zhōu jiā mó zhāng wèn dá lù mèng lóng fù méi wāng yīng jiāo wáng jì yáng dōng míng sūn wěi zhōng yǔ zhèng chén dào hēng zi hóng xù
周嘉謨 張問達(陸夢龍 傅梅) 汪應蛟) 王紀(楊東明 孫瑋 鍾羽正 陳道亨(子弘緒)
zhōu jiā mó, zì míng qīng, hàn chuān rén. lóng qìng wǔ nián jìn shì. chú hù bù zhǔ shì, lì sháo zhōu zhī fǔ.
周嘉謨,字明卿,漢川人。隆慶五年進士。除戶部主事,歷韶州知府。
wàn lì shí nián qiān sì chuān fù shǐ, fēn xún lú zhōu. qióng zhì dà huá yáng téng xiāo, zhì zhī sǐ. jiàn wǔ suǒ bīng fán zǒng bīng guān chén sī xué xiè, dān chē yù dìng zhī. xún fǔ bái cǎo fān. dū bīng qióng zhōu guàn xiàn, jiē yǒu fāng lüè. jū wǔ nián, jìn àn chá shǐ, yí jí guī. jiǔ zhī, qǐ gù guān. què shuì zhōng guān qiū chéng yún bō nüè, dǎi xì xiāng shǔ. jiā mó xí suǒ sī jù jué, ér bàng shā jiān mín zhù nüè zhě, chéng yún wèi jí.
萬曆十年遷四川副使,分巡瀘州。窮治大猾楊騰霄,置之死。建武所兵燔總兵官沈思學廨,單車諭定之。尋撫白草番。督兵邛州、灌縣,皆有方略。居五年,進按察使,移疾歸。久之,起故官。榷稅中官邱乘雲播虐,逮系相屬。嘉謨檄所司拒絕,而搒殺奸民助虐者,乘云為戢。
jiù qiān zuǒ bù zhèng shǐ. zhuó yòu fù dōu yù shǐ, xún fǔ yún nán. lǒng chuān xuān fǔ duō ān mín pàn, rù miǎn, jù mán wān. jiā mó tǎo qín zhī, lì qí dì ān jìng ér hái. jìn bīng bù yòu shì láng, xún fǔ rú gù. qián guó gōng mù chāng zuò qīn mín tián bā qiān yú qǐng, jiā mó hé zhì zhī, fù hé qí sūn qǐ yuán zuì zhuàng. jiǔ zhī, gǎi dū liǎng guǎng jūn wù jiān xún fǔ guǎng dōng. mǎn kǎo, jiā yòu dōu yù shǐ. guǎng xī tǔ qiú yǐn jiāo zhǐ bīng nèi fàn, guān jūn jù tuì zhī, jiā mó wèi zēng bīng zhì shù. nán hǎi sān shuǐ gāo yào sì huì gāo míng zhū yì dà shuǐ, huài wéi àn, liú shú huán zhú zhī.
就遷左布政使。擢右副都御史,巡撫雲南。隴川宣撫多安民叛,入緬,據蠻灣。嘉謨討擒之,立其弟安靖而還。進兵部右侍郎,巡撫如故。黔國公沐昌祚侵民田八千餘頃,嘉謨劾治之,復劾其孫啟元罪狀。久之,改督兩廣軍務兼巡撫廣東。滿考,加右都御史。廣西土酋引交址兵內犯,官軍拒退之,嘉謨為增兵置戍。南海、三水、高要、四會、高明諸邑大水,壞圩岸,留贖鍰築之。
qiān nán jīng hù bù shàng shū, xún zhào bài gōng bù shàng shū. xiào dìng hòu sàng, nèi tíng xuān suǒ bù zī. jiā mó yán sàng lǐ yǒu zhōng zhì, bù dāng xìn zuǒ yòu yán, wàng hào guó tǎng, bù nà. é gǎi lì bù shàng shū.
遷南京戶部尚書,尋召拜工部尚書。孝定後喪,內廷宣索不貲。嘉謨言喪禮有中制,不當信左右言,妄耗國帑,不納。俄改吏部尚書。
sì shí bā nián qī yuè, shén zōng bēng. bā yuè bǐng wǔ shuò, guāng zōng jí wèi. zhèng guì fēi jù gān qīng gōng, qiě yāo fēng huáng tài hòu. jiā mó cóng yán guān yáng lián zuǒ guāng dòu děng yán, yǐ dà yì zé guì fēi cóng zi yǎng xìng, shì yǐ lì hài. guì fēi nǎi yí cí níng gōng, fēng hòu shì yì qǐn. wài tíng jiē yán guì fēi jìn shì jī bā rén, zhì dì dé jí. èr shí liù rì, jiā mó yīn zhào jiàn, yǐ guǎ yù jìn guī, dì zhù shì jiǔ zhī, lìng huáng zhǎng zi yù wài tíng: chuán wén bù kě xìn. zhū chén nǎi tuì. èr shí jiǔ rì, dì jí dà jiàn, jiā mó xié dà xué shì fāng cóng zhé liú yī jing hán kuàng děng shòu gù mìng. qí xī, dì bēng. zhì míng, jiǔ yuè yǐ hài shuò, guāng zōng yí zhào huáng zhǎng zǐ sì wèi, ér lǐ xuǎn shì zhuān zhì gōng zhōng, shì pō zhāng, tíng chén lǜ bù cè. jì rù lín, qǐng jiàn huáng zhǎng zi, hū wàn suì, fèng zhì wén huá diàn shòu cháo, sòng jū cí qìng gōng. jiā mó zòu yán: diàn xià zhī shēn, shè jì shì tuō, chū rù bù yí qīng tuō. dà xiǎo liàn, zhāo mù lín, xū chén děng zhì nǎi fā. huáng zhǎng zi hàn zhī. zhū dà chén dìng yì: huáng zhǎng zi yǐ jiǔ yuè liù rì jí wèi. xuǎn shì jū gān qīng zì rú, qiě yù xié huáng zhǎng zi tóng jū. jiā mó jí cǎo shū shuài tíng chén qǐng yí gōng, guāng dòu lián jì zhī. wǔ rì, xuǎn shì shǐ yí huì luán gōng. shí dà gù pín réng, guó shì wù niè, shǒu fǔ cóng zhé shǒu shǔ liǎng duān, yī jing kuàng yòu xīn bǐng zhèng, jiā mó zhèng sè lì cháo, lì chí dà yì, zhōng wài yǐ yǐ wèi zhòng. shén zōng mò, qí chǔ zhè sān dǎng wèi zhèng, chù zhì zhī quán, lì bù bù néng zhǔ. jí jiā mó bǐng quán, wéi cái shì rèn. guāng xī xiāng jì jiàn zuò, jiā mó dà qǐ fèi jí, qí shuò mǎn cháo. xiàng chēng sān dǎng zhī kuí jí péng jiān luàn zhèng zhě, yì jiàn zì yǐn qù, zhōng cháo wèi qīng. yǐ, jí chén lì zhì bì huài, qǐng zé chéng fǔ àn jiān sī. shàng guān zhù kǎo, lǜ yòng sì liù lì yǔ, duō shī shí, jiā mó qǐng yǐ liù shì dìng guān píng: yī yuē shǒu, èr yuē cái, sān yuē xīn, sì yuē zhèng, wǔ yuē nián, liù yuē mào. gè zhù qí shí, wú shì xū cí. dì chēng shàn, xíng zhī.
四十八年七月,神宗崩。八月丙午朔,光宗即位。鄭貴妃據乾清宮,且邀封皇太后。嘉謨從言官楊漣、左光斗等言,以大義責貴妃從子養性,示以利害。貴妃乃移慈寧宮,封后事亦寢。外廷皆言貴妃進侍姬八人,致帝得疾。二十六日,嘉謨因召見,以寡慾進規,帝注視久之,令皇長子諭外廷:「傳聞不可信。」諸臣乃退。二十九日,帝疾大漸,嘉謨偕大學士方從哲、劉一燝、韓爌等受顧命。其夕,帝崩。質明,九月乙亥朔,光宗遺詔皇長子嗣位,而李選侍專制宮中,勢頗張,廷臣慮不測。既入臨,請見皇長子,呼萬歲,奉至文華殿受朝,送居慈慶宮。嘉謨奏言:「殿下之身,社稷是托,出入不宜輕脫。大小殮,朝暮臨,須臣等至乃發。」皇長子頷之。諸大臣定議:皇長子以九月六日即位。選侍居乾清自如,且欲挾皇長子同居。嘉謨亟草疏率廷臣請移宮,光斗、漣繼之。五日,選侍始移噦鸞宮。時大故頻仍,國勢杌隉,首輔從哲首鼠兩端,一燝、爌又新秉政,嘉謨正色立朝,力持大議,中外倚以為重。神宗末,齊、楚、浙三黨為政,黜陟之權,吏部不能主。及嘉謨秉銓,惟才是任。光、熹相繼踐祚,嘉謨大起廢籍,耆碩滿朝。向稱三黨之魁及朋奸亂政者,亦漸自引去,中朝為清。已,極陳吏治敝壞,請責成撫、按、監司。上官注考,率用四六儷語,多失實,嘉謨請以六事定官評:一曰守,二曰才,三曰心,四曰政,五曰年,六曰貌。各注其實,毋飾虛詞。帝稱善,行之。
tiān qǐ yuán nián, yù shǐ jiǎ jì chūn dé zuì, qí tóng guān zhāng shèn yán gāo hóng tú shū jiù, dì yù bìng zuì zhī. jiā mó děng lì wèi jiě, nǎi duó shèn yán hóng tú fèng ér zhǐ. zhū qīn xiāng ní sī huī bèi zhé, jiā mó yì shēn jiù. gěi shì zhōng huò wéi huá xī wèi zhōng xián zhǐ hé wáng ān, zhì zhī sǐ. jiā mó è zhī, chū wéi huá yú wài. zhōng xián nù, sǒu gěi shì zhōng sūn jié hé jiā mó shòu liú yī jing shǔ wèi ān bào chóu, qiě yǐ yòng yuán yīng tài tóng bo nián děng wèi jiā mó zuì. jiā mó qiú tuì, zhōng xián jiǎo zhǐ xǔ zhī. dà xué shì yè xiàng gāo děng qǐng liú jiā mó jùn dà jì shì, bù tīng. míng nián, guǎng níng xiàn, jiā mó yōu fèn, chí shū hé bīng bù shàng shū zhāng hè míng zhǔ zhàn wù guó zuì. wǔ nián qiū, zhōng xián dǎng zhōu wéi chí fù hé jiā mó qū bì wáng ān, suì xuē jí.
天啟元年,御史賈繼春得罪,其同官張慎言、高弘圖疏救,帝欲並罪之。嘉謨等力為解,乃奪慎言、弘圖俸而止。朱欽相、倪思輝被謫,嘉謨亦申救。給事中霍維華希魏忠賢指劾王安,置之死。嘉謨惡之,出維華於外。忠賢怒,嗾給事中孫杰劾嘉謨受劉一燝屬為安報仇,且以用袁應泰、佟卜年等為嘉謨罪。嘉謨求退,忠賢矯旨許之。大學士葉向高等請留嘉謨竣大計事,不聽。明年,廣寧陷,嘉謨憂憤,馳疏劾兵部尚書張鶴鳴主戰誤國罪。五年秋,忠賢黨周維持復劾嘉謨曲庇王安,遂削籍。
chóng zhēn yuán nián, jiàn qǐ nán jīng lì bù shàng shū, jiā tài zǐ tài bǎo. míng nián, zú guān, nián bā shí sì. zèng shǎo bǎo.
崇禎元年,薦起南京吏部尚書,加太子太保。明年,卒官,年八十四。贈少保。
zhāng wèn dá, zì dé yǔn, jīng yáng rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī gāo píng wéi èr xiàn, yǒu huì zhèng. zhēng shòu xíng kē gěi shì zhōng. níng xià yòng bīng, qǐng jǐn juān quán shǎn bū fù, cóng zhī. fù sàng chú, qǐ gù guān, lì gōng kē zuǒ gěi shì zhōng. dì fāng yíng jiàn liǎng gōng, zhōng guān lì gān méi, fù xìng tā yì, wèn dá lì qǐng tíng zhǐ, bù nà. é chén kuàng shuì zhī hài, yán: yān yǐn yī zhāo xián mìng, zhé gǎn jiū dàn jùn shǒu, shèn qiě jiū fǔ àn zhòng chén. ér sūn cháo suǒ xié chéng shǒu xùn chén bǎo bèi, zhì chuí shā mìng lì, huǐ shì lú, jué fén mù. bù yī àn wèn, ruò wàn fāng yuàn dòng hé! diǎn shì shān dōng, shū chén dào zhōng jī jǐn liú lí zhuàng, qǐng jí bà tiān xià kuàng shuì, jiē bù bào. yǐ, xún shì chǎng kù. gù shì, lìng shāng rén bàn nèi fǔ qì wù, qiān míng yǐ jìn, wèi zhī qiān shāng. ér zhū gāo zī zhě lǜ huì jìn xìng qiú miǎn, dì zhé xǔ zhī. wèn dá liǎng shū zhēng zhí, yòu jí lùn shǒu xùn zuì, bìng qǐn bù xíng. jìn lǐ kē dōu gěi shì zhōng. hé jìn jiāng lǐ zhì xié shuō huò zhòng, dǎi sǐ yù zhōng. zhì shì jù gěng dìng xiàng chuán.
張問達,字德允,涇陽人。萬曆十一年進士。歷知高平、濰二縣,有惠政。征授刑科給事中。寧夏用兵,請盡蠲全陝逋賦,從之。父喪除,起故官,歷工科左給事中。帝方營建兩宮,中官利乾沒,復興他役,問達力請停止,不納。俄陳礦稅之害,言:「閹尹一朝銜命,輒敢糾彈郡守,甚且糾撫按重臣。而孫朝所攜程守訓、陳保輩,至箠殺命吏,毀室廬,掘墳墓。不一按問,若萬方怨恫何!」典試山東,疏陳道中饑饉流離狀,請亟罷天下礦稅,皆不報。已,巡視廠庫。故事,令商人辦內府器物,僉名以進,謂之僉商。而諸高貲者率賄近幸求免,帝輒許之。問達兩疏爭執,又極論守訓罪,並寢不行。進禮科都給事中。劾晉江李贄邪說惑眾,逮死獄中。贄事具《耿定向傳》。
sān shí nián shí yuè, xīng biàn, fù qǐng jǐn bà kuàng shuì. shí bǐ nián rì shí jiē zài sì yuè, wèn dá yǐ chún yáng zhī yuè qí biàn yóu dà, xiān hòu shū qǐng xiū shěng, yǔ jí wēi qiè, dì zhōng bù nà. xún qiān tài cháng shǎo qīng, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ hú guǎng. suǒ bù shuǐ zāi, shù qǐng juān dài. dì fāng yíng sān diàn, cǎi mù chǔ zhōng, jì fèi sì bǎi èr shí wàn yǒu qí, wèn dá duō fāng jié jū, mín miǎn zhòng kùn. jiǔ zhī, zhào bài xíng bù yòu shì láng, shǔ bù shì jiān shǔ dū chá yuàn shì.
三十年十月,星變,復請盡罷礦稅。時比年日食皆在四月,問達以純陽之月其變尤大,先後疏請修省,語極危切,帝終不納。尋遷太常少卿,以右僉都御史巡撫湖廣。所部水災,數請蠲貸。帝方營三殿,采木楚中,計費四百二十萬有奇,問達多方拮据,民免重困。久之,召拜刑部右侍郎,署部事兼署都察院事。
sì shí sān nián wǔ yuè, yàn wèn zhāng chà tǐng jī shì. wèn dá cóng yuán wài láng lù mèng lóng yán, lìng shí sān sī huì xùn, cí lián zhèng guì fēi gōng jiān páng bǎo liú chéng. zhōng wài jí jí, yí guì fēi dì guó tài wèi zhī. wèn dá děng zòu shàng chà yù. dì jiàn bǎo chéng míng, liú shū bù xià. xún zhào fāng cóng zhé wú dào nán jí wèn dá děng yú cí níng gōng, mìng bìng zhé èr rén. fǔ hái gōng, dì yì fù biàn, nǎi xiān lù chà, lìng jiǔ qīng sān fǎ sī huì xùn bǎo chéng yú wén huá mén. bǎo chéng gōng yuán xìng míng yuē zhèng jìn liú dēng yún, ér bù chéng zuì. fāng jū shí, dōng gōng chuán yù yuē: zhāng chà qíng shí fēng diān, wù rù gōng mén, jī shāng nèi shì, zuì bù shè. hòu zhāo bǎo chéng xì nèi guān, yù móu hài běn gōng. bǐ hé yì, dāng yǐ chóu wū, cóng qīng nǐ zuì. wèn dá děng yǐ jū shěn wèi jǐn, shàng shū yuē: jiān rén chuǎng gōng, shì guān zōng shè. jīn chà yǐ sǐ, èr qiú yì dǐ shì. wén huá mén zūn yán zhī dì, chén děng bù gǎn xíng xùn, hé yóu de qíng? èr qiú piān cí, hé zú wèi jù? chà suī sǐ, suǒ gōng cí gù zài, qí tóng móu mǎ sān dào děng yì jiē yǒu cí zài àn, shú dé ér miè zhī? kuàng cí níng zhào duì, miàn yù bìng jué. huáng huáng tiān yǔ, tōng guó gòng wén. ruò bù fù zhī wài tíng, huì guān yán jū, ān kěn shū qíng? jì bù shū qíng, ān cóng zhèng fǎ? zǔ zōng èr bǎi nián lái, wèi yǒu zuì qiú bù fù fǎ sī, zhé lìng nǐ zuì zhě. qiě èr rén xì nèi chén. fǎ xíng zì jìn, bì xià yóu dāng yán qí xián pèi, ér zhì zhī zhòng pì. nài hé rèn bǐ zhǎn biàn, bù yǔ tiān xià gòng qì zhī yě. dì yǐ èr qiú shè zhèng shì, fù wài tíng, yì yì zī, nǎi qián bì zhī yú nèi, yán jiē yǐ chuàng zhòng shēn sǐ. ér mǎ sān dào děng wǔ rén, mìng yǔ qīng bǐ zuò liú pèi. qí shì suì zhǐ. shì nián jiě dū chá yuàn shì. jiǔ zhī, qiān hù bù shàng shū, dū cāng chǎng. xún jiān shǔ xíng bù, bài zuǒ dōu yù shǐ. guāng zōng jí dà jiàn, tóng shòu gù mìng.
四十三年五月,讞問張差梃擊事。問達從員外郎陸夢龍言,令十三司會訊,詞連鄭貴妃宮監龐保、劉成。中外籍籍,疑貴妃弟國泰為之。問達等奏上差獄。帝見保、成名,留疏不下。尋召方從哲、吳道南及問達等於慈寧宮,命並磔二人。甫還宮,帝意復變,乃先戮差,令九卿三法司會訊保、成於文華門。保、成供原姓名曰鄭進、劉登雲,而不承罪。方鞫時,東宮傳諭曰:「張差情實風癲,誤入宮門,擊傷內侍,罪不赦。後招保、成系內官,欲謀害本宮。彼何益,當以仇誣,從輕擬罪。」問達等以鞫審未盡,上疏曰:「奸人闖宮,事關宗社。今差已死,二囚易抵飾。文華門尊嚴之地,臣等不敢刑訊,何由得情?二囚偏詞,何足為據?差雖死,所供詞故在,其同謀馬三道等亦皆有詞在案,孰得而滅之?況慈寧召對,面諭並決。煌煌天語,通國共聞。若不付之外庭,會官嚴鞫,安肯輸情?既不輸情,安從正法?祖宗二百年來,未有罪囚不付法司,輒令擬罪者。且二人系內臣。法行自近,陛下尤當嚴其銜轡,而置之重辟。奈何任彼展辨,不與天下共棄之也。」帝以二囚涉鄭氏,付外庭,議益滋,乃潛斃之於內,言皆以創重身死。而馬三道等五人,命予輕比坐流配。其事遂止。是年解都察院事。久之,遷戶部尚書,督倉場。尋兼署刑部,拜左都御史。光宗疾大漸,同受顧命。
tiān qǐ yuán nián dōng, dài zhōu jiā mó wèi lì bù shàng shū. lián zhǎng nèi wài dà jì, xī yè gōng lùn. dāng shì shí, wàn lì zhōng jiàn yán guà wù huò qiǎn zhū chén qì lín xià jiǔ, sǐ zhě yǐ guò bàn. wèn dá děng dìng yì: yǐ tíng zhàng xì yù qiǎn shù zhě wèi yī děng, zèng guān yīn zi biǎn cuàn xuē jí zhě wèi yī děng, dàn zèng guān. huò xù zhě qī shí wǔ rén.
天啟元年冬,代周嘉謨為吏部尚書。連掌內外大計,悉葉公論。當是時,萬曆中建言詿誤獲譴諸臣棄林下久,死者已過半。問達等定議:以廷杖、系獄、遣戍者為一等,贈官蔭子;貶竄、削籍者為一等,但贈官。獲恤者七十五人。
huì sūn shèn xíng zōu yuán biāo zhuī lùn hóng wán, lì gōng fāng cóng zhé. zhào tíng chén jí yì, yǔ yì zhě bǎi shí yú rén. wèn dá jì jí zhòng yì, nǎi huì hù bù shàng shū wāng yīng jiāo děng shàng shū yuē:
會孫慎行、鄒元標追論「紅丸」,力攻方從哲。詔廷臣集議,與議者百十餘人。問達既集眾議,乃會戶部尚書汪應蛟等上疏曰:
àn shèn xíng zòu, shǒu zuì lǐ kě zhuó jìn hóng wán. kě zhuó xiān jiàn cóng zhé, chén děng chū wèi zhī. jí fèng zhào jìn gān qīng gōng, hòu yú dan chi, cóng zhé yǔ chén děng gòng yán lǐ kě zhuó jìn yào, jù shèn zhòng wèi jué. é xuān chén děng zhì gōng nèi guì yù qián, xiān dì zì yán zhèn gōng xū ruò, yǔ jí shòu gōng, bìng yù fǔ bì xià wèi yáo shùn, yīn wèn kě zhuó ān zài. kě zhuó qū rù, hé yào yǐ jìn, shǎo qǐng yòu jìn. shèng gōng ān shū jiù qǐn. cǐ jìn yào shǐ mò, cóng zhé jí wén wǔ zhū chén suǒ gòng jiàn zhě. shì shí qún qíng cāng huáng, qī rán gòng qiè, shì nì èr zì, hé kě rěn yán. zài zhū chén gù liàng cóng zhé wú shì xīn, jí shèn xíng shū zhōng yì yǐ xiāng liàng. ruò kě zhuó qīng yì jìn yào, fēi dàn cóng zhé wèi néng zhǐ, chén yǔ zhòng rén yì wèi néng zhǐ, chén děng jūn yǒu zuì yān. jí yù shǐ wáng ān shùn děng shū lùn kě zhuó, cóng zhé zì yīng zhòng nǐ, nǎi xiān zhǐ fá fèng, jì lìng yǎng jí, zé shī zhī tài qīng. jīn bù zhòng zuì kě zhuó, hé yǐ wèi xiān dì ér fú zhōng wài zhī xīn? yí tí fù fǎ sī, zhèng yǐ xíng pì. ruò cuī wén shēng wàng tóu liáng yào, zuì yì dāng zhū. qǐng bìng xià fǎ sī, yǔ kě zhuó bìng àn. cóng zhé zé yīng rú qí zì qǐng, xuē qù guān jiē, wèi fǎ rèn jiù, cǐ yì dà chén yǐn zuì zhī dào yí rán, ér fēi chén děng suǒ gǎn yì yě.
按慎行奏,首罪李可灼進紅丸。可灼先見從哲,臣等初未知。及奉召進乾清宮,候于丹墀,從哲與臣等共言李可灼進藥,俱慎重未決。俄宣臣等至宮內跪御前,先帝自言「朕躬虛弱」,語及壽宮,並諭輔陛下為堯、舜,因問「可灼安在」。可灼趨入,和藥以進,少頃又進。聖躬安舒就寢。此進藥始末,從哲及文武諸臣所共見者。是時群情倉惶,悽然共切,弒逆二字,何可忍言。在諸臣固諒從哲無是心,即慎行疏中亦已相諒。若可灼輕易進藥,非但從哲未能止,臣與眾人亦未能止,臣等均有罪焉。及御史王安舜等疏論可灼,從哲自應重擬,乃先止罰俸,繼令養疾,則失之太輕。今不重罪可灼,何以慰先帝而服中外之心?宜提付法司,正以刑辟。若崔文升妄投涼藥,罪亦當誅。請並下法司,與可灼並按。從哲則應如其自請,削去官階,為法任咎,此亦大臣引罪之道宜然,而非臣等所敢議也。
zhì xuǎn shì yù chuí lián tīng zhèng, qún chén chū rù lín, hūn zhě zǔ bù róng rù, qún chén pái tà ér jìn. kū lín bì, fèng shèng gōng zhì wén huá diàn, xíng cháo yè sōng hū lǐ, fù fèng jià hái cí qìng gōng. yīn yì xīn zhǔ dēng jí, xuǎn shì bù dāng fù jū gān qīng. jiǔ qīng jí gōng shū qǐng yí, yán guān jì zhī, cóng zhé shǐ jù jiē zòu qǐng, xuǎn shì suì jí rì yí gōng. rán yú lùn yóu hàn cóng zhé zhī zòu, bù yì rán wèi bǎi liáo chàng. tǎng fēi zhū chén gòng xié dà yì, lián zhāng jí qū, zé gān qīng hé dì, yóu rán hùn jū, lìng dé jiǎ qiè kuí bǐng, jiāng rú bì xià dēng jí hái gōng hé!
至選侍欲垂簾聽政,群臣初入臨,閽者阻不容入,群臣排闥而進。哭臨畢,奉聖躬至文華殿,行朝謁嵩呼禮,復奉駕還慈慶宮。因議新主登極,選侍不當復居乾清。九卿即公疏請移,言官繼之,從哲始具揭奏請,選侍遂即日移宮。然輿論猶憾從哲之奏,不毅然為百僚倡。倘非諸臣共挾大義,連章急趨,則乾清何地,猶然混居,令得假竊魁柄,將如陛下登極還宮何!
shū rù, dì wèi cóng zhé xīn jī zì míng, bù dāng qīng yì, zhǐ dǎi kě zhuó xià lì. wén shēng yǐ ān zhì nán jīng, fú wèn.
疏入,帝謂從哲心跡自明,不當輕議,止逮可灼下吏。文升已安置南京,弗問。
wèn dá lì gèng dà rèn, tǐng jī hóng wán yí gōng sān dà àn bìng jīng qí shǒu. chí yì píng yǔn, bù jī bù suí. xiān yǐ zhì mǎn, jiā tài zǐ tài bǎo, zhì shì qǐ xiū, shū shí sān shàng. zhào jiā shǎo bǎo, chéng chuán guī.
問達歷更大任,「梃擊」、「紅丸」、「移宮」三大案並經其手。持議平允,不激不隨。先以秩滿,加太子太保,至是乞休,疏十三上。詔加少保,乘傳歸。
wǔ nián, wèi zhōng xián shàn guó. yù shǐ zhōu wéi chí hé wèn dá lì yǐn wáng zhī cǎi zhí dǎng luàn zhèng, suì xuē duó. yù shǐ móu zhì kuí fù wū wèn dá zāng sī, qǐng xià lì àn wèn. mìng juān zī shí wàn zhù jūn xìng. qǐng zhī, wèn dá zú. yǐ xún fǔ zhāng wéi shū yán, miǎn qí bàn, wèn dá jiā suì pò. chóng zhēn chū, zèng tài bǎo, yǔ yī zi guān. wéi chí zhì kuí xián míng guà nì àn.
五年,魏忠賢擅國。御史周維持劾問達力引王之寀植黨亂政,遂削奪。御史牟志夔復誣問達贓私,請下吏按問。命捐貲十萬助軍興。頃之,問達卒。以巡撫張維樞言,免其半,問達家遂破。崇禎初,贈太保,予一子官。維持、志夔咸名掛逆案。
lù mèng lóng, zì jūn qǐ, huì jī rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. shòu xíng bù zhǔ shì, jìn yuán wài láng.
陸夢龍,字君啟,會稽人。萬曆三十八年進士。授刑部主事,進員外郎。
zhāng chà yù qǐ, yǐn fán xiàng gōng diàn shè jiàn fàng dàn tóu zhuān shí děng lǜ dāng yǐ zhǎn. yù jù, tí láo zhǔ shì wáng zhī cǎi zòu chà kǒu cí shén xī, qǐ chì huì wèn, dà lǐ chéng wáng shì chāng yì shàng shū qù zhī. shí mèng lóng yǐ diǎn shì guǎng dōng dù mén, zhǔ shì xíng tái fù méi guò zhī yuē: rén qíng bì jiān, ér gān xīn chǔ huáng. wú suī xù xíng shān yòu, dāng shàng shū jí lùn, jūn néng gòng shì hū? mèng lóng yuē: zhāng gōng yù wǒ hòu, jù shàng shū, ruò zhāng gōng hé? dāng lì zhēng zhī ěr. nǎi xié jiàn wèn dá. shí láng zhōng hú shì xiāng děng bù yù zài jū, qù wèn dá jù shū qǐng zhǐ, yǐ shū rù bì liú zhōng, qí shì kě suì qǐn. mèng lóng dé qí qíng, zhǐ wù fù qǐng. zhòng yuē: tí mǎ sān yé lǐ wài fù bèi, fēi děi zhǐ bù kě. mèng lóng yuē: táng táng fǎ sī, bù néng bǔ yī biān máng, xū tiān zǐ zhào yé? chà suǒ gōng, bì dāng xùn shí. wèn dá yǐ wèi rán.
張差獄起,引凡向宮殿射箭、放彈、投磚石等律當以斬。獄具,提牢主事王之寀奏差口詞甚悉,乞敕會問,大理丞王士昌亦上疏趣之。時夢龍以典試廣東杜門,主事邢台傅梅過之曰:「人情庇奸,而甘心儲皇。吾雖恤刑山右,當上疏極論,君能共事乎?」夢龍曰:「張公遇我厚,遽上疏,若張公何?當力爭之耳。」乃偕見問達。時郎中胡士相等不欲再鞫,趣問達具疏請旨,以疏入必留中,其事可遂寢。夢龍得其情,止勿復請。眾曰:「提馬三爺、李外父輩,非得旨不可。」夢龍曰:「堂堂法司,不能捕一編氓,須天子詔耶?差所供,必當訊實。」問達以為然。
míng rì, huì xùn, shì xiāng yǒng jiā huì zhēn mèng lóng méi zhī cǎi jí zōu shào xiān fán qī rén, wéi zhī cǎi méi yǔ mèng lóng hé. jiāng xùn, zhòng xián niè rú. mèng lóng hū xíng jù sān, wú yīng zhě, jī àn dà hū, shǐ jù. chà zhǎng shēn pián xié, nì shì ào yǔ, wú fēng diān zhuàng. mèng lóng hū zhǐ bǐ, mìng huà suǒ cóng rù lù. méi wèn: rǔ hé yóu shí lù? chà yán: wǒ jì zhōu rén, fēi yǒu dǎo zhě, ān dé rù? wèn: dǎo zhě shuí? yuē: dà lǎo gōng páng gōng, xiǎo lǎo gōng liú gōng. qiě yuē: huàn wǒ sān nián yǐ, yǔ wǒ jīn yín hú gè yī. mèng lóng yuē: hé wèi? yuē: dǎ xiǎo yé. yú shì shì xiāng lì tuī zuò qǐ yuē: cǐ bù kě wèn yǐ. suì bà xùn. mèng lóng bì yù de nèi shù míng. yuè shù rì, wèn dá zài lìng shí sān sī huì shěn, chà gōng nì móu jí páng bǎo liú chéng míng, yī wú suǒ yǐn. shì xiāng zhǔ bǐ, chóu chú bù gǎn xià, láng zhōng mǎ dé fēng qù zhī, yǒng jiā fù yǐ wèi nán. mèng lóng fú rán yuē: lù yuán wài bù kěn nì, shuí gǎn nì? yù nǎi jù. gěi shì zhōng hé shì jìn suì shū dǐ zhèng guó tài. dì yú shì bì bǎo chéng yú nèi, ér qì chà shì, méi lǜ qí qián yì, gōng qǐng jiān xíng. dāng shì shí, zì mèng lóng zhī cǎi méi dé fēng wài, xiān bù wèi zhèng shì dì zhě. yǐ ér zhī cǎi dé fēng xī bèi zuì, méi yǐ jīng chá bà guān. mèng lóng lài wèn dá lì huò miǎn, yóu láng zhōng lì fù shǐ.
明日,會訊,士相、永嘉、會禎、夢龍、梅、之寀及鄒紹先凡七人,惟之寀、梅與夢龍合。將訊,眾咸囁嚅。夢龍呼刑具三,無應者,擊案大呼,始具。差長身駢脅,睨視傲語,無風癲狀。夢龍呼紙筆,命畫所從入路。梅問:「汝何由識路?」差言:「我薊州人,非有導者,安得入?」問:「導者誰?」曰:「大老公龐公,小老公劉公。」且曰:「豢我三年矣,予我金銀壺各一。」夢龍曰:「何為?」曰:「打小爺。」於是士相立推坐起曰:「此不可問矣。」遂罷訊。夢龍必欲得內豎名。越數日,問達再令十三司會審,差供逆謀及龐保、劉成名,一無所隱。士相主筆,躊躇不敢下,郎中馬德灃趣之,永嘉復以為難。夢龍咈然曰:「陸員外不肯匿,誰敢匿?」獄乃具。給事中何士晉遂疏詆鄭國泰。帝於是斃保、成於內,而棄差市,梅慮其潛易,躬請監刑。當是時,自夢龍、之寀、梅、德灃外,鮮不為鄭氏地者。已而之寀、德灃悉被罪,梅以京察罷官。夢龍賴問達力獲免,由郎中歷副使。
tiān qǐ sì nián, guì zhōu zéi wèi jìng, zǒng dū cài fù yī jiàn mèng lóng zhī bīng, gǎi yòu cān zhèng, jiān jūn tǎo zéi, ān bāng yàn fàn pǔ dìng. mèng lóng xié zǒng bīng huáng yuè yǐ sān qiān rén yù zhī. xiǎo xíng dà wù zhōng, zhí qián báo zéi, zéi dà bài. sān shān miáo pàn, sī zhōu gào jí. mèng lóng yè qiǎn zhōng jūn wú jiā xiāng jìn dǎo zéi cháo, wō miáo gǔ, shēng zhèn shān gǔ, miáo dà bēn kuì, fén qí cháo ér hái. xún gǎi hú guǎng jiān jūn, qiān guǎng dōng àn chá shǐ. shàng guān jiàn zhōng xián cí, liè mèng lóng míng, jí qiǎn shǐ chǎn qù zhī.
天啟四年,貴州賊未靖,總督蔡復一薦夢龍知兵,改右參政,監軍討賊,安邦彥犯普定。夢龍偕總兵黃鉞以三千人御之。曉行大霧中,直前薄賊,賊大敗。三山苗叛,思州告急。夢龍夜遣中軍吳家相進搗賊巢,撾苗鼓,聲振山谷,苗大奔潰,焚其巢而還。尋改湖廣監軍,遷廣東按察使。上官建忠賢祠,列夢龍名,亟遣使鏟去之。
chóng zhēn yuán nián dà jì, zhōng xián dǎng yóu yòng shì, juān èr jí diào rèn. sān nián qǐ fù shǐ, yǐ gù guān fēn xún dōng yǎn dào. dào qǐ cáo pú jiān, tǎo zhǎn qí kuí, yú zhòng xī jiàng. qiān yòu cān zhèng, shǒu gù yuán. mèng lóng kāng kǎi hǎo tán bīng, yǐ kuò qīng qún dào zì fù. qī nián xià, zéi lái fàn, jī què zhī. rùn bā yuè, zéi xiàn lóng dé, shā zhī xiàn fèi yàn fāng, suì wéi jìng hǎi zhōu. mèng lóng lǜ yóu jī hè qí xūn dū sī shí chóng dé yù zhī, dǐ lǎo hǔ gōu. zéi chū bù mǎn qiān, yǐ ér dà zhì. mèng lóng suǒ jiāng zhǐ sān bǎi yú rén, bèi wéi shù zhòng, zéi shǐ shí rú yǔ, tū wéi bù dé chū. èr jiāng bào mèng lóng qì, mèng lóng huī zhī yuē: hé zuò cǐ fù rú tài! dà hū fèn jī, shǒu guó shù rén, yǔ èr jiāng jù zhàn sǐ. shì wén, zèng tài pú qīng.
崇禎元年大計,忠賢黨猶用事,鐫二級調任。三年起副使,以故官分巡東兗道。盜起曹、濮間,討斬其魁,餘眾悉降。遷右參政,守固原。夢龍慷慨好談兵,以廓清群盜自負。七年夏,賊來犯,擊卻之。閏八月,賊陷隆德,殺知縣費彥芳,遂圍靜海州。夢龍率游擊賀奇勳、都司石崇德御之,抵老虎溝。賊初不滿千,已而大至。夢龍所將止三百餘人,被圍數重,賊矢石如雨,突圍不得出。二將抱夢龍泣,夢龍揮之曰:「何作此婦孺態!」大呼奮擊,手馘數人,與二將俱戰死。事聞,贈太僕卿。
ér fù méi, chóng zhēn zhōng lì tái zhōu zhī fǔ, jiě zhí guī. shí wǔ nián dōng, juān jīn zuǒ zhī fǔ jí kǒng jiā shǒu chéng. chéng pò xùn nán, zèng tài cháng shǎo qīng.
而傅梅,崇禎中歷台州知府,解職歸。十五年冬,捐金佐知府吉孔嘉守城。城破殉難,贈太常少卿。
wāng yīng jiāo, zì qián fū, wù yuán rén. wàn lì èr nián jìn shì. shòu nán jīng bīng bù zhǔ shì, lì nán jīng lǐ bù láng zhōng. gěi yóu rù dōu, zhí lì bù shì láng lù guāng zǔ yǔ yù shǐ jiāng dōng zhī děng xiāng jié, yīng jiāo bù zhí guāng zǔ, kàng shū hé zhī, yú zhèng fǔ duō suǒ jī qiè.
汪應蛟,字潛夫,婺源人。萬曆二年進士。授南京兵部主事,歷南京禮部郎中。給由入都,值吏部侍郎陸光祖與御史江東之等相訐,應蛟不直光祖,抗疏劾之,於政府多所譏切。
lèi qiān shān xī àn chá shǐ. zhì bīng yì zhōu, chén kuàng shǐ wáng hǔ tān zì zhuàng, bù bào. cháo xiān zài yòng bīng, yí yīng jiāo tiān jīn. jí tiān jīn xún fǔ wàn shì dé jīng lüè cháo xiān, jí zhuó yīng jiāo yòu qiān dōu yù shǐ dài zhī, lǚ shàng bīng shí shì yí, è xiǎn liè tún, jūn shēng shén zhèn. shuì shǐ wáng cháo sǐ, dì jiāng qiǎn dài. yīng jiāo shū qǐng zhǐ zhī, wǔ zhǐ, qiè zé. cháo xiān shì níng, yí fǔ bǎo dìng. suì hàn huáng, zhèn xù shén lì. yǐ, jí yán jī mín kùn bì, qǐng jǐn bà kuàng shuì. huì jiān rén liǔ shèng qiū děng wàng yán kuò jī fǔ shuì kě dé yín shí yǒu sān wàn, yīng jiāo sān shū lì zhēng, rán jǐn dé jiǎn bàn ér yǐ. sān shí nián chūn, dì mìng tíng kuàng shuì, é zhōng zhǐ. yīng jiāo fù lì zhēng, bù nà.
累遷山西按察使。治兵易州,陳礦使王虎貪恣狀,不報。朝鮮再用兵,移應蛟天津。及天津巡撫萬世德經略朝鮮,即擢應蛟右僉都御史代之,屢上兵食事宜,扼險列屯,軍聲甚振。稅使王朝死,帝將遣代。應蛟疏請止之,忤旨,切責。朝鮮事寧,移撫保定。歲旱蝗,振恤甚力。已,極言畿民困敝,請盡罷礦稅。會奸人柳勝秋等妄言括畿輔稅可得銀十有三萬,應蛟三疏力爭,然僅得減半而已。三十年春,帝命停礦稅,俄中止。應蛟復力爭,不納。
yīng jiāo zài tiān jīn, jiàn gé gū bái táng zhū tián jǐn wèi wū lái, xún zhī tǔ rén, xián yán chì lǔ bù kě gēng. yīng jiāo niàn dì wú shuǐ zé jiǎn, dé shuǐ zé rùn, ruò yíng zuò shuǐ tián, dāng bì yǒu lì. nǎi mù mín kěn tián wǔ qiān mǔ, wèi shuǐ tián zhě shí zhī sì, mǔ shōu zhì sì wǔ shí, tián lì dà xìng. jí yí bǎo dìng, nǎi shàng shū yuē: tiān jīn tún bīng sì qiān, fèi xiǎng liù wàn, jù liǎn zhū mín jiān. liú bīng zé mín gào bìng, xù mín zé jūn bù gěi, jì wéi tún tián kě yǐ zú shí. jīn huāng tǔ lián fēng, hāo lái mí wàng, ruò kāi qú zhì yàn, guī yǐ wèi tián, kě qī qiān qǐng, qǐng dé gǔ sān bǎi shí. jìn zhèn nián lì, kě yǐ jiān zī, fēi dú tiān jīn zhī xiǎng zú qǔ gěi yě. yīn tiáo huà kěn tián dīng fū jí shuì é duō guǎ yǐ qǐng, dé zhǐ yǔn xíng.
應蛟在天津,見葛沽、白塘諸田盡為污萊,詢之土人,咸言斥鹵不可耕。應蛟念地無水則鹼,得水則潤,若營作水田,當必有利。乃募民墾田五千畝,為水田者十之四,畝收至四五石,田利大興。及移保定,乃上疏曰:「天津屯兵四千,費餉六萬,俱斂諸民間。留兵則民告病,恤民則軍不給,計惟屯田可以足食。今荒土連封,蒿萊彌望,若開渠置堰,規以為田,可七千頃,頃得谷三百石。近鎮年例,可以兼資,非獨天津之餉足取給也。」因條畫墾田丁夫及稅額多寡以請,得旨允行。
yǐ, qǐng guǎng xìng shuǐ lì. lüè yán: chén jìng nèi zhū chuān, yì shuǐ kě yǐ gài jīn tái, hū shuǐ kě yǐ gài héng shān, táng shuǐ kě yǐ gài zhōng shān, fǔ shuǐ kě yǐ gài xiāng guó, zhāng shuǐ lái zì yè xià, xī mén bào cháng yòng zhī, yíng hǎi dāng zhū hé xià liú, shì jiāng nán zé guó bù yì. qí tā shān xià zhī quán, dì zhōng zhī shuǐ, suǒ zài ér yǒu, xián dé yǐn yǐ gài tián. qǐng tōng qú zhú fáng, liàng fā jūn fū, yī zhǔn nán fāng shuǐ tián zhī fǎ xíng zhī. suǒ bù liù fǔ, kě dé tián shù wàn qǐng, suì yì gǔ qiān wàn shí, jī mín cóng cǐ ráo gěi, wú hàn lǎo zhī huàn. jí bù xìng cáo hé yǒu gěng, yì kě gǎi zhé yú nán, qǔ dí yú běi. gōng bù shàng shū yáng yī kuí jí chēng qí yì, dì yì bào xǔ, hòu zú bù néng xíng. zhào wèi gōng bù yòu shì láng, wèi shàng, yǔ gào qù. yǐ, jìn bīng bù zuǒ shì láng, yǐ yǎng qīn bù chū. qīn méi, jìng bù zhào.
已,請廣興水利。略言:「臣境內諸川,易水可以溉金台,滹水可以溉恆山,溏水可以溉中山,滏水可以溉襄國,漳水來自鄴下,西門豹嘗用之,瀛海當諸河下流,視江南澤國不異。其他山下之泉,地中之水,所在而有,鹹得引以溉田。請通渠築防,量發軍夫,一準南方水田之法行之。所部六府,可得田數萬頃,歲益谷千萬石,畿民從此饒給,無旱潦之患。即不幸漕河有梗,亦可改折於南,取糴於北。」工部尚書楊一魁亟稱其議,帝亦報許,後卒不能行。召為工部右侍郎,未上,予告去。已,進兵部左侍郎,以養親不出。親沒,竟不召。
guāng zōng lì, qǐ nán jīng hù bù shàng shū, tiān qǐ yuán nián gǎi běi bù. dōng xī fāng yòng bīng, zhòu jiā fù shù bǎi wàn. yīng jiāo zài dào, chí shū yán: hàn gāo dì chēng xiāo hé zhī gōng yuē: zhèn guó jiā, fǔ bǎi xìng, gěi xiǎng kuì bù jué, wú bù rú xiāo hé. fū gěi kuì xiǎng ér xiān yǐ fǔ bǎi xìng, gù néng xìng hàn miè chǔ, rú yùn zhū zhǎng yě. jīn guó jiā duō nán, jīng fèi bù zhī, shì bù dé huǎn cuī kē, rán fú ài yǎng mín lì, ér tú jié qí zhī gāo, cái dān máng qióng, biàn luàn bì qǐ, ān dé bù yù wèi jì? yīn liè shàng ài yǎng shí bā shì, dì jiā nà yān. xióng tíng bì jiàn sān fāng bù zhì zhī cè, xū xiǎng qiān èr bǎi wàn, yīng jiāo lì zǔ zhī. tíng yì hóng wán shì, qǐng zhì cuī wén shēng lǐ kě zhuó yú fǎ, ér chì fāng cóng zhé wèi biān máng.
光宗立,起南京戶部尚書,天啟元年改北部。東西方用兵,驟加賦數百萬。應蛟在道,馳疏言:「漢高帝稱蕭何之功曰:『鎮國家,撫百姓,給餉饋不絕,吾不如蕭何。』夫給饋餉而先以撫百姓,故能興漢滅楚,如運諸掌也。今國家多難,經費不支,勢不得緩催科,然弗愛養民力,而徒竭其脂膏,財殫氓窮,變亂必起,安得不預為計?」因列上愛養十八事,帝嘉納焉。熊廷弼建三方布置之策,需餉千二百萬,應蛟力阻之。廷議「紅丸」事,請置崔文升、李可灼於法,而斥方從哲為編氓。
yīng jiāo wèi rén, liàng zhí yǒu shǒu, shì guó rú jiā. jǐn chū nà, dù xū hào, guó jì lài zhī. dì bǎo mǔ kè shì qiú mù dì yú zhì, yīng jiāo chí bù yǔ, suì jiàn wǔ. huì yǒu yán qí lǎo bù rèn shì zhě, lì qǐ hái gǔ. zhào jiā tài zǐ shǎo bǎo, chí chuán guī. bì cí, shū chén shèng xué, yǐn sòng rú yǔ, yǐ huàn guān gōng qiè wèi jiè. jiǔ zhī, zú yú jiā. yīng jiāo xué zhǔ chéng jìng, qí chū chù cí shòu yī guǐ yú yì. lǐ jū, xiè jué chén shì, cháng yī yūn xǐ.
應蛟為人,亮直有守,視國如家。謹出納,杜虛耗,國計賴之。帝保母客氏求墓地逾制,應蛟持不予,遂見忤。會有言其老不任事者,力乞骸骨。詔加太子少保,馳傳歸。陛辭,疏陳聖學,引宋儒語,以宦官、宮妾為戒。久之,卒於家。應蛟學主誠敬,其出處辭受一軌於義。里居,謝絕塵事,常衣縕枲。
wáng jì, zì wéi lǐ, ruì chéng rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. shòu chí zhōu tuī guān. rù wèi cí jì zhǔ shì, lì yí zhì láng zhōng. bǐng lǐ chí zhèng, shí wàng wèi rán. èr shí jiǔ nián, dì jiāng cè lì dōng gōng, shù qiān yán bù jué, jì kàng shū jí lùn. qí dōng, lǐ chéng, zhuó guāng lù shǎo qīng, yǐn jí qù.
王紀,字惟理,芮城人。萬曆十七年進士。授池州推官。入為祠祭主事,歷儀制郎中。秉禮持正,時望蔚然。二十九年,帝將冊立東宮,數遷延不決,紀抗疏極論。其冬,禮成,擢光祿少卿,引疾去。
sì shí yī nián, zì tài cháng shǎo qīng zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ bǎo dìng zhū fǔ. lián suì shuǐ hàn, jì shè fǎ jiù huāng shén bèi. shuì jiān zhāng yè qǐng zhēng ēn zhào yǐ juān zhū shuì, jì liǎng shū lì zhēng, yè jìng qǔ zhōng zhǐ xíng zhī. jì hé yè kàng wéi zhào shū, jǔ gé chéng mìng, jiē bù bào. jū sì nián, bù nèi dà zhì, qiān hù bù yòu shì láng, zǒng dū cáo yùn jiān xún fǔ fèng yáng zhū fǔ. suì dà xiōng, zhèn jiù rú jī fǔ. guāng zōng lì, zhào bài hù bù shàng shū, dū cāng chǎng.
四十一年,自太常少卿擢右僉都御史,巡撫保定諸府。連歲水旱,紀設法救荒甚備。稅監張曄請征恩詔已蠲諸稅,紀兩疏力爭,曄竟取中旨行之。紀劾曄抗違詔書,沮格成命,皆不報。居四年,部內大治,遷戶部右侍郎,總督漕運兼巡撫鳳陽諸府。歲大凶,振救如畿輔。光宗立,召拜戶部尚書,督倉場。
tiān qǐ èr nián, dài huáng kè zuǎn wèi xíng bù shàng shū. shí fāng huì yì hóng wán shì, jì xié shì láng yáng dōng míng shǔ yì, yán: fāng cóng zhé zhī yǒu guì fēi, bù zhī yǒu jūn fù. lǐ kě zhuó jìn yào jià bēng, fǎn wèi yǐ ēn yù, lài zhī yín bì, guó diǎn ān zài? bù dǎi kě zhuó, wú yǐ fú tiān xià bù dǎi cuī wén shēng, wú yǐ fú kě zhuó bù xuē duó cóng zhé guān jiē lù yīn, wú yǐ xiè tiān dì shén rén zhī fèn. yì chū, qún qíng shén sǒng.
天啟二年,代黃克纘為刑部尚書。時方會議「紅丸」事,紀偕侍郎楊東明署議,言:「方從哲知有貴妃,不知有君父。李可灼進藥駕崩,反慰以恩諭,賚之銀幣,國典安在?不逮可灼,無以服天下;不逮崔文升,無以服可灼;不削奪從哲官階祿蔭,無以泄天地神人之憤。」議出,群情甚竦。
zhǔ shì xú dà huà zhě, sù wú lài, rì zǒu wèi zhōng xián mén, gòu xiàn shàn lèi, yòu xiǎn hé gěi shì zhōng zhōu cháo ruì huì shì yáng. jì fèn shén, hé dà huà nì zhí zhuàng, yīn yán: dà huà chéng wèi cháo tíng jī zéi, zé dà chén zhōng yǒu jiāo jié quán dāng, zhū chú zhèng shì, rú sòng cài jīng zhě, hé bù dēng dàn wén, ér yǔ zhèng rén rì xún shuǐ huǒ. qí yán dà chén, zhǐ dà xué shì shěn hóng yě. dà huà yóu cǐ bà qù, ér hóng jí zhōng xián shēn hàn zhī. yù shǐ yáng wéi yuán yǔ dà huà yǒu lián, qiě sù fù hóng, suì zhù hóng dǐ jì, yán jì suǒ hé dà chén wú zhǔ míng, qǐng lìng zhǐ shí. jì suì zhí gōng hóng, yán: hóng yǔ jīng, shēng bù tóng shí, ér shì shí xiāng lèi. qí jié nà wèi zhōng xián, yǔ jīng zhī qì hé tóng guàn tóng yě qǐ āi dǒng yǔ chén, yǔ jīng zhī kěn kuǎn chén guàn tóng yě yào méng sǐ yǒu shào fǔ zhōng sūn jié, yǔ jīng zhī gù jié wú jū hòu tóng yě zhú gù mìng yuán chén liú yī jing zhōu jiā mó, yǔ ān zhì lǚ dà fáng sū shì tóng yě chì zhú yán guān jiāng bǐng qiān xióng dé yáng hóu zhèn yáng, yǔ biǎn zhé ān cháng mín rèn bó yǔ tóng yě. zhì yú huì jiāo fù sì, qiè nòng wēi quán, zhōng zhǐ pín chuán ér shàng bù wù, cháo bǐng yīn wò ér xià bù zhī, cǐ yòu jīng mí guó wǎng shàng, bǎi shì hé fú zhě. kè wèi wén zhī nù, wèi hóng qì sù dì qián. dì wèi jì fán yán, jiā qiào zé yān.
主事徐大化者,素無賴,日走魏忠賢門,構陷善類,又顯劾給事中周朝瑞、惠世揚。紀憤甚,劾大化溺職狀,因言:「大化誠為朝廷擊賊,則大臣中有交結權璫,誅鋤正士,如宋蔡京者,何不登彈文,而與正人日尋水火。」其言大臣,指大學士沈紘也。大化由此罷去,而紘及忠賢深憾之。御史楊維垣與大化有連,且素附紘,遂助紘詆紀,言紀所劾大臣無主名,請令指實。紀遂直攻紘,言:「紘與京,生不同時,而事實相類。其結納魏忠賢,與京之契合童貫同也;乞哀董羽宸,與京之懇款陳瓘同也;要盟死友邵輔忠、孫杰,與京之固結吳居厚同也;逐顧命元臣劉一燝、周嘉謨,與安置呂大防、蘇軾同也;斥逐言官江秉謙、熊德陽、侯震暘,與貶謫安常民、任伯雨同也。至於賄交婦寺,竊弄威權,中旨頻傳而上不悟,朝柄陰握而下不知,此又京迷國罔上,百世合符者。」客、魏聞之怒,為紘泣訴帝前。帝謂紀煩言,加譙責焉。
chū, lǐ wéi hàn xióng tíng bì wáng huà zhēn xià lì, jì jiē zhì zhī zhòng pì. ér yǔ dōu yù shǐ dà lǐ qīng shàng tíng bì huà zhēn yuán shū, wēi lù liǎng rén yǒu kě jīn zhuàng, ér yán bù cè tè ēn, fēi fǎ guān suǒ gǎn qīng yì. yǒu qiān zǒng dù mào zhě, jī dēng lái xún fǔ táo láng xiān qiān jīn, xíng mù bīng, jīn jǐn ér bīng wèi mù, bù gǎn guī, fǎn jì zhōu sēng shè, wèi luó zhě suǒ huò, cí lián tóng bo nián. bo nián, liáo yáng rén, jǔ jìn shì, lì zhī nán pí hé jiān, qiān kuí zhōu tóng zhī, wèi xíng, jīng lüè tíng bì jiàn wèi dēng lái jiān jūn qiān shì. luó zhě bàng lüè. mào yán cháng kè yú bo nián hé jiān shǔ zhōng sān yuè, yǔ yán móu pàn, yīn xié qí èr pū wǎng tōng lǐ yǒng fāng. xíng biān shàng shū zhāng hè míng yǐ wén. hè míng gù yǔ tíng bì yǒu xì, yù jí bo nián yǐ shén qí zuì. cháo shì jiē zhī bo nián yuān, mò gǎn yán. jí zhèn fǔ jì chéng yù, yí xíng bù, jì yí zhī, yǐ wèn zhū cáo láng. yuán wài láng gù dà zhāng yuē: mào jì yǔ èr pū wǎng lái sān qiān lǐ, nǎi kǎo xùn chuí bì, zhōng bù zhī èr pū xìng míng, qí wū fú hé yí, bo nián suī fēi jiān dié, rán shí tóng yǎng zhēn zú zi, liú sān qiān lǐ kě yě. jì yì cóng zhī. luó zhě yòu huò jiān xì liú yī yǎn, zhōng xián yí liú yī jing kūn dì, yù lì zhū yī yàn yǔ bo nián, yīn yī yàn yǐ zhū lián yī jing. jì jiē zhí bù kě. hóng suì hé jì hù tíng bì, huǎn bo nián děng yù, wèi èr dà zuì. dì zé jì chén zhuàng, suì chì wèi mín. yǐ shì láng yáng dōng míng shǔ bù shì, zuò bo nián liú èr qiān lǐ. yù sān shàng sān què. gěi shì zhōng chéng míng shū zhāng péng yún shěn wéi bǐng, bo nián tóng nián shēng yě, wèi fā fèn, zhí tā shì lián hé dōng míng. bo nián huò zhǎng xì, yǔ sǐ, ér dōng míng suì yǐn jí qù.
初,李維翰、熊廷弼、王化貞下吏,紀皆置之重辟。而與都御史、大理卿上廷弼、化貞爰書,微露兩人有可矜狀,而言不測特恩,非法官所敢輕議。有千總杜茂者,齎登萊巡撫陶郎先千金,行募兵,金盡而兵未募,不敢歸,返薊州僧舍,為邏者所獲,詞連佟卜年。卜年,遼陽人,舉進士,歷知南皮、河間,遷夔州同知,未行,經略廷弼薦為登萊監軍僉事。邏者搒掠。茂言嘗客於卜年河間署中三月,與言謀叛,因挾其二仆往通李永芳。行邊尚書張鶴鳴以聞。鶴鳴故與廷弼有隙,欲藉卜年以甚其罪。朝士皆知卜年冤,莫敢言。及鎮撫既成獄,移刑部,紀疑之,以問諸曹郎。員外郎顧大章曰:「茂既與二仆往來三千里,乃拷訊垂斃,終不知二仆姓名,其誣服何疑,卜年雖非間諜,然實佟養真族子,流三千里可也。」紀議從之。邏者又獲奸細劉一巘,忠賢疑劉一燝昆弟,欲立誅一讞與卜年,因一讞以株連一燝。紀皆執不可。紘遂劾紀護廷弼,緩卜年等獄,為二大罪。帝責紀陳狀,遂斥為民。以侍郎楊東明署部事,坐卜年流二千里。獄三上三卻。給事中成明樞、張鵬雲、沈惟炳,卜年同年生也,為發憤,摭他事連劾東明。卜年獲長系,瘐死,而東明遂引疾去。
jì jì chì, dà xué shì yè xiàng gāo hé zōng yàn shǐ jì xié lùn jiù, jiē bù tīng. hòu yān dǎng luó zhī shàn lèi, jì xiān zú, nǎi miǎn. chóng zhēn yuán nián fù guān, zèng shǎo bǎo, yīn yī zi, shì zhuāng yì.
紀既斥,大學士葉向高、何宗彥、史繼偕論救,皆不聽。後閹黨羅織善類,紀先卒,乃免。崇禎元年復官,贈少保,蔭一子,諡莊毅。
yáng dōng míng, zì qǐ xiū, yú chéng rén. guān gěi shì zhōng. qǐng dìng guó běn, chū gé yù jiào, zǎo cháo qín zhèng, zhuó sòng yīng chāng lǐ rú sōng gōng zuì zhī píng. shàng hé nán jī mín tú, jiàn sì chéng zhōng huà mín wǎng zhèn. zhǎng lì kē, xié sūn pī yáng zhǔ dà jì. hòu yǐ hé chén sī xiào, sī xiào yǔ xiāng dǐ, biǎn sān guān wèi shǎn xī bù zhèng sī zhào mó. lǐ jū èr shí liù nián. guāng zōng lì, qǐ tài cháng shǎo qīng. tiān qǐ zhōng, lèi qiān xíng bù yòu shì láng. jì guī, suì zú. chóng zhēn chū, zèng xíng bù shàng shū.
楊東明,字啟修,虞城人。官給事中。請定國本,出閣豫教,早朝勤政,酌宋應昌、李如松功罪之平。上《河南饑民圖》,薦寺丞鍾化民往振。掌吏科,協孫丕揚主大計。後以劾沈思孝,思孝與相詆,貶三官為陝西布政司照磨。里居二十六年。光宗立,起太常少卿。天啟中,累遷刑部右侍郎。既歸,遂卒。崇禎初,贈刑部尚書。
sūn wěi, zì chún yù, wèi nán rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. shòu xíng rén, zhuó bīng kē gěi shì zhōng. hé zhōng guān wèi cháo jí dōng chǎng bàn shì guān zhèng rú jīn zuì, rú jīn zuò xià zhào yù. èr rén jiē féng bǎo xīn fù yě.
孫瑋,字純玉,渭南人。萬曆五年進士。授行人,擢兵科給事中。劾中官魏朝及東廠辦事官鄭如金罪,如金坐下詔獄。二人皆馮保心腹也。
chū, zhāng jū zhèng yǐ xíng bù shì láng tóng ān hóng cháo xuǎn qīng liáo wáng zuì, xián zhī. hòu láo kān xún fǔ fú jiàn, xī jū zhēng yì, fěng tóng ān zhī xiàn jīn zhī jùn zhí cháo xuǎn shì, kān fēi zhāng zòu zhī. mìng wèi xià, bǔ zhì zhī yù, jué qí fàn shí sān rì, sǐ, jìn wù liàn, shī fǔ yù zhōng. kān xún zhào wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, wèi zhì jīng ér jū zhèng zú. cháo xuǎn zǐ dōu chá yuàn jiǎn xiào jìng sù yuān què xià, kān fù fēi shū dǐ féng bǎo, xuē jìng jí, tíng zhàng qiǎn guī. zhì shì, wěi bái fā qí shì, bìng jí kān zhū tān nüè zhuàng, kān miǎn guān. wèi jǐ, cháo xuǎn qī sù yuān, qiū shùn yì wèi sòng, jìng fù yuán hú jiǎ wáng zōng zài shì, qǐng yǔ kān jù sǐ, nǎi qiǎn kān shù. dāng shì shí, chǎng wèi chéng féng bǎo yú wēi, làn shòu mín sòng fǔ àn fǎng chá jiān huá, duō lèi wú gū yǒu sī duàn yù, wǎng wǎng zuì wài jiā fá dì hǎo yòng lì jiā, zhòng sān bǎi yú jīn, fàn zhě lì sǐ. wěi jiē jí chén qí hài. zhào lì jiā rú gù, yú cóng wěi yán. yǐ mǔ bìng, bù hòu mìng shàn guī, zuò zhé táo yuán zhǔ bù. jiǔ zhī, lì qiān tài cháng qīng.
初,張居正以刑部侍郎同安洪朝選輕遼王罪,銜之。後勞堪巡撫福建,希居正意,諷同安知縣金枝捃摭朝選事,堪飛章奏之。命未下,捕置之獄,絕其飯食三日,死,禁勿殮,屍腐獄中。堪尋召為左副都御史,未至京而居正卒。朝選子都察院檢校競訴冤闕下,堪復飛書抵馮保,削競籍,廷杖遣歸。至是,瑋白發其事,並及堪諸貪虐狀,堪免官。未幾,朝選妻訴冤,邱橓亦為訟,競復援胡檟、王宗載事,請與堪俱死,乃遣堪戍。當是時,廠衛承馮保餘威,濫受民訟;撫按訪察奸猾,多累無辜;有司斷獄,往往罪外加罰;帝好用立枷,重三百餘斤,犯者立死。瑋皆極陳其害。詔立枷如故,余從瑋言。以母病,不候命擅歸,坐謫桃源主簿。久之,歷遷太常卿。
sān shí nián, yǐ yòu fù dōu yù shǐ xún fǔ bǎo dìng. cháo xiān yòng bīng, zhì jūn tiān jīn, yuè xiǎng liù wàn, xī pài zhī mín jiān. xiān rèn xún fǔ wāng yīng jiāo yì jūn dà zhì shuǐ tián, yǐ suǒ rù chōng xiǎng. wěi zhǒng xíng zhī, tián yì kěn, suì miǎn jiā pài, suì bǐ bù dēng, hàn huáng dà shuǐ xiàng jì, wěi duō fāng zhèn jiù, dì yì shí chū nèi tǎng zuǒ zhī. suǒ tiáo huāng zhèng, lǜ bào yǔn. jī fǔ kuàng shǐ bèi tā shěng, kuàng yǐ jié ér sōu záo bù yǐ, zhì suì zé mín péi nà. wěi lèi shū chén qí hài, qiě liè tiān jīn shuì shǐ mǎ táng liù dà zuì, jiē bù xǐng.
三十年,以右副都御史巡撫保定。朝鮮用兵,置軍天津,月餉六萬,悉派之民間。先任巡撫汪應蛟役軍大治水田,以所入充餉。瑋踵行之,田益墾,遂免加派,歲比不登,旱蝗、大水相繼,瑋多方振救,帝亦時出內帑佐之。所條荒政,率報允。畿輔礦使倍他省,礦已竭而搜鑿不已,至歲責民賠納。瑋累疏陳其害,且列天津稅使馬堂六大罪,皆不省。
jiù jìn bīng bù shì láng, zhào wèi yòu dōu yù shǐ, dū cāng chǎng. jìn hù bù shàng shū, dū cāng chǎng rú gù. dà liáo duō quē, mìng shǔ róng zhèng. yǐ, yòu jiān shǔ bīng bù. wěi yán: bì xià yǐ lěi lěi sān yìn xī bì zhī chén, qǐ zhēn guó wú rén yé? chén suǒ zhī dà liáo zé yǒu lǚ kūn liú yuán zhèn wāng yīng jiāo, shù liáo zé yǒu zōu yuán biāo mèng yī mài zhào nán xīng jiāng shì chāng liú jiǔ jīng, tái jiàn zé yǒu wáng dé wán féng cóng wú bèi, jiē dé lì xíng xiū, zú bèi rèn shǐ. gǒu gèng yuè shù nián, bì xià jí yù yòng zhī, bù kě dé yǐ. fú tīng.
就進兵部侍郎,召為右都御史,督倉場。進戶部尚書,督倉場如故。大僚多缺,命署戎政。已,又兼署兵部。瑋言:「陛下以累累三印悉畀之臣,豈真國無人耶?臣所知大僚則有呂坤、劉元震、汪應蛟,庶僚則有鄒元標、孟一脈、趙南星、姜士昌、劉九經,台諫則有王德完、馮從吾輩,皆德立行修,足備任使。苟更閱數年,陛下即欲用之,不可得矣。」弗聽。
dōu yù shǐ zì wēn chún qù hòu, bā nián bù zhì dài. zhì sì shí nián shí èr yuè, wài jì qī pò, shǐ mìng wěi yǐ bīng bù shàng shū zhǎng zuǒ dōu yù shǐ shì. wěi sù fù shí wàng, fāng yù zhèn fēng jì, ér shì shí péng dǎng shì chéng, yán lù dà héng. huì nán jī xún àn yù shǐ jīng yǎng qiáo yǔ tí xué yù shǐ xióng tíng bì xiāng jié, wěi yì tíng bì jiě zhí hòu kān. tíng bì dǎng guān yīng zhèn wú liàng sì bèi suì lián zhāng gōng wěi. wěi lèi shū qǐ xiū, dì jiē wèi liú. wú hé, lì bù yǐ nián lì chū liǎng yù shǐ yú wài, bù guān dū chá yuàn. wěi yǐ shī zhí, qiú qù yì lì, shū shí yú shàng. míng nián qī yuè qǐ shǒu wén huá mén, chū guō hòu mìng. zhì shí yuè, shǐ yǔ gào guī.
都御史自溫純去後,八年不置代。至四十年十二月,外計期迫,始命瑋以兵部尚書掌左都御史事。瑋素負時望,方欲振風紀,而是時朋黨勢成,言路大橫。會南畿巡按御史荊養喬與提學御史熊廷弼相訐,瑋議廷弼解職候勘。廷弼黨官應震、吳亮嗣輩遂連章攻瑋。瑋累疏乞休,帝皆慰留。無何,吏部以年例出兩御史於外,不關都察院。瑋以失職,求去益力,疏十餘上。明年七月稽首文華門,出郭候命。至十月,始予告歸。
tiān qǐ gǎi yuán, qǐ nán jīng lì bù shàng shū, gǎi bīng bù, cān zàn jī wù. sān nián, zhào bài xíng bù shàng shū. qiú xì zhòng, yù shě zhì bù néng róng, wěi qǐng jìn jī zhě jiù zhōu xiàn fēn xì. nèi shǐ wáng wén jìn shā rén, xià sī lǐ yì zuì, qí yú dǎng fù fǎ sī. wěi yán yī yù bù kě fēn liǎng dì, qǐng bìng wén jìn xià lì, bù tīng. qí dōng, yǐ lì bù shàng shū zài zhǎng zuǒ dōu yù shǐ shì, lèi yǐ lǎo jí cí, bù yǔn. míng nián qiū, jí dǔ, shàng shū yuē: jīn zhě tiān zāi dié jiàn, mín bù liáo shēng. nèi ér chéng shè kě yōu, wài ér yǒu hù wèi gù. fǎ jì líng chí, rén xīn wǎ jiě. bì xià yù tú zhì píng, mò rú gù jié rén xīn yù gù jié rén xīn, mò rú dēng yòng shàn lèi. jiù fǔ chén liú yī jing, xiàn chén zōu yuán biāo, shàng shū zhōu jiā mó wáng jì sūn shèn xíng shèng yǐ hóng zhōng yǔ zhèng děng, shì láng cáo yú biàn, cí chén wén zhèn mèng, kē chén hóu zhèn yáng, tái chén jiāng bǐng qiān, sì chén mǎn cháo jiàn, bù chén xú dà xiāng, bìng lǎo chéng jiǎn è, quán fú cǎo yě, liáng kě tàn xī. tǎng méng jiǎn zhuó, bì néng zhāo dé sāi wéi, wèi bì xià shōu shí rén xīn. yóu wàng guǎ yù yǐ bǎo shèng gōng, qín xué yǐ jìn zhǔ dé, yōu róng yǐ guǎng yán lù, míng duàn yǐ lǎn dà quán. chén gòu jí wēi dǔ, bào zhǔ wú qī, gǎn jié wēi chén, yòng dāng shī jiàn. suì zú, zèng tài zǐ tài bǎo. wèi zhōng xián yòng shì, shǎn xī xún fǔ qiáo yīng jiǎ hé wěi sù dǎng lǐ sān cái zhào nán xīng, bù dāng dāo mào ēn xù. zhào zhuī gào mìng, duó qí yīn. chóng zhēn chū, fù zhī. hòu shì zhuāng yì.
天啟改元,起南京吏部尚書,改兵部,參贊機務。三年,召拜刑部尚書。囚系眾,獄舍至不能容,瑋請近畿者就州縣分系。內使王文進殺人,下司禮議罪,其餘黨付法司。瑋言一獄不可分兩地,請並文進下吏,不聽。其冬,以吏部尚書再掌左都御史事,累以老疾辭,不允。明年秋,疾篤,上疏曰:「今者天災迭見,民不聊生。內而城社可憂,外而牖戶未固。法紀凌遲,人心瓦解。陛下欲圖治平,莫如固結人心;欲固結人心,莫如登用善類。舊輔臣劉一燝,憲臣鄒元標,尚書周嘉謨、王紀、孫慎行、盛以弘、鍾羽正等,侍郎曹於汴,詞臣文震孟,科臣侯震暘,台臣江秉謙,寺臣滿朝薦,部臣徐大相,並老成蹇諤,跧伏草野,良可嘆惜。倘蒙簡擢,必能昭德塞違,為陛下收拾人心。尤望寡慾以保聖躬,勤學以進主德,優容以廣言路,明斷以攬大權。臣遘疾危篤,報主無期,敢竭微忱,用當尸諫。」遂卒,贈太子太保。魏忠賢用事,陝西巡撫喬應甲劾瑋素黨李三才、趙南星,不當叨冒恩恤。詔追誥命,奪其蔭。崇禎初,復之。後諡莊毅。
zhōng yǔ zhèng, zì shū lián, yì dōu rén. wàn lì bā nián jìn shì. chú huá xiàn zhī xiàn. fǔ ruò guàn, duō huì zhèng, zhēng shòu lǐ kē gěi shì zhōng. shū yán cháo jiǎng bù yí chuò, zhāng jīng bù yí shè, bù bào.
鍾羽正,字叔濂,益都人。萬曆八年進士。除滑縣知縣。甫弱冠,多惠政,征授禮科給事中。疏言朝講不宜輟,張鯨不宜赦,不報。
qiān gōng kē zuǒ gěi shì zhōng, chū shì xuān fǔ biān wù. hā lá shèn lǎo bǎ dōu zhū bù xié zēng shì shǎng èr shí qī wàn yǒu qí, yǔ zhèng jiàn yì cái zhī. yǔ cān zhèng wáng xiàng gān zhé yǐ lì hài, mò gǎn dòng. bīng bù zuǒ shì láng xǔ shǒu qiān xiān fǔ xuān fǔ, yǐ huì wén, yǔ zhèng hé qù zhī. yòu hé bà fù zǒng bīng zhāng chōng shí děng, ér xī zhì zhū qīn dào jūn zī zhě yú lǐ.
遷工科左給事中,出視宣府邊務。哈剌慎老把都諸部挾增市賞二十七萬有奇,羽正建議裁之。與參政王象乾讋以利害,莫敢動。兵部左侍郎許守謙先撫宣府,以賄聞,羽正劾去之。又劾罷副總兵張充實等,而悉置諸侵盜軍資者於理。
hái wèi lì kē dōu gěi shì zhōng. hé lǐ bù shì láng hán shì néng, jì liáo zǒng dū jiǎn dá, dà lǐ shǎo qīng yáng sì zhī hóng shēng yuǎn bù zhí, sì zhī shēng yuǎn zuò biǎn zhé. shí dāng cháo jìn, qǐng jìn kuì yí, yán: chén zuì mò dà yú tān. rán shǐ nèi chén tān ér wài chén bù yīng, wài chén tān ér nèi chén bù yuán, zé shàng xiāng gù wèi mò gǎn sì. jīn nèi yǐ wài wèi fǔ cáng, wài yǐ nèi wèi kū xué, jiāo tōng lù yí, bǐ zhōu wèi jiān, yù shì lù qīng shì yùn tài, bù kě de yě. dì shàn qí yán, chì suǒ sī jìn zhī. qiě mìng gé bù dà chén gōng shì yì yú cháo fáng, wú sī dǐ jiē bīn kè. lì bù tuī mèng yī mài yīng tiān fǔ chéng, cài shí dǐng jiāng xī tí xué, fù yǐ lǚ xìng zhōu mǎ yóu lóng. dì è yī mài shí dǐng cháng jiàn yán, jiē yòng fù zhě. yǔ zhèng lǜ tóng liè shàng yán: bì xià bù yòng yī mài shí dǐng, zhōng wài wèi jiàn bái zhī chén, bù wéi yī shí jiàn chì, ér qiě fù jìn wú jiē, xiāo zhōng zhí zhī qì, jié jiàn zhèng zhī shé, fēi guó jiā fú. shū rù, wǔ zhǐ, duó fèng yǒu chà.
還為吏科都給事中。劾禮部侍郎韓世能,薊遼總督蹇達,大理少卿楊四知、洪聲遠不職,四知、聲遠坐貶謫。時當朝覲,請禁饋遺,言:「臣罪莫大於貪。然使內臣貪而外臣不應,外臣貪而內臣不援,則尚相顧畏莫敢肆。今內以外為府藏,外以內為窟穴,交通賂遺,比周為奸,欲仕路清、世運泰,不可得也。」帝善其言,敕所司禁之。且命閣部大臣公事議於朝房,毋私邸接賓客。吏部推孟一脈應天府丞,蔡時鼎江西提學,副以呂興周、馬猶龍。帝惡一脈、時鼎嘗建言,皆用副者。羽正率同列上言:「陛下不用一脈、時鼎,中外謂建白之臣,不惟一時見斥,而且復進無階,銷忠直之氣,結諫諍之舌,非國家福。」疏入,忤旨,奪俸有差。
èr shí nián zhēng yuè, xié tóng guān lǐ xiàn kě děng qǐng huáng zhǎng zi chū gé yù jiào. dì nù, zhé xiàn kě guān. yǔ zhèng yǐ jǐ shí zhǔ yì, qǐng yǔ tóng zhé, jìng chì wèi mín. dù mén dú shū, shì dài fū wǎng lái qí dì, lǜ cí bù jiàn. lín jū jǐ sān shí nián. guāng zōng lì, qǐ tài pú shǎo qīng. wèi zhì, jìn běn sì qīng.
二十年正月,偕同官李獻可等請皇長子出閣豫教。帝怒,謫獻可官。羽正以己實主議,請與同謫,竟斥為民。杜門讀書,士大夫往來其地,率辭不見。林居幾三十年。光宗立,起太僕少卿。未至,進本寺卿。
tiān qǐ èr nián, lì bù jiāng yòng wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, yǔ zhèng cí yuē: féng gōng cóng wú qiān yuàn yǐ jiǔ, wú hòu rù xiān zhī, shì zhǎng jìng yě. xī tái hé dì, kě yǐ shì fēng yǒu wèi hū? nǎi shòu qiān dōu yù shǐ ér ràng cóng wú wèi fù. fǔ rù shǔ, jí yán: fāng cóng zhé jìn yào yì shì, fēng hòu yí gōng, wú móu xiān duàn, shì nìng shì qī, yí miǎn qí guān zhì, shǐ wèi fǎ shòu guò. shěn hóng jié nèi yuán, zhāo quán huì, yí chuán jué qí qù. qún xiǎo duō bù yuè. xióng tíng bì wáng huà zhēn zhī yù, zhòng yì fēn náo. yǔ zhèng yán: xiàng zhě kāi yuán tiě lǐng zhī zuì bù míng, zhì shī liáo yáng liáo yáng zhī zuì bù míng, zhì shī guǎng níng. cháo tíng jiāng tǔ, kān jǐ fān bài huài! yóu shì èr rén jiē zuò dà pì. huì zhū tóng méng yǐ jiǎng xué jī zōu yuán biāo jí cóng wú, yǔ zhèng yán shū yuàn zhī shè, shí wèi jīng shī shǒu shàn quàn, bù dāng yì jìn, yīn zì hé qǐ xiū. qǐng zhī, dài cóng wú wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, é gǎi hù bù yòu shì láng, dū cāng chǎng.
天啟二年,吏部將用為左副都御史,羽正辭曰:「馮公從吾僉院已久,吾後入先之,是長競也。西台何地,可以是風有位乎?」乃受僉都御史而讓從吾為副。甫入署,即言:「方從哲進藥議諡,封后移宮,無謀鮮斷,似佞似欺,宜免其官秩,使為法受過。沈紘結內援,招權賄,宜遄決其去。」群小多不悅。熊廷弼、王化貞之獄,眾議紛呶。羽正言:「向者開原、鐵嶺之罪不明,致失遼陽;遼陽之罪不明,致失廣寧。朝廷疆土,堪幾番敗壞!」由是二人皆坐大辟。會朱童蒙以講學擊鄒元標及從吾,羽正言書院之設,實為京師首善勸,不當議禁,因自劾乞休。頃之,代從吾為左副都御史,俄改戶部右侍郎,督倉場。
míng nián chūn, bài gōng bù shàng shū. gù shì, yǎn rén dōng yī gé suì yī gěi. shì xià liù yuè, qún yǎn qiān yú rén qǐng yù gěi, fēng yōng rù shǔ, suì gōng zuò, ōu yuàn lì, sì mà ér qù. gài jì yǔ zhèng zhě sǒu yǎn shǐ fā nán yě. yǔ zhèng shū wén, yīn qiú bà. zhào sī lǐ tài jiān zhàng zhé qún yǎn, ér yù yǔ zhèng chū shì shì. yǔ zhèng qiú qù yì jiān, yīn yán: jīn tǎng zàng dān xū, jiǔ biān zhuàng shì rì yè hé gē qǐn jiǎ, fú huò yī bǎo qìng líng gōng zú fù zhòng chéng gāo, bào yán fēng chì rì zhōng, qiú yōng qián bù dé ér dú nèi guān qǐng qǐ, cháo zhì xī cóng. cǐ bèi wén zhī, qí shuí bù hán fèn? chén fèng zhí bù chēng, yì dāng bà chù. fù sān shū zì yǐn guī.
明年春,拜工部尚書。故事,奄人冬衣隔歲一給。是夏六月,群奄千餘人請預給,蜂擁入署,碎公座,毆掾吏,肆罵而去。蓋忌羽正者嗾奄使發難也。羽正疏聞,因求罷。詔司禮太監杖謫群奄,而諭羽正出視事。羽正求去益堅,因言:「今帑藏殫虛,九邊壯士日夜荷戈寢甲,弗獲一飽;慶陵工卒負重乘高,暴炎風赤日中,求佣錢不得;而獨內官請乞,朝至夕從。此輩聞之,其誰不含憤?臣奉職不稱,義當罷黜。」復三疏自引歸。
yú nián, nì dǎng huò wéi huá zhuī lǐ sān àn, yán yǔ zhèng wěi shēn mén hù, suì xuē duó. chóng zhēn chū, fù guān. jiǔ zhī, zú. zèng tài zǐ tài bǎo.
逾年,逆黨霍維華追理三案,言羽正委身門戶,遂削奪。崇禎初,復官。久之,卒。贈太子太保。
chén dào hēng, zì mèng qǐ, xīn jiàn rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. chú xíng bù zhǔ shì, lì nán jīng lì bù láng zhōng. tóng lǐ dèng yǐ zàn zhōng zhēn jí yì guān nán dōu, rén hào jiāng yòu sān qīng. zāo mǔ sàng, jiā huǐ yú huǒ, jiù wū yǐ jū. qióng dōng wú wéi, qī yù gé shang, yǔ zi shí yí xīn ruò yǐ yù hán, huò yǒu zèng yí, jù fú shòu. yóu hú guǎng cān zhèng qiān shān dōng àn chá shǐ yòu bù zhèng shǐ, zhuǎn fú jiàn wèi zuǒ, suǒ zhì bù sī yī qián. yǐ yòu fù dōu yù shǐ tí dū cāo jiāng. guāng zōng lì, jìn gōng bù yòu shì láng, zǒng dū hé dào.
陳道亨,字孟起,新建人。萬曆十四年進士。除刑部主事,歷南京吏部郎中。同里鄧以贊、衷貞吉亦官南都,人號「江右三清」。遭母喪,家毀於火,僦屋以居。窮冬無幃,妻御葛裳,與子拾遺薪爇以禦寒,或有贈遺,拒弗受。由湖廣參政遷山東按察使、右布政使,轉福建為左,所至不私一錢。以右副都御史提督操江。光宗立,進工部右侍郎,總督河道。
tiān qǐ èr nián, yāo zéi xú hóng rú zuò luàn. dào hēng shǒu jì níng, è zhū yào hài, yǐ wèi cáo zhōu. shì píng, zēng fèng cì yín bì. xún bài nán jīng bīng bù shàng shū, cān zàn jī wù. yáng lián děng qún jī wèi zhōng xián, bèi qiào zé. dào hēng fèn, xié jiǔ qīng shàng yán: gāo huáng dì dìng lìng, nèi chén zhǐ gōng sǎo chú, bù dé diǎn bīng yù zhèng. bì xià tú niàn zhōng xián wēi láo, jǔ kuí bǐng shòu zhī, zì suǒ yù wèi, jǔ cháo zhōng jiàn jiē bù nà. hé zhòng shì huàn shù qīng tiān xià shì dài fū zhì cǐ? shū rù, bù nà. dào hēng suì lián shū qiú qù, zhào xǔ chéng chuán guī. yú nián zú.
天啟二年,妖賊徐鴻儒作亂。道亨守濟寧,扼諸要害,以衛漕舟。事平,增俸賜銀幣。尋拜南京兵部尚書,參贊機務。楊漣等群擊魏忠賢,被譙責。道亨憤,偕九卿上言:「高皇帝定令,內臣止供掃除,不得典兵預政。陛下徒念忠賢微勞,舉魁柄授之,恣所欲為,舉朝忠諫皆不納。何重視宦豎輕天下士大夫至此?」疏入,不納。道亨遂連疏求去,詔許乘傳歸。逾年卒。
dào hēng zhēn liàng yǒu shǒu. zì cān zhèng zhì shàng shū, bù yǐ jiā lěi zì suí, yī cāng tóu zhí cuàn ér yǐ. chóng zhēn chū, zèng tài zǐ shǎo bǎo, shì qīng xiāng.
道亨貞亮有守。自參政至尚書,不以家累自隨,一蒼頭執爨而已。崇禎初,贈太子少保,諡清襄。
zi hóng xù, zì shì yè. wèi jìn zhōu zhī zhōu, yǐ wén míng.
子弘緒,字士業。為晉州知州,以文名。
zàn yuē: guāng xī zhī jì, cháo tíng duō gù, yòu chéng shén zōng tuí fèi zhī yú, zhèng tǐ dài chí, liù cáo wǎng xiū jué zhí. zhōu jiā mó zhāng wèn dá zhū rén, kěn kěn fèng gōng, shī suǒ chēng bù xiè yú wèi zhě, gài shù jǐ yān. wāng yīng jiāo chí guó jì, jǐn chū nà, shuǐ tián zhī yì, záo záo kě jiàn shī xíng. sūn wěi qǐng dēng yòng shàn lèi, zhōng yǔ zhèng qǐng jìn kuì yí, wěi zāi, jiù shí zhī liáng guī yě.
贊曰:光、熹之際,朝廷多故,又承神宗頹廢之餘,政體怠弛,六曹罔修厥職。周嘉謨、張問達諸人,懇懇奉公,《詩》所稱「不懈於位」者,蓋庶幾焉。汪應蛟持國計,謹出納,水田之議,鑿鑿可見施行。孫瑋請登用善類,鍾羽正請禁饋遺,韙哉,救時之良規也。