zhōu jiā mó zhāng wèn dá lù mèng lóng fù méi wāng yīng jiāo wáng jì yáng dōng míng sūn wěi zhōng yǔ zhèng chén dào hēng zi hóng xù
周嘉谟 张问达(陆梦龙 傅梅) 汪应蛟) 王纪(杨东明 孙玮 钟羽正 陈道亨(子弘绪)
zhōu jiā mó, zì míng qīng, hàn chuān rén. lóng qìng wǔ nián jìn shì. chú hù bù zhǔ shì, lì sháo zhōu zhī fǔ.
周嘉谟,字明卿,汉川人。隆庆五年进士。除户部主事,历韶州知府。
wàn lì shí nián qiān sì chuān fù shǐ, fēn xún lú zhōu. qióng zhì dà huá yáng téng xiāo, zhì zhī sǐ. jiàn wǔ suǒ bīng fán zǒng bīng guān chén sī xué xiè, dān chē yù dìng zhī. xún fǔ bái cǎo fān. dū bīng qióng zhōu guàn xiàn, jiē yǒu fāng lüè. jū wǔ nián, jìn àn chá shǐ, yí jí guī. jiǔ zhī, qǐ gù guān. què shuì zhōng guān qiū chéng yún bō nüè, dǎi xì xiāng shǔ. jiā mó xí suǒ sī jù jué, ér bàng shā jiān mín zhù nüè zhě, chéng yún wéi jí.
万历十年迁四川副使,分巡泸州。穷治大猾杨腾霄,置之死。建武所兵燔总兵官沈思学廨,单车谕定之。寻抚白草番。督兵邛州、灌县,皆有方略。居五年,进按察使,移疾归。久之,起故官。榷税中官邱乘云播虐,逮系相属。嘉谟檄所司拒绝,而搒杀奸民助虐者,乘云为戢。
jiù qiān zuǒ bù zhèng shǐ. zhuó yòu fù dōu yù shǐ, xún fǔ yún nán. lǒng chuān xuān fǔ duō ān mín pàn, rù miǎn, jù mán wān. jiā mó tǎo qín zhī, lì qí dì ān jìng ér hái. jìn bīng bù yòu shì láng, xún fǔ rú gù. qián guó gōng mù chāng zuò qīn mín tián bā qiān yú qǐng, jiā mó hé zhì zhī, fù hé qí sūn qǐ yuán zuì zhuàng. jiǔ zhī, gǎi dū liǎng guǎng jūn wù jiān xún fǔ guǎng dōng. mǎn kǎo, jiā yòu dōu yù shǐ. guǎng xī tǔ qiú yǐn jiāo zhǐ bīng nèi fàn, guān jūn jù tuì zhī, jiā mó wèi zēng bīng zhì shù. nán hǎi sān shuǐ gāo yào sì huì gāo míng zhū yì dà shuǐ, huài wéi àn, liú shú huán zhù zhī.
就迁左布政使。擢右副都御史,巡抚云南。陇川宣抚多安民叛,入缅,据蛮湾。嘉谟讨擒之,立其弟安靖而还。进兵部右侍郎,巡抚如故。黔国公沐昌祚侵民田八千余顷,嘉谟劾治之,复劾其孙启元罪状。久之,改督两广军务兼巡抚广东。满考,加右都御史。广西土酋引交址兵内犯,官军拒退之,嘉谟为增兵置戍。南海、三水、高要、四会、高明诸邑大水,坏圩岸,留赎鍰筑之。
qiān nán jīng hù bù shàng shū, xún zhào bài gōng bù shàng shū. xiào dìng hòu sàng, nèi tíng xuān suǒ bù zī. jiā mó yán sāng lǐ yǒu zhōng zhì, bù dàng xìn zuǒ yòu yán, wàng hào guó tǎng, bù nà. é gǎi lì bù shàng shū.
迁南京户部尚书,寻召拜工部尚书。孝定后丧,内廷宣索不赀。嘉谟言丧礼有中制,不当信左右言,妄耗国帑,不纳。俄改吏部尚书。
sì shí bā nián qī yuè, shén zōng bēng. bā yuè bǐng wǔ shuò, guāng zōng jí wèi. zhèng guì fēi jù qián qīng gōng, qiě yāo fēng huáng tài hòu. jiā mó cóng yán guān yáng lián zuǒ guāng dòu děng yán, yǐ dà yì zé guì fēi cóng zǐ yǎng xìng, shì yǐ lì hài. guì fēi nǎi yí cí níng gōng, fēng hòu shì yì qǐn. wài tíng jiē yán guì fēi jìn shì jī bā rén, zhì dì dé jí. èr shí liù rì, jiā mó yīn zhào jiàn, yǐ guǎ yù jìn guī, dì zhù shì jiǔ zhī, lìng huáng zhǎng zǐ yù wài tíng:" chuán wén bù kě xìn." zhū chén nǎi tuì. èr shí jiǔ rì, dì jí dà jiàn, jiā mó xié dà xué shì fāng cóng zhé liú yī jing hán kuàng děng shòu gù mìng. qí xī, dì bēng. zhì míng, jiǔ yuè yǐ hài shuò, guāng zōng yí zhào huáng zhǎng zǐ sì wèi, ér lǐ xuǎn shì zhuān zhì gōng zhōng, shì pō zhāng, tíng chén lǜ bù cè. jì rù lín, qǐng jiàn huáng zhǎng zǐ, hū wàn suì, fèng zhì wén huá diàn shòu cháo, sòng jū cí qìng gōng. jiā mó zòu yán:" diàn xià zhī shēn, shè jì shì tuō, chū rù bù yí qīng tuō. dà xiǎo liàn, zhāo mù lín, xū chén děng zhì nǎi fā." huáng zhǎng zǐ hàn zhī. zhū dà chén dìng yì: huáng zhǎng zǐ yǐ jiǔ yuè liù rì jí wèi. xuǎn shì jū gān qīng zì rú, qiě yù xié huáng zhǎng zǐ tóng jū. jiā mó jí cǎo shū shuài tíng chén qǐng yí gōng, guāng dòu lián jì zhī. wǔ rì, xuǎn shì shǐ yí huì luán gōng. shí dà gù pín réng, guó shì wù niè, shǒu fǔ cóng zhé shǒu shǔ liǎng duān, yī jing kuàng yòu xīn bǐng zhèng, jiā mó zhèng sè lì cháo, lì chí dà yì, zhōng wài yǐ yǐ wéi zhòng. shén zōng mò, qí chǔ zhè sān dǎng wéi zhèng, chù zhì zhī quán, lì bù bù néng zhǔ. jí jiā mó bǐng quán, wéi cái shì rèn. guāng xī xiāng jì jiàn zuò, jiā mó dà qǐ fèi jí, qí shuò mǎn cháo. xiàng chēng sān dǎng zhī kuí jí péng jiān luàn zhèng zhě, yì jiàn zì yǐn qù, zhōng cháo wèi qīng. yǐ, jí chén lì zhì bì huài, qǐng zé chéng fǔ àn jiān sī. shàng guān zhù kǎo, lǜ yòng sì liù lì yǔ, duō shī shí, jiā mó qǐng yǐ liù shì dìng guān píng: yī yuē shǒu, èr yuē cái, sān yuē xīn, sì yuē zhèng, wǔ yuē nián, liù yuē mào. gè zhù qí shí, wú shì xū cí. dì chēng shàn, xíng zhī.
四十八年七月,神宗崩。八月丙午朔,光宗即位。郑贵妃据乾清宫,且邀封皇太后。嘉谟从言官杨涟、左光斗等言,以大义责贵妃从子养性,示以利害。贵妃乃移慈宁宫,封后事亦寝。外廷皆言贵妃进侍姬八人,致帝得疾。二十六日,嘉谟因召见,以寡欲进规,帝注视久之,令皇长子谕外廷:“传闻不可信。”诸臣乃退。二十九日,帝疾大渐,嘉谟偕大学士方从哲、刘一燝、韩爌等受顾命。其夕,帝崩。质明,九月乙亥朔,光宗遗诏皇长子嗣位,而李选侍专制宫中,势颇张,廷臣虑不测。既入临,请见皇长子,呼万岁,奉至文华殿受朝,送居慈庆宫。嘉谟奏言:“殿下之身,社稷是托,出入不宜轻脱。大小殓,朝暮临,须臣等至乃发。”皇长子颔之。诸大臣定议:皇长子以九月六日即位。选侍居乾清自如,且欲挟皇长子同居。嘉谟亟草疏率廷臣请移宫,光斗、涟继之。五日,选侍始移哕鸾宫。时大故频仍,国势杌隉,首辅从哲首鼠两端,一燝、爌又新秉政,嘉谟正色立朝,力持大议,中外倚以为重。神宗末,齐、楚、浙三党为政,黜陟之权,吏部不能主。及嘉谟秉铨,惟才是任。光、熹相继践祚,嘉谟大起废籍,耆硕满朝。向称三党之魁及朋奸乱政者,亦渐自引去,中朝为清。已,极陈吏治敝坏,请责成抚、按、监司。上官注考,率用四六俪语,多失实,嘉谟请以六事定官评:一曰守,二曰才,三曰心,四曰政,五曰年,六曰貌。各注其实,毋饰虚词。帝称善,行之。
tiān qǐ yuán nián, yù shǐ jiǎ jì chūn dé zuì, qí tóng guān zhāng shèn yán gāo hóng tú shū jiù, dì yù bìng zuì zhī. jiā mó děng lì wèi jiě, nǎi duó shèn yán hóng tú fèng ér zhǐ. zhū qīn xiāng ní sī huī bèi zhé, jiā mó yì shēn jiù. jǐ shì zhōng huò wéi huá xī wèi zhōng xián zhǐ hé wáng ān, zhì zhī sǐ. jiā mó è zhī, chū wéi huá yú wài. zhōng xián nù, sǒu jǐ shì zhōng sūn jié hé jiā mó shòu liú yī jing shǔ wèi ān bào chóu, qiě yǐ yòng yuán yīng tài tóng bo nián děng wéi jiā mó zuì. jiā mó qiú tuì, zhōng xián jiǎo zhǐ xǔ zhī. dà xué shì yè xiàng gāo děng qǐng liú jiā mó jùn dà jì shì, bù tīng. míng nián, guǎng níng xiàn, jiā mó yōu fèn, chí shū hé bīng bù shàng shū zhāng hè míng zhǔ zhàn wù guó zuì. wǔ nián qiū, zhōng xián dǎng zhōu wéi chí fù hé jiā mó qū bì wáng ān, suì xuē jí.
天启元年,御史贾继春得罪,其同官张慎言、高弘图疏救,帝欲并罪之。嘉谟等力为解,乃夺慎言、弘图俸而止。朱钦相、倪思辉被谪,嘉谟亦申救。给事中霍维华希魏忠贤指劾王安,置之死。嘉谟恶之,出维华于外。忠贤怒,嗾给事中孙杰劾嘉谟受刘一燝属为安报仇,且以用袁应泰、佟卜年等为嘉谟罪。嘉谟求退,忠贤矫旨许之。大学士叶向高等请留嘉谟竣大计事,不听。明年,广宁陷,嘉谟忧愤,驰疏劾兵部尚书张鹤鸣主战误国罪。五年秋,忠贤党周维持复劾嘉谟曲庇王安,遂削籍。
chóng zhēn yuán nián, jiàn qǐ nán jīng lì bù shàng shū, jiā tài zǐ tài bǎo. míng nián, zú guān, nián bā shí sì. zèng shǎo bǎo.
崇祯元年,荐起南京吏部尚书,加太子太保。明年,卒官,年八十四。赠少保。
zhāng wèn dá, zì dé yǔn, jīng yáng rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. lì zhī gāo píng wéi èr xiàn, yǒu huì zhèng. zhēng shòu xíng kē jǐ shì zhōng. níng xià yòng bīng, qǐng jǐn juān quán shǎn bū fù, cóng zhī. fù sāng chú, qǐ gù guān, lì gōng kē zuǒ jǐ shì zhōng. dì fāng yíng jiàn liǎng gōng, zhōng guān lì gān méi, fù xīng tā yì, wèn dá lì qǐng tíng zhǐ, bù nà. é chén kuàng shuì zhī hài, yán:" yān yǐn yī zhāo xián mìng, zhé gǎn jiū dàn jùn shǒu, shèn qiě jiū fǔ àn zhòng chén. ér sūn cháo suǒ xié chéng shǒu xùn chén bǎo bèi, zhì chuí shā mìng lì, huǐ shì lú, jué fén mù. bù yī àn wèn, ruò wàn fāng yuàn dòng hé!" diǎn shì shān dōng, shū chén dào zhōng jī jǐn liú lí zhuàng, qǐng jí bà tiān xià kuàng shuì, jiē bù bào. yǐ, xún shì chǎng kù. gù shì, lìng shāng rén bàn nèi fǔ qì wù, qiān míng yǐ jìn, wèi zhī qiān shāng. ér zhū gāo zī zhě lǜ huì jìn xìng qiú miǎn, dì zhé xǔ zhī. wèn dá liǎng shū zhēng zhí, yòu jí lùn shǒu xùn zuì, bìng qǐn bù xíng. jìn lǐ kē dōu jǐ shì zhōng. hé jìn jiāng lǐ zhì xié shuō huò zhòng, dǎi sǐ yù zhōng. zhì shì jù gěng dìng xiàng chuán.
张问达,字德允,泾阳人。万历十一年进士。历知高平、濰二县,有惠政。征授刑科给事中。宁夏用兵,请尽蠲全陕逋赋,从之。父丧除,起故官,历工科左给事中。帝方营建两宫,中官利乾没,复兴他役,问达力请停止,不纳。俄陈矿税之害,言:“阉尹一朝衔命,辄敢纠弹郡守,甚且纠抚按重臣。而孙朝所携程守训、陈保辈,至箠杀命吏,毁室庐,掘坟墓。不一按问,若万方怨恫何!”典试山东,疏陈道中饥馑流离状,请亟罢天下矿税,皆不报。已,巡视厂库。故事,令商人办内府器物,佥名以进,谓之佥商。而诸高赀者率贿近幸求免,帝辄许之。问达两疏争执,又极论守训罪,并寝不行。进礼科都给事中。劾晋江李贽邪说惑众,逮死狱中。贽事具《耿定向传》。
sān shí nián shí yuè, xīng biàn, fù qǐng jǐn bà kuàng shuì. shí bǐ nián rì shí jiē zài sì yuè, wèn dá yǐ chún yáng zhī yuè qí biàn yóu dà, xiān hòu shū qǐng xiū shěng, yǔ jí wēi qiè, dì zhōng bù nà. xún qiān tài cháng shǎo qīng, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ hú guǎng. suǒ bù shuǐ zāi, shù qǐng juān dài. dì fāng yíng sān diàn, cǎi mù chǔ zhōng, jì fèi sì bǎi èr shí wàn yǒu qí, wèn dá duō fāng jié jū, mín miǎn zhòng kùn. jiǔ zhī, zhào bài xíng bù yòu shì láng, shǔ bù shì jiān shǔ dū chá yuàn shì.
三十年十月,星变,复请尽罢矿税。时比年日食皆在四月,问达以纯阳之月其变尤大,先后疏请修省,语极危切,帝终不纳。寻迁太常少卿,以右佥都御史巡抚湖广。所部水灾,数请蠲贷。帝方营三殿,采木楚中,计费四百二十万有奇,问达多方拮据,民免重困。久之,召拜刑部右侍郎,署部事兼署都察院事。
sì shí sān nián wǔ yuè, yàn wèn zhāng chà tǐng jī shì. wèn dá cóng yuán wài láng lù mèng lóng yán, lìng shí sān sī huì xùn, cí lián zhèng guì fēi gōng jiān páng bǎo liú chéng. zhōng wài jí jí, yí guì fēi dì guó tài wèi zhī. wèn dá děng zòu shàng chà yù. dì jiàn bǎo chéng míng, liú shū bù xià. xún zhào fāng cóng zhé wú dào nán jí wèn dá děng yú cí níng gōng, mìng bìng zhé èr rén. fǔ hái gōng, dì yì fù biàn, nǎi xiān lù chà, lìng jiǔ qīng sān fǎ sī huì xùn bǎo chéng yú wén huá mén. bǎo chéng gōng yuán xìng míng yuē zhèng jìn liú dēng yún, ér bù chéng zuì. fāng jū shí, dōng gōng chuán yù yuē:" zhāng chà qíng shí fēng diān, wù rù gōng mén, jī shāng nèi shì, zuì bù shè. hòu zhāo bǎo chéng xì nèi guān, yù móu hài běn gōng. bǐ hé yì, dāng yǐ chóu wū, cóng qīng nǐ zuì." wèn dá děng yǐ jū shěn wèi jǐn, shàng shū yuē:" jiān rén chuǎng gōng, shì guān zōng shè. jīn chà yǐ sǐ, èr qiú yì dǐ shì. wén huá mén zūn yán zhī dì, chén děng bù gǎn xíng xùn, hé yóu de qíng? èr qiú piān cí, hé zú wèi jù? chà suī sǐ, suǒ gòng cí gù zài, qí tóng móu mǎ sān dào děng yì jiē yǒu cí zài àn, shú dé ér miè zhī? kuàng cí níng zhào duì, miàn yù bìng jué. huáng huáng tiān yǔ, tōng guó gòng wén. ruò bù fù zhī wài tíng, huì guān yán jū, ān kěn shū qíng? jì bù shū qíng, ān cóng zhèng fǎ? zǔ zōng èr bǎi nián lái, wèi yǒu zuì qiú bù fù fǎ sī, zhé lìng nǐ zuì zhě. qiě èr rén xì nèi chén. fǎ xíng zì jìn, bì xià yóu dāng yán qí xián pèi, ér zhì zhī zhòng pì. nài hé rèn bǐ zhǎn biàn, bù yǔ tiān xià gòng qì zhī yě." dì yǐ èr qiú shè zhèng shì, fù wài tíng, yì yì zī, nǎi qián bì zhī yú nèi, yán jiē yǐ chuàng zhòng shēn sǐ. ér mǎ sān dào děng wǔ rén, mìng yǔ qīng bǐ zuò liú pèi. qí shì suì zhǐ. shì nián jiě dū chá yuàn shì. jiǔ zhī, qiān hù bù shàng shū, dū cāng chǎng. xún jiān shǔ xíng bù, bài zuǒ dōu yù shǐ. guāng zōng jí dà jiàn, tóng shòu gù mìng.
四十三年五月,谳问张差梃击事。问达从员外郎陆梦龙言,令十三司会讯,词连郑贵妃宫监庞保、刘成。中外籍籍,疑贵妃弟国泰为之。问达等奏上差狱。帝见保、成名,留疏不下。寻召方从哲、吴道南及问达等于慈宁宫,命并磔二人。甫还宫,帝意复变,乃先戮差,令九卿三法司会讯保、成于文华门。保、成供原姓名曰郑进、刘登云,而不承罪。方鞫时,东宫传谕曰:“张差情实风癫,误入宫门,击伤内侍,罪不赦。后招保、成系内官,欲谋害本宫。彼何益,当以仇诬,从轻拟罪。”问达等以鞫审未尽,上疏曰:“奸人闯宫,事关宗社。今差已死,二囚易抵饰。文华门尊严之地,臣等不敢刑讯,何由得情?二囚偏词,何足为据?差虽死,所供词故在,其同谋马三道等亦皆有词在案,孰得而灭之?况慈宁召对,面谕并决。煌煌天语,通国共闻。若不付之外庭,会官严鞫,安肯输情?既不输情,安从正法?祖宗二百年来,未有罪囚不付法司,辄令拟罪者。且二人系内臣。法行自近,陛下尤当严其衔辔,而置之重辟。奈何任彼展辨,不与天下共弃之也。”帝以二囚涉郑氏,付外庭,议益滋,乃潜毙之于内,言皆以创重身死。而马三道等五人,命予轻比坐流配。其事遂止。是年解都察院事。久之,迁户部尚书,督仓场。寻兼署刑部,拜左都御史。光宗疾大渐,同受顾命。
tiān qǐ yuán nián dōng, dài zhōu jiā mó wèi lì bù shàng shū. lián zhǎng nèi wài dà jì, xī yè gōng lùn. dàng shì shí, wàn lì zhōng jiàn yán guà wù huò qiǎn zhū chén qì lín xià jiǔ, sǐ zhě yǐ guò bàn. wèn dá děng dìng yì: yǐ tíng zhàng xì yù qiǎn shù zhě wèi yī děng, zèng guān yīn zi biǎn cuàn xuē jí zhě wèi yī děng, dàn zèng guān. huò xù zhě qī shí wǔ rén.
天启元年冬,代周嘉谟为吏部尚书。连掌内外大计,悉叶公论。当是时,万历中建言诖误获谴诸臣弃林下久,死者已过半。问达等定议:以廷杖、系狱、遣戍者为一等,赠官荫子;贬窜、削籍者为一等,但赠官。获恤者七十五人。
huì sūn shèn xíng zōu yuán biāo zhuī lùn" hóng wán", lì gōng fāng cóng zhé. zhào tíng chén jí yì, yǔ yì zhě bǎi shí yú rén. wèn dá jì jí zhòng yì, nǎi huì hù bù shàng shū wāng yīng jiāo děng shàng shū yuē:
会孙慎行、邹元标追论“红丸”,力攻方从哲。诏廷臣集议,与议者百十余人。问达既集众议,乃会户部尚书汪应蛟等上疏曰:
àn shèn xíng zòu, shǒu zuì lǐ kě zhuó jìn hóng wán. kě zhuó xiān jiàn cóng zhé, chén děng chū wèi zhī. jí fèng zhào jìn qián qīng gōng, hòu yú dan chi, cóng zhé yǔ chén děng gòng yán lǐ kě zhuó jìn yào, jù shèn zhòng wèi jué. é xuān chén děng zhì gōng nèi guì yù qián, xiān dì zì yán" zhèn gōng xū ruò", yǔ jí shòu gōng, bìng yù fǔ bì xià wèi yáo shùn, yīn wèn" kě zhuó ān zài". kě zhuó qū rù, huò yào yǐ jìn, shǎo qǐng yòu jìn. shèng gōng ān shū jiù qǐn. cǐ jìn yào shǐ mò, cóng zhé jí wén wǔ zhū chén suǒ gòng jiàn zhě. shì shí qún qíng cāng huáng, qī rán gòng qiè, shì nì èr zì, hé kě rěn yán. zài zhū chén gù liàng cóng zhé wú shì xīn, jí shèn xíng shū zhōng yì yǐ xiāng liàng. ruò kě zhuó qīng yì jìn yào, fēi dàn cóng zhé wèi néng zhǐ, chén yǔ zhòng rén yì wèi néng zhǐ, chén děng jūn yǒu zuì yān. jí yù shǐ wáng ān shùn děng shū lùn kě zhuó, cóng zhé zì yīng zhòng nǐ, nǎi xiān zhǐ fá fèng, jì lìng yǎng jí, zé shī zhī tài qīng. jīn bù zhòng zuì kě zhuó, hé yǐ wèi xiān dì ér fú zhōng wài zhī xīn? yí tí fù fǎ sī, zhèng yǐ xíng pì. ruò cuī wén shēng wàng tóu liáng yào, zuì yì dāng zhū. qǐng bìng xià fǎ sī, yǔ kě zhuó bìng àn. cóng zhé zé yīng rú qí zì qǐng, xuē qù guān jiē, wèi fǎ rèn jiù, cǐ yì dà chén yǐn zuì zhī dào yí rán, ér fēi chén děng suǒ gǎn yì yě.
按慎行奏,首罪李可灼进红丸。可灼先见从哲,臣等初未知。及奉召进乾清宫,候于丹墀,从哲与臣等共言李可灼进药,俱慎重未决。俄宣臣等至宫内跪御前,先帝自言“朕躬虚弱”,语及寿宫,并谕辅陛下为尧、舜,因问“可灼安在”。可灼趋入,和药以进,少顷又进。圣躬安舒就寝。此进药始末,从哲及文武诸臣所共见者。是时群情仓惶,凄然共切,弑逆二字,何可忍言。在诸臣固谅从哲无是心,即慎行疏中亦已相谅。若可灼轻易进药,非但从哲未能止,臣与众人亦未能止,臣等均有罪焉。及御史王安舜等疏论可灼,从哲自应重拟,乃先止罚俸,继令养疾,则失之太轻。今不重罪可灼,何以慰先帝而服中外之心?宜提付法司,正以刑辟。若崔文升妄投凉药,罪亦当诛。请并下法司,与可灼并按。从哲则应如其自请,削去官阶,为法任咎,此亦大臣引罪之道宜然,而非臣等所敢议也。
zhì xuǎn shì yù chuí lián tīng zhèng, qún chén chū rù lín, hūn zhě zǔ bù róng rù, qún chén pái tà ér jìn. kū lín bì, fèng shèng gōng zhì wén huá diàn, xíng cháo yè sōng hū lǐ, fù fèng jià hái cí qìng gōng. yīn yì xīn zhǔ dēng jí, xuǎn shì bù dàng fù jū gān qīng. jiǔ qīng jí gōng shū qǐng yí, yán guān jì zhī, cóng zhé shǐ jù jiē zòu qǐng, xuǎn shì suì jí rì yí gōng. rán yú lùn yóu hàn cóng zhé zhī zòu, bù yì rán wèi bǎi liáo chàng. tǎng fēi zhū chén gòng xié dà yì, lián zhāng jí qū, zé gān qīng hé dì, yóu rán hùn jū, lìng dé jiǎ qiè kuí bǐng, jiāng rú bì xià dēng jí hái gōng hé!
至选侍欲垂帘听政,群臣初入临,阍者阻不容入,群臣排闼而进。哭临毕,奉圣躬至文华殿,行朝谒嵩呼礼,复奉驾还慈庆宫。因议新主登极,选侍不当复居乾清。九卿即公疏请移,言官继之,从哲始具揭奏请,选侍遂即日移宫。然舆论犹憾从哲之奏,不毅然为百僚倡。倘非诸臣共挟大义,连章急趋,则乾清何地,犹然混居,令得假窃魁柄,将如陛下登极还宫何!
shū rù, dì wèi cóng zhé xīn jī zì míng, bù dàng qīng yì, zhǐ dǎi kě zhuó xià lì. wén shēng yǐ ān zhì nán jīng, fú wèn.
疏入,帝谓从哲心迹自明,不当轻议,止逮可灼下吏。文升已安置南京,弗问。
wèn dá lì gèng dà rèn," tǐng jī"" hóng wán"" yí gōng" sān dà àn bìng jīng qí shǒu. chí yì píng yǔn, bù jī bù suí. xiān yǐ zhì mǎn, jiā tài zǐ tài bǎo, zhì shì qǐ xiū, shū shí sān shàng. zhào jiā shǎo bǎo, chéng chuán guī.
问达历更大任,“梃击”、“红丸”、“移宫”三大案并经其手。持议平允,不激不随。先以秩满,加太子太保,至是乞休,疏十三上。诏加少保,乘传归。
wǔ nián, wèi zhōng xián shàn guó. yù shǐ zhōu wéi chí hé wèn dá lì yǐn wáng zhī cǎi zhí dǎng luàn zhèng, suì xuē duó. yù shǐ móu zhì kuí fù wū wèn dá zāng sī, qǐng xià lì àn wèn. mìng juān zī shí wàn zhù jūn xìng. qǐng zhī, wèn dá zú. yǐ xún fǔ zhāng wéi shū yán, miǎn qí bàn, wèn dá jiā suì pò. chóng zhēn chū, zèng tài bǎo, yǔ yī zi guān. wéi chí zhì kuí xián míng guà nì àn.
五年,魏忠贤擅国。御史周维持劾问达力引王之寀植党乱政,遂削夺。御史牟志夔复诬问达赃私,请下吏按问。命捐赀十万助军兴。顷之,问达卒。以巡抚张维枢言,免其半,问达家遂破。崇祯初,赠太保,予一子官。维持、志夔咸名挂逆案。
lù mèng lóng, zì jūn qǐ, kuài jī rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. shòu xíng bù zhǔ shì, jìn yuán wài láng.
陆梦龙,字君启,会稽人。万历三十八年进士。授刑部主事,进员外郎。
zhāng chà yù qǐ, yǐn fán xiàng gōng diàn shè jiàn fàng dàn tóu zhuān shí děng lǜ dāng yǐ zhǎn. yù jù, tí láo zhǔ shì wáng zhī cǎi zòu chà kǒu cí shén xī, qǐ chì huì wèn, dà lǐ chéng wáng shì chāng yì shàng shū qù zhī. shí mèng lóng yǐ diǎn shì guǎng dōng dù mén, zhǔ shì xíng tái fù méi guò zhī yuē:" rén qíng bì jiān, ér gān xīn chǔ huáng. wú suī xù xíng shān yòu, dāng shàng shū jí lùn, jūn néng gòng shì hū?" mèng lóng yuē:" zhāng gōng yù wǒ hòu, jù shàng shū, ruò zhāng gōng hé? dāng lì zhēng zhī ěr." nǎi xié jiàn wèn dá. shí láng zhōng hú shì xiāng děng bù yù zài jū, qù wèn dá jù shū qǐng zhǐ, yǐ shū rù bì liú zhōng, qí shì kě suì qǐn. mèng lóng dé qí qíng, zhǐ wù fù qǐng. zhòng yuē:" tí mǎ sān yé lǐ wài fù bèi, fēi děi zhǐ bù kě." mèng lóng yuē:" táng táng fǎ sī, bù néng bǔ yī biān máng, xū tiān zǐ zhào yé? chà suǒ gōng, bì dāng xùn shí." wèn dá yǐ wéi rán.
张差狱起,引凡向宫殿射箭、放弹、投砖石等律当以斩。狱具,提牢主事王之寀奏差口词甚悉,乞敕会问,大理丞王士昌亦上疏趣之。时梦龙以典试广东杜门,主事邢台傅梅过之曰:“人情庇奸,而甘心储皇。吾虽恤刑山右,当上疏极论,君能共事乎?”梦龙曰:“张公遇我厚,遽上疏,若张公何?当力争之耳。”乃偕见问达。时郎中胡士相等不欲再鞫,趣问达具疏请旨,以疏入必留中,其事可遂寝。梦龙得其情,止勿复请。众曰:“提马三爷、李外父辈,非得旨不可。”梦龙曰:“堂堂法司,不能捕一编氓,须天子诏耶?差所供,必当讯实。”问达以为然。
míng rì, huì xùn, shì xiāng yǒng jiā huì zhēn mèng lóng méi zhī cǎi jí zōu shào xiān fán qī rén, wéi zhī cǎi méi yǔ mèng lóng hé. jiāng xùn, zhòng xián niè rú. mèng lóng hū xíng jù sān, wú yīng zhě, jī àn dà hū, shǐ jù. chà cháng shēn pián xié, nì shì ào yǔ, wú fēng diān zhuàng. mèng lóng hū zhǐ bǐ, mìng huà suǒ cóng rù lù. méi wèn:" rǔ hé yóu shí lù?" chà yán:" wǒ jì zhōu rén, fēi yǒu dǎo zhě, ān dé rù?" wèn:" dǎo zhě shuí?" yuē:" dà lǎo gōng páng gōng, xiǎo lǎo gōng liú gōng." qiě yuē:" huàn wǒ sān nián yǐ, yǔ wǒ jīn yín hú gè yī." mèng lóng yuē:" hé wéi?" yuē:" dǎ xiǎo yé." yú shì shì xiāng lì tuī zuò qǐ yuē:" cǐ bù kě wèn yǐ." suì bà xùn. mèng lóng bì yù de nèi shù míng. yuè shù rì, wèn dá zài lìng shí sān sī huì shěn, chà gōng nì móu jí páng bǎo liú chéng míng, yī wú suǒ yǐn. shì xiāng zhǔ bǐ, chóu chú bù gǎn xià, láng zhōng mǎ dé fēng qù zhī, yǒng jiā fù yǐ wéi nán. mèng lóng fú rán yuē:" lù yuán wài bù kěn nì, shuí gǎn nì?" yù nǎi jù. jǐ shì zhōng hé shì jìn suì shū dǐ zhèng guó tài. dì yú shì bì bǎo chéng yú nèi, ér qì chà shì, méi lǜ qí qián yì, gōng qǐng jiān xíng. dàng shì shí, zì mèng lóng zhī cǎi méi dé fēng wài, xiān bù wéi zhèng shì dì zhě. yǐ ér zhī cǎi dé fēng xī bèi zuì, méi yǐ jīng chá bà guān. mèng lóng lài wèn dá lì huò miǎn, yóu láng zhōng lì fù shǐ.
明日,会讯,士相、永嘉、会祯、梦龙、梅、之寀及邹绍先凡七人,惟之寀、梅与梦龙合。将讯,众咸嗫嚅。梦龙呼刑具三,无应者,击案大呼,始具。差长身骈胁,睨视傲语,无风癫状。梦龙呼纸笔,命画所从入路。梅问:“汝何由识路?”差言:“我蓟州人,非有导者,安得入?”问:“导者谁?”曰:“大老公庞公,小老公刘公。”且曰:“豢我三年矣,予我金银壶各一。”梦龙曰:“何为?”曰:“打小爷。”于是士相立推坐起曰:“此不可问矣。”遂罢讯。梦龙必欲得内竖名。越数日,问达再令十三司会审,差供逆谋及庞保、刘成名,一无所隐。士相主笔,踌躇不敢下,郎中马德沣趣之,永嘉复以为难。梦龙咈然曰:“陆员外不肯匿,谁敢匿?”狱乃具。给事中何士晋遂疏诋郑国泰。帝于是毙保、成于内,而弃差市,梅虑其潜易,躬请监刑。当是时,自梦龙、之寀、梅、德沣外,鲜不为郑氏地者。已而之寀、德沣悉被罪,梅以京察罢官。梦龙赖问达力获免,由郎中历副使。
tiān qǐ sì nián, guì zhōu zéi wèi jìng, zǒng dū cài fù yī jiàn mèng lóng zhī bīng, gǎi yòu cān zhèng, jiān jūn tǎo zéi, ān bāng yàn fàn pǔ dìng. mèng lóng xié zǒng bīng huáng yuè yǐ sān qiān rén yù zhī. xiǎo xíng dà wù zhōng, zhí qián báo zéi, zéi dà bài. sān shān miáo pàn, sī zhōu gào jí. mèng lóng yè qiǎn zhōng jūn wú jiā xiāng jìn dǎo zéi cháo, wō miáo gǔ, shēng zhèn shān gǔ, miáo dà bēn kuì, fén qí cháo ér hái. xún gǎi hú guǎng jiān jūn, qiān guǎng dōng àn chá shǐ. shàng guān jiàn zhōng xián cí, liè mèng lóng míng, jí qiǎn shǐ chǎn qù zhī.
天启四年,贵州贼未靖,总督蔡复一荐梦龙知兵,改右参政,监军讨贼,安邦彦犯普定。梦龙偕总兵黄钺以三千人御之。晓行大雾中,直前薄贼,贼大败。三山苗叛,思州告急。梦龙夜遣中军吴家相进捣贼巢,挝苗鼓,声振山谷,苗大奔溃,焚其巢而还。寻改湖广监军,迁广东按察使。上官建忠贤祠,列梦龙名,亟遣使铲去之。
chóng zhēn yuán nián dà jì, zhōng xián dǎng yóu yòng shì, juān èr jí diào rèn. sān nián qǐ fù shǐ, yǐ gù guān fēn xún dōng yǎn dào. dào qǐ cáo pú jiān, tǎo zhǎn qí kuí, yú zhòng xī jiàng. qiān yòu cān zhèng, shǒu gù yuán. mèng lóng kāng kǎi hǎo tán bīng, yǐ kuò qīng qún dào zì fù. qī nián xià, zéi lái fàn, jī què zhī. rùn bā yuè, zéi xiàn lóng dé, shā zhī xiàn fèi yàn fāng, suì wéi jìng hǎi zhōu. mèng lóng lǜ yóu jī hè qí xūn dū sī shí chóng dé yù zhī, dǐ lǎo hǔ gōu. zéi chū bù mǎn qiān, yǐ ér dà zhì. mèng lóng suǒ jiāng zhǐ sān bǎi yú rén, bèi wéi shù zhòng, zéi shǐ shí rú yǔ, tū wéi bù dé chū. èr jiāng bào mèng lóng qì, mèng lóng huī zhī yuē:" hé zuò cǐ fù rú tài!" dà hū fèn jī, shǒu guó shù rén, yǔ èr jiāng jù zhàn sǐ. shì wén, zèng tài pú qīng.
崇祯元年大计,忠贤党犹用事,镌二级调任。三年起副使,以故官分巡东兖道。盗起曹、濮间,讨斩其魁,余众悉降。迁右参政,守固原。梦龙慷慨好谈兵,以廓清群盗自负。七年夏,贼来犯,击却之。闰八月,贼陷隆德,杀知县费彦芳,遂围静海州。梦龙率游击贺奇勋、都司石崇德御之,抵老虎沟。贼初不满千,已而大至。梦龙所将止三百余人,被围数重,贼矢石如雨,突围不得出。二将抱梦龙泣,梦龙挥之曰:“何作此妇孺态!”大呼奋击,手馘数人,与二将俱战死。事闻,赠太仆卿。
ér fù méi, chóng zhēn zhōng lì tái zhōu zhī fǔ, jiě zhí guī. shí wǔ nián dōng, juān jīn zuǒ zhī fǔ jí kǒng jiā shǒu chéng. chéng pò xùn nàn, zèng tài cháng shǎo qīng.
而傅梅,崇祯中历台州知府,解职归。十五年冬,捐金佐知府吉孔嘉守城。城破殉难,赠太常少卿。
wāng yīng jiāo, zì qián fū, wù yuán rén. wàn lì èr nián jìn shì. shòu nán jīng bīng bù zhǔ shì, lì nán jīng lǐ bù láng zhōng. gěi yóu rù dōu, zhí lì bù shì láng lù guāng zǔ yǔ yù shǐ jiāng dōng zhī děng xiāng jié, yīng jiāo bù zhí guāng zǔ, kàng shū hé zhī, yú zhèng fǔ duō suǒ jī qiè.
汪应蛟,字潜夫,婺源人。万历二年进士。授南京兵部主事,历南京礼部郎中。给由入都,值吏部侍郎陆光祖与御史江东之等相讦,应蛟不直光祖,抗疏劾之,于政府多所讥切。
lèi qiān shān xī àn chá shǐ. zhì bīng yì zhōu, chén kuàng shǐ wáng hǔ tān zì zhuàng, bù bào. cháo xiǎn zài yòng bīng, yí yīng jiāo tiān jīn. jí tiān jīn xún fǔ wàn shì dé jīng lüè cháo xiǎn, jí zhuó yīng jiāo yòu qiān dōu yù shǐ dài zhī, lǚ shàng bīng shí shì yí, è xiǎn liè tún, jūn shēng shén zhèn. shuì shǐ wáng cháo sǐ, dì jiāng qiǎn dài. yīng jiāo shū qǐng zhǐ zhī, wǔ zhǐ, qiè zé. cháo xiǎn shì níng, yí fǔ bǎo dìng. suì hàn huáng, zhèn xù shén lì. yǐ, jí yán jī mín kùn bì, qǐng jǐn bà kuàng shuì. huì jiān rén liǔ shèng qiū děng wàng yán kuò jī fǔ shuì kě dé yín shí yǒu sān wàn, yīng jiāo sān shū lì zhēng, rán jǐn dé jiǎn bàn ér yǐ. sān shí nián chūn, dì mìng tíng kuàng shuì, é zhōng zhǐ. yīng jiāo fù lì zhēng, bù nà.
累迁山西按察使。治兵易州,陈矿使王虎贪恣状,不报。朝鲜再用兵,移应蛟天津。及天津巡抚万世德经略朝鲜,即擢应蛟右佥都御史代之,屡上兵食事宜,扼险列屯,军声甚振。税使王朝死,帝将遣代。应蛟疏请止之,忤旨,切责。朝鲜事宁,移抚保定。岁旱蝗,振恤甚力。已,极言畿民困敝,请尽罢矿税。会奸人柳胜秋等妄言括畿辅税可得银十有三万,应蛟三疏力争,然仅得减半而已。三十年春,帝命停矿税,俄中止。应蛟复力争,不纳。
yīng jiāo zài tiān jīn, jiàn gé gū bái táng zhū tián jǐn wèi wū lái, xún zhī tǔ rén, xián yán chì lǔ bù kě gēng. yīng jiāo niàn dì wú shuǐ zé jiǎn, dé shuǐ zé rùn, ruò yíng zuò shuǐ tián, dāng bì yǒu lì. nǎi mù mín kěn tián wǔ qiān mǔ, wèi shuǐ tián zhě shí zhī sì, mǔ shōu zhì sì wǔ shí, tián lì dà xīng. jí yí bǎo dìng, nǎi shàng shū yuē:" tiān jīn tún bīng sì qiān, fèi xiǎng liù wàn, jù liǎn zhū mín jiān. liú bīng zé mín gào bìng, xù mín zé jūn bù gěi, jì wéi tún tián kě yǐ zú shí. jīn huāng tǔ lián fēng, hāo lái mí wàng, ruò kāi qú zhì yàn, guī yǐ wéi tián, kě qī qiān qǐng, qǐng dé gǔ sān bǎi shí. jìn zhèn nián lì, kě yǐ jiān zī, fēi dú tiān jīn zhī xiǎng zú qǔ gěi yě." yīn tiáo huà kěn tián dīng fū jí shuì é duō guǎ yǐ qǐng, dé zhǐ yǔn xíng.
应蛟在天津,见葛沽、白塘诸田尽为污莱,询之土人,咸言斥卤不可耕。应蛟念地无水则碱,得水则润,若营作水田,当必有利。乃募民垦田五千亩,为水田者十之四,亩收至四五石,田利大兴。及移保定,乃上疏曰:“天津屯兵四千,费饷六万,俱敛诸民间。留兵则民告病,恤民则军不给,计惟屯田可以足食。今荒土连封,蒿莱弥望,若开渠置堰,规以为田,可七千顷,顷得谷三百石。近镇年例,可以兼资,非独天津之饷足取给也。”因条画垦田丁夫及税额多寡以请,得旨允行。
yǐ, qǐng guǎng xìng shuǐ lì. lüè yán:" chén jìng nèi zhū chuān, yì shuǐ kě yǐ gài jīn tái, hū shuǐ kě yǐ gài héng shān, táng shuǐ kě yǐ gài zhōng shān, fǔ shuǐ kě yǐ gài xiāng guó, zhāng shuǐ lái zì yè xià, xī mén bào cháng yòng zhī, yíng hǎi dāng zhū hé xià liú, shì jiāng nán zé guó bù yì. qí tā shān xià zhī quán, dì zhōng zhī shuǐ, suǒ zài ér yǒu, xián dé yǐn yǐ gài tián. qǐng tōng qú zhù fáng, liàng fā jūn fū, yī zhǔn nán fāng shuǐ tián zhī fǎ xíng zhī. suǒ bù liù fǔ, kě dé tián shù wàn qǐng, suì yì gǔ qiān wàn dàn, jī mín cóng cǐ ráo gěi, wú hàn lǎo zhī huàn. jí bù xìng cáo hé yǒu gěng, yì kě gǎi zhé yú nán, qǔ dí yú běi." gōng bù shàng shū yáng yī kuí jí chēng qí yì, dì yì bào xǔ, hòu zú bù néng xíng. zhào wèi gōng bù yòu shì láng, wèi shàng, yǔ gào qù. yǐ, jìn bīng bù zuǒ shì láng, yǐ yǎng qīn bù chū. qīn méi, jìng bù zhào.
已,请广兴水利。略言:“臣境内诸川,易水可以溉金台,滹水可以溉恒山,溏水可以溉中山,滏水可以溉襄国,漳水来自邺下,西门豹尝用之,瀛海当诸河下流,视江南泽国不异。其他山下之泉,地中之水,所在而有,咸得引以溉田。请通渠筑防,量发军夫,一准南方水田之法行之。所部六府,可得田数万顷,岁益谷千万石,畿民从此饶给,无旱潦之患。即不幸漕河有梗,亦可改折于南,取籴于北。”工部尚书杨一魁亟称其议,帝亦报许,后卒不能行。召为工部右侍郎,未上,予告去。已,进兵部左侍郎,以养亲不出。亲没,竟不召。
guāng zōng lì, qǐ nán jīng hù bù shàng shū, tiān qǐ yuán nián gǎi běi bù. dōng xī fāng yòng bīng, zhòu jiā fù shù bǎi wàn. yīng jiāo zài dào, chí shū yán:" hàn gāo dì chēng xiāo hé zhī gōng yuē:' zhèn guó jiā, fǔ bǎi xìng, gěi xiǎng kuì bù jué, wú bù rú xiāo hé.' fū gěi kuì xiǎng ér xiān yǐ fǔ bǎi xìng, gù néng xìng hàn miè chǔ, rú yùn zhū zhǎng yě. jīn guó jiā duō nàn, jīng fèi bù zhī, shì bù dé huǎn cuī kē, rán fú ài yǎng mín lì, ér tú jié qí zhī gāo, cái dān máng qióng, biàn luàn bì qǐ, ān dé bù yù wèi jì?" yīn liè shàng ài yǎng shí bā shì, dì jiā nà yān. xióng tíng bì jiàn sān fāng bù zhì zhī cè, xū xiǎng qiān èr bǎi wàn, yīng jiāo lì zǔ zhī. tíng yì" hóng wán" shì, qǐng zhì cuī wén shēng lǐ kě zhuó yú fǎ, ér chì fāng cóng zhé wèi biān máng.
光宗立,起南京户部尚书,天启元年改北部。东西方用兵,骤加赋数百万。应蛟在道,驰疏言:“汉高帝称萧何之功曰:‘镇国家,抚百姓,给饷馈不绝,吾不如萧何。’夫给馈饷而先以抚百姓,故能兴汉灭楚,如运诸掌也。今国家多难,经费不支,势不得缓催科,然弗爱养民力,而徒竭其脂膏,财殚氓穷,变乱必起,安得不预为计?”因列上爱养十八事,帝嘉纳焉。熊廷弼建三方布置之策,需饷千二百万,应蛟力阻之。廷议“红丸”事,请置崔文升、李可灼于法,而斥方从哲为编氓。
yīng jiāo wéi rén, liàng zhí yǒu shǒu, shì guó rú jiā. jǐn chū nà, dù xū hào, guó jì lài zhī. dì bǎo mǔ kè shì qiú mù dì yú zhì, yīng jiāo chí bù yǔ, suì jiàn wǔ. huì yǒu yán qí lǎo bù rèn shì zhě, lì qǐ hái gǔ. zhào jiā tài zǐ shǎo bǎo, chí chuán guī. bì cí, shū chén shèng xué, yǐn sòng rú yǔ, yǐ huàn guān gōng qiè wèi jiè. jiǔ zhī, zú yú jiā. yīng jiāo xué zhǔ chéng jìng, qí chū chù cí shòu yī guǐ yú yì. lǐ jū, xiè jué chén shì, cháng yī yūn xǐ.
应蛟为人,亮直有守,视国如家。谨出纳,杜虚耗,国计赖之。帝保母客氏求墓地逾制,应蛟持不予,遂见忤。会有言其老不任事者,力乞骸骨。诏加太子少保,驰传归。陛辞,疏陈圣学,引宋儒语,以宦官、宫妾为戒。久之,卒于家。应蛟学主诚敬,其出处辞受一轨于义。里居,谢绝尘事,常衣缊枲。
wáng jì, zì wéi lǐ, ruì chéng rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. shòu chí zhōu tuī guān. rù wèi cí jì zhǔ shì, lì yí zhì láng zhōng. bǐng lǐ chí zhèng, shí wàng wèi rán. èr shí jiǔ nián, dì jiāng cè lì dōng gōng, shù qiān yán bù jué, jì kàng shū jí lùn. qí dōng, lǐ chéng, zhuó guāng lù shǎo qīng, yǐn jí qù.
王纪,字惟理,芮城人。万历十七年进士。授池州推官。入为祠祭主事,历仪制郎中。秉礼持正,时望蔚然。二十九年,帝将册立东宫,数迁延不决,纪抗疏极论。其冬,礼成,擢光禄少卿,引疾去。
sì shí yī nián, zì tài cháng shǎo qīng zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ bǎo dìng zhū fǔ. lián suì shuǐ hàn, jì shè fǎ jiù huāng shén bèi. shuì jiān zhāng yè qǐng zhēng ēn zhào yǐ juān zhū shuì, jì liǎng shū lì zhēng, yè jìng qǔ zhōng zhǐ xíng zhī. jì hé yè kàng wéi zhào shū, jǔ gé chéng mìng, jiē bù bào. jū sì nián, bù nèi dà zhì, qiān hù bù yòu shì láng, zǒng dū cáo yùn jiān xún fǔ fèng yáng zhū fǔ. suì dà xiōng, zhèn jiù rú jī fǔ. guāng zōng lì, zhào bài hù bù shàng shū, dū cāng chǎng.
四十一年,自太常少卿擢右佥都御史,巡抚保定诸府。连岁水旱,纪设法救荒甚备。税监张晔请征恩诏已蠲诸税,纪两疏力争,晔竟取中旨行之。纪劾晔抗违诏书,沮格成命,皆不报。居四年,部内大治,迁户部右侍郎,总督漕运兼巡抚凤阳诸府。岁大凶,振救如畿辅。光宗立,召拜户部尚书,督仓场。
tiān qǐ èr nián, dài huáng kè zuǎn wèi xíng bù shàng shū. shí fāng huì yì" hóng wán" shì, jì xié shì láng yáng dōng míng shǔ yì, yán:" fāng cóng zhé zhī yǒu guì fēi, bù zhī yǒu jūn fù. lǐ kě zhuó jìn yào jià bēng, fǎn wèi yǐ ēn yù, lài zhī yín bì, guó diǎn ān zài? bù dǎi kě zhuó, wú yǐ fú tiān xià bù dǎi cuī wén shēng, wú yǐ fú kě zhuó bù xuē duó cóng zhé guān jiē lù yīn, wú yǐ xiè tiān dì shén rén zhī fèn." yì chū, qún qíng shén sǒng.
天启二年,代黄克缵为刑部尚书。时方会议“红丸”事,纪偕侍郎杨东明署议,言:“方从哲知有贵妃,不知有君父。李可灼进药驾崩,反慰以恩谕,赉之银币,国典安在?不逮可灼,无以服天下;不逮崔文升,无以服可灼;不削夺从哲官阶禄荫,无以泄天地神人之愤。”议出,群情甚竦。
zhǔ shì xú dà huà zhě, sù wú lài, rì zǒu wèi zhōng xián mén, gòu xiàn shàn lèi, yòu xiǎn hé jǐ shì zhōng zhōu cháo ruì huì shì yáng. jì fèn shén, hé dà huà nì zhí zhuàng, yīn yán:" dà huà chéng wèi cháo tíng jī zéi, zé dà chén zhōng yǒu jiāo jié quán dāng, zhū chú zhèng shì, rú sòng cài jīng zhě, hé bù dēng dàn wén, ér yǔ zhèng rén rì xún shuǐ huǒ." qí yán dà chén, zhǐ dà xué shì shěn hóng yě. dà huà yóu cǐ bà qù, ér hóng jí zhōng xián shēn hàn zhī. yù shǐ yáng wéi yuán yǔ dà huà yǒu lián, qiě sù fù hóng, suì zhù hóng dǐ jì, yán jì suǒ hé dà chén wú zhǔ míng, qǐng lìng zhǐ shí. jì suì zhí gōng hóng, yán:" hóng yǔ jīng, shēng bù tóng shí, ér shì shí xiàng lèi. qí jié nà wèi zhōng xián, yǔ jīng zhī qì hé tóng guàn tóng yě qǐ āi dǒng yǔ chén, yǔ jīng zhī kěn kuǎn chén guàn tóng yě yào méng sǐ yǒu shào fǔ zhōng sūn jié, yǔ jīng zhī gù jié wú jū hòu tóng yě zhú gù mìng yuán chén liú yī jing zhōu jiā mó, yǔ ān zhì lǚ dà fáng sū shì tóng yě chì zhú yán guān jiāng bǐng qiān xióng dé yáng hóu zhèn yáng, yǔ biǎn zhé ān cháng mín rèn bó yǔ tóng yě. zhì yú huì jiāo fù sì, qiè nòng wēi quán, zhōng zhǐ pín chuán ér shàng bù wù, cháo bǐng yīn wò ér xià bù zhī, cǐ yòu jīng mí guó wǎng shàng, bǎi shì hé fú zhě." kè wèi wén zhī nù, wèi hóng qì sù dì qián. dì wèi jì fán yán, jiā qiáo zé yān.
主事徐大化者,素无赖,日走魏忠贤门,构陷善类,又显劾给事中周朝瑞、惠世扬。纪愤甚,劾大化溺职状,因言:“大化诚为朝廷击贼,则大臣中有交结权珰,诛锄正士,如宋蔡京者,何不登弹文,而与正人日寻水火。”其言大臣,指大学士沈纮也。大化由此罢去,而纮及忠贤深憾之。御史杨维垣与大化有连,且素附纮,遂助纮诋纪,言纪所劾大臣无主名,请令指实。纪遂直攻纮,言:“纮与京,生不同时,而事实相类。其结纳魏忠贤,与京之契合童贯同也;乞哀董羽宸,与京之恳款陈瓘同也;要盟死友邵辅忠、孙杰,与京之固结吴居厚同也;逐顾命元臣刘一燝、周嘉谟,与安置吕大防、苏轼同也;斥逐言官江秉谦、熊德阳、侯震旸,与贬谪安常民、任伯雨同也。至于贿交妇寺,窃弄威权,中旨频传而上不悟,朝柄阴握而下不知,此又京迷国罔上,百世合符者。”客、魏闻之怒,为纮泣诉帝前。帝谓纪烦言,加谯责焉。
chū, lǐ wéi hàn xióng tíng bì wáng huà zhēn xià lì, jì jiē zhì zhī zhòng pì. ér yǔ dōu yù shǐ dà lǐ qīng shàng tíng bì huà zhēn yuán shū, wēi lù liǎng rén yǒu kě jīn zhuàng, ér yán bù cè tè ēn, fēi fǎ guān suǒ gǎn qīng yì. yǒu qiān zǒng dù mào zhě, jī dēng lái xún fǔ táo láng xiān qiān jīn, xíng mù bīng, jīn jǐn ér bīng wèi mù, bù gǎn guī, fǎn jì zhōu sēng shè, wèi luó zhě suǒ huò, cí lián tóng bo nián. bo nián, liáo yáng rén, jǔ jìn shì, lì zhī nán pí hé jiān, qiān kuí zhōu tóng zhī, wèi xíng, jīng lüè tíng bì jiàn wèi dēng lái jiān jūn qiān shì. luó zhě bàng lüè. mào yán cháng kè yú bo nián hé jiān shǔ zhōng sān yuè, yǔ yán móu pàn, yīn xié qí èr pū wǎng tōng lǐ yǒng fāng. xíng biān shàng shū zhāng hè míng yǐ wén. hè míng gù yǔ tíng bì yǒu xì, yù jí bo nián yǐ shén qí zuì. cháo shì jiē zhī bo nián yuān, mò gǎn yán. jí zhèn fǔ jì chéng yù, yí xíng bù, jì yí zhī, yǐ wèn zhū cáo láng. yuán wài láng gù dà zhāng yuē:" mào jì yǔ èr pū wǎng lái sān qiān lǐ, nǎi kǎo xùn chuí bì, zhōng bù zhī èr pū xìng míng, qí wū fú hé yí, bo nián suī fēi jiàn dié, rán shí tóng yǎng zhēn zú zi, liú sān qiān lǐ kě yě." jì yì cóng zhī. luó zhě yòu huò jiān xì liú yī yǎn, zhōng xián yí liú yī jing kūn dì, yù lì zhū yī yàn yǔ bo nián, yīn yī yàn yǐ zhū lián yī jing. jì jiē zhí bù kě. hóng suì hé jì hù tíng bì, huǎn bo nián děng yù, wèi èr dà zuì. dì zé jì chén zhuàng, suì chì wèi mín. yǐ shì láng yáng dōng míng shǔ bù shì, zuò bo nián liú èr qiān lǐ. yù sān shàng sān què. jǐ shì zhōng chéng míng shū zhāng péng yún shěn wéi bǐng, bo nián tóng nián shēng yě, wèi fā fèn, zhí tā shì lián hé dōng míng. bo nián huò zhǎng xì, yǔ sǐ, ér dōng míng suì yǐn jí qù.
初,李维翰、熊廷弼、王化贞下吏,纪皆置之重辟。而与都御史、大理卿上廷弼、化贞爰书,微露两人有可矜状,而言不测特恩,非法官所敢轻议。有千总杜茂者,赍登莱巡抚陶郎先千金,行募兵,金尽而兵未募,不敢归,返蓟州僧舍,为逻者所获,词连佟卜年。卜年,辽阳人,举进士,历知南皮、河间,迁夔州同知,未行,经略廷弼荐为登莱监军佥事。逻者搒掠。茂言尝客于卜年河间署中三月,与言谋叛,因挟其二仆往通李永芳。行边尚书张鹤鸣以闻。鹤鸣故与廷弼有隙,欲藉卜年以甚其罪。朝士皆知卜年冤,莫敢言。及镇抚既成狱,移刑部,纪疑之,以问诸曹郎。员外郎顾大章曰:“茂既与二仆往来三千里,乃拷讯垂毙,终不知二仆姓名,其诬服何疑,卜年虽非间谍,然实佟养真族子,流三千里可也。”纪议从之。逻者又获奸细刘一巘,忠贤疑刘一燝昆弟,欲立诛一谳与卜年,因一谳以株连一燝。纪皆执不可。纮遂劾纪护廷弼,缓卜年等狱,为二大罪。帝责纪陈状,遂斥为民。以侍郎杨东明署部事,坐卜年流二千里。狱三上三却。给事中成明枢、张鹏云、沈惟炳,卜年同年生也,为发愤,摭他事连劾东明。卜年获长系,瘐死,而东明遂引疾去。
jì jì chì, dà xué shì yè xiàng gāo hé zōng yàn shǐ jì xié lùn jiù, jiē bù tīng. hòu yān dǎng luó zhī shàn lèi, jì xiān zú, nǎi miǎn. chóng zhēn yuán nián fù guān, zèng shǎo bǎo, yīn yī zi, shì zhuāng yì.
纪既斥,大学士叶向高、何宗彦、史继偕论救,皆不听。后阉党罗织善类,纪先卒,乃免。崇祯元年复官,赠少保,荫一子,谥庄毅。
yáng dōng míng, zì qǐ xiū, yú chéng rén. guān jǐ shì zhōng. qǐng dìng guó běn, chū gé yù jiào, zǎo cháo qín zhèng, zhuó sòng yīng chāng lǐ rú sōng gōng zuì zhī píng. shàng hé nán jī mín tú, jiàn sì chéng zhōng huà mín wǎng zhèn. zhǎng lì kē, xié sūn pī yáng zhǔ dà jì. hòu yǐ hé chén sī xiào, sī xiào yǔ xiāng dǐ, biǎn sān guān wèi shǎn xī bù zhèng sī zhào mó. lǐ jū èr shí liù nián. guāng zōng lì, qǐ tài cháng shǎo qīng. tiān qǐ zhōng, lèi qiān xíng bù yòu shì láng. jì guī, suì zú. chóng zhēn chū, zèng xíng bù shàng shū.
杨东明,字启修,虞城人。官给事中。请定国本,出阁豫教,早朝勤政,酌宋应昌、李如松功罪之平。上《河南饥民图》,荐寺丞钟化民往振。掌吏科,协孙丕扬主大计。后以劾沈思孝,思孝与相诋,贬三官为陕西布政司照磨。里居二十六年。光宗立,起太常少卿。天启中,累迁刑部右侍郎。既归,遂卒。崇祯初,赠刑部尚书。
sūn wěi, zì chún yù, wèi nán rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. shòu xíng rén, zhuó bīng kē jǐ shì zhōng. hé zhōng guān wèi cháo jí dōng chǎng bàn shì guān zhèng rú jīn zuì, rú jīn zuò xià zhào yù. èr rén jiē féng bǎo xīn fù yě.
孙玮,字纯玉,渭南人。万历五年进士。授行人,擢兵科给事中。劾中官魏朝及东厂办事官郑如金罪,如金坐下诏狱。二人皆冯保心腹也。
chū, zhāng jū zhèng yǐ xíng bù shì láng tóng ān hóng cháo xuǎn qīng liáo wáng zuì, xián zhī. hòu láo kān xún fǔ fú jiàn, xī jū zhēng yì, fěng tóng ān zhī xiàn jīn zhī jùn zhí cháo xuǎn shì, kān fēi zhāng zòu zhī. mìng wèi xià, bǔ zhì zhī yù, jué qí fàn shí sān rì, sǐ, jìn wù liàn, shī fǔ yù zhōng. kān xún zhào wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, wèi zhì jīng ér jū zhèng zú. cháo xuǎn zǐ dōu chá yuàn jiǎn jiào jìng sù yuān què xià, kān fù fēi shū dǐ féng bǎo, xuē jìng jí, tíng zhàng qiǎn guī. zhì shì, wěi bái fà qí shì, bìng jí kān zhū tān nüè zhuàng, kān miǎn guān. wèi jǐ, cháo xuǎn qī sù yuān, qiū shùn yì wèi sòng, jìng fù yuán hú jiǎ wáng zōng zài shì, qǐng yǔ kān jù sǐ, nǎi qiǎn kān shù. dàng shì shí, chǎng wèi chéng féng bǎo yú wēi, làn shòu mín sòng fǔ àn fǎng chá jiān huá, duō lèi wú gū yǒu sī duàn yù, wǎng wǎng zuì wài jiā fá dì hǎo yòng lì jiā, zhòng sān bǎi yú jīn, fàn zhě lì sǐ. wěi jiē jí chén qí hài. zhào lì jiā rú gù, yú cóng wěi yán. yǐ mǔ bìng, bù hòu mìng shàn guī, zuò zhé táo yuán zhǔ bù. jiǔ zhī, lì qiān tài cháng qīng.
初,张居正以刑部侍郎同安洪朝选轻辽王罪,衔之。后劳堪巡抚福建,希居正意,讽同安知县金枝捃摭朝选事,堪飞章奏之。命未下,捕置之狱,绝其饭食三日,死,禁勿殓,尸腐狱中。堪寻召为左副都御史,未至京而居正卒。朝选子都察院检校竞诉冤阙下,堪复飞书抵冯保,削竞籍,廷杖遣归。至是,玮白发其事,并及堪诸贪虐状,堪免官。未几,朝选妻诉冤,邱橓亦为讼,竞复援胡槚、王宗载事,请与堪俱死,乃遣堪戍。当是时,厂卫承冯保余威,滥受民讼;抚按访察奸猾,多累无辜;有司断狱,往往罪外加罚;帝好用立枷,重三百余斤,犯者立死。玮皆极陈其害。诏立枷如故,余从玮言。以母病,不候命擅归,坐谪桃源主簿。久之,历迁太常卿。
sān shí nián, yǐ yòu fù dōu yù shǐ xún fǔ bǎo dìng. cháo xiǎn yòng bīng, zhì jūn tiān jīn, yuè xiǎng liù wàn, xī pài zhī mín jiān. xiān rèn xún fǔ wāng yīng jiāo yì jūn dà zhì shuǐ tián, yǐ suǒ rù chōng xiǎng. wěi zhǒng xíng zhī, tián yì kěn, suì miǎn jiā pài, suì bǐ bù dēng, hàn huáng dà shuǐ xiàng jì, wěi duō fāng zhèn jiù, dì yì shí chū nèi tǎng zuǒ zhī. suǒ tiáo huāng zhèng, lǜ bào yǔn. jī fǔ kuàng shǐ bèi tā shěng, kuàng yǐ jié ér sōu záo bù yǐ, zhì suì zé mín péi nà. wěi lèi shū chén qí hài, qiě liè tiān jīn shuì shǐ mǎ táng liù dà zuì, jiē bù xǐng.
三十年,以右副都御史巡抚保定。朝鲜用兵,置军天津,月饷六万,悉派之民间。先任巡抚汪应蛟役军大治水田,以所入充饷。玮踵行之,田益垦,遂免加派,岁比不登,旱蝗、大水相继,玮多方振救,帝亦时出内帑佐之。所条荒政,率报允。畿辅矿使倍他省,矿已竭而搜凿不已,至岁责民赔纳。玮累疏陈其害,且列天津税使马堂六大罪,皆不省。
jiù jìn bīng bù shì láng, zhào wèi yòu dōu yù shǐ, dū cāng chǎng. jìn hù bù shàng shū, dū cāng chǎng rú gù. dà liáo duō quē, mìng shǔ róng zhèng. yǐ, yòu jiān shǔ bīng bù. wěi yán:" bì xià yǐ lěi lěi sān yìn xī bì zhī chén, qǐ zhēn guó wú rén yé? chén suǒ zhī dà liáo zé yǒu lǚ kūn liú yuán zhèn wāng yīng jiāo, shù liáo zé yǒu zōu yuán biāo mèng yī mài zhào nán xīng jiāng shì chāng liú jiǔ jīng, tái jiàn zé yǒu wáng dé wán féng cóng wú bèi, jiē dé lì xíng xiū, zú bèi rèn shǐ. gǒu gèng yuè shù nián, bì xià jí yù yòng zhī, bù kě dé yǐ." fú tīng.
就进兵部侍郎,召为右都御史,督仓场。进户部尚书,督仓场如故。大僚多缺,命署戎政。已,又兼署兵部。玮言:“陛下以累累三印悉畀之臣,岂真国无人耶?臣所知大僚则有吕坤、刘元震、汪应蛟,庶僚则有邹元标、孟一脉、赵南星、姜士昌、刘九经,台谏则有王德完、冯从吾辈,皆德立行修,足备任使。苟更阅数年,陛下即欲用之,不可得矣。”弗听。
dōu yù shǐ zì wēn chún qù hòu, bā nián bù zhì dài. zhì sì shí nián shí èr yuè, wài jì qī pò, shǐ mìng wěi yǐ bīng bù shàng shū zhǎng zuǒ dōu yù shǐ shì. wěi sù fù shí wàng, fāng yù zhèn fēng jì, ér shì shí péng dǎng shì chéng, yán lù dà héng. huì nán jī xún àn yù shǐ jīng yǎng qiáo yǔ tí xué yù shǐ xióng tíng bì xiāng jié, wěi yì tíng bì jiě zhí hòu kān. tíng bì dǎng guān yīng zhèn wú liàng sì bèi suì lián zhāng gōng wěi. wěi lèi shū qǐ xiū, dì jiē wèi liú. wú hé, lì bù yǐ nián lì chū liǎng yù shǐ yú wài, bù guān dū chá yuàn. wěi yǐ shī zhí, qiú qù yì lì, shū shí yú shàng. míng nián qī yuè qǐ shǒu wén huá mén, chū guō hòu mìng. zhì shí yuè, shǐ yǔ gào guī.
都御史自温纯去后,八年不置代。至四十年十二月,外计期迫,始命玮以兵部尚书掌左都御史事。玮素负时望,方欲振风纪,而是时朋党势成,言路大横。会南畿巡按御史荆养乔与提学御史熊廷弼相讦,玮议廷弼解职候勘。廷弼党官应震、吴亮嗣辈遂连章攻玮。玮累疏乞休,帝皆慰留。无何,吏部以年例出两御史于外,不关都察院。玮以失职,求去益力,疏十余上。明年七月稽首文华门,出郭候命。至十月,始予告归。
tiān qǐ gǎi yuán, qǐ nán jīng lì bù shàng shū, gǎi bīng bù, cān zàn jī wù. sān nián, zhào bài xíng bù shàng shū. qiú xì zhòng, yù shě zhì bù néng róng, wěi qǐng jìn jī zhě jiù zhōu xiàn fēn xì. nèi shǐ wáng wén jìn shā rén, xià sī lǐ yì zuì, qí yú dǎng fù fǎ sī. wěi yán yī yù bù kě fēn liǎng dì, qǐng bìng wén jìn xià lì, bù tīng. qí dōng, yǐ lì bù shàng shū zài zhǎng zuǒ dōu yù shǐ shì, lèi yǐ lǎo jí cí, bù yǔn. míng nián qiū, jí dǔ, shàng shū yuē:" jīn zhě tiān zāi dié jiàn, mín bù liáo shēng. nèi ér chéng shè kě yōu, wài ér yǒu hù wèi gù. fǎ jì líng chí, rén xīn wǎ jiě. bì xià yù tú zhì píng, mò rú gù jié rén xīn yù gù jié rén xīn, mò rú dēng yòng shàn lèi. jiù fǔ chén liú yī jing, xiàn chén zōu yuán biāo, shàng shū zhōu jiā mó wáng jì sūn shèn xíng shèng yǐ hóng zhōng yǔ zhèng děng, shì láng cáo yú biàn, cí chén wén zhèn mèng, kē chén hóu zhèn yáng, tái chén jiāng bǐng qiān, sì chén mǎn cháo jiàn, bù chén xú dà xiāng, bìng lǎo chéng jiǎn è, quán fú cǎo yě, liáng kě tàn xī. tǎng méng jiǎn zhuó, bì néng zhāo dé sè wéi, wèi bì xià shōu shí rén xīn. yóu wàng guǎ yù yǐ bǎo shèng gōng, qín xué yǐ jìn zhǔ dé, yōu róng yǐ guǎng yán lù, míng duàn yǐ lǎn dà quán. chén gòu jí wēi dǔ, bào zhǔ wú qī, gǎn jié wēi chén, yòng dāng shī jiàn." suì zú, zèng tài zǐ tài bǎo. wèi zhōng xián yòng shì, shǎn xī xún fǔ qiáo yīng jiǎ hé wěi sù dǎng lǐ sān cái zhào nán xīng, bù dàng dāo mào ēn xù. zhào zhuī gào mìng, duó qí yīn. chóng zhēn chū, fù zhī. hòu shì zhuāng yì.
天启改元,起南京吏部尚书,改兵部,参赞机务。三年,召拜刑部尚书。囚系众,狱舍至不能容,玮请近畿者就州县分系。内使王文进杀人,下司礼议罪,其余党付法司。玮言一狱不可分两地,请并文进下吏,不听。其冬,以吏部尚书再掌左都御史事,累以老疾辞,不允。明年秋,疾笃,上疏曰:“今者天灾迭见,民不聊生。内而城社可忧,外而牖户未固。法纪凌迟,人心瓦解。陛下欲图治平,莫如固结人心;欲固结人心,莫如登用善类。旧辅臣刘一燝,宪臣邹元标,尚书周嘉谟、王纪、孙慎行、盛以弘、钟羽正等,侍郎曹于汴,词臣文震孟,科臣侯震旸,台臣江秉谦,寺臣满朝荐,部臣徐大相,并老成蹇谔,跧伏草野,良可叹惜。倘蒙简擢,必能昭德塞违,为陛下收拾人心。尤望寡欲以保圣躬,勤学以进主德,优容以广言路,明断以揽大权。臣遘疾危笃,报主无期,敢竭微忱,用当尸谏。”遂卒,赠太子太保。魏忠贤用事,陕西巡抚乔应甲劾玮素党李三才、赵南星,不当叨冒恩恤。诏追诰命,夺其荫。崇祯初,复之。后谥庄毅。
zhōng yǔ zhèng, zì shū lián, yì dōu rén. wàn lì bā nián jìn shì. chú huá xiàn zhī xiàn. fǔ ruò guàn, duō huì zhèng, zhēng shòu lǐ kē jǐ shì zhōng. shū yán cháo jiǎng bù yí chuò, zhāng jīng bù yí shè, bù bào.
钟羽正,字叔濂,益都人。万历八年进士。除滑县知县。甫弱冠,多惠政,征授礼科给事中。疏言朝讲不宜辍,张鲸不宜赦,不报。
qiān gōng kē zuǒ jǐ shì zhōng, chū shì xuān fǔ biān wù. hā lá shèn lǎo bǎ dōu zhū bù xié zēng shì shǎng èr shí qī wàn yǒu qí, yǔ zhèng jiàn yì cái zhī. yǔ cān zhèng wáng xiàng gān zhé yǐ lì hài, mò gǎn dòng. bīng bù zuǒ shì láng xǔ shǒu qiān xiān fǔ xuān fǔ, yǐ huì wén, yǔ zhèng hé qù zhī. yòu hé bà fù zǒng bīng zhāng chōng shí děng, ér xī zhì zhū qīn dào jūn zī zhě yú lǐ.
迁工科左给事中,出视宣府边务。哈剌慎老把都诸部挟增市赏二十七万有奇,羽正建议裁之。与参政王象乾詟以利害,莫敢动。兵部左侍郎许守谦先抚宣府,以贿闻,羽正劾去之。又劾罢副总兵张充实等,而悉置诸侵盗军资者于理。
hái wèi lì kē dōu jǐ shì zhōng. hé lǐ bù shì láng hán shì néng, jì liáo zǒng dū jiǎn dá, dà lǐ shǎo qīng yáng sì zhī hóng shēng yuǎn bù zhí, sì zhī shēng yuǎn zuò biǎn zhé. shí dāng cháo jìn, qǐng jìn kuì yí, yán:" chén zuì mò dà yú tān. rán shǐ nèi chén tān ér wài chén bù yīng, wài chén tān ér nèi chén bù yuán, zé shàng xiāng gù wèi mò gǎn sì. jīn nèi yǐ wài wèi fǔ cáng, wài yǐ nèi wèi kū xué, jiāo tōng lù yí, bǐ zhōu wèi jiān, yù shì lù qīng shì yùn tài, bù kě de yě." dì shàn qí yán, chì suǒ sī jìn zhī. qiě mìng gé bù dà chén gōng shì yì yú cháo fáng, wú sī dǐ jiē bīn kè. lì bù tuī mèng yī mài yìng tiān fǔ chéng, cài shí dǐng jiāng xī tí xué, fù yǐ lǚ xìng zhōu mǎ yóu lóng. dì è yī mài shí dǐng cháng jiàn yán, jiē yòng fù zhě. yǔ zhèng lǜ tóng liè shàng yán:" bì xià bù yòng yī mài shí dǐng, zhōng wài wèi jiàn bái zhī chén, bù wéi yī shí jiàn chì, ér qiě fù jìn wú jiē, xiāo zhōng zhí zhī qì, jié jiàn zhēng zhī shé, fēi guó jiā fú." shū rù, wǔ zhǐ, duó fèng yǒu chà.
还为吏科都给事中。劾礼部侍郎韩世能,蓟辽总督蹇达,大理少卿杨四知、洪声远不职,四知、声远坐贬谪。时当朝觐,请禁馈遗,言:“臣罪莫大于贪。然使内臣贪而外臣不应,外臣贪而内臣不援,则尚相顾畏莫敢肆。今内以外为府藏,外以内为窟穴,交通赂遗,比周为奸,欲仕路清、世运泰,不可得也。”帝善其言,敕所司禁之。且命阁部大臣公事议于朝房,毋私邸接宾客。吏部推孟一脉应天府丞,蔡时鼎江西提学,副以吕兴周、马犹龙。帝恶一脉、时鼎尝建言,皆用副者。羽正率同列上言:“陛下不用一脉、时鼎,中外谓建白之臣,不惟一时见斥,而且复进无阶,销忠直之气,结谏诤之舌,非国家福。”疏入,忤旨,夺俸有差。
èr shí nián zhēng yuè, xié tóng guān lǐ xiàn kě děng qǐng huáng zhǎng zǐ chū gé yù jiào. dì nù, zhé xiàn kě guān. yǔ zhèng yǐ jǐ shí zhǔ yì, qǐng yǔ tóng zhé, jìng chì wèi mín. dù mén dú shū, shì dài fū wǎng lái qí dì, lǜ cí bú jiàn. lín jū jǐ sān shí nián. guāng zōng lì, qǐ tài pú shǎo qīng. wèi zhì, jìn běn sì qīng.
二十年正月,偕同官李献可等请皇长子出阁豫教。帝怒,谪献可官。羽正以己实主议,请与同谪,竟斥为民。杜门读书,士大夫往来其地,率辞不见。林居几三十年。光宗立,起太仆少卿。未至,进本寺卿。
tiān qǐ èr nián, lì bù jiàng yòng wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, yǔ zhèng cí yuē:" féng gōng cóng wú qiān yuàn yǐ jiǔ, wú hòu rù xiān zhī, shì zhǎng jìng yě. xī tái hé dì, kě yǐ shì fēng yǒu wèi hū?" nǎi shòu qiān dōu yù shǐ ér ràng cóng wú wèi fù. fǔ rù shǔ, jí yán:" fāng cóng zhé jìn yào yì shì, fēng hòu yí gōng, wú móu xiān duàn, shì nìng shì qī, yí miǎn qí guān zhì, shǐ wèi fǎ shòu guò. shěn hóng jié nèi yuán, zhāo quán huì, yí chuán jué qí qù." qún xiǎo duō bù yuè. xióng tíng bì wáng huà zhēn zhī yù, zhòng yì fēn náo. yǔ zhèng yán:" xiàng zhě kāi yuán tiě lǐng zhī zuì bù míng, zhì shī liáo yáng liáo yáng zhī zuì bù míng, zhì shī guǎng níng. cháo tíng jiāng tǔ, kān jǐ fān bài huài!" yóu shì èr rén jiē zuò dà pì. huì zhū tóng méng yǐ jiǎng xué jī zōu yuán biāo jí cóng wú, yǔ zhèng yán shū yuàn zhī shè, shí wèi jīng shī shǒu shàn quàn, bù dàng yì jìn, yīn zì hé qǐ xiū. qǐng zhī, dài cóng wú wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, é gǎi hù bù yòu shì láng, dū cāng chǎng.
天启二年,吏部将用为左副都御史,羽正辞曰:“冯公从吾佥院已久,吾后入先之,是长竞也。西台何地,可以是风有位乎?”乃受佥都御史而让从吾为副。甫入署,即言:“方从哲进药议谥,封后移宫,无谋鲜断,似佞似欺,宜免其官秩,使为法受过。沈纮结内援,招权贿,宜遄决其去。”群小多不悦。熊廷弼、王化贞之狱,众议纷呶。羽正言:“向者开原、铁岭之罪不明,致失辽阳;辽阳之罪不明,致失广宁。朝廷疆土,堪几番败坏!”由是二人皆坐大辟。会朱童蒙以讲学击邹元标及从吾,羽正言书院之设,实为京师首善劝,不当议禁,因自劾乞休。顷之,代从吾为左副都御史,俄改户部右侍郎,督仓场。
míng nián chūn, bài gōng bù shàng shū. gù shì, yǎn rén dōng yī gé suì yī gěi. shì xià liù yuè, qún yǎn qiān yú rén qǐng yù gěi, fēng yōng rù shǔ, suì gōng zuò, ōu yuàn lì, sì mà ér qù. gài jì yǔ zhèng zhě sǒu yǎn shǐ fā nàn yě. yǔ zhèng shū wén, yīn qiú bà. zhào sī lǐ tài jiàn zhàng zhé qún yǎn, ér yù yǔ zhèng chū shì shì. yǔ zhèng qiú qù yì jiān, yīn yán:" jīn tǎng zàng dān xū, jiǔ biān zhuàng shì rì yè hé gē qǐn jiǎ, fú huò yī bǎo qìng líng gōng zú fù zhòng chéng gāo, bào yán fēng chì rì zhōng, qiú yòng qián bù dé ér dú nèi guān qǐng qǐ, cháo zhì xī cóng. cǐ bèi wén zhī, qí shuí bù hán fèn? chén fèng zhí bù chēng, yì dāng bà chù." fù sān shū zì yǐn guī.
明年春,拜工部尚书。故事,奄人冬衣隔岁一给。是夏六月,群奄千余人请预给,蜂拥入署,碎公座,殴掾吏,肆骂而去。盖忌羽正者嗾奄使发难也。羽正疏闻,因求罢。诏司礼太监杖谪群奄,而谕羽正出视事。羽正求去益坚,因言:“今帑藏殚虚,九边壮士日夜荷戈寝甲,弗获一饱;庆陵工卒负重乘高,暴炎风赤日中,求佣钱不得;而独内官请乞,朝至夕从。此辈闻之,其谁不含愤?臣奉职不称,义当罢黜。”复三疏自引归。
yú nián, nì dǎng huò wéi huá zhuī lǐ sān àn, yán yǔ zhèng wěi shēn mén hù, suì xuē duó. chóng zhēn chū, fù guān. jiǔ zhī, zú. zèng tài zǐ tài bǎo.
逾年,逆党霍维华追理三案,言羽正委身门户,遂削夺。崇祯初,复官。久之,卒。赠太子太保。
chén dào hēng, zì mèng qǐ, xīn jiàn rén. wàn lì shí sì nián jìn shì. chú xíng bù zhǔ shì, lì nán jīng lì bù láng zhōng. tóng lǐ dèng yǐ zàn zhōng zhēn jí yì guān nán dōu, rén hào" jiāng yòu sān qīng". zāo mǔ sāng, jiā huǐ yú huǒ, jiù wū yǐ jū. qióng dōng wú wéi, qī yù gé shang, yǔ zi shí yí xīn ruò yǐ yù hán, huò yǒu zèng yí, jù fú shòu. yóu hú guǎng cān zhèng qiān shān dōng àn chá shǐ yòu bù zhèng shǐ, zhuǎn fú jiàn wèi zuǒ, suǒ zhì bù sī yī qián. yǐ yòu fù dōu yù shǐ tí dū cāo jiāng. guāng zōng lì, jìn gōng bù yòu shì láng, zǒng dū hé dào.
陈道亨,字孟起,新建人。万历十四年进士。除刑部主事,历南京吏部郎中。同里邓以赞、衷贞吉亦官南都,人号“江右三清”。遭母丧,家毁于火,僦屋以居。穷冬无帏,妻御葛裳,与子拾遗薪爇以御寒,或有赠遗,拒弗受。由湖广参政迁山东按察使、右布政使,转福建为左,所至不私一钱。以右副都御史提督操江。光宗立,进工部右侍郎,总督河道。
tiān qǐ èr nián, yāo zéi xú hóng rú zuò luàn. dào hēng shǒu jǐ níng, è zhū yào hài, yǐ wèi cáo zhōu. shì píng, zēng fèng cì yín bì. xún bài nán jīng bīng bù shàng shū, cān zàn jī wù. yáng lián děng qún jī wèi zhōng xián, bèi qiáo zé. dào hēng fèn, xié jiǔ qīng shàng yán:" gāo huáng dì dìng lìng, nèi chén zhǐ gōng sǎo chú, bù dé diǎn bīng yù zhèng. bì xià tú niàn zhōng xián wēi láo, jǔ kuí bǐng shòu zhī, zì suǒ yù wèi, jǔ cháo zhōng jiàn jiē bù nà. hé zhòng shì huàn shù qīng tiān xià shì dài fū zhì cǐ?" shū rù, bù nà. dào hēng suì lián shū qiú qù, zhào xǔ chéng chuán guī. yú nián zú.
天启二年,妖贼徐鸿儒作乱。道亨守济宁,扼诸要害,以卫漕舟。事平,增俸赐银币。寻拜南京兵部尚书,参赞机务。杨涟等群击魏忠贤,被谯责。道亨愤,偕九卿上言:“高皇帝定令,内臣止供扫除,不得典兵预政。陛下徒念忠贤微劳,举魁柄授之,恣所欲为,举朝忠谏皆不纳。何重视宦竖轻天下士大夫至此?”疏入,不纳。道亨遂连疏求去,诏许乘传归。逾年卒。
dào hēng zhēn liàng yǒu shǒu. zì cān zhèng zhì shàng shū, bù yǐ jiā lěi zì suí, yī cāng tóu zhí cuàn ér yǐ. chóng zhēn chū, zèng tài zǐ shǎo bǎo, shì qīng xiāng.
道亨贞亮有守。自参政至尚书,不以家累自随,一苍头执爨而已。崇祯初,赠太子少保,谥清襄。
zi hóng xù, zì shì yè. wèi jìn zhōu zhī zhōu, yǐ wén míng.
子弘绪,字士业。为晋州知州,以文名。
zàn yuē: guāng xī zhī jì, cháo tíng duō gù, yòu chéng shén zōng tuí fèi zhī yú, zhèng tǐ dài chí, liù cáo wǎng xiū jué zhí. zhōu jiā mó zhāng wèn dá zhū rén, kěn kěn fèng gōng, shī suǒ chēng" bù xiè yú wèi" zhě, gài shù jī yān. wāng yīng jiāo chí guó jì, jǐn chū nà, shuǐ tián zhī yì, záo záo kě jiàn shī xíng. sūn wěi qǐng dēng yòng shàn lèi, zhōng yǔ zhèng qǐng jìn kuì yí, wěi zāi, jiù shí zhī liáng guī yě.
赞曰:光、熹之际,朝廷多故,又承神宗颓废之余,政体怠弛,六曹罔修厥职。周嘉谟、张问达诸人,恳恳奉公,《诗》所称“不懈于位”者,盖庶几焉。汪应蛟持国计,谨出纳,水田之议,凿凿可见施行。孙玮请登用善类,钟羽正请禁馈遗,韪哉,救时之良规也。