,及承茲命,意大沮悔,尋被逮。
chéng lú gōu
城蘆溝
èr yuè, chéng lú gōu, míng gǒng jí chéng, tài jiān dū yì, lüè tú rén shòu gōng, mín lì wèi bèi. chéng jì chéng, xiàng běi jīng yī mén, tí é yuē shùn zhì mén, xiàng bǎo dìng yī mén, tí é yún yǒng chāng mén. shù zhī qián dìng, rú cǐ yì yǐ.
二月,城蘆溝,名拱極城,太監督役,掠途人受工,民力為憊。城既成,向北京一門,題額曰順治門,向保定一門,題額雲永昌門。數之前定,如此異矣。
qù jīng sì shí lǐ, xī nán yǒu lú gōu hé, běn sāng gān hé yě. sú yòu hū hún hé. yǒu qiáo kuà lú gōu hé shàng, wèi lú gōu qiáo, jīn míng chāng chū jiàn lú gōu xiǎo yuè, wèi jīng shī bā jǐng zhī yī. suǒ chéng jí cǐ. zhì yú lüè tú rén shòu gōng, mín lì jié yǐ. kuàng shì suì shí yuè, gāo qǐ qián bīng bài yú lú gōu qiáo, gǒu wú qí rén, suī yǒu jiān chéng, yì ān zú shì zāi!
去京四十里,西南有蘆溝河,本桑乾河也。俗又呼渾河。有橋跨蘆溝河上,為蘆溝橋,金明昌初建蘆溝曉月,為京師八景之一。所城即此。至於掠途人受工,民力竭矣。況是歲十月,高起潛兵敗於蘆溝橋,苟無其人,雖有堅城,亦安足恃哉!
huáng dào zhōu jīng yán yīng duì
黃道周經筵應對
sān yuè, shàng yù jīng yán bì, zhào zhū chén wèn bǎo jǔ kǎo xuǎn, shú wèi dé rén? shǎo zhān huáng dào zhōu duì, shù rén rú shù mù, xū yǎng zhī shù shí nián, jìn lái rén cái yuǎn bù jí gǔ, kuàng cuī cán zhī hòu, bì shēn jiā péi yǎng. yòu yuē: lì cháo zhī cái, cún hū xīn shù, zhì biān zhī cái, cún hū xíng shì. xiān nián dū fǔ wèi àn xíng shì, suí zéi bēn zǒu, shì jì bù xiào, zhé wèi bīng xiǎng bù zú, qí shí xīn jiù xiǎng, yuē qiān èr bǎi wàn, kě yǎng sì shí wàn zhī shī. jīn níng jǐn sān xié shī jǐn shí liù wàn, shì bù fán bié qiú jiǎo kòu zhī yòng yě. shù zǐ huáng jǐng fǎng, qǐng yòu zhèng sān jùn. shàng yuē: sān jùn méng xùn, suī qīng hé jì. huì nán jīng yīng tiān fǔ chéng xú shí qí yì shàng yán: zhèng sān jùn qīng jié, shàng yīn shì zhī. sān jùn wèi sī kòu, bì yī yī kuāng, cuàn yān bù gěi, yǐ nǐ yù qīng dé zuì. shàng yì sù zhī zhī, gù dé fàng guī.
三月,上御經筵畢,召諸臣問保舉考選,孰為得人?少詹黃道周對,樹人如樹木,須養之數十年,近來人才遠不及古,況摧殘之後,必深加培養。又曰:立朝之才,存乎心術,治邊之才,存乎形勢。先年督撫未按形勢,隨賊奔走,事既不效,輒謂兵餉不足,其實新舊餉,約千二百萬,可養四十萬之師。今寧錦三協師僅十六萬,似不煩別求剿寇之用也。庶子黃景昉,請宥鄭三俊。上曰:三俊蒙徇,雖清何濟。會南京應天府丞徐石麒亦上言:鄭三俊清節,上因釋之。三俊為司寇,敝衣一筐,爨煙不給,以擬獄輕得罪。上亦素知之,故得放歸。
céng jiù yì bīng shí duì
曾就義兵食對
wù yín sān yuè, shàng yù zuǒ shùn mén, zhào kǎo xuǎn zhū chén wèn bīng shí jì. céng jiù yì duì yuē: bǎi xìng zhī kùn, jiē yóu lì zhī bù lián, shǐ shǒu lìng jù lián, jí shāo cóng jiā pài, yǐ jì jūn xìng, wèi wèi bù kě. shàng bá dì yī. wèi jǐ, jí yǒu jiǎo xiǎng liàn xiǎng zhī jiā.
戊寅三月,上御左順門,召考選諸臣問兵食計。曾就義對曰:百姓之困,皆由吏之不廉,使守令俱廉,即稍從加派,以濟軍興,未為不可。上拔第一。未幾,即有剿餉、練餉之加。
dào zhōu wèi xiǎng bù fán bié qiú, jiù yì zé yún jiā pài jì jūn. jūn zǐ xiǎo rén, yì lì zhī fēn rú cǐ. rán jiù yì yī yán tóu qì, jí bá dì yī, sī miào hào shàng kě zhī yǐ.
道周謂餉不煩別求,就義則雲加派濟軍。君子小人,義利之分如此。然就義一言投契,即拔第一,思廟好尚可知矣。
yáng sì chāng lùn yíng huò
楊嗣昌論熒惑
wù yín sì yuè jǐ yǒu chǒu kè, yíng huò qù yuè jǐn qī bā cùn, tuì zhì wěi chū dù, jiàn rù xīn sù, bīng bù shàng shū yáng sì chāng shàng yán: gǔ jīn biàn yì yuè shí wǔ xīng, shǐ bù jué shū, rán yì guān qí shí. xī hàn yuán dì jiàn wǔ èr shí sān nián, yuè shí huǒ xīng, míng nián hū hán dān yú kuǎn wǔ yuán sāi. míng dì yǒng píng èr nián, rì shí huǒ xīng, huáng hòu mǎ shì dé guàn hòu gōng. míng dì tú huà gōng chén yú yún tái. táng xiàn zōng yuán hé qī nián, yuè shí yíng huò, qí nián tián xìng yǐ wèi bó lái jiàng. sòng tài zǔ tài píng xìng guó sān nián, yuè yǎn yíng huò, míng nián xìng shī miè běi hàn, suì zhēng qì dān, lián nián bīng bài. jīn zhě yuè shí huǒ xīng, yóu xìng zài wěi, nèi zé yīn guān, wài zé yīn guó, huáng shàng xiū dé zhào hé, bì yǒu zāi ér bù hài zhě. gěi shì zhōng hé xié jiū zhī, gǔ rén wèi yuè biàn xiū xíng, yòu yán lǐ kuī zé fá jiàn, yíng huò chéng yù xiū xíng, mò rú yòu lǐ. chéng yù yòu lǐ, mò ruò xiū xíng. yáng sì chāng lǚ lǚ yuán yǐn, chū hé diǎn jì. qí yán kuǎn sāi zhě, yù jiè yǐ shēn tōng shì zhī shuō yě. qí yán yuán hé zhě, yù jiè yǐ shēn zhāo fǔ zhī shuō yě. qí yán tài píng xìng guó lián nián bīng bài zhě, yù jiè yǐ shēn bù gǎn yòng bīng zhī shuō yě. fù huì chéng qiǎo, jiǎo wū shí shén. zhì suǒ shù yǒng píng huáng hòu děng yǔ, yī piān zhī zhōng, sān zhì yì yān. chén gèng bù zhī qí suǒ zhǐ chì yǐ. sì chāng fù shū zì lǐ, dàn yán kē chén yǐ wēi jī zhōng chén. bù fù jí tōng shì zhāo fǔ shì. hù bù zhǔ shì lǐ fèng míng, yì yán huǒ xīng nì xíng, cháng ér fēi biàn. gěi shì zhōng jiě xué yǐn jiū qí chǎn, rán shí kǎo sì chāng suǒ yǐn nián yuè jù miù.
戊寅四月己酉丑刻,熒惑去月僅七八寸,退至尾初度,漸入心宿,兵部尚書楊嗣昌上言:古今變異月食五星,史不絕書,然亦觀其時。昔漢元帝建武二十三年,月食火星,明年呼韓單于款五原塞。明帝永平二年,日食火星,皇后馬氏德貫後宮。明帝圖畫功臣於雲台。唐憲宗元和七年,月食熒惑,其年田興以魏博來降。宋太祖太平興國三年,月掩熒惑,明年興師滅北漢,遂征契丹,連年兵敗。今者月食火星,猶幸在尾,內則陰官,外則陰國,皇上修德召和,必有災而不害者。給事中何偕糾之,古人謂月變修刑,又言禮虧則罰見,熒惑;誠欲修刑,莫如右禮。誠欲右禮,莫若修刑。楊嗣昌縷縷援引,出何典記。其言款塞者,欲藉以伸通市之說也。其言元和者,欲藉以伸招撫之說也。其言太平興國連年兵敗者,欲藉以伸不敢用兵之說也。附會誠巧,矯誣實甚。至所述永平皇后等語,一篇之中,三致意焉。臣更不知其所指斥矣。嗣昌復疏自理,但言科臣以危機中臣。不復及通市招撫事。戶部主事李鳳鳴,亦言火星逆行,常而非變。給事中解學尹糾其諂,然實考嗣昌所引年月俱謬。
àn jì lüè sì yuè shí liù rì jǐ yǒu yè, yíng huò qù yuè jǐn qī bā cùn, zhì xiǎo nì xíng wěi bā dù, yǎn yú yuè. zhì wǔ yuè chū wǔ rì dīng mǎo yè, yíng huò tuì zhì wěi chū dù, jiàn rù xīn sù yún. yǔ shǎo shí měi xī jiàn yuè jiǎo yī xīng lǎng ér chì, xiāng jù wǔ cùn xǔ. qiè yí hé ruò shì zhī jìn, yuè sān yuè yǎng guān rú gù. huò yǔ yǔ yún: cǐ xīng zài yuè shàng dà bù jiā, dāng zhǔ tiān xià luàn, yǔ xīn zhì zhī.
按紀略四月十六日己酉夜,熒惑去月僅七八寸,至曉逆行尾八度,掩於月。至五月初五日丁卯夜,熒惑退至尾初度,漸入心宿雲。予少時每夕見月角一星烺而赤,相距五寸許。竊疑何若是之近,越三月仰觀如故。或語予云:此星在月上大不佳,當主天下亂,予心志之。
hé kǎi hé sì chāng wàng qīn
何楷劾嗣昌忘親
liù yuè, yǐ yáng sì chāng rù gé bàn shì, réng shǔ bīng bù. qī yuè, sì chāng mǔ fú cái wǔ yuè, yǒu zhǐ sì chāng dà sì dà qìng, jì chuán zhì bān zhào zhū dà diǎn, bù yǔ. cháo jiǎng zhào jiàn rú cháng fú suí bān, gěi shì zhōng hé kǎi hé sì chāng wàng qīn. shàng qiē zé zhī. xiān shì, lì bù huì tuī gé yuán, zhǐ jí cí chén zī xù, shàng bù yǔn. mìng bìng jí zài jí shǒu zhì zhě, gài sì chāng wèi chén xīn jiǎ dì yě. yǐ ér tè zhào xīn zhōng wèi bīng bù zǒng dū xuān dà, huáng dào zhōu shàng yán cháo tíng jí fá rén, qǐ wú yí dìng cè xiào móu zhě, ér bì pò fēi cháng zhī gé yǐ fèng bù xiáng zhī rén, shàng bù yì.
六月,以楊嗣昌入閣辦事,仍署兵部。七月,嗣昌母服才五月,有旨嗣昌大祀大慶,暨傳制頒詔諸大典,不與。朝講召見如常服隨班,給事中何楷劾嗣昌忘親。上切責之。先是,吏部會推閣員,止及詞臣資序,上不允。命並及在籍守制者,蓋嗣昌為陳新甲地也。已而特召新中為兵部總督宣大,黃道周上言朝廷即乏人,豈無一定策效謀者,而必破非常之格以奉不祥之人,上不懌。
huáng dào zhōu píng tái kàng biàn
黃道周平台抗辯
qī yuè, zhào qún chén yú píng tái, shàng wèn huáng dào zhōu yuē, wú suǒ wèi ér wèi zhī wèi tiān lǐ, yǒu suǒ wèi ér wèi zhī wèi rén yù, ěr qián shū shì dāng méi bǔ bù yòng zhī shí, guǒ wú suǒ wèi hū? dào zhōu duì yuē: tiān rén zhǐ shì yì lì, chén xīn wèi guó jiā, bù wèi gōng míng, zì xìn qí wú suǒ wèi. shàng yuē: qián yuè tuī chén xīn jiǎ hé bù yán? duì yuē: shí yù shǐ lín lán yǒu gěi shì hé kǎi, jiē yǒu shū, èr rén chén tóng xiāng, kǒng shè xián yí ěr. shàng yuē: jīn suì wú xián hū? dào zhōu duì yuē: tiān xià gāng cháng, biān jiāng dà jì, shī jīn bù yán, dài jiāng wú jí. fēi sī yě. shàng yuē: qīng suī měi dé, bù kě ào wù suì fēi. wéi bó yí wèi shèng zhī qīng, ruò xiǎo lián qū jǐn, shì lián fēi qīng yě. dào zhōu yuē: bó yí zhōng xiào, gù kǒng zǐ xǔ qí rén. shàng nù qí qiáng shuō. dào zhōu yòu jí dǐ yáng sì chāng. sì chāng zòu yuē: chén bù shēng yú kōng sāng, qǐ suì bù zhī fù mǔ. chén cháng zài shū ér míng zhǐ pò qiè, dào zhōu xué xíng, chén shí qǐ yǎng zhī, jīn wèi bù rú zhèng màn, chén shǐ tàn xī jué wàng. màn zhàng mǔ, xíng tóng xiāo jìng, dào zhōu yòu bù rú màn, hé yán gāng cháng yě. dào zhōu yuē: chén yán wén zhāng bù rú zhèng màn. shàng zé qí péng bǐ. dào zhōu yuē: zhòng è bì chá, hé gǎn wèi cǐ? shàng yuē: kǒng zǐ zhū shǎo zhèng mǎo, dāng shí yì chēng wén rén, wéi xíng pì ér jiān, yán wěi ér biàn, bù miǎn kǒng zǐ zhī zhū. dào zhōu yuē: shǎo zhèng mǎo qī shì dào míng, chén wú cǐ xīn. chén jīn rì bù jǐn yán, zé chén fù bì xià. bì xià jīn rì shā chén, zé bì xià fù chén. shàng yuē: ěr dú shū yǒu nián, qí chéng nìng ěr. chì qù, dào zhōu kòu tóu qǐ. fù zòu yuē: zhōng nìng èr zì, chén bù gǎn bù biàn. fū chén zài jūn fù zhī qián, dú lì gǎn yán wèi nìng, qǐ zài jūn fù zhī qián, chán chǎn miàn yú zhě wèi zhōng hū? zhōng nìng bù fēn, zé xié zhèng hùn xiáo, hé yǐ zhì zhì? shàng nù shén. sì chāng qǐ yōu róng zhī. shàng yuē: zhèn yì yōu róng duō yǐ. zhū chén tuì, shàng zhào huí, yù yǐ wú dǎng tóng fá yì, yí qí xiū zhí yè. hàn lín yuàn xiū zhuàn liú tóng shēng biān xiū zhào shì chūn gěi shì zhōng hé kǎi yù shǐ lín lán yǒu, gè shū jiù dào zhōu, hé yáng sì chāng, jù zhé diào yǒu chà.
七月,召群臣於平台,上問黃道周曰,無所為而為之謂天理,有所為而為之謂人慾,爾前疏適當枚卜不用之時,果無所為乎?道周對曰:天人止是議利,臣心為國家,不為功名,自信其無所為。上曰:前月推陳新甲何不言?對曰:時御史林蘭友、給事何楷,皆有疏,二人臣同鄉,恐涉嫌疑耳。上曰:今遂無嫌乎?道周對曰:天下綱常,邊疆大計,失今不言,待將無及。非私也。上曰:清雖美德,不可傲物遂非。惟伯夷為聖之清,若小廉曲謹,是廉非清也。道周曰:伯夷忠孝,故孔子許其仁。上怒其強說。道周又極詆楊嗣昌。嗣昌奏曰:臣不生於空桑,豈遂不知父母。臣嘗再疏而明旨迫切,道周學行,臣實企仰之,今謂不如鄭鄤,臣始嘆息絕望。鄤杖母,行同梟獍,道周又不如鄤,何言綱常也。道周曰:臣言文章不如鄭鄤。上責其朋比。道周曰:眾惡必察,何敢為此?上曰:孔子誅少正卯,當時亦稱聞人,惟行僻而堅,言偽而辯,不免孔子之誅。道周曰:少正卯欺世盜名,臣無此心。臣今日不盡言,則臣負陛下。陛下今日殺臣,則陛下負臣。上曰:爾讀書有年,祇成佞耳。叱去,道周叩頭起。復奏曰:忠佞二字,臣不敢不辨。夫臣在君父之前,獨立敢言為佞,豈在君父之前,讒諂面諛者為忠乎?忠佞不分,則邪正混淆,何以致治?上怒甚。嗣昌乞優容之。上曰:朕亦優容多矣。諸臣退,上召回,諭以毋黨同伐異,宜其修職業。翰林院修撰劉同升、編修趙士春、給事中何楷、御史林蘭友,各疏救道周,劾楊嗣昌,俱謫調有差。
zhāng jìn yàn lùn bīng qíng zéi shì
張縉彥論兵情賊勢
wù yín sān yuè, hù bù zhǔ shì zhāng jìn yàn shàng yán: chén rèn qīng jiàn zhī xiàn, yú bīng qíng zéi shì, qīn jiàn yǒu sù. gài zéi zhī dé shì zài liú, ér zéi zhī shī shì zài zhǐ. zéi zhī zhǎng jì zài fēn, ér zéi zhī qióng jì zài hé. zéi zhī chéng shí zài qiū xià, ér zéi zhī shī shí zài dōng chūn. xī dà zéi, wáng jiā yǔn pò hé xī, jù qí chéng, cáo wén zhào duó mén zhuó shā, ér jiā yǔn jiān. lǐ lǎo chái pò zhōng dōu, jù qí chéng, xún fǔ liàn guó shì dū bīng gōng wéi, ér lǎo chái qín shén yī yuán, pò níng sāi, jù qí chéng, zuǒ guāng xiān děng yǔ zhàn ér yī yuán sǐ. tán xióng pò ān sāi, jù qí chéng, wáng chéng ēn děng gōng wéi, ér tán xióng zhū. cǐ jiē shǒu ér bù qù zhī chéng, gù sù qí sǐ yě. guò tiān xīng lǎo huí huí hùn shí wàn děng suǒ pò chéng yì wú suàn, guān jūn wèi zhì xuán jí bēn yì, shēng jiē liú ér bù jū zhī zéi. gù huǎn sǐ. zéi rù jìn yù, fēn tóu chéng bù, zì tài jí rǔ luò, yǐ zhì jiāng běi, wú chù bù bèi zéi. qǐ zéi zhēn yǒu shù shí bǎi wàn? gài fēn yì yǐ pī qí dǎng, qiān zhì wǒ bīng, gù jiàn duō yě. qián zǒng dū chén qí yú, qū tiān xià zhī zéi, jǐn rù hàn zhōng, chū zhàn dào guān, zhèng kě yī gǔ ér miè, nǎi yǐ zhāo ān zhì bài, bù kě fù shōu. gǔ rén yǐ bā rì ér píng zéi shù wàn zhě, lì qí hé yě. xià qiū zhī jiān, chú liáng jǐn zài chǎng pǔ, zú gōng shì mǎ zhī zī. dōng chūn fēi pò chéng bǎo bù néng dé shí, guān bīng cù zhī zé yóu yì, gù shí yǒu lì yǒu bù lì yě. jīn yù pò zéi, wéi zài luàn qí suǒ zhǎng ér shǐ zhī duǎn, pò qí suǒ de ér shǐ zhī shī, zhí jié yǐ gōng zhī, fēn wèi liǎng jūn, yī zhuī yī zhù, zéi dāng zhī bì pò yǐ. zéi dǎng suī zhòng, dà dū guān wàng, qí xiān chàng zhě, bù guò yī èr zhī, gù jǐn yī gǔ zé lùn shǎng, bù bì shì píng huì xù, zòng yī gǔ jí yù fá, bù xǔ bào jí sāi zé. chéng rú cǐ, zéi bù wàng fēng ér mí, wèi zhī yǒu yě. shàng shì zhī. dǐ zhǎng ér tán qíng shì, bù miè fú bō jù mǐ. tú zéi zài mù zhōng yǐ. suī mò lù bài míng, ér qí yán bù kě fèi yě shí jiǔ rì xià wǔ bǐ.
戊寅三月,戶部主事張縉彥上言:臣任清澗知縣,於兵情賊勢,親見有素。蓋賊之得勢在流,而賊之失勢在止。賊之長技在分,而賊之窮技在合。賊之乘時在秋夏,而賊之失時在冬春。昔大賊,王嘉允破河西,據其城,曹文詔奪門斫殺,而嘉允殲。李老柴破中都,據其城,巡撫練國事督兵攻圍,而老柴擒神一元,破寧塞,據其城,左光先等與戰而一元死。譚雄破安塞,據其城,王承恩等攻圍,而譚雄誅。此皆守而不去之城,故速其死也。過天星、老回回、混十萬等所破城邑無算,官軍未至旋即奔逸,生皆流而不居之賊。故緩死。賊入晉豫,分頭成部,自泰及汝雒,以至江北,無處不被賊。豈賊真有數十百萬?蓋分役以披其黨,牽制我兵,故見多也。前總督陳奇瑜,驅天下之賊,盡入漢中,出棧道關,正可一鼓而滅,乃以招安致敗,不可復收。古人以八日而平賊數萬者,利其合也。夏秋之間,芻糧盡在場圃,足供士馬之資。冬春非破城堡不能得食,官兵促之則尤易,故時有利、有不利也。今欲破賊,惟在亂其所長而使之短,破其所得而使之失,直截以攻之,分為兩軍,一追一駐,賊當之必破矣。賊黨雖眾,大都觀望,其先倡者,不過一二支,故盡一股則論賞,不必事平匯敘,縱一股即諭罰,不許報級塞責。誠如此,賊不望風而靡,未之有也。上是之。抵掌而談情勢,不滅伏波聚米。圖賊在目中矣。雖末路敗名,而其言不可廢也(十九日下午筆)。