chéng zǔ yī
◎成祖一
chéng zǔ qǐ tiān hóng dào gāo míng zhào yùn shèng wǔ shén gōng chún rén zhì xiào wén huáng dì huì dì, tài zǔ dì sì zǐ yě. mǔ xiào cí gāo huáng hòu. hóng wǔ sān nián, fēng yàn wáng. shí sān nián, zhī fān běi píng. wáng mào qí wěi, měi zī rán. zhì yǒng yǒu dà lüè, néng tuī chéng rèn rén. èr shí sān nián, tóng jìn wáng tǎo nǎi ér bù huā. jìn wáng qiè bù gǎn jìn, wáng bèi dào qū yí dōu shān, huò qí quán bù ér hái, tài zǔ dà xǐ, shì hòu lǚ shuài zhū jiàng chū zhēng, bìng lìng wáng jié zhì yán biān shì mǎ, wáng wēi míng dà zhèn.
成祖启天弘道高明肇运圣武神功纯仁至孝文皇帝讳棣,太祖第四子也。母孝慈高皇后。洪武三年,封燕王。十三年,之藩北平。王貌奇伟,美髭髯。智勇有大略,能推诚任人。二十三年,同晋王讨乃儿不花。晋王怯不敢进,王倍道趋迤都山,获其全部而还,太祖大喜,是后屡帅诸将出征,并令王节制沿边士马,王威名大振。
sān shí yī nián rùn wǔ yuè, tài zǔ bēng, huáng tài sūn jí wèi, yí zhào zhū wáng lín guó zhōng, wú dé zhì jīng shī. wáng zì běi píng rù bēn sāng, wén zhào nǎi zhǐ. shí ān wáng yǐ zūn shǔ yōng zhòng bīng, duō bù fǎ. dì nà qí tài huáng zǐ chéng móu, yù yīn shì yǐ cì xuē chú zhī. dàn yàn wáng qiáng, wèi fā, nǎi xiān fèi zhōu wáng sù, yù yǐ qiān yǐn yàn. yú shì gào jié sì qǐ, xiāng dài qí mín jiē yǐ zuì fèi. wáng nèi zì wēi, yáng kuáng chēng jí. tài zi chéng mì quàn dì chú wáng, dì wèi jué.
三十一年闰五月,太祖崩,皇太孙即位,遗诏诸王临国中,毋得至京师。王自北平入奔丧,闻诏乃止。时谙王以尊属拥重兵,多不法。帝纳齐泰、黄子澄谋,欲因事以次削除之。惮燕王强,未发,乃先废周王橚,欲以牵引燕。于是告讦四起,湘、代、齐、岷皆以罪废。王内自危,佯狂称疾。泰、子澄密劝帝除王,帝未决。
jiàn wén yuán nián xià liù yuè, yān shān bǎi hù ní liàng gào biàn, dǎi guān xiào yú liàng zhōu duó děng fú zhū. xià zhào ràng wáng, bìng qiǎn zhōng guān dǎi wáng fǔ dǎi, wáng suì chēng jí dǔ. dōu zhǐ huī shǐ xiè guì bù zhèng shǐ zhāng bǐng yǐ bīng shǒu wáng gōng. wáng mì yǔ sēng dào yǎn móu, lìng zhǐ huī zhāng yù zhū néng qián nà yǒng shì bā bǎi rén rù fǔ shǒu wèi.
建文元年夏六月,燕山百户倪谅告变,逮官校于谅、周铎等伏诛。下诏让王,并遣中官逮王府傣,王遂称疾笃。都指挥使谢贵、布政使张昺以兵守王宫。王密与僧道衍谋,令指挥张玉、朱能潜纳勇士八百人入府守卫。
qiū qī yuè guǐ yǒu, nì zhuàng shì duān lǐ mén, dài guì, bǐng rù, shā zhī, suì duó jiǔ mén. shàng shū tiān zǐ zhǐ tài zi chéng wèi jiān chén, bìng yuán zǔ xùn" cháo wú zhèng chén, nèi yǒu jiān è, zé qīn wáng xùn bīng dài mìng, tiān zǐ mì zhào zhū wáng tǒng lǐng zhèn bīng tǎo píng zhī". shū jì fā, suì jǔ bīng. zì shǔ guān shǔ, chēng qí shī yuē" jìng nán". bá jū yōng guān, pò huái lái, zhí sòng zhōng, qǔ mì yún, kè zūn huà, jiàng yǒng píng. èr xún zhòng zhì shù wàn.
秋七月癸酉,匿壮士端礼门,绐贵,昺入,杀之,遂夺九门。上书天子指泰、子澄为奸臣,并援《祖训》“朝无正臣,内有奸恶,则亲王训兵待命,天子密诏诸王统领镇兵讨平之”。书既发,遂举兵。自署官属,称其师曰“靖难”。拔居庸关,破怀来,执宋忠,取密云,克遵化,降永平。二旬众至数万。
bā yuè, tiān zǐ yǐ gěng bǐng wén wèi dà jiàng jūn, shuài shī zhì tǎo. jǐ yǒu, shī zhì zhēn dìng, qián fēng dǐ xióng xiàn. rén zǐ, wáng yè dù bái gōu hé, wéi xióng, bá qí chéng, tú zhī. jiǎ yín, dōu zhǐ huī pān zhōng yáng sōng zì mào zhōu lái yuán, fú bīng qín zhī, suì jù mào zhōu, hái zhù bái gōu. dà jiàng jūn bù xiào zhāng bǎo lái jiàng, yán dà jiàng jūn jūn sān shí wàn, xiān zhì zhě shí sān wàn, bàn yíng hū tuó hé nán, bàn yíng hé běi. wáng jù yǔ běi jūn zhàn, nán jūn qiě chéng zhī yě, nǎi zòng bǎo guī, bǐ yáng yán wáng shuài bīng qiě zhì, yòu qí jūn jǐn běi dù hé. rén xū, wáng zhì zhēn dìng, yǔ zhāng yù tán yuān děng jiā jī bǐng wén jūn, dà pò zhī, huò qí fù jiāng lǐ jiān níng zhōng jí dū du gù chéng děng, zhǎn shǒu sān wàn jí. jìn wéi zhēn dìng, èr rì bù xià, nǎi yǐn qù. tiān zǐ wén bǐng wén bài, qiǎn cáo guó gōng lǐ jǐng lóng dài lǐng qí jūn. jiǔ yuè wù chén, jiāng yīn hóu wú gāo yǐ liáo dōng bīng wéi yǒng píng. wù yín, jǐng lóng hé bīng wǔ shí wàn, jìn yíng hé jiān. wáng yǔ zhū jiàng yuē:" jǐng lóng sè lì ér zhōng něi, wén wǒ zài bì bù gǎn jù lái, bù ruò wǎng yuán yǒng píng yǐ zhì qí shī. wú gāo qiè bù rèn zhàn, wǒ zhì bì zǒu, rán hòu huán jī jǐng lóng. jiān chéng zài qián, dà jūn zài hòu, bì chéng qín yǐ." bǐng xū, yàn shī yuán yǒng píng. rén chén, wú gāo wén wáng zhì, guǒ zǒu, zhuī jī bài zhè. suì běi qū dà níng.
八月,天子以耿炳文为大将军,帅师致讨。己酉,师至真定,前锋抵雄县。壬子,王夜渡白沟河,围雄,拔其城,屠之。甲寅,都指挥潘忠、杨松自鄚州来援,伏兵擒之,遂据鄚州,还驻白沟。大将军部校张保来降,言大将军军三十万,先至者十三万,半营滹沱河南,半营河北。王惧与北军战,南军且乘之也,乃纵保归,俾扬言王帅兵且至,诱其军尽北渡河。壬戌,王至真定,与张玉、谭渊等夹击炳文军,大破之,获其副将李坚、甯忠及都督顾成等,斩首三万级。进围真定,二日不下,乃引去。天子闻炳文败,遣曹国公李景隆代领其军。九月戊辰,江阴侯吴高以辽东兵围永平。戊寅,景隆合兵五十万,进营河间。王语诸将曰:“景隆色厉而中馁,闻我在必不敢遽来,不若往援永平以致其师。吴高怯不任战,我至必走,然后还击景隆。坚城在前,大军在后,必成擒矣。”丙戌,燕师援永平。壬辰,吴高闻王至,果走,追击败这。遂北趋大宁。
dōng shí yuè rén yín, yǐ jì rù qí chéng. jū qī rì, xié níng wáng quán, bá dà níng zhī zhòng jí duǒ yán sān wèi zú jù nán. yǐ mǎo, zhì huì zhōu. shǐ lì wǔ jūn, zhāng yù jiāng zhōng jūn, zhèng hēng hé shòu fù zhī, zhū néng jiāng zuǒ jūn, zhū róng lǐ jùn fù zhī, lǐ bīn jiāng yòu jūn, xú lǐ mèng shàn fù zhī xú zhōng jiāng qián jūn, chén wén wú dá fù zhī fáng kuān jiāng hòu jūn, hé yǔn zhōng máo zhěng fù zhī. dīng sì, rù sōng tíng guān. jǐng lóng wén wáng zhēng dà níng, guǒ yǐn jūn wéi běi píng, zhù lěi jiǔ mén, shì zǐ jiān shǒu bù zhàn. shí yī yuè gēng wǔ, wáng cì gū shān. luó qí hái bào yuē bái hé liú sī bù kě dù. wáng dǎo yú shén, zhì zé bīng hé, nǎi jì shī. jǐng lóng qiǎn dū du chén huī zhēn dí, dào zuǒ, chū wáng jūn hòu. wáng fēn jūn huán jī zhī, huī zhòng zhēng dù hé, bīng hū jiě, nì sǐ wú suàn. xīn wèi, yǔ jǐng lóng zhàn yú zhèng cūn bà. wáng yǐ jīng qí xiān pò qí qī yíng, zhū jiàng jì zhì, jǐng lóng dà bài, bēn hái. yǐ hài, fù shàng shū zì sù. shí èr yuè, jǐng lóng diào bīng dé zhōu, qī yǐ míng nián chūn dà jǔ. wáng nǎi móu qīn dà tóng, yuē:" gōng dà tóng, bǐ bì fù jiù, dà tóng kǔ hán, nán jūn cuì ruò, qiě bù zhàn pí yǐ." gēng shēn, jiàng guǎng chāng.
冬十月壬寅,以计入其城。居七日,挟宁王权,拔大宁之众及朵颜三卫卒俱南。乙卯,至会州。始立五军,张玉将中军,郑亨、何寿副之,朱能将左军,朱荣、李浚副之,李彬将右军,徐理、孟善副之;徐忠将前军,陈文、吴达副之;房宽将后军,和允中、毛整副之。丁巳,入松亭关。景隆闻王征大宁,果引军围北平,筑垒九门,世子坚守不战。十一月庚午,王次孤山。逻骑还报曰白河流澌不可渡。王祷于神,至则冰合,乃济师。景隆遣都督陈晖侦敌,道左,出王军后。王分军还击之,晖众争渡河,冰忽解,溺死无算。辛未,与景隆战于郑村坝。王以精骑先破其七营,诸将继至,景隆大败,奔还。乙亥,复上书自诉。十二月,景隆调兵德州,期以明年春大举。王乃谋侵大同,曰:“攻大同,彼必赴救,大同苦寒,南军脆弱,且不战疲矣。”庚申,降广昌。
èr nián chūn zhēng yuè bǐng yín, kè wèi zhōu. èr yuè guǐ chǒu, zhì dà tóng. jǐng lóng guǒ yóu zǐ jīng guān lái yuán. wáng yǐ xuán jūn jū yōng, jǐng lóng bīng duō dòng něi sǐ zhě, bú jiàn dí ér hái.
二年春正月丙寅,克蔚州。二月癸丑,至大同。景隆果由紫荆关来援。王已旋军居庸,景隆兵多冻馁死者,不见敌而还。
xià sì yuè, jǐng lóng jìn bīng hé jiān, yǔ guō yīng wú jié píng ān qī huì bái gōu hé. yǐ mǎo, wáng yíng sū jiā qiáo. jǐ wèi, yù píng ān bīng hé cè. wáng yǐ bǎi qí qián, yáng què, yòu ān zhèn dòng, chéng zhī, ān bài zǒu. suì báo jǐng lóng jūn, zhàn bù lì. míng shōu jūn, wáng yǐ sān qí diàn, yè mí shī dào, xià mǎ fú dì shì hé liú, nǎi biàn dōng xī, dù hé qù. gēng shēn, fù zhàn. jǐng lóng héng zhèn shù shí lǐ, pò yàn hòu jūn. wáng zì shuài jīng qí héng jī zhī, zhǎn qú néng fù zǐ. lìng qiū fú chōng zhōng jiān, bù dé rù. wáng dàng qí zuǒ, jǐng lóng bīng nǎi rào chū wáng hòu, dà zhàn liáng jiǔ, fēi shǐ yǔ zhù. wáng sān yì mǎ, shǐ jǐn huī jiàn, jiàn zhé zǒu dēng dī, yáng yǐn biān ruò zhāo hòu jì zhě. jǐng lóng yí yǒu fú, bù gǎn qián, gāo xù jiù zhì, nǎi jiě. shí nán jūn yì jí, yàn jiàng shì jiē shī sè. wáng fèn rán yuē:" wú bù jìn, dí bù tuì, yǒu zhàn ěr." nǎi fù yǐ jìng zú tū chū qí bèi, jiā gōng zhī. huì xuàn fēng qǐ, zhé jǐng lóng qí, wáng chéng fēng zòng huǒ fèn jī, zhǎn shǒu shù wàn nì sǐ zhě shí yú wàn rén. guō yīng kuì ér xī, jǐng lóng kuì ér nán, jǐn sàng qí suǒ cì xǐ shū fǔ yuè, zǒu dé zhōu. wǔ yuè guǐ yǒu, wáng rù dé zhōu, jǐng lóng zǒu jǐ nán. gēng chén, gōng jǐ nán, bài jǐng lóng jūn chéng xià. tiě xuàn shèng yōng jiān shǒu, bù kè.
夏四月,景隆进兵河间,与郭英、吴杰、平安期会白沟河。乙卯,王营苏家桥。己未,遇平安兵河侧。王以百骑前,佯却,诱安阵动,乘之,安败走。遂薄景隆军,战不利。暝收军,王以三骑殿,夜迷失道,下马伏地视河流,乃辨东西,渡河去。庚申,复战。景隆横阵数十里,破燕后军。王自帅精骑横击之,斩瞿能父子。令丘福冲中坚,不得入。王荡其左,景隆兵乃绕出王后,大战良久,飞矢雨注。王三易马,矢尽挥剑,剑折走登堤,佯引鞭若招后继者。景隆疑有伏,不敢前,高煦救至,乃解。时南军益集,燕将士皆失色。王奋然曰:“吾不进,敌不退,有战耳。”乃复以劲卒突出其背,夹攻之。会旋风起,折景隆旗,王乘风纵火奋击,斩首数万溺死者十余万人。郭英溃而西,景隆溃而南,尽丧其所赐玺书斧钺,走德州。五月癸酉,王入德州,景隆走济南。庚辰,攻济南,败景隆军城下。铁铉、盛庸坚守,不克。
qiū bā yuè wù shēn, jiě wéi hái běi píng. jiǔ yuè, shèng yōng dài lǐ jǐng lóng jiāng, fù qǔ dé zhōu, yǔ wú jié píng ān xú kǎi xiāng jǐ jiǎo, yǐ kùn běi píng. shí xú kǎi fāng chéng cāng zhōu, wáng yáng chū bīng gōng liáo dōng, zhì tōng zhōu, xún hé ér nán, dù zhí gū, zhòu yè jiān xíng.
秋八月戊申,解围还北平。九月,盛庸代李景隆将,复取德州,与吴杰、平安、徐凯相掎角,以困北平。时徐凯方城沧州,王佯出兵攻辽东,至通州,循河而南,渡直沽,昼夜兼行。
dōng shí yuè wù wǔ, xí zhí xú kǎi, pò qí chéng, yè kēng jiàng zú sān qiān rén. suì dù hé guò dé zhōu. shèng yōng qiǎn bīng lái xí, jī bài zhī. shí yī yuè rén shēn, zhì lín qīng. shí èr yuè dīng yǒu, xí pò shèng yōng jiāng sūn lín yú huá kǒu. yǐ mǎo, jí yōng zhàn yú dōng chāng, yōng yǐ huǒ qì jìn nǔ jiān wáng bīng. huì píng ān jūn zhì, hé wéi shù zhòng, wáng dà bài, kuì wéi yǐ miǎn, wáng shù wàn rén, zhāng yù zhàn sǐ.
冬十月戊午,袭执徐凯,破其城,夜坑降卒三千人。遂渡河过德州。盛庸遣兵来袭,击败之。十一月壬申,至临清。十二月丁酉,袭破盛庸将孙霖于滑口。乙卯,及庸战于东昌,庸以火器劲弩歼王兵。会平安军至,合围数重,王大败,溃围以免,亡数万人,张玉战死。
sān nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, bài wú jié píng ān yú wēi xiàn, yòu bài zhī yú shēn zhōu, suì hái běi píng. èr yuè yǐ sì, fù shuài shī nán xià. sān yuè xīn sì, yǔ shèng yōng yù yú jiā hé, tán yuān zhàn sǐ. zhū néng zhāng wǔ shū sǐ dòu, yōng jūn shǎo què. huì rì mù, gè liǎn bīng rù yíng. wáng yǐ shí yú qí bī yōng yíng yě sù, jí míng qǐ shì, yǐ zài wéi zhōng. nǎi cóng róng yǐn mǎ, míng jiǎo chuān yíng ér qù. zhū jiàng yǐ tiān zǐ yǒu zhào, wú shǐ fù shā shū fù míng, cāng cù xiāng gù è yí, bù gǎn fā yī shǐ. shì rì fù zhàn, zì chén zhì wèi, liǎng jūn xiāng shèng fù, dōng běi fēng hū qǐ, chén āi bì tiān, yàn bīng dà hū, chéng fēng zòng jī, yōng dà bài. zǒu dé zhōu. wú jié píng ān zì zhēn dìng yǐn jūn yǔ yōng huì, wèi zhì bā shí lǐ, wén bài yǐn hái. wáng yǐ jì yòu zhī, jié ān chū bīng xí wáng. rùn yuè wù xū, yù yú gǎo chéng. jǐ hài, yǔ zhàn, dà fēng bá mù, jié ān bài zǒu, zhuī zhì zhēn dìng chéng xià. guǐ chǒu, zhì dà míng, wén qí tài huáng zǐ chéng yǐ bà, shàng shū qǐng zhào hái wú jié píng ān shèng yōng bīng. tiān zǐ shǐ dà lǐ shǎo qīng xuē yán lái bào, yù wáng shì jiǎ, wáng bù fèng zhào.
三年春正月辛酉,败吴杰、平安于威县,又败之于深州,遂还北平。二月乙巳,复帅师南下。三月辛巳,与盛庸遇于夹河,谭渊战死。朱能、张武殊死斗,庸军少却。会日暮,各敛兵入营。王以十余骑逼庸营野宿,及明起视,已在围中。乃从容引马,鸣角穿营而去。诸将以天子有诏,毋使负杀叔父名,仓卒相顾愕贻,不敢发一矢。是日复战,自辰至未,两军相胜负,东北风忽起,尘埃蔽天,燕兵大呼,乘风纵击,庸大败。走德州。吴杰、平安自真定引军与庸会,未至八十里,闻败引还。王以计诱之,杰、安出兵袭王。闰月戊戌,遇于藁城。己亥,与战,大风拔木,杰、安败走,追至真定城下。癸丑,至大名,闻齐泰、黄子澄已罢,上书请召还吴杰、平安、盛庸兵。天子使大理少卿薛岩来报,谕王释甲,王不奉诏。
xià wǔ yuè, jié ān yōng fēn bīng duàn yàn xiǎng dào, wáng qiǎn zhǐ huī wǔ shèng shàng shū, jí qí gù. tiān zǐ nù, xià shèng yù. wáng suì qiǎn lǐ yuǎn lüè pèi xiàn, fén liáng zhōu wàn jì.
夏五月,杰、安、庸分兵断燕饷道,王遣指挥武胜上书,诘其故。天子怒,下胜狱。王遂遣李远略沛县,焚粮舟万计。
qiū qī yuè jǐ chǒu, lüè zhāng dé. bǐng shēn, jiàng lín xiàn. píng ān chéng xū dǎo běi píng, wáng qiǎn liú jiāng yíng zhàn, ān bài zǒu. fáng zhāo tún yì zhōu xī shuǐ zhài, gōng bǎo dìng, wáng yǐn bīng wéi zhī.
秋七月己丑,掠彰德。丙申,降林县。平安乘虚捣北平,王遣刘江迎战,安败走。房昭屯易州西水寨,攻保定,王引兵围之。
dōng shí yuè dīng sì, dōu zhǐ huī huā yīng yuán zhāo, bài zhī é méi shān xià, zhǎn shǒu wàn jí, zhāo qì zhài zǒu. jǐ mǎo, hái běi píng. shí yī yuè yǐ sì, wáng zì wéi wén jì nán běi zhèn wáng jiàng shì. dàng shì shí, wáng chēng bīng sān nián yǐ. qīn zhàn zhèn, mào shǐ shí, yǐ shēn xiān shì zú, cháng chéng shèng zhú běi, rán yì lǚ bīn yú wēi. suǒ kè chéng yì, bīng qù xuán fù wèi cháo tíng shǒu, jǐn jù yǒu běi píng bǎo dìng yǒng píng sān fǔ ér yǐ. wú hé, zhōng guān bèi chù zhě lái bēn, jù yán jīng shī kōng xū kě qǔ zhuàng. wáng nǎi kǎi rán yuē:" pín nián yòng bīng, hé shí yǐ píng? yào dāng lín jiāng yī jué, bù fù fǎn gù yǐ." shí èr yuè bǐng yín, fù chū shī.
冬十月丁巳,都指挥花英援昭,败之峨眉山下,斩首万级,昭弃寨走。己卯,还北平。十一月乙巳,王自为文祭南北阵亡将士。当是时,王称兵三年矣。亲战阵,冒矢石,以身先士卒,常乘胜逐北,然亦屡濒于危。所克城邑,兵去旋复为朝廷守,仅据有北平、保定、永平三府而已。无何,中官被黜者来奔,具言京师空虚可取状。王乃慨然曰:“频年用兵,何时已平?要当临江一决,不复返顾矣。”十二月丙寅,复出师。
sì nián chūn zhēng yuè yǐ wèi, yóu guǎn táo dù hé. guǐ chǒu, xùn xú zhōu. sān yuè rén chén, píng ān yǐ sì wàn qí niè wáng jūn, wáng shè fú féi hé, dà bài zhī. bǐng wǔ, qiǎn tán qīng duàn xú zhōu xiǎng dào, hái zhì dà diàn, wèi tiě xuàn jūn suǒ wéi. wáng yǐn bīng chí yuán, qīng tū wéi chū, hé jī bài zhī.
四年春正月乙未,由馆陶渡河。癸丑,徇徐州。三月壬辰,平安以四万骑蹑王军,王设伏淝河,大败之。丙午,遣谭清断徐州饷道,还至大店,为铁铉军所围。王引兵驰援,清突围出,合击败之。
xià sì yuè bǐng yín, wáng yíng xiǎo hé, wèi qiáo yǐ jì, píng ān qū zhēng qiáo, chén wén zhàn sǐ. píng ān jūn qiáo nán, wáng jūn qiáo běi, xiāng chí shù rì. píng ān zhuǎn zhàn, yù wáng yú běi bǎn, wáng jǐ wèi ān shuò suǒ jí. fān qí wáng qí yuè rù zhèn, yē wáng yì qù. wáng yuē:" nán jūn jī, gèng yī èr rì xiǎng zhì, cù wèi yì pò." nǎi lìng qiān yú rén shǒu qiáo, yè bàn dù hé ér nán, rào chū ān jūn hòu. bǐ dàn, ān shǐ jué, shì xú huī zǔ lái huì. jiǎ xū, dà zhàn qí méi shān xià. shí yàn lián shī dà jiàng, huái shì shèng shǔ zhēng shī, zhū jiàng qǐng xiū jūn xiǎo hé dōng, jiù mài guān xìn. wáng yuē:" jīn dí chí jiǔ jī pí, zhē qí xiǎng dào, kě yǐ zuò kùn, nài hé běi dù xiè jiàng shì xīn." nǎi xià lìng yù dù hé zhě zuǒ, zhū jiàng zhēng qū zuǒ. wáng nù yuē:" rèn gōng děng suǒ zhī." nǎi wú gǎn fù yán. dīng chǒu, hé fú děng yíng líng bì, yàn zhē qí xiǎng dào, píng ān fèn bīng liù wàn rén hù zhī. jǐ mǎo, wáng shuài jīng ruì héng jī. duàn qí jūn wèi èr. hé fú kōng bì lái yuán, wáng jūn shǎo què, gāo xù fú bīng qǐ, fú bài zǒu. xīn sì, jìn báo qí lěi, pò zhī, shēng qín píng ān chén huī děng sān shí qī rén, hé fú zǒu miǎn. wǔ yuè jǐ chǒu, xià sì zhōu, yè zǔ líng, cì fù lǎo niú jiǔ. xīn mǎo, shèng yōng è huái nán àn, zhū néng qiū fú qián jì xí zǒu zhī, suì kè xū yí.
夏四月丙寅,王营小河,为桥以济,平安趋争桥,陈文战死。平安军桥南,王军桥北,相持数日。平安转战,遇王于北坂,王几为安槊所及。番骑王骐跃入阵,掖王逸去。王曰:“南军饥,更一二日饷至,猝未易破。”乃令千余人守桥,夜半渡河而南,绕出安军后。比旦,安始觉,适徐辉祖来会。甲戌,大战齐眉山下。时燕连失大将,淮士盛暑蒸湿,诸将请休军小河东,就麦观衅。王曰:“今敌持久饥疲,遮其饷道,可以坐困,奈何北渡懈将士心。”乃下令欲渡河者左,诸将争趋左。王怒曰:“任公等所之。”乃无敢复言。丁丑,何福等营灵璧,燕遮其饷道,平安分兵六万人护之。己卯,王帅精锐横击。断其军为二。何福空壁来援,王军少却,高煦伏兵起,福败走。辛巳,进薄其垒,破之,生擒平安、陈晖等三十七人,何福走免。五月己丑,下泗州,谒祖陵,赐父老牛酒。辛卯,盛庸扼淮南岸,朱能、丘福潜济袭走之,遂克盱贻。
guǐ sì, wáng jí zhū jiàng yì suǒ xiàng, huò yán yí qǔ fèng yáng, huò yán xiān qǔ huái ān. wáng yuē:" fèng yáng lóu lǔ wán, huái ān duō jī sù, gōng zhī wèi yì xià. bù ruò chéng shèng zhí qū yáng zhōu, zhǐ yí zhēn, zé huái fèng zì zhèn. wǒ yào bīng jiāng shàng, jīng shī gū wēi, bì yǒu nèi biàn." zhū jiàng jiē yuē shàn. jǐ hài, xùn yáng zhōu, zhù jūn jiāng běi. tiān zǐ qiǎn qìng chéng jùn zhǔ zhì jūn zhōng, xǔ gē dì yǐ hé, bù tīng. liù yuè guǐ chǒu, jiāng fáng dū du qiān shì chén xuān yǐ zhōu shī pàn, fù yú wáng. jiǎ yín, jì dà jiāng. yǐ mǎo, zì guā zhōu dù, shèng yōng yǐ hǎi sōu yíng zhàn, bài jī. wù wǔ, xià zhèn jiāng. gēng shēn, cì lóng tán. xīn yǒu, tiān zǐ fù qiǎn dà chén yì gē dì, zhū wáng jì zhì, jiē bù tīng. yǐ chǒu, zhì jīn chuān mén, gǔ wáng huì lǐ jǐng lóng děng kāi mén nà wáng, dū chéng suì xiàn. shì rì, wáng fēn mìng zhū jiàng shǒu chéng jí huáng chéng, hái zhù lóng jiāng, xià lìng fǔ ān jūn mín. dà suǒ qí tài huáng zǐ chéng fāng xiào rú děng wǔ shí yú rén, bǎng qí xìng míng yuē jiān chén. bǐng yín, zhū wáng qún chén shàng biǎo quàn jìn. jǐ sì, wáng yè xiào líng. qún chén bèi fǎ jià, fèng bǎo xǐ, yíng hū wàn suì. wáng shēng niǎn, yì fèng tiān diàn jí huáng dì wèi. fù zhōu wáng sù qí wáng fú jué. rén shēn, zàng jiàn wén huáng dì. dīng chǒu, shā qí tài huáng zǐ chéng fāng xiào rú, bìng yí qí zú. zuò jiān dǎng sǐ zhě shén zhòng. wù yín, qiān xìng zōng xiào kāng huáng dì zhǔ yú líng yuán, réng chēng yì wén tài zǐ.
癸巳,王集诸将议所向,或言宜取凤阳,或言先取淮安。王曰:“凤阳楼橹完,淮安多积粟,攻之未易下。不若乘胜直趋扬州,指仪真,则淮、凤自震。我耀兵江上,京师孤危,必有内变。”诸将皆曰善。己亥,徇扬州,驻军江北。天子遣庆成郡主至军中,许割地以和,不听。六月癸丑,江防都督佥事陈瑄以舟师叛,附于王。甲寅,祭大江。乙卯,自瓜州渡,盛庸以海艘迎战,败绩。戊午,下镇江。庚申,次龙潭。辛酉,天子复遣大臣议割地,诸王继至,皆不听。乙丑,至金川门,谷王橞、李景隆等开门纳王,都城遂陷。是日,王分命诸将守城及皇城,还驻龙江,下令抚安军民。大索齐泰、黄子澄、方孝孺等五十余人,榜其姓名曰奸臣。丙寅,诸王群臣上表劝进。己巳,王谒孝陵。群臣备法驾,奉宝玺,迎呼万岁。王升辇,诣奉天殿即皇帝位。复周王橚、齐王榑爵。壬申,葬建文皇帝。丁丑,杀齐泰、黄子澄、方孝孺,并夷其族。坐奸党死者甚众。戊寅,迁兴宗孝康皇帝主于陵园,仍称懿文太子。
qiū qī yuè rén wǔ shuò, dà sì tiān dì yú nán jiāo, fèng tài zǔ pèi. zhào:" jīn nián yǐ hóng wǔ sān shí wǔ nián wèi jì, míng nián wèi yǒng lè yuán nián. jiàn wén zhōng gēng gǎi chéng fǎ, yī fù jiù zhì. shān dōng běi píng hé nán bèi bīng zhōu xiàn, fù yáo yì sān nián, wèi bèi bīng zhě yǔ fèng yáng huái ān xú chú yáng sān zhōu juān zū yī nián, yú tiān xià zhōu xiàn xī juān jīn nián tián zū zhī bàn." guǐ wèi, zhào qián běi píng àn chá shǐ chén yīng wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, jǐn fù jiàn wén cháo fèi chì zhě guān. jiǎ shēn, fù guān zhì. guǐ sì, gǎi fēng wú wáng yǔn tēng guǎng zé wáng, héng zhǔ yǔn jiān huái ēn wáng, xú wáng yǔn xī fū huì wáng, suí mǔ fēi lǚ shì jū yì wén tài zǐ líng yuán. guǐ mǎo, jiāng yīn hóu wú gāo dū hé nán shǎn xī bīng bèi, fǔ ān jūn mín. jiǎ chén, shàng shū yán zhèn zhí wáng dùn, fǔ yǐn xuē zhèng yán děng xún shì shān xī shān dōng hé nán shǎn xī.
秋七月壬午朔,大祀天地于南郊,奉太祖配。诏:“今年以洪武三十五年为纪,明年为永乐元年。建文中更改成法,一复旧制。山东、北平、河南被兵州县,复徭役三年,未被兵者与凤阳、淮安、徐、滁、扬三州蠲租一年,馀天下州县悉蠲今年田租之半。”癸未,召前北平按察使陈瑛为左副都御史,尽复建文朝废斥者官。甲申,复官制。癸巳,改封吴王允熥广泽王,衡主允熞怀恩王,徐王允熙敷惠王,随母妃吕氏居懿文太子陵园。癸卯,江阴侯吴高督河南、陕西兵备,抚安军民。甲辰,尚书严震直、王钝,府尹薛正言等巡视山西、山东、河南、陕西。
bā yuè rén zǐ, shì dú jiě jìn biān xiū huáng huái rù zhí wén yuān gé. xún mìng shì dú hú guǎng, xiū zhuàn yáng róng, biān xiū yáng shì qí, jiǎn tǎo jīn yòu zī gù yǎn tóng rù zhí, bìng yù jī wù. zhí bīng bù shàng shū tiě xuàn zhì, bù qū, shā zhī. zuǒ jūn dū du liú zhēn zhèn liáo dōng. dīng sì, fēn qiǎn yù shǐ chá tiān xià lì bì. wù wǔ, dū du hé fú wèi zhēng lǔ jiāng jūn, zhèn níng xià, jié zhì shǎn xī xíng dū sī. dū du tóng zhī hán guān liàn bīng jiāng xī, jié zhì guǎng dōng fú jiàn. jiǎ zǐ, xī píng hóu mù chéng zhèn yún nán. jiǔ yuè jiǎ shēn, lùn jìng nán gōng, fēng qiū fú qí guó gōng, zhū néng chéng guó gōng, zhāng wǔ děng hóu zhě shí sān rén, xú xiáng děng bó zhě shí yī rén. lùn āi fù gōng, fēng fù mǎ dū wèi wáng níng wèi hóu, rú cháng chén xuān jí dū du tóng zhī wáng zuǒ jiē wèi bó. jiǎ wǔ, dìng gōng chén sǐ zuì jiǎn lù lì. yǐ wèi, xǐ shān xī mín wú tián zhě shí běi píng, cì zhī chāo, fù wǔ nián, hán guān wèi zhēng nán jiāng jūn, zhèn guǎng xī.
八月壬子,侍读解缙、编修黄淮入直文渊阁。寻命侍读胡广,修撰杨荣,编修杨士奇,检讨金幼孜、故俨同入直,并预机务。执兵部尚书铁铉至,不屈,杀之。左军都督刘真镇辽东。丁巳,分遣御史察天下利弊。戊午,都督何福为征虏将军,镇宁夏,节制陕西行都司。都督同知韩观练兵江西,节制广东、福建。甲子,西平侯沐晟镇云南。九月甲申,论靖难功,封丘福淇国公,朱能成国公,张武等侯者十三人,徐祥等伯者十一人。论欸附功,封驸马都尉王宁为侯,茹瑺、陈瑄及都督同知王佐皆为伯。甲午,定功臣死罪减禄例。乙未,徙山西民无田者实北平,赐之钞,复五年,韩观为征南将军,镇广西。
dōng shí yuè dīng sì, mìng běi píng zhōu xiàn qì guān bì jìng nán bīng zhě zhū níng děng èr bǎi yī shí jiǔ rén rù sù miǎn sǐ, shù xìng zhōu. jǐ wèi, xiū tài zǔ shí lù. bǐng yín, zhèn yuǎn hóu gù chéng zhèn guì zhōu. rén shēn, xǐ fēng gǔ wáng huì yú cháng shā. jiǎ xū, zhào cóng zhēng jiàng shì lüè mín jiān zǐ nǚ zhě hái qí jiā. shí yī yuè rén chén, lì fēi xú shì wèi huáng hòu. fèi guǎng zé wáng yǔn tēng huái ēn wáng yǔn jiān wèi shù rén. shí èr yuè guǐ chǒu, juān bèi bīng zhōu xiàn míng nián xià shuì.
冬十月丁巳,命北平州县弃官避靖难兵者朱宁等二百一十九人入粟免死,戍兴州。己未,脩《太祖实录》。丙寅,镇远侯顾成镇贵州。壬申,徙封谷王橞于长沙。甲戌,诏从征将士掠民间子女者还其家。十一月壬辰,立妃徐氏为皇后。废广泽王允熥、怀恩王允熞为庶人。十二月癸丑,蠲被兵州县明年夏税。