lú hóng chūn fàn jùn dǒng jī wáng jiù xué děng lǐ mào guì lǐ yí zhōu hóng yuè pān shì zǎo luò yú rén mǎ jīng lún lín xī chūn lín péi liú gāng dài shì héng cáo xué chéng zǐ zhèng rú guō shí wēng xiàn xiáng xú dà xiāng
卢洪春(范俊 董基 王就学等) 李懋桧 李沂(周弘禴 潘士藻)雒于仁 马经纶(林熙春 林培) 刘纲 戴士衡 曹学程(子正儒 郭实)翁宪祥 徐大相
lú hóng chūn, zì sī rén, dōng yáng rén. fù zhòng diàn, guǎng xī bù zhèng shǐ. hóng chūn jǔ wàn lì wǔ nián jìn shì, shòu jīng dé zhī xiàn, zhuó lǐ bù cí jì zhǔ shì. shí sì nián shí yuè, dì jiǔ bù shì cháo, hóng chūn shàng shū yuē:" bì xià zì jiǔ yuè wàng hòu, lián rì miǎn cháo, qián rì yòu zhào tóu xuàn tǐ xū, zàn bà cháo jiǎng. shí xiǎng tài miào, qiǎn guān gōng dài, qiě yún' fēi gǎn tōu yì, kǒng fú chéng lǐ'. chén yú pěng dú, jīng huáng yù tì. fū lǐ mò zhòng yú jì, ér jí mò shèn yú xū. bì xià chūn qiū dǐng shèng, zhū zhèng jiē fēi suǒ yí yǒu. bù yí yǒu ér yǒu zhī, shàng shāng shèng mǔ zhī xīn, xià hài chén mín zhī tīng, ér yòu yīn yǐ fèi zǔ zōng dà diǎn, chén bù zhī bì xià hé yǐ zì ān yě. yì chén suǒ wén, gèng yǒu yì zhě. xiān èr shí liù rì chuán zhǐ miǎn cháo, jí wén rén yán jí jí, wèi bì xià shì mǎ shāng é, gù yǐn jí zì huì. guǒ rú rén yán, zé yǐ yī shí chí chěng zhī lè, ér mèi zhōu shēn zhī fáng, qí wéi huàn yóu qiǎn. tǎng rú shèng yù, zé yǐ mù qián rèn xí zhī yú, ér wàng bǎo shēn zhī shù, qí wéi huàn gēng shēn. ruò nǎi wèi shèng dé zhī lèi, zé jūn yān ér yǐ. qiě bì xià wú wèi shēn jū jiǔ zhòng, wài tíng mò zhī. tiān zǐ qǐ jū, qǐ yǒu jì rán wú wén yú rén zhě? rán mò gǎn zhí yán yǐ dǎo bì xià, zé jiāng shùn zhī yì duō, ér ài jìng zhī xīn báo yě. bì xià píng rì yù sòng yú bì duō xǐ, yù jiàn zhēng bì duō nù, yī shè gōng wéi, yán qiǎn lì zhì, shú kěn chù huì, yǐ dǎo bù cè zhī huò zāi? qún chén rú shì, fēi zhǔ shàng fú yě. yuàn bì xià yǐ zōng shè wéi zhòng, wú wù jiǎo tuō yǐ zī yí. lì zhì cǐ xīn, shèn jiā fáng jiǎn. wù yǐ shēn gōng yàn xián yǒu suǒ zì zòng, wù yǐ zuǒ yòu jìn xí yǒu suǒ jiǎ jiè, chì gōng jiàn xíng, míng shì tiān xià, yǐ zhāng lǜ dù, zé tiān xià wàn shì, jiāng mù yì wú qióng. jiào fū xié shù yòng shù, wén guò shì fēi, jǐ yǐ lóng gǔ tiān xià zhī ěr mù zhě, xiāng qù hé rú zāi!" shū rù, dì zhèn nù. chuán yù nèi gé bǎi yú yán, jí míng jǐn jí qiǎn guān zhī gù. yǐ hóng chūn bèi wàng, mìng nǐ zhǐ zhì zuì. gé chén nǐ duó guān, réng lùn jiù. dì bù cóng, tíng zhàng liù shí, chì wèi mín. zhū jǐ shì zhōng shēn jiù, wǔ zhǐ, qiè ràng. zhū yù shǐ shū jì zhī, dì nù, duó fèng yǒu chà. hóng chūn suì fèi yú jiā, jiǔ zhī zú. guāng zōng sì wèi, zèng tài pú shǎo qīng.
卢洪春,字思仁,东阳人。父仲佃,广西布政使。洪春举万历五年进士,授旌德知县,擢礼部祠祭主事。十四年十月,帝久不视朝,洪春上疏曰:“陛下自九月望后,连日免朝,前日又诏头眩体虚,暂罢朝讲。时享太庙,遣官恭代,且云‘非敢偷逸,恐弗成礼’。臣愚捧读,惊惶欲涕。夫礼莫重于祭,而疾莫甚于虚。陛下春秋鼎盛,诸症皆非所宜有。不宜有而有之,上伤圣母之心,下骇臣民之听,而又因以废祖宗大典,臣不知陛下何以自安也。抑臣所闻,更有异者。先二十六日传旨免朝,即闻人言籍籍,谓陛下试马伤额,故引疾自讳。果如人言,则以一时驰骋之乐,而昧周身之防,其为患犹浅。倘如圣谕,则以目前衽席之娱,而忘保身之术,其为患更深。若乃为圣德之累,则均焉而已。且陛下毋谓身居九重,外廷莫知。天子起居,岂有寂然无闻于人者?然莫敢直言以导陛下,则将顺之意多,而爱敬之心薄也。陛下平日遇颂谀必多喜,遇谏诤必多怒,一涉宫闱,严谴立至,孰肯触讳,以蹈不测之祸哉?群臣如是,非主上福也。愿陛下以宗社为重,毋务矫托以滋疑。力制此心,慎加防检。勿以深宫燕闲有所恣纵,勿以左右近习有所假借,饬躬践行,明示天下,以章律度,则天下万世,将慕义无穷。较夫挟数用术,文过饰非,几以聋瞽天下之耳目者,相去何如哉!”疏入,帝震怒。传谕内阁百余言,极明谨疾遣官之故。以洪春悖妄,命拟旨治罪。阁臣拟夺官,仍论救。帝不从,廷杖六十,斥为民。诸给事中申救,忤旨,切让。诸御史疏继之,帝怒,夺俸有差。洪春遂废于家,久之卒。光宗嗣位,赠太仆少卿。
yù shǐ fàn jùn cháng chén shí zhèng. dì fāng jí, jiàn jùn shū zhōng" fáng rén yù" yǔ, chì zhī. zhǔ shì dǒng jī yǐ jiàn nèi cāo zhé guān. qí hòu yuán wài láng wáng jiù xué yīn jiàn dì tuō jí bù sòng zǐ gōng, xún bà qù. jiē yǔ hóng chūn shū xiāng lèi.
御史范俊尝陈时政。帝方疾,见俊疏中“防人欲”语,斥之。主事董基以谏内操谪官。其后员外郎王就学因谏帝托疾不送梓宫,寻罢去。皆与洪春疏相类。
fàn jùn, zì guó shì, gāo ān rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. wèi yì wū zhī xiàn, zhēng shòu yù shǐ. shí èr nián zhēng yuè, chén shí zhèng shí shì, yǔ jiē qiē zhì, ér zhōng yán" rén yù yí fáng, lì yǐ mí màn qū niè wèi jiè". xiān shì, cí níng gōng zāi, jǐ shì zhōng zōu yuán biāo shū chén liù shì, wǔ dì yì. jí dì gòu wēi jí, dà chén fāng wèn ān, ér jùn shū shì rù. dì huì yuē:" xiàng wèi zuì yuán biāo, zhì jùn fù ěr, dāng zhòng chéng zhī." shēn shí xíng děng nǐ juān zhì. dì yóu nù, jiāng gè yǔ zhàng. shì yè dà léi yǔ, míng rì cháo mén wài shuǐ sān chǐ yú. dì nù shǎo jì, shí xíng děng yì lì jiù, nǎi chì wèi mín. míng nián, jǐ shì zhōng zhāng wéi xīn qǐng tuī yòng qiǎn zhé zhū chén, zhào xǔ liàng yí, wéi jùn bù xù. jǐ shì zhōng sūn shì zhēn yù shǐ fāng wàn shān děng yán jùn bù yí dú yí, zuò duó fèng. zì shì lǚ jiàn bù qǐ, lǐ jū shù shí nián zú. tiān qǐ chū, fù guān, zèng guāng lù shǎo qīng.
范俊,字国士,高安人。万历五年进士。为义乌知县,征授御史。十二年正月,陈时政十事,语皆切至,而中言“人欲宜防,力以靡曼麹蘖为戒”。先是,慈宁宫灾,给事中邹元标疏陈六事,忤帝意。及帝遘微疾,大臣方问安,而俊疏适入。帝恚曰:“向未罪元标,致俊复尔,当重惩之。”申时行等拟镌秩。帝犹怒,将各予杖。是夜大雷雨,明日朝门外水三尺余。帝怒少霁,时行等亦力救,乃斥为民。明年,给事中张维新请推用谴谪诸臣,诏许量移,惟俊不叙。给事中孙世祯、御史方万山等言俊不宜独遗,坐夺俸。自是屡荐不起,里居数十年卒。天启初,复官,赠光禄少卿。
dǒng jī, zì cháo xióng, yè xiàn rén. wàn lì bā nián jìn shì. shòu xíng bù zhǔ shì. shí èr nián, dì jí nèi shù sān qiān rén, shòu yǐ gē jiǎ, cāo yú nèi tíng. shàng shū zhāng xué yán jiàn, bù nà. jī kàng shū yuē:" nèi tíng qīng yán dì, wú gù jù sān qiān zhī zhòng, qīng yǐ xiōng qì cháng shì, qiè wèi bì xià wēi zhī. bì xià yǐ wéi xíng xìng shān líng, yǒu cǐ sān qiān rén kě wú kǒng hū? bù zhī cǐ jiē wú dāng shí yòng. shè yù jiàn zú jìn qí, lì jiàn pī mǐ, chē jià bù kě shì yǐ qīng chū yě. fū cǐ sān qiān rén ān jū měi shí, jīn lì róu mí, yī dàn shǐ zhí ruì yī jiān, méng hán fàn shǔ, chén wén qǐng zhě jìng rì yǎn liàn, zhōng hé bīn sǐ zhě shù rén, ruò bèi wèi yǒu bù yuàn zhě. jù sān qiān xù yuàn zhī rén yú zhǒu yè, wēi wú yú cǐ zhě. qiě zì nèi cāo yǐ lái, shǎng lài yǐ èr wàn jīn. zhǎng cǐ bù yǐ, ān yǒu dān jié? yǒu yòng zhī cái, mí zhī wú yòng zhī dì, chéng kě xī yě." shū rù, wǔ zhǐ, mìng biǎn èr zhì, diào biān fāng. jiǔ qīng jǐ shì yù shǐ jiāo zhāng lùn jiù, qiě qǐng nà jī yán, bù tīng. jìng zhé jī wàn quán dū sī dōu shì. míng nián, bīng kē jǐ shì zhōng wáng zhì xiáng yán:" zǔ zōng fǎ, fēi sù wèi shì bù dé chí cùn bīng. jīn shòu qún bù chěng lì qì, chū rù jìn mén, huò bù xì." dà xué shì shēn shí xíng yì yǔ sī lǐ jiān yuē:" cǐ shì xì jìn tíng, zhū rén huàn jiǎ zhí gē, wèi míng ér rù. shè jiān rén cuàn qí zhōng, yī dàn huǎn jí, wài tíng bù dé wén, sù wèi bù jí bèi, cǐ gōng děng bō fū huàn yě." zhōng guān sǒng rán, chéng jiàn lì yán. dì nǎi liú zhì xiáng shū, jí rì bà zhī. huì zhé jiàng guān jiē liàng yí, jī yì qiān nán jīng lǐ bù zhǔ shì, zhōng nán jīng dà lǐ qīng. zhì xiáng, xīn zhōu rén. lóng qìng wǔ nián jìn shì. lì guān yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ shùn tiān.
董基,字巢雄,掖县人。万历八年进士。授刑部主事。十二年,帝集内竖三千人,授以戈甲,操于内廷。尚书张学颜谏,不纳。基抗疏曰:“内廷清严地,无故聚三千之众,轻以凶器尝试,窃为陛下危之。陛下以为行幸山陵,有此三千人可无恐乎?不知此皆无当实用。设遇健卒劲骑,立见披靡,车驾不可恃以轻出也。夫此三千人安居美食,筋力柔靡,一旦使执锐衣坚,蒙寒犯暑,臣闻顷者竟日演练,中曷濒死者数人,若辈未有不怨者。聚三千蓄怨之人于肘腋,危无逾此者。且自内操以来,赏赉已二万金。长此不已,安有殚竭?有用之财,糜之无用之地,诚可惜也。”疏入,忤旨,命贬二秩,调边方。九卿、给事、御史交章论救,且请纳基言,不听。竟谪基万全都司都事。明年,兵科给事中王致祥言:“祖宗法,非宿卫士不得持寸兵。今授群不逞利器,出入禁门,祸不细。”大学士申时行亦语司礼监曰:“此事系禁廷,诸人擐甲执戈,未明而入。设奸人窜其中,一旦缓急,外廷不得闻,宿卫不及备,此公等剥肤患也。”中官悚然,乘间力言。帝乃留致祥疏,即日罢之。会谪降官皆量移,基亦迁南京礼部主事,终南京大理卿。致祥,忻州人。隆庆五年进士。历官右佥都御史,巡抚顺天。
wáng jiù xué, zì suǒ jìng, wǔ jìn rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. shòu hù bù zhǔ shì. sān wáng bìng fēng yì qǐ, cháo lùn dà huá. jiù xué, wáng xī jué mén rén yě, xié tóng nián shēng qián yǔn yuán wǎng guī zhī, wèi liú tì. huì shù jí shì lǐ téng fāng tóu xī jué shū, yǔ jiù xué yǔ xiāng lèi. xī jué wù, bìng fēng zhào dé qǐn. jiù xué gǎi lǐ bù, jìn yuán wài láng, xún diào lì bù. èr shí sì nián, xiào ān chén tài hòu zǐ gōng fā yǐn, dì dí mǔ yě, dāng sòng mén wài, yǐ yǒu jí, qiǎn guān dài xíng. lì bù shì láng sūn jì gāo yán zhī, dì nù, dǐ qí shū yú dì. jiù xué kàng shū yuē:" rén zǐ yú qīn wéi sòng sǐ wèi dà shì. jīn nǎi jìn yī pān sòng, zhì shèng xiào bù zhōng. qǐ dú yǒu guāi gǔ lǐ, jí shèng xīn qǐ néng zì ān. yú cǐ ér bù yòng qí qíng, wū hū yòng qí qíng? yú cǐ ér kě rěn, wū hū bù kě rěn? kǒng nán yǐ xuān zhū zhào yù, shū zhū jiǎn cè, chuán shì tiān xià wàn shì yě." shū zòu, bù xǐng. yú èr nián, zhào zhēn bié lì bù zhū láng, chì jiù xué wèi mín. xún zú yú jiā.
王就学,字所敬,武进人。万历十四年进士。授户部主事。三王并封议起,朝论大哗。就学,王锡爵门人也,偕同年生钱允元往规之,为流涕。会庶吉士李腾芳投锡爵书,与就学语相类。锡爵悟,并封诏得寝。就学改礼部,进员外郎,寻调吏部。二十四年,孝安陈太后梓宫发引,帝嫡母也,当送门外,以有疾,遣官代行。吏部侍郎孙继皋言之,帝怒,抵其疏于地。就学抗疏曰:“人子于亲惟送死为大事。今乃靳一攀送,致圣孝不终。岂独有乖古礼,即圣心岂能自安。于此而不用其情,乌乎用其情?于此而可忍,乌乎不可忍?恐难以宣诸诏谕,书诸简册,传示天下万世也。”疏奏,不省。逾二年,诏甄别吏部诸郎,斥就学为民。寻卒于家。
jì gāo kàng shū wèi jǐ, jǐ shì zhōng liú dào hēng hé wén xuǎn yuán wài láng cài mèng lín wěn quán zhèng, bìng jí jì gāo. qǐ bà, bù bào. jí sān diàn zāi, dà chén zì chén, jiē wèi liú, dú jì gāo zhì shì qù. zú, zèng lǐ bù shàng shū. jì gāo, zì yǐ dé, wú xī rén. wàn lì èr nián jìn shì dì yī.
继皋抗疏未几,给事中刘道亨劾文选员外郎蔡梦麟紊铨政,并及继皋。乞罢,不报。及三殿灾,大臣自陈,皆慰留,独继皋致仕去。卒,赠礼部尚书。继皋,字以德,无锡人。万历二年进士第一。
lǐ mào guì, zì kè cāng, ān xī rén. wàn lì bā nián jìn shì. chú lù ān zhī zhōu, rù wèi xíng bù yuán wài láng. shí sì nián sān yuè, dì fāng yōu hàn, mìng suǒ sī tiáo shàng pián yí. mào guì jí bù láng liú fù chū děng zhēng yán huáng guì fēi jí gōng fēi cè fēng shì, zhāng yī rì bìng shàng. dì nù, yù jiā zhòng qiǎn, yán zhě yóu bù yǐ. gé chén qǐng dì zhào zhū cáo jiàn yán zhǐ jí suǒ sī zhí zhǎng, qiě bù dé zhuān dá, yǐ wèi jiě dì yì. jū shù rì, dì yì jì wēi, zhū shū jiē liú zhōng. ér mào guì shū yòu yǒu bǎo shèng gōng jié nèi gōng yù jìn xí kāi yán lù yì juān zhèn shèn xíng fá zhòng jǔ cì xiàn tián zhì qī shì, yì qǐn bù xíng.
李懋桧,字克苍,安溪人。万历八年进士。除六安知州,入为刑部员外郎。十四年三月,帝方忧旱,命所司条上便宜。懋桧及部郎刘复初等争言皇贵妃及恭妃册封事,章一日并上。帝怒,欲加重谴,言者犹不已。阁臣请帝诏诸曹建言止及所司职掌,且不得专达,以慰解帝意。居数日,帝亦霁威,诸疏皆留中。而懋桧疏又有保圣躬、节内供、御近习、开言路、议蠲振、慎刑罚、重举刺、限田制七事,亦寝不行。
míng nián, jǐ shì zhōng shào shù yīn lùn chéng yì bó liú shì yán, cì jí jiàn yán zhū chén. mào guì shàng yán:" shù yīn shì yán tiáo zòu, bō jí yán zhě, yù gài jué zhī.' fáng rén zhī kǒu, shèn yú fáng chuān', shù qǐ bù wén sī yǔ zāi? jīn tiān xià mín qióng cái dān, suǒ zài jī jǐn, shān shǎn hé nán, fù zi pǐ lí, jiāng pū mǎn dào, jí kǔ wēi jí zhī zhuàng, gài yǒu zhèng xiá suǒ bù néng tú zhě, bì xià bù dé wén qiě jiàn yě. ěr zhě léi jī rì tán, xīng zhuì rú dòu, tiān biàn shì jǐng yú shàng jī niǎn zhī jiān, zi shā fù, pū shā zhǔ, rén qíng guāi lí yú xià. shù yǐ wéi hǎi nèi jǐn wú kě yán yǐ hū? fū zài tíng zhī chén, qí wèi yán guān zhě shí jǐn èr sān. yán guān bù bì jiē zhì, bù wéi yán guān zhě bù bì jiē yú. wú lùn wǎng shì, jí rú ěr suì féng bǎo zhāng jū zhèng jiāo tōng luàn zhèng, qí lián zhāng bǎo liú, sòng gōng xǔ dé, ruò chén sān mó céng shì chǔ zhě, bìng chū tái yuán, ér qǐng jiàn yǐn jū zhàng zhé yǐ qù zhě, fēi shù liáo zé xīn jìn shū shēng yě. guǒ ruò shù yán, tiān xià xìng wú shì zé kě, tuō yǒu bù yú zhī biàn, bì xià hé cóng ér zhī? shù fù yǐ táng shàng guān jìn zhǐ sī shǔ wèi dé jì, fú dǔ dà míng lǜ, bǎi gōng jì yì zhī rén, ruò yǒu kě yán zhī shì, zhí zhì yù qián zòu wén, dàn yǒu zǔ è zhě zhǎn. dà míng huì diǎn jí huáng zǔ wò bēi yì lǚ yán zhī. bǎi gōng jì yì zhī rén, yǒu yán shàng bù gǎn zǔ, kuàng zhū sī bǎi zhí shì hū? shù yán yī chū, zhì shì jiě tǐ, shàn yán rì yōng, zhǔ shàng bù dé wén qí guò, qún xià wú suǒ xiàn qí zhōng, huò tiān xià bì zì shù shǐ. bì xià bì yù zhòng bǎi guān yuè zhí zhī jìn, bù ruò yán yán guān shī zhí zhī fá. dāng yán bù yán, zuò yǐ fù jūn wù guó zhī zuì. qīng zé jì guò, zhòng zé chǐ guān. kē dào dāng qiān, yī shì qí zhāng zòu duō guǎ dé shī wèi diàn zuì, zé yán guān wú bù zhí yán, shù guān wú shì kě yán, chū wèi zhī jìn wú yōng, tài píng zhī xiào zì zhì yǐ."
明年,给事中邵庶因论诚意伯刘世延,刺及建言诸臣。懋桧上言:“庶因世延条奏,波及言者,欲概绝之。‘防人之口,甚于防川’,庶岂不闻斯语哉?今天下民穷财殚,所在饥馑,山、陕、河南,妇子仳离,僵仆满道,疾苦危急之状,盖有郑侠所不能图者,陛下不得闻且见也。迩者雷击日坛,星坠如斗,天变示儆于上;畿辇之间,子杀父,仆杀主,人情乖离于下。庶以为海内尽无可言已乎?夫在廷之臣,其为言官者十仅二三。言官不必皆智,不为言官者不必皆愚。无论往事,即如迩岁冯保、张居正交通乱政,其连章保留,颂功诩德,若陈三谟、曾士楚者,并出台垣,而请剑引裾杖谪以去者,非庶僚则新进书生也。果若庶言,天下幸无事则可,脱有不虞之变,陛下何从而知?庶复以堂上官禁止司属为得计,伏睹《大明律》,百工技艺之人,若有可言之事,直至御前奏闻,但有阻遏者斩。《大明会典》及皇祖《卧碑》亦屡言之。百工技艺之人,有言尚不敢阻,况诸司百执事乎?庶言一出,志士解体,善言日壅,主上不得闻其过,群下无所献其忠,祸天下必自庶始。陛下必欲重百官越职之禁,不若严言官失职之罚。当言不言,坐以负君误国之罪。轻则记过,重则褫官。科道当迁,一视其章奏多寡得失为殿最,则言官无不直言,庶官无事可言,出位之禁无庸,太平之效自致矣。”
dì zé qí gū míng, mìng biǎn yī zhì. kē dào hé jiù, bù yǔn. shù xié tóng liè hú shí lín méi guó lóu guō xiǎn zhōng fù jiāo zhāng lùn hé, nǎi zài jiàng yī zhì, wèi hú guǎng àn chá sī jīng lì. lì lǐ bù zhǔ shì, yǐ yōu guī, lǚ jiàn bù qǐ. jiā jū èr shí nián, shǐ qǐ gù guān. jìn nán jīng bīng bù láng zhōng. tiān qǐ chū, zhōng tài pú shǎo qīng.
帝责其沽名,命贬一秩。科道合救,不允。庶偕同列胡时麟、梅国楼、郭显忠复交章论劾,乃再降一秩,为湖广按察司经历。历礼部主事,以忧归,屡荐不起。家居二十年,始起故官。进南京兵部郎中。天启初,终太仆少卿。
lǐ yí, zì jǐng lǔ, jiā yú rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. gǎi shù jí shì. shí liù nián dōng, shòu lì kē jǐ shì zhōng. zhōng guān zhāng jīng zhǎng dōng chǎng, héng sì wú dàn. yù shǐ hé chū guāng hé jīng sǐ zuì bā, bìng jí qí dǎng jǐn yī dū du liú shǒu yǒu xù bān xíng shàng zhì. shàng zhì lùn sǐ, shǒu yǒu chú míng, jīng bèi qiè ràng, ér rèn zhí rú gù. yù shǐ mǎ xiàng gān fù hé jīng, dǐ zhí zhèng shén lì, dì xià xiàng gān zhào yù. dà xué shì shēn shí xíng děng lì jiù, qiě fēng hái yù pī, bù bào. xǔ guó wáng xī jué fù gè shēn jiù, nǎi qǐn qián mìng, ér jīng jìng bù zuì. wài yì wèi jīng yǐ jīn bǎo xiàn dì huò miǎn. yí bài guān fǔ yī yuè, shàng shū yuē:" bì xià wǎng nián zuì féng bǎo, jìn rì zhú sòng kūn, jīng è bǎi bǎo ér wàn kūn, nài hé dú rú rěn bù qù? ruò wèi qí shì fèng duō nián, zé huài fǎ yì duō nián wèi tòng jiā shěng gǎi, yóu zú gòng shì, zé wèi wén kě xún hǔ láng shǐ shǒu mén hù yě. liú chuán jīng guǎng xiàn jīn bǎo, duō fāng qǐng qǐ, bì xià yóu yù, wèi rěn duàn jué. zhōng wài chén mín, chū wèi kěn xìn, yǐ wéi bì xià fù yǒu sì hǎi, qǐ ài jīn bǎo wēi rú léi tíng, qǐ xùn qǐng qǐ. jí jiàn míng zhǐ xǔ jīng cè lì gòng shì, wài yì jí jí, suì wèi wéi zhēn. kuī sǔn shèng dé, fū qǐ qiǎn shén! qiě jīng jiān móu jì suì, ér guó jiā zhī huò jiāng cóng cǐ shǐ, chén suǒ dà jù yě." shì rì, jǐ shì zhōng táng yáo qīn yì jù shū jiàn. dì dú shǒu yí shū, zhèn nù, wèi yí yù wèi féng bǎo zhāng jū zhèng bào chóu, lì xià zhào yù yán jū. shí xíng děng qǐ yòu, bù cóng. yàn shàng, zhào tíng zhàng liù shí, chì wèi mín. yù pī zhì gé, shí xíng děng yù liú yù pī, zhōng shǐ bù kě, chí qù. dì tè qiǎn sī lǐ zhāng chéng chū jiān zhàng. shí xíng děng shàng shū, jù yì huì jí mén hòu jìn zhǐ. dì yán:" yí zhì tān lì bù yán, ér dú wèi zhèn tān, bàng wū jūn fù, zuì bù kě yòu." jìng zhàng zhī. tài cháng qīng lǐ shàng zhì jǐ shì zhōng xuē sān cái děng kàng zhāng lùn jiù, jù bù bào. guó xī jué yǐ yán bú jiàn yòng, yǐn zuì qǐ guī. xī jué yán:" tíng zhàng fēi zhèng xíng, zǔ zōng suī jiān yī xíng zhī, yì wèi yǒu zhào yù tíng zhàng bìng jiā yú yī rén zhě. gù shì, wéi zī zéi dà nì zé yǒu dǎ wèn zhī zhǐ, jīn qǐ kě jiā zhī yán guān." dì yōu zhào wèi liú xī jué, zú bù tīng qí yán.
李沂,字景鲁,嘉鱼人。万历十四年进士。改庶吉士。十六年冬,授吏科给事中。中官张鲸掌东厂,横肆无惮。御史何出光劾鲸死罪八,并及其党锦衣都督刘守有、序班邢尚智。尚智论死,守有除名,鲸被切让,而任职如故。御史马象乾复劾鲸,诋执政甚力,帝下象乾诏狱。大学士申时行等力救,且封还御批,不报。许国、王锡爵复各申救,乃寝前命,而鲸竟不罪。外议谓鲸以金宝献帝获免。沂拜官甫一月,上疏曰:“陛下往年罪冯保,近日逐宋坤,鲸恶百保而万坤,奈何独濡忍不去?若谓其侍奉多年,则坏法亦多年;谓痛加省改,犹足供事,则未闻可驯虎狼使守门户也。流传鲸广献金宝,多方请乞,陛下犹豫,未忍断决。中外臣民,初未肯信,以为陛下富有四海,岂爱金宝;威如雷霆,岂徇请乞。及见明旨许鲸策励供事,外议藉藉,遂谓为真。亏损圣德,夫岂浅甚!且鲸奸谋既遂,而国家之祸将从此始,臣所大惧也。”是日,给事中唐尧钦亦具疏谏。帝独手沂疏,震怒,谓沂欲为冯保、张居正报仇,立下诏狱严鞫。时行等乞宥,不从。谳上,诏廷杖六十,斥为民。御批至阁,时行等欲留御批,中使不可,持去。帝特遣司礼张诚出监杖。时行等上疏,俱诣会极门候进止。帝言:“沂置贪吏不言,而独谓朕贪,谤诬君父,罪不可宥。”竟杖之。太常卿李尚智、给事中薛三才等抗章论救,俱不报。国、锡爵以言不见用,引罪乞归。锡爵言:“廷杖非正刑,祖宗虽间一行之,亦未有诏狱、廷杖并加于一人者。故事,惟资贼大逆则有打问之旨,今岂可加之言官。”帝优诏慰留锡爵,卒不听其言。
chū, féng bǎo huò zuì, shí jīng wèi zhī, gù dì yún rán. huò wèi jīng zuì bù zhì rú bǎo. zhāng chéng zhǎng sī lǐ, sù dé bǎo, shòu yì yán zhě fā zhī, shì mì mò néng míng yě. qí shí, zhōu hóng yuè pān shì zǎo jiē yǐ wǔ jīng dé zuì, ér yí huò wèi liè. jiā jū shí bā nián, wèi zhào ér zú. guāng zōng sì wèi, zèng guāng lù shǎo qīng.
初,冯保获罪,实鲸为之,故帝云然。或谓鲸罪不至如保。张诚掌司礼,素德保,授意言者发之,事秘莫能明也。其时,周弘禴、潘士藻皆以忤鲸得罪,而沂祸为烈。家居十八年,未召而卒。光宗嗣位,赠光禄少卿。
hóng yuè, zì yuán fú, má chéng rén. tì tǎng fù qí, hǎo shè liè. jǔ wàn lì èr nián jìn shì, shòu hù bù zhǔ shì. jiàng wú wéi zhōu tóng zhī, qiān shùn tiān tōng pàn. shí sān nián chūn, shàng shū zhǐ chì cháo guì, yán:" bīng bù shàng shū zhāng xué yán bèi lùn lǚ yǐ. bì xià yǐ xué yán gù, zhú yī jǐ shì zhōng sān yù shǐ, cǐ rén xīn suǒ gòng fèn yě. xué yán jié zhāng jīng wèi xiōng dì, yán guān zhǐ lùn xué yán ér bù gǎn jí jīng, wèi qí shì ěr. ruò lǐ zhí zhī lùn féng bǎo, sì hū zhōng dǎng yǐ, shí zhāng hóng mén kè lè xīn shēng wèi móu zhǔ. qí xún àn shùn tiān, nà chāng wèi xiǎo qī, chāng kuáng gàn jì, zé shì hóng wèi nèi yuán yě. jīng hóng jì qiè bì xià quán, ér zhí yòu qiè sī lǐ shì, cǐ gōng lùn suǒ bù róng. zǔ xùn, dà xiǎo guān xǔ zhì yù qián yán shì. jīn lì kē dōu jǐ shì zhōng qí shì chén nǎi qǐng jìn bù cáo jiàn yán. nǎng jū zhèng qiè quán, tái shěng qún sòng gōng dé, ér shǒu fā qí jiān zhě, gù zài ài mù chén sī xiào, bù cáo yán shì guǒ hé fù yú guó zāi? jū zhèng è yuán wài láng guǎn zhì dào zhī jiàn bái yě, yù shǐ gōng mào xián yīn wū yǐ lǎo jí è zhǔ shì zhào shì qīng zhī tiáo zòu yě, shàng shū wáng guó guāng suì gù yǐ wáng guān. lùn zhě qiè chǐ, wèi qí fù quán jiān ér qì zhí yán, zhǎng yōng bì zhī huò yě. jīn xué yán zhí jiāo fù jīng hóng, jīng gǎn qiè bǐng, shì chén qǐ bù wén? yǐ bù gǎn yán, nài hé fǎn yù rén bù yán hū? qián cǐ zhǎng lì yuán zhě zhōu bāng jié qín yào. dāng jū zhèng shí, yào zé gān xīn liè quǎn, bāng jié zé bǐ jī hán chán. jīn yào guān tài cháng, bāng jié guān tài pú yǐ, jiàn zhí wú bǔ, zuò zhì jīng qīng, shàng wèi tái shěng zú shì hū? ér nǎi jìn zhū chén yán shì yě. fū zhú yī rén zhī yán zhě qí zuì xiǎo, jìn zhū chén zhī yán zhě qí zuì dà. wǎng zhě yán sōng jí jū zhèng yóu bù gǎn míng lì cǐ jìn, hé shì chén wú jì dàn yī zhì cǐ zāi! qǐ fàng xué yán zhí guī lǐ, chū yào bāng jié yú wài, píng zhāng jīng shǐ xián jū, ér duó shì chén jiàn zhí, yán chì sī lǐ zhāng chéng děng zhǐ zhǎng nèi fǔ lǐ yí, wú gàn zhèng shì, tiān xià xìng shèn." dì nù, zhé dài zhōu pàn guān, zài qiān nán jīng bīng bù zhǔ shì.
弘禴,字元孚,麻城人。倜傥负奇,好射猎。举万历二年进士,授户部主事。降无为州同知,迁顺天通判。十三年春,上疏指斥朝贵,言:“兵部尚书张学颜被论屡矣。陛下以学颜故,逐一给事中、三御史,此人心所共愤也。学颜结张鲸为兄弟,言官指论学颜而不敢及鲸,畏其势耳。若李植之论冯保,似乎忠谠矣,实张宏门客乐新声为谋主。其巡按顺天,纳娼为小妻,猖狂干纪,则恃宏为内援也。鲸、宏既窃陛下权,而植又窃司礼势,此公论所不容。《祖训》,大小官许至御前言事。今吏科都给事中齐世臣乃请禁部曹建言。曩居正窃权,台省群颂功德,而首发其奸者,顾在艾穆、沈思孝,部曹言事果何负于国哉?居正恶员外郎管志道之建白也,御史龚懋贤因诬以老疾;恶主事赵世卿之条奏也,尚书王国光遂锢以王官。论者切齿,为其附权奸而弃直言,长壅蔽之祸也。今学颜、植交附鲸、宏,鲸敢窃柄,世臣岂不闻?已不敢言,奈何反欲人不言乎?前此长吏垣者周邦杰、秦耀。当居正时,耀则甘心猎犬,邦杰则比迹寒蝉。今耀官太常,邦杰官太仆矣,谏职无补,坐陟京卿,尚谓台省足恃乎?而乃禁诸臣言事也。夫逐一人之言者其罪小,禁诸臣之言者其罪大。往者严嵩及居正犹不敢明立此禁,何世臣无忌惮一至此哉!乞放学颜、植归里,出耀、邦杰于外,屏张鲸使闲居,而夺世臣谏职,严敕司礼张诚等止掌内府礼仪,毋干政事,天下幸甚。”帝怒,谪代州判官,再迁南京兵部主事。
shí qī nián, dì shǐ juàn qín, zhāng zòu duō liú zhōng bù xià. hóng yuè shū jiàn, qiě qǐng zǎo jiàn huáng chǔ, bù bào. xún zhào wèi shàng bǎo chéng. míng nián dōng, mìng jiān chá yù shǐ yuè shì níng xià biān wù. xún fǔ qiān dōu yù shǐ liáng wèn mèng xún chá yù shǐ zhōng huà mín, qǔ guān tǎng yín jiāo jì, hóng yuè shū fā zhī. zhào chǐ wèn mèng zhí, diào huà mín yú wài. hé dōng yǒu qín hàn èr bà, hóng yuè qǐng yǐ shí wèi zhī, jùn qú běi dá yuān yāng zhū hú, dà xīng shuǐ lì. hái cháo, yǐ jiāng cái jiàn bō chéng ēn tǔ wén xiù bō yún. míng nián, chéng ēn děng fǎn, zuò zhé chéng hǎi diǎn shǐ. tóu hé guī, zú yú jiā. tiān qǐ chū, yǐ cháng qǐng jiàn chǔ, zèng tài pú shǎo qīng.
十七年,帝始倦勤,章奏多留中不下。弘禴疏谏,且请早建皇储,不报。寻召为尚宝丞。明年冬,命监察御史阅视宁夏边务。巡抚佥都御史梁问孟、巡茶御史钟化民,取官帑银交际,弘禴疏发之。诏褫问孟职,调化民于外。河东有秦、汉二坝,弘禴请以石为之,浚渠北达鸳鸯诸湖,大兴水利。还朝,以将材荐哱承恩、土文秀、哱云。明年,承恩等反,坐谪澄海典史。投劾归,卒于家。天启初,以尝请建储,赠太仆少卿。
pān shì zǎo, zì qù huá, wù yuán rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. shòu wēn zhōu tuī guān. zhuó yù shǐ, xún shì běi chéng. cí níng gōng jìn shì hóu jìn zhōng niú chéng zhōng sī chū jìn chéng, xiá fù nǚ. luó zhě zhí zhī, wèi suǒ ōu, sù yú shì zǎo. sī dié sī lǐ jiān zhì zhī. dì huì yuē:" dōng chǎng hé shì? nǎi zì wài tíng fā." zhàng liǎng yān, bì qí yī. jīng fāng zhǎng dōng chǎng, nù. huì huǒ zāi xiū shěng, shì zǎo yán:" jīn tiān xià zhī huàn, mò dà yú jūn chén zhī yì bù tōng. yí fǎng zǔ zhì, jí jìn shí píng tái nuǎn gé zhào duì gù shì, miàn yì suǒ dāng shī bà. chè dà gōng yǐ qí fēng suì, juān zhī zào shāo zào yǐ zhāo jiǎn dé, miǎn jīn huā é wài zhēng yǐ zuǒ jūn shí. qiě shí zhào jiǎng dú zhū chén, wèn yǐ jīng shǐ. duì xián rén jūn zǐ zhī shí duō, zì néng yǐ jìng yì sì, yǐ yì duó yù. xiū shěng zhī shí, wú guò yú cǐ." jīng nǎi jī dì nù, zhé guǎng dōng bù zhèng sī zhào mó. kē dào jiāo zhāng lùn jiù, bù tīng. xún zhuó nán jīng lì bù zhǔ shì. zài qiān shàng bǎo qīng, zú guān.
潘士藻,字去华,婺源人。万历十一年进士。授温州推官。擢御史,巡视北城。慈宁宫近侍侯进忠、牛承忠私出禁城,狎妇女。逻者执之,为所殴,诉于士藻。私牒司礼监治之。帝恚曰:“东厂何事?乃自外庭发。”杖两阉,毙其一。鲸方掌东厂,怒。会火灾修省,士藻言:“今天下之患,莫大于君臣之意不通。宜仿祖制,及近时平台暖阁召对故事,面议所当施罢。撤大工以俟丰岁,蠲织造、烧造以昭俭德,免金花额外征以佐军食。且时召讲读诸臣,问以经史。对贤人君子之时多,自能以敬易肆,以义夺欲。修省之实,无过于此。”鲸乃激帝怒,谪广东布政司照磨。科道交章论救,不听。寻擢南京吏部主事。再迁尚宝卿,卒官。
luò yú rén, zì shǎo jīng, jīng yáng rén. fù zūn, lì kē dōu jǐ shì zhōng. shén zōng chū jí wèi, féng bǎo qiè quán. dì yù diàn, bǎo zhé shì cè. zūn yán:" bǎo yī shì cóng zhī pū, nǎi gǎn lì tiān zǐ bǎo zuò, wén wǔ qún gōng bài tiān zǐ xié, yì bài zhōng guān xié? qī bì xià yòu chōng, wú lǐ zhì cǐ!" zūn nǎi dà xué shì gāo gǒng mén shēng. bǎo yí zūn shòu gǒng zhǐ, suì móu zhú gǒng. zūn shū liú zhōng. xún hé bīng bù shàng shū tán lún, yīn jiàn hǎi ruì. lì bù shàng shū yáng bó chēng lún cái, dǐ ruì yū zhì, shū suì qǐn. qǐng zhī, lún péi sì rì tán, hāi bù zhǐ. yù shǐ jǐng sōng hán bì xiǎn hé lún shuāi bìng. jū zhèng sù shàn lún, ér féng bǎo yù yuán shì wèi zūn zuì, yīn chuán zhǐ jí sōng bì xiǎn yù yòng hé rén dài lún, lìng huì zūn tuī jǔ, zūn děng huáng jù bù gǎn chéng. jù biǎn sān zhì, diào wài. zūn dé zhè jiāng bù zhèng sī zhào mó. bǎo bài, lǚ qiān guāng lù qīng. gǎi yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ sì chuān. bà guī, zú.
雒于仁,字少泾,泾阳人。父遵,吏科都给事中。神宗初即位,冯保窃权。帝御殿,保辄侍侧。遵言:“保一侍从之仆,乃敢立天子宝座,文武群工拜天子邪,抑拜中官邪?欺陛下幼冲,无礼至此!”遵乃大学士高拱门生。保疑遵受拱指,遂谋逐拱。遵疏留中。寻劾兵部尚书谭纶,因荐海瑞。吏部尚书杨博称纶才,诋瑞迂滞,疏遂寝。顷之,纶陪祀日坛,咳不止。御史景嵩、韩必显劾纶衰病。居正素善纶,而冯保欲缘是为遵罪,因传旨诘嵩、必显欲用何人代纶,令会遵推举,遵等惶惧不敢承。俱贬三秩,调外。遵得浙江布政司照磨。保败,屡迁光禄卿。改右佥都御史,巡抚四川。罢归,卒。
yú rén jǔ wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī féi xiāng qīng fēng èr xiàn, yǒu huì zhèng. shí qī nián, rù wèi dà lǐ sì píng shì. shū xiàn sì zhēn yǐ jiàn. qí lüè yuē:
于仁举万历十一年进士。历知肥乡、清丰二县,有惠政。十七年,入为大理寺评事。疏献四箴以谏。其略曰:
chén bèi guān suì yú, jǐn cháo jiàn bì xià zhě sān. cǐ wài wéi wén shèng tǐ wéi hé, yī qiè chuán miǎn. jiāo sì miào xiǎng qiǎn guān dài xíng, zhèng shì bù qīn, jiǎng yán jiǔ chuò. chén zhī bì xià zhī jí, suǒ yǐ zhì zhī zhě yǒu yóu yě. chén wén shì jiǔ zé fǔ cháng, liàn sè zé fá xìng, tān cái zé sàng zhì, shàng qì zé qiāng shēng. bì xià bā zhēn zài yù, shāng zhuó shì dān, bo zhòu bù zú, jì yǐ cháng yè. cǐ qí bìng zài shì jiǔ yě. chǒng" shí jùn" yǐ qǐ xìng mén, nì zhèng fēi, mí yán bù tīng. zhōng móu bìn chì, chǔ wèi jiǔ xū. cǐ qí bìng zài liàn sè yě. chuán suǒ tǎng jīn, kuò qǔ bì bó. shèn qiě lüè wèn huàn guān, yǒu xiàn zé yǐ, wú zé qiǎn nù. lǐ yí zhī chuāng yí wèi píng, ér zhāng jīng zhī zī huì fù rù. cǐ qí bìng zài tān cái yě. jīn rì bǎng gōng nǚ, míng rì chì zhōng guān, zuì zhuàng wèi míng, lì bì zhàng xià. yòu sù yuàn cáng nù yú zhí chén, rú fàn jùn jiāng yīng lín sūn rú fǎ bèi, jiē yī qū bù shēn, cì huán wú rì. cǐ qí bìng zài shàng qì yě. sì zhě zhī bìng, jiāo rào shēn xīn, qǐ yào shí suǒ kě zhì? jīn bì xià chūn qiū dǐng shèng, yóu jīng nián bù cháo, guò cǐ yǐ wǎng, gèng dāng hé rú?
臣备官岁余,仅朝见陛下者三。此外惟闻圣体违和,一切传免。郊祀庙享遣官代行,政事不亲,讲筵久辍。臣知陛下之疾,所以致之者有由也。臣闻嗜酒则腐肠,恋色则伐性,贪财则丧志,尚气则戕生。陛下八珍在御,觞酌是耽,卜昼不足,继以长夜。此其病在嗜酒也。宠“十俊”以启幸门,溺郑妃,靡言不听。忠谋摈斥,储位久虚。此其病在恋色也。传索帑金,括取币帛。甚且掠问宦官,有献则已,无则谴怒。李沂之疮痍未平,而张鲸之赀贿复入。此其病在贪财也。今日榜宫女,明日抶中官,罪状未明,立毙杖下。又宿怨藏怒于直臣,如范俊、姜应麟、孙如法辈,皆一诎不申,赐环无日。此其病在尚气也。四者之病,胶绕身心,岂药石所可治?今陛下春秋鼎盛,犹经年不朝,过此以往,更当何如?
mèng kē yǒu qǔ yú fǎ jiā bì shì, jīn zōu yuán biāo qí rén yě. bì xià qì ér zhì zhī, chén yǒu yǐ dé qí gù yǐ. yuán biāo rù cháo, bì shǒu yán shèng gōng, cì jí zuǒ yòu. shì yǐ míng zhī qí xián, jì ér fú yòng. dú bù sī zhí chén bù lì yú bì xià, bù biàn yú zuǒ yòu, shēn yǒu lì yú zōng shè zāi! bì xià zhī nì cǐ sì zhě, bù yuē cāo shēng shā zhī quán, rén wèi zhī ér bù gǎn yán, zé yuē jū suì mì zhī dì, rén mò zhī ér bù néng yán. bù zhī gǔ zhōng yú gōng, shēng wén yú wài, yōu dú zhī zhōng, zhǐ shì suǒ jí. qiě bǎo lù quán qū zhī shì kě yǐ wēi quán jù zhī, ruò huái zhōng shǒu yì zhě, jí dǐng jù hé bì yān! chén jīn gǎn yǐ sì zhēn xiàn. ruò bì xià kěn yòng chén yán, jí lì zhū chén shēn, chén suī sǐ yóu shēng yě. wéi bì xià chuí chá.
孟轲有取于法家拂士,今邹元标其人也。陛下弃而置之,臣有以得其故矣。元标入朝,必首言圣躬,次及左右。是以明知其贤,忌而弗用。独不思直臣不利于陛下,不便于左右,深有利于宗社哉!陛下之溺此四者,不曰操生杀之权,人畏之而不敢言,则曰居邃密之地,人莫知而不能言。不知鼓钟于宫,声闻于外,幽独之中,指视所集。且保禄全躯之士可以威权惧之,若怀忠守义者,即鼎锯何避焉!臣今敢以四箴献。若陛下肯用臣言,即立诛臣身,臣虽死犹生也。惟陛下垂察。
jiǔ zhēn yuē: dān bǐ qū niè, xīn xī bù chuò. xīn zhì nèi měng, wēi yí wài quē. shén yǔ shū dí, xià zhì xīng lóng. jìn yào bì xià, nóng xǔ wù chóng.
酒箴曰:耽彼麹蘖,昕夕不辍。心志内懵,威仪外缺。神禹疏狄,夏治兴隆。进药陛下,醲醑勿崇。
sè zhēn yuē: yàn bǐ yāo jī, qǐn xìng zài cè. qǐ chǒng nà wǔ, zhēng yán wù guó. chéng tāng bù ěr, xiǎng yǒu xiá shòu. jìn yào bì xià, nèi bì wù hòu.
色箴曰:艳彼妖姬,寝兴在侧。启宠纳侮,争妍误国。成汤不迩,享有遐寿。进药陛下,内嬖勿厚。
cái zhēn yuē:" jìng bǐ liú liáo, zī zhū bì jǐn. gōng tǎng chēng yíng, sī jiā xuán qìng. wǔ sàn lù tái, bā bǎi guī xīn. suí yáng bō lì, tiān mìng nán chén. jìn yào bì xià, huò huì wù qīn.
财箴曰:“竞彼镠鐐,锱铢必尽。公帑称盈,私家悬罄。武散鹿台,八百归心。隋炀剥利,天命难谌。进药陛下,货贿勿侵。
qì zhēn yuē: chěng bǐ fèn nù, zì suī rèn qíng. fǎ shàng cāo qiè, zhèng zhōu gōng píng. yú shùn wēn gōng, hé yǐ zhì xiáng. qín huáng bào lì, qún yuàn kǒng zhāng. jìn yào bì xià, jiù yuàn wù cáng.
气箴曰:逞彼忿怒,恣睢任情。法尚操切,政盩公平。虞舜温恭,和以致祥。秦皇暴戾,群怨孔彰。进药陛下,旧怨勿藏。
shū rù, dì zhèn nù. huì suì mù, liú qí shū shí rì. suǒ yún" shí jùn", gài shí xiǎo yān yě. míng nián zhēng dàn, zhào jiàn gé chén shēn shí xíng děng yú yù dé gōng, shǒu yú rén shū shòu zhī. dì zì biàn shén xī, jiāng zhì zhī zhòng diǎn. shí xíng děng wěi qū wèi jiě, jiàn dì yì bù kě huí, nǎi yuē:" cǐ shū bù kě fā wài, kǒng wài rén xìn yǐ wéi zhēn. yuàn bì xià qū cì yōu róng, chén děng jí chuán yù sì qīng, lìng yú rén qù wèi kě yě." dì nǎi hàn zhī. jū shù rì, yú rén yǐn jí, suì chì wèi mín. jiǔ zhī zú. tiān qǐ chū, zèng guāng lù shǎo qīng.
疏入,帝震怒。会岁暮,留其疏十日。所云“十俊”,盖十小阉也。明年正旦,召见阁臣申时行等于毓德宫,手于仁疏授之。帝自辨甚悉,将置之重典。时行等委曲慰解,见帝意不可回,乃曰:“此疏不可发外,恐外人信以为真。愿陛下曲赐优容,臣等即传谕寺卿,令于仁去位可也。”帝乃颔之。居数日,于仁引疾,遂斥为民。久之卒。天启初,赠光禄少卿。
mǎ jīng lún, zì zhǔ yī, shùn tiān tōng zhōu rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. chú féi chéng zhī xiàn, rù wèi yù shǐ. èr shí sān nián dōng, bīng bù kǎo xuǎn jūn zhèng. dì wèi zhōng yǒu fù qiān hù zhě, bù yí shàn shǔ sì pǐn zhí. zé bù chén xùn sī, bīng kē bù jiū fā. jiàng wǔ xuǎn láng hán fàn dōu jǐ shì zhōng wú wén zǐ zá zhí. juān yuán wài láng céng wěi fāng zhǔ shì jiāng zhōng xìn chéng xī chén chǔ chǎn jǐ shì zhōng liú shì zhān sān zhì, diào jí biān. yǐ yù shǐ qū dà lún yú jià qiáng sī jǐ shì zhōng zhāng tóng dé yán shì cháng wǔ zhǐ, yì juān sān zhì. ér wǔ chéng yù shǐ xià zhī chén zhū fèng xiáng tú qiáo qiān shí xié xíng yáng shù zhōng jí zhōng guān kè yòng jiā, bù chēng zhǐ, bìng zhé biān yuǎn diǎn shǐ. yòu yǐ kè yòng zī cái nì chóng xìn bó fèi jiǎ jīn jiā, xíng bù kǎo xùn wú shí, zhé láng zhōng xú wéi lián yú wài. yī shí yán zhǐ pín xià, qiě bù dé qiān hù zhǔ míng, jǔ cháo zhèn hài. shí dōng chǎng tài jiàn zhāng chéng shī dì yì. chéng jiā nú jǐn yī fù qiān hù huò wén bǐng dāng qiān zhǐ huī qiān shì, bù chén xiān yǐ zòu qǐng, ér dì yù xún duān zuì yán guān, suì yòng shì wèi zuì. xuán yí nù liǎng jīng kē dào, yǐ wéi jiān mò, mìng zhǎng yìn zhě jǐn juān sān zhì. yú shì jǐ shì zhōng gěng suí lóng zōu tíng yàn lí dào zhāo sūn yǔ hóu huáng yùn tài máo yī gōng, yù shǐ lǐ zōng yán gù jì míng péng kě lì qí cái wú lǐ jiā wáng yǒu gōng lǐ gù běn, nán jīng jǐ shì zhōng wǔ wén huàn fèi bì xìng lú dà zhōng, yù shǐ liǔ zuǒ niè yīng kē lǐ wén xī děng shí jiǔ rén jù diào wài, liú zhě bìng tíng fèng yī nián. yòu lìng lì bù liè shàng zhí míng, zài bà yù shǐ féng cóng wú xuē jì mào wáng shèn dé yáo sān ràng sì rén. dà xué shì zhào zhì gāo chén yú bì shěn yī guàn jí jiǔ qīng gè shū zhēng, shàng shū shí xīng qǐng bà zhí yǐ kuān zhū chén, jiē bù nà. yú bì yòu tè shū shēn jiù. dì nù, mìng jiàng zhū rén zá zhí, xī diào biān fāng. shàng shū sūn pī yáng děng yǐ zhào zhǐ zhuǎn yán, zài shū qǐ yòu. dì yì nù, jǐn duó zhí wèi mín. jīng lún fèn shén, kàng shū yuē:
马经纶,字主一,顺天通州人。万历十七年进士。除肥城知县,入为御史。二十三年冬,兵部考选军政。帝谓中有副千户者,不宜擅署四品职。责部臣徇私,兵科不纠发。降武选郎韩范、都给事中吴文梓杂职。镌员外郎曾伟芳、主事江中信、程僖、陈楚产、给事中刘仕瞻三秩,调极边。以御史区大伦、俞价、强思、给事中张同德言事常忤旨,亦镌三秩。而五城御史夏之臣、朱凤翔、涂乔迁、时偕行、杨述中籍中官客用家,不称旨,并谪边远典史。又以客用赀财匿崇信伯费甲金家,刑部拷讯无实,谪郎中徐维濂于外。一时严旨频下,且不得千户主名,举朝震骇。时东厂太监张诚失帝意。诚家奴锦衣副千户霍文炳当迁指挥佥事,部臣先已奏请,而帝欲寻端罪言官,遂用是为罪。旋移怒两京科道,以为缄默,命掌印者尽镌三秩。于是给事中耿随龙、邹廷彦、黎道昭、孙羽侯、黄运泰、毛一公,御史李宗延、顾际明、彭可立、綦才、吴礼嘉、王有功、李固本,南京给事中伍文焕、费必兴、卢大中,御史柳佐、聂应科、李文熙等十九人俱调外,留者并停俸一年。又令吏部列上职名,再罢御史冯从吾、薛继茂、王慎德、姚三让四人。大学士赵志皋、陈于陛、沈一贯及九卿各疏争,尚书石星请罢职以宽诸臣,皆不纳。于陛又特疏申救。帝怒,命降诸人杂职,悉调边方。尚书孙丕扬等以诏旨转严,再疏乞宥。帝益怒,尽夺职为民。经纶愤甚,抗疏曰:
qǐng lǚ fèng yán zhǐ, chì zhú nán běi yán guān. chén xìng méng ēn, fá fèng gòng zhí, jīn rì nǎi chén jiàn zhēng zhī rì yǐ. bì xià shù nián yǐ lái, shēn jū jìng shè, jūn chén dào fǒu, zhōng wài jù bào yǐn yōu. suǒ shì yán lù zhū chén, míng mù zhāng dǎn wèi guó jiā cái biàn xié zhèng, zhǐ chì jiān xióng. suī miào táng chǔ fèn, wèi bì jǐn xié yú lùn, ér jìn shēn gōng yì, pō zú wéi chí shì fēng, cǐ gāo miào shén líng shí jiàn yòu zhī. suǒ zī tái shěng ěr mù zhī yòng dà yǐ, bì xià hé wéi yī dàn zì tú qí ěr mù xié?
顷屡奉严旨,斥逐南北言官。臣幸蒙恩,罚俸供职,今日乃臣谏诤之日矣。陛下数年以来,深居静摄,君臣道否,中外俱抱隐忧。所恃言路诸臣,明目张胆为国家裁辨邪正,指斥奸雄。虽庙堂处分,未必尽协舆论,而缙绅公议,颇足维持世风,此高庙神灵实鉴佑之。所资台省耳目之用大矣,陛下何为一旦自涂其耳目邪?
fū yǐ bīng bù kǎo chá zhī gù, ér zuì bīng kē shì yǐ. nǎi yīn ér màn jí yú tā jǐ shì, yòu bō lián yú zhū yù shǐ. qù zhě bù míng shǔ qí yīng de zhī zuì, liú zhě bù míng shǔ qí gū shù zhī yóu. suī shèng yì yuān wēi, wèi yì kuī cè, ér dào lù chuán shuō, zé yǒu fán yán. bì xià nián lái yàn kǔ yán guān, dòng zhé zuì yǐ dú rǎo, jīn hū biàn ér yǐ qián kǒu zuì zhī. fū yǐ wú yán zuì yán guān, yán guān hé cí. chén qiè guān bì xià suǒ wéi zuì yán guān zhě, yóu qiǎn zhī hū zuì yán guān yě. nǎi yán guān jīn rì zhī qián kǒu bù yán zhě, yǒu wǔ dà zuì yān. bì xià bù jiāo tiān yǒu nián yǐ, céng bù néng yuán gù diǎn pái tà yǐ zhēng, shì xiàn bì xià zhī bù jìng tiān zhě. zuì yī. bì xià bù xiǎng zǔ yǒu nián yǐ, céng bù néng kāi zhì chéng qiān jū yǐ zhēng, shì xiàn bì xià zhī bù jìng zǔ zhě. zuì èr. bì xià chuò cháo bù yù, tíng jiǎng bù jǔ, yán guān yán zhī ér bù néng zú fù zhī, shì xiàn bì xià bù néng rú zǔ zōng zhī qín zhèng. zuì sān. bì xià qù xié bù jué, rèn xián bù dǔ, yán guān yán zhī ér bù néng qiáng dé zhī, shì xiàn bì xià bù néng rú zǔ zōng zhī yòng rén. zuì sì. bì xià hǎo huò chéng pǐ, yù bù shǎo ēn, zhǒu yè zhī jiān, cóng yuàn xù biàn, yán guān jù lǜ zhī, ér zú bù néng pī lín jiàn zhǐ, shì xiàn bì xià gān qì chū zhèng, ér fú yóu kè zhōng. zuì wǔ. yán guān fù cǐ dà zuì, bì xià kěn fèn rán lì jīng ér yǐ wǔ zuì zuì zhī, qǐ bù dàng zāi! nài hé zé zhī qián kǒu bù yán zhě, bù yú cǐ ér yú bǐ yě!
夫以兵部考察之故,而罪兵科是已。乃因而蔓及于他给事,又波连于诸御史。去者不明署其应得之罪,留者不明署其姑恕之由。虽圣意渊微,未易窥测,而道路传说,啧有烦言。陛下年来厌苦言官,动辄罪以渎扰,今忽变而以箝口罪之。夫以无言罪言官,言官何辞。臣窃观陛下所为罪言官者,犹浅之乎罪言官也。乃言官今日之箝口不言者,有五大罪焉。陛下不郊天有年矣,曾不能援故典排闼以诤,是陷陛下之不敬天者。罪一。陛下不享祖有年矣,曾不能开至诚牵裾以诤,是陷陛下之不敬祖者。罪二。陛下辍朝不御,停讲不举,言官言之而不能卒复之,是陷陛下不能如祖宗之勤政。罪三。陛下去邪不决,任贤不笃,言官言之而不能强得之,是陷陛下不能如祖宗之用人。罪四。陛下好货成癖,御不少恩,肘腋之间,丛怨蓄变,言官俱虑之,而卒不能批鳞谏止,是陷陛下甘弃初政,而弗犹克终。罪五。言官负此大罪,陛下肯奋然励精而以五罪罪之,岂不当哉!奈何责之箝口不言者,不于此而于彼也!
rì zhě tíng chén jiāo zhāng lùn jiù, bù wéi bù kěn hái zhí, ér qiě luò zhí wèi mín. fū zhū chén běn chū cǎo mǎng, jīn hái chū fú, yì fù hé hàn. dú niàn cháo tíng zhī guò jǔ bù kě suì, dà chén zhī zhōng kěn bù kě fú. bì xià bù tīng gé shū zhī jiù, gǎi jiàng jí ér wèi zá zhí, zé fǔ chén hé yán? shì zì lí qí fù xīn yě. bù tīng bù shū zhī jiù, gǎi zá zhí ér wèi biān máng, zé jiǔ qīng hé yán? shì zì qiāng qí gǔ gōng yě. fū jūn chén yī tǐ, yuán shǒu suī míng, yì lài gǔ gōng fù xīn ěr mù zhī yòng. jīn nǎi zì sāi qí ěr mù, zì lí qí fù xīn, zì qiāng qí gǔ gōng, bì xià jiāng shuí yǔ gòng lǐ tiān xià shì hū!
日者廷臣交章论救,不惟不肯还职,而且落职为民。夫诸臣本出草莽,今还初服,亦复何憾。独念朝廷之过举不可遂,大臣之忠恳不可拂。陛下不听阁疏之救,改降级而为杂职,则辅臣何颜?是自离其腹心也。不听部疏之救,改杂职而为编氓,则九卿何颜?是自戕其股肱也。夫君臣一体,元首虽明,亦赖股肱腹心耳目之用。今乃自塞其耳目,自离其腹心,自戕其股肱,陛下将谁与共理天下事乎!
fū rén jūn shòu mìng yú tiān, yú rén chén shòu mìng yú jūn yī yě. yán guān běn wú dà zuì, yī dàn zhèn nù, zuì yǐ shī zhí, wú yī gǎn kàng mìng zhě. jì dà shī rén xīn, bì shàng fú tiān yì. wàn yī shàng tiān zhèn nù, yǐ bì xià zhī bù jiāo bù dì bù cháo bù jiǎng bù xī cái bù jiàn huò, jiù shī rén jūn zhī zhí, ér hè rán jiàng fēi cháng zhī zāi, bù zhī bì xià ěr shí néng kàng tiān mìng fǒu hū? chén bù néng kàng jūn, jūn bù néng kàng tiān, cǐ lǐ míng shén, bì xià dú bù sī zì wèi shè jì jì hū?
夫人君受命于天,与人臣受命于君一也。言官本无大罪,一旦震怒,罪以失职,无一敢抗命者。既大失人心,必上拂天意。万一上天震怒,以陛下之不郊不帝、不朝不讲、不惜才、不贱货,咎失人君之职,而赫然降非常之灾,不知陛下尔时能抗天命否乎?臣不能抗君,君不能抗天,此理明甚,陛下独不思自为社稷计乎?
dì dà nù, yì biǎn sān zhì, chū zhī wài.
帝大怒,亦贬三秩,出之外。
jīng lún jì huò qiǎn, gōng kē dōu jǐ shì zhōng hǎi yáng lín xī chūn děng shàng shū yuē:" bì xià nù yán guān jiān mò, chì zhú sān shí yú rén, chén děng bù shèng sǒng jù. jīn yù shǐ jīng lún kāng kǎi chén yán, qiè yì bì wēn zhǐ bāo jiā, gù yì cóng biǎn chì. shì yǐ jiàn yán zuì xié, yì yǐ bù yán zuì xié? chén děng bù néng jiě yě. qián suǒ zuì zhě, jì yǐ bù yán zhī gù, jīn suǒ zuì zhě yòu yǐ gǎn yán zhī gù, lìng chén děng ān suǒ shì cóng zāi? bì xià chéng yǐ bù yán wèi nì zhí, zé chén děng bù nán jìn yōu wēi zhī kǔ cí chéng yǐ zhí yán wèi wǔ zhǐ, zé chén děng bù nán xiào yīn mò zhī chéng xí. dàn kǒng miào táng zhī shàng, lǜ chǎn nìng qǔ róng, fēi jūn shàng zhī fú yě. chén děng fù guì róng rǔ zhī niàn qǐ yú rén shū, rán níng wèi cǐ bù wéi bǐ zhě, wú yì mù èr bǎi yú nián yǎng shì zhī ēn, bù fù jūn fù, qiě bù fù cǐ shēng ěr. bì xià nài hé shēn nù tòng jí, ér shé rǔ zhì shì zāi!" dì yì nù, zhé xī chūn chá yán pàn guān, jiā biǎn jīng lún wèi diǎn shǐ. xī chūn suì yǐn jí qù. shì rì, yù shǐ dìng xīng lù jiǔ zhēng děng yì shàng shū, qǐng yǔ zhū chén tóng zuì, biǎn zé zhōu pàn guān. èr shū liè míng fán shù shí rén, xī duó fèng.
经纶既获谴,工科都给事中海阳林熙春等上疏曰:“陛下怒言官缄默,斥逐三十余人,臣等不胜悚惧。今御史经纶慷慨陈言,窃意必温旨褒嘉,顾亦从贬斥。是以建言罪邪,抑以不言罪邪?臣等不能解也。前所罪者,既以不言之故,今所罪者又以敢言之故,令臣等安所适从哉?陛下诚以不言为溺职,则臣等不难进忧危之苦词;诚以直言为忤旨,则臣等不难效喑默之成习。但恐庙堂之上,率谄佞取容,非君上之福也。臣等富贵荣辱之念岂与人殊,然宁为此不为彼者,毋亦沐二百余年养士之恩,不负君父,且不负此生耳。陛下奈何深怒痛疾,而折辱至是哉!”帝益怒,谪熙春茶盐判官,加贬经纶为典史。熙春遂引疾去。是日,御史定兴鹿久徵等亦上疏,请与诸臣同罪,贬泽州判官。二疏列名凡数十人,悉夺俸。
qǐng zhī, nán jīng yù shǐ dōng guǎn lín péi shū chén shí zhèng. dì zhuī nù jīng lún, jìng chì wèi mín. jì guī, dù mén què sǎo fán shí nián. zú, mén rén sī shì wén dào xiān shēng.
顷之,南京御史东莞林培疏陈时政。帝追怒经纶,竟斥为民。既归,杜门却扫凡十年。卒,门人私谥闻道先生。
péi yóu xiāng jǔ wèi xīn huà zhī xiàn. xiàn pì lòu, guǎng zhì shè xué jiào zhī. mín yǒu sǐ yú dào zhě, bù dé. dǎo yú shén, suí hú dié suǒ zhì huò dào, shí jīng wèi shén. zhēng shòu nán jīng yù shǐ, hé zuì chéng yì bó liú shì yán, zhì qí zhǎo yá yú fǎ. yǐ, shàng shū yán xú wéi lián bù dàng zhé shǎn xī zhī huā róng gòu huí qīng rǎo mín, yí bà hú guǎng yǐ yú zhǎ jiāng nán yǐ zhī zào bìng duó fǔ àn guān fèng, sū zhōu tōng pàn zhì yǐ zhī zào gù chǐ guān, jiē bù kě xùn bìng lùn jí chén sī xiào děng. dì nù, zhé fú jiàn yán yùn zhī shì. gào guī, zú.
培由乡举为新化知县。县僻陋,广置社学教之。民有死于盗者,不得。祷于神,随蝴蝶所至获盗,时惊为神。征授南京御史,劾罪诚意伯刘世延,置其爪牙于法。已,上书言徐维濂不当谪;陕西织花绒、购回青扰民,宜罢;湖广以鱼鲊、江南以织造并夺抚按官俸,苏州通判至以织造故褫官,皆不可训;并论及沈思孝等。帝怒,谪福建盐运知事。告归,卒。
tiān qǐ chū, fù jīng lún guān, zèng tài pú shǎo qīng. péi zèng guāng lù shǎo qīng, xī chūn yì hái gù zhí. lǚ qiān dà lǐ qīng, nián lǎo qǐ bà. shí lǐ zōng yán liǔ zuǒ bèi xián guān yú cháo, sòng qí xiān cháo jiàn yán shì. zhào jiā hù bù yòu shì láng, zhì shì.
天启初,复经纶官,赠太仆少卿。培赠光禄少卿,熙春亦还故职。屡迁大理卿,年老乞罢。时李宗延、柳佐辈咸官于朝,颂其先朝建言事。诏加户部右侍郎,致仕。
liú gāng, qióng zhōu rén. zǔ wén xún, xiào zǐ. fù yīng chén, jǔ xiāng shì, bù shì, yì yǐ xiào yì wén. gāng jǔ wàn lì èr shí sān nián jìn shì, gǎi shù jí shì. èr shí wǔ nián qī yuè, shàng shū yuē:
刘纲,邛州人。祖文恂,孝子。父应辰,举乡试,不仕,亦以孝义闻。纲举万历二十三年进士,改庶吉士。二十五年七月,上疏曰:
qù suì liǎng gōng zāi, zhào shì tiān xià, lüè wú yǔ tāng zuì jǐ zhī chéng, wén jǐng juān zū zhī huì, chén yǐ zhī tiān xīn zhī wèi yàn yǐ. bǐ dà gōng zhào xīng, fá mù què shuì, cǎi shí yùn cí, yuǎn zhě wàn lǐ, jìn zhě yì shù bǎi lǐ. xiǎo mín jié gāo xuè bù zú gōng fèi, jué jīn gǔ bù zú rèn láo, yù qī zǐ bù néng cháng dài. jiā yǐ hàn bá wèi zāi, yě wú qīng cǎo, rén qíng xū yuàn, suǒ zài rú chóu. ér tiān xià huǐ huò, sān diàn fù zāi. wǔ xíng zhì yuē:" jūn bù sī dào, jué zāi shāo gōng." bì xià shì zì xǐng, zhòu zhī wèi yè zhī xī, sī zài dào hū, bù zài dào hū?
去岁两宫灾,诏示天下,略无禹、汤罪己之诚,文、景蠲租之惠,臣已知天心之未厌矣。比大工肇兴,伐木榷税,采石运瓷,远者万里,近者亦数百里。小民竭膏血不足供费,绝筋骨不足任劳,鬻妻子不能偿贷。加以旱魃为灾,野无青草,人情胥怨,所在如仇。而天下悔祸,三殿复灾。《五行志》曰:“君不思道,厥灾烧宫。”陛下试自省,昼之为、夜之息,思在道乎,不在道乎?
fán jìng tiān fǎ zǔ, qīn xián yuǎn jiān, guǎ yù bǎo shēn, jiàn huò shèn dé, jù wèi zhī dào, fǎn shì fēi dào yǐ. bì xià bǐ nián yǐ lái, jiǎn yīn sì, bà cháo jiǎng, qì gǔ gōng, hé ěr mù, duàn dì mài, hū tiān xiàng, jūn chén yǒu shù zài zhī gé, táng bì ruò wàn lǐ ér yáo. bì xià shēn jū jìng shè, suǒ wéi qí tiān yǒng mìng zhě hé zhuàng, jí wài tíng yǒu bù zhī, shàng tiān níng bú jiàn xié? jīn rì zhī zāi, qí yīng yǐ lèi, tiān ruò yuē: huáng zhī bù jí, yú shuí huì guī, hé yǐ mén wèi? cháo yí jiǔ kuàng, yú shuí bǐng yǎng, hé yǐ diàn wèi? yuán zǎi sù cān, yǒu wū zhèng dì, hé yǐ gé wèi? qí suǒ yǐ shì jǐng jiè, quàn gēng xīn zhě, zhì shēn qiè yǐ. shàng kě yīn xún wán kài, zhòng nù shàng dì zāi!
凡敬天法祖,亲贤远奸,寡欲保身,贱货慎德,俱谓之道,反是非道矣。陛下比年以来,简禋祀,罢朝讲,弃股肱,阂耳目,断地脉,忽天象,君臣有数载之隔,堂陛若万里而遥。陛下深居静摄,所为祈天永命者何状,即外廷有不知,上天宁不见邪?今日之灾,其应以类,天若曰:皇之不极,于谁会归,何以门为?朝仪久旷,于谁禀仰,何以殿为?元宰素餐,有污政地,何以阁为?其所以示警戒,劝更新者,至深切矣。尚可因循玩愒,重怒上帝哉!
chén wén wǔ xíng zhī xìng, jì jī xǐ chàng. jī zhě, zāi zhī fú yě, qǐng mào sǐ ér yán jī zhī zhuàng. huáng zhǎng zǐ guān hūn cè lì jiǔ wèi jǔ xíng, shì yuē jī diǎn. dà xiǎo chén liáo yǐ zhí shì qǐng, qiáng bàn bù bào, shì yuē jī dú. wài zhī sī fǔ yǒu guān wú rén, shì yuē jī quē. zuì chì zhū chén, gài bù lù xù, shì yuē jī cái. kǔn wài yǒu yáng fān zhī chǒu, zhōng yuán qǐ jiē gān zhī tú, shì yuē jī kòu. shǒu biān zhì hé, zhū chén xū cí wǎng shàng, tián bù wéi guài, shì yuē jī wán. zhū suǒ wéi jī, bì xià bù néng yǐ míng duàn jué, yuán fǔ zhào zhì gāo bù néng yǐ qù jiù zhēng, tiān yìng suí zhī, háo fà bù shuǎng. bì xià hé bù zhào jiǔ qīng tái jiàn miàn yì dé shī, jiàn tù gù quǎn, wèi wèi wǎn yě. ruò bì zhuān rèn zhì gāo, chù táng xiāng ān, xiǎo zhī huī zhèng shì ér xiū shì lèi, dà zhī cóng mín yuàn ér yì dà nù. tiān xià dà jì nài hé yǐ cǐ fěi rén dāng zhī! cǐ bù kě lìng guān bái zhū qiú wén yě.
臣闻五行之性,忌积喜畅。积者,灾之伏也,请冒死而言积之状。皇长子冠婚、册立久未举行,是曰积典。大小臣僚以职事请,强半不报,是曰积牍。外之司府有官无人,是曰积缺。罪斥诸臣,概不录叙,是曰积才。阃外有扬帆之丑,中原起揭竿之徒,是曰积寇。守边治河,诸臣虚词罔上,恬不为怪,是曰积玩。诸所为积,陛下不能以明断决,元辅赵志皋不能以去就争,天应随之,毫发不爽。陛下何不召九卿、台谏面议得失,见兔顾犬,未为晚也。若必专任志皋,处堂相安,小之隳政事而羞士类,大之丛民怨而益大怒。天下大计奈何以此匪人当之!此不可令关白诸酋闻也。
dì dé shū, huì shén, jiāng zuì zhī. yǐ fāng gòu diàn zāi, liú zhōng bù bào.
帝得疏,恚甚,将罪之。以方遘殿灾,留中不报。
yǐ ér shòu biān xiū. jū èr nián, jīng chá. zuò fú zào, diào wài rèn, suì guī. míng nián zú. gù shì, hàn lín yǔ zhèng fǔ shēng qì xiāng shǔ. gāng zhí gōng zhì gāo duǎn, gù qiǎn zhī bù zhì, jiǎ chá diǎn zhōng zhī. míng shì yǐ shù jí shì zhuān shū jiàn yán zhě, qián wéi zōu zhì, hòu zé liú zhī lún yǔ gāng, bìng sì chuān rén.
已而授编修。居二年,京察。坐浮躁,调外任,遂归。明年卒。故事,翰林与政府声气相属。纲直攻志皋短,故嗛之不置,假察典中之。明世以庶吉士专疏建言者,前惟邹智,后则刘之纶与纲,并四川人。
dài shì héng, zì zhāng yǐn, pú tián rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. chú xīn jiàn zhī xiàn, zhuó lì kē jǐ shì zhōng. jì zhōu zǒng bīng guān wáng bǎo làn shā nán bīng, shì héng jí lùn qí zuì. yǐ, qǐng jí bǔ yán guān, hé shí xīng wù guó dà zuì wǔ. shān dōng shuì shǐ chén zēng qǐng jià pián yí dé jǔ cì jiāng lì, huái yáng lǔ bǎo yì qǐng jié zhì yǒu sī, shì héng lì zhēng. rén shèng tài hòu zǐ gōng fā yǐn, dì bù qīn sòng, shì héng yán:" mǔ zǐ zhì qíng, sòng sǐ dà shì, nài hé yú nèi tíng shù wǔ dì, jìn yī jǔ zú láo. jīn shān líng jùn shì, yuàn bì xià fú zhàng chū yíng shén zhǔ, shù shǎo wèi shèng mǔ zhī líng, dá chén mín zhī wàng." jǐn yī qiān hù zhèng yī lín zòu kāi chāng píng yín kuàng. shì héng yǐ dì bī tiān shòu shān, kàng shū zhēng. jiē bù bào.
戴士衡,字章尹,莆田人。万历十七年进士。除新建知县,擢吏科给事中。蓟州总兵官王保滥杀南兵,士衡极论其罪。已,请亟补言官,劾石星误国大罪五。山东税使陈增请假便宜得举刺将吏,淮、扬鲁保亦请节制有司,士衡力争。仁圣太后梓宫发引,帝不亲送,士衡言:“母子至情,送死大事,奈何于内庭数武地,靳一举足劳。今山陵竣事,愿陛下扶杖出迎神主,庶少慰圣母之灵,答臣民之望。”锦衣千户郑一麟奏开昌平银矿。士衡以地逼天寿山,抗疏争。皆不报。
èr shí wǔ nián zhēng yuè, jí chén tiān xià dà jì, yán:" fāng jīn shì shì bù kě zhī zhě sān: tiān yì yě, rén xīn yě, qì yùn yě. dà kě lǜ zhě wǔ: jì gāng fèi chí yě, róng dí qīn líng yě, gēn běn dòng yáo yě, wǔ bèi shū lüè yě, fǔ cáng dān jié yě. qí qiè yào ér dāng jí zhèng zhě yī, zé jūn xīn yě. bì xià gāo gǒng jiǔ zhòng, mù bù dǔ shī bǎo zhī róng, ěr bù wén chéng bì zhī yì, měi lì dāng qián, yàn duò zì yì, jí yù dān cōng míng yǐ jì ān shè jì, qí dào wú yóu. chéng yí shí yù biàn diàn, zhào zhí zhèng dà chén jiǎng qiú huà lǐ, zé xīn qīng yù guǎ, zhèng shì zì xiū." yì bù bào.
二十五年正月,极陈天下大计,言:“方今事势不可知者三:天意也,人心也,气运也。大可虑者五:纪纲废弛也,戎狄侵陵也,根本动摇也,武备疏略也,府藏殚竭也。其切要而当亟正者一,则君心也。陛下高拱九重,目不睹师保之容,耳不闻丞弼之议,美丽当前,燕惰自佚,即欲殚聪明以计安社稷,其道无由。诚宜时御便殿,召执政大臣讲求化理,则心清欲寡,政事自修。”亦不报。
rì běn fēng shì bài, zài hé xīng jí shěn wéi jìng yáng fāng hēng, qiě liè shàng fáng wō bā shì. duō yì xíng. é hé nán jīng gōng bù shàng shū yè mèng xióng xíng bù shì láng lǚ kūn jì liáo zǒng dū sūn xiǎn jí tōng zhèng cān yì lǐ yí chūn. shí xiǎn yǐ bà, yí chūn zì yǐn guī, kūn yì yǐ zhí jiàn qù. jǐ shì zhōng liú dào hēng yòu kūn, lì dǐ shì héng, wèi qí shòu dà xué shì zhāng wèi zhǐ. shì héng yì hé dào hēng yǔ xīng tóng xiāng, wèi xīng bào fù. dì yǐ yán guān hù zhēng, jiē bào qǐn. xún hé bà wén xuǎn láng zhōng bái suǒ zhī. dì è lì bù láng, biǎn chù zhě èr shí èr rén, yīn jié zé lì kē péng bǐ. dōu jǐ shì zhōng liú wèi jí yáng tíng lán zhāng zhèng xué lín yīng yuán jí shì héng jù yǐn zuì. zhào biǎn wèi jí yī zhì, yǔ tíng lán děng bìng diào wài. shì héng dé qí zhōu pàn guān. wú hé, zhào gǎi yuǎn fāng, nǎi shòu shǎn xī yán kè fù tí jǔ. wèi fù, huì yōu wēi hóng yì qǐ, jìng zuò qiǎn shù.
日本封事败,再劾星及沈惟敬、杨方亨,且列上防倭八事。多议行。俄劾南京工部尚书叶梦熊、刑部侍郎吕坤、蓟辽总督孙幰及通政参议李宜春。时幰已罢,宜春自引归,坤亦以直谏去。给事中刘道亨右坤,力诋士衡,谓其受大学士张位指。士衡亦劾道亨与星同乡,为星报复。帝以言官互争,皆报寝。寻劾罢文选郎中白所知。帝恶吏部郎,贬黜者二十二人,因诘责吏科朋比。都给事中刘为楫、杨廷兰、张正学、林应元及士衡俱引罪。诏贬为楫一秩,与廷兰等并调外。士衡得蕲州判官。无何,诏改远方,乃授陕西盐课副提举。未赴,会《忧危竑议》起,竟坐遣戍。
xiān shì, shì héng zài hé kūn, wèi qián jìn guī fàn tú shuō, jié nà gōng wéi, yīn qǐng jǔ cè lì guān hūn zhū lǐ. dì bù yuè. zhì shì yǒu bá guī fàn hòu zhě, míng yuē yōu wēi hóng yì, wū kūn yǔ guì fēi cóng fù zhèng chéng ēn hù bù shì láng zhāng yǎng měng shān xī xún fǔ wèi yǔn zhēn lì kē jǐ shì zhōng chéng shào lì bù yuán wài láng dèng guāng zuò jí dào hēng suǒ zhī děng tóng méng jié nà, yǔ yì guì fēi zǐ. chéng ēn dà jù. yǐ kūn dào hēng suǒ zhī gù yǔ shì héng yǒu xì, ér quán jiāo zhī xiàn fán yù héng fāng shàng shū yán guó běn, zhǐ chì guì fēi, suì wàng zhǐ shì héng shí wèi zhī, yù héng yǔ qí móu. dì zhèn nù, guì fēi fù qì sù bù yǐ, yè bàn chuán zhǐ dǎi xià zhào yù kǎo xùn. bǐ míng, mìng yǒng shù shì héng lián zhōu yù héng léi zhōu. yù shǐ zhào zhī hàn fù yán:" shì shū fēi chū yī rén, zhǔ móu zhě zhāng wèi, fèng xíng zhě shì héng, tóng móu zhě yòu dōu yù shǐ xú zuò lǐ bù shì láng liú chǔ xiān guó zǐ jì jiǔ liú yīng qiū gù jǐ shì zhōng yáng tíng lán lǐ bù zhǔ shì wàn jiàn kūn yě. zhū chén jiē wèi xīn fù zhǎo yá, yí bìng chì." dì rù qí yán, xià zhī bù yuàn. shí wèi yǐ luò zhí xián zhù, shǔ shì shì láng péi yīng zhāng fù dōu yù shǐ guō wéi xián lì wèi zuò děng jiě, bù tīng. duó chǔ xiān zuò guān, chū yīng qiū yú wài, tíng lán jiàn kūn zhé biān fāng, yīng zhāng děng fù lùn jiù. dì bù yuè, chì wèi wèi mín.
先是,士衡再劾坤,谓潜进《闺范图说》,结纳宫闱,因请举册立、冠婚诸礼。帝不悦。至是有跋《闺范》后者,名曰《忧危竑议》,诬坤与贵妃从父郑承恩、户部侍郎张养蒙、山西巡抚魏允贞、吏科给事中程绍、吏部员外郎邓光祚及道亨、所知等同盟结纳,羽翼贵妃子。承恩大惧。以坤、道亨、所知故与士衡有隙,而全椒知县樊玉衡方上疏言国本,指斥贵妃,遂妄指士衡实为之,玉衡与其谋。帝震怒,贵妃复泣诉不已,夜半传旨逮下诏狱拷讯。比明,命永戍士衡廉州、玉衡雷州。御史赵之翰复言:“是书非出一人,主谋者张位,奉行者士衡,同谋者右都御史徐作、礼部侍郎刘楚先、国子祭酒刘应秋、故给事中杨廷兰、礼部主事万建昆也。诸臣皆位心腹爪牙,宜并斥。”帝入其言,下之部院。时位已落职闲住,署事侍郎裴应章、副都御史郭惟贤力为作等解,不听。夺楚先、作官,出应秋于外,廷兰、建昆谪边方,应章等复论救。帝不悦,斥位为民。
shì héng děng zài gèng shè, jiē bù yuán. sì shí wǔ nián, shì héng zú yú shù suǒ. xún àn yù shǐ tián shēng jīn qǐng tuō qí shù jí, shì yù héng shēng huán, dì bù xǔ. tiān qǐ zhōng, zèng tài pú shǎo qīng.
士衡等再更赦,皆不原。四十五年,士衡卒于戍所。巡按御史田生金请脱其戍籍,释玉衡生还,帝不许。天启中,赠太仆少卿。
cáo xué chéng, zì xī míng, quán zhōu rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī shí shǒu hǎi níng. zhì xíng zuì, zhuó yù shǐ. dì mìng jiāng yuán cháo xiǎn. yǐ ér bīng bù shàng shū shí xīng tīng shěn wéi jìng yán, lì qǐng fēng gòng. nǎi yǐ lǐ zōng chéng yáng fāng hēng wèi zhèng fù shǐ, wǎng xíng cè fēng lǐ. wèi zhì rì běn, ér wéi jìng yán jiàn bù shòu, zōng chéng xiān táo guī. dì fù huò xīng yán, yù qiǎn jǐ shì zhōng yī rén chōng shǐ, yīn chá shì qíng shí. xué chéng kàng shū yán:" ěr zhě fēng shì dà huài, ér fāng hēng zhī jiē, wèi fēng shì yǒu xù. xīng fāng hēng biǎo lǐ yìng hè, bù zú yǐ xìn. wèi jīn rì jì, qiǎn kē chén wǎng kān zé kě, wǎng fēng zé bù kě. shí xīng hěn hěn zì yòng, zhào zhì gāo lù lù yī wéi, dōng shì zhī kuì liè, yuán fǔ shū chén jù bù dé cí qí zé." chū, cháo xiǎn fǔ xiàn, yù shǐ guō shí lùn jīng lüè sòng yīng chāng bù zú rèn, bìng chén qī bù kě. dì yǐ shí jǔ náo, zhé huái rén diǎn shǐ. hòu yǐ qiān xíng bù zhǔ shì. huì fēng gòng yì jì bà, ér cháo xiǎn fù kěn qǐng zhī. dì nǎi zhuī nù qián zhǔ yì zhě, yǐ shí chàng shǒu, chì wèi mín. bìng chì shí xīng jǐn lù yì yì zhě míng, jiāng dà qiǎn zé. zhì gāo děng lì jiě nǎi yǐ. jí qiǎn shǐ bù de yào lǐng, yīn yù bié qiǎn, yǐ ér bà zhī, jí yǐ fāng hēng wèi zhèng shǐ yǐ. ér xué chéng fāng dū jī fǔ tún tián, bù zhī yě. shū rù, dì dà nù, wèi yǒu àn zhǔ guān jié, dǎi xià jǐn yī wèi yán xùn. bǎng lüè wú suǒ de, yí xíng bù dìng zuì. shàng shū xiāo dà hēng qǐng yòu, dì bù xǔ, mìng zuò nì chén shī jié zuì zhǎn. xíng kē jǐ shì zhōng hóu tíng pèi děng sòng qí yuān. zhì gāo jí chén yú bì shěn yī guàn yán yóu qiè, jiē bù nà. zì shì jiù zhě bù jué, duō yán qí mǔ nián jiǔ shí yú, kū zi dài bì. dì zú fú tīng, shù yù shè yì bù yuán.
曹学程,字希明,全州人。万历十一年进士。历知石首、海宁。治行最,擢御史。帝命将援朝鲜。已而兵部尚书石星听沈惟敬言,力请封贡。乃以李宗城、杨方亨为正副使,往行册封礼。未至日本,而惟敬言渐不售,宗城先逃归。帝复惑星言,欲遣给事中一人充使,因察视情实。学程抗疏言:“迩者封事大坏,而方亨之揭,谓封事有绪。星、方亨表里应和,不足倚信。为今日计,遣科臣往勘则可,往封则不可。石星很很自用,赵志皋碌碌依违,东事之溃裂,元辅、枢臣俱不得辞其责。”初,朝鲜甫陷,御史郭实论经略宋应昌不足任,并陈七不可。帝以实沮挠,谪怀仁典史。后已迁刑部主事。会封贡议既罢,而朝鲜复恳请之。帝乃追怒前主议者,以实倡首,斥为民。并敕石星尽录异议者名,将大谴责。志皋等力解乃已。及遣使不得要领,因欲别遣,已而罢之,即以方亨为正使矣。而学程方督畿辅屯田,不知也。疏入,帝大怒,谓有暗嘱关节,逮下锦衣卫严讯。榜掠无所得,移刑部定罪。尚书萧大亨请宥,帝不许,命坐逆臣失节罪斩。刑科给事中侯廷佩等讼其冤。志皋及陈于陛、沈一贯言尤切,皆不纳。自是救者不绝,多言其母年九十余,哭子待毙。帝卒弗听,数遇赦亦不原。
qí zi zhèng rú, zhāo xī bù lí àn bì. jiàn fù qiáo cuì gǔ lì, ǒu xuè pū dì, jiǔ zhī nǎi sū, yīn cì xuè shū zòu qǐ dài fù sǐ, zhōng bù xǐng. sān shí sì nián jiǔ yuè, shǐ yòng zhū gēng yán, zhé shù hú guǎng níng yuǎn wèi. jiǔ zhī, fàng guī, zú. tiān qǐ chū, zèng tài pú shǎo qīng. chóng zhēn shí, jīng zhèng rú wèi xiào zǐ.
其子正儒,朝夕不离犴狴。见父憔悴骨立,呕血仆地,久之乃苏,因刺血书奏乞代父死,终不省。三十四年九月,始用朱赓言,谪戍湖广宁远卫。久之,放归,卒。天启初,赠太仆少卿。崇祯时,旌正儒为孝子。
guō shí, zì bó huá, gāo yì rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. shòu cháo yì zhī xiàn, xuǎn shòu yù shǐ. yù shǐ wáng lín zhǐ hé hú guǎng xún fǔ qín yào jié zhèng fǔ zhuàng, zhé xú gōu chéng. shí fù hé yào, yào nǎi bà. bǐ qù rèn, qīn zāng shú yín jù wàn, wèi héng zhōu tóng zhī shěn fū suǒ fā, xià lì shù biān. gù shì, fǔ àn zāng shú lǜ zhù zhōu xiàn wèi gōng fèi, zì yào jí dōu yù shǐ lǐ cǎi fēi yù shǐ shěn rǔ liáng zhù dà zhōu xián yǐ zì rùn bài. zì shì lǜ yù miè qí jí, wú kě jī yǐ. shí yǐ lùn cháo xiǎn shì chù. jiǔ zhī, fēng gòng bù chéng, xīng xià lì. jǐ shì zhōng hóu tíng pèi qǐng hái shí guān, bù xǔ. jiā jū shí wǔ nián, qǐ nán jīng xíng bù zhǔ shì, zhōng dà lǐ yòu sì chéng.
郭实,字伯华,高邑人。万历十一年进士。授朝邑知县,选授御史。御史王麟趾劾湖广巡抚秦耀结政府状,谪徐沟丞。实复劾耀,耀乃罢。比去任,侵赃赎银巨万,为衡州同知沈鈇所发,下吏戍边。故事,抚按赃赎率贮州县为公费,自耀及都御史李采菲、御史沈汝梁、祝大舟咸以自润败。自是率预灭其籍,无可稽矣。实以论朝鲜事黜。久之,封贡不成,星下吏。给事中侯廷佩请还实官,不许。家居十五年,起南京刑部主事,终大理右寺丞。
wēng xiàn xiáng, zì zhào lóng, cháng shú rén. wàn lì èr shí nián jìn shì. wèi yín xiàn zhī xiàn. kè zuì, rù wèi lǐ kē jǐ shì zhōng. yǐ yōu qù. bǔ lì kē, shū chén quán zhèng wǔ shì. qí yī lùn chè qiān fǎ, yán:" shǐ jìn fù zhī wú xīn, zé tiān guān zhī zhí yī lì kě dài. gǒu wèi bù rán, zé dì běn yù nǐ, hé bì yú dà tíng zhōng wèi yǎn shì zhī shù. qǐng jí tíng bà." shí bù néng cóng. gù shì, zhèng láng bù fèng shǐ, fǔ àn bì qí dài, zhì shì duō fǎn zhī. ér jiāng xī xún fǔ xǔ hóng gāng yǐ fù yōu jìng guī, guǎng xī xún fǔ yáng fāng yì yǐ yōu qǐ miǎn dài, xiàn xiáng jí yán fēi zhì. hóng gāng biǎn guān, fāng yì bèi zé. yán zhě dǐ zhū gēng lǐ tíng jī zhé bèi qiǎn, xiàn xiáng shū lùn. yǐ, hé yún nán xún fǔ chén yòng bīn liǎng guǎng zǒng dū dài yào, bìng bù bào. shì shí dà liáo duō quē. ér shì láng yáng shí qiáo yáng dào bīn xún rì jiān xiāng jì wù gù, lì lǐ èr bù zhǎng èr suì wú yī rén. bīng bù zhǐ yī shàng shū, yǎng kē bù chū. hù xíng gōng sān bù jì dū chá yuàn táng shàng guān, jù yǐ rén yán zhù jí. tōng zhèng dà lǐ yì wú jiàn guān. xiàn xiáng yán jiǔ qīng jù kuàng, shén shāng guó tǐ. yīn chén bǔ quē guān qǐ yí yì shù shì, bào wén. lǚ qiān xíng kē dōu jǐ shì zhōng. lì bù shàng shū sūn pī yáng fù dōu yù shǐ xǔ hóng gāng yǐ kǎo chá wèi yán lù suǒ gōng, qiú qù. xiàn xiáng yán:" yī shí xián zhě, zhí dào nán róng, xiāng shuài yǐn bì. guó shì rú cǐ, kě wèi hán xīn." jì ér jūn zhèng shí yí, shū wèi jǐn yī dū du wáng zhī zhēn suǒ náo, jiǔ bù xià. zuì rén chén yòng bīn děng yǐ lùn sǐ, shū yì liú zhōng. xiàn xiáng jiē kàng zhāng lùn bó. zhī xiàn mǎn cháo jiàn lǐ sì shàn, tóng zhī wáng bāng cái, yǐ wǔ shuì shǐ xì yù, nǎi qǐng shì zhī. huì dōng zhì tíng jué qiú, fù qǐng tuī huǎn xíng dé yì, yòu zǒng chén jīn chǔ yù. dì jiē bù bào. xún diào lì kē. sì shí yī nián, mìng fǔ chén yè xiàng gāo diǎn huì shì, jǐ shì zhōng céng liù dé yǐ lùn jiù bèi chá guān zuò biǎn, zhǐ jiē cóng nèi chū. xiàn xiáng lì jiàn. zhōng guān huáng xūn zhào lù lǐ cháo yòng hú bīn děng bù fǎ, yì lián shū tán hé. jiǔ zhī, zhuó tài cháng shǎo qīng. jū shù nián zú.
翁宪祥,字兆隆,常熟人。万历二十年进士。为鄞县知县。课最,入为礼科给事中。以忧去。补吏科,疏陈铨政五事。其一论掣签法,言:“使尽付之无心,则天官之职一吏可代。苟为不然,则地本预拟,何必于大廷中为掩饰之术。请亟停罢。”时不能从。故事,正郎不奉使,抚按必俟代,至是多反之。而江西巡抚许弘纲以父忧径归,广西巡抚杨芳亦以忧乞免代,宪祥极言非制。弘纲贬官,芳亦被责。言者诋朱赓、李廷机辄被谴,宪祥疏论。已,劾云南巡抚陈用宾、两广总督戴耀,并不报。是时大僚多缺。而侍郎杨时乔、杨道宾旬日间相继物故,吏、礼二部长贰遂无一人。兵部止一尚书,养疴不出。户、刑、工三部暨都察院堂上官,俱以人言注籍。通政大理亦无见官。宪祥言九卿俱旷,甚伤国体。因陈补缺官、起遗佚数事,报闻。屡迁刑科都给事中。吏部尚书孙丕扬、副都御史许弘纲以考察为言路所攻,求去。宪祥言:“一时贤者,直道难容,相率引避。国是如此,可为寒心。”既而军政拾遗,疏为锦衣都督王之桢所挠,久不下。罪人陈用宾等已论死,疏亦留中。宪祥皆抗章论驳。知县满朝荐、李嗣善,同知王邦才,以忤税使系狱,乃请释之。会冬至停决囚,复请推缓刑德意,宥捴臣、矜楚狱。帝皆不报。寻调吏科。四十一年,命辅臣叶向高典会试,给事中曾六德以论救被察官坐贬,旨皆从内出。宪祥力谏。中官黄勋、赵禄、李朝用、胡滨等不法,亦连疏弹劾。久之,擢太常少卿。居数年卒。
xú dà xiāng, zì jué sī, jiāng xī ān yì rén. wàn lì sì shí sì nián jìn shì. shòu dōng chāng tuī guān. gǎi wǔ xué jiào shòu, shāo qiān guó zǐ bó shì. sì shí qī nián jiǔ yuè shuò, bǎi liáo jiāng zǎo cháo, sī lǐ zhōng guān lú shòu chuán miǎn. zhòng qū chū, shòu cóng hòu shān wǔ. dà xiāng fèn, guī cǎo èr shū. yī lùn liáo zuǒ shì, yī lùn shòu jiān xié. shí jiē shū zhě jí shòu yě. jiàn liáo shì shū yuē:" cǐ xiǎo chén, yì gǎn yán shì." jí dì yuè dì èr shū, gù shòu yuē:" cǐ jí lùn rǔ zuì zhě." shòu cuò è, kòu tóu liú xiě qǐng zuì, yuē:" nú dāng sǐ." shū nǎi liú zhōng. shì rì, nán jīng guó zǐ xué lù qiáo gǒng bì yì shū hé shòu, bù bào. míng nián, qiān bīng bù zhǔ shì. tiān qǐ èr nián, diào lì bù jī xūn zhǔ shì, yí kǎo gōng. míng nián, jìn yàn fēng yuán wài láng. jìn shì xuē bāng ruì wèi qí zǔ huì qǐng shì, dà xiāng yǔ shàng shū zhāng wèn dá yì rú qí qǐng. xī zōng fāng è xù diǎn rǒng làn, juān dà xiāng sān zhì, chū zhī wài. wèn dá děng yǐn zuì, bù wèn. dà xué shì yè xiàng gāo dōu yù shǐ zhào nán xīng děng lián shū jiù, nǎi gǎi juān èr zhì. dà xiāng fāng hòu mìng, qún yǎn dǎng shòu zhě shù shí bèi, chí tǐng zào yú mén. bǐ sōu dà xiāng tuó, zhǐ fèng jīn qī shí liǎng, nǎi hōng rán sàn. jiā jū, dù mén dú shū, lǐ rén hǎn jiàn qí miàn.
徐大相,字觉斯,江西安义人。万历四十四年进士。授东昌推官。改武学教授,稍迁国子博士。四十七年九月朔,百僚将早朝,司礼中官卢受传免。众趋出,受从后姗侮。大相愤,归草二疏。一论辽左事,一论受奸邪。时接疏者即受也。见辽事疏曰:“此小臣,亦敢言事。”及帝阅第二疏,顾受曰:“此即论汝罪者。”受错愕,叩头流血请罪,曰:“奴当死。”疏乃留中。是日,南京国子学录乔拱璧亦疏劾受,不报。明年,迁兵部主事。天启二年,调吏部稽勋主事,移考功。明年,进验封员外郎。进士薛邦瑞为其祖蕙请谥,大相与尚书张问达议如其请。熹宗方恶恤典冗滥,镌大相三秩,出之外。问达等引罪,不问。大学士叶向高、都御史赵南星等连疏救,乃改镌二秩。大相方候命,群奄党受者数十辈,持梃噪于门。比搜大相橐,止俸金七十两,乃哄然散。家居,杜门读书,里人罕见其面。
chóng zhēn yuán nián, qǐ gù guān. é gǎi kǎo gōng, qiān yàn fēng láng zhōng. lì kǎo gōng wén xuǎn. zòu chén zūn míng zhǐ shū yān zhì pò qǐng tuō sù guān píng zhèng xuǎn guī zhòng zhǎng zhuàn chóng lǐ ràng lì qì jié yì jiǎo xìng hé lì bì shí shì, dì jí mìng chì xíng. gù shàng shū sūn pī yáng děng èr shí liù rén wéi wèi zhōng xián xuē duó, dà xiāng qǐng fù qí guān, dì bù xǔ. xuán yǐ qǐ fèi wǔ zhǐ, biǎn zhì shì shì. jǐ shì zhōng dù sān cè yán dà xiāng duān lián, qǐ fèi xié yú lùn, bù dàng qiǎn, bù tīng. fù yōu guī, zú yú jiā.
崇祯元年,起故官。俄改考功,迁验封郎中。历考功、文选。奏陈遵明旨、疏淹滞、破请托、肃官评、正选规、重掌篆、崇礼让、励气节、抑侥幸、核吏弊十事,帝即命饬行。故尚书孙丕扬等二十六人为魏忠贤削夺,大相请复其官,帝不许。旋以起废忤旨,贬秩视事。给事中杜三策言大相端廉,起废协舆论,不当谴,不听。父忧归,卒于家。
zàn yuē: shén zōng zhōng nián, dé huāng zhèng pǐ. huái zhōng fā fèn zhī shì, yí qí jī áng kàng cí yǐ kuāng jūn shī. rán nà jiàn yǒu fāng, wù jiāng yǐ chéng yì. jiǎo jié mó shàng, jūn zǐ fú wèi. wèi qí zhōng hòu zhī yì báo, ér xuàn gū zhī qíng shèng yě. luò yú rén mǎ jīng lún dǐ jī qiáo ràng, jǐ wèi chái ǒu suǒ bù néng kān yǐ. shèng rén qǔ fěng jiàn, yì zhě dài bù rú shì hū!
赞曰:神宗中年,德荒政圮。怀忠发愤之士,宜其激昂抗词以匡君失。然纳谏有方,务将以诚意。绞讦摩上,君子弗为。谓其忠厚之意薄,而衒沽之情胜也。雒于仁、马经纶诋讥谯让,几为侪偶所不能堪矣。圣人取讽谏,意者殆不如是乎!