xī yù sì
◎西域四
sā mǎ ér hǎn shā lù hǎi yá dá shī gàn sài lán yǎng yí kě shí dié lǐ mí bo huā ér bié shī bā lǐ hā liè ǎn dōu huái bā dá hēi shāng yú tián shī lá sī ǎn de gàn hā shí hā ér yì sī fú hǎn huǒ lá zhá qǐ lì má ér bái sōng hǔ ér dá ér mì nà shī zhě hǎn mǐn zhēn rì luò mǐ xī ér hēi lóu tǎo lái sī ā sù shā hā lǔ tiān fāng mò dé nà kūn chéng hā sān děng èr shí jiǔ bù fù lǔ mí
○撒马儿罕 沙鹿海牙 达失干 赛蓝 养夷 渴石 迭里迷 卜花儿 别失八里 哈烈 俺都淮 八答黑商 于阗 失剌思 俺的干 哈实哈儿 亦思弗罕 火剌札 乞力麻儿 白松虎儿 答儿密 纳失者罕 敏真 日落 米昔儿黑娄 讨来思 阿速 沙哈鲁 天方 默德那 坤城(哈三等二十九部附) 鲁迷
sā mǎ ér hǎn, jí hàn jì bīn dì, suí yuē cáo guó, táng fù míng jì bīn, jiē tōng zhōng guó. yuán tài zǔ dàng píng xī yù, jǐn yǐ zhū wáng fù mǎ wèi zhī jūn zhǎng, yì qián dài guó míng yǐ měng gǔ yǔ, shǐ yǒu sā mǎ ér hǎn zhī míng. qù jiā yù guān jiǔ qiān liù bǎi lǐ. yuán mò wèi zhī wáng zhě, fù mǎ tiē mù ér yě.
撒马儿罕,即汉罽宾地,隋曰漕国,唐复名罽宾,皆通中国。元太祖荡平西域,尽以诸王、驸马为之君长,易前代国名以蒙古语,始有撒马儿罕之名。去嘉峪关九千六百里。元末为之王者,驸马帖木儿也。
hóng wǔ zhōng, tài zǔ yù tōng xī yù, lǚ qiǎn shǐ zhāo yù, ér xiá fāng jūn zhǎng wèi yǒu zhì zhě. èr shí nián jiǔ yuè, tiē mù ér shǒu qiǎn huí huí mǎn lá hā fēi sī děng lái zhāo, gòng mǎ shí wǔ, tuó èr. zhào yàn qí shǐ, cì bái jīn shí yǒu bā dìng. zì shì pín suì gòng mǎ tuó. èr shí wǔ nián jiān gòng róng liù pǐ, qīng suō fú jiǔ pǐ, hóng lǜ sā hā lá gè èr pǐ jí bīn tiě dāo jiàn jiǎ zhòu zhū wù. ér qí guó zhōng huí huí yòu zì qū mǎ dǐ liáng zhōu hù shì. dì bù xǔ, lìng fù jīng yù zhī. yuán shí huí huí biàn tiān xià, jí shì jū gān sù zhě shàng duō, zhào shǒu chén xī qiǎn zhī, yú shì guī sā mǎ ér hǎn zhě qiān èr bǎi yú rén.
洪武中,太祖欲通西域,屡遣使招谕,而遐方君长未有至者。二十年九月,帖木儿首遣回回满剌哈非思等来朝,贡马十五,驼二。诏宴其使,赐白金十有八锭。自是频岁贡马驼。二十五年兼贡绒六匹,青梭幅九匹,红绿撒哈剌各二匹及镔铁刀剑、甲胄诸物。而其国中回回又自驱马抵凉州互市。帝不许,令赴京鬻之。元时回回遍天下,及是居甘肃者尚多,诏守臣悉遣之,于是归撒马儿罕者千二百余人。
èr shí qī nián bā yuè, tiē mù ér gòng mǎ èr bǎi. qí biǎo yuē:" gōng wéi dà míng dà huáng dì shòu tiān míng mìng, tǒng yī sì hǎi, rén dé hóng bù, ēn yǎng shù lèi, wàn guó xīn yǎng. xián zhī shàng tiān yù píng zhì tiān xià, tè mìng huáng dì chū yīng yùn shù, wèi yì zhào zhī zhǔ. guāng míng guǎng dà, zhāo ruò tiān jìng, wú yǒu yuǎn jìn, xián zhào lín zhī. chén tiē mù ér pì zài wàn lǐ zhī wài, gōng wén shèng dé kuān dà, chāo yuè wàn gǔ. zì gǔ suǒ wú zhī fú, huáng dì jiē yǒu zhī. suǒ wèi fú zhī guó, huáng dì jiē fú zhī. yuǎn fāng jué yù, hūn mèi zhī dì, jiē qīng míng zhī. lǎo zhě wú bù ān lè, shǎo zhě wú bù zhǎng suì, shàn zhě wú bù méng fú, è zhě wú bù zhī jù. jīn yòu tè méng shī ēn yuǎn guó, fán shāng gǔ zhī lái zhōng guó zhě, shǐ guān lǎn dū yì chéng chí, fù guì xióng zhuàng, rú chū hūn àn zhī zhōng, hū dǔ tiān rì, hé xìng rú zhī! yòu chéng chì shū ēn fǔ láo wèn, shǐ zhàn yì xiāng tōng, dào lù wú yōng, yuǎn guó zhī rén xián dé qí jì. qīn yǎng shèng xīn, rú zhào shì zhī bēi, shǐ chén xīn zhōng huò rán guāng míng. chén guó zhōng bù luò, wén zī dé yīn, huān wǔ gǎn dài. chén wú yǐ bào ēn, wéi yǎng tiān zhù sòng shèng shòu fú lù, rú tiān dì yǒng yǒng wú jí." zhào shì bēi zhě, qí guó jiù chuán yǒu bēi guāng míng dòng chè, zhào zhī kě zhī shì shì, gù yún. dì dé biǎo, jiā qí yǒu wén. míng nián mìng jǐ shì zhōng fù ān děng jī xǐ shū bì bó bào zhī. qí gòng mǎ, yī suì zài zhì, yǐ qiān jì, bìng cì bīn chāo cháng zhī.
二十七年八月,帖木儿贡马二百。其表曰:“恭惟大明大皇帝受天明命,统一四海,仁德洪布,恩养庶类,万国欣仰。咸知上天欲平治天下,特命皇帝出膺运数,为亿兆之主。光明广大,昭若天镜,无有远近,咸照临之。臣帖木儿僻在万里之外,恭闻圣德宽大,超越万古。自古所无之福,皇帝皆有之。所未服之国,皇帝皆服之。远方绝域,昏昧之地,皆清明之。老者无不安乐,少者无不长遂,善者无不蒙福,恶者无不知惧。今又特蒙施恩远国,凡商贾之来中国者,使观览都邑、城池,富贵雄壮,如出昏暗之中,忽睹天日,何幸如之!又承敕书恩抚劳问,使站驿相通,道路无壅,远国之人咸得其济。钦仰圣心,如照世之杯,使臣心中豁然光明。臣国中部落,闻兹德音,欢舞感戴。臣无以报恩,惟仰天祝颂圣寿福禄,如天地永永无极。”照世杯者,其国旧传有杯光明洞彻,照之可知世事,故云。帝得表,嘉其有文。明年命给事中傅安等赍玺书、币帛报之。其贡马,一岁再至,以千计,并赐宾钞偿之。
chéng zǔ jiàn zuò, qiǎn shǐ chì yù qí guó. yǒng lè sān nián, fù ān děng shàng wèi hái, ér cháo tíng wén tiē mù ér jiǎ dào bié shī bā lǐ lǜ bīng dōng, chì gān sù zǒng bīng guān sòng chéng jǐng bèi. wǔ nián liù yuè, ān děng hái. chū, ān zhì qí guó bèi liú, cháo gòng yì jué. xún lìng rén dǎo ān biàn lì zhū guó shù wàn lǐ, yǐ kuā qí guó guǎng dà. zhì shì tiē mù ér sǐ, qí sūn hā lǐ sì, nǎi qiǎn shǐ chén hǔ dǎi dá děng sòng ān hái, gòng fāng wù. dì hòu lài qí shǐ, qiǎn zhǐ huī bái ā ér xīn tái děng wǎng jì gù wáng, ér cì xīn wáng jí bù luò yín bì. qí tóu mù shā lǐ nú ér dīng děng yì gòng tuó mǎ. mìng ān děng cì qí wáng cǎi bì, yǔ gòng shǐ xié xíng. qī nián, ān děng hái, wáng qiǎn shǐ suí rù gòng. zì hòu, huò bǐ nián, huò jiān yī suì, huò sān suì, zhé rù gòng. shí sān nián qiǎn shǐ suí lǐ dá chén chéng děng rù gòng. jì cí guī, mìng chéng jí zhōng guān lǔ ān xié wǎng, cì qí tóu mù wù lǔ bó děng bái yín cǎi bì. qí guó fù qiǎn shǐ suí chéng děng rù gòng. shí bā nián fù mìng chéng jí zhōng guān guō jìng jī chì jí cǎi bì bào zhī. xuān dé wǔ nián qiū dōng, tóu mù wù lǔ bó mǐ ér zán děng qiǎn shǐ zài rù gòng. qī nián qiǎn zhōng guān lǐ guì děng jī wén qǐ luó jǐn cì qí guó.
成祖践阼,遣使敕谕其国。永乐三年,傅安等尚未还,而朝廷闻帖木儿假道别失八里率兵东,敕甘肃总兵官宋晟儆备。五年六月,安等还。初,安至其国被留,朝贡亦绝。寻令人导安遍历诸国数万里,以夸其国广大。至是帖木儿死,其孙哈里嗣,乃遣使臣虎歹达等送安还,贡方物。帝厚赉其使,遣指挥白阿儿忻台等往祭故王,而赐新王及部落银币。其头目沙里奴儿丁等亦贡驼马。命安等赐其王彩币,与贡使偕行。七年,安等还,王遣使随入贡。自后,或比年,或间一岁,或三岁,辄入贡。十三年遣使随李达、陈诚等入贡。暨辞归,命诚及中官鲁安偕往,赐其头目兀鲁伯等白银、彩币。其国复遣使随诚等入贡。十八年复命诚及中官郭敬赍敕及彩币报之。宣德五年秋、冬,头目兀鲁伯米儿咱等遣使再入贡。七年遣中官李贵等赍文绮、罗锦赐其国。
zhèng tǒng sì nián gòng liáng mǎ, sè xuán, tí é jiē bái. dì ài zhī, mìng tú qí xiàng, cì míng ruì bǎo, shǎng lài yǒu jiā. shí nián shí yuè shū yù qí wáng wù lǔ bó qū liè gàn yuē:" wáng yuǎn chù xī chuí, kè xiū zhí gòng, liáng zú jiā shàng. shǐ huí, tè cì wáng jí wáng qī zǐ cǎi bì biǎo lǐ, shì zhèn yōu dài zhī yì." bié chì cì jīn yù qì lóng shǒu zhàng xì mǎ ān jí zhū sè zhī jīn wén qǐ, guān qí shǐ chén wèi zhǐ huī qiān shì.
正统四年贡良马,色玄,蹄额皆白。帝爱之,命图其像,赐名瑞駂,赏赉有加。十年十月书谕其王兀鲁伯曲烈干曰:“王远处西陲,恪修职贡,良足嘉尚。使回,特赐王及王妻子彩币表里,示朕优待之意。”别敕赐金玉器、龙首杖、细马鞍及诸色织金文绮,官其使臣为指挥佥事。
jǐng tài qī nián gòng mǎ tuó yù shí. lǐ guān yán:" jiù zhì gěi shǎng tài zhòng. jīn zhèng fù shǐ yìng gěi yī děng èr děng shǎng wù zhě, rú jiù shí. sān děng rén gěi cǎi duàn sì biǎo lǐ, juàn sān pǐ, zhī jīn zhù sī yī yī xí. qí suí háng zhèn fǔ shè rén yǐ xià, dì jiǎn yǒu chà. suǒ jìn ā lǔ gǔ mǎ měi pǐ cǎi duàn sì biǎo lǐ juàn bā pǐ, tuó sān biǎo lǐ juàn shí pǐ, dá dá mǎ bù fēn děng dì, měi pǐ zhù sī yī pǐ juàn bā pǐ zhé chāo juàn yī pǐ, zhōng děng mǎ rú zhī, xià děng zhě yì dì jiǎn yǒu chà." zhì kě. yòu yán:" suǒ gòng yù shí, kān yòng zhě zhǐ èr shí sì kuài, liù shí bā jīn, yú wǔ qiān jiǔ bǎi yú jīn bù shì yú yòng, yí lìng zì yù. ér bǐ jiān yù jìn xiàn, qǐng měi wǔ jīn cì juàn yī pǐ." yì kě zhī. yǐ ér shǐ chén hái, cì wáng bo sā yīn wén qǐ qì wù. tiān shùn yuán nián mìng dōu zhǐ huī mǎ yún děng shǐ xī yù, chì jiǎng qí suǒ lǔ tán wú sā, cì cǎi bì, lìng hù cháo shǐ wǎng huán. suǒ lǔ tán zhě, jūn zhǎng zhī chēng, yóu méng gǔ kè hán yě. qī nián fù mìng zhǐ huī zhān shēng děng shǐ qí guó.
景泰七年贡马驼、玉石。礼官言:“旧制给赏太重。今正、副使应给一等、二等赏物者,如旧时。三等人给彩缎四表里,绢三匹,织金纻丝衣一袭。其随行镇抚、舍人以下,递减有差。所进阿鲁骨马每匹彩缎四表里、绢八匹,驼三表里、绢十匹,达达马不分等第,每匹纻丝一匹、绢八匹、折钞绢一匹,中等马如之,下等者亦递减有差。”制可。又言:“所贡玉石,堪用者止二十四块,六十八斤,余五千九百余斤不适于用,宜令自鬻。而彼坚欲进献,请每五斤赐绢一匹。”亦可之。已而使臣还,赐王卜撒因文绮、器物。天顺元年命都指挥马云等使西域,敕奖其锁鲁檀毋撒,赐彩币,令护朝使往还。锁鲁檀者,君长之称,犹蒙古可汗也。七年复命指挥詹升等使其国。
chéng huà zhōng, qí suǒ lǔ tán ā hēi má sān rù gòng. shí jiǔ nián xié yì sī hǎn qiú zhǎng gòng èr shī, zhì sù zhōu, qí shǐ zhě zòu qǐng dà chén wǎng yíng. zhí fāng láng zhōng lù róng yán:" cǐ wú yòng zhī wù, zài jiāo miào bù kě wèi xī shēng, zài shèng yú bù kě bèi cān fú, yí wù shòu." lǐ guān zhōu hóng mó děng yì yán wǎng yíng fēi lǐ, dì zú qiǎn zhōng shǐ yíng zhī. shī rì dàn shēng yáng èr, cù gān mì lào gè èr píng. yǎng shī zhě, guāng lù rì gěi jiǔ zhuàn. dì jì hòu jiā cì lài, ér qí shǐ zhě pà liù wān yǐ wéi qīng, yuán yǒng lè jiān lì wèi qǐng. lǐ guān yì cóng zhèng tǒng sì nián lì, jiā cǎi bì wǔ biǎo lǐ. shǐ zhě fù yǐ wéi qīng, nǎi jiā zhèng fù shǐ gè èr biǎo lǐ, cóng zhě bàn zhī, mìng zhòng guān wéi luò hóng lú shǔ chéng hǎi bīn sòng zhī hái. qí shǐ zhě bù yóu gù dào fù guǎng dōng, yòu duō mǎi liáng jiā nǚ wèi qī qiè, luò děng bù wéi jìn zhǐ. jiǔ zhī, luò shàng shū wěi zuì yú bīn, bīn zuò xià lì. qí shǐ zhě qǐng fàn hǎi zhì mǎn là jiā shì suān ní yǐ xiàn, shì bó zhōng guān wéi juàn zhǔ zhī, bù zhèng shǐ chén xuǎn lì chén bù kě, nǎi yǐ.
成化中,其锁鲁檀阿黑麻三入贡。十九年偕亦思罕酋长贡二狮,至肃州,其使者奏请大臣往迎。职方郎中陆容言:“此无用之物,在郊庙不可为牺牲,在乘舆不可被骖服,宜勿受。”礼官周洪谟等亦言往迎非礼,帝卒遣中使迎之。狮日啖生羊二,醋、酐、蜜酪各二瓶。养狮者,光禄日给酒馔。帝既厚加赐赉,而其使者怕六湾以为轻,援永乐间例为请。礼官议从正统四年例,加彩币五表里。使者复以为轻,乃加正、副使各二表里,从者半之,命中官韦洛、鸿胪署丞海滨送之还。其使者不由故道赴广东,又多买良家女为妻妾,洛等不为禁止。久之,洛上疏委罪于滨,滨坐下吏。其使者请泛海至满剌加市狻猊以献,市舶中官韦眷主之,布政使陈选力陈不可,乃已。
hóng zhì èr nián, qí shǐ yóu mǎn là jiā zhì guǎng dōng, gòng shī zi yīng wǔ zhū wù, shǒu chén yǐ wén. lǐ guān gěng yù děng yán:" nán hǎi fēi xī yù gòng dào, qǐng què zhī." lǐ kē jǐ shì zhōng hán dǐng děng yì yán:" zhēng níng zhī shòu, xiá wán fēi yí, qiě sāo rǎo dào lù, gōng fèi bù zī, bù kě shòu." dì yuē:" zhēn qín qí shòu, zhèn bù shòu xiàn, kuàng lái fēi zhèng dào, qí jí què hái. shǒu chén wéi zhì yí zuì, gū dài zhī." lǐ guān yòu yán:" hǎi dào gù bù kě kāi, rán bù yí jué zhī yǐ shèn, qǐng báo kào qí shǐ, liàng yǐ qǐ bó cì qí wáng." zhì kě. míng nián yòu xié tǔ lǔ fān gòng shī zi jí hā lá hǔ lá zhū shòu, yóu gān sù rù. zhèn shǒu zhōng guān fù dé zǒng bīng guān zhōu yù děng xiān tú xíng zòu wén, jí qiǎn rén chí yì qǐ sòng. dú xún àn yù shǐ chén yáo lùn qí mí fèi fán rǎo, qǐng wù nà. lǐ guān yì rú qí yán, liàng gěi kào shǎng, qiě yán:" shèng míng zài yù, lǚ què gòng xiàn, dé děng bù néng fèng xíng dé yì, qǐng zuì zhī." dì yuē:" gòng shǐ jì zhì, bù bì què huí, kě dàn qiǎn yī èr rén yì jīng. shī zi zhū wù, měi shòu rì gěi yī yáng, bù dé wàng fèi. dé děng dài wù zhì." hòu zhì shí èr nián shǐ lái gòng. míng nián fù zhì. ér zhèng dé zhōng yóu shù zhì.
弘治二年,其使由满剌加至广东,贡狮子、鹦鹉诸物,守臣以闻。礼官耿裕等言:“南海非西域贡道,请却之。”礼科给事中韩鼎等亦言:“狰狞之兽,狎玩非宜,且骚扰道路,供费不赀,不可受。”帝曰:“珍禽奇兽,朕不受献,况来非正道,其即却还。守臣违制宜罪,姑贷之。”礼官又言:“海道固不可开,然不宜绝之已甚,请薄犒其使,量以绮帛赐其王。”制可。明年又偕土鲁番贡狮子及哈剌、虎剌诸兽,由甘肃入。镇守中官傅德、总兵官周玉等先图形奏闻,即遣人驰驿起送。独巡按御史陈瑶论其糜费烦扰,请勿纳。礼官议如其言,量给犒赏,且言:“圣明在御,屡却贡献,德等不能奉行德意,请罪之。”帝曰:“贡使既至,不必却回,可但遣一二人诣京。狮子诸物,每兽日给一羊,不得妄费。德等贷勿治。”后至十二年始来贡。明年复至。而正德中犹数至。
jiā jìng èr nián, gòng shǐ yòu zhì. lǐ guān yán:" zhū guó shǐ chén zài tú zhě qiān yán gé suì, zài jīng zhě cì hou tóng shǎng, guāng lù yóu chuán gōng fèi bù zī, yí shì yǐ qī yuē." yīn liè shàng jìn zhì shù shì, cóng zhī. shí èr nián xié tiān fāng tǔ lǔ fān rù gòng, chēng wáng zhě zhì bǎi yú rén. lǐ guān xià yán děng lùn qí fēi, qǐng chì gé chén yì suǒ dá. zhāng fú jìng děng yán:" xī yù zhū wáng, yí chū běn guó fēng shòu, huò bù luò zì xiāng zūn chēng. xiān nián yì yǒu zhì sān sì shí rén zhě, jí jù suǒ chēng dá zhī. ruò zhòu yì cái gé, kǒng rén qíng jué wàng, qǐ gèng chì lǐ bīng èr bù xiáng yì." yú shì yán jí shū chén wáng xiàn děng wèi:" xī yù chēng wáng zhě, zhǐ tǔ lǔ fān tiān fāng sā mǎ ér hǎn. rú rì luò zhū guó, chēng míng suī duō, cháo gòng jué shǎo. hóng zhèng jiān, tǔ lǔ fān shí sān rù gòng, zhèng dé jiān, tiān fāng sì rù gòng, chēng wáng zhě lǜ yī rén, duō bù guò sān rén, yú dàn chēng tóu mù ér yǐ. zhì jiā jìng èr nián bā nián, tiān fāng duō zhì liù qī rén, tǔ lǔ fān zhì shí yī èr rén, sā mǎ ér hǎn zhì èr shí qī rén. fú jìng děng yán sān sì shí rén zhě, bìng shù sān guó ěr. jīn tǔ lǔ fān shí wǔ wáng, tiān fāng èr shí qī wáng, sā mǎ ér hǎn wǔ shí sān wáng, shí qián cǐ suǒ wèi yǒu. hóng zhì shí huí cì chì shū, zhǐ chēng yī wáng. ruò xún sā mǎ ér hǎn wǎng suì gù shì, lèi dá wáng hào, rén yǔ yī chì, fēi suǒ yǐ zūn zhōng guó zhì wài fān yě. gài dì wáng zhī yù wài fān, gù bù jù qí lái, yì bì xiàn yǐ zhì, qí huò míng hào tiě chà, yán cí wǔ màn, zé bì zhèng yǐ dà yì, zé qí wú lǐ. jīn wèi běn guó suǒ fēng, hé yǐ bú jiàn gù dú? wèi bù luò zì hào, hé yǐ dá zhī tiān cháo? wǒ gài gěi yǐ chì, ér bǐ jí jù chì zì yì wǎng lái, kǒng yì rǎo yóu chuán, fèi gōng yì, dān fǔ kù yǐ shí xī hè, fēi jì zhī de yě." dì nà qí yán, guó zhǐ gěi yī chì, qiě jiā jí ràng, shì yǐ guó wú èr wáng zhī yì. rán zhū fān qì bù cóng, shí wǔ nián rù gòng fù rú gù. gān sù xún fǔ zhào zài zòu:" zhū guó chēng wáng zhě zhì yī bǎi wǔ shí yú rén, jiē fēi běn cháo fēng jué, yí lìng gǎi zhèng, qiě dìng gòng shǐ míng shù. tōng shì yí yòng hàn rén, wú zhuān yòng sè mù rén, zhì jiāo tōng shēng xìn." bù yì cóng zhī. èr shí liù nián rù gòng, gān sù xún fǔ yáng bó qǐng zhòng dìng cháo gòng shì yí, lǐ guān fù liè shù shì xíng zhī. hòu rù gòng, qì wàn lì zhōng bù jué. gài fān rén shàn jiǎ, tān zhōng huá hù shì, jì rù jìng, zé yī qiè yǐn shí dào tú zhī zī, jiē qǔ zhī yǒu sī, suī dìng wǔ nián yī gòng, qì bù kěn zūn, tiān cháo yì mò néng nán yě.
嘉靖二年,贡使又至。礼官言:“诸国使臣在途者迁延隔岁,在京者伺候同赏,光禄、邮传供费不赀,宜示以期约。”因列上禁制数事,从之。十二年偕天方、土鲁番入贡,称王者至百余人。礼官夏言等论其非,请敕阁臣议所答。张孚敬等言:“西域诸王,疑出本国封授,或部落自相尊称。先年亦有至三四十人者,即据所称答之。若骤议裁革,恐人情觖望,乞更敕礼、兵二部详议。”于是言及枢臣王宪等谓:“西域称王者,止土鲁番、天方、撒马儿罕。如日落诸国,称名虽多,朝贡绝少。弘、正间,土鲁番十三入贡,正德间,天方四入贡,称王者率一人,多不过三人,余但称头目而已。至嘉靖二年、八年,天方多至六七人,土鲁番至十一二人,撒马儿罕至二十七人。孚敬等言三四十人者,并数三国尔。今土鲁番十五王,天方二十七王,撒马儿罕五十三王,实前此所未有。弘治时回赐敕书,止称一王。若循撒马儿罕往岁故事,类答王号,人与一敕,非所以尊中国制外蕃也。盖帝王之驭外蕃,固不拒其来,亦必限以制,其或名号僣差,言词侮慢,则必正以大义,责其无礼。今谓本国所封,何以不见故牍?谓部落自号,何以达之天朝?我概给以敕,而彼即据敕恣意往来,恐益扰邮传,费供亿,殚府库以实溪壑,非计之得也。”帝纳其言,国止给一敕,且加诘让,示以国无二王之义。然诸蕃迄不从,十五年入贡复如故。甘肃巡抚赵载奏:“诸国称王者至一百五十余人,皆非本朝封爵,宜令改正,且定贡使名数。通事宜用汉人,毋专用色目人,致交通生衅。”部议从之。二十六年入贡,甘肃巡抚杨博请重定朝贡事宜,礼官复列数事行之。后入贡,迄万历中不绝。盖番人善贾,贪中华互市,既入境,则一切饮食、道途之资,皆取之有司,虽定五年一贡,迄不肯遵,天朝亦莫能难也。
qí guó dōng xī sān qiān yú lǐ, dì kuān píng, tǔ rǎng gāo yú. wáng suǒ jū chéng, guǎng shí yú lǐ, mín jū chóu mì. xī nán zhū fān zhī huò jiē jù yú cǐ, hào wèi fù ráo. chéng dōng běi yǒu tǔ wū, wèi bài tiān zhī suǒ, guī zhì jīng qiǎo, zhù jiē qīng shí, diāo wèi huā wén, zhōng shè jiǎng jīng zhī táng. yòng ní jīn shū jīng, guǒ yǐ yáng pí. sú jìn jiǔ. rén wù xiù měi, gōng qiǎo guò yú hā liè, ér fēng sú tǔ chǎn duō yǔ zhī tóng. qí páng jìn dōng yǒu shā lù hǎi yá dá shī gàn sài lán yǎng yí, xī yǒu kě shí dié lǐ mí zhū bù luò, jiē yì shǔ yān.
其国东西三千余里,地宽平,土壤膏腴。王所居城,广十余里,民居稠密。西南诸蕃之货皆聚于此,号为富饶。城东北有土屋,为拜天之所,规制精巧,柱皆青石,雕为花文,中设讲经之堂。用泥金书经,裹以羊皮。俗禁酒。人物秀美,工巧过于哈烈,而风俗、土产多与之同。其旁近东有沙鹿海牙、达失干、赛蓝、养夷,西有渴石、迭里迷诸部落,皆役属焉。
shā lù hǎi yá, xī qù sā mǎ ér hǎn wǔ bǎi yú lǐ. chéng jū xiǎo gāng shàng, xī běi lín hé. hé míng huǒ zhàn, shuǐ shì chōng jí, jià fú liáng yǐ dù, yì yǒu xiǎo zhōu. nán jìn shān, rén duō yī yá gǔ ér jū. yuán lín guǎng mào. xī yǒu dà shā zhōu, kě èr bǎi lǐ. wú shuǐ, jiān yǒu zhī, xián bù kě yǐn. niú mǎ wù yǐn zhī, zhé sǐ. dì shēng chòu cǎo, gāo chǐ yú, yè rú gài, zhǔ qí yè chéng gāo, jí ā wèi. yòu yǒu xiǎo cǎo, gāo yī èr chǐ, cóng shēng, qiū shēn lù níng, shí zhī rú mì, zhǔ wèi táng, fān míng dá láng gǔ bīn.
沙鹿海牙,西去撒马儿罕五百余里。城居小冈上,西北临河。河名火站,水势冲急,架浮梁以渡,亦有小舟。南近山,人多依崖谷而居。园林广茂。西有大沙洲,可二百里。无水,间有之,咸不可饮。牛马误饮之,辄死。地生臭草,高尺余,叶如盖,煮其液成膏,即阿魏。又有小草,高一二尺,丛生,秋深露凝,食之如蜜,煮为糖,番名达郎古宾。
yǒng lè jiān, lǐ dá chén chéng shǐ qí dì, qí qiú jí qiǎn shǐ fèng gòng. xuān dé qī nián mìng zhòng guān lǐ guì jī chì yù qí qiú, cì jīn zhī wén qǐ cǎi bì.
永乐间,李达、陈诚使其地,其酋即遣使奉贡。宣德七年命中官李贵赍敕谕其酋,赐金织文绮、彩币。
dá shī gàn, xī qù sā mǎ ér hǎn qī bǎi yú lǐ. chéng jū píng yuán, zhōu èr lǐ. wài duō yuán lín, ráo guǒ mù. tǔ yí wǔ gǔ. mín jū chóu mì. lǐ dá chén chéng lǐ guì zhī shǐ, yǔ shā lù hǎi yá tóng.
达失干,西去撒马儿罕七百余里。城居平原,周二里。外多园林,饶果木。土宜五谷。民居稠密。李达、陈诚、李贵之使,与沙鹿海牙同。
sài lán, zài dá shī gàn zhī dōng, xī qù sā mǎ ér hǎn qiān yú lǐ. yǒu chéng guō, zhōu èr sān lǐ. sì miàn píng kuàng, jū rén fán shù. wǔ gǔ mào zhí, yì ráo guǒ mù. xià qiū jiān, cǎo zhōng shēng hēi xiǎo zhī zhū. rén bèi shì, biàn tǐ tòng bù kě nài, bì yǐ bò he zhī sǎo tòng chù, yòu yòng yáng gān cā zhī, sòng jīng yī zhòu yè, tòng fāng zhǐ, tǐ fū jǐn tuì. liù chù bèi shāng zhě duō sǐ. fán zhǐ sù, bì zé jìn shuǐ dì bì zhī. yuán tài zǔ shí, dōu yuán shuài xuē tǎ lá hǎi cóng zhēng sài lán zhū guó, yǐ pào lì gōng, jí cǐ dì yě. chén chéng lǐ guì zhī shǐ, yǔ zhū guó tóng.
赛蓝,在达失干之东,西去撒马儿罕千余里。有城郭,周二三里。四面平旷,居人繁庶。五谷茂殖,亦饶果木。夏秋间,草中生黑小蜘蛛。人被螫,遍体痛不可耐,必以薄荷枝扫痛处,又用羊肝擦之,诵经一昼夜,痛方止,体肤尽蜕。六畜被伤者多死。凡止宿,必择近水地避之。元太祖时,都元帅薛塔剌海从征赛蓝诸国,以炮立功,即此地也。陈诚、李贵之使,与诸国同。
yǎng yí, zài sài lán dōng sān bǎi liù shí lǐ. chéng jū luàn shān jiān. dōng běi yǒu dà xī, xī liú rù jù chuān. xíng bǎi lǐ, duō huāng chéng. gài qí dì jiè bié shī bā lǐ méng gǔ bù luò zhī jiān, shù bèi qīn rǎo. yǐ gù rén mín sàn wáng, zhǐ shù zú shù bǎi rén jū gū chéng, pò lú tuí yuán, xiāo rán zhēn mǎng. yǒng lè shí, chén chéng zhì qí dì.
养夷,在赛蓝东三百六十里。城居乱山间。东北有大溪,西流入巨川。行百里,多荒城。盖其地介别失八里、蒙古部落之间,数被侵扰。以故人民散亡,止戍卒数百人居孤城,破庐頺垣,萧然榛莽。永乐时,陈诚至其地。
kě shí, zài sā mǎ ér hǎn xī nán sān bǎi liù shí lǐ. chéng jū dà cūn, zhōu shí yú lǐ. gōng shì zhuàng lì, táng yǐ yù shí wèi zhù, qiáng bì chuāng yǒu jǐn shì jīn bì, zhuì liú lí. qí xiān, sā mǎ ér hǎn qiú zhǎng fù mǎ tiē mù ér jū zhī. chéng wài jiē shuǐ tián. dōng nán jìn shān, duō yuán lín. xī xíng shí yú lǐ, ráo qí mù. yòu xī sān bǎi lǐ, dà shān yì lì, zhōng yǒu shí xiá, liǎng yá rú fǔ pī. xíng èr sān lǐ chū xiá kǒu, yǒu shí mén, sè shì tiě, lù tōng dōng xī, fān rén hào wèi tiě mén guān, shè bīng shǒu zhī. huò yán yuán tài zǔ zhì dōng yìn dù tiě mén guān, yù yī jiǎo shòu, néng rén yán, jí cǐ dì yě.
渴石,在撒马儿罕西南三百六十里。城居大村,周十余里。宫室壮丽,堂以玉石为柱,墙壁窗牖尽饰金碧,缀琉璃。其先,撒马儿罕酋长驸马帖木儿居之。城外皆水田。东南近山,多园林。西行十余里,饶奇木。又西三百里,大山屹立,中有石峡,两崖如斧劈。行二三里出峡口,有石门,色似铁,路通东西,番人号为铁门关,设兵守之。或言元太祖至东印度铁门关,遇一角兽,能人言,即此地也。
dié lǐ mí, zài sā mǎ ér hǎn xī nán, qù hā liè èr qiān yú lǐ. yǒu xīn jiù èr chéng, xiāng qù shí yú lǐ, qí qiú zhǎng jū xīn chéng. chéng nèi wài jū mín jǐn shù bǎi jiā, xù mù fān xī. chéng zài ā shù hé dōng, duō yú. hé dōng dì lì sā mǎ ér hǎn, xī duō lú lín, chǎn shī zi. chén chéng lǐ dá cháng shǐ qí dì.
迭里迷,在撒马儿罕西南,去哈烈二千余里。有新旧二城,相去十余里,其酋长居新城。城内外居民仅数百家,畜牧蕃息。城在阿术河东,多鱼。河东地隶撒马儿罕,西多芦林,产狮子。陈诚、李达尝使其地。
bo huā ér, zài sā mǎ ér hǎn xī běi qī bǎi yú lǐ. chéng jū píng chuān, zhōu shí yú lǐ, hù wàn jì. shì lǐ fán huá, hào wèi fù shù. dì bēi xià, jié xù cháng wēn, yí wǔ gǔ sāng má, duō sī mián bù bó, liù chù yì ráo.
卜花儿,在撒马儿罕西北七百余里。城居平川,周十余里,户万计。市里繁华,号为富庶。地卑下,节序尝温,宜五谷桑麻,多丝绵布帛,六畜亦饶。
yǒng lè shí sān nián, chén chéng zì xī yù hái, suǒ jīng hā liè sā mǎ ér hǎn bié shī bā lǐ ǎn dōu huái bā dá hēi shāng dié lǐ mí shā lù hǎi yá sài lán kě shí yǎng yí huǒ zhōu liǔ chéng tǔ lǔ fān yán zé hā mì dá shī gàn bo huā ér fán shí qī guó, xī xiáng qí shān chuān rén wù fēng sú, wèi shǐ xī yù jì yǐ xiàn, yǐ gù zhōng guó dé kǎo yān. xuān dé qī nián mìng lǐ dá fǔ yù xī yù, bo huā ér yì yǔ yān.
永乐十三年,陈诚自西域还,所经哈烈、撒马儿罕、别失八里、俺都淮、八答黑商、迭里迷、沙鹿海牙、赛蓝、渴石、养夷、火州、柳城、土鲁番、盐泽、哈密、达失干、卜花儿凡十七国,悉详其山川、人物、风俗,为《使西域记》以献,以故中国得考焉。宣德七年命李达抚谕西域,卜花儿亦与焉。
bié shī bā lǐ, xī yù dà guó yě. nán jiē yú tián, běi lián wǎ là, xī dǐ sā mǎ ér hǎn, dōng dǐ huǒ zhōu, dōng nán jù jiā yù guān sān qiān qī bǎi lǐ. huò yuē yān qí, huò yuē qiū cí. yuán shì zǔ shí shè xuān wèi sī, xún gǎi wéi yuán shuài fǔ, qí hòu yǐ zhū wáng zhèn zhī.
别失八里,西域大国也。南接于阗,北连瓦剌,西抵撒马儿罕,东抵火州,东南距嘉峪关三千七百里。或曰焉耆,或曰龟兹。元世祖时设宣慰司,寻改为元帅府,其后以诸王镇之。
hóng wǔ zhōng, lán yù zhēng shā mò, zhì bǔ yú ér hǎi, huò sā mǎ ér hǎn shāng rén shù bǎi. tài zǔ qiǎn guān sòng zhī hái, dào jīng bié shī bā lǐ. qí wáng hēi de ér huǒ zhě, jí qiǎn qiān hù hā mǎ lì dīng děng lái zhāo, gòng mǎ jí hǎi qīng, yǐ èr shí sì nián qī yuè dá jīng shī. dì xǐ, cì wáng cǎi bì shí biǎo lǐ, qí shǐ zhě jiē yǒu cì. jiǔ yuè mìng zhǔ shì kuān chè yù shǐ hán jìng píng shì táng zhēng shǐ xī yù. yǐ shū yù hēi de ér huǒ zhě yuē:" zhèn guān pǔ tiān zhī xià, hòu tǔ zhī shàng, yǒu guó zhě mò zhī qí jǐ. suī xiàn shān gé hǎi, fēng shū sú yì, rán hào wù zhī qíng, xuè qì zhī lèi, wèi cháng yì yě. huáng tiān juàn yòu, wéi yī shì zhī. gù shòu tiān mìng wèi tiān xià zhǔ zhě, shàng fèng tiān dào, yī shì tóng rén, bǐ jù xì zhū guó, shū fāng yì lèi zhī jūn mín, xián jī hū rén shòu. ér yǒu bāng yuǎn guó, shùn tiān shì dà, yǐ bǎo guó ān mín, huáng tiān jiàn zhī, yì kè chāng yān. nǎng zhě wǒ zhōng guó sòng jūn, shē zòng dài huāng, jiān chén luàn zhèng. tiān jiàn fǒu dé, yú shì mìng yuán shì zǔ zhào jī shuò mò, rù tǒng zhōng huá, shēng mín lài yǐ ān jìng qī shí yú nián. zhì yú hòu sì, bù xiū guó zhèng, rèn yòng fēi rén, zhì huàn gāng jǐn chí, qiáng líng ruò, zhòng bào guǎ, mín shēng jiē yuàn, shàng dá yú tiān. tiān yòng shì gé qí mìng, shǔ zhī yú zhèn. zhèn gōng wò gān fú, yǐ zhǔ qián lí. fán zhū luàn xióng shàn shēng jiào wéi zhèn mìng zhě bīng yǎn zhī, shùn zhèn mìng zhě dé fǔ zhī. shì yǐ sān shí nián jiān, zhū xià diàn ān, wài fān bīn fú. wéi yuán chén mán zǐ hā lá zhāng děng shàng lǜ cán zhòng, shēng xìn kòu biān, xīng shī zhì tǎo, shì bù róng yǐ. bīng zhì bǔ yú ér hǎi, gù yuán zhū wáng fù mǎ lǜ qí bù shǔ lái jiàng. yǒu sā mǎ ér hǎn shù bǎi rén yǐ mào yì lái zhě, zhèn mìng guān hù guī yǐ sān nián yǐ. shǐ zhě hái, wáng jí qiǎn shǐ lái gòng, zhèn shén jiā zhī. wáng qí yì jiān shì dà zhī chéng, tōng hǎo wǎng lái, shǐ mìng bù jué, qǐ bù bǎo fēng guó yú yōu jiǔ hū? tè qiǎn guān láo jiā, qí xī zhèn yì." chè děng jì zhì, wáng yǐ qí wú hòu cì, jū liú zhī. jìng zhēng èr rén dé hái.
洪武中,蓝玉征沙漠,至捕鱼儿海,获撒马儿罕商人数百。太祖遣官送之还,道经别失八里。其王黑的儿火者,即遣千户哈马力丁等来朝,贡马及海青,以二十四年七月达京师。帝喜,赐王彩币十表里,其使者皆有赐。九月命主事宽彻、御史韩敬、评事唐钲使西域。以书谕黑的儿火者曰:“朕观普天之下,后土之上,有国者莫知其几。虽限山隔海,风殊俗异,然好恶之情,血气之类,未尝异也。皇天眷佑,惟一视之。故受天命为天下主者,上奉天道,一视同仁,俾巨细诸国,殊方异类之君民,咸跻乎仁寿。而友邦远国,顺天事大,以保国安民,皇天监之,亦克昌焉。曩者我中国宋君,奢纵怠荒,奸臣乱政。天监否德,于是命元世祖肇基朔漠,入统中华,生民赖以安靖七十余年。至于后嗣,不修国政,任用非人,致幻纲尽弛,强陵弱,众暴寡,民生嗟怨,上达于天。天用是革其命,属之于朕。朕躬握乾符,以主黔黎。凡诸乱雄擅声教违朕命者兵偃之,顺朕命者德抚之。是以三十年间,诸夏奠安,外蕃宾服。惟元臣蛮子哈剌章等尚率残众,生衅寇边,兴师致讨,势不容已。兵至捕鱼儿海,故元诸王、驸马率其部属来降。有撒马儿罕数百人以贸易来者,朕命官护归已三年矣。使者还,王即遣使来贡,朕甚嘉之。王其益坚事大之诚,通好往来,使命不绝,岂不保封国于悠久乎?特遣官劳嘉,其悉朕意。”彻等既至,王以其无厚赐,拘留之。敬、钲二人得还。
sān shí nián zhēng yuè fù qiǎn guān jī shū yù zhī yuē:" zhèn jí wèi yǐ lái, xī fāng zhū shāng lái wǒ zhōng guó hù shì zhě, biān jiāng wèi cháng zǔ jué. zhèn fù chì lì mín shàn yù zhī, yóu shì shāng rén huò lì, jiāng yì wú rǎo, shì wǒ zhōng huá dà yǒu huì yú ěr guó yě. qián qiǎn kuān chè děng wǎng ěr zhū guó tōng hǎo, hé gù zhì jīn bù fǎn? wú yú zhū guó, wèi cháng jū liú yī rén, ér ěr gù jū liú wú shǐ, qǐ lǐ yě zāi! shì yǐ jìn nián huí huí rù jìng zhě, yì lìng yú zhōng guó hù shì, dài chè guī fàng hái. hòu zhū rén yán yǒu fù mǔ qī zǐ, wú niàn qí zhì qíng, xī zòng qiǎn zhī. jīn fù shǐ shǐ yù ěr, bǐ zhī cháo tíng ēn yì, wú gěng sè dào lù, zhì qǐ bīng duān. shū yuē:' yuàn bù zài dà, yì bù zài xiǎo. huì bù huì, mào bù mào.' ěr qí huì qiě mào zāi." chè nǎi dé hái.
三十年正月复遣官赍书谕之曰:“朕即位以来,西方诸商来我中国互市者,边将未尝阻绝。朕复敕吏民善遇之,由是商人获利,疆埸无扰,是我中华大有惠于尔国也。前遣宽彻等往尔诸国通好,何故至今不返?吾于诸国,未尝拘留一人,而尔顾拘留吾使,岂理也哉!是以近年回回入境者,亦令于中国互市,待彻归放还。后诸人言有父母妻子,吾念其至情,悉纵遣之。今复使使谕尔,俾知朝廷恩意,毋梗塞道路,致启兵端。《书》曰:‘怨不在大,亦不在小。惠不惠,懋不懋。’尔其惠且懋哉。”彻乃得还。
chéng zǔ jí wèi zhī dōng, qiǎn guān jī xǐ shū cǎi bì shǐ qí guó. wèi jǐ, hēi de ér huǒ zhě zú, zi shā mí chá gàn sì. yǒng lè èr nián qiǎn shǐ gòng yù pú míng mǎ, yàn lài yǒu jiā. shí hā mì zhōng shùn wáng ān kè tiē mù ér wèi kè hán guǐ lì chì dú sǐ, shā mí chá gàn lǜ shī tǎo zhī. dì jiā qí yì, qiǎn shǐ lài yǐ cǎi bì, lìng yǔ sì zhōng shùn wáng tuì tuì dūn mù. sì nián xià lái gòng, mìng hóng lú sì chéng liú tiē mù ér jī chì bì láo cì, yǔ qí shǐ zhě xié xíng. qiū dōng jì míng nián xià, sān rù gòng, yīn yán sā mǎ ér hǎn běn qí xiān shì gù dì, qǐng yǐ bīng fù zhī. mìng zhòng guān bǎ tài lǐ dá jí liú tiē mù ér jī chì jiè yǐ shěn duó ér xíng, wú qīng jǔ, yīn cì zhī cǎi bì. liù nián, tài děng hái, yán shā mí chá gàn yǐ zú, dì mǎ hā má sì. dì jí mìng tài děng wǎng jì, bìng cì qí xīn wáng.
成祖即位之冬,遣官赍玺书彩币使其国。未几,黑的儿火者卒,子沙迷查干嗣。永乐二年遣使贡玉璞、名马,宴赉有加。时哈密忠顺王安克帖木儿为可汗鬼力赤毒死,沙迷查干率师讨之。帝嘉其义,遣使赉以彩币,令与嗣忠顺王脱脱敦睦。四年夏来贡,命鸿胪寺丞刘帖木儿赍敕币劳赐,与其使者偕行。秋、冬暨明年夏,三入贡,因言撒马儿罕本其先世故地,请以兵复之。命中官把太、李达及刘帖木儿赍敕戒以审度而行,毋轻举,因赐之彩币。六年,太等还,言沙迷查干已卒,弟马哈麻嗣。帝即命太等往祭,并赐其新王。
bā nián yǐ cháo shǐ wǎng sā mǎ ér hǎn zhě, mǎ hā má dài zhī hòu, qiǎn shǐ jī cǎi bì cì zhī. míng nián gòng míng mǎ wén bào, mìng jǐ shì zhōng fù ān sòng qí shǐ hái, lài jīn zhī wén qǐ. shí wǎ là shǐ zhě yán mǎ hā má jiàng xí qí bù luò, yīn yù yǐ shùn tiān bǎo jìng zhī yì. shí yī nián, gòng shǐ jiāng zhì gān sù, mìng suǒ sī yàn láo, qiě chì zǒng bīng guān lǐ bīn shàn yù zhī. míng nián dōng, yǒu zì xī yù hái zhě, yán mǎ hā má mǔ jí dì xiāng jì zú. dì mǐn zhī, mìng ān jī chì wèi wèn, lài yǐ cǎi bì. yǐ ér mǎ hā má yì zú, wú zi, cóng zǐ nà hēi shī zhǐ hǎn sì. shí sì nián chūn, shǐ lái gào sàng. mìng ān jí zhōng guān lǐ dá diào jì, jí fēng qí sì zǐ wèi wáng, lài wén qǐ gōng dāo jiǎ zhòu, qí mǔ yì yǒu cì. míng nián qiǎn shǐ lái gòng, yán jiāng jià nǚ sā mǎ ér hǎn, qǐng yǐ mǎ shì zhuāng lián. mìng zhòng guān lǐ xìn děng yǐ qǐ bó gè wǔ bǎi pǐ zhù zhī. shí liù nián, gòng shǐ sù gē yán qí wáng wèi cóng dì wāi sī suǒ shì, ér zì lì, xǐ qí bù luò xī qù, gèng guó hào yuē yì lì bǎ lǐ. dì yǐ fān sú bù zú zhì, shòu sù gē wèi dū du qiān shì, ér qiǎn zhōng guān yáng zhōng děng cì wāi sī gōng dāo jiǎ zhòu jí wén qǐ cǎi bì, qí tóu mù hū dǎi dá děng qī shí yú rén bìng yǒu cì, zì shì fèng gòng bù jué.
八年以朝使往撒马儿罕者,马哈麻待之厚,遣使赍彩币赐之。明年贡名马、文豹,命给事中傅安送其使还,赉金织文绮。时瓦剌使者言马哈麻将袭其部落,因谕以顺天保境之义。十一年,贡使将至甘肃,命所司宴劳,且敕总兵官李彬善遇之。明年冬,有自西域还者,言马哈麻母及弟相继卒。帝愍之,命安赍敕慰问,赉以彩币。已而马哈麻亦卒,无子,从子纳黑失只罕嗣。十四年春,使来告丧。命安及中官李达吊祭,即封其嗣子为王,赉文绮、弓刀、甲胄,其母亦有赐。明年遣使来贡,言将嫁女撒马儿罕,请以马市妆奁。命中官李信等以绮、帛各五百匹助之。十六年,贡使速哥言其王为从弟歪思所弑,而自立,徙其部落西去,更国号曰亦力把里。帝以番俗不足治,授速哥为都督佥事,而遣中官杨忠等赐歪思弓刀、甲胄及文绮、彩币,其头目忽歹达等七十余人并有赐,自是奉贡不绝。
xuān dé yuán nián, dì jiā qí zūn shì cháo tíng, qiǎn shǐ cì zhī chāo bì. míng nián rù gòng, shòu qí zhèng fù shǐ wèi zhǐ huī qiān hù, cì gào mìng guàn dài, zì hòu shǐ chén duō shòu guān. sān nián gòng tuó mǎ, mìng zhǐ huī chāng yīng děng jī xǐ shū cǎi bì bào zhī. shí wāi sī lián suì gòng, ér qí mǔ suǒ lǔ tán hā dūn yì lián sān suì lái gòng. wāi sī zú, zi yě xiān bù huā sì. zhèng tǒng yuán nián qiǎn shǐ lái zhāo, gòng fāng wù, hòu yì pín rù gòng. gù wáng wāi sī zhī xù bo sài yīn yì qiǎn shǐ lái gòng. shí nián, yě xiān bù huā zú, yě mì lì hǔ zhě sì. míng nián gòng mǎ tuó fāng wù, mìng yǐ cǎi bì cì wáng jí wáng mǔ. jǐng tài sān nián gòng yù shí sān qiān bā bǎi jīn, lǐ guān yán qí bù kān yòng, zhào xī shōu zhī, měi èr jīn cì bó yī pǐ. tiān shùn yuán nián mìng qiān hù yú zhì jìng děng yǐ fù bì yù qí wáng, qiě cì cǎi bì. chéng huà yuán nián, lǐ guān yáo kuí děng dìng xī yù cháo gòng qī, lìng yì lì bǎ lǐ sān suì wǔ suì yī gòng, shǐ zhě bù dé guò shí rén, zì shì cháo gòng suì xī.
宣德元年,帝嘉其尊事朝廷,遣使赐之钞币。明年入贡,授其正、副使为指挥千户,赐诰命、冠带,自后使臣多授官。三年贡驼马,命指挥昌英等赍玺书、彩币报之。时歪思连岁贡,而其母锁鲁檀哈敦亦连三岁来贡。歪思卒,子也先不花嗣。正统元年遣使来朝,贡方物,后亦频入贡。故王歪思之婿卜赛因亦遣使来贡。十年,也先不花卒,也密力虎者嗣。明年贡马驼方物,命以彩币赐王及王母。景泰三年贡玉石三千八百斤,礼官言其不堪用,诏悉收之,每二斤赐帛一匹。天顺元年命千户于志敬等以复辟谕其王,且赐彩币。成化元年,礼官姚夔等定西域朝贡期,令亦力把里三岁、五岁一贡,使者不得过十人,自是朝贡遂稀。
qí guó wú chéng guō gōng shì, suí shuǐ cǎo xù mù. rén xìng guǎng hàn, jūn chén shàng xià wú tǐ tǒng. yǐn shí yī fú duō yǔ wǎ là tóng. dì jí hán, shēn shān qióng gǔ, liù yuè yì fēi xuě.
其国无城郭宫室,随水草畜牧。人性犷悍,君臣上下无体统。饮食衣服多与瓦剌同。地极寒,深山穷谷,六月亦飞雪。
hā liè, yī míng hēi lǔ, zài sā mǎ ér hǎn xī nán sān qiān lǐ, qù jiā yù guān wàn èr qiān yú lǐ, xī yù dà guó yě. yuán fù mǎ tiē mù ér jì jūn sā mǎ ér hǎn, yòu qiǎn qí zi shā hā lǔ jù hā liè.
哈烈,一名黑鲁,在撒马儿罕西南三千里,去嘉峪关万二千余里,西域大国也。元驸马帖木儿既君撒马儿罕,又遣其子沙哈鲁据哈烈。
hóng wǔ shí, sā mǎ ér hǎn jí bié shī bā lǐ xián cháo gòng, hā liè dào yuǎn bù zhì. èr shí wǔ nián qiǎn guān zhào yù qí wáng, cì wén qǐ cǎi bì, yóu bù zhì. èr shí bā nián qiǎn jǐ shì zhōng fù ān guō jì děng xié shì zú qiān wǔ bǎi rén wǎng, wèi sā mǎ ér hǎn suǒ liú, bù dé dá. sān shí nián yòu qiǎn běi píng àn chá shǐ chén dé wén děng wǎng, yì jiǔ bù hái.
洪武时,撒马儿罕及别失八里咸朝贡,哈烈道远不至。二十五年遣官诏谕其王,赐文绮、彩币,犹不至。二十八年遣给事中傅安、郭骥等携士卒千五百人往,为撒马儿罕所留,不得达。三十年又遣北平按察使陈德文等往,亦久不还。
chéng zǔ jiàn zuò, qiǎn guān jī xǐ shū cǎi bì cì qí wáng, yóu bù bào mìng. yǒng lè wǔ nián, ān děng hái. dé wén biàn lì zhū guó, shuō qí qiú zhǎng rù gòng, jiē yǐ dào yuǎn wú zhì zhě, yì yú shì nián shǐ hái. dé wén, bǎo chāng rén, cǎi zhū fāng fēng sú zuò wéi gē shī yǐ xiàn. dì jiā zhī, zhuó qiān dōu yù shǐ. míng nián fù qiǎn ān jī shū bì wǎng hā liè, qí qiú shā hā lǔ bǎ dōu ér qiǎn shǐ suí ān cháo gòng. qī nián dá jīng shī, fù mìng jī cì wù xié qí shǐ wǎng bào. míng nián, qí qiú qiǎn shǐ cháo gòng.
成祖践阼,遣官赍玺书彩币赐其王,犹不报命。永乐五年,安等还。德文遍历诸国,说其酋长入贡,皆以道远无至者,亦于是年始还。德文,保昌人,采诸方风俗作为歌诗以献。帝嘉之,擢佥都御史。明年复遣安赍书币往哈烈,其酋沙哈鲁把都儿遣使随安朝贡。七年达京师,复命赍赐物偕其使往报。明年,其酋遣使朝贡。
sā mǎ ér hǎn qiú hā lǐ zhě, hā liè qiú xiōng zi yě, èr rén bù xiāng néng, shù gòu bīng. dì yīn qí shǐ chén hái, mìng dōu zhǐ huī bái ā ér xīn tái jī chì yù zhī yuē:" tiān shēng mín ér lì zhī jūn, bǐ gè suì qí shēng. zhèn tǒng yù tiān xià, yī shì tóng rén, wú jiàn xiá ěr, lǚ cháng qiǎn shǐ yù ěr. ěr néng qián xiū zhí gòng, fǔ jí rén mín, ān yú xī jiǎo, zhèn shén jiā zhī. bǐ wén ěr yǔ cóng zǐ hā lǐ gòu bīng xiāng chóu, zhèn wèi cè rán. yī jiā zhī qīn, ēn ài xiāng hòu, zú zhì wài wǔ. qīn zhě shàng ěr guāi lì, shū zhě ān dé xié hé. zì jīn yí xiū bīng xī mín, bǎo quán gǔ ròu, gòng xiǎng tài píng zhī fú." yīn cì cǎi bì biǎo lǐ, bìng chì yù hā lǐ bà bīng, yì cì cǎi bì.
撒马儿罕酋哈里者,哈烈酋兄子也,二人不相能,数构兵。帝因其使臣还,命都指挥白阿儿忻台赍敕谕之曰:“天生民而立之君,俾各遂其生。朕统御天下,一视同仁,无间遐迩,屡尝遣使谕尔。尔能虔修职贡,抚辑人民,安于西徼,朕甚嘉之。比闻尔与从子哈里构兵相仇,朕为恻然。一家之亲,恩爱相厚,足制外侮。亲者尚尔乖戾,疏者安得协和。自今宜休兵息民,保全骨肉,共享太平之福。”因赐彩币表里,并敕谕哈里罢兵,亦赐彩币。
bái ā ér xīn tái jì fèng shǐ, biàn yì sā mǎ ér hǎn shī lá sī ǎn de gàn ǎn dōu huái tǔ lǔ fān huǒ zhōu liǔ chéng hā shí hā ér zhū guó, cì zhī bì bó, yù lìng rù cháo. zhū qiú zhǎng xián xǐ, gè qiǎn shǐ xié hā liè shǐ chén gòng shī zi xī mǎ wén bào zhū wù. shí yī nián dá jīng shī. dì xǐ, yù diàn shòu zhī, kào cì yǒu jiā. zì shì zhū guó shǐ bìng zhì, jiē xù hā liè yú shǒu. jí guī, mìng zhòng guān lǐ dá lì bù yuán wài láng chén chéng hù bù zhǔ shì lǐ xiān zhǐ huī jīn hā lán bó děng sòng zhī, jiù jī xǐ shū wén qǐ shā luó bù bó zhū wù fēn cì qí qiú. shí sān nián, dá děng hái, hā liè zhū guó fù qiǎn shǐ xié lái, gòng wén bào xī mǎ jí tā fāng wù. míng nián zài gòng, jí hái, mìng chén chéng jī shū bì bào zhī, suǒ guò zhōu xiàn jiē yàn jiàn. shí wǔ nián qiǎn shǐ suí chéng děng lái gòng. míng nián fù gòng, mìng lǐ dá děng bào rú chū. shí bā nián xié yú tián bā dá hēi shāng lái gòng. èr shí nián fù xié yú tián lái gòng.
白阿儿忻台既奉使,遍诣撒马儿罕、失剌思、俺的干、俺都淮、土鲁番、火州、柳城、哈实哈儿诸国,赐之币帛,谕令入朝。诸酋长咸喜,各遣使偕哈烈使臣贡狮子、西马、文豹诸物。十一年达京师。帝喜,御殿受之,犒赐有加。自是诸国使并至,皆序哈烈于首。及归,命中官李达、吏部员外郎陈诚、户部主事李暹、指挥金哈蓝伯等送之,就赍玺书、文绮、纱罗、布帛诸物分赐其酋。十三年,达等还,哈烈诸国复遣使偕来,贡文豹、西马及他方物。明年再贡,及还,命陈诚赍书币报之,所过州县皆宴饯。十五年遣使随诚等来贡。明年复贡,命李达等报如初。十八年偕于阗、八答黑商来贡。二十年复偕于阗来贡。
xuān dé èr nián, qí tóu mù dǎ lá hǎn yì bù lá lái zhāo, gòng mǎ. zì rén zōng bù qín yuǎn lüè, xuān zōng chéng zhī, jiǔ bù qiǎn shǐ jué yù, gù qí gòng shǐ yì xī zhì. qī nián fù mìng zhòng guān lǐ guì tōng xī yù, chì yù hā liè qiú shā hā lǔ yuē:" xī zhèn huáng zǔ tài zōng wén huáng dì lín yù zhī rì, ěr děng zūn shì cháo tíng, qiǎn shǐ gòng xiàn, shǐ zhōng rú yī. jīn zhèn gōng yīng tiān mìng, jí huáng dì wèi, zhǔ zǎi wàn fāng, jì yuán xuān dé. xiǎo dà zhèng wù, xī tǐ huáng zǔ fèng tiān xù mín, yī shì tóng rén zhī xīn. qián qiǎn shǐ chén jī shū bì wǎng cì, dào zǔ ér huí. jīn yǐ kāi tōng, tè mìng nèi chén wǎng yù zhèn yì. qí yì shùn tiān xīn, yǒng dǔ chéng hǎo, xiāng yǔ hái wǎng, tóng wèi yī jiā, bǐ shāng lǚ tōng xíng, gè suì suǒ yuàn, bù yì měi hū?" yīn cì yǐ wén qǐ luó jǐn. guì děng wèi zhì, qí gòng shǐ fǎ hǔ ér dīng yǐ dǐ jīng shī, zú yú guǎn. mìng guān zhì jì, yǒu sī yíng zàng. xún fù qiǎn shǐ suí guì gòng tuó mǎ yù shí. míng nián chūn, shǐ zhě guī. fù mìng guì hù sòng, cì qí wáng jí tóu mù cǎi bì. shì nián qiū jí zhèng tǒng sān nián bìng lái gòng.
宣德二年,其头目打剌罕亦不剌来朝,贡马。自仁宗不勤远略,宣宗承之,久不遣使绝域,故其贡使亦稀至。七年复命中官李贵通西域,敕谕哈烈酋沙哈鲁曰:“昔朕皇祖太宗文皇帝临御之日,尔等尊事朝廷,遣使贡献,始终如一。今朕恭膺天命,即皇帝位,主宰万方,纪元宣德。小大政务,悉体皇祖奉天恤民,一视同仁之心。前遣使臣赍书币往赐,道阻而回。今已开通,特命内臣往谕朕意。其益顺天心,永笃诚好,相与还往,同为一家,俾商旅通行,各遂所愿,不亦美乎?”因赐以文绮、罗锦。贵等未至,其贡使法虎儿丁已抵京师,卒于馆。命官致祭,有司营葬。寻复遣使随贵贡驼马、玉石。明年春,使者归。复命贵护送,赐其王及头目彩币。是年秋及正统三年并来贡。
yīng zōng yòu chōng, dà chén wù xiū xī, bù yù pí zhōng guó yǐ shì wài fān, gù yuǎn fāng tōng gòng zhě shén shǎo. zhì tiān shùn yuán nián, fù yì tōng xī yù. dà chén mò gǎn yán, dú zhōng yì wèi lì zhāng zhāo kàng shū qiè jiàn, shì nǎi zhǐ. qī nián, dì yǐ zhōng xià yì ān, ér yuǎn fān cháo gòng bù zhì, fēn qiǎn wǔ chén jī xǐ shū cǎi bì wǎng yù. yú shì dōu zhǐ huī hǎi róng zhǐ huī mǎ quán wǎng hā liè. rán zì shì lái zhě pō xī, jí hā liè yì bù yǐ shí gòng.
英宗幼冲,大臣务休息,不欲疲中国以事外蕃,故远方通贡者甚少。至天顺元年,复议通西域。大臣莫敢言,独忠义卫吏张昭抗疏切谏,事乃止。七年,帝以中夏乂安,而远蕃朝贡不至,分遣武臣赍玺书、彩币往谕。于是都指挥海荣、指挥马全往哈烈。然自是来者颇稀,即哈烈亦不以时贡。
jiā jìng èr shí liù nián, gān sù xún fǔ yáng bó yán:" xī yù rù gòng rén duō, yí wéi xiàn zhì." lǐ guān yán:" zǔ zōng gù shì, wéi hā mì měi nián yī gòng, gòng sān bǎi rén, sòng shí yī fù jīng, yú liú guān nèi, yǒu sī gōng jǐ. tā ruò hā liè hā sān tǔ lǔ fān tiān fāng sā mǎ ér hǎn zhū guó, dào jīng hā mì zhě, huò sān nián wǔ nián yī gòng, zhǐ sòng sān wǔ shí rén, qí cún liú shǎng lài rú hā mì lì. qǐng lái làn fàng rù jīng, yí chì biān chén kè zūn cǐ lì, làn fàng zhě zuì zhī." zhì kě. rán shì shí hā liè yǐ jiǔ bù zhì, sì hòu cháo gòng suì jué.
嘉靖二十六年,甘肃巡抚杨博言:“西域入贡人多,宜为限制。”礼官言:“祖宗故事,惟哈密每年一贡,贡三百人,送十一赴京,余留关内,有司供给。他若哈烈、哈三、土鲁番、天方、撒马儿罕诸国,道经哈密者,或三年、五年一贡,止送三五十人,其存留赏赉如哈密例。顷来滥放入京,宜敕边臣恪遵此例,滥放者罪之。”制可。然是时哈烈已久不至,嗣后朝贡遂绝。
qí guó zài xī yù zuì qiáng dà. wáng suǒ jū chéng, fāng shí yú lǐ. lěi shí wèi wū, píng fāng ruò gāo tái, bù yòng liáng zhù wǎ pì, zhōng chǎng, xū kōng shù shí jiān. cōng yǒu mén fēi, xī diāo kè huā wén, huì yǐ jīn bì. dì pù zhān jì, wú jūn chén shàng xià nán nǚ, xiāng jù jiē xí dì fū zuò. guó rén chēng qí wáng yuē suǒ lǔ tán, yóu yán jūn zhǎng yě. nán kūn shǒu chán yǐ bái bù, fù nǚ yì bái bù méng shǒu, jǐn lù shuāng mù. shàng xià xiāng hū jiē yǐ míng. xiāng jiàn zhǐ shāo qū shēn, chū jiàn zé qū yī zú sān guì, nán nǚ jiē rán. shí wú bǐ zhù, yǒu cí qì. yǐ pú táo niàng jiǔ. jiāo yì yòng qián, dà xiǎo sān děng, bù jīn sī zhù. wéi shū shuì yú qiú zhǎng, yòng yìn jì, wú yìn zhě jìn bù yòng. shì yì jiē zhēng shuì shí èr. bù zhī dòu hú, zhǐ shè quán héng. wú guān fǔ, dàn yǒu guǎn shì zhě, míng yuē dāo wán. yì wú xíng fǎ, jí shā rén yì zhǐ fá qián. yǐ zǐ mèi wèi qī qiè. jū sāng zhǐ bǎi rì, bù yòng guān, yǐ bù guǒ shī ér zàng. cháng yú mù jiān shè jì, bù jì zǔ zōng, yì bù jì guǐ shén, wéi zhòng bài tiān zhī lǐ. wú gān zhī shuò wàng, měi qī rì wèi yī zhuǎn, zhōu ér fù shǐ. suì yǐ èr yuè shí yuè wèi bǎ zhāi yuè, zhòu bù yǐn shí, zhì yè nǎi shí, zhōu yuè shǐ rú hūn. chéng zhōng zhù dà tǔ shì, zhōng zhì yī tóng qì, zhōu wéi shù zhàng, shàng kè wén zì rú gǔ dǐng zhuàng. yóu xué zhě jiē jù cǐ, ruò zhōng guó tài xué rán. yǒu shàn zǒu zhě, rì kě sān bǎi lǐ, yǒu jí shǐ, chuán jiàn zǒu bào. sú shàng chǐ mí, yòng dù wú jié.
其国在西域最强大。王所居城,方十余里。垒石为屋,平方若高台,不用梁柱瓦甓,中敞,虚空数十间。囱牖门扉,悉雕刻花文,绘以金碧。地铺毡罽,无君臣、上下、男女,相聚皆席地趺坐。国人称其王曰锁鲁檀,犹言君长也。男髡首缠以白布,妇女亦白布蒙首,仅露双目。上下相呼皆以名。相见止稍屈身,初见则屈一足三跪,男女皆然。食无匕箸,有瓷器。以葡萄酿酒。交易用钱,大小三等,不禁私铸。惟输税于酋长,用印记,无印者禁不用。市易皆征税十二。不知斗斛,止设权衡。无官府,但有管事者,名曰刀完。亦无刑法,即杀人亦止罚钱。以姊妹为妻妾。居丧止百日,不用棺,以布裹尸而葬。常于墓间设祭,不祭祖宗,亦不祭鬼神,惟重拜天之礼。无干支朔望,每七日为一转,周而复始。岁以二月、十月为把斋月,昼不饮食,至夜乃食,周月始茹荤。城中筑大土室,中置一铜器,周围数丈,上刻文字如古鼎状。游学者皆聚此,若中国太学然。有善走者,日可三百里,有急使,传箭走报。俗尚侈靡,用度无节。
tǔ wò ráo, jié hòu duō nuǎn shǎo yǔ. tǔ chǎn bái yán tóng tiě jīn yín liú lí shān hú hǔ pò zhū cuì zhī shǔ. duō yù cán, shàn wèi wán qǐ. mù yǒu sāng yú liǔ huái sōng guì, guǒ yǒu táo xìng lǐ lí pú táo shí liú, gǔ yǒu sù mài má shū, shòu yǒu shī bào mǎ tuó niú yáng jī quǎn. shī shēng yú ā shù hé lú lín zhōng, chū shēng mù bì, qī rì shǐ kāi. tǔ rén yú mù bì shí qǔ zhī, diào xí qí xìng, shāo zhǎng zé bù kě xún yǐ. qí páng jìn ǎn dōu huái bā dá hēi shāng, bìng lì qí guó.
土沃饶,节候多暖少雨。土产白盐、铜铁、金银、琉璃、珊瑚、琥珀、珠翠之属。多育蚕,善为纨绮。木有桑、榆、柳、槐、松、桧,果有桃、杏、李、梨、葡萄、石榴,谷有粟、麦、麻、菽,兽有狮、豹、马、驼、牛、羊、鸡、犬。狮生于阿术河芦林中,初生目闭,七日始开。土人于目闭时取之,调习其性,稍长则不可驯矣。其旁近俺都淮、八答黑商,并隶其国。
ǎn dōu huái, zài hā liè xī běi qiān sān bǎi lǐ, dōng nán qù sā mǎ ér hǎn yì rú zhī. chéng jū dà cūn, zhōu shí yú lǐ. dì píng yǎn wú xiǎn, tián tǔ gāo yú, mín wù fán shù, chēng lè tǔ. zì yǒng lè bā nián zhì shí sì nián xié hā liè tōng gòng, hòu bù fù zhì.
俺都淮,在哈烈西北千三百里,东南去撒马儿罕亦如之。城居大村,周十余里。地平衍无险,田土膏腴,民物繁庶,称乐土。自永乐八年至十四年偕哈烈通贡,后不复至。
bā dá hēi shāng, zài ǎn dōu huái dōng běi. chéng zhōu shí yú lǐ. dì guǎng wú xiǎn zǔ, shān chuān míng xiù, rén wù pǔ mào. fú tú shù qū, zhuàng lì rú wáng jū. xī yáng xī yù zhū jiǎ duō fàn yù qí dì, gù mín sú fù ráo. chū wèi hā liè qiú shā hā lǔ zhī zǐ suǒ jù. yǒng lè liù nián mìng nèi guān bǎ tài lǐ dá cì qí qiú chì shū cǎi bì, bìng jí hā shí hā ér gé tè láng zhū bù, yù yǐ wǎng lái tōng shāng zhī yì, jiē jí fèng mìng. zì shì, dōng xī wàn lǐ xíng lǚ wú zhì. shí èr nián, chén chéng shǐ qí guó. shí bā nián qiǎn shǐ lái gòng, mìng chéng jí nèi guān guō jìng jī shū bì wǎng bào. tiān shùn wǔ nián, qí wáng mǎ hā má qiǎn shǐ lái gòng. míng nián fù gòng. mìng shǐ chén ā bo dōu lá xí fù zhí, wèi zhǐ huī tóng zhī.
八答黑商,在俺都淮东北。城周十余里。地广无险阻,山川明秀,人物朴茂。浮屠数区,壮丽如王居。西洋、西域诸贾多贩鬻其地,故民俗富饶。初为哈烈酋沙哈鲁之子所据。永乐六年命内官把太、李达赐其酋敕书彩币,并及哈实哈儿、葛忒郎诸部,谕以往来通商之意,皆即奉命。自是,东西万里行旅无滞。十二年,陈诚使其国。十八年遣使来贡,命诚及内官郭敬赍书币往报。天顺五年,其王马哈麻遣使来贡。明年复贡。命使臣阿卜都剌袭父职,为指挥同知。
yú tián, gǔ guó míng, zì hàn qì sòng jiē tōng zhōng guó. yǒng lè sì nián qiǎn shǐ lái zhāo, gòng fāng wù. shǐ chén cí guī, mìng zhǐ huī shén zhōng mǔ sā děng jī xǐ shū xié xíng, cì qí qiú zhī jīn wén qǐ. qí qiú dǎ lǔ wa yì bù cì jīn qiǎn shǐ zhě gòng yù pú, mìng zhǐ huī shàng héng děng jī shū bì wǎng láo. shí bā nián xié hā liè bā dá hēi shāng zhū guó gòng mǎ, mìng cān zhèng chén chéng zhōng guān guō jìng děng bào yǐ cǎi bì. èr shí nián gòng měi yù, cì lài yǒu jiā. èr shí èr nián gòng mǎ jí fāng wù. shí rén zōng chū jiàn zuò, jí yàn lài qiǎn hái.
于阗,古国名,自汉迄宋皆通中国。永乐四年遣使来朝,贡方物。使臣辞归,命指挥神忠母撒等赍玺书偕行,赐其酋织金文绮。其酋打鲁哇亦不刺金遣使者贡玉璞,命指挥尚衡等赍书币往劳。十八年偕哈烈、八答黑商诸国贡马,命参政陈诚、中官郭敬等报以彩币。二十年贡美玉,赐赉有加。二十二年贡马及方物。时仁宗初践阼,即宴赉遣还。
xiān shì, yǒng lè shí, chéng zǔ yù yuǎn fāng wàn guó wú bù chén fú, gù xī yù zhī shǐ suì suì bù jué. zhū fān tān zhōng guó cái bó, qiě lì shì yì, luò yì dào tú. shāng rén lǜ wěi chēng gòng shǐ, duō xié mǎ tuó yù shí, shēng yán jìn xiàn. jì rù guān, zé yī qiè zhōu chē shuǐ lù chén hūn yǐn zhuàn zhī fèi, xī qǔ zhī yǒu sī. yóu chuán kùn gōng yì, jūn mín pí zhuǎn shū. bǐ xī guī, zhé yuán dào chí liú, duō shì huò wù. dōng xī shù qiān lǐ jiān, sāo rán fán fèi, gōng sī shàng xià wǎng bù yuàn zī. tíng chén mò wèi yán, tiān zǐ yì mò zhī xù yě. zhì shì, jǐ shì zhōng huáng jì jí chén qí hài. rén zōng gǎn qí yán, zhào lǐ guān lǚ zhèn zé ràng zhī. zì shì bù fù shǐ xī yù, gòng shǐ yì jiàn xī.
先是,永乐时,成祖欲远方万国无不臣服,故西域之使岁岁不绝。诸蕃贪中国财帛,且利市易,络绎道途。商人率伪称贡使,多携马、驼、玉石,声言进献。既入关,则一切舟车水陆、晨昏饮馔之费,悉取之有司。邮传困供亿,军民疲转输。比西归,辄缘道迟留,多市货物。东西数千里间,骚然繁费,公私上下罔不怨咨。廷臣莫为言,天子亦莫之恤也。至是,给事中黄骥极陈其害。仁宗感其言,召礼官吕震责让之。自是不复使西域,贡使亦渐稀。
yú tián zì gǔ wèi dà guó, suí táng jiān qīn bìng róng lú hàn mí qú lēi pí shān zhū guó, qí dì yì dà. nán jù cao lǐng èr bǎi yú lǐ, dōng běi qù jiā yù guān liù qiān sān bǎi lǐ. dà lüè cao lǐng yǐ nán, sā mǎ ér hǎn zuì dà yǐ běi, yú tián zuì dà. yuán mò shí, qí zhǔ àn ruò, lín guó jiāo qīn. rén mín jǐn wàn jì, xī bì jū shān gǔ, shēng lǐ xiāo tiáo. yǒng lè zhōng, xī yù dàn tiān zǐ wēi líng, xián xiū zhí gòng, bù gǎn shàn xiāng gōng, yú tián shǐ huò xiū xī. jiàn xíng jiǎ zhū fān, fù zhì fù shù. sāng má shǔ hé, wǎn rán zhōng tǔ. qí guó dōng yǒu bái yù hé, xī yǒu lǜ yù hé, yòu xī yǒu hēi yù hé, yuán jiē chū kūn lún shān. tǔ rén yè shì yuè guāng shèng chù, rù shuǐ cǎi zhī, bì děi měi yù. qí lín guó yì duō qiè qǔ lái xiàn. qì wàn lì cháo, yú tián yì jiān rù gòng.
于阗自古为大国,隋、唐间侵并戎卢、捍弥、渠勒、皮山诸国,其地益大。南距{艹}岭二百余里,东北去嘉峪关六千三百里。大略{艹}岭以南,撒马儿罕最大;以北,于阗最大。元末时,其主暗弱,邻国交侵。人民仅万计,悉避居山谷,生理萧条。永乐中,西域惮天子威灵,咸修职贡,不敢擅相攻,于阗始获休息。渐行贾诸蕃,复致富庶。桑麻黍禾,宛然中土。其国东有白玉河,西有绿玉河,又西有黑玉河,源皆出昆仑山。土人夜视月光盛处,入水采之,必得美玉。其邻国亦多窃取来献。迄万历朝,于阗亦间入贡。
shī cì sī, jìn sā mǎ ér hǎn. yǒng lè shí yī nián qiǎn shǐ xié hā liè ǎn de gàn hā shí hā ér děng bā guó, suí bái ā ér xīn tái rù gòng fāng wù, mìng lǐ dá chén chéng děng jī chì xié qí shǐ wǎng láo. shí sān nián dōng, qí qiú yì bù lá jīn qiǎn shǐ suí dá děng cháo gòng, tiān zǐ fāng běi xún. zhì míng nián xià shǐ cí hái, fù mìng chéng xié zhōng guān lǔ ān jī chì jí bái jīn cǎi duàn shā luó bù bó cì qí qiú. shí qī nián qiǎn shǐ xié yì sī fú hǎn zhū bù gòng shī zi wén bào míng mǎ, cí hái. fù mìng ān děng sòng zhī, cì qí qiú róng jǐn wén qǐ shā luó yù xì yāo cí qì zhū wù. shí chē jià pín suì běi zhēng, fá mǎ, qiǎn guān duō jī cǎi bì cí qì, shì zhī shī lá sī jí sā mǎ ér hǎn zhū guó. qí qiú jí qiǎn shǐ gòng mǎ, yǐ èr shí yī nián bā yuè yè dì yú xuān fǔ zhī xíng gōng. hòu cì zhī, qiǎn hái jīng shī, qí rén suì jiǔ liú nèi dì bù qù. rén zōng sì wèi, qù zhī hái, nǎi cí qù.
失刺思,近撒马儿罕。永乐十一年遣使偕哈烈、俺的干、哈实哈儿等八国,随白阿儿忻台入贡方物,命李达、陈诚等赍敕偕其使往劳。十三年冬,其酋亦不剌金遣使随达等朝贡,天子方北巡。至明年夏始辞还,复命诚偕中官鲁安赍敕及白金、彩缎、纱罗、布帛赐其酋。十七年遣使偕亦思弗罕诸部贡狮子、文豹、名马,辞还。复命安等送之,赐其酋绒锦、文绮、纱罗、玉系腰、磁器诸物。时车驾频岁北征,乏马,遣官多赍彩币、磁器,市之失剌思及撒马儿罕诸国。其酋即遣使贡马,以二十一年八月谒帝于宣府之行宫。厚赐之,遣还京师,其人遂久留内地不去。仁宗嗣位,趣之还,乃辞去。
xuān dé èr nián gòng tuó mǎ fāng wù, shòu qí shǐ chén ā lì wèi dōu zhǐ huī qiān shì, cì gào mìng guàn dài. sì hòu jiǔ bù gòng. chéng huà shí jiǔ nián yǔ hēi lóu sā mǎ ér hǎn bǎ dān shā zhū guó gòng gòng shī zi, zhào jiā yōu lài. hóng zhì wǔ nián, hā mì zhōng shùn wáng shǎn bā xí fēng guī guó, yǔ lín jìng yě miē kè lì qiú jié hūn. shī lá sī qiú niàn qí pín, xié páng guó yì bù lá yīn zhī qiú, lǜ qí píng zhāng suǒ hé bo tái zhī yuàn mǎn kě, gè qiǎn rén qǐng bān cì cái wù, zhù zhī chéng hūn. cháo yì yì zhī, hòu cì shǎn bā, bìng cì èr guó jí qí píng zhāng zhī yuàn cǎi bì. jiā jìng sān nián yǔ páng jìn sān shí èr bù bìng qiǎn shǐ gòng mǎ jí fāng wù. qí shǐ zhě gè qǐ mǎng yī xī lán cí qì bù bó. tiān zǐ bù néng què, liàng yǔ zhī, zì shì gòng shǐ yì bù zhì.
宣德二年贡驼马方物,授其使臣阿力为都指挥佥事,赐诰命、冠带。嗣后久不贡。成化十九年与黑娄、撒马儿罕、把丹沙诸国共贡狮子,诏加优赉。弘治五年,哈密忠顺王陕巴袭封归国,与邻境野乜克力酋结婚。失剌思酋念其贫,偕旁国亦不剌因之酋,率其平章锁和卜台、知院满可,各遣人请颁赐财物,助之成婚。朝议义之,厚赐陕巴,并赐二国及其平章、知院彩币。嘉靖三年与旁近三十二部并遣使贡马及方物。其使者各乞蟒衣、膝襕、磁器、布帛。天子不能却,量予之,自是贡使亦不至。
ǎn de gàn, xī yù xiǎo bù luò. yuán tài zǔ jǐn píng xī yù, fēng zǐ dì wèi wáng zhèn zhī, qí xiǎo zhě zé shè guān zhì shù, tóng yú nèi dì. yuán wáng, gè zì gē jù, bù xiāng tǒng shǔ. hóng wǔ yǒng lè jiān, shù qiǎn rén zhāo yù, shāo shāo lái gòng. dì dà zhě chēng guó, xiǎo zhě zhǐ chēng dì miàn. qì xuān dé cháo, xiào chén zhí fèng biǎo jiān qǐ shǒu què xià zhě, duō zhì qī bā shí bù. ér ǎn de gàn, zé yǒng lè shí yī nián yǔ hā liè bìng gòng zhě yě. dài shí sì nián, lǔ ān děng shǐ hā liè shī lá sī zhū sī, fù biàn dào cì qí qiú zhǎng wén qǐ. rán dì xiǎo bù néng cháng gòng, hòu jìng bù zhì.
俺的干,西域小部落。元太祖尽平西域,封子弟为王镇之,其小者则设官置戍,同于内地。元亡,各自割据,不相统属。洪武、永乐间,数遣人招谕,稍稍来贡。地大者称国,小者止称地面。迄宣德朝,效臣职、奉表笺、稽首阙下者,多至七八十部。而俺的干,则永乐十一年与哈烈并贡者也。迨十四年,鲁安等使哈烈、失剌思诸思,复便道赐其酋长文绮。然地小不能常贡,后竟不至。
hā shí hā ér, yì xī yù xiǎo bù luò. yǒng lè liù nián, bǎ tài lǐ dá děng jī chì wǎng cì, jí fèng mìng. shí yī nián qiǎn shǐ suí bái ā ér xīn tái rù cháo, gòng fāng wù. xuān dé shí yì lái zhāo gòng. tiān shùn qī nián mìng zhǐ huī liú fú pǔ xián shǐ qí dì. qí gòng shǐ yì bù néng cháng zhì.
哈实哈儿,亦西域小部落。永乐六年,把太、李达等赍敕往赐,即奉命。十一年遣使随白阿儿忻台入朝,贡方物。宣德时亦来朝贡。天顺七年命指挥刘福、普贤使其地。其贡使亦不能常至。
yì sī fú hǎn, dì jìn ǎn de gàn. yǒng lè shí sì nián shǐ ǎn dōu huái sā mǎ ér hǎn zhě dào jīng qí dì, cì qí qiú wén qǐ zhū wù. shí qī nián xié lín guó shī lá sī gòng gòng shī bào xī mǎ, lài bái jīn chāo bì. shǐ chén cí hái, mìng lǔ ān děng sòng zhī. yǒu mǎ hā mù zhě, yuàn liú jīng shī. cóng qí qǐng. chéng huà shí jiǔ nián yǔ sā mǎ ér hǎn gòng gòng shī zi míng mǎ fān dāo dōu luó suǒ fú zhū wù, cì lài yǒu jiā.
亦思弗罕,地近俺的干。永乐十四年使俺都淮、撒马儿罕者道经其地,赐其酋文绮诸物。十七年偕邻国失剌思共贡狮、豹、西马,赉白金、钞币。使臣辞还,命鲁安等送之。有马哈木者,愿留京师。从其请。成化十九年与撒马儿罕共贡狮子、名马、番刀、兜罗、锁幅诸物,赐赉有加。
xiān shì, xuān dé liù nián, yǒu yì sī bǎ hǎn qiǎn shǐ chén mí ér ā lì cháo gòng, huò yún jí yì sī fú hǎn.
先是,宣德六年,有亦思把罕遣使臣迷儿阿力朝贡,或云即亦思弗罕。
huǒ lá zhá, guó wēi ruò. sì wéi jiē shān, xiān cǎo mù. shuǐ liú qū zhé, yì wú yú xiā. chéng jǐn lǐ xǔ, xī tǔ wū, qiú suǒ jū yì bēi lòu. sú jìng sēng. yǒng lè shí sì nián qiǎn shǐ cháo gòng, mìng suǒ jīng dì jiē lǐ dài. hóng zhì wǔ nián, qí dì huí huí pà lǔ wān děng yóu hǎi dào gòng bō lí mǎ nǎo zhū wù. xiào zōng bù nà, cì dào lǐ fèi qiǎn hái.
火剌札,国微弱。四围皆山,鲜草木。水流曲折,亦无鱼虾。城仅里许,悉土屋,酋所居亦卑陋。俗敬僧。永乐十四年遣使朝贡,命所经地皆礼待。弘治五年,其地回回怕鲁湾等由海道贡玻璃、玛瑙诸物。孝宗不纳,赐道里费遣还。
qǐ lì má ér, yǒng lè zhōng qiǎn shǐ lái gòng, wéi shòu pí niǎo yǔ jì hè. qí sú xǐ shè liè, bù shì gēng nóng. xī nán bàng hǎi, dōng běi lín mǎng shēn mì, duō měng shòu dú chóng. yǒu kuí xiàng, wú shì sì, jiāo yì yòng tiě qián.
乞力麻儿,永乐中遣使来贡,惟兽皮、鸟羽、罽褐。其俗喜射猎,不事耕农。西南傍海,东北林莽深密,多猛兽、毒虫。有逵巷,无市肆,交易用铁钱。
bái sōng hǔ ér, jiù míng sù má lǐ ér. cháng yǒu bái hǔ chū sōng lín zhōng, bù shāng rén, yì bù shí tā shòu, xún rì hòu bù fù jiàn. guó rén yì zhī, chēng wéi shén hǔ, yuē cǐ xī fāng bái hǔ suǒ jiàng jīng yě, yīn gǎi guó míng. qí dì wú dà shān, yì bù shēng shù mù, wú dú chóng měng shòu zhī hài, rán wù chǎn shén báo. yǒng lè zhōng cháng rù gòng.
白松虎儿,旧名速麻里儿。尝有白虎出松林中,不伤人,亦不食他兽,旬日后不复见。国人异之,称为神虎,曰此西方白虎所降精也,因改国名。其地无大山,亦不生树木,无毒虫、猛兽之害,然物产甚薄。永乐中尝入贡。
dá ér mì, fú shǔ sā mǎ ér hǎn. jū hǎi zhōng, dì bù bǎi lǐ, rén bù mǎn qiān jiā. wú chéng guō, shàng xià jiē jū bǎn wū. zhī gēng zhí, yǒu máo hè bù lǚ mǎ tuó niú yáng. xíng zhǐ chuí pǔ. jiāo yì jiān yòng yín qián. yǒng lè zhōng qiǎn shǐ cháo gòng, cì dà tǒng lì jí wén qǐ yào chá zhū wù.
答儿密,服属撒马儿罕。居海中,地不百里,人不满千家。无城郭,上下皆居板屋。知耕植,有毛褐、布缕、马驼、牛羊。刑止箠朴。交易兼用银钱。永乐中遣使朝贡,赐《大统历》及文绮、药、茶诸物。
nà shī zhě hǎn, dōng qù shī lá sī shù rì chéng, jiē zhōu xíng. chéng dōng píng yuán, ráo shuǐ cǎo, yí xù mù. mǎ yǒu shù zhǒng, zuì xiǎo zhě gāo bù guò sān chǐ. sú zhòng sēng, suǒ zhì bì gōng yǐn shí. rán hǎo qì jiàn dòu, dòu bù shèng zhě, zhòng chī zhī. yǒng lè zhōng qiǎn shǐ cháo gòng. shǐ chén hái, lì hé běi, zhuǎn guān zhōng, dǐ gān sù, yǒu sī jiē zhì yàn.
纳失者罕,东去失剌思数日程,皆舟行。城东平原,饶水草,宜畜牧。马有数种,最小者高不过三尺。俗重僧,所至必供饮食。然好气健斗,斗不胜者,众嗤之。永乐中遣使朝贡。使臣还,历河北,转关中,抵甘肃,有司皆置宴。
mǐn zhēn chéng, yǒng lè zhōng lái gòng. qí guó dì guǎng, duō gāo shān. rì zhōng wéi shì, zhū huò pián jí, guì zhōng guó cí qī qì. chǎn yì xiāng tuó mǎ.
敏真城,永乐中来贡。其国地广,多高山。日中为市,诸货骈集,贵中国磁、漆器。产异香、驼、马。
rì luò guó, yǒng lè zhōng lái gòng. hóng zhì yuán nián, qí wáng yì sī hǎn dá ér lǔ mì tiē lǐ yá fù gòng. shǐ chén zòu qiú zhù sī xià bù cí qì, zhào jiē yǔ zhī.
日落国,永乐中来贡。弘治元年,其王亦思罕答儿鲁密帖里牙复贡。使臣奏求纻、丝、夏布、磁器,诏皆予之。
mǐ xī ér, yī míng mì sī ér. yǒng lè zhōng qiǎn shǐ cháo gòng. jì yàn lài, mìng wǔ rì yī gěi jiǔ zhuàn guǒ ěr, suǒ jīng dì jiē zhì yàn. zhèng tǒng liù nián, wáng suǒ lǔ tán ā shī lá fú fù lái gòng. lǐ guān yán:" qí dì jí yuǎn, wèi yǒu cì lì. xī sā mǎ ér hǎn chū gòng shí, cì yǔ guò yōu, jīn yí shāo sǔn. cì wáng cǎi bì shí biǎo lǐ, shā luó gè sān pǐ, bái mú sī bù bái jiāng lè bù gè wǔ pǐ, xǐ bái bù èr shí pǐ, wáng qī jí shǐ chén dì jiǎn." cóng zhī. zì hòu bù fù zhì.
米昔儿,一名密思儿。永乐中遣使朝贡。既宴赉,命五日一给酒馔、果饵,所经地皆置宴。正统六年,王锁鲁檀阿失剌福复来贡。礼官言:“其地极远,未有赐例。昔撒马儿罕初贡时,赐予过优,今宜稍损。赐王彩币十表里,纱、罗各三匹,白氁丝布、白将乐布各五匹,洗白布二十匹,王妻及使臣递减。”从之。自后不复至。
hēi lóu, jìn sā mǎ ér hǎn, shì wèi hūn yīn. qí dì shān chuān cǎo mù qín shòu jiē hēi, nán nǚ yì rán. xuān dé qī nián qiǎn shǐ lái zhāo, gòng fāng wù. zhèng tǒng èr nián, qí wáng shā hā lǔ suǒ lǔ tán qiǎn zhǐ huī hā zhǐ mǎ hēi má fèng gòng. mìng jī chì jí jīn zhī zhù sī cǎi juàn guī cì qí wáng. liù nián fù lái gòng. jǐng tài sì nián xié lín jìng sān shí yī bù nán fù bǎi yú rén, gòng mǎ èr bǎi sì shí yǒu qī, luó shí èr, lǘ shí, tuó qī, jí yù shí fēng shā bīn tiě dāo zhū wù. tiān shùn qī nián, wáng mǔ sāi yì qiǎn zhǐ huī qiān shì mǎ hēi má shě ér bān děng fèng gòng. cì cǎi bì biǎo lǐ zhù sī xí yī, zhuó qí shǐ chén wèi zhǐ huī tóng zhī, cóng zhě qī rén jù wèi suǒ zhèn fǔ. chéng huà shí jiǔ nián yǔ shī lá sī sā mǎ ér hǎn bǎ dān shā gòng gòng shī zi. bǎ dān shā zhī zhǎng yì chēng suǒ lǔ tán mǎ hēi má, jǐng tài qī nián cháng rù gòng, zhì shì fù xié zhì. hóng zhì sān nián yòu yǔ tiān fāng zhū guó gòng tuó mǎ yù shí.
黑娄,近撒马儿罕,世为婚姻。其地山川、草木、禽兽皆黑,男女亦然。宣德七年遣使来朝,贡方物。正统二年,其王沙哈鲁锁鲁檀遣指挥哈只马黑麻奉贡。命赍敕及金织纻丝、彩绢归赐其王。六年复来贡。景泰四年偕邻境三十一部男妇百余人,贡马二百四十有七,骡十二,驴十,驼七,及玉石、砜砂、镔铁刀诸物。天顺七年,王母塞亦遣指挥佥事马黑麻舍儿班等奉贡。赐彩币表里、纻、丝袭衣,擢其使臣为指挥同知,从者七人俱为所镇抚。成化十九年与失剌思、撒马儿罕、把丹沙共贡狮子。把丹沙之长亦称锁鲁檀马黑麻,景泰七年尝入贡,至是复偕至。弘治三年又与天方诸国贡驼、马、玉石。
tǎo lái sī, dì xiǎo, zhōu jìng bù bǎi lǐ. chéng jìn shān. shān xià yǒu shuǐ, chì sè, wàng zhī rú huǒ. sú nìng fú. fù rén zhǔ jiā bǐng. chǎn niú yáng mǎ tuó, yǒu bù lǚ máo hè. tǔ yí jì mài, wú dào. jiāo yì yòng qián. xuān dé liù nián rù gòng. míng nián mìng zhòng guān lǐ guì jī xǐ shū jiǎng láo, cì wén qǐ cǎi bó. yǐ dì xiǎo bù néng cháng gòng.
讨来思,地小,周径不百里。城近山。山下有水,赤色,望之如火。俗佞佛。妇人主家柄。产牛羊马驼,有布缕毛褐。土宜穄麦,无稻。交易用钱。宣德六年入贡。明年命中官李贵赍玺书奖劳,赐文绮、彩帛。以地小不能常贡。
ā sù, jìn tiān fāng sā mǎ ér hǎn, fú yuán shén guǎng. chéng yǐ shān miàn chuān. chuān nán liú rù hǎi, yǒu yú yán zhī lì. tǔ yí gēng mù. jìng fú wèi shén, hào shī è dòu. wù chǎn fù, hán xuān shì jié, rén wú jī hán, yè xiān kòu dào, yǎ chēng lè tǔ. yǒng lè shí qī nián, qí qiú yá hū shā qiǎn shǐ gòng mǎ jí fāng wù, yàn lài rú zhì. yǐ dì yuǎn bù néng cháng gòng. tiān shùn qī nián mìng dōu zhǐ huī bái quán děng shǐ qí guó, jìng bù fù zài gòng.
阿速,近天方、撒马儿罕,幅员甚广。城倚山面川。川南流入海,有鱼盐之利。土宜耕牧。敬佛畏神,好施恶斗。物产富,寒暄适节,人无饥寒,夜鲜寇盗,雅称乐土。永乐十七年,其酋牙忽沙遣使贡马及方物,宴赉如制。以地远不能常贡。天顺七年命都指挥白全等使其国,竟不复再贡。
shā hā lǔ, zài ā sù xī hǎi dǎo zhōng. yǒng lè zhōng qiǎn qī shí qī rén lái gòng, rì gěi jiǔ zhuàn guǒ ěr, yì yú tā guó. qí dì, shān chuān huán bào, ráo xù chǎn, rén xìng pǔ zhí, chǐ dòu hǎo fú. wáng jí chén liáo chù chéng zhōng, shù rén xī chù chéng chù. hǎi chǎn qí wù, xī yù gǔ rén yǐ qīng zhí shì zhī, qí guó rén bù néng shí.
沙哈鲁,在阿速西海岛中。永乐中遣七十七人来贡,日给酒馔、果饵,异于他国。其地,山川环抱,饶畜产,人性朴直,耻斗好佛。王及臣僚处城中,庶人悉处城处。海产奇物,西域贾人以轻直市之,其国人不能识。
tiān fāng, gǔ yún chōng dì, yī míng tiān táng, yòu yuē mò jiā. bù dào zì hū lǔ mó sī sì shí rì shǐ zhì, zì gǔ lǐ xī nán xíng, sān yuè shǐ zhì. qí gòng shǐ duō cóng lù dào rù jiā yù guān.
天方,古筠冲地,一名天堂,又曰默伽。不道自忽鲁谟斯四十日始至,自古里西南行,三月始至。其贡使多从陆道入嘉峪关。
xuān dé wǔ nián, zhèng hé shǐ xī yáng, fēn qiǎn qí chái yì gǔ lǐ. wén gǔ lǐ qiǎn rén wǎng tiān fāng, yīn shǐ rén jī huò wù fù qí zhōu xié xíng. wǎng fǎn jīng suì, shì qí zhēn yì bǎo jí qí lín shī zi tuó jī yǐ guī. qí guó wáng yì qiǎn péi chén suí cháo shǐ lái gòng. xuān zōng xǐ, cì lài yǒu jiā. zhèng tǒng yuán nián shǐ mìng fù zhǎo wā gòng zhōu hái, cì bì jí chì jiǎng qí wáng. liù nián, wáng qiǎn zi sài yì dé ā lì yǔ shǐ chén sài yì dé hā sān yǐ zhēn bǎo lái gòng. lù xíng zhì hā lá, yù zéi, shā shǐ chén, shāng qí zi yòu shǒu, jǐn jié gòng wù yǐ qù, mìng shǒu chén chá zhì zhī.
宣德五年,郑和使西洋,分遣其侪诣古里。闻古里遣人往天方,因使人赍货物附其舟偕行。往返经岁,市奇珍异宝及麒麟、狮子、驼鸡以归。其国王亦遣陪臣随朝使来贡。宣宗喜,赐赉有加。正统元年始命附爪哇贡舟还,赐币及敕奖其王。六年,王遣子赛亦得阿力与使臣赛亦得哈三以珍宝来贡。陆行至哈剌,遇贼,杀使臣,伤其子右手,尽劫贡物以去,命守臣察治之。
chéng huà èr shí sān nián, qí guó zhōng huí huí ā lì yǐ xiōng nà de yóu zhōng tǔ sì shí yú zài, yù wǎng yún nán fǎng qiú. nǎi xié bǎo wù jù wàn, zhì mǎn là jiā, fù xíng rén zuǒ fǔ zhōu, jiāng rù jīng jìn gòng. dǐ guǎng dōng, wèi shì bó zhōng guān wéi juàn qīn kè. ā lì yuàn, fù jīng zì sù. lǐ guān qǐng gū qí gòng wù, chóu qí zhí, xǔ fǎng xiōng yú yún nán. shí juàn jù zuì, xiān yǐ yín yuán yú nèi. dì nǎi zé ā lì wèi jiàn dié, jiǎ gòng xíng jiān, lìng guǎng dōng shǒu chén zhú hái, ā lì nǎi hào qì ér qù. hóng zhì sān nián, qí wáng sù tán ā hēi má qiǎn shǐ xié sā mǎ ér hǎn tǔ lǔ fān gòng mǎ tuó yù shí.
成化二十三年,其国中回回阿力以兄纳的游中土四十余载,欲往云南访求。乃携宝物钜万,至满剌加,附行人左辅舟,将入京进贡。抵广东,为市舶中官韦眷侵克。阿力怨,赴京自诉。礼官请估其贡物,酬其直,许访兄于云南。时眷惧罪,先已夤缘于内。帝乃责阿力为间谍,假贡行奸,令广东守臣逐还,阿力乃号泣而去。弘治三年,其王速檀阿黑麻遣使偕撒马儿罕、土鲁番贡马、驼、玉石。
zhèng dé chū, dì cóng yù mǎ tài jiàn gǔ dà yòng yán, lìng gān sù shǒu chén fǎng qiú zhū fān kè mǎ shàn mǎ, fān shǐ yún shàn mǎ chū tiān fāng. shǒu chén yīn qǐng yù zhū fān gòng shǐ, chuán dá qí wáng, bǐ yǐ rù gòng. bīng bù shàng shū liú yǔ xī zhōng guān zhǐ, yì lìng shǒu chén shàn zé shǐ zhě yǔ tōng shì, qīn yì zhū fān xiǎo yù, cóng zhī. shí sān nián, wáng xiě yì bǎ lá kè qiǎn shǐ gòng mǎ tuó suō fú shān hú bǎo shí yú yá dāo zhū wù, zhào cì mǎng lóng jīn zhī yī jí shè xiāng jīn yín qì.
正德初,帝从御马太监谷大用言,令甘肃守臣访求诸番骒马、骟马,番使云善马出天方。守臣因请谕诸番贡使,传达其王,俾以入贡。兵部尚书刘宇希中官指,议令守臣善择使者与通事,亲诣诸番晓谕,从之。十三年,王写亦把剌克遣使贡马、驼、梭幅、珊瑚、宝石、鱼牙刀诸物,诏赐蟒龙金织衣及麝香、金银器。
jiā jìng sì nián, qí wáng yì má dōu ér děng qiǎn shǐ gòng mǎ tuó fāng wù. lǐ guān yán:" xī rén lái gòng, shǎn xī xíng dū sī jī liú bàn nián yǐ shàng shǐ wèi jù zòu. suǒ jìn yù shí xī cū è, ér shǐ chén suǒ sī huò jiē liáng. qǐ xià àn chén lián wèn, zì jīn wú dé duō xié yù shí, fán rǎo dào tú. qí gòng wù bù kān zhě, zhì dū sī guān zuì." cóng zhī. míng nián, qí guó é má dōu kàng děng bā wáng gè qiǎn shǐ gòng yù shí, zhǔ kè láng zhōng chén jiǔ chuān jiǎn tuì qí cū è zhě, shǐ chén yuàn. tōng shì hú shì shēn yì hàn jiǔ chuān yīn zhà wèi shǐ chén zòu, cí wū jiǔ chuān, dào yù, zuò xià zhào yù kǎo xùn. shàng shū xí shū jǐ shì zhōng jiě yī guàn děng lùn jiù, bù tīng, jìng shù biān.
嘉靖四年,其王亦麻都儿等遣使贡马、驼、方物。礼官言:“西人来贡,陕西行都司稽留半年以上始为具奏。所进玉石悉粗恶,而使臣所私货皆良。乞下按臣廉问,自今毋得多携玉石,烦扰道途。其贡物不堪者,治都司官罪。”从之。明年,其国额麻都抗等八王各遣使贡玉石,主客郎中陈九川简退其粗恶者,使臣怨。通事胡士绅亦憾九川因诈为使臣奏,词诬九川,盗玉,坐下诏狱拷讯。尚书席书、给事中解一贯等论救,不听,竟戍边。
shí yī nián qiǎn shǐ xié tǔ lǔ fān sā mǎ ér hǎn wéi mì zhū guó lái gòng, chēng wáng zhě zhì sān shí qī rén. lǐ guān yán:" jiù zhì, qià hā mì yǔ duǒ yán sān wèi bǐ suì yī gòng, gòng bù guò sān bǎi rén. sān wèi dì jìn, jǐn xǔ rù dōu. hā mì zé shí qiǎn qí èr, yú liú dài yú biān. ruò xī yù zé yuè zài wàn lǐ, sù fēi shǔ guó, nán shì sān wèi gòng qī, ér suǒ qiǎn shǐ rén bèi yú héng shù. fān wén zhì èr bǎi yú tōng, jiē yǐ suǒ qǔ pàn rén yá mù lán wèi cí. qiè kǒng tuō cí kuī sì, yǐ chān cháo tíng chǔ fèn. biān chén bù zūn míng lì, gài xíng qǐ sòng, yǒu guāi fǎ tǐ. qǐ xià dū fǔ zhū chén, yù zhū fān rén rù gòng, fēn bié cún liú qǐ sòng, bù dé gài qiǎn rù jīng. qiě yán chì biān lì, wú bì huò mù qián, yí huàn yì rì, tān nà kuǎn zhī xū míng, wàng yù biān zhī shí cè." dì kě qí zòu.
十一年遣使偕土鲁番、撒马儿罕、惟密诸国来贡,称王者至三十七人。礼官言:“旧制,恰哈密与朵颜三卫比岁一贡,贡不过三百人。三卫地近,尽许入都。哈密则十遣其二,余留待于边。若西域则越在万里,素非属国,难视三卫贡期,而所遣使人倍逾恒数。番文至二百余通,皆以索取叛人牙木兰为词。窃恐托词窥伺,以觇朝廷处分。边臣不遵明例,概行起送,有乖法体。乞下督抚诸臣,遇诸番人入贡,分别存留起送,不得概遣入京。且严饬边吏,毋避祸目前,贻患异日,贪纳款之虚名,忘御边之实策。”帝可其奏。
gù shì, zhū fān gòng wù zhì, biān chén yàn shàng qí jí, lǐ guān wèi àn jí gěi cì. jí suǒ bù zài, xǔ zì xíng mào yì. gòng shǐ jì jùn, jí yǒu yú huò, zé lìng xié guī. yuàn rù guān zhě, lǐ guān zòu wén, gěi chāo. zhèng dé mò, xiá fān huá xū jiāo guān wǎng lì, shǐ yǒu mào yì yú huò lìng shì kuài píng zhí guān gěi juàn chāo zhī lì. zhì shì, tiān fāng jí tǔ lǔ fān shǐ chén, qí jí yú yù shí cuò dāo zhū huò, gù qiú zhǔn gòng wù gěi shǎng. lǐ guān bù dé yǐ, yǐ zhèng dé jiān lì wèi qǐng, xǔ zhī.
故事,诸番贡物至,边臣验上其籍,礼官为按籍给赐。籍所不载,许自行贸易。贡使既竣,即有余货,责令携归。愿入官者,礼官奏闻,给钞。正德末,黠番猾胥交关罔利,始有贸易余货令市侩评直、官给绢钞之例。至是,天方及土鲁番使臣,其籍余玉石、锉刀诸货,固求准贡物给赏。礼官不得已,以正德间例为请,许之。
fān shǐ duō gǔ rén, lái zhé xié zhòng zī yǔ zhōng guó shì. biān lì shì huì, qīn kè duō duān, lèi qǔ cháng yú gōng jiā. huò bù dàng qí zhí, zé páo xiào bù zhǐ. shì suì, gòng shǐ jiē xiá hàn, jì xí zhī zhōng guó qíng, qiě hàn biān lì zhī qīn kè yě, lǚ sù zhī, lǐ guān què bù wèn. zhèn shǒu gān sù zhōng guān chén hào zhě, dāng fān shǐ rù gòng shí, lìng jiā nú wáng hóng duō suǒ míng mǎ yù shí zhū wù, shǐ chén hàn zhī. yī rì, yù hóng yú qú, jí zhí yì guān yǐ zhèng shí qí shì. lǐ guān yán shì guān guó tǐ, xū dà yǒu chǔ fēn, yǐ fú yuǎn rén zhī xīn. nǎi mìng sān fǎ sī jǐn yī wèi jí jǐ shì zhōng gè qiǎn guān yī yuán fù gān sù àn zhì, hóng qì huò zuì.
番使多贾人,来辄挟重赀与中国市。边吏嗜贿,侵克多端,类取偿于公家。或不当其直,则咆哮不止。是岁,贡使皆黠悍,既习知中国情,且憾边吏之侵克也,屡诉之,礼官却不问。镇守甘肃中官陈浩者,当番使入贡时,令家奴王洪多索名马、玉石诸物,使臣憾之。一日,遇洪于衢,即执诣官以证实其事。礼官言事关国体,须大有处分,以服远人之心。乃命三法司、锦衣卫及给事中各遣官一员赴甘肃按治,洪迄获罪。
shí qī nián fù gòng, qí shǐ chén qǐng yóu lǎn zhōng tǔ. lǐ guān yí yǒu jiǎo xīn, yǐ fēi gù shì gé zhī. èr shí èr nián xié sā mǎ ér hǎn tǔ lǔ fān hā mì lǔ mí zhū guó gòng mǎ jí fāng wù. hòu wǔ liù nián yī gòng, qì wàn lì zhōng bù jué.
十七年复贡,其使臣请游览中土。礼官疑有狡心,以非故事格之。二十二年偕撒马儿罕、土鲁番、哈密、鲁迷诸国贡马及方物。后五六年一贡,迄万历中不绝。
tiān fāng yú xī yù wèi dà guó, sì shí cháng shì xià, wú yǔ báo shuāng xuě, wéi lù zuì nóng, cǎo mù jiē zī zhī zhǎng yǎng. tǔ wò, ráo lì mài hēi shǔ. rén jiē qí shuò. nán zǐ xuē fà, yǐ bù chán zhī. fù nǚ zé biān fā gài tóu, bù lù qí miàn. xiāng chuán huí huí shè jiào zhī zǔ yuē mǎ hā má zhě, shǒu yú cǐ dì xíng jiào, sǐ jí zàng yān. mù dǐng cháng yǒu guāng, rì yè bù xī. hòu rén zūn qí jiào, jiǔ ér bù shuāi, gù rén jiē xiàng shàn. guó wú kē rǎo, yì wú xíng fá, shàng xià ān hé, kòu zéi bù zuò, xī tǔ chēng wéi lè guó. sú jìn jiǔ. yǒu lǐ bài sì, yuè chū shēng, qí wáng jí chén mín xián bài tiān, hào hū chēng yáng yǐ wéi lǐ. sì fēn sì fāng, měi fāng jiǔ shí jiān, gòng sān bǎi liù shí jiān, jiē bái yù wèi zhù, huáng gān yù wèi dì. qí táng yǐ wǔ sè shí qì chéng, sì fāng píng dǐng. nèi yòng chén xiāng dà mù wèi liáng fán wǔ, yòu yǐ huáng jīn wèi gé. táng zhōng yuán yōng, xī yǐ qiáng wēi lù lóng xián xiāng hé tǔ wèi zhī. shǒu mén yǐ èr hēi shī. táng zuǒ yǒu sī mǎ yí mù, qí guó chēng wéi shèng rén zhǒng. tǔ xī bǎo shí, wéi qiáng zé huáng gān yù. liǎng páng yǒu zhū zǔ shī chuán fǎ zhī táng, yì yǐ shí zhù chéng, jù jí qí zhuàng lì. qí chóng fèng huí huí jiào rú cǐ.
天方于西域为大国,四时常似夏,无雨雹霜雪,惟露最浓,草木皆资之长养。土沃,饶栗、麦、黑黍。人皆颀硕。男子削发,以布缠之。妇女则编发盖头,不露其面。相传回回设教之祖曰马哈麻者,首于此地行教,死即葬焉。墓顶常有光,日夜不熄。后人遵其教,久而不衰,故人皆向善。国无苛扰,亦无刑罚,上下安和,寇贼不作,西土称为乐国。俗禁酒。有礼拜寺,月初生,其王及臣民咸拜天,号呼称扬以为礼。寺分四方,每方九十间,共三百六十间,皆白玉为柱,黄甘玉为地。其堂以五色石砌成,四方平顶。内用沉香大木为梁凡五,又以黄金为阁。堂中垣墉,悉以蔷薇露、龙涎香和土为之。守门以二黑狮。堂左有司马仪墓,其国称为圣人冢。土悉宝石,围墙则黄甘玉。两旁有诸祖师传法之堂,亦以石筑成,俱极其壮丽。其崇奉回回教如此。
guā guǒ zhū chù, xián rú zhōng guó. xī guā gān guā yǒu yī rén bù néng jǔ zhě, táo yǒu zhòng sì wǔ jīn zhě, jī yā yǒu zhòng shí yú jīn zhě, jiē zhū fān suǒ wú yě. mǎ hā má mù hòu yǒu yī jǐng, shuǐ qīng ér gān. fàn hǎi zhě bì jí yǐ xíng, yù jù fēng, qǔ shuǐ sǎ zhī jí xī. dāng zhèng hé shǐ xī yáng shí, chuán qí fēng wù rú cǐ. qí hòu chēng wáng zhě zhì èr sān shí rén, qí sú yì jiàn bù rú chū yǐ.
瓜果、诸畜,咸如中国。西瓜、甘瓜有一人不能举者,桃有重四五斤者,鸡、鸭有重十余斤者,皆诸番所无也。马哈麻墓后有一井,水清而甘。泛海者必汲以行,遇飓风,取水洒之即息。当郑和使西洋时,传其风物如此。其后称王者至二三十人,其俗亦渐不如初矣。
mò dé nà, huí huí zǔ guó yě, dì jìn tiān fāng. xuān dé shí, qí qiú zhǎng qiǎn shǐ xié tiān fāng shǐ chén lái gòng, hòu bù fù zhì. xiāng chuán, qí chū guó wáng mó hǎn mò dé shēng ér shén líng, jǐn chén fú xī yù zhū guó, zhū guó zūn wèi bié ān bá ěr, yóu yán tiān shǐ yě. guó zhōng yǒu jīng sān shí běn, fán sān qiān liù bǎi yú duàn. qí shū páng xíng, jiān zhuàn cǎo kǎi sān tǐ, xī yáng zhū guó jiē yòng zhī. qí jiào yǐ shì tiān wéi zhǔ, ér wú xiàng shè. měi rì xī xiàng qián bài. měi suì zhāi jiè yī yuè, mù yù gēng yī, jū bì yì cháng chù. suí kāi huáng zhōng, qí guó sā hā bā sā ā dì gàn gé sī shǐ chuán qí jiào rù zhōng guó. qì yuán shì, qí rén biàn yú sì fāng, jiē shǒu jiào bù tì.
默德那,回回祖国也,地近天方。宣德时,其酋长遣使偕天方使臣来贡,后不复至。相传,其初国王谟罕蓦德生而神灵,尽臣服西域诸国,诸国尊为别谙拔尔,犹言天使也。国中有经三十本,凡三千六百余段。其书旁行,兼篆、草、楷三体,西洋诸国皆用之。其教以事天为主,而无像设。每日西向虔拜。每岁斋戒一月,沐浴更衣,居必易常处。隋开皇中,其国撒哈八撒阿的干葛思始传其教入中国。迄元世,其人遍于四方,皆守教不替。
guó zhōng chéng chí gōng shì shì sì tián yuán, dà lèi zhōng tǔ. yǒu yīn yáng xīng lì yī yào yīn yuè zhū jì. qí zhī wén zhì qì yóu qiǎo. hán shǔ yīng hòu, mín yīn wù fán, wǔ gǔ liù chù xián bèi. sú zhòng shā, bù shí zhū ròu. cháng yǐ bái bù méng tóu, suī shì tā bāng, yì bù yì qí sú.
国中城池、宫室、市肆、田园,大类中土。有阴阳、星历、医药、音乐诸技。其织文、制器尤巧。寒暑应候,民殷物繁,五谷六畜咸备。俗重杀,不食猪肉。尝以白布蒙头,虽适他邦,亦不易其俗。
kūn chéng, xī yù huí huí zhǒng. xuān dé wǔ nián, qí shǐ chén zhě mǎ lì dīng děng lái zhāo, gòng tuó mǎ. shí yǒu kāi zhōng zhī lìng, shǐ zhě jí shū mǐ yī wàn liù qiān qī bǎi shí yú jīng cāng zhōng yán. jí cí hái, yuàn yǐ suǒ nà mǐ xiàn guān. dì yuē:" huí rén shàn yíng lì, suī míng cháo gòng, shí tú mào yì, kě chóu yǐ zhí." yú shì yǔ bó sì shí pǐ bù bèi zhī. qí hòu yì cháng gòng.
坤城,西域回回种。宣德五年,其使臣者马力丁等来朝,贡驼马。时有开中之令,使者即输米一万六千七百石于京仓中盐。及辞还,愿以所纳米献官。帝曰:“回人善营利,虽名朝贡,实图贸易,可酬以直。”于是予帛四十匹、布倍之。其后亦尝贡。
zì chéng zǔ yǐ wǔ dìng tiān xià, yù wēi zhì wàn fāng, qiǎn shǐ sì chū zhāo lái. yóu shì xī yù dà xiǎo zhū guó mò bù jī sǎng chēng chén, xiàn chēn kǒng hòu. yòu běi qióng shā mò, nán jí míng hǎi, dōng xī dǐ rì chū mò zhī chù, fán zhōu chē kě zhì zhě, wú suǒ bù jiè. zì shì, shū fāng yì yù niǎo yán zhū rén lí zhī shǐ, fú còu quē tíng. suì shí bān cì, kù cáng wèi xū. ér sì fāng qí zhēn yì bǎo míng qín shū shòu jìn xiàn shàng fāng zhě, yì rì zēng yuè yì. gài jiān hàn táng zhī shèng ér yǒu zhī, bǎi wáng suǒ mò bìng yě. yú wēi jí yú hòu sì, xuān dé zhèng tǒng cháo yóu duō chóng yì ér zhì. rán rén zōng bù wù yuǎn lüè, jiàn zuò zhī chū, jí chè xī yáng qǔ bǎo zhī chuán, tíng sōng huā jiāng zào zhōu zhī yì, zhào xī yù shǐ chén hái jīng, chì zhī guī guó, bù yù pí zhōng tǔ yǐ fèng yuǎn rén. xuān dé jì zhī, suī jiān yī qiǎn shǐ, xún yì tíng zhǐ, yǐ gù biān yú huò xiū xī yān.
自成祖以武定天下,欲威制万方,遣使四出招徕。由是西域大小诸国莫不稽颡称臣,献琛恐后。又北穷沙漠,南极溟海,东西抵日出没之处,凡舟车可至者,无所不届。自是,殊方异域鸟言侏亻离之使,辐辏阙廷。岁时颁赐,库藏为虚。而四方奇珍异宝、名禽殊兽进献上方者,亦日增月益。盖兼汉、唐之盛而有之,百王所莫并也。余威及于后嗣,宣德、正统朝犹多重译而至。然仁宗不务远略,践阼之初,即撤西洋取宝之船,停松花江造舟之役,召西域使臣还京,敕之归国,不欲疲中土以奉远人。宣德继之,虽间一遣使,寻亦停止,以故边隅获休息焉。
jīn cǎi gù dú cháng fèng gòng tōng míng tiān cháo zhě, yuē hā sān, yuē hā liè ér, yuē shā de mán, yuē hā de lán, yuē sǎo lán, yuē miē kè lì, yuē bǎ lì hēi, yuē ǎn lì má, yuē tuō hū má, yuē chá lì shī, yuē gàn shī, yuē bo hā lá, yuē pà lá, yuē nǐ shā wù ér, yuē kè shī mí ér, yuē tiē bì lì sī, yuē huǒ tán, yuē huǒ zhàn, yuē kǔ xiān, yuē yá xī, yuē yá ér gàn, yuē róng, yuē bái, yuē wù lún, yuē ā duān, yuē xié sī chéng, yuē shě hēi, yuē bǎi yīn, yuē kè qié, jì èr shí jiǔ bù. yǐ jiāng yù biǎn xiǎo, zhǐ chēng dì miàn. yǔ hā liè hā shí hā ér sài lán yì lì bǎ lì shī lá sī shā lù hǎi yá ā sù bǎ dān jiē yóu hā mì rù jiā yù guān, huò sān nián wǔ nián yī gòng, rù jīng zhě bù dé guò sān shí wǔ rén. qí bù yóu hā mì zhě, gèng yǒu qǐ ér má mǐ ér hā lán kě tuō qié là zhú yě de gàn lá zhú yì bù lá yīn gé shī mí qǐ ér jí sī yǔ nú sī hā xīn shí yī dì miàn, yì cháng tōng gòng.
今采故牍尝奉贡通名天朝者,曰哈三,曰哈烈儿,曰沙的蛮,曰哈的兰,曰扫兰,曰乜克力,曰把力黑,曰俺力麻,曰脱忽麻,曰察力失,曰干失,曰卜哈剌,曰怕剌,曰你沙兀儿,曰克失迷儿,曰帖必力思,曰火坛,曰火占,曰苦先,曰牙昔,曰牙儿干,曰戎,曰白,曰兀伦,曰阿端,曰邪思城,曰舍黑,曰摆音,曰克癿,计二十九部。以疆域褊小,止称地面。与哈烈、哈实哈儿、赛蓝、亦力把力、失剌思、沙鹿海牙、阿速、把丹皆由哈密入嘉峪关,或三年、五年一贡,入京者不得过三十五人。其不由哈密者,更有乞儿、麻米儿、哈兰可脱、癿蜡烛、也的干、剌竹、亦不剌、因格失、迷乞儿、吉思羽奴、思哈辛十一地面,亦尝通贡。
lǔ mí, qù zhōng guó jué yuǎn. jiā jìng sān nián qiǎn shǐ gòng shī zi xī niú. jǐ shì zhōng zhèng yī péng yán:" lǔ mí fēi cháng gòng zhī bāng, shī zi fēi kě yù zhī shòu, qǐng què zhī, yǐ guāng shèng dé." lǐ guān xí shū děng yán:" lǔ mí bù liè wáng huì, qí zhēn wěi bù kě zhī. jìn tǔ lǔ fān shù qīn gān sù, ér biān lì yú lǔ mí cè nèi, chá yǒu tǔ lǔ fān zhī rén. qí jiǎo zhà míng shén, qǐng qiǎn zhī chū guān, zhì suǒ huò jiàn dié zuì." dì jìng nà zhī, ér lìng biān chén chá zhì.
鲁迷,去中国绝远。嘉靖三年遣使贡狮子、西牛。给事中郑一鹏言:“鲁迷非尝贡之邦,狮子非可育之兽,请却之,以光圣德。”礼官席书等言:“鲁迷不列《王会》,其真伪不可知。近土鲁番数侵甘肃,而边吏于鲁迷册内,察有土鲁番之人。其狡诈明甚,请遣之出关,治所获间谍罪。”帝竟纳之,而令边臣察治。
wǔ nián dōng, fù yǐ èr wù lái gòng. jì bān cì, qí shǐ chén yán, cháng tú bá shè, fèi zhì èr wàn èr qiān yú jīn, qǐng jiā cì. yù shǐ zhāng lù yán:" huá yí yì fāng, rén wù yì xìng, liú rén yǎng chù, bù wéi wéi wù, yì qiě fú rén. kuàng yǎng shī rì yòng èr yáng, yǎng xī niú rì yòng guǒ ěr. shòu xiāng shí yǔ shí rén shí, shèng xián jiē è zhī. yòu diào yù rén yì, rì xū gōng yì. yǐ guāng lù yǒu xiàn zhī cái, chōng rén shòu wú yì zhī fèi, shū wèi fú jīng. qǐ fǎn qí rén, què qí wù, báo qí shǎng, míng zhōng guó shèng rén bù guì yì wù zhī yì." bù nà. nǎi cóng lǐ guān yán, rú hóng zhì sā mǎ ér hǎn lì yì zhī. èr shí èr nián xié tiān fāng zhū guó gòng mǎ jí fāng wù, míng nián hái zhì gān zhōu. huì yí běi zéi rù kòu, zǒng bīng guān yáng xìn lìng gòng shǐ jiǔ shí yú rén wǎng yù, sǐ zhě jiǔ rén. dì wén, chǐ xìn zhí, mìng yǒu sī guān liǎn guī qí sàng. èr shí qī nián sān shí sān nián bìng rù gòng. qí gòng wù yǒu shān hú hǔ pò jīn gāng zuàn huā cí qì suǒ fú sā hā lá zhàng líng yáng jiǎo xī gǒu pí shě liè sūn pí tiě jiǎo pí zhī shǔ.
五年冬,复以二物来贡。既颁赐,其使臣言,长途跋涉,费至二万二千余金,请加赐。御史张禄言:“华夷异方,人物异性,留人养畜,不惟违物,抑且拂人。况养狮日用二羊,养西牛日用果饵。兽相食与食人食,圣贤皆恶之。又调御人役,日需供亿。以光禄有限之财,充人兽无益之费,殊为拂经。乞返其人,却其物,薄其赏,明中国圣人不贵异物之意。”不纳。乃从礼官言,如弘治撒马儿罕例益之。二十二年偕天方诸国贡马及方物,明年还至甘州。会迤北贼入寇,总兵官杨信令贡使九十余人往御,死者九人。帝闻,褫信职,命有司棺敛归其丧。二十七年、三十三年并入贡。其贡物有珊瑚、琥珀、金刚钻、花瓷器、锁服、撒哈剌帐、羚羊角、西狗皮、舍列狲皮、铁角皮之属。