shí qī zéi wéi jīng
十七賊圍京
yǐ sì, shàng zǎo cháo, zhào wén wǔ zhū chén shāng lüè, shàng qì xià, zhū chén yì xiāng xiàng qì, shù shǒu wú cè. huò yán féng quán dāng qǐ, huò yán huò wéi huá yáng wéi yuán dāng yòng, fāng wèi qǐng fēng liú zé qīng wèi dōng ān bó, shàng jiē bù yīng. fǔ shǒu shū yù àn shí èr dà zì. yǒu wén wǔ guān gè gè kě shā, bǎi xìng bù kě shā yǔ, mì shì sī lǐ tài jiān wáng zhī xīn, suí jí shì qù. wú lǚ zhōng qǐng shì xì jìn zhū chén nà shú, chū dǒng xiàng héng zhèng èr yáng céng yīng yú yù, fù zhāng zhèng chén qú shì sì guān dài. mèi shuǎng kāi xī zhí mén nà bì nán zhě, nèi guān zuò chéng shàng, yǐ lìng jiàn xià, mén lì qǐ, wú gǎn jié wèn. xūn qī dà chén, wéi zuò shì ér yǐ. lòu xià sì kè, jí zú kòu chéng xià yuē: yuǎn chén chōng tiān, kòu shēn yǐ. shǒu chéng nèi chén shǐ qí tàn zhī. bào yuē: yóu qí yě, bù wèi yì. rì qiě wǔ, yǒu wǔ liù shí qí wān gōng guàn shǐ, tū zhì xī zhí mén, dà hū kāi mén, shǐ zhī kòu zhì, shǒu zú jí fā pào bì èr shí qí, nán mín sǐ shù shí rén, mén shǐ bì. xū yú, zéi dà zhì, fāng bào guò lú gōu qiáo, é gōng píng zé zhāng yì děng mén yǐ. chéng wài sān dà yíng, jiē kuì jiàng. huǒ chē jù pào jí lí lù jiǎo, jiē wèi zéi yǒu. zéi fǎn pào gōng chéng, hōng shēng zhèn dì. zéi yī huáng jiǎ, sì miàn rú huáng yún bì yě. jīng jūn wǔ yuè wú liáng, yī shí qū shǒu, lǜ duō bù zhì yòu shǒu pí jūn, jiē guì jìn jiā, guǐ míng mào liáng, lín shí qiàn qióng rén dài yì, jǐn gěi huáng qián bǎi wén, chéng wài èr fāng yī zú, nèi chéng wǔ dǔ yī zú, lǜ jī pí bù kān rèn. yì shí dí zhì, huò qù chéng bǎi lǐ, jìn yì shù shí lǐ, yíng zú dēng pí, lǜ jiē chén miǎn gē hū, wèi cháng wàng jiàn dí. jīn cù yù zéi, chéng shàng xià pào jiāo fā, rú wàn léi hōng liè, tiān dì zhèn shè, chéng wài huǒ guāng jì tiān, rén rén huáng jí, mò zhī suǒ cuò. shì dài fū xiāng jiàn, wěi wěi fǒu fǒu, huò yuē wú hài, huò yuē nài hé. wéi yì xún jiē bì mén, wú yī shèng suàn yě. shì dàn wǔ mén nèi wài, jì wú yī rén. qǐng zhī, fàn jǐng wén zhōu fèng xiáng mǎ shì qí děng zhì, jù shì bān, shàng tuì cháo, zhū chén jiàn shì jí, jù yǔ diàn mén, xiāng chéng bó lǐ guó zhēn, fèng mìng dū jīng yíng shǒu chéng, hū pǐ mǎ chí zhì hàn jiā zhān yī. shí yǐ bù jiě páo shù rì yè yǐ. xià mǎ, yī dài bèi yì, zhòng jiē è rán. nèi shì yóu ā zhǐ guó zhēn. guó zhēn yuē: cǐ hé shí yě, jūn chén jí yù xiāng jiàn, bù duō de yǐ. é chuán xuān zhì biàn diàn, shàng yíng wèn shǒu chéng shì rú hé? guó zhēn fú dì kū zòu yuē: shǒu chéng jūn bù yòng mìng yǐ. biān yī rén qǐ, yī rén fù wò rú gù. nài hé. huáng shàng qì yuē: zhū chén wù zhèn zhì cǐ. yú shì, yī shí wén wǔ jí nèi guān shù shí rén, xiāng chí tòng kū pū dì, shēng chè diàn bì. shàng kū huí gōng, guó zhēn chū chí qù, zhòng yì sàn. shàng yīn mìng nèi chén jù shǒu chéng. huā yuē: zhū wén wǔ hé wèi? qiě yán guān zhǐ nèi cāo, wǒ jiǎ xiè jù, wú nài hé? yì yǒu yuē: wǒ bèi yuè shí wǔ shí wàn, xiào sǐ gù dāng, nǎi qǐng rú jǐ sì suì suǒ pài shù, shēn kè mìng gè jiān nèi guān zhì xiǎo shù, jù chéng chéng, fán shù qiān rén, shàng kuò zhōng wài kù jīn sān shí wàn kào jūn. shì rì, xì mín yǒu tòng kū shū jīn zhě, huò sān bǎi jīn huò sì bǎi jīn, gè shòu jǐn yī wèi qiān hù. zéi gōng píng zé mén. yú shí zhǐ, qiǎn pàn jiān dù zhī zhì zhuì chéng rù jiàn. dāng zhóu yì gē xī běi yī dài, bìng kào jūn yín bǎi wàn liǎng, jiē zé shé xiāng shì, yì bù gǎn wén yú shì. huò qǐng liú dù, dù yún: yíng zhōng yǒu qīn fān, bù fǎn mìng, jiāng tú yǐ. suì zòng qù.
乙巳,上早朝,召文武諸臣商略,上泣下,諸臣亦相向泣,束手無策。或言馮銓當起,或言霍維華、楊維垣當用,方魏請封劉澤清為東安伯,上皆不應。俛首書御案十二大字。有「文武官個個可殺,百姓不可殺」語,密示司禮太監王之心,隨即拭去。吳履中請釋系禁諸臣納贖,出董象恆、鄭二陽、曾櫻於獄,復章正宸、瞿式耜官帶。昧爽開西直門納避難者,內官坐城上,以令箭下,門立啟,無敢詰問。勛戚大臣,惟坐視而已。漏下巳刻,急足叩城下曰:遠塵沖天,寇深矣。守城內臣使騎探之。報曰:游騎也,不為意。日且午,有五六十騎彎弓貫矢,突至西直門,大呼開門,始知寇至,守卒亟發炮斃二十騎,難民死數十人,門始閉。須臾,賊大至,方報過蘆溝橋,俄攻平則、彰義等門矣。城外三大營,皆潰降。火車巨炮、蒺藜鹿角,皆為賊有。賊反炮攻城,轟聲震地。賊衣黃甲,四面如黃雲蔽野。京軍五月無糧,一時驅守,率多不至;又守陴軍,皆貴近家,詭名冒糧,臨時倩窮人代役,僅給黃錢百文,城外二坊一卒,內城五堵一卒,率飢疲不堪任。異時敵至,或去城百里,近亦數十里,營卒登陴,率皆沉湎歌呼,未嘗望見敵。今猝遇賊,城上下炮交發,如萬雷轟烈,天地震懾,城外火光際天,人人惶急,莫知所措。士大夫相見,唯唯否否,或曰無害,或曰奈何。惟議巡街閉門,無一勝算也。是旦午門內外,寂無一人。頃之,范景文、周鳳翔、馬世奇等至,俱侍班,上退朝,諸臣見事急,聚語殿門,襄城伯李國楨,奉命督京營守城,忽匹馬馳至汗浹沾衣。時已不解袍數日夜矣。下馬,衣帶被佚,眾皆愕然。內侍猶呵止國楨。國楨曰:此何時也,君臣即欲相見,不多得矣。俄傳宣至便殿,上迎問守城事如何?國楨伏地哭奏曰:守城軍不用命矣。鞭一人起,一人復臥如故。奈何。皇上泣曰:諸臣誤朕至此。於是,一時文武及內官數十人,相持慟哭仆地,聲徹殿陛。上哭回宮,國楨出馳去,眾亦散。上因命內臣俱守城。嘩曰:諸文武何為?且言官止內操,我甲械俱,無奈何?亦有曰:我輩月食五十萬,效死固當,乃請如己巳歲所派數,申刻命各監內官至小豎,俱乘城,凡數千人,上括中外庫金三十萬犒軍。是日,細民有痛哭輸金者,或三百金、或四百金,各授錦衣衛千戶。賊攻平則門。逾時止,遣叛監杜之秩縋城入見。當軸議割西北一帶,並犒軍銀百萬兩,皆咋舌相視,亦不敢聞於士。或請留杜,杜云:營中有親藩,不反命,將屠矣。遂縱去。
shí bā rì shēn kè wài chéng xiàn
十八日申刻外城陷
bǐng wǔ zǎo, xuān chuán qín wáng bīng dào. gài táng tōng pàn bīng, guǐ yán suǒ xiǎng yě. shí huáng shā zhàng tiān, hū ér qī yǔ kǔ fēng, liáng jiǔ bīng báo léi diàn jiāo zhì, rén qíng yì huáng jù. jiǔ mén jìn shǒu, bù tōng wǎng lái, dào wú xíng rén, zéi gōng chéng yì jí. pào shēng yì shén. jūn mín jiē wú gù zhì. yuán chéng xiè shě qīng pǐ, liú shǐ yǔ jí, zhuì chéng zhōng rú wèi. zéi yǎng yǔ shǒu bīng yuē: jí kāi mén, fǒu qiě tú yǐ. shǒu zhě jù kōng pào xiàng wài, bù shí qiān zi, tú yǐ xiāo yàn míng zhī. yóu huī shǒu shì zéi, zéi shāo tuì, pào nǎi fā. wéi yǒu kòng xiǎng ér yǐ. zéi qū jū mín fù mù shí tián háo jí gōng, wǒ fā wàn rén dí dà pào, wù shāng shù shí rén, shǒu zhě jīng kuì, jǐn chuán chéng xiàn, hé chéng hào kū bēn cuàn, zéi jià fēi tī, gōng xī zhí píng zi dé shèng sān mén, shì shén wēi jí. tài cháng shǎo qīng wú lín zhēng, lèi tǔ tián xī zhí mén. shí zuǒ yù dé yáng shì cōng wèi yǔn wén rù zhí, yǔ gé chén: zuǒ liáng yù wú sān guì jù fēng, ér yí liú zé qīng, qiě lín qīng dì jìn kě yú yě jiē shàng, fēng zé qīng dōng píng bó. lǐ bāng huá zhì zhèng yáng mén, yù dēng chéng, zhōng guì jù zhī. shì rì, shàng yòu zhào duì tàn xī. yǔ gé chén yán, bù rú dà jiā zài fèng xiān diàn wán shì. lǐ zì chéng duì zhāng yì mén shè zuò, jìn wáng dài wáng zuǒ yòu xí dì zuò, tài jiān dù xūn shì qí xià, hū chéng shàng rén mò shè, wǒ dù xūn yě, kě zhuì xià yī rén yǐ yǔ shǒu zhě. yuē: liú yī rén xià wèi zhì. qǐng gōng shàng. xūn yuē: wǒ dù xūn, wú suǒ wèi, hé zhì wèi. tí dū dà jiān wáng chéng ēn zhuì zhī shàng, tóng rù dà nèi, shèng chēng zéi zhòng qiáng shèng, fēng bù kě dāng, huáng shàng kě zì wèi jì, suì jìn qín xián jí líng shuì, shàng fú rán qǐ. shǒu líng tài jiān shēn zhī xiù, zì chāng píng jiàng zéi, yì shéng shàng rù jiàn, bèi shù zéi fàn shàng bù dào yǔ, qǐng xùn wèi. shàng nù chì zhī, zhū nèi chén qǐng liú xūn. xūn yuē: yǒu qín jìn èr wáng wèi zhì, bù fǎn zé èr wáng bù miǎn yǐ. nǎi zhuì zhī chū, réng zhuì xià. xūn yǔ shǒu dāng wáng xiāng yáo chǔ xiàn zhāng bèi yuē: wú dǎng fù guì zì zài yě. chū wén xūn xùn nán, zèng sī lǐ jiān tài jiān, yīn jǐn yī wèi zhǐ huī qiān shì, lì cí, zhì shì fāng zhī xūn gù cóng zéi wèi nì yě. chéng xià gōng wéi yì jí, wáng chéng ēn pào jī zhī, lián bì shù rén, wáng huà chéng děng yǐn jiǔ zì ruò. shàng xià zhào qīn zhēng, zhào fù mǎ dū wèi gǒng yǒng gù, móu yǐ jiā dīng hù tài zǐ nán xíng. duì yuē: chén děng ān gǎn sī xù jiā dīng, jí yǒu zhī, hé zú dāng zéi, nǎi bà. zéi gōng xī zhí mén, bù kè, gōng zhāng yì mén, shēn kè mén hū qǐ, gài tài jiān cáo huà chún suǒ kāi. dé shèng píng zi èr mén yì suí pò. huò yún: wáng xiāng yáo děng nèi yīng yě. zì chéng lǜ qún zéi dà duì jí chí rù, yán tú shā lüè, guān jūn xī niǎo shòu sàn, qián dà xué shì jiǎng dé jǐng, sù huì guǎn bèi chuàng, shàng jí zhào gé chén rù yuē: qīng děng zhī wài chéng pò hū? yuē: bù zhī. shàng yuē: shì jí yǐ, jīn chū hé cè? jù yuē: bì xià zhī fú, zì dāng wáng lǜ. rú qí bù lì, chén děng xiàng zhàn, shì bù fù guó, mìng tuì.
丙午早,喧傳勤王兵到。蓋唐通叛兵,詭言索餉也。時黃沙障天,忽而淒雨苦風,良久冰雹雷電交至,人情益惶懼。九門禁守,不通往來,道無行人,賊攻城益急。炮聲益甚。軍民皆無固志。緣城廨舍傾圮,流矢雨集,墜城中如蝟。賊仰語守兵曰:亟開門,否且屠矣。守者懼空炮向外,不實鉛子,徒以硝焰鳴之。猶揮手示賊,賊稍退,炮乃發。惟有空響而已。賊驅居民負木石填濠急攻,我發萬人敵大炮,誤傷數十人,守者驚潰,盡傳城陷,闔城號哭奔竄,賊駕飛梯,攻西直、平子、得勝三門,勢甚危急。太常少卿吳麟征,累土填西直門。時左諭德楊士聰、衛允文入直,語閣臣:左良玉、吳三桂俱封,而遺劉澤清,且臨清地近可虞也;揭上,封澤清東平伯。李邦華至正陽門,欲登城,中貴拒之。是日,上又召對嘆息。與閣臣言,不如大家在奉先殿完事。李自成對彰義門設座,晉王、代王左右席地坐,太監杜勛侍其下,呼城上人莫射,我杜勛也,可縋下一人以語守者。曰:留一人下為質。請公上。勛曰:我杜勛,無所畏,何質為。提督大監王承恩縋之上,同入大內,盛稱賊眾強盛,鋒不可當,皇上可自為計,遂進琴弦及綾帨,上艴然起。守陵太監申芝秀,自昌平降賊,亦繩上入見,備述賊犯上不道語,請遜位。上怒叱之,諸內臣請留勛。勛曰:有秦、晉二王為質,不反則二王不免矣。乃縋之出,仍縋下。勛語守璫王相堯、褚憲章輩曰:吾黨富貴自在也。初聞勛殉難,贈司禮監太監,蔭錦衣衛指揮僉事,立祠,至是方知勛固從賊為逆也。城下攻圍益急,王承恩炮擊之,連斃數人,王化成等飲酒自若。上下詔親征,召駙馬都尉鞏永固,謀以家丁護太子南行。對曰:臣等安敢私蓄家丁,即有之,何足當賊,乃罷。賊攻西直門,不克,攻彰義門,申刻門忽啟,蓋太監曹化淳所開。得勝、平子二門亦隨破。或云:王相堯等內應也。自成率群賊大隊疾馳入,沿途殺掠,官軍悉鳥獸散,前大學士蔣德璟,宿會館被創,上亟召閣臣入曰:卿等知外城破乎?曰:不知。上曰:事亟矣,今出何策?俱曰:陛下之福,自當亡慮。如其不利,臣等巷戰,誓不負國,命退。
zhū běn jiē yún: shí bā, zhāng yì mén qǐ, wéi jiǎ yǐ shǐ yún, shí qī yè lòu, cáo huà chún kāi zhāng yì mén, yíng zéi shǒu chéng, xūn wèi jǐn táo, wài chéng yǐ xiàn, ér nèi chéng jìng bù zhī. zhì shí bā rì pò mù, xuān wǔ qiáo huǒ qǐ, shǐ zhī wài chéng zhī xiàn, gèng yú chuán rù dà nèi, shì jué zhēn què. ér shí bā zhī shuō pō xiáng, qiě cóng zhě zhòng, gù yǔ yì cóng zhī.
諸本皆云:十八,彰義門啟,惟甲乙史雲,十七夜漏,曹化淳開彰義門,迎賊守城,勛衛盡逃,外城已陷,而內城竟不知。至十八日迫暮,宣武橋火起,始知外城之陷,更余傳入大內,似覺真確。而十八之說頗詳,且從者眾,故予亦從之。
shí bā yè zhōu huáng hòu yì kūn níng gōng
十八夜周皇后縊坤寧宮
shàng wén wài chéng pò, pái huái diàn tíng. shì xī, shàng bù néng qǐn. gèng yú, yī yān bēn gào, nèi chéng xiàn. shàng yuē: dà yíng bīng ān zài? lǐ guó zhēn ān zài? dá yuē: dà yíng bīng sàn yǐ. huáng shàng yí jí zǒu. qí rén jí chū, hū zhī bù yīng. shàng jí tóng wáng chéng ēn xìng nán gōng, dēng wàn suì shān, wàng fēng huǒ zhú tiān, pái huái yú shí, huí gàn qīng gōng. zhū shū yù nèi gé, mìng chéng guó gōng zhū chún chén, tí dū nèi wài zhū jūn shì, jiā fǔ dōng gōng, nèi chén chí zhì gé yīn mìng jìn jiǔ, yǔ zhōu hòu yuán fēi, tóng zuò tòng yǐn shù jīn bēi, kāng kǎi jué jué. tàn yuē: kǔ wǒ mín ěr, yǐ tài zǐ yǒng wáng dìng wáng, fēn sòng wài qī. zhōu tián èr shì yǔ huáng hòu yuē: dà shì qù yǐ, gè qì xià. gōng rén huán qì, shàng huī qù. lìng gè wèi jì. huáng hòu dùn shǒu yuē: qiè shì bì xià shí yǒu bā nián, cóng bù tīng yī yǔ, zhì yǒu jīn rì, fǔ tài zǐ èr wáng tòng shén, dīng níng zài sān, qiǎn zhī chū, suí fǎn kūn níng gōng, zì jīng ér sǐ. shàng shì zhī, yuē hǎo hǎo. zhào zhǎng gōng zhǔ zhì, nián shí wǔ yǐ, gōng zhǔ hào kū bù yǐ. shàng tàn yuē: rǔ nài hé shēng wǒ jiā, zuǒ xiù yǎn miàn, yòu shǒu huī dāo, zhǔ yǐ shǒu gé, duàn zuǒ bì, mèn jué yú dì, wèi sǐ, shǒu lì ér zhǐ. gōng zhōng xuān chuán huáng yé dòng dāo yǐ. shàng yòu xún xī gōng, mìng suǒ chǒng yuán guì fēi zì jīng, shéng duàn duò dì fù sū. shàng bá liǎn rèn qí jiān, sān kǎn ér shàng yì shǒu ruǎn. yīn biàn zhào suǒ yù fēi pín shù rén, jù qīn shā zhī, fù qiǎn gōng rén bī zhāng tài hòu niáng niáng sù sǐ. nǎi zhào wáng chéng ēn rù yǔ yí shí, duì yǐn, mìng jí chū zhěng nèi yuán, wèi chū wáng jì. shǎo qǐng, wēi fú yì chéng ēn xuē, chū zhōng nán mén. shí yǐ sān gēng yǐ. shǒu chí sān yǎn qiāng, zá nèi jiān shù shí rén, jiē qí ér chí fǔ, chū dōng huá mén, zhì qí huà mén, nèi jiān shǒu mén zhě, yí yǒu nèi biàn, jiāng pào shǐ xiāng xiàng, bù dé nán bēn, nǎi cóng hú tòng rào chū chéng shàng, wàng jiàn zhèng yáng mén chéng shàng, yǐ xuán bái dēng lóng sān wǎn, bái dēng lóng zì yī zhì sān, yǐ biǎo kòu xìn zhī huǎn jí yě. zhī dà shì yǐ qù. shí chéng guó gōng zhū chún chén shǒu qí huà mén, yīn zhì qí dì wèn jì, ér chún chén dú zài wài fù yàn, hūn rén cí yān. shàng tàn mà ér qù, zǒu ān dìng mén, mén jiān bù kě qǐ. tiān jiāng shǔ yǐ, nǎi huí.
上聞外城破,徘徊殿廷。是夕,上不能寢。更余,一閹奔告,內城陷。上曰:大營兵安在?李國楨安在?答曰:大營兵散矣。皇上宜急走。其人即出,呼之不應。上即同王承恩幸南宮,登萬歲山,望烽火燭天,徘徊逾時,回干清宮。朱書諭內閣,命成國公朱純臣,提督內外諸軍事,夾輔東宮,內臣持至閣;因命進酒,與周后、袁妃,同坐痛飲數金杯,慷慨訣絕。嘆曰:苦我民爾,以太子、永王、定王,分送外戚。周、田二氏語皇后曰:大事去矣,各泣下。宮人環泣,上揮去。令各為計。皇后頓首曰:妾事陛下十有八年,從不聽一語,至有今日,拊太子、二王慟甚,叮嚀再三,遣之出,隨返坤寧宮,自經而死。上視之,曰好好。召長公主至,年十五矣,公主號哭不已。上嘆曰:汝奈何生我家,左袖掩面,右手揮刀,主以手格,斷左臂,悶絕於地,未死,手栗而止。宮中喧傳皇爺動刀矣。上又巡西宮,命所寵袁貴妃自經,繩斷墮地復甦。上拔斂刃其肩,三砍而上亦手軟。因遍召所御妃嬪數人,俱親殺之,復遣宮人逼張太后娘娘速死。乃召王承恩入語移時,對飲,命急出整內員,為出亡計。少頃,微服易承恩靴,出中南門。時已三更矣。手持三眼槍,雜內監數十人,皆騎而持斧,出東華門,至齊化門,內監守門者,疑有內變,將炮矢相向,不得南奔,乃從胡同繞出城上,望見正陽門城上,已懸白燈籠三碗,白燈籠自一至三,以表寇信之緩急也。知大事已去。時成國公朱純臣守齊化門,因至其第問計,而純臣獨在外赴宴,閽人辭焉。上嘆罵而去,走安定門,門堅不可啟。天將曙矣,乃回。
shì rì fú wáng yù hú zuǐ dù guāng shào yuán.
是日福王寓湖嘴杜光紹園。
sān yuè shí jiǔ dì bēng méi shān
三月十九帝崩煤山
dīng wèi wǔ gǔ, shàng yù qián diàn, shǒu zì míng zhōng, jí bǎi guān, wú yī zhì zhě, suì sàn qiǎn nèi yuán, shǒu xié wáng chéng ēn, rù nèi yuàn, rén jiē mò zhī. shàng dēng wàn suì shān zhī shòu huáng tíng, jí méi shān zhī hóng gé yě. tíng xīn chéng, xiān dì wèi yuè nèi cāo tè jiàn zhě. shí shàng qūn xún jiǔ zhī, tàn yuē: wú dài shì yì bù báo, jīn rì zhì cǐ, qún chén hé wú yī rén xiāng cóng. rú xiān cháo jìng nán shí, yǒu chéng jì qí rén zhě hū? yǐ ér tài xī yuē: xiǎng cǐ bèi bù zhī, gù bù néng jù zhì ěr. suì zì jīng yú tíng zhī hǎi táng shù xià. tài jiān wáng chéng ēn, duì miàn yì sǐ. yí wén yún: sī lǐ tài jiān wáng zhī xīn, guì dì xī qián, qián yǐn dài jué dòu tóng sǐ. rán chéng ēn shì què. shí, gōng zhōng fèi kū rú léi, kuáng bēn wú fù mén xiàn. bǐ xiǎo, tài zǐ zá gōng rén zǒu kòu zhōu kuí fǔ mén, kuí wò wèi qǐ, mén yì bù kěn chuán bào, nǎi zǒu nì nèi guān wài shě. chū, shàng zhī chū zhì nán gōng yě, shǐ rén yì yì ān huáng hòu suǒ, quàn hòu zì cái, cāng zú bù dé dá. liǎng gōng yǐ zì jǐn. gōng rén hào qì chū zǒu, gōng zhōng tài luàn. yì ān huáng hòu, qīng yī méng tóu. tú bù zǒu rù zhū chún chén jiā. shàng yī jiān hé xīn rù gōng, jiàn zhǎng gōng zhǔ duàn bì pū dì, yǔ gōng rén jiù zhī ér sū. gōng zhǔ yuē: fù huáng cì wǒ sǐ, hé gǎn tōu shēng? hé xīn yuē: zéi yǐ jiāng rù, kǒng gōng zhǔ zāo rǔ, qiě zhì guó zhàng fǔ zhōng bì zhī, nǎi fù zhī chū.
丁未五鼓,上御前殿,手自鳴鐘,集百官,無一至者,遂散遣內員,手攜王丞恩,入內苑,人皆莫知。上登萬歲山之壽皇亭,即煤山之紅閣也。亭新成,先帝為閱內操特建者。時上逡巡久之,嘆曰:吾待士亦不薄,今日至此,群臣何無一人相從。如先朝靖難時,有程濟其人者乎?已而太息曰:想此輩不知,故不能遽至耳。遂自經於亭之海棠樹下。太監王承恩,對面縊死。遺聞云:司禮太監王之心,跪帝膝前,前引帶絕脰同死。然承恩似確。時,宮中沸哭如雷,狂奔無復門限。比曉,太子雜宮人走叩周奎府門,奎臥未起,門役不肯傳報,乃走匿內官外舍。初,上之出至南宮也,使人詣懿安皇后所,勸後自裁,倉卒不得達。兩宮已自盡。宮人號泣出走,宮中太亂。懿安皇后,青衣蒙頭。徒步走入朱純臣家。尚衣監何新入宮,見長公主斷臂仆地,與宮人救之而蘇。公主曰:父皇賜我死,何敢偷生?何新曰:賊已將入,恐公主遭辱,且至國丈府中避之,乃負之出。
shì wǔ, gòng jiàn bái guāng qǐ dōng běi, shǎn shuò jiǔ zhī, gài dì zhī líng qì, shàng dá yú tiān yě.
是午,共見白光起東北,閃鑠久之,蓋帝之靈氣,上達於天也。