lú hóng chūn fàn jùn dǒng jī wáng jiù xué děng lǐ mào guì lǐ yí zhōu hóng yuè pān shì zǎo luò yú rén mǎ jīng lún lín xī chūn lín péi liú gāng dài shì héng cáo xué chéng zǐ zhèng rú guō shí wēng xiàn xiáng xú dà xiāng
盧洪春(范俊 董基 王就學等) 李懋檜 李沂(周弘禴 潘士藻)雒於仁 馬經綸(林熙春 林培) 劉綱 戴士衡 曹學程(子正儒 郭實)翁憲祥 徐大相
lú hóng chūn, zì sī rén, dōng yáng rén. fù zhòng diàn, guǎng xī bù zhèng shǐ. hóng chūn jǔ wàn lì wǔ nián jìn shì, shòu jīng dé zhī xiàn, zhuó lǐ bù cí jì zhǔ shì. shí sì nián shí yuè, dì jiǔ bù shì cháo, hóng chūn shàng shū yuē: bì xià zì jiǔ yuè wàng hòu, lián rì miǎn cháo, qián rì yòu zhào tóu xuàn tǐ xū, zàn bà cháo jiǎng. shí xiǎng tài miào, qiǎn guān gōng dài, qiě yún fēi gǎn tōu yì, kǒng fú chéng lǐ. chén yú pěng dú, jīng huáng yù tì. fū lǐ mò zhòng yú jì, ér jí mò shén yú xū. bì xià chūn qiū dǐng shèng, zhū zhèng jiē fēi suǒ yí yǒu. bù yí yǒu ér yǒu zhī, shàng shāng shèng mǔ zhī xīn, xià hài chén mín zhī tīng, ér yòu yīn yǐ fèi zǔ zōng dà diǎn, chén bù zhī bì xià hé yǐ zì ān yě. yì chén suǒ wén, gèng yǒu yì zhě. xiān èr shí liù rì chuán zhǐ miǎn cháo, jí wén rén yán jí jí, wèi bì xià shì mǎ shāng é, gù yǐn jí zì huì. guǒ rú rén yán, zé yǐ yī shí chí chěng zhī lè, ér mèi zhōu shēn zhī fáng, qí wèi huàn yóu qiǎn. tǎng rú shèng yù, zé yǐ mù qián rèn xí zhī yú, ér wàng bǎo shēn zhī shù, qí wèi huàn gēng shēn. ruò nǎi wèi shèng dé zhī lèi, zé jūn yān ér yǐ. qiě bì xià wú wèi shēn jū jiǔ zhòng, wài tíng mò zhī. tiān zǐ qǐ jū, qǐ yǒu jì rán wú wén yú rén zhě? rán mò gǎn zhí yán yǐ dǎo bì xià, zé jiāng shùn zhī yì duō, ér ài jìng zhī xīn báo yě. bì xià píng rì yù sòng yú bì duō xǐ, yù jiàn zhèng bì duō nù, yī shè gōng wéi, yán qiǎn lì zhì, shú kěn chù huì, yǐ dǎo bù cè zhī huò zāi? qún chén rú shì, fēi zhǔ shàng fú yě. yuàn bì xià yǐ zōng shè wèi zhòng, wú wù jiǎo tuō yǐ zī yí. lì zhì cǐ xīn, shèn jiā fáng jiǎn. wù yǐ shēn gōng yàn xián yǒu suǒ zì zòng, wù yǐ zuǒ yòu jìn xí yǒu suǒ jiǎ jiè, chì gōng jiàn xíng, míng shì tiān xià, yǐ zhāng lǜ dù, zé tiān xià wàn shì, jiāng mù yì wú qióng. jiào fū xié shù yòng shù, wén guò shì fēi, jǐ yǐ lóng gǔ tiān xià zhī ěr mù zhě, xiāng qù hé rú zāi! shū rù, dì zhèn nù. chuán yù nèi gé bǎi yú yán, jí míng jǐn jí qiǎn guān zhī gù. yǐ hóng chūn bèi wàng, mìng nǐ zhǐ zhì zuì. gé chén nǐ duó guān, réng lùn jiù. dì bù cóng, tíng zhàng liù shí, chì wèi mín. zhū gěi shì zhōng shēn jiù, wǔ zhǐ, qiè ràng. zhū yù shǐ shū jì zhī, dì nù, duó fèng yǒu chà. hóng chūn suì fèi yú jiā, jiǔ zhī zú. guāng zōng sì wèi, zèng tài pú shǎo qīng.
盧洪春,字思仁,東陽人。父仲佃,廣西布政使。洪春舉萬曆五年進士,授旌德知縣,擢禮部祠祭主事。十四年十月,帝久不視朝,洪春上疏曰:「陛下自九月望後,連日免朝,前日又詔頭眩體虛,暫罷朝講。時享太廟,遣官恭代,且雲『非敢偷逸,恐弗成禮』。臣愚捧讀,驚惶欲涕。夫禮莫重於祭,而疾莫甚於虛。陛下春秋鼎盛,諸症皆非所宜有。不宜有而有之,上傷聖母之心,下駭臣民之聽,而又因以廢祖宗大典,臣不知陛下何以自安也。抑臣所聞,更有異者。先二十六日傳旨免朝,即聞人言籍籍,謂陛下試馬傷額,故引疾自諱。果如人言,則以一時馳騁之樂,而昧周身之防,其為患猶淺。倘如聖諭,則以目前衽席之娛,而忘保身之術,其為患更深。若乃為聖德之累,則均焉而已。且陛下毋謂身居九重,外廷莫知。天子起居,豈有寂然無聞於人者?然莫敢直言以導陛下,則將順之意多,而愛敬之心薄也。陛下平日遇頌諛必多喜,遇諫諍必多怒,一涉宮闈,嚴譴立至,孰肯觸諱,以蹈不測之禍哉?群臣如是,非主上福也。願陛下以宗社為重,毋務矯托以滋疑。力制此心,慎加防檢。勿以深宮燕閒有所恣縱,勿以左右近習有所假借,飭躬踐行,明示天下,以章律度,則天下萬世,將慕義無窮。較夫挾數用術,文過飾非,幾以聾瞽天下之耳目者,相去何如哉!」疏入,帝震怒。傳諭內閣百餘言,極明謹疾遣官之故。以洪春悖妄,命擬旨治罪。閣臣擬奪官,仍論救。帝不從,廷杖六十,斥為民。諸給事中申救,忤旨,切讓。諸御史疏繼之,帝怒,奪俸有差。洪春遂廢於家,久之卒。光宗嗣位,贈太僕少卿。
yù shǐ fàn jùn cháng chén shí zhèng. dì fāng jí, jiàn jùn shū zhōng fáng rén yù yǔ, chì zhī. zhǔ shì dǒng jī yǐ jiàn nèi cāo zhé guān. qí hòu yuán wài láng wáng jiù xué yīn jiàn dì tuō jí bù sòng zǐ gōng, xún bà qù. jiē yǔ hóng chūn shū xiāng lèi.
御史范俊嘗陳時政。帝方疾,見俊疏中「防人慾」語,斥之。主事董基以諫內操謫官。其後員外郎王就學因諫帝託疾不送梓宮,尋罷去。皆與洪春疏相類。
fàn jùn, zì guó shì, gāo ān rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. wèi yì wū zhī xiàn, zhēng shòu yù shǐ. shí èr nián zhēng yuè, chén shí zhèng shí shì, yǔ jiē qiē zhì, ér zhōng yán rén yù yí fáng, lì yǐ mí màn qū niè wèi jiè. xiān shì, cí níng gōng zāi, gěi shì zhōng zōu yuán biāo shū chén liù shì, wǔ dì yì. jí dì gòu wēi jí, dà chén fāng wèn ān, ér jùn shū shì rù. dì huì yuē: xiàng wèi zuì yuán biāo, zhì jùn fù ěr, dāng zhòng chéng zhī. shēn shí xíng děng nǐ juān zhì. dì yóu nù, jiāng gè yǔ zhàng. shì yè dà léi yǔ, míng rì cháo mén wài shuǐ sān chǐ yú. dì nù shǎo jì, shí xíng děng yì lì jiù, nǎi chì wèi mín. míng nián, gěi shì zhōng zhāng wéi xīn qǐng tuī yòng qiǎn zhé zhū chén, zhào xǔ liàng yí, wéi jùn bù xù. gěi shì zhōng sūn shì zhēn yù shǐ fāng wàn shān děng yán jùn bù yí dú yí, zuò duó fèng. zì shì lǚ jiàn bù qǐ, lǐ jū shù shí nián zú. tiān qǐ chū, fù guān, zèng guāng lù shǎo qīng.
范俊,字國士,高安人。萬曆五年進士。為義烏知縣,征授御史。十二年正月,陳時政十事,語皆切至,而中言「人慾宜防,力以靡曼麴櫱為戒」。先是,慈寧宮災,給事中鄒元標疏陳六事,忤帝意。及帝遘微疾,大臣方問安,而俊疏適入。帝恚曰:「向未罪元標,致俊復爾,當重懲之。」申時行等擬鐫秩。帝猶怒,將各予杖。是夜大雷雨,明日朝門外水三尺余。帝怒少霽,時行等亦力救,乃斥為民。明年,給事中張維新請推用譴謫諸臣,詔許量移,惟俊不敘。給事中孫世禎、御史方萬山等言俊不宜獨遺,坐奪俸。自是屢薦不起,里居數十年卒。天啟初,復官,贈光祿少卿。
dǒng jī, zì cháo xióng, yē xiàn rén. wàn lì bā nián jìn shì. shòu xíng bù zhǔ shì. shí èr nián, dì jí nèi shù sān qiān rén, shòu yǐ gē jiǎ, cāo yú nèi tíng. shàng shū zhāng xué yán jiàn, bù nà. jī kàng shū yuē: nèi tíng qīng yán dì, wú gù jù sān qiān zhī zhòng, qīng yǐ xiōng qì cháng shì, qiè wèi bì xià wēi zhī. bì xià yǐ wèi xíng xìng shān líng, yǒu cǐ sān qiān rén kě wú kǒng hū? bù zhī cǐ jiē wú dāng shí yòng. shè yù jiàn zú jìn qí, lì jiàn pī mǐ, chē jià bù kě shì yǐ qīng chū yě. fū cǐ sān qiān rén ān jū měi shí, jīn lì róu mí, yī dàn shǐ zhí ruì yī jiān, méng hán fàn shǔ, chén wén qǐng zhě jìng rì yǎn liàn, zhōng hé bīn sǐ zhě shù rén, ruò bèi wèi yǒu bù yuàn zhě. jù sān qiān xù yuàn zhī rén yú zhǒu yè, wēi wú yú cǐ zhě. qiě zì nèi cāo yǐ lái, shǎng lài yǐ èr wàn jīn. zhǎng cǐ bù yǐ, ān yǒu dān jié? yǒu yòng zhī cái, mí zhī wú yòng zhī dì, chéng kě xī yě. shū rù, wǔ zhǐ, mìng biǎn èr zhì, diào biān fāng. jiǔ qīng gěi shì yù shǐ jiāo zhāng lùn jiù, qiě qǐng nà jī yán, bù tīng. jìng zhé jī wàn quán dū sī dōu shì. míng nián, bīng kē gěi shì zhōng wáng zhì xiáng yán: zǔ zōng fǎ, fēi sù wèi shì bù dé chí cùn bīng. jīn shòu qún bù chěng lì qì, chū rù jìn mén, huò bù xì. dà xué shì shēn shí xíng yì yǔ sī lǐ jiān yuē: cǐ shì xì jìn tíng, zhū rén huàn jiǎ zhí gē, wèi míng ér rù. shè jiān rén cuàn qí zhōng, yī dàn huǎn jí, wài tíng bù dé wén, sù wèi bù jí bèi, cǐ gōng děng bō fū huàn yě. zhōng guān sǒng rán, chéng jiān lì yán. dì nǎi liú zhì xiáng shū, jí rì bà zhī. huì zhé jiàng guān jiē liàng yí, jī yì qiān nán jīng lǐ bù zhǔ shì, zhōng nán jīng dà lǐ qīng. zhì xiáng, xīn zhōu rén. lóng qìng wǔ nián jìn shì. lì guān yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ shùn tiān.
董基,字巢雄,掖縣人。萬曆八年進士。授刑部主事。十二年,帝集內豎三千人,授以戈甲,操於內廷。尚書張學顏諫,不納。基抗疏曰:「內廷清嚴地,無故聚三千之眾,輕以兇器嘗試,竊為陛下危之。陛下以為行幸山陵,有此三千人可無恐乎?不知此皆無當實用。設遇健卒勁騎,立見披靡,車駕不可恃以輕出也。夫此三千人安居美食,筋力柔靡,一旦使執銳衣堅,蒙寒犯暑,臣聞頃者竟日演練,中曷瀕死者數人,若輩未有不怨者。聚三千蓄怨之人於肘腋,危無逾此者。且自內操以來,賞賚已二萬金。長此不已,安有殫竭?有用之財,糜之無用之地,誠可惜也。」疏入,忤旨,命貶二秩,調邊方。九卿、給事、御史交章論救,且請納基言,不聽。竟謫基萬全都司都事。明年,兵科給事中王致祥言:「祖宗法,非宿衛士不得持寸兵。今授群不逞利器,出入禁門,禍不細。」大學士申時行亦語司禮監曰:「此事系禁廷,諸人擐甲執戈,未明而入。設奸人竄其中,一旦緩急,外廷不得聞,宿衛不及備,此公等剝膚患也。」中官悚然,乘間力言。帝乃留致祥疏,即日罷之。會謫降官皆量移,基亦遷南京禮部主事,終南京大理卿。致祥,忻州人。隆慶五年進士。歷官右僉都御史,巡撫順天。
wáng jiù xué, zì suǒ jìng, wǔ jìn rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. shòu hù bù zhǔ shì. sān wáng bìng fēng yì qǐ, cháo lùn dà huā. jiù xué, wáng xī jué mén rén yě, xié tóng nián shēng qián yǔn yuán wǎng guī zhī, wèi liú tì. huì shù jí shì lǐ téng fāng tóu xī jué shū, yǔ jiù xué yǔ xiāng lèi. xī jué wù, bìng fēng zhào dé qǐn. jiù xué gǎi lǐ bù, jìn yuán wài láng, xún diào lì bù. èr shí sì nián, xiào ān chén tài hòu zǐ gōng fā yǐn, dì dí mǔ yě, dāng sòng mén wài, yǐ yǒu jí, qiǎn guān dài xíng. lì bù shì láng sūn jì gāo yán zhī, dì nù, dǐ qí shū yú dì. jiù xué kàng shū yuē: rén zǐ yú qīn wéi sòng sǐ wèi dà shì. jīn nǎi jìn yī pān sòng, zhì shèng xiào bù zhōng. qǐ dú yǒu guāi gǔ lǐ, jí shèng xīn qǐ néng zì ān. yú cǐ ér bù yòng qí qíng, wū hū yòng qí qíng? yú cǐ ér kě rěn, wū hū bù kě rěn? kǒng nán yǐ xuān zhū zhào yù, shū zhū jiǎn cè, chuán shì tiān xià wàn shì yě. shū zòu, bù xǐng. yú èr nián, zhào zhēn bié lì bù zhū láng, chì jiù xué wèi mín. xún zú yú jiā.
王就學,字所敬,武進人。萬曆十四年進士。授戶部主事。三王並封議起,朝論大嘩。就學,王錫爵門人也,偕同年生錢允元往規之,為流涕。會庶吉士李騰芳投錫爵書,與就學語相類。錫爵悟,並封詔得寢。就學改禮部,進員外郎,尋調吏部。二十四年,孝安陳太后梓宮發引,帝嫡母也,當送門外,以有疾,遣官代行。吏部侍郎孫繼皋言之,帝怒,抵其疏於地。就學抗疏曰:「人子於親惟送死為大事。今乃靳一攀送,致聖孝不終。豈獨有乖古禮,即聖心豈能自安。於此而不用其情,烏乎用其情?於此而可忍,烏乎不可忍?恐難以宣諸詔諭,書諸簡冊,傳示天下萬世也。」疏奏,不省。逾二年,詔甄別吏部諸郎,斥就學為民。尋卒於家。
jì gāo kàng shū wèi jǐ, gěi shì zhōng liú dào hēng hé wén xuǎn yuán wài láng cài mèng lín wěn quán zhèng, bìng jí jì gāo. qǐ bà, bù bào. jí sān diàn zāi, dà chén zì chén, jiē wèi liú, dú jì gāo zhì shì qù. zú, zèng lǐ bù shàng shū. jì gāo, zì yǐ dé, wú xī rén. wàn lì èr nián jìn shì dì yī.
繼皋抗疏未幾,給事中劉道亨劾文選員外郎蔡夢麟紊銓政,並及繼皋。乞罷,不報。及三殿災,大臣自陳,皆慰留,獨繼皋致仕去。卒,贈禮部尚書。繼皋,字以德,無錫人。萬曆二年進士第一。
lǐ mào guì, zì kè cāng, ān xī rén. wàn lì bā nián jìn shì. chú lù ān zhī zhōu, rù wèi xíng bù yuán wài láng. shí sì nián sān yuè, dì fāng yōu hàn, mìng suǒ sī tiáo shàng pián yí. mào guì jí bù láng liú fù chū děng zhēng yán huáng guì fēi jí gōng fēi cè fēng shì, zhāng yī rì bìng shàng. dì nù, yù jiā zhòng qiǎn, yán zhě yóu bù yǐ. gé chén qǐng dì zhào zhū cáo jiàn yán zhǐ jí suǒ sī zhí zhǎng, qiě bù dé zhuān dá, yǐ wèi jiě dì yì. jū shù rì, dì yì jì wēi, zhū shū jiē liú zhōng. ér mào guì shū yòu yǒu bǎo shèng gōng jié nèi gōng yù jìn xí kāi yán lù yì juān zhèn shèn xíng fá zhòng jǔ cì xiàn tián zhì qī shì, yì qǐn bù xíng.
李懋檜,字克蒼,安溪人。萬曆八年進士。除六安知州,入為刑部員外郎。十四年三月,帝方憂旱,命所司條上便宜。懋檜及部郎劉復初等爭言皇貴妃及恭妃冊封事,章一日並上。帝怒,欲加重譴,言者猶不已。閣臣請帝詔諸曹建言止及所司職掌,且不得專達,以慰解帝意。居數日,帝亦霽威,諸疏皆留中。而懋檜疏又有保聖躬、節內供、御近習、開言路、議蠲振、慎刑罰、重舉刺、限田制七事,亦寢不行。
míng nián, gěi shì zhōng shào shù yīn lùn chéng yì bó liú shì yán, cì jí jiàn yán zhū chén. mào guì shàng yán: shù yīn shì yán tiáo zòu, bō jí yán zhě, yù gài jué zhī. fáng rén zhī kǒu, shén yú fáng chuān, shù qǐ bù wén sī yǔ zāi? jīn tiān xià mín qióng cái dān, suǒ zài jī jǐn, shān shǎn hé nán, fù zi pǐ lí, jiāng pū mǎn dào, jí kǔ wēi jí zhī zhuàng, gài yǒu zhèng xiá suǒ bù néng tú zhě, bì xià bù dé wén qiě jiàn yě. ěr zhě léi jī rì tán, xīng zhuì rú dòu, tiān biàn shì jǐng yú shàng jī niǎn zhī jiān, zi shā fù, pū shā zhǔ, rén qíng guāi lí yú xià. shù yǐ wèi hǎi nèi jǐn wú kě yán yǐ hū? fū zài tíng zhī chén, qí wèi yán guān zhě shí jǐn èr sān. yán guān bù bì jiē zhì, bù wèi yán guān zhě bù bì jiē yú. wú lùn wǎng shì, jí rú ěr suì féng bǎo zhāng jū zhèng jiāo tōng luàn zhèng, qí lián zhāng bǎo liú, sòng gōng xǔ dé, ruò chén sān mó céng shì chǔ zhě, bìng chū tái yuán, ér qǐng jiàn yǐn jū zhàng zhé yǐ qù zhě, fēi shù liáo zé xīn jìn shū shēng yě. guǒ ruò shù yán, tiān xià xìng wú shì zé kě, tuō yǒu bù yú zhī biàn, bì xià hé cóng ér zhī? shù fù yǐ táng shàng guān jìn zhǐ sī shǔ wèi dé jì, fú dǔ dà míng lǜ, bǎi gōng jì yì zhī rén, ruò yǒu kě yán zhī shì, zhí zhì yù qián zòu wén, dàn yǒu zǔ è zhě zhǎn. dà míng huì diǎn jí huáng zǔ wò bēi yì lǚ yán zhī. bǎi gōng jì yì zhī rén, yǒu yán shàng bù gǎn zǔ, kuàng zhū sī bǎi zhí shì hū? shù yán yī chū, zhì shì jiě tǐ, shàn yán rì yōng, zhǔ shàng bù dé wén qí guò, qún xià wú suǒ xiàn qí zhōng, huò tiān xià bì zì shù shǐ. bì xià bì yù zhòng bǎi guān yuè zhí zhī jìn, bù ruò yán yán guān shī zhí zhī fá. dāng yán bù yán, zuò yǐ fù jūn wù guó zhī zuì. qīng zé jì guò, zhòng zé chǐ guān. kē dào dāng qiān, yī shì qí zhāng zòu duō guǎ dé shī wèi diàn zuì, zé yán guān wú bù zhí yán, shù guān wú shì kě yán, chū wèi zhī jìn wú yōng, tài píng zhī xiào zì zhì yǐ.
明年,給事中邵庶因論誠意伯劉世延,刺及建言諸臣。懋檜上言:「庶因世延條奏,波及言者,欲概絕之。『防人之口,甚於防川』,庶豈不聞斯語哉?今天下民窮財殫,所在饑饉,山、陝、河南,婦子仳離,僵仆滿道,疾苦危急之狀,蓋有鄭俠所不能圖者,陛下不得聞且見也。邇者雷擊日壇,星墜如斗,天變示儆於上;畿輦之間,子殺父,仆殺主,人情乖離於下。庶以為海內盡無可言已乎?夫在廷之臣,其為言官者十僅二三。言官不必皆智,不為言官者不必皆愚。無論往事,即如邇歲馮保、張居正交通亂政,其連章保留,頌功詡德,若陳三謨、曾士楚者,並出台垣,而請劍引裾杖謫以去者,非庶僚則新進書生也。果若庶言,天下幸無事則可,脫有不虞之變,陛下何從而知?庶復以堂上官禁止司屬為得計,伏睹《大明律》,百工技藝之人,若有可言之事,直至御前奏聞,但有阻遏者斬。《大明會典》及皇祖《臥碑》亦屢言之。百工技藝之人,有言尚不敢阻,況諸司百執事乎?庶言一出,志士解體,善言日壅,主上不得聞其過,群下無所獻其忠,禍天下必自庶始。陛下必欲重百官越職之禁,不若嚴言官失職之罰。當言不言,坐以負君誤國之罪。輕則記過,重則褫官。科道當遷,一視其章奏多寡得失為殿最,則言官無不直言,庶官無事可言,出位之禁無庸,太平之效自致矣。」
dì zé qí gū míng, mìng biǎn yī zhì. kē dào hé jiù, bù yǔn. shù xié tóng liè hú shí lín méi guó lóu guō xiǎn zhōng fù jiāo zhāng lùn hé, nǎi zài jiàng yī zhì, wèi hú guǎng àn chá sī jīng lì. lì lǐ bù zhǔ shì, yǐ yōu guī, lǚ jiàn bù qǐ. jiā jū èr shí nián, shǐ qǐ gù guān. jìn nán jīng bīng bù láng zhōng. tiān qǐ chū, zhōng tài pú shǎo qīng.
帝責其沽名,命貶一秩。科道合救,不允。庶偕同列胡時麟、梅國樓、郭顯忠復交章論劾,乃再降一秩,為湖廣按察司經歷。歷禮部主事,以憂歸,屢薦不起。家居二十年,始起故官。進南京兵部郎中。天啟初,終太僕少卿。
lǐ yí, zì jǐng lǔ, jiā yú rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. gǎi shù jí shì. shí liù nián dōng, shòu lì kē gěi shì zhōng. zhōng guān zhāng jīng zhǎng dōng chǎng, héng sì wú dàn. yù shǐ hé chū guāng hé jīng sǐ zuì bā, bìng jí qí dǎng jǐn yī dū du liú shǒu yǒu xù bān xíng shàng zhì. shàng zhì lùn sǐ, shǒu yǒu chú míng, jīng bèi qiè ràng, ér rèn zhí rú gù. yù shǐ mǎ xiàng gān fù hé jīng, dǐ zhí zhèng shén lì, dì xià xiàng gān zhào yù. dà xué shì shēn shí xíng děng lì jiù, qiě fēng hái yù pī, bù bào. xǔ guó wáng xī jué fù gè shēn jiù, nǎi qǐn qián mìng, ér jīng jìng bù zuì. wài yì wèi jīng yǐ jīn bǎo xiàn dì huò miǎn. yí bài guān fǔ yī yuè, shàng shū yuē: bì xià wǎng nián zuì féng bǎo, jìn rì zhú sòng kūn, jīng è bǎi bǎo ér wàn kūn, nài hé dú rú rěn bù qù? ruò wèi qí shì fèng duō nián, zé huài fǎ yì duō nián wèi tòng jiā shěng gǎi, yóu zú gòng shì, zé wèi wén kě xún hǔ láng shǐ shǒu mén hù yě. liú chuán jīng guǎng xiàn jīn bǎo, duō fāng qǐng qǐ, bì xià yóu yù, wèi rěn duàn jué. zhōng wài chén mín, chū wèi kěn xìn, yǐ wèi bì xià fù yǒu sì hǎi, qǐ ài jīn bǎo wēi rú léi tíng, qǐ xùn qǐng qǐ. jí jiàn míng zhǐ xǔ jīng cè lì gòng shì, wài yì jí jí, suì wèi wèi zhēn. kuī sǔn shèng dé, fū qǐ qiǎn shén! qiě jīng jiān móu jì suì, ér guó jiā zhī huò jiāng cóng cǐ shǐ, chén suǒ dà jù yě. shì rì, gěi shì zhōng táng yáo qīn yì jù shū jiàn. dì dú shǒu yí shū, zhèn nù, wèi yí yù wèi féng bǎo zhāng jū zhèng bào chóu, lì xià zhào yù yán jū. shí xíng děng qǐ yòu, bù cóng. yàn shàng, zhào tíng zhàng liù shí, chì wèi mín. yù pī zhì gé, shí xíng děng yù liú yù pī, zhōng shǐ bù kě, chí qù. dì tè qiǎn sī lǐ zhāng chéng chū jiān zhàng. shí xíng děng shàng shū, jù yì huì jí mén hòu jìn zhǐ. dì yán: yí zhì tān lì bù yán, ér dú wèi zhèn tān, bàng wū jūn fù, zuì bù kě yòu. jìng zhàng zhī. tài cháng qīng lǐ shàng zhì gěi shì zhōng xuē sān cái děng kàng zhāng lùn jiù, jù bù bào. guó xī jué yǐ yán bù jiàn yòng, yǐn zuì qǐ guī. xī jué yán: tíng zhàng fēi zhèng xíng, zǔ zōng suī jiān yī xíng zhī, yì wèi yǒu zhào yù tíng zhàng bìng jiā yú yī rén zhě. gù shì, wéi zī zéi dà nì zé yǒu dǎ wèn zhī zhǐ, jīn qǐ kě jiā zhī yán guān. dì yōu zhào wèi liú xī jué, zú bù tīng qí yán.
李沂,字景魯,嘉魚人。萬曆十四年進士。改庶吉士。十六年冬,授吏科給事中。中官張鯨掌東廠,橫肆無憚。御史何出光劾鯨死罪八,並及其黨錦衣都督劉守有、序班邢尚智。尚智論死,守有除名,鯨被切讓,而任職如故。御史馬象乾復劾鯨,詆執政甚力,帝下象乾詔獄。大學士申時行等力救,且封還御批,不報。許國、王錫爵復各申救,乃寢前命,而鯨竟不罪。外議謂鯨以金寶獻帝獲免。沂拜官甫一月,上疏曰:「陛下往年罪馮保,近日逐宋坤,鯨惡百保而萬坤,奈何獨濡忍不去?若謂其侍奉多年,則壞法亦多年;謂痛加省改,猶足供事,則未聞可馴虎狼使守門戶也。流傳鯨廣獻金寶,多方請乞,陛下猶豫,未忍斷決。中外臣民,初未肯信,以為陛下富有四海,豈愛金寶;威如雷霆,豈徇請乞。及見明旨許鯨策勵供事,外議藉藉,遂謂為真。虧損聖德,夫豈淺甚!且鯨奸謀既遂,而國家之禍將從此始,臣所大懼也。」是日,給事中唐堯欽亦具疏諫。帝獨手沂疏,震怒,謂沂欲為馮保、張居正報仇,立下詔獄嚴鞫。時行等乞宥,不從。讞上,詔廷杖六十,斥為民。御批至閣,時行等欲留御批,中使不可,持去。帝特遣司禮張誠出監杖。時行等上疏,俱詣會極門候進止。帝言:「沂置貪吏不言,而獨謂朕貪,謗誣君父,罪不可宥。」竟杖之。太常卿李尚智、給事中薛三才等抗章論救,俱不報。國、錫爵以言不見用,引罪乞歸。錫爵言:「廷杖非正刑,祖宗雖間一行之,亦未有詔獄、廷杖並加於一人者。故事,惟資賊大逆則有打問之旨,今豈可加之言官。」帝優詔慰留錫爵,卒不聽其言。
chū, féng bǎo huò zuì, shí jīng wèi zhī, gù dì yún rán. huò wèi jīng zuì bù zhì rú bǎo. zhāng chéng zhǎng sī lǐ, sù dé bǎo, shòu yì yán zhě fā zhī, shì mì mò néng míng yě. qí shí, zhōu hóng yuè pān shì zǎo jiē yǐ wǔ jīng dé zuì, ér yí huò wèi liè. jiā jū shí bā nián, wèi zhào ér zú. guāng zōng sì wèi, zèng guāng lù shǎo qīng.
初,馮保獲罪,實鯨為之,故帝云然。或謂鯨罪不至如保。張誠掌司禮,素德保,授意言者發之,事秘莫能明也。其時,周弘禴、潘士藻皆以忤鯨得罪,而沂禍為烈。家居十八年,未召而卒。光宗嗣位,贈光祿少卿。
hóng yuè, zì yuán fú, má chéng rén. tì tǎng fù qí, hǎo shè liè. jǔ wàn lì èr nián jìn shì, shòu hù bù zhǔ shì. jiàng wú wèi zhōu tóng zhī, qiān shùn tiān tōng pàn. shí sān nián chūn, shàng shū zhǐ chì cháo guì, yán: bīng bù shàng shū zhāng xué yán bèi lùn lǚ yǐ. bì xià yǐ xué yán gù, zhú yī gěi shì zhōng sān yù shǐ, cǐ rén xīn suǒ gòng fèn yě. xué yán jié zhāng jīng wèi xiōng dì, yán guān zhǐ lùn xué yán ér bù gǎn jí jīng, wèi qí shì ěr. ruò lǐ zhí zhī lùn féng bǎo, sì hū zhōng dǎng yǐ, shí zhāng hóng mén kè lè xīn shēng wèi móu zhǔ. qí xún àn shùn tiān, nà chāng wèi xiǎo qī, chāng kuáng gàn jì, zé shì hóng wèi nèi yuán yě. jīng hóng jì qiè bì xià quán, ér zhí yòu qiè sī lǐ shì, cǐ gōng lùn suǒ bù róng. zǔ xùn, dà xiǎo guān xǔ zhì yù qián yán shì. jīn lì kē dōu gěi shì zhōng qí shì chén nǎi qǐng jìn bù cáo jiàn yán. nǎng jū zhèng qiè quán, tái shěng qún sòng gōng dé, ér shǒu fā qí jiān zhě, gù zài ài mù chén sī xiào, bù cáo yán shì guǒ hé fù yú guó zāi? jū zhèng è yuán wài láng guǎn zhì dào zhī jiàn bái yě, yù shǐ gōng mào xián yīn wū yǐ lǎo jí è zhǔ shì zhào shì qīng zhī tiáo zòu yě, shàng shū wáng guó guāng suì gù yǐ wáng guān. lùn zhě qiè chǐ, wèi qí fù quán jiān ér qì zhí yán, zhǎng yōng bì zhī huò yě. jīn xué yán zhí jiāo fù jīng hóng, jīng gǎn qiè bǐng, shì chén qǐ bù wén? yǐ bù gǎn yán, nài hé fǎn yù rén bù yán hū? qián cǐ zhǎng lì yuán zhě zhōu bāng jié qín yào. dāng jū zhèng shí, yào zé gān xīn liè quǎn, bāng jié zé bǐ jī hán chán. jīn yào guān tài cháng, bāng jié guān tài pú yǐ, jiàn zhí wú bǔ, zuò zhì jīng qīng, shàng wèi tái shěng zú shì hū? ér nǎi jìn zhū chén yán shì yě. fū zhú yī rén zhī yán zhě qí zuì xiǎo, jìn zhū chén zhī yán zhě qí zuì dà. wǎng zhě yán sōng jí jū zhèng yóu bù gǎn míng lì cǐ jìn, hé shì chén wú jì dàn yī zhì cǐ zāi! qǐ fàng xué yán zhí guī lǐ, chū yào bāng jié yú wài, píng zhāng jīng shǐ xián jū, ér duó shì chén jiàn zhí, yán chì sī lǐ zhāng chéng děng zhǐ zhǎng nèi fǔ lǐ yí, wú gàn zhèng shì, tiān xià xìng shèn. dì nù, zhé dài zhōu pàn guān, zài qiān nán jīng bīng bù zhǔ shì.
弘禴,字元孚,麻城人。倜儻負奇,好射獵。舉萬曆二年進士,授戶部主事。降無為州同知,遷順天通判。十三年春,上疏指斥朝貴,言:「兵部尚書張學顏被論屢矣。陛下以學顏故,逐一給事中、三御史,此人心所共憤也。學顏結張鯨為兄弟,言官指論學顏而不敢及鯨,畏其勢耳。若李植之論馮保,似乎忠讜矣,實張宏門客樂新聲為謀主。其巡按順天,納娼為小妻,猖狂干紀,則恃宏為內援也。鯨、宏既竊陛下權,而植又竊司禮勢,此公論所不容。《祖訓》,大小官許至御前言事。今吏科都給事中齊世臣乃請禁部曹建言。曩居正竊權,台省群頌功德,而首發其奸者,顧在艾穆、沈思孝,部曹言事果何負於國哉?居正惡員外郎管志道之建白也,御史龔懋賢因誣以老疾;惡主事趙世卿之條奏也,尚書王國光遂錮以王官。論者切齒,為其附權奸而棄直言,長壅蔽之禍也。今學顏、植交附鯨、宏,鯨敢竊柄,世臣豈不聞?已不敢言,奈何反欲人不言乎?前此長吏垣者周邦傑、秦耀。當居正時,耀則甘心獵犬,邦傑則比跡寒蟬。今耀官太常,邦傑官太僕矣,諫職無補,坐陟京卿,尚謂台省足恃乎?而乃禁諸臣言事也。夫逐一人之言者其罪小,禁諸臣之言者其罪大。往者嚴嵩及居正猶不敢明立此禁,何世臣無忌憚一至此哉!乞放學顏、植歸里,出耀、邦傑於外,屏張鯨使閒居,而奪世臣諫職,嚴敕司禮張誠等止掌內府禮儀,毋干政事,天下幸甚。」帝怒,謫代州判官,再遷南京兵部主事。
shí qī nián, dì shǐ juàn qín, zhāng zòu duō liú zhōng bù xià. hóng yuè shū jiàn, qiě qǐng zǎo jiàn huáng chǔ, bù bào. xún zhào wèi shàng bǎo chéng. míng nián dōng, mìng jiān chá yù shǐ yuè shì níng xià biān wù. xún fǔ qiān dōu yù shǐ liáng wèn mèng xún chá yù shǐ zhōng huà mín, qǔ guān tǎng yín jiāo jì, hóng yuè shū fā zhī. zhào chǐ wèn mèng zhí, diào huà mín yú wài. hé dōng yǒu qín hàn èr bà, hóng yuè qǐng yǐ shí wèi zhī, jùn qú běi dá yuān yāng zhū hú, dà xìng shuǐ lì. hái cháo, yǐ jiāng cái jiàn bō chéng ēn tǔ wén xiù bō yún. míng nián, chéng ēn děng fǎn, zuò zhé chéng hǎi diǎn shǐ. tóu hé guī, zú yú jiā. tiān qǐ chū, yǐ cháng qǐng jiàn chǔ, zèng tài pú shǎo qīng.
十七年,帝始倦勤,章奏多留中不下。弘禴疏諫,且請早建皇儲,不報。尋召為尚寶丞。明年冬,命監察御史閱視寧夏邊務。巡撫僉都御史梁問孟、巡茶御史鍾化民,取官帑銀交際,弘禴疏發之。詔褫問孟職,調化民於外。河東有秦、漢二壩,弘禴請以石為之,浚渠北達鴛鴦諸湖,大興水利。還朝,以將材薦哱承恩、土文秀、哱雲。明年,承恩等反,坐謫澄海典史。投劾歸,卒於家。天啟初,以嘗請建儲,贈太僕少卿。
pān shì zǎo, zì qù huá, wù yuán rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. shòu wēn zhōu tuī guān. zhuó yù shǐ, xún shì běi chéng. cí níng gōng jìn shì hóu jìn zhōng niú chéng zhōng sī chū jìn chéng, xiá fù nǚ. luó zhě zhí zhī, wèi suǒ ōu, sù yú shì zǎo. sī dié sī lǐ jiān zhì zhī. dì huì yuē: dōng chǎng hé shì? nǎi zì wài tíng fā. zhàng liǎng yān, bì qí yī. jīng fāng zhǎng dōng chǎng, nù. huì huǒ zāi xiū shěng, shì zǎo yán: jīn tiān xià zhī huàn, mò dà yú jūn chén zhī yì bù tōng. yí fǎng zǔ zhì, jí jìn shí píng tái nuǎn gé zhào duì gù shì, miàn yì suǒ dāng shī bà. chè dà gōng yǐ qí fēng suì, juān zhī zào shāo zào yǐ zhāo jiǎn dé, miǎn jīn huā é wài zhēng yǐ zuǒ jūn shí. qiě shí zhào jiǎng dú zhū chén, wèn yǐ jīng shǐ. duì xián rén jūn zǐ zhī shí duō, zì néng yǐ jìng yì sì, yǐ yì duó yù. xiū shěng zhī shí, wú guò yú cǐ. jīng nǎi jī dì nù, zhé guǎng dōng bù zhèng sī zhào mó. kē dào jiāo zhāng lùn jiù, bù tīng. xún zhuó nán jīng lì bù zhǔ shì. zài qiān shàng bǎo qīng, zú guān.
潘士藻,字去華,婺源人。萬曆十一年進士。授溫州推官。擢御史,巡視北城。慈寧宮近侍侯進忠、牛承忠私出禁城,狎婦女。邏者執之,為所毆,訴於士藻。私牒司禮監治之。帝恚曰:「東廠何事?乃自外庭發。」杖兩閹,斃其一。鯨方掌東廠,怒。會火災修省,士藻言:「今天下之患,莫大於君臣之意不通。宜仿祖制,及近時平台暖閣召對故事,面議所當施罷。撤大工以俟豐歲,蠲織造、燒造以昭儉德,免金花額外征以佐軍食。且時召講讀諸臣,問以經史。對賢人君子之時多,自能以敬易肆,以義奪欲。修省之實,無過於此。」鯨乃激帝怒,謫廣東布政司照磨。科道交章論救,不聽。尋擢南京吏部主事。再遷尚寶卿,卒官。
luò yú rén, zì shǎo jīng, jīng yáng rén. fù zūn, lì kē dōu gěi shì zhōng. shén zōng chū jí wèi, féng bǎo qiè quán. dì yù diàn, bǎo zhé shì cè. zūn yán: bǎo yī shì cóng zhī pū, nǎi gǎn lì tiān zǐ bǎo zuò, wén wǔ qún gōng bài tiān zǐ xié, yì bài zhōng guān xié? qī bì xià yòu chōng, wú lǐ zhì cǐ! zūn nǎi dà xué shì gāo gǒng mén shēng. bǎo yí zūn shòu gǒng zhǐ, suì móu zhú gǒng. zūn shū liú zhōng. xún hé bīng bù shàng shū tán lún, yīn jiàn hǎi ruì. lì bù shàng shū yáng bó chēng lún cái, dǐ ruì yū zhì, shū suì qǐn. qǐng zhī, lún péi sì rì tán, hāi bù zhǐ. yù shǐ jǐng sōng hán bì xiǎn hé lún shuāi bìng. jū zhèng sù shàn lún, ér féng bǎo yù yuán shì wèi zūn zuì, yīn chuán zhǐ jié sōng bì xiǎn yù yòng hé rén dài lún, lìng huì zūn tuī jǔ, zūn děng huáng jù bù gǎn chéng. jù biǎn sān zhì, diào wài. zūn dé zhè jiāng bù zhèng sī zhào mó. bǎo bài, lǚ qiān guāng lù qīng. gǎi yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ sì chuān. bà guī, zú.
雒於仁,字少涇,涇陽人。父遵,吏科都給事中。神宗初即位,馮保竊權。帝御殿,保輒侍側。遵言:「保一侍從之仆,乃敢立天子寶座,文武群工拜天子邪,抑拜中官邪?欺陛下幼沖,無禮至此!」遵乃大學士高拱門生。保疑遵受拱指,遂謀逐拱。遵疏留中。尋劾兵部尚書譚綸,因薦海瑞。吏部尚書楊博稱綸才,詆瑞迂滯,疏遂寢。頃之,綸陪祀日壇,咳不止。御史景嵩、韓必顯劾綸衰病。居正素善綸,而馮保欲緣是為遵罪,因傳旨詰嵩、必顯欲用何人代綸,令會遵推舉,遵等惶懼不敢承。俱貶三秩,調外。遵得浙江布政司照磨。保敗,屢遷光祿卿。改右僉都御史,巡撫四川。罷歸,卒。
yú rén jǔ wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī féi xiāng qīng fēng èr xiàn, yǒu huì zhèng. shí qī nián, rù wèi dà lǐ sì píng shì. shū xiàn sì zhēn yǐ jiàn. qí lüè yuē:
於仁舉萬曆十一年進士。歷知肥鄉、清豐二縣,有惠政。十七年,入為大理寺評事。疏獻四箴以諫。其略曰:
chén bèi guān suì yú, jǐn cháo jiàn bì xià zhě sān. cǐ wài wéi wén shèng tǐ wéi hé, yī qiè chuán miǎn. jiāo sì miào xiǎng qiǎn guān dài xíng, zhèng shì bù qīn, jiǎng yán jiǔ chuò. chén zhī bì xià zhī jí, suǒ yǐ zhì zhī zhě yǒu yóu yě. chén wén shì jiǔ zé fǔ cháng, liàn sè zé fá xìng, tān cái zé sàng zhì, shàng qì zé qiāng shēng. bì xià bā zhēn zài yù, shāng zhuó shì dān, bo zhòu bù zú, jì yǐ zhǎng yè. cǐ qí bìng zài shì jiǔ yě. chǒng shí jùn yǐ qǐ xìng mén, nì zhèng fēi, mí yán bù tīng. zhōng móu bìn chì, chǔ wèi jiǔ xū. cǐ qí bìng zài liàn sè yě. chuán suǒ tǎng jīn, kuò qǔ bì bó. shèn qiě lüè wèn huàn guān, yǒu xiàn zé yǐ, wú zé qiǎn nù. lǐ yí zhī chuāng yí wèi píng, ér zhāng jīng zhī zī huì fù rù. cǐ qí bìng zài tān cái yě. jīn rì bǎng gōng nǚ, míng rì chì zhōng guān, zuì zhuàng wèi míng, lì bì zhàng xià. yòu sù yuàn cáng nù yú zhí chén, rú fàn jùn jiāng yīng lín sūn rú fǎ bèi, jiē yī qū bù shēn, cì huán wú rì. cǐ qí bìng zài shàng qì yě. sì zhě zhī bìng, jiāo rào shēn xīn, qǐ yào shí suǒ kě zhì? jīn bì xià chūn qiū dǐng shèng, yóu jīng nián bù cháo, guò cǐ yǐ wǎng, gèng dāng hé rú?
臣備官歲余,僅朝見陛下者三。此外惟聞聖體違和,一切傳免。郊祀廟享遣官代行,政事不親,講筵久輟。臣知陛下之疾,所以致之者有由也。臣聞嗜酒則腐腸,戀色則伐性,貪財則喪志,尚氣則戕生。陛下八珍在御,觴酌是耽,卜晝不足,繼以長夜。此其病在嗜酒也。寵「十俊」以啟幸門,溺鄭妃,靡言不聽。忠謀擯斥,儲位久虛。此其病在戀色也。傳索帑金,括取幣帛。甚且掠問宦官,有獻則已,無則譴怒。李沂之瘡痍未平,而張鯨之貲賄復入。此其病在貪財也。今日榜宮女,明日抶中官,罪狀未明,立斃杖下。又宿怨藏怒於直臣,如范俊、姜應麟、孫如法輩,皆一詘不申,賜環無日。此其病在尚氣也。四者之病,膠繞身心,豈藥石所可治?今陛下春秋鼎盛,猶經年不朝,過此以往,更當何如?
mèng kē yǒu qǔ yú fǎ jiā bì shì, jīn zōu yuán biāo qí rén yě. bì xià qì ér zhì zhī, chén yǒu yǐ dé qí gù yǐ. yuán biāo rù cháo, bì shǒu yán shèng gōng, cì jí zuǒ yòu. shì yǐ míng zhī qí xián, jì ér fú yòng. dú bù sī zhí chén bù lì yú bì xià, bù biàn yú zuǒ yòu, shēn yǒu lì yú zōng shè zāi! bì xià zhī nì cǐ sì zhě, bù yuē cāo shēng shā zhī quán, rén wèi zhī ér bù gǎn yán, zé yuē jū suì mì zhī dì, rén mò zhī ér bù néng yán. bù zhī gǔ zhōng yú gōng, shēng wén yú wài, yōu dú zhī zhōng, zhǐ shì suǒ jí. qiě bǎo lù quán qū zhī shì kě yǐ wēi quán jù zhī, ruò huái zhōng shǒu yì zhě, jí dǐng jù hé bì yān! chén jīn gǎn yǐ sì zhēn xiàn. ruò bì xià kěn yòng chén yán, jí lì zhū chén shēn, chén suī sǐ yóu shēng yě. wéi bì xià chuí chá.
孟軻有取於法家拂士,今鄒元標其人也。陛下棄而置之,臣有以得其故矣。元標入朝,必首言聖躬,次及左右。是以明知其賢,忌而弗用。獨不思直臣不利於陛下,不便於左右,深有利於宗社哉!陛下之溺此四者,不曰操生殺之權,人畏之而不敢言,則曰居邃密之地,人莫知而不能言。不知鼓鍾於宮,聲聞於外,幽獨之中,指視所集。且保祿全軀之士可以威權懼之,若懷忠守義者,即鼎鋸何避焉!臣今敢以四箴獻。若陛下肯用臣言,即立誅臣身,臣雖死猶生也。惟陛下垂察。
jiǔ zhēn yuē: dān bǐ qū niè, xīn xī bù chuò. xīn zhì nèi měng, wēi yí wài quē. shén yǔ shū dí, xià zhì xìng lóng. jìn yào bì xià, nóng xǔ wù chóng.
酒箴曰:耽彼麴櫱,昕夕不輟。心志內懵,威儀外缺。神禹疏狄,夏治興隆。進藥陛下,醲醑勿崇。
sè zhēn yuē: yàn bǐ yāo jī, qǐn xìng zài cè. qǐ chǒng nà wǔ, zhēng yán wù guó. chéng tāng bù ěr, xiǎng yǒu xiá shòu. jìn yào bì xià, nèi bì wù hòu.
色箴曰:艷彼妖姬,寢興在側。啟寵納侮,爭妍誤國。成湯不邇,享有遐壽。進藥陛下,內嬖勿厚。
cái zhēn yuē: jìng bǐ liú liáo, zī zhū bì jǐn. gōng tǎng chēng yíng, sī jiā xuán qìng. wǔ sàn lù tái, bā bǎi guī xīn. suí yáng bō lì, tiān mìng nán chén. jìn yào bì xià, huò huì wù qīn.
財箴曰:「競彼鏐鐐,錙銖必盡。公帑稱盈,私家懸罄。武散鹿台,八百歸心。隋煬剝利,天命難諶。進藥陛下,貨賄勿侵。
qì zhēn yuē: chěng bǐ fèn nù, zì suī rèn qíng. fǎ shàng cāo qiè, zhèng zhōu gōng píng. yú shùn wēn gōng, hé yǐ zhì xiáng. qín huáng bào lì, qún yuàn kǒng zhāng. jìn yào bì xià, jiù yuàn wù cáng.
氣箴曰:逞彼忿怒,恣睢任情。法尚操切,政盩公平。虞舜溫恭,和以致祥。秦皇暴戾,群怨孔彰。進藥陛下,舊怨勿藏。
shū rù, dì zhèn nù. huì suì mù, liú qí shū shí rì. suǒ yún shí jùn, gài shí xiǎo yān yě. míng nián zhēng dàn, zhào jiàn gé chén shēn shí xíng děng yú yù dé gōng, shǒu yú rén shū shòu zhī. dì zì biàn shén xī, jiāng zhì zhī zhòng diǎn. shí xíng děng wěi qū wèi jiě, jiàn dì yì bù kě huí, nǎi yuē: cǐ shū bù kě fā wài, kǒng wài rén xìn yǐ wèi zhēn. yuàn bì xià qū cì yōu róng, chén děng jí chuán yù sì qīng, lìng yú rén qù wèi kě yě. dì nǎi hàn zhī. jū shù rì, yú rén yǐn jí, suì chì wèi mín. jiǔ zhī zú. tiān qǐ chū, zèng guāng lù shǎo qīng.
疏入,帝震怒。會歲暮,留其疏十日。所云「十俊」,蓋十小閹也。明年正旦,召見閣臣申時行等於毓德宮,手於仁疏授之。帝自辨甚悉,將置之重典。時行等委曲慰解,見帝意不可回,乃曰:「此疏不可發外,恐外人信以為真。願陛下曲賜優容,臣等即傳諭寺卿,令於仁去位可也。」帝乃頷之。居數日,於仁引疾,遂斥為民。久之卒。天啟初,贈光祿少卿。
mǎ jīng lún, zì zhǔ yī, shùn tiān tōng zhōu rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. chú féi chéng zhī xiàn, rù wèi yù shǐ. èr shí sān nián dōng, bīng bù kǎo xuǎn jūn zhèng. dì wèi zhōng yǒu fù qiān hù zhě, bù yí shàn shǔ sì pǐn zhí. zé bù chén xùn sī, bīng kē bù jiū fā. jiàng wǔ xuǎn láng hán fàn dōu gěi shì zhōng wú wén zǐ zá zhí. juān yuán wài láng céng wěi fāng zhǔ shì jiāng zhōng xìn chéng xī chén chǔ chǎn gěi shì zhōng liú shì zhān sān zhì, diào jí biān. yǐ yù shǐ qū dà lún yú jià qiáng sī gěi shì zhōng zhāng tóng dé yán shì cháng wǔ zhǐ, yì juān sān zhì. ér wǔ chéng yù shǐ xià zhī chén zhū fèng xiáng tú qiáo qiān shí xié xíng yáng shù zhōng jí zhōng guān kè yòng jiā, bù chēng zhǐ, bìng zhé biān yuǎn diǎn shǐ. yòu yǐ kè yòng zī cái nì chóng xìn bó fèi jiǎ jīn jiā, xíng bù kǎo xùn wú shí, zhé láng zhōng xú wéi lián yú wài. yī shí yán zhǐ pín xià, qiě bù dé qiān hù zhǔ míng, jǔ cháo zhèn hài. shí dōng chǎng tài jiān zhāng chéng shī dì yì. chéng jiā nú jǐn yī fù qiān hù huò wén bǐng dāng qiān zhǐ huī qiān shì, bù chén xiān yǐ zòu qǐng, ér dì yù xún duān zuì yán guān, suì yòng shì wèi zuì. xuán yí nù liǎng jīng kē dào, yǐ wèi jiān mò, mìng zhǎng yìn zhě jǐn juān sān zhì. yú shì gěi shì zhōng gěng suí lóng zōu tíng yàn lí dào zhāo sūn yǔ hóu huáng yùn tài máo yī gōng, yù shǐ lǐ zōng yán gù jì míng péng kě lì qí cái wú lǐ jiā wáng yǒu gōng lǐ gù běn, nán jīng gěi shì zhōng wǔ wén huàn fèi bì xìng lú dà zhōng, yù shǐ liǔ zuǒ niè yīng kē lǐ wén xī děng shí jiǔ rén jù diào wài, liú zhě bìng tíng fèng yī nián. yòu lìng lì bù liè shàng zhí míng, zài bà yù shǐ féng cóng wú xuē jì mào wáng shèn dé yáo sān ràng sì rén. dà xué shì zhào zhì gāo chén yú bì shěn yī guàn jí jiǔ qīng gè shū zhēng, shàng shū shí xīng qǐng bà zhí yǐ kuān zhū chén, jiē bù nà. yú bì yòu tè shū shēn jiù. dì nù, mìng jiàng zhū rén zá zhí, xī diào biān fāng. shàng shū sūn pī yáng děng yǐ zhào zhǐ zhuǎn yán, zài shū qǐ yòu. dì yì nù, jǐn duó zhí wèi mín. jīng lún fèn shén, kàng shū yuē:
馬經綸,字主一,順天通州人。萬曆十七年進士。除肥城知縣,入為御史。二十三年冬,兵部考選軍政。帝謂中有副千戶者,不宜擅署四品職。責部臣徇私,兵科不糾發。降武選郎韓范、都給事中吳文梓雜職。鐫員外郎曾偉芳、主事江中信、程僖、陳楚產、給事中劉仕瞻三秩,調極邊。以御史區大倫、俞價、強思、給事中張同德言事常忤旨,亦鐫三秩。而五城御史夏之臣、朱鳳翔、塗喬遷、時偕行、楊述中籍中官客用家,不稱旨,並謫邊遠典史。又以客用貲財匿崇信伯費甲金家,刑部拷訊無實,謫郎中徐維濂於外。一時嚴旨頻下,且不得千戶主名,舉朝震駭。時東廠太監張誠失帝意。誠家奴錦衣副千戶霍文炳當遷指揮僉事,部臣先已奏請,而帝欲尋端罪言官,遂用是為罪。旋移怒兩京科道,以為緘默,命掌印者盡鐫三秩。於是給事中耿隨龍、鄒廷彥、黎道昭、孫羽侯、黃運泰、毛一公,御史李宗延、顧際明、彭可立、綦才、吳禮嘉、王有功、李固本,南京給事中伍文煥、費必興、盧大中,御史柳佐、聶應科、李文熙等十九人俱調外,留者並停俸一年。又令吏部列上職名,再罷御史馮從吾、薛繼茂、王慎德、姚三讓四人。大學士趙志皋、陳於陛、沈一貫及九卿各疏爭,尚書石星請罷職以寬諸臣,皆不納。於陛又特疏申救。帝怒,命降諸人雜職,悉調邊方。尚書孫丕揚等以詔旨轉嚴,再疏乞宥。帝益怒,盡奪職為民。經綸憤甚,抗疏曰:
qǐng lǚ fèng yán zhǐ, chì zhú nán běi yán guān. chén xìng méng ēn, fá fèng gōng zhí, jīn rì nǎi chén jiàn zhèng zhī rì yǐ. bì xià shù nián yǐ lái, shēn jū jìng shè, jūn chén dào fǒu, zhōng wài jù bào yǐn yōu. suǒ shì yán lù zhū chén, míng mù zhāng dǎn wèi guó jiā cái biàn xié zhèng, zhǐ chì jiān xióng. suī miào táng chù fēn, wèi bì jǐn xié yú lùn, ér jìn shēn gōng yì, pō zú wéi chí shì fēng, cǐ gāo miào shén líng shí jiàn yòu zhī. suǒ zī tái shěng ěr mù zhī yòng dà yǐ, bì xià hé wèi yī dàn zì tú qí ěr mù xié?
頃屢奉嚴旨,斥逐南北言官。臣幸蒙恩,罰俸供職,今日乃臣諫諍之日矣。陛下數年以來,深居靜攝,君臣道否,中外俱抱隱憂。所恃言路諸臣,明目張胆為國家裁辨邪正,指斥奸雄。雖廟堂處分,未必盡協輿論,而縉紳公議,頗足維持世風,此高廟神靈實鑒佑之。所資台省耳目之用大矣,陛下何為一旦自塗其耳目邪?
fū yǐ bīng bù kǎo chá zhī gù, ér zuì bīng kē shì yǐ. nǎi yīn ér màn jí yú tā gěi shì, yòu bō lián yú zhū yù shǐ. qù zhě bù míng shǔ qí yīng dé zhī zuì, liú zhě bù míng shǔ qí gū shù zhī yóu. suī shèng yì yuān wēi, wèi yì kuī cè, ér dào lù chuán shuō, zé yǒu fán yán. bì xià nián lái yàn kǔ yán guān, dòng zhé zuì yǐ dú rǎo, jīn hū biàn ér yǐ qián kǒu zuì zhī. fū yǐ wú yán zuì yán guān, yán guān hé cí. chén qiè guān bì xià suǒ wèi zuì yán guān zhě, yóu qiǎn zhī hū zuì yán guān yě. nǎi yán guān jīn rì zhī qián kǒu bù yán zhě, yǒu wǔ dà zuì yān. bì xià bù jiāo tiān yǒu nián yǐ, céng bù néng yuán gù diǎn pái tà yǐ zhèng, shì xiàn bì xià zhī bù jìng tiān zhě. zuì yī. bì xià bù xiǎng zǔ yǒu nián yǐ, céng bù néng kāi zhì chéng qiān jū yǐ zhèng, shì xiàn bì xià zhī bù jìng zǔ zhě. zuì èr. bì xià chuò cháo bù yù, tíng jiǎng bù jǔ, yán guān yán zhī ér bù néng zú fù zhī, shì xiàn bì xià bù néng rú zǔ zōng zhī qín zhèng. zuì sān. bì xià qù xié bù jué, rèn xián bù dǔ, yán guān yán zhī ér bù néng qiáng dé zhī, shì xiàn bì xià bù néng rú zǔ zōng zhī yòng rén. zuì sì. bì xià hǎo huò chéng pǐ, yù bù shǎo ēn, zhǒu yè zhī jiān, cóng yuàn xù biàn, yán guān jù lǜ zhī, ér zú bù néng pī lín jiàn zhǐ, shì xiàn bì xià gān qì chū zhèng, ér fú yóu kè zhōng. zuì wǔ. yán guān fù cǐ dà zuì, bì xià kěn fèn rán lì jīng ér yǐ wǔ zuì zuì zhī, qǐ bù dāng zāi! nài hé zé zhī qián kǒu bù yán zhě, bù yú cǐ ér yú bǐ yě!
夫以兵部考察之故,而罪兵科是已。乃因而蔓及於他給事,又波連於諸御史。去者不明署其應得之罪,留者不明署其姑恕之由。雖聖意淵微,未易窺測,而道路傳說,嘖有煩言。陛下年來厭苦言官,動輒罪以瀆擾,今忽變而以箝口罪之。夫以無言罪言官,言官何辭。臣竊觀陛下所為罪言官者,猶淺之乎罪言官也。乃言官今日之箝口不言者,有五大罪焉。陛下不郊天有年矣,曾不能援故典排闥以諍,是陷陛下之不敬天者。罪一。陛下不享祖有年矣,曾不能開至誠牽裾以諍,是陷陛下之不敬祖者。罪二。陛下輟朝不御,停講不舉,言官言之而不能卒復之,是陷陛下不能如祖宗之勤政。罪三。陛下去邪不決,任賢不篤,言官言之而不能強得之,是陷陛下不能如祖宗之用人。罪四。陛下好貨成癖,御不少恩,肘腋之間,叢怨蓄變,言官俱慮之,而卒不能批鱗諫止,是陷陛下甘棄初政,而弗猶克終。罪五。言官負此大罪,陛下肯奮然勵精而以五罪罪之,豈不當哉!奈何責之箝口不言者,不於此而於彼也!
rì zhě tíng chén jiāo zhāng lùn jiù, bù wéi bù kěn hái zhí, ér qiě luò zhí wèi mín. fū zhū chén běn chū cǎo mǎng, jīn hái chū fú, yì fù hé hàn. dú niàn cháo tíng zhī guò jǔ bù kě suì, dà chén zhī zhōng kěn bù kě fú. bì xià bù tīng gé shū zhī jiù, gǎi jiàng jí ér wèi zá zhí, zé fǔ chén hé yán? shì zì lí qí fù xīn yě. bù tīng bù shū zhī jiù, gǎi zá zhí ér wèi biān máng, zé jiǔ qīng hé yán? shì zì qiāng qí gǔ gōng yě. fū jūn chén yī tǐ, yuán shǒu suī míng, yì lài gǔ gōng fù xīn ěr mù zhī yòng. jīn nǎi zì sāi qí ěr mù, zì lí qí fù xīn, zì qiāng qí gǔ gōng, bì xià jiāng shuí yǔ gòng lǐ tiān xià shì hū!
日者廷臣交章論救,不惟不肯還職,而且落職為民。夫諸臣本出草莽,今還初服,亦復何憾。獨念朝廷之過舉不可遂,大臣之忠懇不可拂。陛下不聽閣疏之救,改降級而為雜職,則輔臣何顏?是自離其腹心也。不聽部疏之救,改雜職而為編氓,則九卿何顏?是自戕其股肱也。夫君臣一體,元首雖明,亦賴股肱腹心耳目之用。今乃自塞其耳目,自離其腹心,自戕其股肱,陛下將誰與共理天下事乎!
fū rén jūn shòu mìng yú tiān, yǔ rén chén shòu mìng yú jūn yī yě. yán guān běn wú dà zuì, yī dàn zhèn nù, zuì yǐ shī zhí, wú yī gǎn kàng mìng zhě. jì dà shī rén xīn, bì shàng fú tiān yì. wàn yī shàng tiān zhèn nù, yǐ bì xià zhī bù jiāo bù dì bù cháo bù jiǎng bù xī cái bù jiàn huò, jiù shī rén jūn zhī zhí, ér hè rán jiàng fēi cháng zhī zāi, bù zhī bì xià ěr shí néng kàng tiān mìng fǒu hū? chén bù néng kàng jūn, jūn bù néng kàng tiān, cǐ lǐ míng shén, bì xià dú bù sī zì wèi shè jì jì hū?
夫人君受命於天,與人臣受命於君一也。言官本無大罪,一旦震怒,罪以失職,無一敢抗命者。既大失人心,必上拂天意。萬一上天震怒,以陛下之不郊不帝、不朝不講、不惜才、不賤貨,咎失人君之職,而赫然降非常之災,不知陛下爾時能抗天命否乎?臣不能抗君,君不能抗天,此理明甚,陛下獨不思自為社稷計乎?
dì dà nù, yì biǎn sān zhì, chū zhī wài.
帝大怒,亦貶三秩,出之外。
jīng lún jì huò qiǎn, gōng kē dōu gěi shì zhōng hǎi yáng lín xī chūn děng shàng shū yuē: bì xià nù yán guān jiān mò, chì zhú sān shí yú rén, chén děng bù shèng sǒng jù. jīn yù shǐ jīng lún kāng kǎi chén yán, qiè yì bì wēn zhǐ bāo jiā, gù yì cóng biǎn chì. shì yǐ jiàn yán zuì xié, yì yǐ bù yán zuì xié? chén děng bù néng jiě yě. qián suǒ zuì zhě, jì yǐ bù yán zhī gù, jīn suǒ zuì zhě yòu yǐ gǎn yán zhī gù, lìng chén děng ān suǒ shì cóng zāi? bì xià chéng yǐ bù yán wèi nì zhí, zé chén děng bù nán jìn yōu wēi zhī kǔ cí chéng yǐ zhí yán wèi wǔ zhǐ, zé chén děng bù nán xiào yīn mò zhī chéng xí. dàn kǒng miào táng zhī shàng, lǜ chǎn nìng qǔ róng, fēi jūn shàng zhī fú yě. chén děng fù guì róng rǔ zhī niàn qǐ yǔ rén shū, rán níng wèi cǐ bù wèi bǐ zhě, wú yì mù èr bǎi yú nián yǎng shì zhī ēn, bù fù jūn fù, qiě bù fù cǐ shēng ěr. bì xià nài hé shēn nù tòng jí, ér shé rǔ zhì shì zāi! dì yì nù, zhé xī chūn chá yán pàn guān, jiā biǎn jīng lún wèi diǎn shǐ. xī chūn suì yǐn jí qù. shì rì, yù shǐ dìng xìng lù jiǔ zhēng děng yì shàng shū, qǐng yǔ zhū chén tóng zuì, biǎn zé zhōu pàn guān. èr shū liè míng fán shù shí rén, xī duó fèng.
經綸既獲譴,工科都給事中海陽林熙春等上疏曰:「陛下怒言官緘默,斥逐三十餘人,臣等不勝悚懼。今御史經綸慷慨陳言,竊意必溫旨褒嘉,顧亦從貶斥。是以建言罪邪,抑以不言罪邪?臣等不能解也。前所罪者,既以不言之故,今所罪者又以敢言之故,令臣等安所適從哉?陛下誠以不言為溺職,則臣等不難進憂危之苦詞;誠以直言為忤旨,則臣等不難效喑默之成習。但恐廟堂之上,率諂佞取容,非君上之福也。臣等富貴榮辱之念豈與人殊,然寧為此不為彼者,毋亦沐二百餘年養士之恩,不負君父,且不負此生耳。陛下奈何深怒痛疾,而折辱至是哉!」帝益怒,謫熙春茶鹽判官,加貶經綸為典史。熙春遂引疾去。是日,御史定興鹿久徵等亦上疏,請與諸臣同罪,貶澤州判官。二疏列名凡數十人,悉奪俸。
qǐng zhī, nán jīng yù shǐ dōng guǎn lín péi shū chén shí zhèng. dì zhuī nù jīng lún, jìng chì wèi mín. jì guī, dù mén què sǎo fán shí nián. zú, mén rén sī shì wén dào xiān shēng.
頃之,南京御史東莞林培疏陳時政。帝追怒經綸,竟斥為民。既歸,杜門卻掃凡十年。卒,門人私諡聞道先生。
péi yóu xiāng jǔ wèi xīn huà zhī xiàn. xiàn pì lòu, guǎng zhì shè xué jiào zhī. mín yǒu sǐ yú dào zhě, bù dé. dǎo yú shén, suí hú dié suǒ zhì huò dào, shí jīng wèi shén. zhēng shòu nán jīng yù shǐ, hé zuì chéng yì bó liú shì yán, zhì qí zhǎo yá yú fǎ. yǐ, shàng shū yán xú wéi lián bù dāng zhé shǎn xī zhī huā róng gòu huí qīng rǎo mín, yí bà hú guǎng yǐ yú zhǎ jiāng nán yǐ zhī zào bìng duó fǔ àn guān fèng, sū zhōu tōng pàn zhì yǐ zhī zào gù chǐ guān, jiē bù kě xùn bìng lùn jí chén sī xiào děng. dì nù, zhé fú jiàn yán yùn zhī shì. gào guī, zú.
培由鄉舉為新化知縣。縣僻陋,廣置社學教之。民有死於盜者,不得。禱於神,隨蝴蝶所至獲盜,時驚為神。征授南京御史,劾罪誠意伯劉世延,置其爪牙於法。已,上書言徐維濂不當謫;陝西織花絨、購回青擾民,宜罷;湖廣以魚鮓、江南以織造並奪撫按官俸,蘇州通判至以織造故褫官,皆不可訓;並論及沈思孝等。帝怒,謫福建鹽運知事。告歸,卒。
tiān qǐ chū, fù jīng lún guān, zèng tài pú shǎo qīng. péi zèng guāng lù shǎo qīng, xī chūn yì hái gù zhí. lǚ qiān dà lǐ qīng, nián lǎo qǐ bà. shí lǐ zōng yán liǔ zuǒ bèi xián guān yú cháo, sòng qí xiān cháo jiàn yán shì. zhào jiā hù bù yòu shì láng, zhì shì.
天啟初,復經綸官,贈太僕少卿。培贈光祿少卿,熙春亦還故職。屢遷大理卿,年老乞罷。時李宗延、柳佐輩咸官於朝,頌其先朝建言事。詔加戶部右侍郎,致仕。
liú gāng, qióng zhōu rén. zǔ wén xún, xiào zǐ. fù yīng chén, jǔ xiāng shì, bù shì, yì yǐ xiào yì wén. gāng jǔ wàn lì èr shí sān nián jìn shì, gǎi shù jí shì. èr shí wǔ nián qī yuè, shàng shū yuē:
劉綱,邛州人。祖文恂,孝子。父應辰,舉鄉試,不仕,亦以孝義聞。綱舉萬曆二十三年進士,改庶吉士。二十五年七月,上疏曰:
qù suì liǎng gōng zāi, zhào shì tiān xià, lüè wú yǔ tāng zuì jǐ zhī chéng, wén jǐng juān zū zhī huì, chén yǐ zhī tiān xīn zhī wèi yàn yǐ. bǐ dà gōng zhào xìng, fá mù què shuì, cǎi shí yùn cí, yuǎn zhě wàn lǐ, jìn zhě yì shù bǎi lǐ. xiǎo mín jié gāo xuè bù zú gōng fèi, jué jīn gǔ bù zú rèn láo, yù qī zǐ bù néng cháng dài. jiā yǐ hàn bá wèi zāi, yě wú qīng cǎo, rén qíng xū yuàn, suǒ zài rú chóu. ér tiān xià huǐ huò, sān diàn fù zāi. wǔ xíng zhì yuē: jūn bù sī dào, jué zāi shāo gōng. bì xià shì zì xǐng, zhòu zhī wèi yè zhī xī, sī zài dào hū, bù zài dào hū?
去歲兩宮災,詔示天下,略無禹、湯罪己之誠,文、景蠲租之惠,臣已知天心之未厭矣。比大工肇興,伐木榷稅,採石運瓷,遠者萬里,近者亦數百里。小民竭膏血不足供費,絕筋骨不足任勞,鬻妻子不能償貸。加以旱魃為災,野無青草,人情胥怨,所在如仇。而天下悔禍,三殿復災。《五行志》曰:「君不思道,厥災燒宮。」陛下試自省,晝之為、夜之息,思在道乎,不在道乎?
fán jìng tiān fǎ zǔ, qīn xián yuǎn jiān, guǎ yù bǎo shēn, jiàn huò shèn dé, jù wèi zhī dào, fǎn shì fēi dào yǐ. bì xià bǐ nián yǐ lái, jiǎn yīn sì, bà cháo jiǎng, qì gǔ gōng, ài ěr mù, duàn dì mài, hū tiān xiàng, jūn chén yǒu shù zài zhī gé, táng bì ruò wàn lǐ ér yáo. bì xià shēn jū jìng shè, suǒ wèi qí tiān yǒng mìng zhě hé zhuàng, jí wài tíng yǒu bù zhī, shàng tiān níng bù jiàn xié? jīn rì zhī zāi, qí yīng yǐ lèi, tiān ruò yuē: huáng zhī bù jí, yú shuí huì guī, hé yǐ mén wèi? cháo yí jiǔ kuàng, yú shuí bǐng yǎng, hé yǐ diàn wèi? yuán zǎi sù cān, yǒu wū zhèng dì, hé yǐ gé wèi? qí suǒ yǐ shì jǐng jiè, quàn gēng xīn zhě, zhì shēn qiè yǐ. shàng kě yīn xún wán kài, zhòng nù shàng dì zāi!
凡敬天法祖,親賢遠奸,寡慾保身,賤貨慎德,俱謂之道,反是非道矣。陛下比年以來,簡禋祀,罷朝講,棄股肱,閡耳目,斷地脈,忽天象,君臣有數載之隔,堂陛若萬里而遙。陛下深居靜攝,所為祈天永命者何狀,即外廷有不知,上天寧不見邪?今日之災,其應以類,天若曰:皇之不極,於誰會歸,何以門為?朝儀久曠,於誰稟仰,何以殿為?元宰素餐,有污政地,何以閣為?其所以示警戒,勸更新者,至深切矣。尚可因循玩愒,重怒上帝哉!
chén wén wǔ xíng zhī xìng, jì jī xǐ chàng. jī zhě, zāi zhī fú yě, qǐng mào sǐ ér yán jī zhī zhuàng. huáng zhǎng zi guān hūn cè lì jiǔ wèi jǔ xíng, shì yuē jī diǎn. dà xiǎo chén liáo yǐ zhí shì qǐng, qiáng bàn bù bào, shì yuē jī dú. wài zhī sī fǔ yǒu guān wú rén, shì yuē jī quē. zuì chì zhū chén, gài bù lù xù, shì yuē jī cái. kǔn wài yǒu yáng fān zhī chǒu, zhōng yuán qǐ jiē gān zhī tú, shì yuē jī kòu. shǒu biān zhì hé, zhū chén xū cí wǎng shàng, tián bù wèi guài, shì yuē jī wán. zhū suǒ wèi jī, bì xià bù néng yǐ míng duàn jué, yuán fǔ zhào zhì gāo bù néng yǐ qù jiù zhēng, tiān yīng suí zhī, háo fà bù shuǎng. bì xià hé bù zhào jiǔ qīng tái jiàn miàn yì dé shī, jiàn tù gù quǎn, wèi wèi wǎn yě. ruò bì zhuān rèn zhì gāo, chù táng xiāng ān, xiǎo zhī huī zhèng shì ér xiū shì lèi, dà zhī cóng mín yuàn ér yì dà nù. tiān xià dà jì nài hé yǐ cǐ fěi rén dāng zhī! cǐ bù kě lìng guān bái zhū qiú wén yě.
臣聞五行之性,忌積喜暢。積者,災之伏也,請冒死而言積之狀。皇長子冠婚、冊立久未舉行,是曰積典。大小臣僚以職事請,強半不報,是曰積牘。外之司府有官無人,是曰積缺。罪斥諸臣,概不錄敘,是曰積才。閫外有揚帆之丑,中原起揭竿之徒,是曰積寇。守邊治河,諸臣虛詞罔上,恬不為怪,是曰積玩。諸所為積,陛下不能以明斷決,元輔趙志皋不能以去就爭,天應隨之,毫髮不爽。陛下何不召九卿、台諫面議得失,見兔顧犬,未為晚也。若必專任志皋,處堂相安,小之隳政事而羞士類,大之叢民怨而益大怒。天下大計奈何以此匪人當之!此不可令關白諸酋聞也。
dì dé shū, huì shén, jiāng zuì zhī. yǐ fāng gòu diàn zāi, liú zhōng bù bào.
帝得疏,恚甚,將罪之。以方遘殿災,留中不報。
yǐ ér shòu biān xiū. jū èr nián, jīng chá. zuò fú zào, diào wài rèn, suì guī. míng nián zú. gù shì, hàn lín yǔ zhèng fǔ shēng qì xiāng shǔ. gāng zhí gōng zhì gāo duǎn, gù qiǎn zhī bù zhì, jiǎ chá diǎn zhōng zhī. míng shì yǐ shù jí shì zhuān shū jiàn yán zhě, qián wéi zōu zhì, hòu zé liú zhī lún yǔ gāng, bìng sì chuān rén.
已而授編修。居二年,京察。坐浮躁,調外任,遂歸。明年卒。故事,翰林與政府聲氣相屬。綱直攻志皋短,故嗛之不置,假察典中之。明世以庶吉士專疏建言者,前惟鄒智,後則劉之綸與綱,並四川人。
dài shì héng, zì zhāng yǐn, pú tián rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. chú xīn jiàn zhī xiàn, zhuó lì kē gěi shì zhōng. jì zhōu zǒng bīng guān wáng bǎo làn shā nán bīng, shì héng jí lùn qí zuì. yǐ, qǐng jí bǔ yán guān, hé shí xīng wù guó dà zuì wǔ. shān dōng shuì shǐ chén zēng qǐng jiǎ pián yí dé jǔ cì jiāng lì, huái yáng lǔ bǎo yì qǐng jié zhì yǒu sī, shì héng lì zhēng. rén shèng tài hòu zǐ gōng fā yǐn, dì bù qīn sòng, shì héng yán: mǔ zǐ zhì qíng, sòng sǐ dà shì, nài hé yú nèi tíng shù wǔ dì, jìn yī jǔ zú láo. jīn shān líng jùn shì, yuàn bì xià fú zhàng chū yíng shén zhǔ, shù shǎo wèi shèng mǔ zhī líng, dá chén mín zhī wàng. jǐn yī qiān hù zhèng yī lín zòu kāi chāng píng yín kuàng. shì héng yǐ dì bī tiān shòu shān, kàng shū zhēng. jiē bù bào.
戴士衡,字章尹,莆田人。萬曆十七年進士。除新建知縣,擢吏科給事中。薊州總兵官王保濫殺南兵,士衡極論其罪。已,請亟補言官,劾石星誤國大罪五。山東稅使陳增請假便宜得舉刺將吏,淮、揚魯保亦請節制有司,士衡力爭。仁聖太后梓宮發引,帝不親送,士衡言:「母子至情,送死大事,奈何於內庭數武地,靳一舉足勞。今山陵竣事,願陛下扶杖出迎神主,庶少慰聖母之靈,答臣民之望。」錦衣千戶鄭一麟奏開昌平銀礦。士衡以地逼天壽山,抗疏爭。皆不報。
èr shí wǔ nián zhēng yuè, jí chén tiān xià dà jì, yán: fāng jīn shì shì bù kě zhī zhě sān: tiān yì yě, rén xīn yě, qì yùn yě. dà kě lǜ zhě wǔ: jì gāng fèi chí yě, róng dí qīn líng yě, gēn běn dòng yáo yě, wǔ bèi shū lüè yě, fǔ cáng dān jié yě. qí qiè yào ér dāng jí zhèng zhě yī, zé jūn xīn yě. bì xià gāo gǒng jiǔ zhòng, mù bù dǔ shī bǎo zhī róng, ěr bù wén chéng bì zhī yì, měi lì dāng qián, yàn duò zì yì, jí yù dān cōng míng yǐ jì ān shè jì, qí dào wú yóu. chéng yí shí yù biàn diàn, zhào zhí zhèng dà chén jiǎng qiú huà lǐ, zé xīn qīng yù guǎ, zhèng shì zì xiū. yì bù bào.
二十五年正月,極陳天下大計,言:「方今事勢不可知者三:天意也,人心也,氣運也。大可慮者五:紀綱廢弛也,戎狄侵陵也,根本動搖也,武備疏略也,府藏殫竭也。其切要而當亟正者一,則君心也。陛下高拱九重,目不睹師保之容,耳不聞丞弼之議,美麗當前,燕惰自佚,即欲殫聰明以計安社稷,其道無由。誠宜時御便殿,召執政大臣講求化理,則心清欲寡,政事自修。」亦不報。
rì běn fēng shì bài, zài hé xīng jí shěn wéi jìng yáng fāng hēng, qiě liè shàng fáng wō bā shì. duō yì xíng. é hé nán jīng gōng bù shàng shū yè mèng xióng xíng bù shì láng lǚ kūn jì liáo zǒng dū sūn xiǎn jí tōng zhèng cān yì lǐ yí chūn. shí xiǎn yǐ bà, yí chūn zì yǐn guī, kūn yì yǐ zhí jiàn qù. gěi shì zhōng liú dào hēng yòu kūn, lì dǐ shì héng, wèi qí shòu dà xué shì zhāng wèi zhǐ. shì héng yì hé dào hēng yǔ xīng tóng xiāng, wèi xīng bào fù. dì yǐ yán guān hù zhēng, jiē bào qǐn. xún hé bà wén xuǎn láng zhōng bái suǒ zhī. dì è lì bù láng, biǎn chù zhě èr shí èr rén, yīn jié zé lì kē péng bǐ. dōu gěi shì zhōng liú wèi jí yáng tíng lán zhāng zhèng xué lín yīng yuán jí shì héng jù yǐn zuì. zhào biǎn wèi jí yī zhì, yǔ tíng lán děng bìng diào wài. shì héng dé qí zhōu pàn guān. wú hé, zhào gǎi yuǎn fāng, nǎi shòu shǎn xī yán kè fù tí jǔ. wèi fù, huì yōu wēi hóng yì qǐ, jìng zuò qiǎn shù.
日本封事敗,再劾星及沈惟敬、楊方亨,且列上防倭八事。多議行。俄劾南京工部尚書葉夢熊、刑部侍郎呂坤、薊遼總督孫幰及通政參議李宜春。時幰已罷,宜春自引歸,坤亦以直諫去。給事中劉道亨右坤,力詆士衡,謂其受大學士張位指。士衡亦劾道亨與星同鄉,為星報復。帝以言官互爭,皆報寢。尋劾罷文選郎中白所知。帝惡吏部郎,貶黜者二十二人,因詰責吏科朋比。都給事中劉為楫、楊廷蘭、張正學、林應元及士衡俱引罪。詔貶為楫一秩,與廷蘭等並調外。士衡得蘄州判官。無何,詔改遠方,乃授陝西鹽課副提舉。未赴,會《憂危竑議》起,竟坐遣戍。
xiān shì, shì héng zài hé kūn, wèi qián jìn guī fàn tú shuō, jié nà gōng wéi, yīn qǐng jǔ cè lì guān hūn zhū lǐ. dì bù yuè. zhì shì yǒu bá guī fàn hòu zhě, míng yuē yōu wēi hóng yì, wū kūn yǔ guì fēi cóng fù zhèng chéng ēn hù bù shì láng zhāng yǎng měng shān xī xún fǔ wèi yǔn zhēn lì kē gěi shì zhōng chéng shào lì bù yuán wài láng dèng guāng zuò jí dào hēng suǒ zhī děng tóng méng jié nà, yǔ yì guì fēi zǐ. chéng ēn dà jù. yǐ kūn dào hēng suǒ zhī gù yǔ shì héng yǒu xì, ér quán jiāo zhī xiàn fán yù héng fāng shàng shū yán guó běn, zhǐ chì guì fēi, suì wàng zhǐ shì héng shí wèi zhī, yù héng yǔ qí móu. dì zhèn nù, guì fēi fù qì sù bù yǐ, yè bàn chuán zhǐ dǎi xià zhào yù kǎo xùn. bǐ míng, mìng yǒng shù shì héng lián zhōu yù héng léi zhōu. yù shǐ zhào zhī hàn fù yán: shì shū fēi chū yī rén, zhǔ móu zhě zhāng wèi, fèng xíng zhě shì héng, tóng móu zhě yòu dōu yù shǐ xú zuò lǐ bù shì láng liú chǔ xiān guó zi jì jiǔ liú yīng qiū gù gěi shì zhōng yáng tíng lán lǐ bù zhǔ shì wàn jiàn kūn yě. zhū chén jiē wèi xīn fù zhǎo yá, yí bìng chì. dì rù qí yán, xià zhī bù yuàn. shí wèi yǐ luò zhí xián zhù, shǔ shì shì láng péi yīng zhāng fù dōu yù shǐ guō wéi xián lì wèi zuò děng jiě, bù tīng. duó chǔ xiān zuò guān, chū yīng qiū yú wài, tíng lán jiàn kūn zhé biān fāng, yīng zhāng děng fù lùn jiù. dì bù yuè, chì wèi wèi mín.
先是,士衡再劾坤,謂潛進《閨範圖說》,結納宮闈,因請舉冊立、冠婚諸禮。帝不悅。至是有跋《閨範》後者,名曰《憂危竑議》,誣坤與貴妃從父鄭承恩、戶部侍郎張養蒙、山西巡撫魏允貞、吏科給事中程紹、吏部員外郎鄧光祚及道亨、所知等同盟結納,羽翼貴妃子。承恩大懼。以坤、道亨、所知故與士衡有隙,而全椒知縣樊玉衡方上疏言國本,指斥貴妃,遂妄指士衡實為之,玉衡與其謀。帝震怒,貴妃復泣訴不已,夜半傳旨逮下詔獄拷訊。比明,命永戍士衡廉州、玉衡雷州。御史趙之翰復言:「是書非出一人,主謀者張位,奉行者士衡,同謀者右都御史徐作、禮部侍郎劉楚先、國子祭酒劉應秋、故給事中楊廷蘭、禮部主事萬建昆也。諸臣皆位心腹爪牙,宜並斥。」帝入其言,下之部院。時位已落職閒住,署事侍郎裴應章、副都御史郭惟賢力為作等解,不聽。奪楚先、作官,出應秋於外,廷蘭、建昆謫邊方,應章等復論救。帝不悅,斥位為民。
shì héng děng zài gèng shè, jiē bù yuán. sì shí wǔ nián, shì héng zú yú shù suǒ. xún àn yù shǐ tián shēng jīn qǐng tuō qí shù jí, shì yù héng shēng hái, dì bù xǔ. tiān qǐ zhōng, zèng tài pú shǎo qīng.
士衡等再更赦,皆不原。四十五年,士衡卒於戍所。巡按御史田生金請脫其戍籍,釋玉衡生還,帝不許。天啟中,贈太僕少卿。
cáo xué chéng, zì xī míng, quán zhōu rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī shí shǒu hǎi níng. zhì xíng zuì, zhuó yù shǐ. dì mìng jiāng yuán cháo xiān. yǐ ér bīng bù shàng shū shí xīng tīng shěn wéi jìng yán, lì qǐng fēng gòng. nǎi yǐ lǐ zōng chéng yáng fāng hēng wèi zhèng fù shǐ, wǎng xíng cè fēng lǐ. wèi zhì rì běn, ér wéi jìng yán jiàn bù shòu, zōng chéng xiān táo guī. dì fù huò xīng yán, yù qiǎn gěi shì zhōng yī rén chōng shǐ, yīn chá shì qíng shí. xué chéng kàng shū yán: ěr zhě fēng shì dà huài, ér fāng hēng zhī jiē, wèi fēng shì yǒu xù. xīng fāng hēng biǎo lǐ yīng hé, bù zú yǐ xìn. wèi jīn rì jì, qiǎn kē chén wǎng kān zé kě, wǎng fēng zé bù kě. shí xīng hěn hěn zì yòng, zhào zhì gāo lù lù yī wéi, dōng shì zhī kuì liè, yuán fǔ shū chén jù bù dé cí qí zé. chū, cháo xiān fǔ xiàn, yù shǐ guō shí lùn jīng lüè sòng yīng chāng bù zú rèn, bìng chén qī bù kě. dì yǐ shí jǔ náo, zhé huái rén diǎn shǐ. hòu yǐ qiān xíng bù zhǔ shì. huì fēng gòng yì jì bà, ér cháo xiān fù kěn qǐng zhī. dì nǎi zhuī nù qián zhǔ yì zhě, yǐ shí chàng shǒu, chì wèi mín. bìng chì shí xīng jǐn lù yì yì zhě míng, jiāng dà qiǎn zé. zhì gāo děng lì jiě nǎi yǐ. jí qiǎn shǐ bù de yào lǐng, yīn yù bié qiǎn, yǐ ér bà zhī, jí yǐ fāng hēng wèi zhèng shǐ yǐ. ér xué chéng fāng dū jī fǔ tún tián, bù zhī yě. shū rù, dì dà nù, wèi yǒu àn zhǔ guān jié, dǎi xià jǐn yī wèi yán xùn. bǎng lüè wú suǒ de, yí xíng bù dìng zuì. shàng shū xiāo dà hēng qǐng yòu, dì bù xǔ, mìng zuò nì chén shī jié zuì zhǎn. xíng kē gěi shì zhōng hóu tíng pèi děng sòng qí yuān. zhì gāo jí chén yú bì shěn yī guàn yán yóu qiè, jiē bù nà. zì shì jiù zhě bù jué, duō yán qí mǔ nián jiǔ shí yú, kū zi dài bì. dì zú fú tīng, shù yù shè yì bù yuán.
曹學程,字希明,全州人。萬曆十一年進士。歷知石首、海寧。治行最,擢御史。帝命將援朝鮮。已而兵部尚書石星聽沈惟敬言,力請封貢。乃以李宗城、楊方亨為正副使,往行冊封禮。未至日本,而惟敬言漸不售,宗城先逃歸。帝復惑星言,欲遣給事中一人充使,因察視情實。學程抗疏言:「邇者封事大壞,而方亨之揭,謂封事有緒。星、方亨表里應和,不足倚信。為今日計,遣科臣往勘則可,往封則不可。石星很很自用,趙志皋碌碌依違,東事之潰裂,元輔、樞臣俱不得辭其責。」初,朝鮮甫陷,御史郭實論經略宋應昌不足任,並陳七不可。帝以實沮撓,謫懷仁典史。後已遷刑部主事。會封貢議既罷,而朝鮮復懇請之。帝乃追怒前主議者,以實倡首,斥為民。並敕石星盡錄異議者名,將大譴責。志皋等力解乃已。及遣使不得要領,因欲別遣,已而罷之,即以方亨為正使矣。而學程方督畿輔屯田,不知也。疏入,帝大怒,謂有暗囑關節,逮下錦衣衛嚴訊。榜掠無所得,移刑部定罪。尚書蕭大亨請宥,帝不許,命坐逆臣失節罪斬。刑科給事中侯廷佩等訟其冤。志皋及陳於陛、沈一貫言尤切,皆不納。自是救者不絕,多言其母年九十餘,哭子待斃。帝卒弗聽,數遇赦亦不原。
qí zi zhèng rú, zhāo xī bù lí àn bì. jiàn fù qiáo cuì gǔ lì, ǒu xuè pū dì, jiǔ zhī nǎi sū, yīn cì xuè shū zòu qǐ dài fù sǐ, zhōng bù xǐng. sān shí sì nián jiǔ yuè, shǐ yòng zhū gēng yán, zhé shù hú guǎng níng yuǎn wèi. jiǔ zhī, fàng guī, zú. tiān qǐ chū, zèng tài pú shǎo qīng. chóng zhēn shí, jīng zhèng rú wèi xiào zǐ.
其子正儒,朝夕不離犴狴。見父憔悴骨立,嘔血仆地,久之乃蘇,因刺血書奏乞代父死,終不省。三十四年九月,始用朱賡言,謫戍湖廣寧遠衛。久之,放歸,卒。天啟初,贈太僕少卿。崇禎時,旌正儒為孝子。
guō shí, zì bó huá, gāo yì rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. shòu cháo yì zhī xiàn, xuǎn shòu yù shǐ. yù shǐ wáng lín zhǐ hé hú guǎng xún fǔ qín yào jié zhèng fǔ zhuàng, zhé xú gōu chéng. shí fù hé yào, yào nǎi bà. bǐ qù rèn, qīn zāng shú yín jù wàn, wèi héng zhōu tóng zhī shěn fū suǒ fā, xià lì shù biān. gù shì, fǔ àn zāng shú lǜ zhù zhōu xiàn wèi gōng fèi, zì yào jí dōu yù shǐ lǐ cǎi fēi yù shǐ shěn rǔ liáng zhù dà zhōu xián yǐ zì rùn bài. zì shì lǜ yù miè qí jí, wú kě jī yǐ. shí yǐ lùn cháo xiān shì chù. jiǔ zhī, fēng gòng bù chéng, xīng xià lì. gěi shì zhōng hóu tíng pèi qǐng hái shí guān, bù xǔ. jiā jū shí wǔ nián, qǐ nán jīng xíng bù zhǔ shì, zhōng dà lǐ yòu sì chéng.
郭實,字伯華,高邑人。萬曆十一年進士。授朝邑知縣,選授御史。御史王麟趾劾湖廣巡撫秦耀結政府狀,謫徐溝丞。實復劾耀,耀乃罷。比去任,侵贓贖銀巨萬,為衡州同知沈鈇所發,下吏戍邊。故事,撫按贓贖率貯州縣為公費,自耀及都御史李采菲、御史沈汝梁、祝大舟咸以自潤敗。自是率預滅其籍,無可稽矣。實以論朝鮮事黜。久之,封貢不成,星下吏。給事中侯廷佩請還實官,不許。家居十五年,起南京刑部主事,終大理右寺丞。
wēng xiàn xiáng, zì zhào lóng, cháng shú rén. wàn lì èr shí nián jìn shì. wèi yín xiàn zhī xiàn. kè zuì, rù wèi lǐ kē gěi shì zhōng. yǐ yōu qù. bǔ lì kē, shū chén quán zhèng wǔ shì. qí yī lùn chè qiān fǎ, yán: shǐ jǐn fù zhī wú xīn, zé tiān guān zhī zhí yī lì kě dài. gǒu wèi bù rán, zé dì běn yù nǐ, hé bì yú dà tíng zhōng wèi yǎn shì zhī shù. qǐng jí tíng bà. shí bù néng cóng. gù shì, zhèng láng bù fèng shǐ, fǔ àn bì qí dài, zhì shì duō fǎn zhī. ér jiāng xī xún fǔ xǔ hóng gāng yǐ fù yōu jìng guī, guǎng xī xún fǔ yáng fāng yì yǐ yōu qǐ miǎn dài, xiàn xiáng jí yán fēi zhì. hóng gāng biǎn guān, fāng yì bèi zé. yán zhě dǐ zhū gēng lǐ tíng jī zhé bèi qiǎn, xiàn xiáng shū lùn. yǐ, hé yún nán xún fǔ chén yòng bīn liǎng guǎng zǒng dū dài yào, bìng bù bào. shì shí dà liáo duō quē. ér shì láng yáng shí qiáo yáng dào bīn xún rì jiān xiāng jì wù gù, lì lǐ èr bù zhǎng èr suì wú yī rén. bīng bù zhǐ yī shàng shū, yǎng kē bù chū. hù xíng gōng sān bù jì dū chá yuàn táng shàng guān, jù yǐ rén yán zhù jí. tōng zhèng dà lǐ yì wú jiàn guān. xiàn xiáng yán jiǔ qīng jù kuàng, shén shāng guó tǐ. yīn chén bǔ quē guān qǐ yí yì shù shì, bào wén. lǚ qiān xíng kē dōu gěi shì zhōng. lì bù shàng shū sūn pī yáng fù dōu yù shǐ xǔ hóng gāng yǐ kǎo chá wèi yán lù suǒ gōng, qiú qù. xiàn xiáng yán: yī shí xián zhě, zhí dào nán róng, xiāng shuài yǐn bì. guó shì rú cǐ, kě wèi hán xīn. jì ér jūn zhèng shí yí, shū wèi jǐn yī dū du wáng zhī zhēn suǒ náo, jiǔ bù xià. zuì rén chén yòng bīn děng yǐ lùn sǐ, shū yì liú zhōng. xiàn xiáng jiē kàng zhāng lùn bó. zhī xiàn mǎn cháo jiàn lǐ sì shàn, tóng zhī wáng bāng cái, yǐ wǔ shuì shǐ xì yù, nǎi qǐng shì zhī. huì dōng zhì tíng jué qiú, fù qǐng tuī huǎn xíng dé yì, yòu zǒng chén jīn chǔ yù. dì jiē bù bào. xún diào lì kē. sì shí yī nián, mìng fǔ chén yè xiàng gāo diǎn huì shì, gěi shì zhōng céng liù dé yǐ lùn jiù bèi chá guān zuò biǎn, zhǐ jiē cóng nèi chū. xiàn xiáng lì jiàn. zhōng guān huáng xūn zhào lù lǐ cháo yòng hú bīn děng bù fǎ, yì lián shū dàn hé. jiǔ zhī, zhuó tài cháng shǎo qīng. jū shù nián zú.
翁憲祥,字兆隆,常熟人。萬曆二十年進士。為鄞縣知縣。課最,入為禮科給事中。以憂去。補吏科,疏陳銓政五事。其一論掣籤法,言:「使盡付之無心,則天官之職一吏可代。苟為不然,則地本預擬,何必於大廷中為掩飾之術。請亟停罷。」時不能從。故事,正郎不奉使,撫按必俟代,至是多反之。而江西巡撫許弘綱以父憂徑歸,廣西巡撫楊芳亦以憂乞免代,憲祥極言非制。弘綱貶官,芳亦被責。言者詆朱賡、李廷機輒被譴,憲祥疏論。已,劾雲南巡撫陳用賓、兩廣總督戴耀,並不報。是時大僚多缺。而侍郎楊時喬、楊道賓旬日間相繼物故,吏、禮二部長貳遂無一人。兵部止一尚書,養疴不出。戶、刑、工三部暨都察院堂上官,俱以人言注籍。通政大理亦無見官。憲祥言九卿俱曠,甚傷國體。因陳補缺官、起遺佚數事,報聞。屢遷刑科都給事中。吏部尚書孫丕揚、副都御史許弘綱以考察為言路所攻,求去。憲祥言:「一時賢者,直道難容,相率引避。國是如此,可為寒心。」既而軍政拾遺,疏為錦衣都督王之楨所撓,久不下。罪人陳用賓等已論死,疏亦留中。憲祥皆抗章論駁。知縣滿朝薦、李嗣善,同知王邦才,以忤稅使系獄,乃請釋之。會冬至停決囚,復請推緩刑德意,宥捴臣、矜楚獄。帝皆不報。尋調吏科。四十一年,命輔臣葉向高典會試,給事中曾六德以論救被察官坐貶,旨皆從內出。憲祥力諫。中官黃勛、趙祿、李朝用、胡濱等不法,亦連疏彈劾。久之,擢太常少卿。居數年卒。
xú dà xiāng, zì jué sī, jiāng xī ān yì rén. wàn lì sì shí sì nián jìn shì. shòu dōng chāng tuī guān. gǎi wǔ xué jiào shòu, shāo qiān guó zi bó shì. sì shí qī nián jiǔ yuè shuò, bǎi liáo jiāng zǎo cháo, sī lǐ zhōng guān lú shòu chuán miǎn. zhòng qū chū, shòu cóng hòu shān wǔ. dà xiāng fèn, guī cǎo èr shū. yī lùn liáo zuǒ shì, yī lùn shòu jiān xié. shí jiē shū zhě jí shòu yě. jiàn liáo shì shū yuē: cǐ xiǎo chén, yì gǎn yán shì. jí dì yuè dì èr shū, gù shòu yuē: cǐ jí lùn rǔ zuì zhě. shòu cuò è, kòu tóu liú xiě qǐng zuì, yuē: nú dāng sǐ. shū nǎi liú zhōng. shì rì, nán jīng guó zi xué lù qiáo gǒng bì yì shū hé shòu, bù bào. míng nián, qiān bīng bù zhǔ shì. tiān qǐ èr nián, diào lì bù jī xūn zhǔ shì, yí kǎo gōng. míng nián, jìn yàn fēng yuán wài láng. jìn shì xuē bāng ruì wèi qí zǔ huì qǐng shì, dà xiāng yǔ shàng shū zhāng wèn dá yì rú qí qǐng. xī zōng fāng è xù diǎn rǒng làn, juān dà xiāng sān zhì, chū zhī wài. wèn dá děng yǐn zuì, bù wèn. dà xué shì yè xiàng gāo dōu yù shǐ zhào nán xīng děng lián shū jiù, nǎi gǎi juān èr zhì. dà xiāng fāng hòu mìng, qún yǎn dǎng shòu zhě shù shí bèi, chí tǐng zào yú mén. bǐ sōu dà xiāng tuó, zhǐ fèng jīn qī shí liǎng, nǎi hōng rán sàn. jiā jū, dù mén dú shū, lǐ rén hǎn jiàn qí miàn.
徐大相,字覺斯,江西安義人。萬曆四十四年進士。授東昌推官。改武學教授,稍遷國子博士。四十七年九月朔,百僚將早朝,司禮中官盧受傳免。眾趨出,受從後姍侮。大相憤,歸草二疏。一論遼左事,一論受奸邪。時接疏者即受也。見遼事疏曰:「此小臣,亦敢言事。」及帝閱第二疏,顧受曰:「此即論汝罪者。」受錯愕,叩頭流血請罪,曰:「奴當死。」疏乃留中。是日,南京國子學錄喬拱璧亦疏劾受,不報。明年,遷兵部主事。天啟二年,調吏部稽勛主事,移考功。明年,進驗封員外郎。進士薛邦瑞為其祖蕙請諡,大相與尚書張問達議如其請。熹宗方惡恤典冗濫,鐫大相三秩,出之外。問達等引罪,不問。大學士葉向高、都御史趙南星等連疏救,乃改鐫二秩。大相方候命,群奄黨受者數十輩,持梃噪於門。比搜大相橐,止俸金七十兩,乃哄然散。家居,杜門讀書,里人罕見其面。
chóng zhēn yuán nián, qǐ gù guān. é gǎi kǎo gōng, qiān yàn fēng láng zhōng. lì kǎo gōng wén xuǎn. zòu chén zūn míng zhǐ shū yān zhì pò qǐng tuō sù guān píng zhèng xuǎn guī zhòng zhǎng zhuàn chóng lǐ ràng lì qì jié yì jiǎo xìng hé lì bì shí shì, dì jí mìng chì xíng. gù shàng shū sūn pī yáng děng èr shí liù rén wèi wèi zhōng xián xuē duó, dà xiāng qǐng fù qí guān, dì bù xǔ. xuán yǐ qǐ fèi wǔ zhǐ, biǎn zhì shì shì. gěi shì zhōng dù sān cè yán dà xiāng duān lián, qǐ fèi xié yú lùn, bù dāng qiǎn, bù tīng. fù yōu guī, zú yú jiā.
崇禎元年,起故官。俄改考功,遷驗封郎中。歷考功、文選。奏陳遵明旨、疏淹滯、破請託、肅官評、正選規、重掌篆、崇禮讓、勵氣節、抑僥倖、核吏弊十事,帝即命飭行。故尚書孫丕揚等二十六人為魏忠賢削奪,大相請復其官,帝不許。旋以起廢忤旨,貶秩視事。給事中杜三策言大相端廉,起廢協輿論,不當譴,不聽。父憂歸,卒於家。
zàn yuē: shén zōng zhōng nián, dé huāng zhèng pǐ. huái zhōng fā fèn zhī shì, yí qí jī áng kàng cí yǐ kuāng jūn shī. rán nà jiàn yǒu fāng, wù jiāng yǐ chéng yì. jiǎo jié mó shàng, jūn zǐ fú wèi. wèi qí zhōng hòu zhī yì báo, ér xuàn gū zhī qíng shèng yě. luò yú rén mǎ jīng lún dǐ jī qiào ràng, jǐ wèi chái ǒu suǒ bù néng kān yǐ. shèng rén qǔ fěng jiàn, yì zhě dài bù rú shì hū!
贊曰:神宗中年,德荒政圮。懷忠發憤之士,宜其激昂抗詞以匡君失。然納諫有方,務將以誠意。絞訐摩上,君子弗為。謂其忠厚之意薄,而衒沽之情勝也。雒於仁、馬經綸詆譏譙讓,幾為儕偶所不能堪矣。聖人取諷諫,意者殆不如是乎!