lǐ zhí yáng kě lì jiāng dōng zhī tāng zhào jīng jīn shì héng wáng yuán hàn sūn zhèn jī zi bì xiǎn dīng yuán jiàn yú yù lì lǐ pǔ xià jiā yù
李植(羊可立) 江东之 汤兆京 金士衡 王元翰 孙振基(子必显)丁元荐(于玉立) 李朴 夏嘉遇
lǐ zhí, zì rǔ péi. fù chéng shì, zì dà tóng xǐ jū jiāng dū, guān fú jiàn bù zhèng shǐ. zhí jǔ wàn lì wǔ nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu yù shǐ. shí nián dōng, zhāng jū zhèng zú, féng bǎo yóu yòng shì. qí dǎng jǐn yī zhǐ huī tóng zhī xú jué jū jìn zhōng, wèi yuè zhāng zòu, nǐ zhào zhǐ rú gù. jū zhèng dǎng lǜ yǐ jué yǐ zì jié yú bǎo, jué shì yì zhāng. ér dì yǎ xián jū zhèng bǎo, wèi yǒu yǐ fā. yù shǐ jiāng dōng zhī shǒu bào jué jiān, bìng yán bīng bù shàng shū liáng mèng lóng yǔ jué jiāo huān, yǐ dé lì bù, yí chì. dì xià jué yù, lùn sǐ, mèng lóng bà qù. zhí suì fā bǎo shí èr dà zuì. dì zhèn nù, zuì bǎo. zhí dōng zhī yóu shì shòu zhī yú dì.
李植,字汝培。父承式,自大同徙居江都,官福建布政使。植举万历五年进士,选庶吉士,授御史。十年冬,张居正卒,冯保犹用事。其党锦衣指挥同知徐爵居禁中,为阅章奏,拟诏旨如故。居正党率倚爵以自结于保,爵势益张。而帝雅衔居正、保,未有以发。御史江东之首暴爵奸,并言兵部尚书梁梦龙与爵交欢,以得吏部,宜斥。帝下爵狱,论死,梦龙罢去。植遂发保十二大罪。帝震怒,罪保。植、东之由是受知于帝。
míng nián, zhí xún àn jī fǔ, qǐng kuān jū zhèng suǒ dìng bǎi guān chéng yì zhī jìn, cóng zhī. dì yòng lǐ bù shàng shū xú xué mó yán, jiāng bo shòu gōng yú dà yù shān. zhí hù xíng yuè shì, wèi qí dì wèi shàn. yù xié dōng zhī shū zhēng, bù guǒ. míng nián, zhí hái cháo. shí yù shǐ yáng kě lì yì yǐ zhuī lùn jū zhèng shòu dì zhī. sān rén gèng xiāng jié, yì pō yǐn wú zhōng xíng zhào yòng xián chén sī xiào wéi zhòng. zhí zhèng fāng jì zhōng xíng yòng xián, qiě xīn hài zhí sān rén chǒng. huì zhēng yù shǐ dīng cǐ lǚ shì jí lùn xué mó bo shòu gōng zhī fēi, yǔ shēn shí xíng děng xiāng zhǔ, zú bèi chì qù.
明年,植巡按畿辅,请宽居正所定百官乘驿之禁,从之。帝用礼部尚书徐学谟言,将卜寿宫于大峪山。植扈行阅视,谓其地未善。欲偕东之疏争,不果。明年,植还朝。时御史羊可立亦以追论居正受帝知。三人更相结,亦颇引吴中行、赵用贤、沈思孝为重。执政方忌中行、用贤,且心害植三人宠。会争御史丁此吕事及论学谟卜寿宫之非,与申时行等相拄,卒被斥去。
chū, bīng bù yuán wài láng jī yīng kē shān xī tí xué fù shǐ lù xí hé nán cān zhèng dài guāng qǐ wèi xiāng huì shì kǎo guān, sī jū zhèng zǐ sì xiū mào xiū jìng xiū. jū zhèng bài, cǐ lǚ fā qí shì. yòu yán:" lǐ bù shì láng hé luò wén dài sì xiū mào xiū zhuàn diàn shì cè, ér shì láng gāo qǐ yú zhǔ nán jīng shì, zhì yǐ' shùn yì yǐ mìng yǔ' wèi tí, xiǎn wèi quàn jìn." dà xué shì shēn shí xíng yú yǒu dīng xǔ guó jiē sì xiū děng zuò zhǔ yě, yán kǎo guān zhǐ jù wén yì, ān zhī xìng míng, bù yí yǐ cǐ wéi zuì, qǐng chì lì bù hé guān píng, yǐ dìng qù liú. shàng shū yáng wēi yì chù luò wén, gǎi diào yīng kē xí, liú qǐ yú guāng qǐ, ér yán cǐ lǚ bù gù jīng zhǐ, xiàn qǐ yú dà nì. cǐ lǚ zuò zhé. zhí dōng zhī jí tóng guān yáng sì zhī jǐ shì zhōng wáng shì xìng děng bù píng, jiāo zhāng hé wēi, yǔ qīn shí xíng. dōng zhī shū yán:" shí xíng yǐ èr zi jiē dēng kē, bù lè cǐ lǚ yán kē chǎng shì. wēi suī bì jū zhèng, shí mèi shí xíng." shí xíng wēi bìng qiú qù. dì yù wèi liú shí xíng, zhào hái cǐ lǚ, yǐ liǎng jiě zhī. yǒu dīng guó yán bù zhé cǐ lǚ, wú yǐ ān shí xíng wēi xīn. guó fǎn fù dǐ yán zhě shēng shì, zhǐ zhōng xíng yòng xián wèi dǎng. zhōng xíng yòng xián shū biàn qiú qù, yǔ jiē qīn guó, yòng xián yǔ yóu jùn. guó bì wèi bù chū. yú shì zuǒ dōu yù shǐ zhào jǐn, fù dōu yù shǐ shí xīng, shàng shū wáng lín pān jì xún yáng zhào, shì láng shěn lǐ lù guāng zǔ shū huà hé qǐ míng chǔ fū, dà lǐ qīng wēn chún, jí dōu jǐ shì zhōng qí shì chén yù shǐ liú huái shù děng, jí lùn shí xíng guó wēi bù yí qù. zhǔ shì zhāng zhèng gǔ nán jīng láng zhōng wāng yīng jiāo yù shǐ lǐ tíng yàn cài shí dǐng huáng shī yán děng yòu lì gōng qǐng liú sān chén zhě zhī shī. zhōng xíng yì shū yán:" lǜ jìn shàng yán dà chén dé zhèng. ěr zhě xí qǐng liú jū zhèng yí fēng, fǔ chén cí wèi, qún qǐ zòu liú, zàn dé chēng gōng, lián zhāng lèi dú. cǐ chǎn yú zhī jí, shén kě chǐ yě. zǔ zōng èr bǎi yú nián yǐ lái, wú jiàn guān lùn shì wèi lì bù hé bà zhě, zé yòu yōng bì zhī jiàn, bù kě zhǎng yě." dì jìng liú sān chén, zé yán zhě rú jǐn děng zhǐ. qí hòu, qǐ yú zú wèi nán jīng jǐ shì zhōng liú yī xiāng hé qù, shí xíng yì bù néng jiù yě.
初,兵部员外郎嵇应科、山西提学副使陆檄、河南参政戴光启为乡会试考官,私居正子嗣修、懋修、敬修。居正败,此吕发其事。又言:“礼部侍郎何雒文代嗣修、懋修撰殿试策,而侍郎高启愚主南京试,至以‘舜亦以命禹’为题,显为劝进。”大学士申时行、余有丁、许国皆嗣修等座主也,言考官止据文艺,安知姓名,不宜以此为罪,请敕吏部核官评,以定去留。尚书杨巍议黜雒文,改调应科、檄,留启愚、光启,而言此吕不顾经旨,陷启愚大逆。此吕坐谪。植、东之及同官杨四知、给事中王士性等不平,交章劾巍,语侵时行。东之疏言:“时行以二子皆登科,不乐此吕言科场事。巍虽庇居正,实媚时行。”时行、巍并求去。帝欲慰留时行,召还此吕,以两解之。有丁、国言不谪此吕,无以安时行、巍心。国反覆诋言者生事,指中行、用贤为党。中行、用贤疏辨求去,语皆侵国,用贤语尤峻。国避位不出。于是左都御史赵锦,副都御史石星,尚书王遴、潘季驯、杨兆,侍郎沈鲤、陆光祖、舒化、何起鸣、褚鈇,大理卿温纯,及都给事中齐世臣、御史刘怀恕等,极论时行、国、巍不宜去。主事张正鹄、南京郎中汪应蛟、御史李廷彦、蔡时鼎、黄师颜等又力攻请留三臣者之失。中行亦疏言:“律禁上言大臣德政。迩者袭请留居正遗风,辅臣辞位,群起奏留,赞德称功,联章累牍。此谄谀之极,甚可耻也。祖宗二百余年以来,无谏官论事为吏部劾罢者,则又壅蔽之渐,不可长也。”帝竟留三臣,责言者如锦等指。其后,启愚卒为南京给事中刘一相劾去,时行亦不能救也。
dì zhuī chóu jū zhèng shén, yǐ dà chén yīn xiāng bì, dú zhí dōng zhī kě lì néng fā qí jiān, yù zhòu guì zhī, fēng shì tíng chén. yī xiāng yòu hé jǐn yī dū du liú shǒu yǒu nì jū zhèng jiā zī. dì nǎi yù nèi gé chù shǒu yǒu, chāo zhuó jū zhèng suǒ yì qiū shùn yú mào xué zhào shì qīng jí zhí dōng zhī fán wǔ rén. shí xíng děng lì wèi shǒu yǒu jiě, yán shùn děng bù yí zhòu qiān. dì zhòng wéi dà chén yì, yì suī qǐn, xīn yóu yù yòng zhí děng. qǐng zhī, zhí hé xíng bù shàng shū pān jì xún péng dǎng jiān nì, wū shàng qī jūn, jì xún zuò xuē jí. dì suì shǒu zhào lì bù zhuó zhí tài pú shǎo qīng, dōng zhī guāng lù shǎo qīng, kě lì shàng bǎo shǎo qīng, bìng tiān zhù. tíng chén yì jì zhí děng.
帝追仇居正甚,以大臣阴相庇,独植、东之、可立能发其奸,欲骤贵之,风示廷臣。一相又劾锦衣都督刘守有匿居正家资。帝乃谕内阁黜守有,超擢居正所抑丘橓、余懋学、赵世卿及植、东之凡五人。时行等力为守有解,言橓等不宜骤迁。帝重违大臣意,议虽寝,心犹欲用植等。顷之,植劾刑部尚书潘季驯朋党奸逆,诬上欺君,季驯坐削籍。帝遂手诏吏部擢植太仆少卿,东之光禄少卿,可立尚宝少卿,并添注。廷臣益忌植等。
shí sān nián sì yuè hàn, yù shǐ cài xì zhōu yán:" gǔ zhě, cháo yǒu quán chén, yù yǒu yuān qiú, zé hàn. zhí shù wéi rén yán:' zhì zūn hū wǒ wèi ér, měi guān mò rù bǎo wán zé xǐ wǒ.' qí wú jì dàn rú cǐ. bì xià yù xuě wǎng, ér xíng bù shàng shū zhī wǎng, xiān bù dé xuě. jīn rì zhī hàn, shí yóu yú zhí." yòu yuē:" zhí pò yù de zhōng xíng bǐng guó, yǐ shàn qí hòu zhōng xíng pò yù de zhí bǐng quán, ér chěng qí sī. tǎng qí jì de xíng, shì bì jǐn dú shàn lèi, jīn rì hàn zāi yóu qí xiǎo zhě." qí tā yǔ jué kuáng dàn. suǒ chēng shàng shū, wèi jì xún yě. shū shàng, wèi bào, yù shǐ gōng mào xián sūn yù xián jì zhī. dōng zhī fā fèn shàng shū yuē:" sī xiào zhōng xíng yòng xián jí zhāng yuè zōu yuán biāo shù chén, zhōng yì tiān zhí, zhī sǐ bù yí, chén shí ān wèi zhī dǎng, lè cóng zhī yóu. jīn zhǐ zhí yǔ jiāo huān wèi dǎng, zé zhí yóu wèi ruò chén zhī mì, yuàn xiān bà chén guān." bù yǔn. kě lì yì kàng yán:" jiān dǎng huái féng zhāng sī huì, zào bù gēn zhī cí, yǐ qīng jiàn yán zhū chén, shì bù jìn qù chén děng bù zhǐ." qǐ bà zhí. zhāng xià nèi gé, shí xíng děng qǐng jí kě lì jiān dǎng zhǔ míng. dì réng yù liǎng wèi zhī jiě, qǐn gé chén zòu, ér chì dū chá yuàn:" zì jīn jiàn guān yán shì, dāng gù guó jiā dà tǐ, wú yǐ sī miè gōng, fàn zhě bì zuì." zhí dōng zhī qiú qù, bù xǔ. jǐ shì yù shǐ qí shì chén wú dìng děng jiāo zhāng hé kě lì bù dàng dài zhí biàn. bào yuē:" zhèn fāng yōu hàn, zhū chén hé fēn zhēng?" nǎi yǐ. qī yuè, yù shǐ gōng zhòng qìng yòu hé zhí zhōng xíng sī xiào wèi xié chén, dì è qí pái jǐ, chū zhī wài. shì chén jí yù shǐ gù qián děng lián zhāng lùn jiù, bù tīng.
十三年四月旱,御史蔡系周言:“古者,朝有权臣,狱有冤囚,则旱。植数为人言:‘至尊呼我为儿,每观没入宝玩则喜我。’其无忌惮如此。陛下欲雪枉,而刑部尚书之枉,先不得雪。今日之旱,实由于植。”又曰:“植迫欲得中行柄国,以善其后;中行迫欲得植秉铨,而骋其私。倘其计得行,势必尽毒善类,今日旱灾犹其小者。”其他语绝狂诞。所称尚书,谓季驯也。疏上,未报,御史龚懋贤、孙愈贤继之。东之发愤上疏曰:“思孝、中行、用贤及张岳、邹元标数臣,忠义天植,之死不移,臣实安为之党,乐从之游。今指植与交欢为党,则植犹未若臣之密,愿先罢臣官。”不允。可立亦抗言:“奸党怀冯、张私惠,造不根之辞,以倾建言诸臣,势不尽去臣等不止。”乞罢职。章下内阁,时行等请诘可立奸党主名。帝仍欲两为之解,寝阁臣奏,而敕都察院:“自今谏官言事,当顾国家大体,毋以私灭公,犯者必罪。”植、东之求去,不许。给事御史齐世臣、吴定等交章劾可立不当代植辨。报曰:“朕方忧旱,诸臣何纷争?”乃已。七月,御史龚仲庆又劾植、中行、思孝为邪臣,帝恶其排挤,出之外。世臣及御史顾钤等连章论救,不听。
shì shí, jìng yòng xué mó yán, zuò shòu gōng yú dà yù shān. bā yuè, yì jì xìng yǐ, dà xué shì wáng xī jué, zhí guǎn shī, dōng zhī kě lì yòu cháng tè jiàn zhī yú cháo, xī jué gù yǐ miàn zhé zhāng jū zhèng, wéi shí suǒ zhòng. sān rén niàn shí xíng qù, xī jué bì wéi shǒu fǔ, ér shòu gōng dì yǒu shí, shí xíng yǐ xué mó gù zhǔ zhī, kě yòng shì zuì yě, nǎi hé shū shàng yán:" dì guǒ jí zé bù yí yǒu shí, yǒu shí zé yí zòu qǐng gǎi tú. nǎi xué mó yǐ sī yì zhǔ qí yì, shí xíng yǐ qīn gù zàn qí chéng. jīn záo shí yǐ ān shòu gōng zhě, yǔ nǎng suǒ lì biǎo, qí dì bù yī. méng lóng yì xǐ, ruò yì qí rán, fēi dà chén móu guó zhī zhōng yě." shí xíng zòu biàn, yán:" chē jià chū yuè shí, zhí dōng zhī jiàn chén zhí lú, lì yán xíng lóng shān bù rú dà yù. jīn yǐ èr nián, hū chuàng cǐ yì. qí jiè shì qīng chén míng shén." dì zé sān rén bù yí yǐ zàng shī shù zé fǔ chén, duó fèng bàn suì. sān rén yǐ míng xí zàng fǎ jiàn shì láng zhāng yuè tài cháng hé yuán. liǎng rén fāng shū cí, xī jué hū zòu yán chǐ wèi zhí sān rén suǒ yǐn, yì bù kě liú, yīn jù zòu bù píng zhě bā shì. dà lüè yán:" zhāng féng zhī yù, shàng zhì xiān dìng, yán zhě shì tóu qí huì, ér zhé zì fù yú yòng xián děng yīng lín zhé kǎn zhī dǎng. qiě wèi shě jiàn yán bié wú rén pǐn jiàn yán zhī zhōng, shě cǎi zhí zhāng féng jiù shì, bié wú tóng zhì. yǐ zhōng rén zhī zī, chéng yī yán zhī huì, chāo yuè cháo yòu, rì xún gē máo. dà chén rú guó wēi huà bèi, nǎng cháng jǔ wèi zhèng rén. yī yán xiāng zuǒ, rì móu zì rèn, jiē bù píng zhī dà zhě." yù shǐ hán guó zhēn, jǐ shì zhōng chén yǔ jiāo wáng jìng mín děng yīn dié gōng zhí děng, dì xià jìng mín shū, biǎn zhí hù bù yuán wài láng, dōng zhī bīng bù yuán wài láng, kě lì dà lǐ píng shì. zhāng yuè yǐ zhū chén fēn zhēng, jù shū píng qí xián fǒu, pō wéi zhí dōng zhī kě lì dì, qǐng lìng gè xuān lì yī fāng, yǐ quán zhōng shǐ. yú shí xíng guó xī jué wēi huà guāng zǔ shì chén dìng yù xián jiē bāo zhōng yù cì, ér lì dǐ jì xún mào xián xì zhōu zhòng qìng, wéi zhōng xíng yòng xián sī xiào wú suǒ jī biǎn. dì zé yuè sòng měi dà chén, qiě zhī màn, bù zú dìng guó shì, yuè zuò miǎn. dì yóu yǐ zhí yán shòu gōng yǒu shí shù shí zhàng, rú píng fēng, qí xià jiē shí, kǒng bǎo zuò jiāng zhì yú shí shàng. rùn yuè, fù gōng wǎng shì zhī, zhōng wèi dà yù jí, suì diào sān rén yú wài. yù shǐ kē tǐng yīn zì yán xí zàng fǎ, lì chēng dà yù zhī měi, huò dū nán jī xué zhèng. ér zhí tóng nián shēng jǐ shì zhōng lú kuí yì chéng fēng qǐng zhèng sān rén zuì, shì lùn shěn zhī.
是时,竟用学谟言,作寿宫于大峪山。八月,役既兴矣,大学士王锡爵,植馆师,东之、可立又尝特荐之于朝,锡爵故以面折张居正,为时所重。三人念时行去,锡爵必为首辅,而寿宫地有石,时行以学谟故主之,可用是罪也,乃合疏上言:“地果吉则不宜有石,有石则宜奏请改图。乃学谟以私意主其议,时行以亲故赞其成。今凿石以安寿宫者,与曩所立表,其地不一。朦胧易徙,若弈棋然,非大臣谋国之忠也。”时行奏辨,言:“车驾初阅时,植、东之见臣直庐,力言形龙山不如大峪。今已二年,忽创此议。其借事倾臣明甚。”帝责三人不宜以葬师术责辅臣,夺俸半岁。三人以明习葬法荐侍郎张岳、太常何源。两人方疏辞,锡爵忽奏言耻为植三人所引,义不可留,因具奏不平者八事。大略言:“张、冯之狱,上志先定,言者适投其会,而辄自附于用贤等撄鳞折槛之党。且谓舍建言别无人品;建言之中,舍采摭张、冯旧事,别无同志。以中人之资,乘一言之会,超越朝右,日寻戈矛。大臣如国、巍、化辈,曩尝举为正人。一言相左,日谋剚刃,皆不平之大者。”御史韩国桢,给事中陈与郊、王敬民等因迭攻植等,帝下敬民疏,贬植户部员外郎,东之兵部员外郎,可立大理评事。张岳以诸臣纷争,具疏评其贤否,颇为植、东之、可立地,请令各宣力一方,以全终始。于时行、国、锡爵、巍、化、光祖、世臣、定、愈贤皆褒中寓刺,而力诋季驯、懋贤、系周、仲庆,惟中行、用贤、思孝无所讥贬。帝责岳颂美大臣,且支蔓,不足定国是,岳坐免。帝犹以植言寿宫有石数十丈,如屏风,其下皆石,恐宝座将置于石上。闰月,复躬往视之,终谓大峪吉,遂调三人于外。御史柯梃因自言习葬法,力称大峪之美,获督南畿学政。而植同年生给事中卢逵亦承风请正三人罪,士论哂之。
zhí dōng zhī kě lì zì yǐ yán shì jiàn zhī, wèi jí sān suì ér biǎn. zhí dé suí dé zhī zhōu, xuán yǐn jí guī. jū shí nián, qǐ yuán zhōu zhī zhōu. lǚ guān yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ liáo dōng. shí èr shí liù nián yě. zhí kěn tǔ jī sù, dé tián sì wàn mǔ, suì huò liáng wàn dàn. hù bù tuī qí fǎ jiǔ biān. yǐ wō kòu tuì, qǐng yīn shī xuán, xuǎn zhǔ kè ruì zú, qū chú sù kòu, huī fù jiù liáo yáng. zhào xià zǒng dū zhū chén xiáng yì, bù guǒ xíng. zòu shuì jiān gāo huái tān bào, qǐng zhào hái, bù bào. hòu huái jī biàn, wěi zǔ náo zuì yú zhí. zhí shū biàn qǐ xiū, dì wèi liú zhī. míng nián, jǐn yì shī shì, xún àn yù shǐ wáng yè hóng hé zhí jí zhū jiàng shī lǜ. zhí yǐ què dí wén, qiě dǐ yè hóng. yè hóng zài shū hé zhí qī bì, zhào jiě guān tīng kān. kān yǐ, mìng jiā jū tīng yòng, jìng bù zhào. zú, zèng bīng bù yòu shì láng.
植、东之、可立自以言事见知,未及三岁而贬。植得绥德知州,旋引疾归。居十年,起沅州知州。屡官右佥都御史,巡抚辽东。时二十六年也。植垦土积粟,得田四万亩,岁获粮万石。户部推其法九边。以倭寇退,请因师旋,选主、客锐卒,驱除宿寇,恢复旧辽阳。诏下总督诸臣详议,不果行。奏税监高淮贪暴,请召还,不报。后淮激变,委阻挠罪于植。植疏辨乞休,帝慰留之。明年,锦、义失事,巡按御史王业弘劾植及诸将失律。植以却敌闻,且诋业弘。业弘再疏劾植欺蔽,诏解官听勘。勘已,命家居听用,竟不召。卒,赠兵部右侍郎。
kě lì, rǔ yáng rén. yóu ān yì zhī xiàn wèi yù shǐ, yǔ zhí děng bìng zhuó. yǐ, yóu píng shì diào dà míng tuī guān. zhōng shān dōng qiān shì.
可立,汝阳人。由安邑知县为御史,与植等并擢。已,由评事调大名推官。终山东佥事。
jiāng dōng zhī, zì cháng xìn, shè rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. yóu xíng rén zhuó yù shǐ. shǒu fā féng bǎo xú jué jiān, shòu zhī yú dì. qiān dōu yù shǐ wáng zōng zài cháng chéng zhāng jū zhèng zhǐ, yǔ yú yīng chāng gòng xiàn liú tái, dōng zhī shū hé zhī. gù shì, yù shǐ shàng fēng shì, bì yǐ fù fēng bái zhǎng guān. dōng zhī chí rù shǔ, zōng zài yíng wèi yuē:" jiāng yù shǐ hé yán?" yuē:" wèi sǐ yù shǐ míng yuān." wèn wèi shuí? yuē:" liú tái yě." zōng zài shī qì fǎn zǒu, suì yǔ yīng chāng jù dé zuì. dōng zhī chū shì jī fǔ tún zhèng, zòu fù mǎ dū wèi hóu gǒng chén cóng fù háo duó mín tián, zhì yú lǐ. xiān shì, huáng zǐ shēng, miǎn tiān xià tián zū sān zhī yī, dú bù jí huáng zhuāng jí xūn qī zhuāng tián. dōng zhī wèi yán, jiǎn miǎn rú zhì. hái cháo, zhuó guāng lù shǎo qīng, gǎi tài pú. zuò zhēng shòu gōng shì, yǔ lǐ zhí yáng kě lì jiē biǎn. dōng zhī dé huò zhōu zhī zhōu, yǐ bìng miǎn. jiǔ zhī, qǐ dèng zhōu, jìn hú guǎng qiān shì. sān qiān dà lǐ sì yòu shǎo qīng. èr shí sì nián, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ guì zhōu. jī gāo zhài pàn miáo, zhǎn shǒu bǎi yú jí. jīng chá, bèi hé miǎn guān. fù yǐ qiǎn zhǐ huī yáng guó zhù tǎo yáng yìng lóng bài jī shì, chù wèi mín. fèn hèn dǐ jiā zú.
江东之,字长信,歙人。万历五年进士。由行人擢御史。首发冯保、徐爵奸,受知于帝。佥都御史王宗载尝承张居正指,与于应昌共陷刘台,东之疏劾之。故事,御史上封事,必以副封白长官。东之持入署,宗载迎谓曰:“江御史何言?”曰:“为死御史鸣冤。”问为谁?曰:“刘台也。”宗载失气反走,遂与应昌俱得罪。东之出视畿辅屯政,奏驸马都尉侯拱宸从父豪夺民田,置于理。先是,皇子生,免天下田租三之一,独不及皇庄及勋戚庄田。东之为言,减免如制。还朝,擢光禄少卿,改太仆。坐争寿宫事,与李植、羊可立皆贬。东之得霍州知州,以病免。久之,起邓州,进湖广佥事。三迁大理寺右少卿。二十四年,以右佥都御史巡抚贵州。击高砦叛苗,斩首百余级。京察,被劾免官。复以遣指挥杨国柱讨杨应龙败绩事,黜为民。愤恨抵家卒。
dōng zhī guān xíng rén shí, xíng bù láng shū bāng rú hé mén bìng yì sǐ, yí gū yī suì, rén mò gǎn guò qí mén. dōng zhī jīng jì qí sàng, tí qí gū guī, rǔ zhī. shū shì zú yǒu hòu.
东之官行人时,刑部郎舒邦儒阖门病疫死,遗孤一岁,人莫敢过其门。东之经纪其丧,提其孤归,乳之。舒氏卒有后。
tāng zhào jīng, zì bó hóng, yí xīng rén. wàn lì èr shí nián jìn shì. chú fēng chéng zhī xiàn. zhì zuì, zhēng shòu yù shǐ. lián hé lǐ bù shì láng zhū guó zuò jì liáo zǒng dū wàn shì dé, dì bù wèn. xún shì xī chéng, guì fēi gōng yān shù tú rǔ lǐ bù shì láng áo wén zhēn, zhào jīng tán hé, zhàng pèi nán jīng. shí kuàng shuì fán xìng, jiān rén jìng yán lì. yǒu wèi kāi hǎi wài jī yì shān, suì kě huò jīn sì shí wàn zhě, yǒu qǐng zhēng huī níng zhū fǔ qì shuì, yù gāo chún zhū xiàn cǎo chǎng zhě, dì yì jù xiàng zhī. zhào jīng xié tóng guān jīn zhōng shì shǐ xué qiān wēn rú zhāng jiāo zhāng lì jiàn, bù bào. chū àn xuān fǔ dà tóng, qǐng bà shuì shǐ zhāng yè kuàng shǐ wáng hǔ wáng zhōng, yì bù nà. zhǎng hé nán dào. zuǒ sūn pī yáng diǎn jīng chá, suǒ qiǎn chù jiē dāng, ér bèi chù zhě zhī dǎng zhēng xiāng gōng jī. zhào jīng yì shí yú shū yīng zhī. qí cí zhí, zú wú yǐ duó yě. xiáng jù pī yáng chuán zhōng. xún chū àn shùn tiān zhū fǔ. shǒu líng zhōng guān lǐ jùn wū jūn mín dào líng mù, dǎi xì wú xū rì. zhào jīng àn xuān fǔ shí zòu zhī, jùn yì wū jié zhào jīng. dì qiǎn shǐ àn yàn, shì yǐ bái, ér zhū bèi xì zhě yóu wèi shì, zhào jīng xī zòng qiǎn zhī. dōng chǎng tài jiàn lú shòu zòng qí xià héng dū shì, zhào jīng lùn rú fǎ.
汤兆京,字伯闳,宜兴人。万历二十年进士。除丰城知县。治最,征授御史。连劾礼部侍郎朱国祚、蓟辽总督万世德,帝不问。巡视西城,贵妃宫阉竖涂辱礼部侍郎敖文祯,兆京弹劾,杖配南京。时矿税繁兴,奸人竞言利。有谓开海外机易山,岁可获金四十万者,有请征徽、宁诸府契税,鬻高淳诸县草场者,帝意俱向之。兆京偕同官金忠士、史学迁、温如璋交章力谏,不报。出按宣府、大同,请罢税使张晔、矿使王虎、王忠,亦不纳。掌河南道。佐孙丕扬典京察,所谴黜皆当,而被黜者之党争相攻击。兆京亦十余疏应之。其词直,卒无以夺也。详具丕扬传中。寻出按顺天诸府。守陵中官李浚诬军民盗陵木,逮系无虚日。兆京按宣府时奏之,浚亦诬讦兆京。帝遣使按验,事已白,而诸被系者犹未释,兆京悉纵遣之。东厂太监卢受纵其下横都市,兆京论如法。
hái fù zhǎng hé nán dào. fú wáng jiǔ bù zhī guó, zhào jīng chàng jǐ shì yù shǐ fú quē gù qǐng, zú bù dé mìng. nán jīng quē tí xué yù shǐ, lì bù shàng shū zhào huàn diào zhè jiāng xún àn lǚ tú nán bǔ zhī, xún yǐ nián lì chū sān yù shǐ yú wài, jiē bù zī dū chá yuàn. zhào jīng yǐn gù shì zhēng. tú nán zhī diào, wèi jǐ shì zhōng zhōu yǒng chūn suǒ hé, qì guān guī. zhào jīng jí yù shǐ wáng shí xī wāng yǒu gōng wèi tú nán shēn xuě, yǔ qīn yǒng chūn, bìng jí huàn, èr rén lián zhāng biàn, zhào jīng yì zhēng zhī qiáng. dì yù ān huàn, wèi shāo duó zhào jīng fèng. zhào jīng yǐ bù dé qí zhí, bài shū jìng guī. yù shǐ lǐ bāng huá zhōu qǐ yuán sūn jū xiāng suì zhù zhào jīng gōng huàn. dì yì duó qí fèng, rán huàn yì yǐn qù.
还复掌河南道。福王久不之国,兆京倡给事御史伏阙固请,卒不得命。南京缺提学御史,吏部尚书赵焕调浙江巡按吕图南补之,寻以年例出三御史于外,皆不咨都察院。兆京引故事争。图南之调,为给事中周永春所劾,弃官归。兆京及御史王时熙、汪有功为图南申雪,语侵永春,并及焕,二人连章辨,兆京亦争之强。帝欲安焕,为稍夺兆京俸。兆京以不得其职,拜疏径归。御史李邦华、周起元、孙居相遂助兆京攻焕。帝亦夺其俸,然焕亦引去。
zhào jīng jū guān lián zhèng, yù shì kāng kǎi. qí shí dǎng shì yǐ chéng, zhèng rén duō jiàn yǐ hé. zhào jīng lì wéi chí qí jiān, qīng yì yǐ yǐ wéi zhòng. lǚ zāo pái jī, zú wú néng yī yán wū zhī zhě. tiān qǐ zhōng, zèng tài pú shǎo qīng.
兆京居官廉正,遇事慷慨。其时党势已成,正人多见齮龁。兆京力维持其间,清议倚以为重。屡遭排击,卒无能一言污之者。天启中,赠太仆少卿。
jīn shì héng, zì bǐng zhōng, cháng zhōu rén. fù yīng zhēng, yún nán cān zhèng, yǐ lián néng chēng. shì héng jǔ wàn lì èr shí nián jìn shì, shòu yǒng fēng zhī xiàn, zhuó nán jīng gōng kē jǐ shì zhōng. shū chén kuàng shuì zhī hài, yán:" nǎng zhě cǎi yú shān, què yú shì, jīn zé bù shān ér cǎi, bù shì ér què yǐ. xíng yú xiǎo chǒu, shì jǐng wú jí, ān zhī yuǎn móu, jiǎ yǐ lì bǐng, tān tāo wú yàn. yáng róng qǐ xìn yú lì jiāng, gāo huái sì dú yú liáo zuǒ, sūn cháo zào huàn yú shí lǐng, qí yóu zhù zhě yě. jīn tiān xià shuǐ hàn dào zéi, suǒ zài ér yǒu. xiāo dàng fēng pèi jiān hé liú jué dī, jū rén wéi yú biē, nǎi fù héng zhēng qiǎo qǔ yǐ cù zhī. shòu qióng zé jué, niǎo qióng zé zhuó, huò jiāng yǒu bù kě yán zhě." gān sù dì zhèn, fù shàng shū yuē:" wǎng zhě hú guǎng bīng báo, shùn tiān zhòu huì, fēng rùn dì xiàn, sì chuān xīng biàn, liáo dōng tiān gǔ zhèn, shān dōng shān xī zé niú yāo, rén yāo jīn gān sù tiān míng dì liè, shān bēng chuān jié yǐ. bì xià míng zhī luàn zhēng, ér xiè xiè cóng shì, shì yǐ tiān xià xì yě." yīn jí yán biān xǔ gào kuì, yí jí chū nèi tǎng jì xiǎng, bà chè shuì shǐ, wú shì póu kè, yǐn lù tái xī yuán wèi jiè. dì jiē bù tīng. nán jīng dū chǔ shàng shū wáng jī yún nán xún fǔ chén yòng bīn shí yí bèi hé, jǐ shì zhōng qián mèng gāo yù shǐ zhāng yǐ qú děng kǎo chá bèi chù, wèi shěn yī guàn suǒ bì, dì jiē liú zhī. shì héng shū zhēng. shì láng zhōu yīng bīn huáng rǔ liáng lǐ tíng jī dāng yù tuī nèi gé. shì héng yǐ bù xié rén wàng, kàng zhāng lùn. jiāng shì chāng sòng dào yán shì dé zuì, bìng shēn jiù zhī. jǐ shì zhōng wáng yuán hàn yán jūn guó jī mì bù yí chāo chuán, zhào bìng jìn zhāng zòu wèi xià zhě. yóu shì zhōng cháo zhèng shì, sì fāng jì rán bù dé wén. shì héng lì chén qí fēi biàn. shū duō bù xíng. dì zhào wáng xī jué wéi shǒu fǔ, yǐ bèi hé zòu biàn, yǔ guò fèn jī, shì héng chí shū hé zhī. xún zhuó nán jīng tōng zhèng cān yì. shí yuán hàn jí lǐ sān cái xiān hòu wèi yán zhě suǒ gōng, shì héng bìng wèi shēn xuě. sān shí jiǔ nián, dà jì jīng guān. zhǎng nán chá zhě, nán jīng lì bù shì láng shǐ jì xié, qí chǔ zhè rén zhī dǎng yě, yǔ sūn pī yáng běi chá xiāng fǎn, fán zhù sān cái yuán hàn zhě xī chì zhī. shì héng yì zhé liǎng zhè yán yùn fù shǐ, bù fù. tiān qǐ chū, qǐ bīng bù yuán wài láng. lèi qiān tài pú shǎo qīng. yǐn jí qù, zú yú jiā.
金士衡,字秉中,长洲人。父应徵,云南参政,以廉能称。士衡举万历二十年进士,授永丰知县,擢南京工科给事中。疏陈矿税之害,言:“曩者采于山,榷于市,今则不山而采,不市而榷矣。刑余小丑,市井无藉,安知远谋,假以利柄,贪饕无厌。杨荣启衅于丽江,高淮肆毒于辽左,孙朝造患于石岭,其尤著者也。今天下水旱盗贼,所在而有。萧、砀、丰、沛间河流决堤,居人为鱼鳖,乃复横征巧取以蹙之。兽穷则攫,鸟穷则啄,祸将有不可言者。”甘肃地震,复上疏曰:“往者湖广冰雹,顺天昼晦,丰润地陷,四川星变,辽东天鼓震,山东、山西则牛妖,人妖、今甘肃天鸣地裂,山崩川竭矣。陛下明知乱徵,而泄泄从事,是以天下戏也。”因极言边糈告匮,宜急出内帑济饷,罢撤税使,毋事掊克,引鹿台、西园为戒。帝皆不听。南京督储尚书王基、云南巡抚陈用宾拾遗被劾,给事中钱梦皋、御史张以渠等考察被黜,为沈一贯所庇,帝皆留之。士衡疏争。侍郎周应宾、黄汝良、李廷机当预推内阁。士衡以不协人望,抗章论。姜士昌、宋焘言事得罪,并申救之。给事中王元翰言军国机密不宜抄传,诏并禁章奏未下者。由是中朝政事,四方寂然不得闻。士衡力陈其非便。疏多不行。帝召王锡爵为首辅,以被劾奏辨,语过愤激,士衡驰疏劾之。寻擢南京通政参议。时元翰及李三才先后为言者所攻,士衡并为申雪。三十九年,大计京官。掌南察者,南京吏部侍郎史继偕,齐、楚、浙人之党也,与孙丕扬北察相反,凡助三才、元翰者悉斥之。士衡亦谪两浙盐运副使,不赴。天启初,起兵部员外郎。累迁太仆少卿。引疾去,卒于家。
xiān shì, yáng yìng lóng fú zhū, guì zhōu xuān wèi shǐ ān jiāng chén yāo jù gù suǒ qīn dì. zǒng dū wáng xiàng gān bù xǔ. shì héng suì hé xiàng gān qǐ xìn. hòu xiàng gān dì xiàng héng xún fǔ sū sōng, yǐ xiōng gù pō xián shì héng. lián zhī qí qīng jiè zhuàng, chēng shuō bù zhì yún.
先是,杨应龙伏诛,贵州宣慰使安疆臣邀据故所侵地。总督王象乾不许。士衡遂劾象乾起衅。后象乾弟象恒巡抚苏、松,以兄故颇衔士衡。廉知其清介状,称说不置云。
wáng yuán hàn, zì bó jǔ, yún nán níng zhōu rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. xuǎn shù jí shì. sān shí sì nián, gǎi lì kē jǐ shì zhōng. yì qì líng lì, yǐ jiàn zhēng zì rèn. shí tíng chén xí tōu duò, fǎ dù jǐn chí. huì tuī zhī bǐng sàn zài jiǔ liè kē dào. lǜ tuī jīng qīng, měi shǔ shù bèi jiù é. ér jiàn yán zhū chén, yī chì bù fù. dà chén bèi dàn, lǜ lián zhāng dǐ jié. yuán hàn xī shū lùn qí fēi.
王元翰,字伯举,云南宁州人。万历二十九年进士。选庶吉士。三十四年,改吏科给事中。意气陵厉,以谏诤自任。时廷臣习偷惰,法度尽弛。会推之柄散在九列科道。率推京卿,每署数倍旧额。而建言诸臣,一斥不复。大臣被弹,率连章诋讦。元翰悉疏论其非。
xún jìn gōng kē yòu jǐ shì zhōng, xún shì chǎng kù, jí chén xī xīn sī guān duō zhī hài. qí qiū shàng shū, jí yán shí shì bài huài, qǐng dì wèi shuǎng shì cháo, tíng jiàn dà chén, yán guān dé suí qí hòu, rì chén sì fāng lì bìng. xún fù chén shí shì, yán:" fǔ chén, xīn lǚ yě. zhū gēng fǔ zhèng sān zài, yóu wèi yī gòu tiān yán, kě tòng kū zhě yī. jiǔ qīng qiáng bàn xū xuán, shèn zhě hé shǔ wú yī rén. jiān sī jùn shǒu, yì kuàng nián wú guān, huò yī rén wǎn shù fú. shì bù qiè shēn, zhèng zì gǒu qiě, kě tòng kū zhě èr. liǎng dū tái shěng liáo liáo jǐ rén. xíng qǔ rù dōu zhě, lěi nián bù bèi mìng. shù cháng sàn guǎn yì yuè cháng qī. yù shǐ xún fāng shì jùn, qiǎn dài wú rén. wēi lìng bù xíng, shàng xià xū wán, kě tòng kū zhě sān. bèi fèi zhū chén, jiǔ lún shān gǔ. jìn suī fèng zhào xù lù, wèi jiàn lián rú huì zhēng. gǒu gèng yuè shù nián, rì jiàn xiāo shuò. rén zhī yún wáng, bāng guó tiǎn cuì, kě tòng kū zhě sì. jiǔ biān suì xiǎng, quē zhì bā shí yú wàn, píng jū dòng něi, tuō jīn kě yú yǒu shì yuàn fèn, sǐ suí wú wàng. sài běi zhī huàn, wèi kě zhī yě. jīng shī shí yú wàn bīng, suì mí xiǎng èr bǎi yú wàn, dà dū shì jǐng fù fàn yóu shǒu ér yǐ. yī dàn yǒu jí, néng qū shǐ fù dí zāi? kě tòng kū zhě wǔ. tiān zǐ gāo gǒng shēn jū, suǒ shì yǐ tōng xià qíng zhě, zhǐ zhāng shū ěr, jīn yī qiè gāo gé. kāng kǎi jiàn bái zhě mò bù yuē' wú zhī wú jì, dì cún cǐ yì lùn ěr'. yán lù wéi kōng cún yì lùn, shì dào hé rú zāi! kě tòng kū zhě liù. què shuì shǐ zhě mǎn tiān xià, zhì xiǎo mín yuàn shēng chè tiān, jiàng zāi zhào yì. fāng qiě zhǐ diàn gōng yǐ wéi míng, jiè tíng zhǐ yǐ yú zhòng. shì tiān yǐ huí lù jǐng bì xià, bì xià fǎn yǐ huí lù bō wàn mín yě. zhòng xīn lí pàn, ér yóu bù zhī biàn, kě tòng kū zhě qī. jiāo miào bù qīn, zé tiān dì zǔ zōng bù xiāng shǔ cháo jiǎng bù yù, zé fú jī yǐn huò bù shàng wén. gǔ jīn wèi yǒu rú cǐ ér tiān xià wú shì zhě. qiě qīng gōng chuò jiǎng, yì yǐ jīng nián, qīn huàn guān gōng qiè, ér shū zhèng rén duān shì, dú nài hé bù wéi zōng shè jì yě! kě tòng kū zhě bā." dì jiē bù xǐng.
寻进工科右给事中,巡视厂库,极陈惜薪司官多之害。其秋上疏,极言时事败坏,请帝味爽视朝,廷见大臣,言官得随其后,日陈四方利病。寻复陈时事,言:“辅臣,心膂也。朱赓辅政三载,犹未一覯天颜,可痛哭者一。九卿强半虚悬,甚者阖署无一人。监司、郡守,亦旷年无官,或一人绾数符。事不切身,政自苟且,可痛哭者二。两都台省寥寥几人。行取入都者,累年不被命。庶常散馆亦越常期。御史巡方事竣,遣代无人。威令不行,上下胥玩,可痛哭者三。被废诸臣,久沦山谷。近虽奉诏叙录,未见连茹汇征。苟更阅数年,日渐销铄。人之云亡,邦国殄瘁,可痛哭者四。九边岁饷,缺至八十余万,平居冻馁,脱巾可虞;有事怨愤,死绥无望。塞北之患,未可知也。京师十余万兵,岁靡饷二百余万,大都市井负贩游手而已。一旦有急,能驱使赴敌哉?可痛哭者五。天子高拱深居,所恃以通下情者,只章疏耳,今一切高阁。慷慨建白者莫不曰‘吾知无济,第存此议论耳’。言路惟空存议论,世道何如哉!可痛哭者六。榷税使者满天下,致小民怨声彻天,降灾召异。方且指殿工以为名,借停止以愚众。是天以回禄警陛下,陛下反以回禄剥万民也。众心离叛,而犹不知变,可痛哭者七。郊庙不亲,则天地祖宗不相属;朝讲不御,则伏机隐祸不上闻。古今未有如此而天下无事者。且青宫辍讲,亦已经年,亲宦官宫妾,而疏正人端士,独奈何不为宗社计也!可痛哭者八。”帝皆不省。
wǔ dìng zéi ā kè zuò luàn. yuán hàn shàng yán:" kè běn xiǎo chǒu, luàn yì píng yě. zhì yún nán dà hài, mò shén gòng jīn què shuì èr shì. mín bù kān mìng, zhì shā shuì shǐ, ér zhēng què rú gù. gòng jīn qǐng jiǎn, fǎn zēng yì zhī. zhòng xīn fèn nù, shǐ luàn zéi jiǎ yǐ wéi míng. zéi shǒu zòng pū miè, nüè zhèng bù chú, diān zhī wèi diān, yóu wèi kě bǎo yě." é yán:" kuàng shuì zhī shè, běn wèi dà gōng. ruò juān nèi tǎng shù bǎi wàn jīn, gōng kě lì jùn, wú tú kǔ sì fāng wàn xìng." shū jiē bù bào. xún liǎng shū hé guì zhōu xún fǔ guō zi zhāng děng fán sì rén, yán:" zi zhāng qū bì ān jiāng chén, jiān yì gē dì, yí xī nán dà yōu. qiě cháng zhe fù sì lùn, yán rén zhǔ dāng gé jué tíng chén, zhuān yǔ huàn guān gōng qiè chù, nǎi xiāng ān wú huàn. zi zhāng zuì dāng zhǎn." bù nà.
武定贼阿克作乱。元翰上言:“克本小丑,乱易平也。至云南大害,莫甚贡金、榷税二事。民不堪命,至杀税使,而征榷如故。贡金请减,反增益之。众心愤怒,使乱贼假以为名。贼首纵扑灭,虐政不除,滇之为滇,犹未可保也。”俄言:“矿税之设,本为大工。若捐内帑数百万金,工可立竣,毋徒苦四方万姓。”疏皆不报。寻两疏劾贵州巡抚郭子章等凡四人,言:“子章曲庇安疆臣,坚意割地,贻西南大忧。且尝著《妇寺论》,言人主当隔绝廷臣,专与宦官宫妾处,乃相安无患。子章罪当斩。”不纳。
xiān shì, tíng tuī gé chén. yuán hàn yán lǐ tíng jī fēi zǎi xiàng qì. yǐ ér huáng rǔ liáng tuī lì bù shì láng, quán tiān xù tuī nán jīng lǐ bù shì láng. rǔ liáng, tíng jī yì rén tiān xù, zhū gēng tóng xiāng yě. yuán hàn jí lùn huì tuī zhī bì, jī qiè zhèng fǔ, èr rén suì bù yòng. zhì shì, jiāng tuī liǎng jīng bīng bù shàng shū xiāo dà hēng sūn xiǎn wèi lì bù shàng shū. yuán hàn yì shū lùn èr rén, bìng yán zhí fāng láng shēn yòng mào wèi dà hēng móu zhǔ, tài cháng shǎo qīng táng hè zhēng wèi xiǎn móu zhǔ, yì dāng chì. xún yīn zāi yì, qǐ jí bà gēng dà hēng jí fù dōu yù shǐ zhān yí. qiě yán:" jìn gèng yǒu èr dà biàn. dà xiǎo chén gōng zhì qī dé guān, bù gù chī xiào, cǐ yī biàn yě. bì xià bù xù rén yán, shèn zhì tiān dì qiǎn gào yì hàn rán fú gù, cǐ yòu yī biàn yě. yǒu jūn xīn zhī biàn, rán hòu chén gōng zhī biàn yīn zhī. zài jīn rì, wǎn tiān dì hóng shuǐ kòu zéi zhī biàn yì, wǎn jūn xīn yǔ chén gōng zhī biàn nán." yòu yán:" bì xià sān shí nián péi yǎng zhī rén cái, bàn sǎo chú yú shēn shí xíng wáng xī jué, bàn jìn gù yú shěn yī guàn zhū gēng." yīn jiàn zōu yuán biāo gù xiàn chéng děng shí yú rén. wú hé, yòu hé jǐ shì zhōng yù ān xìng yù shǐ guǎn jú bài qún cóng huì, jiē bù bào. zhǎng chǎng nèi guān wáng dào bù fǎ, shū bào qí zuì, yì fú tīng.
先是,廷推阁臣。元翰言李廷机非宰相器。已而黄汝良推吏部侍郎,全天叙推南京礼部侍郎。汝良,廷机邑人;天叙,朱赓同乡也。元翰极论会推之弊,讥切政府,二人遂不用。至是,将推两京兵部尚书萧大亨、孙幰为吏部尚书。元翰亦疏论二人,并言职方郎申用懋为大亨谋主,太常少卿唐鹤征为幰谋主,亦当斥。寻因灾异,乞亟罢赓、大亨及副都御史詹沂。且言:“近更有二大变。大小臣工志期得官,不顾嗤笑,此一变也。陛下不恤人言,甚至天地谴告亦悍然弗顾,此又一变也。有君心之变,然后臣工之变因之。在今日,挽天地洪水寇贼之变易,挽君心与臣工之变难。”又言:“陛下三十年培养之人才,半扫除于申时行、王锡爵,半禁锢于沈一贯、朱赓。”因荐邹元标、顾宪成等十余人。无何,又劾给事中喻安性、御史管橘败群丛秽,皆不报。掌厂内官王道不法,疏暴其罪,亦弗听。
yuán hàn jū jiàn yuán sì nián, lì chí qīng yì. mó zhǔ quē, zhǔ guì jìn, shì fú qí gǎn yán. rán ruì yì bó jī, máo jǔ yīng zhì, jǔ cháo xián wèi qí kǒu. lì kē dōu jǐ shì zhōng chén zhì zé yǔ yuán hàn bù xiāng néng, yù shǐ zhèng jì fāng, qí mén rén yě, suì hé yuán hàn dào kù jīn, kè shāng rén zī, jiān zāng shù shí wàn. yuán hàn fèn shén, biàn shū dǐ jì fāng běi bǐ xiǎo zéi, yǔ guò jī. yú shì jì fāng dǎng liú wén bǐng wáng shào huī liú guó jìn děng shí yú shū bìng gōng zhī, ér shǐ jì shì hú xīn shǐ xué qiān zhāng guó rú mǎ mèng zhēn chén yú tíng wú liàng jīn shì héng liú jié liú lán bèi zé lián zhāng lùn jiù. dì xī bù xǐng. yuán hàn nǎi jǐn chū qí kuāng qiè, yú zhì guó mén, zòng lì shì jiǎn kuò, tòng kū cí cháo ér qù. lì bù zuò shàn lí zhí shǒu, zhé xíng bù jiǎn jiào. hòu sūn pī yáng zhǔ jīng chá, chì zhì zé guó jìn děng, yì yǐ fú zào zuò yuán hàn, zài biǎn hú guǎng àn chá zhī shì. fāng jì fāng zhī fā shū yě, jí qián qiǎn rén wéi shǒu yuán hàn jiā. jí yuán hàn qù, suǒ hé zāng wú yǒu, zé wèi jì zhī jì shì jiā. liǎng dǎng fēn zhēng jiǔ bù xī. ér shì shí hé lǐ sān cái zhě yì zhǐ qí tān, zhū zuǒ yòu yuán hàn zhě yòu wǎng wǎng zuǒ yòu sān cái, yóu shì chén liáo yì xiāng shuǐ huǒ, ér péng dǎng zhī shì chéng yǐ.
元翰居谏垣四年,力持清议。摩主阙,拄贵近,世服其敢言。然锐意搏击,毛举鹰鸷,举朝咸畏其口。吏科都给事中陈治则与元翰不相能,御史郑继芳,其门人也,遂劾元翰盗库金,克商人赀,奸赃数十万。元翰愤甚,辨疏诋继芳北鄙小贼,语过激。于是继芳党刘文炳、王绍徽、刘国缙等十余疏并攻之,而史记事、胡忻、史学迁、张国儒、马孟祯、陈于廷、吴亮、金士衡、刘节、刘兰辈则连章论救。帝悉不省。元翰乃尽出其筐箧,舁置国门,纵吏士简括,恸哭辞朝而去。吏部坐擅离职守,谪刑部检校。后孙丕扬主京察,斥治则、国缙等,亦以浮躁坐元翰,再贬湖广按察知事。方继芳之发疏也,即潜遣人围守元翰家。及元翰去,所劾赃无有,则谓寄之记事家。两党分争久不息。而是时劾李三才者亦指其贪,诸左右元翰者又往往左右三才,由是臣僚益相水火,而朋党之势成矣。
tiān qǐ chū, lèi qiān xíng bù zhǔ shì. wèi zhōng xián luàn zhèng, qí dǎng shí sān wèi hé zhī, xuē jí. zhuāng liè dì jí wèi, fù guān. jiāng zhào yòng, wèi shàng shū wáng yǒng guāng suǒ ní. yuán hàn nǎi liú yù nán dōu, shí nián bù guī. zú, suì zàng yān.
天启初,累迁刑部主事。魏忠贤乱政,其党石三畏劾之,削籍。庄烈帝即位,复官。将召用,为尚书王永光所尼。元翰乃流寓南都,十年不归。卒,遂葬焉。
sūn zhèn jī, zì xiào gāng, tóng guān wèi rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. chú shēn xiàn zhī xiàn, diào fán ān qiū. sān shí liù nián sì yuè, yǐ zhì xíng zhēng, yǔ lǐ chéng míng děng shí qī rén dāng shòu jǐ shì zhōng, xiān chú lǐ bù zhǔ shì. sì shí nián shí yuè mìng shǐ xià, zhèn jī dé hù kē. shí lì bù tuī jǔ dà liáo, měi huàn fá cái, zhèn jī lì qǐng qǐ fèi.
孙振基,字肖冈,潼关卫人。万历二十九年进士。除莘县知县,调繁安丘。三十六年四月,以治行征,与李成名等十七人当授给事中,先除礼部主事。四十年十月命始下,振基得户科。时吏部推举大僚,每患乏才,振基力请起废。
hán jìng zhě, guī ān rén yě, shòu yè xuān chéng tāng bīn yǐn. bīn yǐn fēn xiào huì shì, jìng juǎn wèi tā kǎo guān suǒ qì. bīn yǐn sōu dé zhī, qiáng zǒng cái shì láng xiāo yún jǔ wáng tú lù wèi dì yī. bǎng fā, shì lùn dà huá. zhī gòng jǔ shì láng wú dào nán yù zòu zhī, yǐ yún jǔ tú zī shēn, xián jǐ pái qián bèi, yǐn bù fā. jí tíng duì, bīn yǐn wèi jìng yín yuán dé dì yī rén. hòu bīn yǐn yǐ kǎo chá chǐ guān, jìng yì chēng bìng qù, shì sān nián yǐ. huì jìn shì zōu zhī lín fēn xiào shùn tiān xiāng shì, suǒ qǔ tóng xué xián yǒu sī, yú shì yù shǐ sūn jū xiāng bìng bīn yǐn shì fā zhī. xià lǐ guān, huì lì bù dū chá yuàn yì, gù bù jí bīn yǐn shì. zhèn jī nǎi kàng shū qǐng bìng yì, wèi dé mìng. lǐ bù shì láng wēng zhèng chūn děng yì chù xué xián, zhé zhī lín, yì bù jí bīn yǐn děng. zhèn jī wèi yì zhě bì zhī, zài shū lùn hé. dì nǎi xià tíng chén gèng yì. yù shǐ wáng shí xī liú cè mǎ mèng zhēn yì shū lùn qí shì, ér nán jīng jǐ shì zhōng zhāng dǔ jìng zhèng yóu lì. fāng bīn yǐn zhī fēn xiào yě, yuè fáng qǔ zhōng wǔ rén, tā kǎo guān xiào zhī, jìng xiāng sōu qǔ, fán shí qī rén. shí bīn yǐn suī fèi, zhōng cháo duō qí dǎng, yù jí shì kuān jìng. zhèng chūn nǎi huì jiǔ qīng zhào huàn jí dōu jǐ shì zhōng wēng xiàn xiáng yù shǐ yú mào héng děng liù shí sān rén yì zuò jìng bù jǐn, luò zhí xián zhù. yù shǐ liú tíng yuán dǒng yuán rú guò tíng xùn, jìng tóng xiāng yě, wèi jìng guān jié guǒ zhēn, zuì fēi zhǐ bù jǐn, zhí bù shǔ míng, yì yù qiān yán wèi jìng dì. zhèng chūn děng bù cóng, chí chū yì shàng. tíng yuán suì shū hé zhī, gōng yì yì fèn. zhèn jī jū xiāng dǔ jìng jí yù shǐ wèi yún zhōng děng lián zhāng lùn liè. jǐ shì zhōng shāng zhōu zuò yì jìng tóng xiāng, yì bìng zuì dào nán. mèng zhēn yǐ dào nán fā jiān, bù dàng zuì, zài shū jiū bó. dì jìng rú tíng yuán děng yán, chì bù gèng hé. tíng yuán dǎng qí shī jiào suì hé zhèng chūn shǒu shǔ liǎng duān, zhèng chūn xún yǐn qù.
韩敬者,归安人也,受业宣城汤宾尹。宾尹分校会试,敬卷为他考官所弃。宾尹搜得之,强总裁侍郎萧云举、王图录为第一。榜发,士论大哗。知贡举侍郎吴道南欲奏之,以云举、图资深,嫌挤排前辈,隐不发。及廷对,宾尹为敬夤缘得第一人。后宾尹以考察褫官,敬亦称病去,事三年矣。会进士邹之麟分校顺天乡试,所取童学贤有私,于是御史孙居相并宾尹事发之。下礼官,会吏部都察院议,顾不及宾尹事。振基乃抗疏请并议,未得命。礼部侍郎翁正春等议黜学贤,谪之麟,亦不及宾尹等。振基谓议者庇之,再疏论劾。帝乃下廷臣更议。御史王时熙、刘策、马孟祯亦疏论其事,而南京给事中张笃敬证尤力。方宾尹之分校也,越房取中五人,他考官效之,竞相搜取,凡十七人。时宾尹虽废,中朝多其党,欲藉是宽敬。正春乃会九卿赵焕及都给事中翁宪祥、御史余懋衡等六十三人议坐敬不谨,落职闲住。御史刘廷元、董元儒、过庭训,敬同乡也,谓敬关节果真,罪非止不谨,执不署名,意欲迁延为敬地。正春等不从,持初议上。廷元遂疏劾之,公议益愤。振基、居相、笃敬及御史魏云中等连章论列。给事中商周祚亦敬同乡,议并罪道南。孟祯以道南发奸,不当罪,再疏纠驳。帝竟如廷元等言,敕部更核。廷元党亓诗教遂劾正春首鼠两端,正春寻引去。
huì xióng tíng bì zhī yì yì qǐ. chū, bīn yǐn jiā jū, cháng duó shēng yuán shī tiān dé qī wèi qiè, bù cóng, tóu huán sǐ. zhū shēng féng yīng xiáng ruì yǒng jìn bèi sòng yú guān, wèi jiàn cí, bīn yǐn chǐ zhī. hòu yǒng jìn yòu fā zhū shēng méi zhèn zuò xuān zuò péng yín zhuàng. dū xué yù shǐ xióng tíng bì sù jiāo huān bīn yǐn, pàn dié yán cǐ shī tāng gù zhì, yù jí xuě bīn yǐn qián chǐ. yòu yǐ suǒ sī bào yǒng jìn jí yīng xiáng xíng liè, zhàng shā yǒng jìn. xún àn yù shǐ jīng yǎng qiáo suì hé tíng bì shā rén mèi rén, shū shàng, jìng zì yǐn guī. tíng bì yì shū biàn. dōu yù shǐ sūn wěi yì juān yǎng qiáo zhì, lìng tíng bì jiě zhí hòu kān. shí nán běi tái jiàn yì lùn fāng xiāo, gè zì suǒ zuǒ yòu. zhèn jī mèng zhēn yún zhōng cè jí jǐ shì lǐ chéng míng má xī chén bó yǒu, yù shǐ lǐ bāng huá cuī ěr jìn lǐ ruò xīng pān zhī xiáng dí fèng chōng xú liáng yàn děng chí kān yì shén lì. ér dǔ jìng jí jǐ shì zhōng guān yīng zhèn jiāng xìng wú liàng sì méi zhī huàn qí shī jiào zhào xīng bāng, yù shǐ huáng yàn shì, nán jīng yù shǐ zhōu yuǎn děng bó zhī, shū fán shù shí shàng. zhèn jī jí zhū jǐ shì yù shǐ fù jí yán tíng bì dāng kān, chì yīng zhèn děng dǎng bì, zì shì dǎng tíng bì zhě pō qū. dì jìng nà wěi yán, lìng tíng bì jiě zhí. qí dǎng dà hèn. lì bù shàng shū zhào huàn zhě, wéi shī jiào yán shì tīng, nǎi yǐ nián lì chū zhèn jī jí yún zhōng shí xī yú wài. zhèn jī dé shān dōng qiān shì, wěi yì yǐn qù.
会熊廷弼之议亦起。初,宾尹家居,尝夺生员施天德妻为妾,不从,投缳死。诸生冯应祥、芮永缙辈讼于官,为建祠,宾尹耻之。后永缙又发诸生梅振祚、宣祚朋淫状。督学御史熊廷弼素交欢宾尹,判牒言此施、汤故智,欲藉雪宾尹前耻。又以所司报永缙及应祥行劣,杖杀永缙。巡按御史荆养乔遂劾廷弼杀人媚人,疏上,径自引归。廷弼亦疏辨。都御史孙玮议镌养乔秩,令廷弼解职候勘。时南北台谏议论方嚣,各自所左右。振基、孟祯、云中策及给事李成名、麻僖、陈伯友,御史李邦华、崔尔进、李若星、潘之祥、翟凤翀、徐良彦等持勘议甚力。而笃敬及给事中官应震、姜性、吴亮嗣、梅之焕、亓诗教、赵兴邦,御史黄彦士,南京御史周远等驳之,疏凡数十上。振基及诸给事御史复极言廷弼当勘,斥应震等党庇,自是党廷弼者颇屈。帝竟纳玮言,令廷弼解职。其党大恨。吏部尚书赵焕者,惟诗教言是听,乃以年例出振基及云中、时熙于外。振基得山东佥事,玮亦引去。
zhèn jī jìng zhí gǎn yán. jū jiàn yuán jǐn bàn suì, shù yǒu jiàn bái. jì qù, kē chǎng yì yóu wèi dìng, cè fù shàng shū jí lùn. ér bīn yǐn dǎng bì yù shí qī rén bìng zuì, yǐ kuān jìng. sūn shèn xíng dài zhèng chūn, fù jí tíng chén yì. réng zuò jìng guān jié, ér wèi shí qī rén zhāo xuě. shū jìng liú zhōng. bīn yǐn jìng yǒu ào yuán, wài tíng yòu duō zhù zhī, gù yì jiǔ bù jué. dǔ jìng fù shàng shū lùn jìng, yīn dǐ zhū dǎng rén. zhū dǎng rén xuán chū zhī wài, bìng zhú shèn xíng. jì ér jū xiāng cè yǐn qù, zhī xiáng wài qiān. mèng zhēn bù píng, shū yán:" tíng bì tīng kān yī shì, yè zhú qù yī zǒng xiàn, wài zhuǎn liǎng yán guān yǐ, dú jiè jiè yú zhī xiáng. jìng kē chǎng yī àn, yì qù liǎng shì láng liǎng yán guān yǐ, fù duàn duàn yú dǔ jìng, wú nǎi yǐ shèn hū!" mèng zhēn suì yì diào wài. fán yǔ jìng wéi nán zhě, cháo wú yī rén. jìng yóu shì de kuān diǎn, jǐn zhé xíng rén sī fù. gài qī nián ér shì shǐ jùn yún. zhèn jī dào guān, xún yǐ yōu qù, zú yú jiā.
振基劲直敢言。居谏垣仅半岁,数有建白。既去,科场议犹未定,策复上疏极论。而宾尹党必欲十七人并罪,以宽敬。孙慎行代正春,复集廷臣议。仍坐敬关节,而为十七人昭雪。疏竟留中。宾尹、敬有奥援,外廷又多助之,故议久不决。笃敬复上疏论敬,阴诋诸党人。诸党人旋出之外,并逐慎行。既而居相、策引去,之祥外迁。孟祯不平,疏言:“廷弼听勘一事,业逐去一总宪,外转两言官矣,独介介于之祥。敬科场一案,亦去两侍郎、两言官矣,复断断于笃敬,毋乃已甚乎!”孟祯遂亦调外。凡与敬为难者,朝无一人。敬由是得宽典,仅谪行人司副。盖七年而事始竣云。振基到官,寻以忧去,卒于家。
zi bì xiǎn, zì kè xiào. wàn lì sì shí sì nián jìn shì. guān wén xuǎn yuán wài láng, wèi shàng shū zhào nán xīng suǒ zhòng. tiān qǐ wǔ nián dōng, wèi zhōng xián luó zhī qīng liú, yù shǐ chén ruì mó hé qí shì tóu mén hù, suì xuē jí. chóng zhēn èr nián, qǐ yàn fēng láng zhōng, yí kǎo gōng. míng nián, yí wén xuǎn. shàng shū wáng yǒng guāng yǎ bù xǐ dōng lín, jǐ shì zhōng cháng zì yù yīn hé qí tuī jǔ bù dàng shù shì, qiě dǐ yǐ tān wū. yù shǐ wú lǚ zhōng yòu hé qí wěn luàn xuǎn fǎ. bì xiǎn liǎng shū biàn, dì bù tīng, zhé shān xī àn chá sī jīng lì, liàng yí nán jīng lǐ bù zhǔ shì. dào chū zhè chéng guī dé, shì liú zéi lái fàn, jiē wèi shè shǒu, wán qí chéng. yī shí tuī zhī bīng. lì shàng bǎo sī chéng dà lǐ zuǒ sì chéng. shí yī nián dōng, dū chéng bèi bīng, bīng bù liǎng shì láng jiē quē, shàng shū yáng sì chāng qǐng bù jū cháng gé, bó tuī cái wàng zhě qiān bǔ, suì zhuó bì xiǎn yòu shì láng. fǔ yī yuè, wú jí ér zú.
子必显,字克孝。万历四十四年进士。官文选员外郎,为尚书赵南星所重。天启五年冬,魏忠贤罗织清流,御史陈睿谟劾其世投门户,遂削籍。崇祯二年,起验封郎中,移考功。明年,移文选。尚书王永光雅不喜东林,给事中常自裕因劾其推举不当数事,且诋以贪污。御史吴履中又劾其紊乱选法。必显两疏辨,帝不听,谪山西按察司经历,量移南京礼部主事。道出柘城、归德,适流贼来犯,皆为设守,完其城。一时推知兵。历尚宝司丞、大理左寺丞。十一年冬,都城被兵,兵部两侍郎皆缺,尚书杨嗣昌请不拘常格,博推才望者迁补,遂擢必显右侍郎。甫一月,无疾而卒。
dīng yuán jiàn, zì cháng rú, cháng xīng rén. fù yìng zhào, jiāng xī qiān shì. yuán jiàn jǔ wàn lì shí sì nián jìn shì. qǐng gào guī. jiā jū bā nián, shǐ yè xuǎn wèi zhōng shū shè rén. fǔ qī yuè, shàng fēng shì wàn yán, jí chén shí bì. yán jīn rì shì shì kě hán xīn zhě sān: jī mín sī luàn yě, wǔ bèi jī chí yě, rì běn fēng gòng yě. kě hào tàn zhě qī: zhēng liǎn kē jí yě, shǎng fá bù míng yě, zhōng xián fèi gù yě, fǔ chén dù jí yě, yì lùn zī duō yě, shì xí bài huài yě, bāo gōng xù zhōng wèi bèi yě. zuò shì ér bù kě jiù yào zhě èr, zé jì gāng rén xīn yě. qí suǒ yán fǔ chén, zhuān chì shǒu fǔ wáng xī jué, yuán jiàn zuò zhǔ yě.
丁元荐,字长孺,长兴人。父应诏,江西佥事。元荐举万历十四年进士。请告归。家居八年,始谒选为中书舍人。甫期月,上封事万言,极陈时弊。言今日事势可寒心者三:饥民思乱也,武备积弛也,日本封贡也。可浩叹者七:征敛苛急也,赏罚不明也,忠贤废锢也,辅臣妒嫉也,议论滋多也,士习败坏也,褒功恤忠未备也。坐视而不可救药者二,则纪纲、人心也。其所言辅臣,专斥首辅王锡爵,元荐座主也。
èr shí qī nián jīng chá. yuán jiàn jiā jū, zuò fú zào lùn diào. yuè shí yǒu èr nián, qǐ guǎng dōng àn chá sī jīng lì, yí lǐ bù zhǔ shì. fǔ dǐ guān, zhí jīng chá shì jùn, shàng shū sūn pī yáng lì qīng xié dǎng, fǎn wèi qí dǎng suǒ gōng. fù dōu yù shǐ xǔ hóng gāng gù gòng zhǎng chá, jiàn qún xiǎo héng shén, wèi zhī, lèi shū qǐng jùn chá diǎn, yǔ pō shì yì. qún xiǎo jiè yǐ gōng pī yáng. chá shū yóu wèi xià, rén qíng wù niè, lǜ shì zhōng biàn, rán wú gǎn yán zhě. yuán jiàn nǎi shàng yán hóng gāng chí yì bù yí qián què, bìng jǐn fā zhū rén yǐn zhuàng. dǎng rén è zhī, jiāo zhāng lùn hé wú xū rì. yuán jiàn fù zài shū biàn xī, jìng bù ān qí shēn ér qù. qí hòu xié dǎng yù chì, zhèng rén píng chì dài jìn, zhì yǒu yǐ" liù jīng luàn tiān xià" yǔ rù xiāng shì cè wèn zhě. yuán jiàn jiā jū bù shèng fèn, fù chí shū què xià, jí dǐ luàn zhèng zhī pàn gāo huáng xié shuō zhī pàn kǒng zǐ zhě. shū suī bù bào, dǎng rén yì è zhī. sì shí wǔ nián jīng chá, suì fù yǐ bù jǐn xuē jí. tiān qǐ chū, dà qǐ yí yì. yuán jiàn gé yú lì, dú bù zhào. zhì sì nián, tíng chén jiāo sòng qí yuān, qǐ xíng bù jiǎn jiào, lì shàng bǎo shǎo qīng. míng nián, cháo shì dà biàn, fù xuē qí jí.
二十七年京察。元荐家居,坐浮躁论调。阅十有二年,起广东按察司经历,移礼部主事。甫抵官,值京察事竣,尚书孙丕扬力清邪党,反为其党所攻。副都御史许弘纲故共掌察,见群小横甚,畏之,累疏请竣察典,语颇示异。群小藉以攻丕扬。察疏犹未下,人情杌隉,虑事中变,然无敢言者。元荐乃上言弘纲持议不宜前却,并尽发诸人隐状。党人恶之,交章论劾无虚日。元荐复再疏辨晰,竟不安其身而去。其后邪党愈炽,正人屏斥殆尽,至有以“《六经》乱天下”语入乡试策问者。元荐家居不胜愤,复驰疏阙下,极诋乱政之叛高皇、邪说之叛孔子者。疏虽不报,党人益恶之。四十五年京察,遂复以不谨削籍。天启初,大起遗佚。元荐格于例,独不召。至四年,廷臣交讼其冤,起刑部检校,历尚宝少卿。明年,朝事大变,复削其籍。
yuán jiàn chū xué yú xǔ fú yuǎn, yǐ, cóng gù xiàn chéng yóu. kāng kǎi fù qì, yù shì fèn qián, lǚ zhì wú shǎo cuò. tōng jí sì shí nián, qián hòu fú guān bù mǎn yī zài. tóng jùn shěn huái zhào rù gé, yāo yī jiàn, xiè bù wǎng. cháng guò gāo pān lóng, qǐng yǔ jiāo huān, cí yuē:" wú lǎo yǐ, bù néng shè xián yào jīn." jù bié qù. dāng dōng lín zhè dǎng zhī fēn, zhè dǎng suǒ tán shè dōng lín zhě, lǐ sān cái zhī cì, zé yuán jiàn yǔ yú yù lì.
元荐初学于许孚远,已,从顾宪成游。慷慨负气,遇事奋前,屡踬无少挫。通籍四十年,前后服官不满一载。同郡沈淮召入阁,邀一见,谢不往。尝过高攀龙,请与交欢,辞曰:“吾老矣,不能涉嫌要津。”遽别去。当东林、浙党之分,浙党所弹射东林者,李三才之次,则元荐与于玉立。
yù lì, zì zhōng fǔ, jīn tán rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. chú xíng bù zhǔ shì, jìn yuán wài láng. èr shí nián qī yuè, shū chén shí zhèng quē shī, yán:" bì xià chǒng xìng guì fēi, yàn yì wú dù. zì xíng wēi nù, biān chī qún xià, gōng rén yǎn shù wú gū sǐ zhě qiān rén. fū rén huái bì sǐ zhī xīn, ér shǐ chù zhǒu yè fáng tà jiān, tǎng yīn lì chéng biàn, gān xīn yī chěng, kě bù hán xīn! tián yì běn yī jiān shù, bì xià chǒng xìn bù yí. ěr zhě zòu dú huò xià huò liú, tuī jǔ huò yòng huò fǒu, dào lù jí jí, xián wèi yì bǒ nòng qí jiān. gài yì yǐ bì xià wèi chéng shè, ér wài tíng zhī xiān xié yòu yǐ yì wèi chéng shè. dǎng hé móu lián, qí huò nán liàng. qiě bì xià yī huò yú bì xìng, ér shù nián yǐ lái, wèn ān shì shàn, jiāo miào cháo jiǎng, yī qiè bù xíng. zhì biān fēng sì qǐ, huò luàn chéng xíng, yóu bù zú yǐ dòng yōu wēi zhī qíng, duó yàn ān zhī xí. shì jūn shēn zhī bù xiū, wèi yǒu shèn yú jīn rì zhě yǐ. fū gōng tíng zhèn jīng, ér bì xià ruò wǎng wén, hé yǐ jiě liǎng gōng zhī yōu? shēn gǒng jìn zhōng, kāi yín yuán zhī xì, zhì xié niè qīn quán, ér bì xià wèi chá qí jiān, hé yǐ dù páng luò zhī jiàn? wàn guó qīn bèi wèi cháng wǔ zhǔ, ér zhōng yú jìn gù, hé yǐ lì gǔ gěng zhī chén? shàng xià gé yuè, guó yì jūn jī wú yóu cān duàn, ér bì xià chēng zhǐ xià lìng, zhōng bù chū guī tà zhī jiān, hé yǐ jǐn dà chén zhī móu? zhōng liáng duō bìn, xié nìng dé míng, hé yǐ zuò qún chén zhī qì? yuǎn jìn zhī mín, jiē yí zhì zūn rì qiú pán lè, bù gù bǎi xìng tú tàn, hé yǐ xì tiān xià zhī xīn?" yīn lì yán lǐ rú sōng má guì bù kě wèi dà jiàng, zhèng luò bù dàng zài qǐ, shí xīng bù kān wèi běn bīng. shū rù, bù bào.
玉立,字中甫,金坛人。万历十一年进士。除刑部主事,进员外郎。二十年七月,疏陈时政阙失,言:“陛下宠幸贵妃,宴逸无度。恣行威怒,鞭笞群下,宫人奄竖无辜死者千人。夫人怀必死之心,而使处肘腋房闼间,倘因利乘便,甘心一逞,可不寒心!田义本一奸竖,陛下宠信不疑。迩者奏牍或下或留,推举或用或否,道路籍籍,咸谓义簸弄其间。盖义以陛下为城社,而外廷之憸邪又以义为城社。党合谋连,其祸难量。且陛下一惑于嬖幸,而数年以来,问安视膳,郊庙朝讲,一切不行。至边烽四起,祸乱成形,犹不足以动忧危之情,夺晏安之习。是君身之不修,未有甚于今日者矣。夫宫庭震惊,而陛下若罔闻,何以解两宫之忧?深拱禁中,开夤缘之隙,致邪孽侵权,而陛下未察其奸,何以杜旁落之渐?万国钦辈未尝忤主,而终于禁锢,何以励骨鲠之臣?上下隔越,国议、军机无由参断,而陛下称旨下令,终不出闺闼之间,何以尽大臣之谋?忠良多摈,邪佞得名,何以作群臣之气?远近之民,皆疑至尊日求般乐,不顾百姓涂炭,何以系天下之心?”因力言李如松、麻贵不可为大将,郑洛不当再起,石星不堪为本兵。疏入,不报。
xún jìn láng zhōng, xiè bìng guī. jiǔ zhī, qǐ gù guān. kāng pī yáng bèi yù yǐ yāo shū xiàn guō zhèng yù, yù lì dú zuǒ yòu zhī. huì yǒu yán yī rén shěn lìng yù shí wèi yāo shū zhě, sōu qí qiè, dé yù lì yǔ lì bù láng zhōng wáng shì qí shū, zhōng jí qí qǐ guān shì. dì fāng xià lì bù àn wèn, ér yù lì jù shū biàn. dì nù, chǐ qí guān.
寻进郎中,谢病归。久之,起故官。康丕扬辈欲以妖书陷郭正域,玉立独左右之。会有言医人沈令誉实为妖书者,搜其箧,得玉立与吏部郎中王士骐书,中及其起官事。帝方下吏部按问,而玉立遽疏辨。帝怒,褫其官。
yù lì tì tǎng hǎo shì. hǎi nèi jiàn yán fèi gù zhū chén, xián yǐ dōng lín wèi guī. yù lì yǔ tōng shēng qì, dōng lín míng yì shèng. ér gōng dōng lín zhě, lǜ wèi yù lì yáo zhì cháo quán, yǐ shì gòu bìng dōng lín. yù lì jū jiā jiǔ zhī, shù bèi tuī jiàn. sān shí qī nián, shāo qǐ guāng lù chéng, cí bù fù. yán zhě yóu yǐ hé bù yǐ, yù shǐ mǎ mèng zhēn kàng zhāng zhí zhī, dì jiē bù xǐng. yòu sān nián, yǐ guāng lù shǎo qīng zhào, zhōng bù chū. tiān qǐ chū, lù xiān cháo zuì qiǎn zhū chén, yù lì yǐ qián zú, zèng shàng bǎo qīng.
玉立倜傥好事。海内建言废锢诸臣,咸以东林为归。玉立与通声气,东林名益盛。而攻东林者,率谓玉立遥制朝权,以是诟病东林。玉立居家久之,数被推荐。三十七年,稍起光禄丞,辞不赴。言者犹齮龁不已,御史马孟祯抗章直之,帝皆不省。又三年,以光禄少卿召,终不出。天启初,录先朝罪谴诸臣,玉立已前卒,赠尚宝卿。
lǐ pǔ, zì jì bái, cháo yì rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. yóu zhāng dé tuī guān rù wèi hù bù zhǔ shì. sì shí nián xià, pǔ yǐ cháo duō péng dǎng, qīng liú fèi gù, shū qǐng pò jiān dǎng, lù yí xián, yīn wèi gù xiàn chéng yú yù lì lǐ sān cái sūn pī yáng biàn bàng, ér jiàn lǚ kūn jiāng shì chāng zōu yuán biāo zhào nán xīng. dì bù tīng. míng nián, zài qiān láng zhōng. qí chǔ zhè sān dǎng shì shèng, shāo chí yì lùn zhě, qún zào zhú zhī. zhǔ shì shěn zhèng zōng hè lǎng jiē yǔ xiāng zhǔ, zuò biǎn guān. pǔ xìng gàng, jī fèn bù píng. qí nián shí èr yuè, shàng shū yuē:
李朴,字继白,朝邑人。万历二十九年进士。由彰德推官入为户部主事。四十年夏,朴以朝多朋党,清流废锢,疏请破奸党,录遗贤,因为顾宪成、于玉立、李三才、孙丕扬辨谤,而荐吕坤、姜士昌、邹元标、赵南星。帝不听。明年,再迁郎中。齐、楚、浙三党势盛,稍持议论者,群噪逐之。主事沈正宗、贺烺皆与相拄,坐贬官。朴性戆,积愤不平。其年十二月,上疏曰:
cháo tíng shè yán guān, jiǎ zhī quán shì, běn zé yǐ jiū zhèng zhū sī, jǔ cì fēi fǎ, fēi yù qí jié dǎng chěng wēi, xié zhì bǎi liáo, pái chì duān rén zhèng shì yě. jīn nǎi shēn jié qī wǎn jìn zuò, wēi zhì dà liáo rì shì qǐng jì, guǎng nà lù yí xiè yī xiǎo chē, áo yóu shì sì, xiá bǐ chāng yōu huò jiù yǐn shāng gǔ zhī jiā, liú lián shān rén zhī shì. shēn zé guǐ yù, fǎn wū tā rén. cǐ gài míng qī zhì zūn bù lǎn zhāng zòu, dà chén róu ruò wú wéi, gù chāng kuáng zì sì, zhì yú cǐ jí. chén wèi cǐ bèi jiē kě zhǎn yě.
朝廷设言官,假之权势,本责以纠正诸司,举刺非法,非欲其结党逞威,挟制百僚,排斥端人正士也。今乃深结戚畹近坐,威制大僚;日事请寄,广纳赂遗;亵衣小车,遨游市肆,狎比娼优;或就饮商贾之家,流连山人之室。身则鬼蜮,反诬他人。此盖明欺至尊不览章奏,大臣柔弱无为,故猖狂恣肆,至于此极。臣谓此辈皆可斩也。
sūn wěi tāng zhào jīng lǐ bāng huá sūn jū xiāng zhōu qǐ yuán gè zhēng zhí zhǎng, zé qún gōng zhī. jīn huò qù huò fá, wéi cún yī jū xiāng, yóu wèi zhī dǎng. fū jū xiāng yī rén ěr, hé néng wéi? bǐ zhè jiāng zé yáo zōng wén liú tíng yuán bèi, hú guǎng zé guān yīng zhèn wú liàng sì huáng yàn shì bèi, shān dōng zé qí shī jiào zhōu yǒng chūn bèi, sì chuān zé tián yī jiǎ bèi, bǎi rén hé wéi yī xīn, yǐ jǐ pái shàn lèi, ér zhào xīng bāng bèi fù lì zhī. bì xià shì sī jū xiāng yī rén dí zōng wén bèi bǎi rén, shú wèi yǒu dǎng yé? nǎi gōng dōng lín zhě, jīn rì zhǐ wèi luàn zhèng, míng rì mù wèi shàn quán, bù zhī dōng lín jū hé guān? cāo hé bǐng? zài cháo liè yán lù zhě, fǎn wèi wú quán, ér lín xià tóu xián dù mén lè dào zhě, fǎn wèi yǒu quán, cǐ bù kě qī sān chǐ shù zǐ, ér nǎi yǐ qī bì xià zāi! zhì ruò huáng kè zuǎn zāng sī jù wàn, yǐ bài yóu jiàn liú gù xiàn chéng qīng fēng bǎi dài, yǐ sǐ yóu bèi lùn ér fēng jiāng zuò sǐ rú chén yòng bīn, kē chǎng zuò jiān rú hán jìng, qū shí yù jué rú zhào huàn, shā rén mèi rén rú xióng tíng bì, yóu wèi zhī yíng hù, wèi zhī chēng yuān. guó diǎn ān zài zāi!
孙玮、汤兆京、李邦华、孙居相、周起元各争职掌,则群攻之。今或去或罚,惟存一居相,犹谓之党。夫居相一人耳,何能为?彼浙江则姚宗文、刘廷元辈,湖广则官应震、吴亮嗣、黄彦士辈,山东则亓诗教、周永春辈,四川则田一甲辈,百人合为一心,以挤排善类,而赵兴邦辈附丽之。陛下试思居相一人敌宗文辈百人,孰为有党耶?乃攻东林者,今日指为乱政,明日目为擅权,不知东林居何官?操何柄?在朝列言路者,反谓无权,而林下投闲杜门乐道者,反谓有权,此不可欺三尺竖子,而乃以欺陛下哉!至若黄克缵赃私钜万,已败犹见留;顾宪成清风百代,已死犹被论;而封疆坐死如陈用宾,科场作奸如韩敬,趋时鬻爵如赵焕,杀人媚人如熊廷弼,犹为之营护,为之称冤。国典安在哉!
wàng fǔ chá chén yán, lì cì wēi duàn, xiān zhǎn chén yǐ xiè zhū jiān, rán hòu zhǎn zhū jiān yǐ xiè tiān xià, zōng shè xìng shèn.
望俯察臣言,立赐威断,先斩臣以谢诸奸,然后斩诸奸以谢天下,宗社幸甚。
shū zòu, tái jiàn jiē dà hèn. zōng wén děng jí qí dǎng lì dǐ, bìng qīn jū xiāng, ér yī jiǎ qiě luó zhī qí zāng sī. dì yǎ bù xǐ yán guān, dé pǔ shū, xīn shàn zhī. huì dà xué shì yè xiàng gāo fāng cóng zhé yì wèi pǔ yán guò dāng, nǎi xià bù yuàn yì fá. ér pǔ zài shū fā liàng sì yīng zhèn yàn shì yī jiǎ zāng sī, jí zōng wén tíng yuán bì hán jìng xīng bāng mèi zhào huàn zhuàng, qiě yán:" shī jiào wèi qún xiōng méng zhǔ, shí shè jì jù dù, bì xià yóu bù kě bù chá." dì wéi xià zhào qiè zé yán guān, lüè rú pǔ zhǐ. dǎng rén yì nù, pái jī wú xū rì. shì láng lǐ rǔ huá yì yǐ shǔ lì chū wèi wàng yán hé pǔ. bù yuàn yì juān pǔ sān jí, diào wài rèn, dì chí bù xià. zhì míng nián sì yuè, lì bù fèng zhào qǐ fèi, pǔ míng yù yān. yú shì dǎng rén yì huā, zài qǐ gōng pǔ, bìng jí wén xuǎn láng guō cún qiān. cún qiān yǐn zuì, gōng zhě yóu wèi yǐ. pǔ yì fèn, fù chén zhè rén kōng guó zhī yóu, zhuī jiù shěn yī guàn, dǐ zōng wén jí máo yī lù shén lì, yǐ liǎng rén jiē zhè chǎn yě. qǐng zhī, yòu zài shū hé zōng wén yī lù jí qí dǎng dǒng dìng cè děng. dì jiē zhì bù wèn. qí nián liù yuè, shǐ yòng gé chén yán, xià bù yuàn shū, zhé pǔ zhōu tóng zhī. zì hòu dǎng rén yì yòng shì, suì yǐ jīng chá luò qí zhí.
疏奏,台谏皆大恨。宗文等及其党力诋,并侵居相,而一甲且罗织其赃私。帝雅不喜言官,得朴疏,心善之。会大学士叶向高、方从哲亦谓朴言过当,乃下部院议罚。而朴再疏发亮嗣、应震、彦士、一甲赃私,及宗文、廷元庇韩敬、兴邦媚赵焕状,且言:“诗教为群凶盟主,实社稷巨蠹,陛下尤不可不察。”帝为下诏切责言官,略如朴指。党人益怒,排击无虚日。侍郎李汝华亦以属吏出位妄言劾朴。部院议镌朴三级,调外任,帝持不下。至明年四月,吏部奉诏起废,朴名预焉。于是党人益哗,再起攻朴,并及文选郎郭存谦。存谦引罪,攻者犹未已。朴益愤,复陈浙人空国之由,追咎沈一贯,诋宗文及毛一鹭甚力,以两人皆浙产也。顷之,又再疏劾宗文、一鹭及其党董定策等。帝皆置不问。其年六月,始用阁臣言,下部院疏,谪朴州同知。自后党人益用事,遂以京察落其职。
tiān qǐ chū, qǐ yòng, lì guān cān yì. zú, zèng tài pú shǎo qīng. wèi zhōng xián qiè bǐng, yù shǐ ān shēn zhuī lùn, zhào duó qí zèng. chóng zhēn chū, fù yān.
天启初,起用,历官参议。卒,赠太仆少卿。魏忠贤窃柄,御史安伸追论,诏夺其赠。崇祯初,复焉。
xià jiā yù, zì zhèng fǔ, sōng jiāng huá tíng rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. shòu bǎo dìng tuī guān.
夏嘉遇,字正甫,松江华亭人。万历三十八年进士。授保定推官。
sì shí wǔ nián, yòng zhì xíng zhēng. dāng zhuó jiàn zhí, xiān zhù lǐ bù zhǔ shì. dì jiǔ juàn qín, fāng cóng zhé dú bǐng guó. lù lù chōng wèi, zhōng wài zhāng zòu xī liú zhōng. wéi yán lù yī gōng, zé qí rén zì qù, bù dài zhào zhǐ. tái jiàn zhī shì, jī zhòng bù fǎn, yǒu qí chǔ zhè sān fāng dǐng zhì zhī míng. qí zé jǐ shì zhōng qí shī jiào zhōu yǒng chūn, yù shǐ hán jùn. chǔ zé jǐ shì zhōng guān yīng zhèn wú liàng sì. zhè zé jǐ shì zhōng yáo zōng wén yù shǐ liú tíng yuán. ér tāng bīn yǐn bèi yīn wèi zhī zhǔ. qí dǎng jǐ shì zhōng zhào xīng bāng zhāng yán dēng xú shào jí shāng zhōu zuò, yù shǐ luò qīn céng guò tíng xùn fáng zhuàng lì móu zhì kuí táng shì jì jīn rǔ xié péng zōng mèng tián shēng jīn lǐ zhēng yí dǒng yuán rú lǐ sōng bèi, yǔ xiāng chàng hé, wù yǐ gōng dōng lín pái yì jǐ wèi shì. qí shí kǎo xuǎn jiǔ jī, lǚ qù bù xià, yán lù wú jǐ rén, pán jù yì jiān. hòu jìn dāng rù wèi tái jiàn zhě, bì gōu zhì mén xià, yǐ wéi yǔ yì, dāng shì dà chén mò gǎn yīng qí fēng.
四十五年,用治行征。当擢谏职,先注礼部主事。帝久倦勤,方从哲独柄国。碌碌充位,中外章奏悉留中。惟言路一攻,则其人自去,不待诏旨。台谏之势,积重不返,有齐、楚、浙三方鼎峙之名。齐则给事中亓诗教、周永春,御史韩浚。楚则给事中官应震、吴亮嗣。浙则给事中姚宗文、御史刘廷元。而汤宾尹辈阴为之主。其党给事中赵兴邦、张延登、徐绍吉、商周祚,御史骆骎曾、过庭训、房壮丽、牟志夔、唐世济、金汝谐、彭宗孟、田生金、李徵仪、董元儒、李嵩辈,与相倡和,务以攻东林排异己为事。其时考选久稽,屡趣不下,言路无几人,盘踞益坚。后进当入为台谏者,必钩致门下,以为羽翼,当事大臣莫敢撄其锋。
shī jiào zhě, cóng zhé mén shēng, ér lì bù shàng shū zhào huàn xiāng rén yě. huàn mào hūn, liǎng rén yī tīng shī jiào. shī jiào bǎ chí cháo jú, wèi zhū dǎng rén kuí. wǔ jìn zōu zhī lín zhě, zhè rén dǎng yě. xiān zuò shì zhé shàng lín diǎn bù, zhì shì wèi gōng bù zhǔ shì, fù shī jiào jùn. qiú lì bù bù dé, dà hèn, fǎn gōng zhī, bìng dǐ cóng zhé. shī jiào nù, huàn wèi chù zhī lín. shí jiā yù jí gōng bù zhǔ shì zhōng xīng zhōng shū shè rén yǐn jiā bīn xíng rén wèi guāng guó jiē yǐ cái míng, dāng liè yán zhí. shī jiào bèi yǐ yǔ zhī lín shàn, yì zhī, bǐ bù yǔ kǎo xuǎn. yǐ gù jiā yù bù néng wú yuàn.
诗教者,从哲门生,而吏部尚书赵焕乡人也。焕耄昏,两人一听诗教。诗教把持朝局,为诸党人魁。武进邹之麟者,浙人党也。先坐事谪上林典簿,至是为工部主事,附诗教、浚。求吏部不得,大恨,反攻之,并诋从哲。诗教怒,焕为黜之麟。时嘉遇及工部主事钟惺、中书舍人尹嘉宾、行人魏光国皆以才名,当列言职。诗教辈以与之麟善,抑之,俾不与考选。以故嘉遇不能无怨。
sì shí qī nián sān yuè, liáo dōng bài shū wén, jiā yù suì kàng shū yán:" liáo zuǒ sān lù sàng shī, suī yuán yáng gǎo shī cè, kuí jué suǒ yóu, zé yǐ zòng dài lǐ wéi hàn gù. fū wéi hàn sàng shī rǔ guó, zuì bù róng zhū, nǎi jǐn lìng huí jí tīng kān. shuí sī piào nǐ? zé gé chén fāng cóng zhé yě shuí sī jiū bó? zé bīng kē zhào xīng bāng yě. cān diāo bái qiǎng, lù yí yì luò, guó diǎn biān fáng, yīn zhī dà huài. wéi bì xià lì duàn." shū rù, wèi bào. cóng zhé lì biàn, jiā yù zài shū hé zhī, bìng jí shī jiào. yú shì shī jiào xīng bāng jí liàng sì yán dēng zhuàng lì bèi jiāo zhāng lì gōng. shī jiào wèi jiā yù bù dé kǎo xuǎn, gù xié sī kuáng chěng. jiā yù yán:" shī jiào yú cóng zhé, yī xīn yōng dài, xiāng yǐ wèi jiān. fán méi bǔ kǎo xuǎn zhū dà zhèng, bǎi fāng náo zǔ, zhuān wù yōng bì, è jué zhǔ cōng. suì zhì gāng jì bù zhāng, róng mǎ chí tū, chén qiè tòng zhī. jīn nèi zhì jǐn huài, zòng rì yì bīng shí tán zhàn shǒu, jiū hé yì yú shì? gù chén wèi guó jī jiān, jì chú huò běn, suī sǐ bù bì, shàng qū qū jì shēng chén dé sàng zāi!"
四十七年三月,辽东败书闻,嘉遇遂抗疏言:“辽左三路丧师,虽缘杨镐失策,揆厥所由,则以纵贷李维翰故。夫维翰丧师辱国,罪不容诛,乃仅令回籍听勘。谁司票拟?则阁臣方从哲也;谁司纠驳?则兵科赵兴邦也。参貂白镪,赂遗绎络,国典边防,因之大坏。惟陛下立断。”疏入,未报。从哲力辨,嘉遇再疏劾之,并及诗教。于是诗教、兴邦及亮嗣、延登、壮丽辈交章力攻。诗教谓嘉遇不得考选,故挟私狂逞。嘉遇言:“诗教于从哲,一心拥戴,相倚为奸。凡枚卜、考选诸大政,百方挠阻,专务壅蔽,遏绝主聪。遂致纲纪不张,戎马驰突,臣窃痛之。今内治尽坏,纵日议兵食、谈战守,究何益于事?故臣为国击奸,冀除祸本,虽死不避,尚区区计升沉得丧哉!”
shí xīng bāng yǐ yòu jǐ shì zhōng zhǎng bīng kē. xiān yǒu zhǐ, qí liáo dōng dǐ níng, cóng yōu xù lù. zhì shì yǐ jiā yù lián hé, lì bù suì lì zhuó wèi tài cháng shǎo qīng. jiā yù yì fèn, shū yán:" sì lù zòu gōng, xīng bāng bì jiāng yù qí shǎng. zé jīn rì shì bài, xīng bāng ān dé táo qí fá? qiě bù fá yǐ yǐ, fǎn cóng ér chāo zhì zhī. shì chén dàn zhāng shì wèi jiàn shàn, guó jiā yǒu rú shì fǎ jì zāi!" shū zòu, zhū yù shǐ fù hé cí gōng jiā yù. jiā yù fù shū yán:" gǔ rén yǒu yún, jiàn wú lǐ yú jūn zhě zhú zhī, rú yīng zhān zhī zhú niǎo què yě. shī jiào xīng bāng wèi chén bù dé tái jiàn ér nù. fū jué wèi míng zhì, cāo zhī tiān zǐ, rén chén hé gǎn gàn? bì rú suǒ yán, shì kǎo xuǎn yǔ duó, èr chén shí zhuān zhī. cǐ wú lǐ yú jūn zhě yī. shì níng yōu xù, fēi míng zhǐ hū? nǎi jìng miè ér qì zhī. cǐ wú lǐ yú jūn zhě èr. wèi guāng guó shū lùn shī jiào, wèi tōng zhèng jǔ gé. fū yào jié shí fēng zhě zhǎn. zì lái jiān chén bù gǎn wéi, ér shī jiào wèi zhī. cǐ wú lǐ yú jūn zhě sān. èr jiān měi shì qǐng tuō, yī rì yǐ qī shì shǔ zhí fāng láng yáng chéng qiáo. chéng qiáo bù tīng, suì zhú zhī qù. shī jiào yǐ jiù hàn yù qù qí xiāng zhī fǔ, kǎo gōng láng chén xiǎn dào bù cóng, yì bī zhī qù. fū lì bīng èr bù, tiān zǐ suǒ yǐ yù tiān xià yě, ér èr jiān gǎn qīn yuè zhī. cǐ wú lǐ yú jūn zhě sì. yǒu chén rú cǐ, chén yì qǐ yǔ jù shēng zāi!"
时兴邦以右给事中掌兵科。先有旨,俟辽东底宁,从优叙录。至是以嘉遇连劾,吏部遂立擢为太常少卿。嘉遇益愤,疏言:“四路奏功,兴邦必将预其赏。则今日事败,兴邦安得逃其罚?且不罚已矣,反从而超陟之。是臣弹章适为荐剡,国家有如是法纪哉!”疏奏,诸御史复合词攻嘉遇。嘉遇复疏言:“古人有云,见无礼于君者逐之,如鹰鹯之逐鸟雀也。诗教、兴邦谓臣不得台谏而怒。夫爵位名秩,操之天子,人臣何敢干?必如所言,是考选予夺,二臣实专之。此无礼于君者一。事宁优叙,非明旨乎?乃竟蔑而弃之。此无礼于君者二。魏光国疏论诗教,为通政沮格。夫要截实封者斩。自来奸臣不敢为,而诗教为之。此无礼于君者三。二奸每事请托,一日以七事属职方郎杨成乔。成乔不听,遂逐之去。诗教以旧憾欲去其乡知府,考功郎陈显道不从,亦逼之去。夫吏、兵二部,天子所以驭天下也,而二奸敢侵越之。此无礼于君者四。有臣如此,臣义岂与俱生哉!”
xiān shì, sān dǎng zhū kuí jiāo shén mì, hòu qí yǔ zhè jiàn xiāng èr. bù yī wāng wén yán zhě, sù yóu huáng zhèng bīn yú yù lì zhī mén, xí zhī dǎng rén běn mò. hòu yù lì qiǎn zhī rù dōu, yì xī zhū dǎng rén suǒ wéi, cè zhī yuē:" zhè rén zhě, zhǔ bīng yě, qí chǔ zé yīng bīng. chéng gōng zhī hòu, zhǔ yù zhú kè yǐ, rán bǐng sù zài kè, wèi yì zhú, cǐ kě gòu yě." suì duō fāng shè qí jiān zhī, zhū rén guǒ xiāng yí. ér zōu zhī lín jì jiàn è qí dǎng, yì jiāo dòu qí jiān. yáng yán qí rén zhāng fèng xiáng wéi wén xuǎn, bì yǐ nián lì chì zōng wén tíng yuán. yú shì qí zhè zhī dǎng dà lí. jí shì jiā yù wǔ shū lì gōng, shī jiào bèi yì jiǒng. ér zhè rén táng shì jì dǒng yuán rú suì zhù jiā yù pái jī. zì shì qí zhào zhī shì dùn shuāi, xīng bāng jìng bù guǒ qiān, zì yǐn qù. shí lùn kuài yān.
先是,三党诸魁交甚密,后齐与浙渐相贰。布衣汪文言者,素游黄正宾、于玉立之门,习知党人本末。后玉立遣之入都,益悉诸党人所为,策之曰:“浙人者,主兵也,齐、楚则应兵。成功之后,主欲逐客矣,然柄素在客,未易逐,此可构也。”遂多方设奇间之,诸人果相疑。而邹之麟既见恶齐党,亦交斗其间。扬言齐人张凤翔为文选,必以年例斥宗文、廷元。于是齐、浙之党大离。及是嘉遇五疏力攻,诗教辈亦窘。而浙人唐世济、董元儒遂助嘉遇排击。自是亓、赵之势顿衰,兴邦竟不果迁,自引去。时论快焉。
guāng zōng lì, jiā yù qǐ gǎi nán bù, jiù qiān lì bù yuán wài láng. tiān qǐ zhōng, zhào nán xīng bǐng quán, zhào wèi kǎo gōng yuán wài láng, gǎi wén xuǎn shǔ xuǎn shì. shí zuǒ guāng dòu wèi dà zhōng yǐ jiā yù yǔ zhī lín hán jìng tóng nián xiāng shàn, pō yí zhī. yǐ, jiàn jiā yù gōng lián, yì jiē qīn shàn. jí chén jiǔ chóu hé xiè yīng xiáng, yǔ lián jiā yù, juān sān jí, diào wài, yǔ jù nán xīng chuán. wèi jǐ, dǎng rén zhāng nè wū hé nán xīng, bìng jí jiā yù, suì chú míng. xún duàn liàn guāng dǒu dà zhōng yù, wū jiā yù cháng xíng huì. dǎi xùn lùn tú, fèn hèn fā bìng zú. chóng zhēn chū, zèng tài cháng shǎo qīng.
光宗立,嘉遇乞改南部,就迁吏部员外郎。天启中,赵南星秉铨,召为考功员外郎,改文选署选事。时左光斗、魏大中以嘉遇与之麟、韩敬同年相善,颇疑之。已,见嘉遇公廉,亦皆亲善。及陈九畴劾谢应祥,语连嘉遇,镌三级,调外,语具南星传。未几,党人张讷诬劾南星,并及嘉遇,遂除名。寻锻炼光斗、大中狱,诬嘉遇尝行贿。逮讯论徒,愤恨发病卒。崇祯初,赠太常少卿。
zàn yuē: lǐ zhí jiāng dōng zhī zhū rén, fēng jié zì xǔ, jiǎo shǒu kàng sú, yì qì héng lì, dǐ pái qún wǎng, jī bù wéi hū zhèng. ér zhì zhī jīn ér bù zhēng qún ér bù dǎng zhī yì, bù néng wú jiù xīn yān." gǔ zhī jīn yě lián, jīn zhī jīn yě fèn lì", shèng rén suǒ wéi zhì kǎi yú mò shì zhī yì shuāi yě.
赞曰:李植、江东之诸人,风节自许,矫首抗俗,意气横厉,抵排群枉,迹不违乎正。而质之矜而不争、群而不党之义,不能无疚心焉。“古之矜也廉,今之矜也忿戾”,圣人所为致慨于末世之益衰也。