tài zǔ èr
◎太祖二
hóng wǔ yuán nián chūn zhēng yuè yǐ hài, sì tiān dì yú nán jiāo, jí huáng dì wèi. dìng yǒu tiān xià zhī hào yuē míng, jiàn yuán hóng wǔ. zhuī zūn gāo zǔ kǎo yuē xuán huáng dì, miào hào dé zǔ, zēng zǔ kǎo yuē héng huáng dì, miào hào yì zǔ zǔ kǎo yuē yù huáng dì, miào hào xī zǔ, huáng kǎo yuē chún huáng dì, miào hào rén zǔ, bǐ jiē huáng hòu. lì fēi mǎ shì wèi huáng hòu, shì zǐ biāo wèi huáng tài zǐ. yǐ lǐ shàn zhǎng xú dá wèi zuǒ yòu chéng xiàng, zhū gōng chén jìn jué yǒu chà. bǐng zǐ, bān jí wèi zhào yú tiān xià. zhuī fēng huáng bó kǎo yǐ xià jiē wèi wáng. xīn sì, lǐ shàn zhǎng xú dá děng jiān dōng gōng guān. jiǎ shēn, qiǎn shǐ hé zhè xī tián fù. rén chén, hú tíng ruì kè jiàn níng. gēng zǐ, dèng yù wèi zhēng shù jiāng jūn, lüè nán yáng yǐ běi zhōu jùn. tāng hé kè yán píng, zhí yuán píng zhāng chén yǒu dìng, fú jiàn píng. shì yuè, tiān xià fǔ zhōu xiàn guān lái zhāo. yù yuē:" tiān xià shǐ dìng, mín cái lì jù kùn, yào zài xiū yǎng ān xī, wéi lián zhě néng yuē jǐ ér lì rén, miǎn zhī." èr yuè rén yín, dìng jiāo shè zōng miào lǐ, suì bì qīn sì, yǐ wéi cháng. guǐ mǎo, tāng hé tí dū hǎi yùn. liào yǒng zhōng wèi zhēng nán jiāng jūn, zhū liàng zǔ fù zhī, yóu hǎi dào qǔ guǎng dōng. dīng wèi, yǐ tài láo sì xiān shī kǒng zǐ yú guó xué. wù shēn, sì shè jì. rén zǐ, zhào yì guān rú táng zhì. guǐ chǒu, cháng yù chūn kè dōng chāng, shān dōng píng. jiǎ yín, yáng jǐng kè bǎo qìng. sān yuè xīn wèi, zhào rú chén xiū nǚ jiè, jiè hòu fēi wú yù zhèng. rén shēn, zhōu dé xīng kè quán zhōu. dīng yǒu, dèng yù kè nán yáng. jǐ hài, xú dá xùn biàn liáng, zuǒ jūn bì jiàng. xià sì yuè xīn chǒu, qí zhōu jìn zhú diàn, què zhī, mìng sì fāng wú wàng xiàn. liào yǒng zhōng shī zhì guǎng zhōu, yuán shǒu chén hé zhēn jiàng, guǎng dōng píng. dīng wèi, xiá xiǎng tài miào. wù shēn, xú dá cháng yù chūn dà pò yuán bīng yú luò shuǐ běi, suì wéi hé nán. liáng wáng ā lǔ wēn jiàng, hé nán píng. dīng sì, yáng jǐng kè yǒng zhōu. jiǎ zǐ, xìng biàn liáng. bǐng yín, féng shèng kè tóng guān, lǐ sī qí zhāng sī dào dùn. wǔ yuè jǐ mǎo, liào yǒng zhōng xià wú zhōu, xún guì róng yù lín zhū zhōu jiē jiàng. xīn mǎo, gǎi biàn liáng lù wèi kāi fēng fǔ. liù yuè gēng zǐ, xú dá cháo xíng zài. jiǎ chén, hǎi nán hǎi běi zhū dào jiàng. rén xū, yáng jǐng zhū liàng zǔ kè jìng jiāng. qiū qī yuè wù zǐ, liào yǒng zhōng xià xiàng zhōu, guǎng xī píng. gēng yín, zhèn xù zhōng yuán pín mín. xīn mǎo, jiāng hái yìng tiān, yù dá děng yuē:" zhōng yuán zhī mín, jiǔ wèi qún xióng suǒ kǔ, liú lí xiāng wàng, gù mìng jiāng běi zhēng, zhěng mín shuǐ huǒ. yuán zǔ zōng gōng dé zài rén, qí zǐ sūn wǎng xù mín yǐn, tiān yàn qì zhī. jūn zé yǒu zuì, mín fù hé gū. qián dài gé mìng zhī jì, sì xíng tú lù, wéi tiān nüè mín, zhèn shí bù rěn. zhū jiàng kè chéng, wú sì fén lüè wàng shā rén, yuán zhī zōng qī, xián bǐ bǎo quán. shù jī shàng dá tiān xīn, xià wèi rén wàng, yǐ fù zhèn fá zuì ān mín zhī yì. bù gōng mìng zhě, fá wú shè." bǐng shēn, mìng féng shèng liú shǒu kāi fēng. rùn yuè dīng wèi, zhì zì kāi fēng. jǐ yǒu, xú dá huì zhū jiàng bīng yú lín qīng. rén zǐ, cháng yù chūn kè dé zhōu. bǐng yín, kè tōng zhōu, yuán dì qū shàng dōu. shì yuè, zhēng tiān xià xián cái wèi shǒu lìng. miǎn wú jiāng qìng dé tài píng níng guó chú hé bèi zāi tián zū. bā yuè jǐ sì, yǐ yìng tiān wèi nán jīng, kāi fēng wèi běi jīng. gēng wǔ, xú dá rù yuán dōu, fēng fǔ kù tú jí, shǒu gōng mén, jìn shì zú qīn bào, qiǎn jiàng xún gǔ běi kǒu zhū ài. rén shēn, yǐ jīng shī huǒ, sì fāng shuǐ hàn, zhào zhōng shū shěng jí yì biàn mín shì. dīng chǒu, dìng liù bù guān zhì. yù shǐ zhōng chéng liú jī zhì shì. jǐ mǎo, shè shū sǐ yǐ xià. jiàng shì cóng zhēng zhě xù qí jiā, bū táo xǔ zì shǒu. xīn kè zhōu jùn wú wàng shā. shū fù dào yuǎn zhě, guān wèi zhuǎn yùn, zāi huāng yǐ shí wén. miǎn zhèn jiāng zū shuì. bì luàn mín fù yè zhě, tīng kěn huāng dì, fù sān nián. yǎn shèng gōng xí fēng jí shòu qū fù zhī xiàn, bìng rú qián dài zhì. yǒu sī yǐ lǐ pìn zhì xián shì, xué xiào wú shì xū wén. píng xíng, wú fēi shí jué qiú. chú shū jí tián qì shuì, mín jiān bū fù miǎn zhēng. méng gǔ sè mù rén yǒu cái néng zhě, xǔ zhuó yòng. guān guǎ gū dú fèi jí zhě, cún xù zhī. mín nián qī shí yǐ shàng, yī zi fù. tā lì hài dāng xīng gé bù zài zhào nèi zhě, yǒu sī jù yǐ wén. rén wǔ, xìng běi jīng. gǎi dà dū lù yuē běi píng fǔ. zhēng yuán gù chén. guǐ wèi, zhào xú dá cháng yù chūn qǔ shān xī. jiǎ wǔ, fàng yuán gōng rén. jiǔ yuè guǐ hài, zhào yuē:" tiān xià zhī zhì, tiān xià zhī xián gòng lǐ zhī. jīn xián shì duō yǐn yán xué, qǐ yǒu sī shī yú dūn quàn yú, cháo tíng shū yú lǐ dài yú, yì zhèn guǎ mèi bù zú zhì xián, jiāng zài wèi zhě yōng bì shǐ bù shàng dá yú? bù rán, xián shì dài fū, yòu xué zhuàng xíng, qǐ gān mò shì ér yǐ zāi. tiān xià fǔ dìng, zhèn yuàn yǔ zhū rú jiǎng míng zhì dào. yǒu néng fǔ zhèn jì mín zhě, yǒu sī lǐ qiǎn." yǐ chǒu, cháng yù chūn xià bǎo dìng, suì xià zhēn dìng. dōng shí yuè gēng wǔ, féng shèng tāng hé xià huái qìng, zé lù xiāng jì xià. dīng chǒu, zhì zì běi jīng. wù yín, yǐ yuán dōu píng, zhào tiān xià. shí yī yuè jǐ hài, qiǎn shǐ fēn háng tiān xià, fǎng qiú xián cái. gēng zǐ, shǐ sì shàng dì yú yuán qiū. guǐ hài, zhào liú jī hái. shí èr yuè dīng mǎo, xú dá kè tài yuán, kuò kuò tiē mù ér zǒu gān sù, shān xī píng. jǐ sì, zhì dēng wén gǔ. rén chén, yǐ shū yù míng shēng.
洪武元年春正月乙亥,祀天地于南郊,即皇帝位。定有天下之号曰明,建元洪武。追尊高祖考曰玄皇帝,庙号德祖,曾祖考曰恒皇帝,庙号懿祖;祖考曰裕皇帝,庙号熙祖,皇考曰淳皇帝,庙号仁祖,妣皆皇后。立妃马氏为皇后,世子标为皇太子。以李善长、徐达为左、右丞相,诸功臣进爵有差。丙子,颁即位诏于天下。追封皇伯考以下皆为王。辛巳,李善长、徐达等兼东宫官。甲申,遣使核浙西田赋。壬辰,胡廷瑞克建宁。庚子,邓愈为征戍将军,略南阳以北州郡。汤和克延平,执元平章陈友定,福建平。是月,天下府州县官来朝。谕曰:“天下始定,民财力俱困,要在休养安息,惟廉者能约己而利人,勉之。”二月壬寅,定郊社宗庙礼,岁必亲祀,以为常。癸卯,汤和提督海运。廖永忠为征南将军,朱亮祖副之,由海道取广东。丁未,以太牢祀先师孔子于国学。戊申,祀社稷。壬子,诏衣冠如唐制。癸丑,常遇春克东昌,山东平。甲寅,杨璟克宝庆。三月辛未,诏儒臣修女诫,戒后妃毋预政。壬申,周德兴克全州。丁酉,邓愈克南阳。己亥,徐达徇汴梁,左君弼降。夏四月辛丑,蕲州进竹簟,却之,命四方毋妄献。廖永忠师至广州,元守臣何真降,广东平。丁未,祫享太庙。戊申,徐达、常遇春大破元兵于洛水北,遂围河南。梁王阿鲁温降,河南平。丁巳,杨璟克永州。甲子,幸汴梁。丙寅,冯胜克潼关,李思齐、张思道遁。五月己卯,廖永忠下梧州,浔、贵、容、郁林诸州皆降。辛卯,改汴梁路为开封府。六月庚子,徐达朝行在。甲辰,海南、海北诸道降。壬戌,杨璟、朱亮祖克靖江。秋七月戊子,廖永忠下象州,广西平。庚寅,振恤中原贫民。辛卯,将还应天,谕达等曰:“中原之民,久为群雄所苦,流离相望,故命将北征,拯民水火。元祖宗功德在人,其子孙罔恤民隐,天厌弃之。君则有罪,民复何辜。前代革命之际,肆行屠戮,违天虐民,朕实不忍。诸将克城,毋肆焚掠妄杀人,元之宗戚,咸俾保全。庶几上答天心,下慰人望,以副朕伐罪安民之意。不恭命者,罚无赦。”丙申,命冯胜留守开封。闰月丁未,至自开封。己酉,徐达会诸将兵于临清。壬子,常遇春克德州。丙寅,克通州,元帝趋上都。是月,征天下贤才为守令。免吴江、庆德、太平、宁国、滁、和被灾田租。八月己巳,以应天为南京,开封为北京。庚午,徐达入元都,封府库图籍,守宫门,禁士卒侵暴,遣将巡古北口诸隘。壬申,以京师火,四方水旱,诏中书省集议便民事。丁丑,定六部官制。御史中丞刘基致仕。己卯,赦殊死以下。将士从征者恤其家,逋逃许自首。新克州郡毋妄杀。输赋道远者,官为转运,灾荒以实闻。免镇江租税。避乱民复业者,听垦荒地,复三年。衍圣公袭封及授曲阜知县,并如前代制。有司以礼聘致贤士,学校毋事虚文。平刑,毋非时决囚。除书籍田器税,民间逋负免征。蒙古、色目人有才能者,许擢用。鳏寡孤独废疾者,存恤之。民年七十以上,一子复。他利害当兴革不在诏内者,有司具以闻。壬午,幸北京。改大都路曰北平府。征元故臣。癸未,诏徐达、常遇春取山西。甲午,放元宫人。九月癸亥,诏曰:“天下之治,天下之贤共理之。今贤士多隐岩穴,岂有司失于敦劝欤,朝廷疏于礼待欤,抑朕寡昧不足致贤,将在位者壅蔽使不上达欤?不然,贤士大夫,幼学壮行,岂甘没世而已哉。天下甫定,朕愿与诸儒讲明治道。有能辅朕济民者,有司礼遣。”乙丑,常遇春下保定,遂下真定。冬十月庚午,冯胜、汤和下怀庆,泽、潞相继下。丁丑,至自北京。戊寅,以元都平,诏天下。十一月己亥,遣使分行天下,访求贤才。庚子,始祀上帝于圜丘。癸亥,诏刘基还。十二月丁卯,徐达克太原,扩廓帖木儿走甘肃,山西平。己巳,置登闻鼓。壬辰,以书谕明升。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ sì, lì gōng chén miào yú jī lóng shān. dīng wèi, xiǎng tài miào. gēng xū, zhào yuē:" zhèn huái yòu bù yī, yīn tiān xià luàn, lǜ zhòng dù jiāng, bǎo mín tú zhì, jīn shí yǒu wǔ nián. hé tiān juàn yòu, xī jiē kān dìng. yòng shì mìng jiāng běi zhēng, qí lǔ zhī mín kuì liáng gěi jūn, bù dàn qiān lǐ. zhèn zhěn jué láo, yǐ miǎn yuán nián tián zū. zāo hàn mín wèi sū, qí gèng cì yī nián. qǐng zhě dà jūn píng yàn dōu, xià jìn jì, mín bèi bīng xiǎn, kùn zhēng liǎn, běi píng yàn nán hé dōng shān xī jīn nián tián zū yì yǔ juān miǎn. hé nán zhū jùn guī fù, jiǔ yù huì zhī, xī běi wèi píng, shī guò qí dì, shì yǐ wèi chěng. jīn jìn jì píng yǐ, xī dǐ tóng guān, běi jiè dà hé, nán zhì táng dèng guāng xī, jīn nián shuì liáng xī chú zhī." yòu zhào yuē:" yìng tiān tài píng zhèn jiāng xuān chéng guǎng dé gōng yì hào ráng. qù suì juān zū, yù hàn huì bù jí xià. qí zài miǎn zhū jùn jí wú wéi zhōu jīn nián zū shuì." gēng shēn, cháng yù chūn qǔ dà tóng. shì yuè, wō kòu shān dōng bīn hǎi jùn xiàn. èr yuè bǐng yín shuò, zhào xiū yuán shǐ. rén wǔ, gēng jí tián. sān yuè gēng zǐ, xú dá zhì fèng yuán, zhāng sī dào dùn. zhèn shǎn xī jī, hù mǐ sān shí. bǐng wǔ, cháng yù chūn zhì fèng xiáng, lǐ sī qí bēn lín táo. xià sì yuè bǐng yín, yù chūn hái shī běi píng. jǐ sì, zhū wáng zǐ shòu jīng yú bó shì kǒng kè rén. lìng gōng chén zǐ dì rù xué. yǐ hài, biān zǔ xùn lù, dìng fēng jiàn zhū wáng zhī zhì. xú dá xià gǒng chāng. bǐng zǐ, cì qín lǒng xīn fù zhōu xiàn shuì liáng. dīng chǒu, féng shèng zhì lín táo, lǐ sī qí jiàng. yǐ yǒu, xú dá xí pò yuán yù wáng yú xī níng. wǔ yuè jiǎ wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. dīng yǒu, xú dá xià píng liáng yán ān. zhāng liáng chén yǐ qìng yáng jiàng, xún pàn. guǐ mǎo, shǐ sì dì yú fāng qiū. liù yuè jǐ mǎo, cháng yù chūn kè kāi píng, yuán dì běi zǒu. rén wǔ, fēng chén rì kuǐ wèi ān nán guó wáng. qiū qī yuè jǐ hài, è guó gōng cháng yù chūn zú yú jūn, zhào lǐ wén zhōng lǐng qí zhòng. xīn hài, kuò kuò tiē mù ér qiǎn jiàng pò yuán zhōu jīng zhōu. xīn yǒu, féng shèng jī zǒu zhī. bǐng chén, míng shēng qiǎn shǐ lái. bā yuè bǐng yín, yuán bīng gōng dà tóng, lǐ wén zhōng jī bài zhī. jǐ sì, dìng nèi shì guān zhì. yù lì bù yuē:" nèi chén dàn bèi shǐ lìng, wú duō rén, gǔ lái ruò bèi shàn quán, kě wèi jiàn jiè. yù zhī zhī dào, dāng shǐ zhī wèi fǎ, wù lìng yǒu gōng, yǒu gōng zé jiāo zì yǐ." guǐ yǒu, yuán shǐ chéng. bǐng zǐ, fēng wáng zhuān wèi gāo lí guó wáng. guǐ wèi, xú dá kè qìng yáng, zhǎn zhāng liáng chén, shǎn xī píng. shì yuè, mìng rú chén zuǎn lǐ shū. jiǔ yuè xīn chǒu, zhào xú dá tāng hé hái, féng shèng liú zǒng jūn shì. guǐ mǎo, yǐ lín háo wèi zhōng dōu. wù wǔ, zhēng nán shī hái. dōng shí yuè rén xū, qiǎn yáng jǐng yù míng shēng. jiǎ xū, gān lù jiàng yú zhōng shān, qún chén qǐng gào miào, bù xǔ. xīn mǎo, zhào tiān xià jùn xiàn lì xué. shì yuè, qiǎn shǐ yí yuán dì shū. shí yī yuè yǐ sì, sì shàng dì yú yuán qiū, yǐ rén zǔ pèi. shí èr yuè jiǎ xū, fēng ā dá ā zhě wèi zhàn chéng guó wáng. jiǎ shēn, zhèn xī ān zhū fǔ jī, hù mǐ èr shí. jǐ chǒu, dà lài píng dìng zhōng yuán jí zhēng nán jiàng shì. gēng yín, kuò kuò tiē mù ér gōng lán zhōu, zhǐ huī yú guāng sǐ zhī. shì nián, zhàn chéng ān nán gāo lí rù gòng.
二年春正月乙巳,立功臣庙于鸡笼山。丁未,享太庙。庚戌,诏曰:“朕淮右布衣,因天下乱,率众渡江,保民图治,今十有五年。荷天眷祐,悉皆戡定。用是命将北征,齐鲁之民馈粮给军,不惮千里。朕轸厥劳,已免元年田租。遭旱民未苏,其更赐一年。顷者大军平燕都,下晋、冀,民被兵燹,困征敛,北平、燕南、河东、山西今年田租亦与蠲免。河南诸郡归附,久欲惠之,西北未平,师过其地,是以未逞。今晋、冀平矣,西抵潼关,北界大河,南至唐、邓、光、息,今年税粮悉除之。”又诏曰:“应天、太平、镇江、宣城、广德供亿浩穰。去岁蠲租,遇旱惠不及下。其再免诸郡及无为州今年租税。”庚申,常遇春取大同。是月,倭寇山东滨海郡县。二月丙寅朔,诏修元史。壬午,耕耤田。三月庚子,徐达至奉元,张思道遁。振陕西饥,户米三石。丙午,常遇春至凤翔,李思齐奔临洮。夏四月丙寅,遇春还师北平。己巳,诸王子受经于博士孔克仁。令功臣子弟入学。乙亥,编《祖训录》,定封建诸王之制。徐达下巩昌。丙子,赐秦、陇新附州县税粮。丁丑,冯胜至临洮,李思齐降。乙酉,徐达袭破元豫王于西宁。五月甲午朔,日有食之。丁酉,徐达下平凉、延安。张良臣以庆阳降,寻叛。癸卯,始祀地于方丘。六月己卯,常遇春克开平,元帝北走。壬午,封陈日煃为安南国王。秋七月己亥,鄂国公常遇春卒于军,诏李文忠领其众。辛亥,扩廓帖木儿遣将破原州、泾州。辛酉,冯胜击走之。丙辰,明升遣使来。八月丙寅,元兵攻大同,李文忠击败之。己巳,定内侍官制。谕吏部曰:“内臣但备使令,毋多人,古来若辈擅权,可为鉴戒。驭之之道,当使之畏法,勿令有功,有功则骄恣矣。”癸酉,《元史》成。丙子,封王颛为高丽国王。癸未,徐达克庆阳,斩张良臣,陕西平。是月,命儒臣纂礼书。九月辛丑,召徐达、汤和还,冯胜留总军事。癸卯,以临濠为中都。戊午,征南师还。冬十月壬戌,遣杨璟谕明升。甲戌,甘露降于钟山,群臣请告庙,不许。辛卯,诏天下郡县立学。是月,遣使贻元帝书。十一月乙巳,祀上帝于圜丘,以仁祖配。十二月甲戌,封阿答阿者为占城国王。甲申,振西安诸府饥,户米二石。己丑,大赉平定中原及征南将士。庚寅,扩廓帖木儿攻兰州,指挥于光死之。是年,占城、安南、高丽入贡。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ sì, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiàng jūn, lǐ wén zhōng féng shèng dèng yù tāng hé fù zhī, fēn dào běi zhēng. èr yuè guǐ wèi, zhuī fēng guō zi xìng chú yáng wáng. wù zǐ, zhào qiú xián cái kě rèn liù bù zhě. shì yuè, lǐ wén zhōng xià xīng hé, jìn bīng chá hǎn nǎo ér, zhí yuán píng zhāng zhú zhēn. sān yuè gēng yín, miǎn nán jī hé nán shān dōng běi píng zhè dōng jiāng xī guǎng xìn ráo zhōu jīn nián tián zū. xià sì yuè yǐ chǒu, fēng huáng zǐ shuǎng wèi qín wáng, jìn wáng, dì yàn wáng, sù wú wáng, zhēn chǔ wáng, fú qí wáng, zǐ tán wáng, qǐ zhào wáng, tán lǔ wáng, cóng sūn shǒu qiān jìng jiāng wáng. xú dá dà pò kuò kuò tiē mù ér yú shěn ér yù, jǐn jiàng qí zhòng, kuò kuò zǒu hé lín. bǐng xū, yuán dì bēng yú yīng chāng, zi ài yóu shí lǐ dá là sì. shì yuè, cí lì tǔ guān tán hòu zuò luàn. wǔ yuè jǐ chǒu, xú dá qǔ xìng yuán. fēn qiǎn dèng yù zhāo yù tǔ bō. dīng yǒu, zhào shǒu lìng jǔ xué shí dǔ xíng zhī shì. jǐ hài, shè kē qǔ shì. jiǎ chén, lǐ wén zhōng kè yīng chāng. yuán sì jūn běi zǒu, huò qí zi mǎi de lǐ bā lá, jiàng wǔ wàn yú rén, qióng zhuī zhì běi qìng zhōu, bù jí ér hái. dīng wèi, zhào xíng dà shè lǐ. wù shēn, sì dì yú fāng qiū, yǐ rén zǔ pèi. xīn hài, xú dá xià xìng yuán. dèng yù kè hé zhōu. dīng sì, zhào kāi guó shí jiàng shuài wú sì zhě lù qí jiā. shì yuè hàn, zhāi jiè, hòu fēi qīn zhí cuàn, huáng tài zǐ zhū wáng kuì yú zhāi suǒ. liù yuè wù wǔ shuò, sù fú cǎo jù, bù dǎo shān chuān tán, lù sù fán sān rì, hái zhāi yú xī wǔ. xīn yǒu, lài jiàng shì, shěng yù qiú, mìng yǒu sī fǎng qiú tōng jīng shù míng zhì dào zhě. rén xū, dà yǔ. rén shēn, lǐ wén zhōng jié zòu zhì, mìng shì yuán zhě wù hè. shì yuán zhǔ yuē shùn dì. guǐ yǒu, mǎi de lǐ bā lá zhì jīng shī, qún chén qǐng xiàn fú. dì yuē:" wǔ wáng fá yīn yòng zhī hū?" shěng chén yǐ táng tài zōng cháng xíng zhī duì. dì yuē:" tài zōng shì dài wáng shì chōng ěr. ruò yù suí zhī zǐ sūn, kǒng bù ěr yě." suì bù xǔ. yòu yǐ jié zòu duō chǐ cí, wèi zǎi xiàng yuē:" yuán zhǔ zhōng guó bǎi nián, zhèn yǔ qīng děng fù mǔ jiē lài qí shēng yǎng, nài hé wéi cǐ fú báo zhī yán? jí gǎi zhī." yǐ hài, fēng mǎi de lǐ bā lá wèi chóng lǐ hóu. bǐng zǐ, gào jié yú nán jiāo. dīng chǒu, gào tài miào, zhào shì tiān xià. xīn sì, xǐ sū zhōu sōng jiāng jiā xīng hú zhōu háng zhōu mín wú yè zhě tián lín háo, gěi zī liáng niú zhǒng, fù sān nián. shì yuè, wō kòu shān dōng zhè jiāng fú jiàn bīn hǎi zhōu xiàn. qiū qī yuè bǐng chén, míng shēng jiāng wú yǒu rén kòu hàn zhōng, cān zhèng fù yǒu dé jī què zhī. zhōng shū zuǒ chéng yáng xiàn yǒu zuì zhū. bā yuè yǐ yǒu, qiǎn shǐ yì zhōng yuán yí hái. dōng shí yuè bǐng chén, zhào rú shì gèng zhí wǔ mén, wèi wǔ chén jiǎng jīng shǐ. guǐ hài, zhōu dé xīng wèi zhēng nán jiāng jūn, tǎo tán hòu, hòu dùn. xīn sì, yí yuán sì jūn shū. shí yī yuè rén chén, běi zhēng shī hái. jiǎ wǔ, gào wǔ chéng yú jiāo miào. bǐng shēn, dà fēng gōng chén. jìn lǐ shàn zhǎng hán guó gōng, xú dá wèi guó gōng, fēng lǐ wén zhōng cáo guó gōng, féng shèng sòng guó gōng, dèng yù wèi guó gōng, cháng yù chūn zi mào zhèng guó gōng, tāng hé děng hóu zhě èr shí bā rén. jǐ hài, shè tán qīn jì zhàn méi jiàng shì. gēng xū, yǒu shì yú yuán qiū. xīn hài, zhào hù bù zhì hù jí hù tiē, suì jì dēng hào yǐ wén, zhe wèi lìng. yǐ mǎo, fēng zhōng shū yòu chéng wāng guǎng yáng zhōng qín bó, yù shǐ zhōng chéng liú jī chéng yì bó. shí èr yuè guǐ hài, fù yí yuán sì jūn shū, bìng yù hé lín zhū bù. jiǎ zǐ, jiàn fèng xiān diàn. gēng wǔ, qiǎn shǐ jì lì dài dì wáng líng qǐn, bìng jiā xiū qì. jǐ mǎo, cì xūn chén tián. rén wǔ, yǐ zhēng yuè zhì shì yuè, rì zhōng lǚ yǒu hēi zǐ, zhào tíng chén yán dé shī. shì nián, zhàn chéng zhǎo wā xī yáng rù gòng.
三年春正月癸巳,徐达为征虏大将军,李文忠、冯胜、邓愈、汤和副之,分道北征。二月癸未,追封郭子兴滁阳王。戊子,诏求贤才可任六部者。是月,李文忠下兴和,进兵察罕脑儿,执元平章竹贞。三月庚寅,免南畿、河南、山东、北平、浙东、江西广信、饶州今年田租。夏四月乙丑,封皇子樉为秦王,晋王,棣燕王,橚吴王,桢楚王,榑齐王,梓潭王,杞赵王,檀鲁王,从孙守谦靖江王。徐达大破扩廓帖木儿于沈儿峪,尽降其众,扩廓走和林。丙戌,元帝崩于应昌,子爱猷识理达腊嗣。是月,慈利土官覃垕作乱。五月己丑,徐达取兴元。分遣邓愈招谕吐蕃。丁酉,诏守令举学识笃行之士。己亥,设科取士。甲辰,李文忠克应昌。元嗣君北走,获其子买的里八剌,降五万余人,穷追至北庆州,不及而还。丁未,诏行大射礼。戊申,祀地于方丘,以仁祖配。辛亥,徐达下兴元。邓愈克河州。丁巳,诏开国时将帅无嗣者禄其家。是月旱,斋戒,后妃亲执爨,皇太子诸王馈于斋所。六月戊午朔,素服草屦,步祷山川坛,露宿凡三日,还斋于西庑。辛酉,赉将士,省狱囚,命有司访求通经术明治道者。壬戌,大雨。壬申,李文忠捷奏至,命仕元者勿贺。谥元主曰顺帝。癸酉,买的里八剌至京师,群臣请献俘。帝曰:“武王伐殷用之乎?”省臣以唐太宗尝行之对。帝曰:“太宗是待王世充耳。若遇隋之子孙,恐不尔也。”遂不许。又以捷奏多侈辞,谓宰相曰:“元主中国百年,朕与卿等父母皆赖其生养,奈何为此浮薄之言?亟改之。”乙亥,封买的里八剌为崇礼侯。丙子,告捷于南郊。丁丑,告太庙,诏示天下。辛巳,徙苏州、松江、嘉兴、湖州、杭州民无业者田临濠,给资粮牛种,复三年。是月,倭寇山东、浙江、福建滨海州县。秋七月丙辰,明升将吴友仁寇汉中,参政傅友德击却之。中书左丞杨宪有罪诛。八月乙酉,遣使瘗中原遗骸。冬十月丙辰,诏儒士更直午门,为武臣讲经史。癸亥,周德兴为征南将军,讨覃垕,垕遁。辛巳,贻元嗣君书。十一月壬辰,北征师还。甲午,告武成于郊庙。丙申,大封功臣。进李善长韩国公,徐达魏国公,封李文忠曹国公,冯胜宋国公,邓愈卫国公,常遇春子茂郑国公,汤和等侯者二十八人。己亥,设坛亲祭战没将士。庚戌,有事于圜丘。辛亥,诏户部置户籍、户帖,岁计登耗以闻,著为令。乙卯,封中书右丞汪广洋忠勤伯,御史中丞刘基诚意伯。十二月癸亥,复贻元嗣君书,并谕和林诸部。甲子,建奉先殿。庚午,遣使祭历代帝王陵寝,并加修葺。己卯,赐勋臣田。壬午,以正月至是月,日中屡有黑子,诏廷臣言得失。是年,占城、爪哇、西洋入贡。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng xū, lǐ shàn zhǎng bà, wāng guǎng yáng wèi yòu chéng xiàng. dīng hài, zhōng shān hóu tāng hé wèi zhēng xī jiāng jūn, jiāng xià hóu zhōu dé xīng dé qìng hóu liào yǒng zhōng fù zhī, lǜ zhōu shī yóu qú táng, yǐng chuān hóu fù yǒu dé wèi zhēng lǔ qián jiāng jūn, jǐ níng hóu gù shí fù zhī, lǜ bù qí yóu qín lǒng fá shǔ. wèi guó gōng xú dá liàn bīng běi píng. wù zǐ, wèi guó gōng dèng yù dū xiǎng gěi zhēng shǔ jūn. gēng yín, jiàn jiāo miào yú zhōng dōu. dīng wèi, zhào shè kē qǔ shì, lián jǔ sān nián, sì hòu sān nián yī jǔ. wù shēn, miǎn shān xī hàn zāi tián zū. èr yuè jiǎ xū, xìng zhōng dōu. rén wǔ, zhì zì zhōng dōu. yuán píng zhāng liú yì yǐ liáo dōng jiàng. shì yuè, juān tài píng zhèn jiāng níng guó tián zū. sān yuè yǐ yǒu shuò, shǐ cè shì tiān xià gòng shì, cì wú bó zōng děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. yǐ sì, xǐ shān hòu mín wàn qī qiān hù tún běi píng. dīng wèi, chéng yì bó liú jī zhì shì. xià sì yuè bǐng xū, fù yǒu dé kè jiē zhōu, wén lóng mián sān zhōu xiāng jì xià. wǔ yuè, miǎn jiāng xī zhè jiāng qiū liáng. liù yuè rén wǔ, fù yǒu dé kè hàn zhōu. xīn mǎo, liào yǒng zhōng kè kuí zhōu. wù xū, míng shēng jiāng dīng shì zhēn pò wén zhōu, shǒu jiāng zhū xiǎn zhōng sǐ zhī. guǐ mǎo, tāng hé zhì chóng qìng, míng shēng jiàng. wù shēn, wō kòu jiāo zhōu. shì yuè, xǐ shān hòu mín sān wàn wǔ qiān hù yú nèi dì, yòu xǐ shā mò yí mín sān wàn èr qiān hù tún tián běi píng. qiū qī yuè xīn hài, xú dá liàn bīng shān xī. xīn yǒu, fù yǒu dé xià chéng dū, sì chuān píng. yǐ chǒu, míng shēng zhì jīng shī, fēng guī yì hóu. bā yuè jiǎ wǔ, miǎn zhōng dōu huái yáng jí tài chú wú wéi tián zū. jǐ yǒu, zhèn shǎn xī jī. shì yuè, gāo zhōu hǎi kòu luàn, tōng pàn wáng míng shàn sǐ zhī. jiǔ yuè gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī. dōng shí yuè bǐng shēn, zhēng shǔ shī hái. shí yī yuè bǐng chén, yǒu shì yú yuán qiū. gēng shēn, mìng guān lì fàn zāng zhě zuì wù dài. shì yuè, miǎn shǎn xī hé nán bèi zāi tián zū. shí èr yuè, xú dá hái. shì nián, ān nán bó ní gāo lí sān fú qí xiān luó rì běn zhēn là rù gòng.
四年春正月丙戌,李善长罢,汪广洋为右丞相。丁亥,中山侯汤和为征西将军,江夏侯周德兴、德庆侯廖永忠副之,率舟师由瞿塘,颍川侯傅友德为征虏前将军,济宁侯顾时副之,率步骑由秦陇伐蜀。魏国公徐达练兵北平。戊子,卫国公邓愈督饷给征蜀军。庚寅,建郊庙于中都。丁未,诏设科取士,连举三年,嗣后三年一举。戊申,免山西旱灾田租。二月甲戌,幸中都。壬午,至自中都。元平章刘益以辽东降。是月,蠲太平、镇江、宁国田租。三月乙酉朔,始策试天下贡士,赐吴伯宗等进士及第、出身有差。乙巳,徙山后民万七千户屯北平。丁未,诚意伯刘基致仕。夏四月丙戌,傅友德克阶州,文、隆、绵三州相继下。五月,免江西、浙江秋粮。六月壬午,傅友德克汉州。辛卯,廖永忠克夔州。戊戌,明升将丁世贞破文州,守将朱显忠死之。癸卯,汤和至重庆,明升降。戊申,倭寇胶州。是月,徙山后民三万五千户于内地,又徙沙漠遗民三万二千户屯田北平。秋七月辛亥,徐达练兵山西。辛酉,傅友德下成都,四川平。乙丑,明升至京师,封归义侯。八月甲午,免中都、淮、扬及泰、滁、无为田租。己酉,振陕西饥。是月,高州海寇乱,通判王名善死之。九月庚戌朔,日有食之。冬十月丙申,征蜀师还。十一月丙辰,有事于圜丘。庚申,命官吏犯赃者罪勿贷。是月,免陕西、河南被灾田租。十二月,徐达还。是年,安南、浡泥、高丽、三佛齐、暹罗、日本、真腊入贡。
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, dài zhì wáng yī shǐ yún nán, zhào yù yuán liáng wáng bǎ zā lá wǎ ěr mì. yī zhì, bù qū sǐ. yǐ chǒu, xǐ chén lǐ míng shēng yú gāo lí. jiǎ xū, wèi guó gōng xú dá wèi zhēng lǔ dà jiàng jūn, chū yàn mén, qū hé lín, cáo guó gōng lǐ wén zhōng wèi zuǒ fù jiāng jūn, chū yīng chāng, sòng guó gōng féng shèng wèi zhēng xī jiāng jūn, qǔ gān sù, zhēng kuò kuò tiē mù ér. jìng hǎi hóu wú zhēn dū hǎi yùn, xiǎng liáo dōng. wèi guó gōng dèng yù wèi zhēng nán jiāng jūn, jiāng xià hóu zhōu dé xīng jiāng yīn hóu wú liáng fù zhī, fēn dào tǎo hú nán guǎng xī dòng mán. èr yuè bǐng xū, ān nán chén shū míng shì qí zhǔ rì jiān zì lì, qiǎn shǐ rù gòng, què zhī. sān yuè dīng mǎo, dū du qiān shì lán yù bài kuò kuò yú tǔ lá hé. xià sì yuè jǐ mǎo, zhèn jǐ nán lái zhōu jī. wù xū, shǐ xíng xiāng yǐn jiǔ lǐ. gēng zǐ, dèng yù píng sàn máo zhū dòng mán. wǔ yuè rén zǐ, xú dá jí yuán bīng zhàn yú lǐng běi, bài jī. shì yuè, zhào yuē:" tiān xià dà dìng, lǐ yí fēng sú bù kě bù zhèng. zhū zāo luàn wéi rén nú lì zhě fù wèi mín. dòng něi zhě lǐ zhōng fù shì jiǎ dài zhī, gū guǎ cán jí zhě guān yǎng zhī, wú shī suǒ. xiāng dǎng lùn chǐ, xiāng jiàn yī bài, wú wéi lǐ. hūn yīn wú lùn cái. sāng shì chèn jiā yǒu wú, wú huò yīn yáng jū jì, tíng jiù bào lù. liú mín fù yè zhě gè jiù dīng lì gēng zhòng, wú yǐ jiù tián wéi xiàn. sēng dào zhāi jiào zá nán nǚ, zì yǐn shí, yǒu sī yán zhì zhī. mǐn yuè háo jiā wú yān rén zǐ wèi huǒ zhě, fàn zhě dǐ zuì." liù yuè bǐng zǐ, dìng huàn guān jìn lìng. dīng chǒu, dìng gōng guān nǚ zhí zhī zhì. wù yín, féng shèng kè gān sù, zhuī bài yuán bīng yú guā shā zhōu. guǐ sì, dìng liù bù zhí zhǎng jí suì zhōng kǎo jī fǎ. rén yín, wú liáng píng jìng zhōu mán. jiǎ chén, lǐ wén zhōng bài yuán bīng yú ā lǔ hún hé, xuān níng hóu cáo liáng chén zhàn méi. yǐ sì, zuò tiě bǎng jiè gōng chén. shì yuè, zhèn shān dōng jī, miǎn bèi zāi jùn xiàn tián zū. qiū qī yuè bǐng chén, tāng hé jí yuán bīng zhàn yú duàn tóu shān, bài jī. bā yuè bǐng shēn, wú liáng píng wǔ kāi gǔ zhōu zhū mán. jiǎ chén, yuán bīng fàn yún nèi, tóng zhī huáng lǐ sǐ zhī. jiǔ yuè wù wǔ, zhōu dé xīng píng lán fèng ān tián zhū mán. dōng shí yuè dīng yǒu, féng shèng shī hái. shì yuè, miǎn yìng tiān tài píng zhèn jiāng níng guó guǎng dé tián zū. shí yī yuè xīn yǒu, yǒu shì yú yuán qiū. jiǎ zǐ, zhēng nán shī hái. rén shēn, nà hā chū fàn liáo dōng. shì yuè, zhào xú dá lǐ wén zhōng hái. shí èr yuè jiǎ xū, zhào yǐ nóng sāng xué xiào kè yǒu sī. xīn sì, mìng bǎi guān zòu shì qǐ huáng tài zǐ. gēng zǐ, dèng yù wèi zhēng xī jiāng jūn, zhēng tǔ fān. rén yín, yí yuán sì jūn shū. shì nián, suǒ lǐ zhàn chéng gāo lí liú qiú wū sī cáng rù gòng. gāo lí gòng shǐ zài zhì, yù zì hòu sān nián yī gòng.
五年春正月癸丑,待制王祎使云南,诏谕元梁王把匝剌瓦尔密。祎至,不屈死。乙丑,徙陈理、明升于高丽。甲戌,魏国公徐达为征虏大将军,出雁门,趋和林,曹国公李文忠为左副将军,出应昌,宋国公冯胜为征西将军,取甘肃,征扩廓帖木儿。靖海侯吴祯督海运,饷辽东。卫国公邓愈为征南将军,江夏侯周德兴、江阴侯吴良副之,分道讨湖南、广西洞蛮。二月丙戌,安南陈叔明弑其主日熞自立,遣使入贡,却之。三月丁卯,都督佥事蓝玉败扩廓于土剌河。夏四月己卯,振济南、莱州饥。戊戌,始行乡饮酒礼。庚子,邓愈平散毛诸洞蛮。五月壬子,徐达及元兵战于岭北,败绩。是月,诏曰:“天下大定,礼仪风俗不可不正。诸遭乱为人奴隶者复为民。冻馁者里中富室假贷之,孤寡残疾者官养之,毋失所。乡党论齿,相见揖拜,毋违礼。婚姻毋论财。丧事称家有无,毋惑阴阳拘忌,停柩暴露。流民复业者各就丁力耕种,毋以旧田为限。僧道斋醮杂男女,恣饮食,有司严治之。闽、粤豪家毋阉人子为火者,犯者抵罪。”六月丙子,定宦官禁令。丁丑,定宫官女职之制。戊寅,冯胜克甘肃,追败元兵于瓜、沙州。癸巳,定六部职掌及岁终考绩法。壬寅,吴良平靖州蛮。甲辰,李文忠败元兵于阿鲁浑河,宣宁侯曹良臣战没。乙巳,作铁榜诫功臣。是月,振山东饥,免被灾郡县田租。秋七月丙辰,汤和及元兵战于断头山,败绩。八月丙申,吴良平五开、古州诸蛮。甲辰,元兵犯云内,同知黄理死之。九月戊午,周德兴平婪凤、安田诸蛮。冬十月丁酉,冯胜师还。是月,免应天、太平、镇江、宁国、广德田租。十一月辛酉,有事于圜丘。甲子,征南师还。壬申,纳哈出犯辽东。是月,召徐达、李文忠还。十二月甲戌,诏以农桑学校课有司。辛巳,命百官奏事启皇太子。庚子,邓愈为征西将军,征吐番。壬寅,贻元嗣君书。是年,琐里、占城、高丽、琉球、乌斯藏入贡。高丽贡使再至,谕自后三年一贡。
liù nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, zhé wāng guǎng yáng wèi guǎng dōng cān zhèng. èr yuè yǐ wèi, yù zàn bà kē jǔ, chá jǔ xián cái. rén yín, mìng yù shǐ jí àn chá shǐ kǎo chá yǒu sī. sān yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. bān zhāo jiàn lù, xùn jiè zhū wáng. wù shēn, tài yuè. rén zǐ, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiàng jūn, lǐ wén zhōng féng shèng dèng yù tāng hé fù zhī, bèi biān shān xī běi píng. jiǎ zǐ, zhǐ huī shǐ yú xiǎn wèi zǒng bīng guān, bèi wō. xià sì yuè jǐ chǒu, lìng yǒu sī shàng shān chuān xiǎn yì tú. liù yuè rén wǔ, xū yí xiàn ruì mài, jiàn zōng miào. rén chén, kuò kuò tiē mù ér qiǎn bīng gōng yàn mén, zhǐ huī wú jūn jī què zhī. shì yuè, miǎn běi píng hé jiān hé nán kāi fēng yán ān fén zhōu bèi zāi tián zū. qiū qī yuè rén yín, mìng hù bù jī dù jiāng yǐ lái gè shěng shuǐ hàn zāi shāng fēn shù, yōu xù zhī. rén zǐ, hú wéi yōng wèi yòu chéng xiàng, bā yuè yǐ hài, zhào sì sān huáng jí lì dài dì wáng. dōng shí yuè xīn sì, zhào xú dá féng shèng hái. shí yī yuè rén zǐ, kuò kuò tiē mù ér fàn dà tóng, xú dá qiǎn jiàng jī bài zhī, dá réng liú zhèn. jiǎ zǐ, qiǎn bīng bù shàng shū liú rén zhèn zhēn dìng jī. bǐng yín, dōng zhì, dì bù yù, gǎi bo jiāo. rùn yuè yǐ hài, lù gù gōng chén zǐ sūn wèi sì zhě èr bǎi jiǔ rén. rén wǔ, yǒu shì yú yuán qiū. gēng yín, bān dìng dà míng lǜ. shì nián, xiān luó gāo lí zhàn chéng zhēn là sān fú qí rù gòng. mìng ān nán chén shū míng quán zhī guó shì.
六年春正月甲寅,谪汪广洋为广东参政。二月乙未,谕暂罢科举,察举贤才。壬寅,命御史及按察使考察有司。三月癸卯朔,日有食之。颁《昭鉴录》,训诫诸王。戊申,太阅。壬子,徐达为征虏大将军,李文忠、冯胜、邓愈、汤和副之,备边山西、北平。甲子,指挥使于显为总兵官,备倭。夏四月己丑,令有司上山川险易图。六月壬午,盱眙献瑞麦,荐宗庙。壬辰,扩廓帖木儿遣兵攻雁门,指挥吴均击却之。是月,免北平、河间、河南、开封、延安、汾州被灾田租。秋七月壬寅,命户部稽渡江以来各省水旱灾伤分数,优恤之。壬子,胡惟庸为右丞相,八月乙亥,诏祀三皇及历代帝王。冬十月辛巳,召徐达、冯胜还。十一月壬子,扩廓帖木儿犯大同,徐达遣将击败之,达仍留镇。甲子,遣兵部尚书刘仁振真定饥。丙寅,冬至,帝不豫,改卜郊。闰月乙亥,录故功臣子孙未嗣者二百九人。壬午,有事于圜丘。庚寅,颁定《大明律》。是年,暹罗、高丽、占城、真腊、三佛齐入贡。命安南陈叔明权知国事。
qī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, dū du qiān shì wáng jiǎn wáng chéng píng zhāng lǐ bó shēng tún tián hé nán shān dōng běi píng. jìng hǎi hóu wú zhēn wèi zǒng bīng guān, dū du yú xiǎn fù zhī, xún hǎi bǔ wō. èr yuè dīng yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. wù wǔ, xiū qū fù kǒng zǐ miào, shè kǒng yán mèng sān shì xué. shì yuè, píng yáng tài yuán fén zhōu lì chéng jí xiàn hàn huáng, bìng miǎn zū shuì. xià sì yuè jǐ hài, dū du lán yù bài yuán bīng yú bái jiǔ quán, suì bá xīng hé. rén yín, jīn wú zhǐ huī lù líng tǎo yǒng dào zhū zhōu mán, píng zhī. wǔ yuè bǐng zǐ, miǎn zhēn dìng děng sì shí èr yī fǔ zhōu xiàn bèi zāi tián zū. xīn sì, zhèn sū zhōu jī mín sān shí wàn hù. guǐ sì, jiǎn sū sōng jiā hú jí zhòng tián zū zhī bàn. liù yuè, shǎn xī píng liáng yán ān jìng níng fū zhōu yǔ báo, shān xī shān dōng běi píng hé nán huáng, bìng juān tián zū. qiū qī yuè jiǎ zǐ, lǐ wén zhōng pò yuán bīng yú dà níng gāo zhōu. rén shēn, wō kòu dēng lái. bā yuè jiǎ wǔ shuò, sì lì dài dì wáng miào. xīn chǒu, zhào jūn shì zhèn mò fù mǔ qī zǐ bù néng zì cún zhě, guān wèi cún yǎng. bǎi xìng bì bīng lí sàn huò kè sǐ, yí lǎo yòu, bìng zī qiǎn hái. yuǎn huàn zú guān, qī zǐ bù néng guī zhě, yǒu sī gěi zhōu chē zī sòng. gēng shēn, zhèn hé jiān guǎng píng shùn dé zhēn dìng jī, juān zū shuì. jiǔ yuè dīng chǒu, qiǎn chóng lǐ hóu mǎi de lǐ bā lá guī, yí yuán sì jūn shū. dōng shí yī yuè rén xū, nà hā chū fàn liáo yáng, qiān hù wú shòu jī zǒu zhī. xīn wèi, yǒu shì yú yuán qiū. shí èr yuè wù xū, zhào dèng yù tāng hé hái. shì nián, ā nán gōng dé guó xiān luó liú qiú sān fú qí wū sī cáng sā lǐ wèi wù ér rù gòng.
七年春正月甲戌,都督佥事王简、王诚、平章李伯升屯田河南、山东、北平。靖海侯吴祯为总兵官,都督于显副之,巡海捕倭。二月丁酉朔,日有食之。戊午,修曲阜孔子庙,设孔、颜、孟三氏学。是月,平阳、太原、汾州、历城、汲县旱蝗,并免租税。夏四月己亥,都督蓝玉败元兵于白酒泉,遂拔兴和。壬寅,金吾指挥陆龄讨永、道诸州蛮,平之。五月丙子,免真定等四十二祎府州县被灾田租。辛巳,振苏州饥民三十万户。癸巳,减苏、松、嘉、湖极重田租之半。六月,陕西平凉、延安、靖宁、鄜州雨雹,山西、山东、北平、河南蝗,并蠲田租。秋七月甲子,李文忠破元兵于大宁、高州。壬申,倭寇登、莱。八月甲午朔,祀历代帝王庙。辛丑,诏军士阵殁父母妻子不能自存者,官为存养。百姓避兵离散或客死,遗老幼,并资遣还。远宦卒官,妻子不能归者,有司给舟车资送。庚申,振河间、广平、顺德、真定饥,蠲租税。九月丁丑,遣崇礼侯买的里八剌归,遗元嗣君书。冬十一月壬戌,纳哈出犯辽阳,千户吴寿击走之。辛未,有事于圜丘。十二月戊戌,召邓愈、汤和还。是年,阿难功德国、暹罗、琉球、三佛齐、乌斯藏、撒里、畏兀儿入贡。
bā nián chūn zhēng yuè xīn wèi, zēng sì jī lóng shān gōng chén miào yī bǎi bā rén. guǐ yǒu, mìng yǒu sī chá qióng mín wú gào zhě, gěi wū shè yī shí. xīn sì, dèng yù tāng hé děng shí sān rén tún shù běi píng shǎn xī hé nán. dīng hài, zhào tiān xià lì shè xué. shì yuè, hé jué kāi fēng, fā mín fū sāi zhī. èr yuè jiǎ wǔ, yòu zá fàn sǐ zuì yǐ xià jí guān fàn sī zuì zhě, zhé fèng yáng shū zuò tún zhǒng shú zuì. guǐ chǒu, gēng jí tián. zhào xú dá lǐ wén zhōng féng shèng hái, fù yǒu dé děng liú zhèn běi píng. sān yuè xīn yǒu, lì chāo fǎ. xīn sì, bà bǎo yuán jú zhù qián.
八年春正月辛未,增祀鸡笼山功臣庙一百八人。癸酉,命有司察穷民无告者,给屋舍衣食。辛巳,邓愈、汤和等十三人屯戍北平、陕西、河南。丁亥,诏天下立社学。是月,河决开封,发民夫塞之。二月甲午,宥杂犯死罪以下及官犯私罪者,谪凤阳输作屯种赎罪。癸丑,耕耤田。召徐达、李文忠、冯胜还,傅友德等留镇北平。三月辛酉,立钞法。辛巳,罢宝源局铸钱。
xià sì yuè xīn mǎo, xìng zhōng dōu. dīng sì, zhì zì zhōng dōu. miǎn zhāng dé dà míng lín táo píng liáng hé zhōu bèi zāi tián zū. bà yíng zhōng dōu. zhì shì chéng yì pà liú jī zú. wǔ yuè jǐ sì, yǒng jiā hòu zhū liàng zǔ xié fù yǒu dé zhèn běi píng. liù yuè rén yín, zhǐ huī tóng zhī hú rǔ píng guì zhōu mán.
夏四月辛卯,幸中都。丁巳,至自中都。免彰德、大名、临洮、平凉、河州被灾田租。罢营中都。致仕诚意怕刘基卒。五月己巳,永嘉候朱亮祖偕傅友德镇北平。六月壬寅,指挥同知胡汝平贵州蛮。
qiū qī yuè jǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. xīn yǒu, gǎi zuò tài miào. rén xū, zhào fù yǒu dé zhū liàng zǔ hái, lǐ wén zhōng gù shí zhèn shān xī běi píng. wù chén, zhào bǎi guān bēn fù mǔ sāng bù qí bào. jīng shī dì zhèn. dīng chǒu, miǎn yìng tiān tài píng níng guó zhèn jiāng jí qí huáng zhū fǔ bèi zāi tián zū. bā yuè jǐ yǒu, yuán kuò kuò tiē mù ér zú.
秋七月己未朔,日有食之。辛酉,改作太庙。壬戌,召傅友德、朱亮祖还,李文忠、顾时镇山西、北平。戊辰,诏百官奔父母丧不俟报。京师地震。丁丑,免应天、太平、宁国镇江及蕲、黄诸府被灾田租。八月己酉,元扩廓帖木儿卒。
dōng shí yuè dīng hài, zhào jǔ fù mín sù xíng duān jié dá shí wù zhě. rén zǐ, mìng huáng tài zǐ zhū wáng jiǎng wǔ zhōng dōu. shí yī yuè dīng chǒu, yǒu shì yú yuán qiū. shí èr yuè wù zǐ, jīng shī dì zhèn. jiǎ yín, qiǎn shǐ zhèn sū zhōu hú zhōu jiā xīng sōng jiāng cháng zhōu tài píng níng guó háng zhōu shuǐ zāi. shì yuè, nà hā chū fàn liáo dōng, zhǐ huī mǎ yún yè wàng dà bài zhī.
冬十月丁亥,诏举富民素行端洁达时务者。壬子,命皇太子诸王讲武中都。十一月丁丑,有事于圆丘。十二月戊子,京师地震。甲寅,遣使振苏州、湖州、嘉兴、松江、常州、太平、宁国、杭州水灾。是月,纳哈出犯辽东,指挥马云、叶旺大败之。
shì nián, sā lǐ gāo lí zhàn chéng xiān luó rì běn zhǎo wā sān fú qí rù gòng.
是年,撒里、高丽、占城、暹罗、日本、爪哇、三佛齐入贡。
jiǔ nián chūn zhēng yuè, zhōng shān hóu tāng hé, yǐng chuān hóu fù yǒu dé, dū du qiān shì lán yù wáng bì, zhōng shū yòu chéng dīng yù, bèi biān yán ān. sān yuè jǐ mǎo, zhào yuē:" bǐ nián xī zhēng dūn huáng, běi fá shā mò, jūn xū jiǎ zhàng, jiē zī shān shǎn, yòu yǐ qín jìn èr fǔ gōng diàn zhī yì, zhòng kùn wú mín. píng dìng yǐ lái, lǘ yán wèi xī. guó dū shǐ jiàn, tǔ mù lǚ xìng. jī fǔ jì jí fán láo, wài jùn pí yú zhuǎn yùn. jīn xù chǔ yǒu yú, qí huái yáng ān huī chí wǔ fǔ jí shān xī shǎn xī hé nán fú jiàn jiāng xī zhè jiāng běi píng hú guǎng jīn nián zū fù, xī miǎn zhī."
九年春正月,中山侯汤和,颍川侯傅友德,都督佥事蓝玉、王弼,中书右丞丁玉,备边延安。三月己卯,诏曰:“比年西征敦煌,北伐沙漠,军需甲仗,皆资山、陕,又以秦、晋二府宫殿之役,重困吾民。平定以来,闾阎未息。国都始建,土木屡兴。畿辅既极烦劳,外郡疲于转运。今蓄储有余,其淮、扬、安、徽、池五府及山西、陕西、河南、福建、江西、浙江、北平、湖广今年租赋,悉免之。”
xià sì yuè gēng xū, jīng shī zì qù nián bā yuè bù yǔ, shì rì shǐ yǔ. wǔ yuè guǐ yǒu, zì gēng xū yǔ, zhì shì rì shǐ jì. liù yuè jiǎ wǔ, gǎi háng zhōng shū shěng wèi chéng xuān bù zhèng shǐ sī. xīn chǒu, lǐ wén zhōng hái.
夏四月庚戌,京师自去年八月不雨,是日始雨。五月癸酉,自庚戌雨,至是日始霁。六月甲午,改行中书省为承宣布政使司。辛丑,李文忠还。
qiū qī yuè guǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. shì yuè, juān sū sōng jiā hú shuǐ zāi tián zū, zhèn yǒng píng hàn zāi. yuán qiāng bó yán tiē mù ér fàn yán ān, fù yǒu dé bài jiàng zhī. bā yuè jǐ yǒu, qiǎn guān shěng lì dài dì wáng líng qǐn, jìn chú mù, zhì shǒu líng hù. zhōng chén liè shì cí, yǒu sī yǐ shí qì zhì. fēn qiǎn guó zǐ shēng xiū yuè zhèn hǎi dú cí. xī fān duǒ ér zhǐ bā kòu hǎn dōng, hé zhōu zhǐ huī níng zhèng jī zǒu zhī. rùn jiǔ yuè gēng yín, yǐ zāi yì zhào qiú zhí yán.
秋七月癸丑朔,日有食之。是月,蠲苏、松、嘉、湖水灾田租,振永平旱灾。元将伯颜帖木儿犯延安,傅友德败降之。八月己酉,遣官省历代帝王陵寝,禁刍牧,置守陵户。忠臣烈士祠,有司以时葺治。分遣国子生修岳镇海渎祠。西番朵儿只巴寇罕东,河州指挥甯正击走之。闰九月庚寅,以灾异诏求直言。
dōng shí yuè jǐ wèi, tài miào chéng, zì shì xíng hé xiǎng lǐ. bǐng zǐ, mìng qín jìn yàn wú chǔ qí zhū wáng zhì bīng fèng yáng. shí yī yuè rén wǔ, yǒu shì yú yuán qiū. wù zǐ, xǐ shān xī jí zhēn dìng mín wú chǎn zhě tián fèng yáng. shí èr yuè jiǎ yín, zhèn jī nèi zhè jiāng hú běi shuǐ zāi. jǐ mǎo, qiǎn dū du tóng zhī mù yīng chéng chuán yì shǎn xī wèn mín jí kǔ.
冬十月己未,太庙成,自是行合享礼。丙子,命秦、晋、燕、吴、楚、齐诸王治兵凤阳。十一月壬午,有事于圆丘。戊子,徙山西及真定民无产者田凤阳。十二月甲寅,振畿内、浙江、湖北水灾。己卯,遣都督同知沐英乘传诣陕西问民疾苦。
shì nián, lǎn bāng liú qiú ān nán rì běn wū sī cáng gāo lí rù gòng.
是年,览邦、琉球、安南、日本、乌斯藏、高丽入贡。
shí nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, yǐ yǔ lín děng wèi jūn yì qín jìn yàn sān fǔ hù wèi. shì chūn, zhèn sū sōng jiā hú shuǐ zāi.
十年春正月辛卯,以羽林等卫军益秦、晋、燕三府护卫。是春,振苏、松、嘉、湖水灾。
xià sì yuè jǐ yǒu, dèng yù wèi zhēng xī jiāng jūn, mù yīng wèi fù jiāng jūn, lǜ shī tǎo tǔ fān, dà pò zhī. shì yuè, zhèn tài píng níng guó jí yí xīng qián táng zhū xiàn shuǐ zāi. wǔ yuè gēng zǐ, hán guó gōng lǐ shàn zhǎng cáo guó gōng lǐ wén zhōng zǒng zhōng shū shěng dà dū dū fǔ yù shǐ tái, yì jūn guó zhòng shì. guǐ mǎo, zhèn hú guǎng shuǐ zāi. bǐng wǔ, hù bù zhǔ shì zhào gān zhèn jīng qí chí huǎn, fú zhū. liù yuè dīng sì, zhào chén mín yán shì zhě, shí fēng dá yù qián. bǐng yín, mìng zhèng shì qǐ huáng tài zǐ cái jué zòu wén.
夏四月己酉,邓愈为征西将军,沐英为副将军,率师讨吐番,大破之。是月,振太平、宁国及宜兴、钱塘诸县水灾。五月庚子,韩国公李善长、曹国公李文忠总中书省、大都督府、御史台,议军国重事。癸卯,振湖广水灾。丙午,户部主事赵乾振荆、蕲迟缓,伏诛。六月丁巳,诏臣民言事者,实封达御前。丙寅,命政事启皇太子裁决奏闻。
qiū qī yuè jiǎ shēn, zhì tōng zhèng sī. shì yuè, shǐ qiǎn yù shǐ xún àn zhōu xiàn. bā yuè gēng xū, gǎi jiàn dà sì diàn yú nán jiāo. guǐ chǒu, xuǎn wǔ chén zǐ dì dú shū guó zǐ jiàn. jiǔ yuè bǐng shēn, zhèn shào xīng jīn huá qú zhōu shuǐ zāi. xīn chǒu, hú wéi yōng wèi zuǒ chéng xiàng, wāng guǎng yáng wèi yòu chéng xiàng.
秋七月甲申,置通政司。是月,始遣御史巡按州县。八月庚戌,改建大祀殿于南郊。癸丑,选武臣子弟读书国子监。九月丙申,振绍兴、金华、衢州水灾。辛丑,胡惟庸为左丞相,汪广洋为右丞相。
dōng shí yuè wù wǔ, fēng mù yīng xī píng hóu. xīn yǒu, cì bǎi guān gōng tián. shí yī yuè guǐ wèi, wèi guó gōng dèng yù zú. dīng hài, hé sì tiān dì yú fèng tiān diàn. shì yuè, miǎn hé nán shǎn xī guǎng dōng hú guǎng tián zū. wēi mào mán pàn, yù shǐ dài fū dīng yù wèi píng qiāng jiāng jūn, tǎo píng zhī. shí èr yuè yǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī. dīng wèi, lù gù gōng chén zǐ sūn wǔ bǎi yú rén, shòu guān yǒu chà.
冬十月戊午,封沐英西平侯。辛酉,赐百官公田。十一月癸未,卫国公邓愈卒。丁亥,合祀天地于奉天殿。是月,免河南、陕西、广东、湖广田租。威茂蛮叛,御史大夫丁玉为平羌将军,讨平之。十二月乙巳朔,日有食之。丁未,录故功臣子孙五百余人,授官有差。
shì nián, zhàn chéng sān fú qí xiān luó zhǎo wā zhēn là rù gòng. gāo lí shǐ wǔ zhì, yǐ sì wáng wèi lì, què zhī.
是年,占城、三佛齐、暹罗、爪哇、真腊入贡。高丽使五至,以嗣王未立,却之。
shí yī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, fēng huáng zǐ chūn wèi shǔ wáng, bǎi xiāng wáng, guì yù wáng, mó hàn wáng, zhí wèi wáng. gǎi fēng wú wáng sù wèi zhōu wáng. jǐ mǎo, jìn fēng tāng hé xìn guó gōng. shì yuè, zhēng tiān xià bù zhèng shǐ jí zhī fǔ lái zhāo. èr yuè, zhǐ huī hú yuān píng mào zhōu mán. sān yuè rén wǔ, mìng zòu shì wú guān bái zhōng shū shěng. shì yuè, dì lái zhāo guān wèi sān děng.
十一年春正月甲戌,封皇子椿为蜀王,柏湘王,桂豫王,模汉王,植卫王。改封吴王橚为周王。己卯,进封汤和信国公。是月,徵天下布政使及知府来朝。二月,指挥胡渊平茂州蛮。三月壬午,命奏事毋关白中书省。是月,第来朝官为三等。
xià sì yuè, yuán sì jūn ài yóu shí lǐ dá là cú, zi tuō gǔ sī tiē mù ér sì. wǔ yuè dīng yǒu, cún wèn sū sōng jiā hú bèi shuǐ zāi mín, hù cì mǐ yī shí, juān bū fù liù shí wǔ wàn yǒu qí. liù yuè rén zǐ, qiǎn shǐ jì gù yuán sì jūn. jǐ sì, wǔ kāi mán pàn, shā jìng zhōu zhǐ huī guò xìng, yǐ chén zhōu zhǐ huī yáng zhòng míng wéi zǒng bīng guān, tǎo zhī.
夏四月,元嗣君爱猷识理达腊殂,子脱古思帖木儿嗣。五月丁酉,存问苏、松、嘉、湖被水灾民,户赐米一石,蠲逋赋六十五万有奇。六月壬子,遣使祭故元嗣君。己巳,五开蛮叛,杀靖州指挥过兴,以辰州指挥杨仲名为总兵官,讨之。
qiū qī yuè dīng chǒu, zhèn píng yáng jī. shì yuè, sū sōng yáng tái hǎi yì, qiǎn guān cún xù. bā yuè, miǎn yìng tiān tài píng zhèn jiāng níng guó guǎng dé zhū fǔ zhōu qiū liáng. jiǔ yuè bǐng shēn, zhuī fēng liú jì zǔ wèi yì huì hóu.
秋七月丁丑,振平阳饥。是月,苏、松、扬、台海溢,遣官存恤。八月,免应天、太平、镇江、宁国、广德诸府州秋粮。九月丙申,追封刘继祖为义惠侯。
dōng shí yuè jiǎ zǐ, dà sì diàn chéng. shí yī yuè gēng wǔ, zhēng xī jiāng jūn xī píng hóu mù yīng lǜ dū du lán yù yù bì tǎo xī fān. shì yuè, wǔ kāi mán píng.
冬十月甲子,大祀殿成。十一月庚午,征西将军西平侯沐英率都督蓝玉、玉弼讨西番。是月,五开蛮平。
shì nián, xiān luó dū pó gāo lí liú qiú zhàn chéng sān fú qí duǒ gān wū sī cáng péng hēng bǎi huā rù gòng.
是年,暹罗、阇婆、高丽、琉球、占城、三佛齐、朵甘、乌斯藏、彭亨、百花入贡。
shí èr nián chūn zhēng yuè jǐ mǎo, shǐ hé lǐ tiān dì yú nán jiāo. jiǎ shēn, táo zhōu shí bā zú fān pàn, mìng mù yīng yí bīng tǎo zhī. bǐng shēn, dīng yù píng sōng zhōu mán. èr yuè wù xū, lǐ wén zhōng dū lǐ hé mín lín gǒng jūn shì. yǐ sì, zhào yuē:" jīn chūn yǔ xuě jīng xún. tiān xià pín mín kùn yú jī hán zhě duō yǒu, qí lìng yǒu sī gěi yǐ chāo." bǐng yín, xìn guó gōng tāng hé lǜ liè hòu liàn bīng lín qīng.
十二年春正月己卯,始合礼天地于南郊。甲申,洮州十八族番叛,命沐英移兵讨之。丙申,丁玉平松州蛮。二月戊戌,李文忠督理河、岷、临、巩军事。乙巳,诏曰:“今春雨雪经旬。天下贫民困于饥寒者多有,其令有司给以钞。”丙寅,信国公汤和率列候练兵临清。
xià wǔ yuè guǐ wèi, juān běi píng tián zū. liù yuè dīng mǎo, dū du mǎ yún zhēng dà níng. qiū qī yuè bǐng chén, dīng yù huí shī tǎo méi xiàn zéi, píng zhī. jǐ wèi, lǐ wén zhōng hái zhǎng dà dū dū fǔ shì. bā yuè xīn sì, zhào fán zhì shì guān fù qí jiā, zhōng shēn wú suǒ yǔ. jiǔ yuè jǐ hài, mù yīng dà pò xī fān, qín qí bù zhǎng sān fù shǐ.
夏五月癸未,蠲北平田租。六月丁卯,都督马云征大宁。秋七月丙辰,丁玉回师讨眉县贼,平之。己未,李文忠还掌大都督府事。八月辛巳,诏凡致仕官复其家,终身无所与。九月己亥,沐英大破西番,擒其部长三副使。
dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, mù yīng bān shī, fēng chóu chéng lán yù děng shí èr rén wéi hóu. gēng shēn, dà níng píng. shí èr yuè, wāng guǎng yáng biǎn guǎng nán, cì sǐ. zhēng tiān xià bó xué lǎo chéng zhī shì zhì jīng shī.
冬十一月甲午,沐英班师,封仇成、蓝玉等十二人为侯。庚申,大宁平。十二月,汪广洋贬广南,赐死。徵天下博学老成之士至京师。
shì nián, zhàn chéng zhǎo wā xiān luó rì běn ān nán gāo lí rù gòng. gāo lí gòng huáng jīn bǎi jīn bái jīn wàn liǎng, yǐ bù rú yuē, què zhī.
是年,占城、爪哇、暹罗、日本、安南、高丽入贡。高丽贡黄金百斤、白金万两,以不如约,却之。
shí sān nián chūn zhēng yuè wù xū, zuǒ chéng xiàng hú wéi yōng móu fǎn, jí qí dǎng yù shǐ dài fū chén níng zhōng chéng tú jié děng fú zhū. guǐ mǎo, dà sì tiān dì yú nán jiāo. bà zhōng shū shěng, fèi chéng xiàng děng guān, gēng dìng liù bù guān zhì, gǎi dà dū dū fǔ wèi zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ jūn dū du fǔ. èr yuè rén xū shuò, zhào jǔ cōng míng zhèng zhí xiào dì lì tián xián liáng fāng zhèng wén xué shù shù zhī shì. fā dān fú, yàn tiān xià jīn gǔ zhī shù. wù chén, wén wǔ guān nián liù shí yǐ shàng zhě tīng zhì shì, gěi yǐ gào chì. sān yuè rén chén, jiǎn sū sōng jiā hú zhòng fù shí zhī èr. rén yín, yàn wáng lì zhī guó běi píng. rén zǐ, mù yīng xí yuán jiāng tuō huǒ chì yú yì jí nǎi, qín zhī, jǐn jiàng qí zhòng.
十三年春正月戊戌,左丞相胡惟庸谋反,及其党御史大夫陈宁、中丞涂节等伏诛。癸卯,大祀天地于南郊。罢中书省,废丞相等官,更定六部官秩,改大都督府为中、左、右、前、后五军都督府。二月壬戌朔,诏举聪明正直、孝弟力田、贤良方正、文学术数之士。发丹符,验天下金谷之数。戊辰,文武官年六十以上者听致仕,给以诰敕。三月壬辰,减苏、松、嘉、湖重赋十之二。壬寅,燕王隶之国北平。壬子,沐英袭元将脱火赤于亦集乃,擒之,尽降其众。
xià sì yuè jǐ chǒu, mìng qún chén gè jǔ suǒ zhī. wǔ yuè jiǎ wǔ, léi zhèn jǐn shēn diàn. yǐ wèi, dà shè. bǐng shēn, shì zài jīng jí lín háo tún tián shū zuò zhě. jǐ hài, miǎn tiān xià tián zū. lì yǐ guò wù bà zhě hái qí zhí. rén yín, dū du pú yīng jìn bīng chì jīn zhàn, huò gù yuán bīn wáng yì lián zhēn jí qí bù qǔ ér hái. shì yuè, bà yù shǐ tái. mìng cóng zhēng shì zú lǎo jí zhě xǔ yǐ zǐ dài, lǎo ér wú zi jí guǎ fù, yǒu sī zī qiǎn hái. liù yuè bǐng yín, léi zhèn fèng tiān mén, bì zhèng diàn shěng qiān. dīng mǎo, bà wáng fǔ gōng yì. dīng chǒu, zhì jiàn yuàn guān.
夏四月己丑,命群臣各举所知。五月甲午,雷震谨身殿。乙未,大赦。丙申,释在京及临濠屯田输作者。己亥,免天下田租。吏以过误罢者还其职。壬寅,都督濮英进兵赤斤站,获故元豳王亦怜真及其部曲而还。是月,罢御史台。命从征士卒老疾者许以子代,老而无子及寡妇,有司资遣还。六月丙寅,雷震奉天门,避正殿省愆。丁卯,罢王府工役。丁丑,置谏院官。
qiū bā yuè, mìng tiān xià xué xiào shī shēng, rì gěi lǐn shàn. jiǔ yuè xīn mǎo, jǐng chuān hóu cáo zhèn yíng yáng hóu yáng jǐng yǒng chéng hóu gōng xiǎn tún tián běi píng. yǐ sì, tiān shòu jié, shǐ shòu qún chén cháo hè, cì yàn yú jǐn shēn diàn, hòu yǐ wéi cháng. bǐng wǔ, zhì sì fǔ guān, gào yú tài miào. yǐ rú shì wáng běn gū yòu xí xiào dù xiào zhào mín wàng wú yuán wèi chūn xià guān. shì yuè, zhào shǎn xī wèi jūn yǐ sān fēn zhī èr tún tián. ān zhì hàn lín xué shì chéng zhǐ sòng lián yú mào zhōu, dào zú.
秋八月,命天下学校师生,日给廪膳。九月辛卯,景川侯曹震、营阳侯杨璟、永城侯恭显屯田北平。乙巳,天寿节,始受群臣朝贺,赐宴于谨身殿,后以为常。丙午,置四辅官,告于太庙。以儒士王本、估佑、袭斅、杜斅、赵民望、吴源为春、夏官。是月,诏陕西卫军以三分之二屯田。安置翰林学士承旨宋濂于茂州,道卒。
dōng shí yī yuè yǐ wèi, xú dá hái. bǐng wǔ, yuán píng zhāng wán zhě bù huā nǎi ér bù huā fàn yǒng píng, zhǐ huī liú guǎng zhàn méi, qiān hù wáng lù jī bài zhī, qín wán zhě bù huā. shí èr yuè, tiān xià fǔ zhōu xiàn suǒ jǔ shì zhì zhě bā bǎi liù shí yú rén, shòu guān yǒu chà. nán xióng hóu zhào yōng zhèn guǎng dōng, tǎo yáng chūn mán.
冬十一月乙未,徐达还。丙午,元平章完者不花、乃儿不花犯永平,指挥刘广战没,千户王辂击败之,擒完者不花。十二月,天下府州县所举士至者八百六十余人,授官有差。南雄侯赵庸镇广东,讨阳春蛮。
shì nián, liú qiú rì běn ān nán zhàn chéng zhēn là zhǎo wā rù gòng, rì běn yǐ wú biǎo què zhī.
是年,琉球、日本、安南、占城、真腊、爪哇入贡,日本以无表却之。
shí sì nián chūn zhēng yuè wù zǐ, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiàng jūn, tāng hé fù yǒu dé wèi zuǒ yòu fù jiāng jūn, shuài shī tǎo nǎi ér bù huā. mìng xīn shòu guān zhě gè jǔ suǒ zhī. yǐ wèi, dà sì tiān dì yú nán jiāo. rén zǐ, bà tiān xià suì zào bīng qì. guǐ chǒu, mìng gōng hòu zǐ dì rù guó xué. bǐng chén, zhào qiú yǐn yì. èr yuè gēng chén, hé tiān xià guān tián. sān yuè bǐng xū, dà shè. xīn chǒu, bān wǔ jīng sì shū yú běi fāng xué xiào.
十四年春正月戊子,徐达为征虏大将军,汤和、傅友德为左、右副将军,帅师讨乃儿不花。命新授官者各举所知。乙未,大祀天地于南郊。壬子,罢天下岁造兵器。癸丑,命公候子弟入国学。丙辰,诏求隐逸。二月庚辰,核天下官田。三月丙戌,大赦。辛丑,颁《五经》、《四书》于北方学校。
xià sì yuè gēng wǔ, xú dá lǜ zhū jiàng chū sài, zhì běi huáng hé, jī pò yuán bīng, huò quán níng sì bù yǐ guī. wǔ yuè, wǔ xī mán pàn, jiāng xià hóu zhōu dé xīng tǎo píng zhī.
夏四月庚午,徐达率诸将出塞,至北黄河,击破元兵,获全宁四部以归。五月,五溪蛮叛,江夏侯周德兴讨平之。
qiū bā yuè bǐng zǐ, zhào qiú míng jīng lǎo chéng zhī shì, yǒu sī lǐ sòng jīng shī. gēng chén, hé jué yuán wǔ xiáng fú zhōng mù. xīn sì, xú dá hái. jiǔ yuè rén wǔ shuò, fù yǒu dé wèi zhēng nán jiāng jūn, lán yù mù yīng wèi zuǒ yòu fù jiāng jūn, shuài zhēng zhī nán. xú dá zhèn běi píng. bǐng wǔ, zhōu dé xīng yí shī tǎo shī zhōu mán, píng zhī.
秋八月丙子,诏求明经老成之士,有司礼送京师。庚辰,河决原武、祥符、中牟。辛巳,徐达还。九月壬午朔,傅友德为征南将军,蓝玉、沐英为左、右副将军,帅征支南。徐达镇北平。丙午,周德兴移师讨施州蛮,平之。
dōng shí yuè rén zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ chǒu, mìng fǎ sī lù qiú, huì hàn lín yuàn jǐ shì zhōng jí chūn fāng guān huì yì píng yǔn yǐ wén. jiǎ yín, miǎn yìng tiān tài píng yīng dé zhèn jiāng níng guó tián zū. guǐ hài, fēn qiǎn yù shǐ lù qiú. jǐ mǎo, yán ān hóu táng shèng zōng shuài shī tǎo zhè dōng shān kòu, píng zhī. shí yī yuè rén wǔ, jí ān hóu lù zhòng hēng zhèn chéng dū. gēng xū, zhào yōng tǎo guǎng zhōu hǎi kòu, dà pò zhī. shí èr yuè dīng sì, mìng hàn lín chūn fāng guān kǎo bó zhū sī zhāng zòu. wù chén, fù yǒu dé dà bài yuán bīng yú bái shí jiāng, suì xià qǔ jìng. rén shēn, yuán liáng wáng bǎ zā lá wǎ ěr mì zǒu pǔ níng zì shā.
冬十月壬子朔,日有食之。癸丑,命法司录囚,会翰林院给事中及春坊官会议平允以闻。甲寅,免应天、太平、应德、镇江、宁国田租。癸亥,分遣御史录囚。己卯,延安侯唐胜宗帅师讨浙东山寇,平之。十一月壬午,吉安侯陆仲亨镇成都。庚戌,赵庸讨广州海寇,大破之。十二月丁巳,命翰林春坊官考驳诸司章奏。戊辰,傅友德大败元兵于白石江,遂下曲靖。壬申,元梁王把匝剌瓦尔密走普宁自杀。
shì nián, xiān luó ān nán zhǎo wā duǒ gān wū sī cáng rù gòng. yǐ ān nán kòu sī míng, bù nà.
是年,暹罗、安南、爪哇、朵甘、乌斯藏入贡。以安南寇思明,不纳。