xún lì
◎循吏
míng tài zǔ chéng yuán jì lì zhì zòng chí, mín shēng diāo bì, zhòng shéng tān lì, zhì zhī yán diǎn. fǔ zhōu xiàn lì lái cháo, bì cí, yù yuē: tiān xià xīn dìng, bǎi xìng cái lì jù kùn, rú niǎo chū fēi, mù chū zhí, wù bá qí yǔ, wù hàn qí gēn. rán wéi lián zhě néng yuē jǐ ér ài rén, tān zhě bì zuī rén yǐ féi jǐ, ěr děng jiè zhī. hóng wǔ wǔ nián, xià zhào yǒu sī kǎo kè, shǒu xué xiào nóng sāng zhū shí zhèng. rì zhào zhī xiàn mǎ liàng shàn dū yùn, wú kè nóng xìng shì xiào, lì mìng chù zhī. yī shí shǒu lìng wèi fǎ, jié jǐ ài mín, yǐ dāng shàng zhǐ, lì zhì huàn rán pī biàn yǐ. xià dǎi rén xuān, fǔ xún xiū xī, mín rén ān lè, lì zhì chéng qīng zhě bǎi yú nián. yīng wǔ zhī jì, nèi wài duō gù, ér mín xīn wú tǔ bēng wǎ jiě zhī yú zhě, yì yóu lì xiān tān cán, gù huò luàn yì mǐ yě. jiā lóng yǐ hòu, zī gé jì zhòng jiǎ kē, xiàn lìng duō yǐ lián zhuō bèi zhēng, tī qǔ tái shěng, ér gōng huáng zhī zhì, huò wèi zhī gòu yān. shén zōng mò nián, zhēng fā pín réng, kuàng shuì sì chū, hǎi nèi sāo rán fán fèi, jùn xiàn bù kè xiū jǔ jué zhí. ér miào táng kǎo kè, yī qiè yǐ xū wén cóng shì, bù fù jiā yì xún liáng zhī xuǎn. lì zhì jì yǐ rì tōu, mín shēng yóu zhī yì cù. rén xuān zhī shèng, miǎo hū bù kě fù zhuī, ér tài zǔ zhī fǎ miè rú yǐ. zhòng nèi qīng wài, shí zhèng bù xiū, wèi fēi zài shàng zhě bù jiā zhī yì shǐ rán hū!
明太祖懲元季吏治縱弛,民生凋敝,重繩貪吏,置之嚴典。府州縣吏來朝,陛辭,諭曰:「天下新定,百姓財力俱困,如鳥初飛,木初植,勿拔其羽,勿撼其根。然惟廉者能約己而愛人,貪者必朘人以肥己,爾等戒之。」洪武五年,下詔有司考課,首學校、農桑諸實政。日照知縣馬亮善督運,無課農興士效,立命黜之。一時守令畏法,潔己愛民,以當上指,吏治煥然丕變矣。下逮仁、宣,撫循休息,民人安樂,吏治澄清者百餘年。英、武之際,內外多故,而民心無土崩瓦解之虞者,亦由吏鮮貪殘,故禍亂易弭也。嘉、隆以後,資格既重甲科,縣令多以廉卓被征,梯取台省,而龔、黃之治,或未之覯焉。神宗末年,徵發頻仍,礦稅四出,海內騷然煩費,郡縣不克修舉厥職。而廟堂考課,一切以虛文從事,不復加意循良之選。吏治既以日媮,民生由之益蹙。仁、宣之盛,邈乎不可復追,而太祖之法蔑如矣。重內輕外,實政不修,謂非在上者不加之意使然乎!
hàn shǐ chéng xiàng huáng bà, táng shǐ jié dù shǐ wéi dān, jiē rù xún lì chuán zhōng. jīn zì shǒu lìng chāo zhuó zhì gōng qīng yǒu xūn dé zhě, shì jiē bié jiàn, gù cǎi qí zhōng yú shù liáo, zhèng jī kě jì zhě, zuò xún lì chuán.
漢史丞相黃霸,唐史節度使韋丹,皆入《循吏傳》中。今自守令超擢至公卿有勛德者,事皆別見,故采其終於庶僚,政績可紀者,作《循吏傳》。
chén guàn fāng kè qín wú lǚ liào qīn děng gāo dòu nán yú yàn chéng děng shǐ chéng zǔ wú xiáng děng xiè zi xiāng huáng xìn zhōng xià shēng bèi bǐng yí liú mèng yōng děng wàn guān yè zōng rén wáng yuán dí pǔ fú lǐ xìn guī sūn hào děng zhāng zōng liǎn lǐ jì wáng yíng děng lǐ xiāng zhào yù zhào dēng děng céng quán fàn zhōng zhōu jì fàn xī zhèng liú gāng duàn jiān chén gāng dīng jī tián duó táng kǎn tāng shào ēn xú jiǔ
陳灌 方克勤 吳履(廖欽等) 高斗南(余彥誠等) 史誠祖(吳祥等)謝子襄(黃信中 夏升) 貝秉彝(劉孟雍等) 萬觀 葉宗人 王源 翟溥福李信圭(孫浩等) 張宗璉 李驥(王瑩等) 李湘 趙豫(趙登等) 曾泉范衷 周濟 范希正(劉綱) 段堅 陳鋼 丁積 田鐸 唐侃 湯紹恩 徐九
sī páng sōng zhāng chún chén yòu xué
思 龐嵩 張淳 陳幼學
chén guàn, zì zi jiāng, lú líng rén yě. yuán mò, shì jiāng luàn, huán suǒ jū zhú chǎng zhǒng shù, rén mò néng cè. hòu shí nián, dào fēng qǐ. guàn lǜ wǔ yǒng jié tún lín zhōng, dào bù gǎn rù, yī xiāng lài yǐ quán. tài zǔ píng wǔ chāng, guàn yì jūn mén yè jiàn. yǔ yǔ qí zhī, zhuó hú guǎng xíng shěng yuán wài láng, lèi qiān dà dū dū fǔ jīng lì. cóng dà jiāng jūn xú dá běi zhēng. xún mìng zhú chéng tài zhōu, gōng jùn, chú níng guó zhī fǔ. shí tiān xià chū dìng, mín qì shī shū jiǔ. guàn jiàn xué shě, yán shī, xuǎn jùn xiù zǐ dì shòu yè. fǎng wèn jí kǔ, jìn háo yòu jiān bìng. chuàng hù tiē yǐ biàn jī mín. dì qǔ wèi shì, bān xíng tiān xià. fá shí zhú dī, zuò shuǐ mén xù xiè, hù bīn jiāng tián, bǎi xìng xián lài. yǒu zuò dào mài zhōu zhě, lùn sǐ shù shí rén. guàn fù àn yuē: zhōu zì piào zhì, ér yú mín hōng qǔ zhī, fēi móu jié yě. zuò qí shǒu yī rén, yú xī jiǎn sǐ. guàn fēng cái yán zhèng, ér wèi zhì kuān xù lèi cǐ. hóng wǔ sì nián zhào rù jīng, bìng zú.
陳灌,字子將,廬陵人也。元末,世將亂,環所居築場種樹,人莫能測。後十年,盜蜂起。灌率武勇結屯林中,盜不敢入,一鄉賴以全。太祖平武昌,灌詣軍門謁見。與語奇之,擢湖廣行省員外郎,累遷大都督府經歷。從大將軍徐達北征。尋命築城泰州,工竣,除寧國知府。時天下初定,民棄《詩》《書》久。灌建學舍,延師,選俊秀子弟受業。訪問疾苦,禁豪右兼併。創戶帖以便稽民。帝取為式,頒行天下。伐石築堤,作水門蓄泄,護瀕江田,百姓咸賴。有坐盜麥舟者,論死數十人。灌覆按曰:「舟自漂至,而愚民哄取之,非謀劫也。」坐其首一人,余悉減死。灌豐裁嚴正,而為治寬恤類此。洪武四年召入京,病卒。
fāng kè qín, zì qù jīn, níng hǎi rén. yuán mò, tái zhōu dào qǐ, wú jiāng tóng zhī jīn gāng nú fèng xíng shěng mìng, mù shuǐ bīng yù zhī. kè qín xiàn cè fú nà, táo zhī shān zhōng. hóng wǔ èr nián pì xiàn xùn dǎo, mǔ lǎo cí guī. sì nián zhēng zhì jīng shī, lì bù shì dì èr, tè shòu jì níng zhī fǔ. shí shǐ zhào mín kěn huāng, yuè sān suì nǎi shuì. lì zhēng lǜ bù qí qī, mín wèi zhào zhǐ bù xìn, zhé qì qù, tián fù huāng. kè qín yǔ mín yuē, shuì rú qī. qū tián wèi jiǔ děng, yǐ chà děng zhēng fā, lì bù dé wèi jiān, yě yǐ rì pì. yòu lì shè xué shù bǎi qū, qì kǒng zǐ miào táng, jiào huà xìng qǐ. shèng xià, shǒu jiāng dū mín fū zhú chéng, kè qín yuē: mín fāng gēng yún bù xiá, nài hé zhòng kùn zhī běn chā. qǐng zhī zhōng shū shěng, dé bà yì. xiān shì jiǔ hàn, suì dà shù. jì níng rén gē zhī yuē: shú bà wǒ yì? shǐ jūn zhī lì. shú huó wǒ shǔ? shǐ jūn zhī yǔ. shǐ jūn wù qù, wǒ mín fù mǔ. shì shì sān nián, hù kǒu zēng shù bèi, yī jùn ráo zú.
方克勤,字去矜,寧海人。元末,台州盜起,吳江同知金剛奴奉行省命,募水兵御之。克勤獻策弗納,逃之山中。洪武二年辟縣訓導,母老辭歸。四年征至京師,吏部試第二,特授濟寧知府。時始詔民墾荒,閱三歲乃稅。吏征率不俟期,民謂詔旨不信,輒棄去,田復荒。克勤與民約,稅如期。區田為九等,以差等徵發,吏不得為奸,野以日辟。又立社學數百區,葺孔子廟堂,教化興起。盛夏,守將督民夫築城,克勤曰:「民方耕耘不暇,奈何重困之畚鍤。」請之中書省,得罷役。先是久旱,遂大澍。濟寧人歌之曰:「孰罷我役?使君之力。孰活我黍?使君之雨。使君勿去,我民父母。」視事三年,戶口增數倍,一郡饒足。
kè qín wèi zhì, yǐ dé huà wèi běn, bù xǐ jìn míng, cháng yuē: jìn míng bì lì wēi, lì wēi bì yāng mín, wú bù rěn yě. zì fèng jiǎn sù, yī bù páo shí nián bù yì, rì bù zài ròu shí. tài zǔ yòng fǎ yán, shì dài fū duō bèi zhé, guò jì níng zhě, kè qín zhé zhōu xù zhī. yǒng jiā hóu zhū liàng zǔ cháng lǜ zhōu shī fù běi píng, shuǐ hé, yì fū wǔ qiān jùn hé. kè qín bù néng zhǐ, qì dǎo yú tiān. hū dà yǔ, shuǐ shēn shù chǐ, zhōu suì dá, mín yǐ wèi shén. bā nián rù cháo, tài zǔ jiā qí jī, cì yàn, qiǎn hái jùn. xún wèi shǔ lì chéng gòng suǒ wū, zhé yì jiāng pǔ, fù yǐ kōng yìn shì lián, dǎi sǐ.
克勤為治,以德化為本,不喜近名,嘗曰:「近名必立威,立威必殃民,吾不忍也。」自奉簡素,一布袍十年不易,日不再肉食。太祖用法嚴,士大夫多被謫,過濟寧者,克勤輒周恤之。永嘉侯朱亮祖嘗率舟師赴北平,水涸,役夫五千浚河。克勤不能止,泣禱於天。忽大雨,水深數尺,舟遂達,民以為神。八年入朝,太祖嘉其績,賜宴,遣還郡。尋為屬吏程貢所誣,謫役江浦,復以空印事連,逮死。
zi xiào wén xiào rú. xiào wén, shí sān sàng mǔ, shū shí zhōng zhì. xiào rú, zì yǒu chuán.
子孝聞、孝孺。孝聞,十三喪母,蔬食終制。孝孺,自有傳。
wú lǚ, zì dé jī, lán xī rén. shǎo shòu yè yú wén rén mèng jí, tōng chūn qiū zhū shǐ. lǐ wén zhōng zhèn zhè dōng, pìn wèi jùn xué zhèng. jiǔ zhī, jǔ yú cháo, shòu nán kāng chéng. nán kāng sú hàn, wèi chéng rú yě, yì zhī. jū shù yuè, zhāi fā jiān fú rú lǎo yù lì, zé jiē dà jīng, xiāng shuài liǎn jī. lǚ nǎi gǎi chóng kuān dà, yǔ mín xiū xī. zhī xiàn zhōu yǐ zhōng xún shì tián yě, wèi bù mín suǒ lì. bǔ zhī bù huò, nù, jǐn zhí qí xiāng lín. lǚ yuè yù wèn gù, lì shì zhī, nǎi bái yǐ zhōng. yǐ zhōng yì nù, yuē: chéng màn wǒ. lǚ yuē: fàn gōng zhě yī rén ěr, qí lín hé zuì? jīn zhí zhě zhòng, ér bǔ wèi yǐ, jí qiě yǒu biàn, nài hé? yǐ zhòng yì nǎi jiě. yì yǒu yín cí, měi sì zhé yǒu shé chū hù, mín zhǐ wèi shén. lǚ fù wū zé zhī, chén shén xiàng yú jiāng, yín cí suì jué. wèi chéng liù nián, bǎi xìng ài zhī.
吳履,字德基,蘭溪人。少受業於聞人夢吉,通《春秋》諸史。李文忠鎮浙東,聘為郡學正。久之,舉於朝,授南康丞。南康俗悍,謂丞儒也,易之。居數月,摘發奸伏如老獄吏,則皆大驚,相率斂跡。履乃改崇寬大,與民休息。知縣周以中巡視田野,為部民所詈。捕之不獲,怒,盡縶其鄉鄰。履閱獄問故,立釋之,乃白以中。以中益怒,曰:「丞慢我。」履曰:「犯公者一人耳,其鄰何罪?今縶者眾,而捕未已,急且有變,奈何?」以中意乃解。邑有淫祠,每祀輒有蛇出戶,民指為神。履縛巫責之,沉神像於江,淫祠遂絕。為丞六年,百姓愛之。
qiān ān huà zhī xiàn. dà xìng yì shì bǎo xiǎn zì shǒu, jiāng yīn hóu wú liáng jiāng jī zhī, zhào lǚ jì shì. lǚ yuē: yì shì táo sǐ ěr, fēi fǎn yě, zhāo zhī dāng lái. bù lái, zhū wèi wǎn. liáng cóng zhī, yì shì guǒ zhì. liáng yù jí nóng gù wèi bīng zhě, mín dà kǒng. lǚ yuē: shì qīng yǐ, mín ān yú nóng. qǐng jí qí yuàn wèi bīng zhě, bù yuàn, kě wù qiáng. qiān wéi zhōu zhī zhōu. shān dōng bīng cháng yǐ niú yáng dài qiū shuì, lǚ yǔ mín jì yuē: niú yáng yǒu sǐ jí huàn, bù ruò shū sù biàn. tā rì, shàng guān lìng mín sòng niú yáng zhī shǎn xī, tā xiàn mín duō pò jiā, wéi mín dú wán. huì gǎi zhōu wèi xiàn, zhào lǚ hái, wéi mín jiē tì qì bēn sòng. lǚ suì qǐ hái gǔ guī.
遷安化知縣。大姓易氏保險自守,江陰侯吳良將擊之,召履計事。履曰:「易氏逃死耳,非反也,招之當來。不來,誅未晚。」良從之,易氏果至。良欲籍農故為兵者,民大恐。履曰:「世清矣,民安於農。請籍其願為兵者,不願,可勿強。」遷濰州知州。山東兵常以牛羊代秋稅,履與民計曰:「牛羊有死瘠患,不若輸粟便。」他日,上官令民送牛羊之陝西,他縣民多破家,濰民獨完。會改州為縣,召履還,濰民皆涕泣奔送。履遂乞骸骨歸。
shì shí hé nèi chéng liào qīn bìng yǐ lián néng chēng. jū bā nián, diào wú jiāng, hòu zuò shì zhé shù. jiǔ zhī, yǐ lǎo bìng fàng guī. dào hé nèi, hé nèi mín jìng chí yáng jiǔ wèi shòu, qiě yí zhī jiān, xū yú póu shù bǎi pǐ. qīn gù cí bù dé, yī xī dùn qù.
是時河內丞廖欽並以廉能稱。居八年,調吳江,後坐事謫戍。久之,以老病放歸。道河內,河內民競持羊酒為壽,且遺之縑,須臾裒數百匹。欽固辭不得,一夕遁去。
tā ruò xìng huà chéng zhōu zhōu yǐ jī zuì, tè zhuó lì bù zhǔ shì. mín zhēng qǐ liú, nǎi qiǎn hái zhī. guī ān chéng gāo bīn cáo xiàn zhǔ bù liú yù héng shān zhǔ bù jì wéi zhèng zhān huà diǎn shǐ dù huò jiē zuò shì, yǐ bù mín qǐ yòu, fù qí guān, ér wéi zhèng lì zhuó shǎn xī cān yì. qí hòu zhōu xiàn zhī zuǒ èr zhī míng zhě, zài rén xuān shí zé yì zhōu pàn guān zhāng yǒu wén shòu zhōu pàn guān xǔ mǐn xǔ zhōu pàn guān wáng tōng líng bì chéng tián chéng ān píng chéng gěng fú yuán jiā dìng chéng dài sù dà míng chéng hè zhēn chāng yì zhǔ bù liú zhěng xiāng yuán zhǔ bù qiáo yù guì chí diǎn shǐ huáng jīn lán shēn zé diǎn shǐ gāo wén yīng jǐng shí zé yǎng lì pàn guān wāng hào tài zhōu pàn guān wáng sī mín shàng hǎi chéng zhāng zhēn wú jiāng chéng wáng mào běn lì chéng chéng xióng guān qián yáng zhǔ bù gǔ chū yún nán nán ān zhōu láng jǐng xún jiǎn lǐ bǎo. huò chāo qiān, huò qiān rèn, jiē yīn bù mín qǐng yún.
他若興化丞周舟以績最,特擢吏部主事。民爭乞留,乃遣還之。歸安丞高彬、曹縣主簿劉郁、衡山主簿紀惟正、霑化典史杜濩皆坐事,以部民乞宥,復其官,而惟正立擢陝西參議。其後州縣之佐貳知名者,在仁、宣時則易州判官張友聞、壽州判官許敏、許州判官王通、靈璧丞田誠、安平丞耿福緣、嘉定丞戴肅、大名丞賀禎、昌邑主簿劉整、襄垣主簿喬育、貴池典史黃金蘭、深澤典史高聞;英、景時則養利判官汪浩、泰州判官王思旻、上海丞張禎、吳江丞王懋本、歷城丞熊觀、黔陽主簿古初、雲南南安州琅井巡檢李保。或超遷,或遷任,皆因部民請雲。
gāo dòu nán, zì gǒng jí, shǎn xī huī zhōu rén. mào kuí wú, yǔ yīn ruò zhōng. hóng wǔ zhōng, yóu jiàn jǔ shòu sì chuān dìng yuǎn zhī xiàn. cái shí jīng mǐn, duō shàn zhèng. èr shí jiǔ nián, yǔ zhī fǔ yǒng zhōu yú yàn chéng, zhī xiàn qí dōng zhèng mǐn yí zhēn kāng yàn mín yuè chí wáng zuǒ ān sù fàn zhì yuǎn dāng tú mèng lián jí chéng huái níng sū yì xiū níng gān yōng dāng tú zhào sēn bìng zuò shì, xiān hòu bèi zhēng. qí qí mín bēn zǒu què xià, jù liè shàn zhèng yǐ wén. tài zǔ jiā zhī, cì xí yī bǎo chāo qiǎn hái, bìng cì qí mín dào lù fèi. zhū rén jì hái rèn, zhèng jī yì zhe. xún jǔ tiān xià lián lì shù rén, dòu nán yǔ yān, liè qí míng yú zhāng shàn bǎng shèng zhèng jì yǐ shì quàn. jiǔ zài jī zuì, zhuó yún nán xīn xìng zhī zhōu, xīn xìng rén ài zhī bù yì dìng yuǎn. jū shù nián, yǐ shuāi lǎo qǐ guī, jiàn zi lì kē gěi shì zhōng xún zì dài, chéng zǔ xǔ zhī. nián qī shí ér zú.
高斗南,字拱極,陝西徽州人。貌魁梧,語音若鍾。洪武中,由薦舉授四川定遠知縣。才識精敏,多善政。二十九年,與知府永州余彥誠,知縣齊東鄭敏、儀真康彥民、岳池王佐、安肅范志遠、當塗孟廉及丞懷寧蘇億、休寧甘鏞、當塗趙森並坐事,先後被征。其耆民奔走闕下,具列善政以聞。太祖嘉之,賜襲衣寶鈔遣還,並賜耆民道路費。諸人既還任,政績益著。尋舉天下廉吏數人,斗南與焉,列其名於《彰善榜》、《聖政記》以示勸。九載績最,擢雲南新興知州,新興人愛之不異定遠。居數年,以衰老乞歸,薦子吏科給事中恂自代,成祖許之。年七十而卒。
xún, zì shì xìn, bó xué néng shī wén. guān xīn xìng, cóng dà jūn zhēng jiāo zhǐ, yǒu xié zàn gōng. shī xuán, zú yú guān.
恂,字士信,博學能詩文。官新興,從大軍征交址,有協贊功。師旋,卒於官。
yàn chéng, dé xìng rén. chū zhī ān lù zhōu, yǐ zhēng shuì qiān qī, dāng jiù dǎi, qí fù lǎo fú què qǐ liú. tài zǔ cì yàn jiā shǎng, qiǎn hái, fù lǎo yì yù yàn. jiǔ zhī, zhuó zhī yǒng zhōu fǔ, zhōng hé dōng yán yùn shǐ.
彥誠,德興人。初知安陸州,以徵稅愆期,當就逮,其父老伏闕乞留。太祖賜宴嘉賞,遣還,父老亦預宴。久之,擢知永州府,終河東鹽運使。
mǐn, cháng zuò shì bèi dǎi, bù mín shù qiān rén shǒu què xià qiú yòu. dì yàn láo, fù qí guān, cì chāo bǎi dìng, yī sān xí. jū shù nián, kǎo mǎn rù cháo. bù mín fù zǒu jīng shī, qǐ zài rèn, dì cóng qí qǐng. jí shì, zài huò yòu.
敏,常坐事被逮,部民數千人守闕下求宥。帝宴勞,復其官,賜鈔百錠,衣三襲。居數年,考滿入朝。部民復走京師,乞再任,帝從其請。及是,再獲宥。
yàn mín, tài hé rén. hóng wǔ èr shí qī nián jìn shì. xiān zhī qīng tián, diào yí zhēn, hòu lì bā líng tiān tāi, bìng zhù míng jī. yǒng lè chū bà guī. hóng xī yuán nián, yù shǐ xún àn zhì tiān tāi. xiàn mín èr bǎi yú rén yán yàn mín lián gōng yǒu wèi, qǐ hái zhī tiān tāi, wèi mín wàng. yù shǐ yǐ wén, xuān zōng tàn yuē: yàn mín qù tiān tāi èr shí yú nián, mín yóu sī zhī, qí yǒu shàn zhèng kě zhī. nǎi yòng wèi jiāng níng xiàn chéng.
彥民,泰和人。洪武二十七年進士。先知青田,調儀真,後歷巴陵、天台,並著名績。永樂初罷歸。洪熙元年,御史巡按至天台。縣民二百餘人言彥民廉公有為,乞還之天台,慰民望。御史以聞,宣宗嘆曰:「彥民去天台二十餘年,民猶思之,其有善政可知。」乃用為江寧縣丞。
yì lián sēn sān rén jì shì hái, míng nián fù yǐ shì dāng dǎi. xiàn mín yòu zǒu què xià sòng qí lián qín, dì yì shì zhī.
億、廉、森三人既釋還,明年復以事當逮。縣民又走闕下頌其廉勤,帝亦釋之。
shí tài zǔ cāo zhòng diǎn shéng qún xià, shǒu lìng zuò xiǎo guò zhé dǎi xì. wén qí xián, xuán qiǎn hái, qiě jiā shǎng lài, yǒu yīn yǐ chāo zhuó zhě. èr shí jiǔ nián, zhī xiàn líng bì zhōu róng yí chūn shěn chāng chāng lè yú zi rén, chéng xīn huà yè zōng bìng zuò shì dǎi xùn, bù mín wèi kòu hūn. tài zǔ xǐ, lì zhuó sì rén wèi zhī fǔ, róng hé nán, chāng nán ān, zi rén dēng zhōu, zōng huáng zhōu. yóu shì zhǎng lì jìng quàn, yī shí duō xún liáng zhī jī yān.
時太祖操重典繩群下,守令坐小過輒逮系。聞其賢,旋遣還,且加賞賚,有因以超擢者。二十九年,知縣靈璧周榮、宜春沈昌、昌樂於子仁,丞新化葉宗並坐事逮訊,部民為叩閽。太祖喜,立擢四人為知府,榮河南,昌南安,子仁登州,宗黃州。由是長吏競勸,一時多循良之績焉。
róng, zì guó huá, péng lái rén. chū wèi líng bì chéng, zuò lèi dǎi xià xíng bù, qí lǎo qún fù niǎn xià chēng qí xián. dì cì chāo bā shí dìng, qǐ luó yī gè yī xí. lǐ bù yàn róng jí qí lǎo ér hái zhī. wú hé, zhuó róng líng bì zhī xiàn. jí zhī hé nán, yì yǒu shēng. hòu jiàn yán chēng zhǐ, zhuó hé nán zuǒ bù zhèng shǐ.
榮,字國華,蓬萊人。初為靈璧丞,坐累逮下刑部,耆老群赴輦下稱其賢。帝賜鈔八十錠,綺羅衣各一襲。禮部宴榮及耆老而還之。無何,擢榮靈璧知縣。及知河南,亦有聲。後建言稱旨,擢河南左布政使。
shǐ chéng zǔ, jiě zhōu rén. hóng wǔ mò, yì què chén yán fǎ lì bì. tài zǔ nà zhī, shòu wèn shàng zhī xiàn, wèi zhì lián píng kuān jiǎn. yǒng lè qī nián, chéng zǔ běi xún, qiǎn yù shǐ kǎo hé jùn xiàn zhǎng lì xián fǒu, hái yán chéng zǔ zhì dì yī. cì xǐ shū láo zhī yuē: shǒu lìng chéng liú xuān huà, suǒ yǐ ān lì yuán yuán. zhèn tǒng yù tiān xià, sù yè qiú xián, gòng tú zhì lǐ. wǎng wǎng xià xún mín jiān, jiē yán kǔ lì kē jí, néng fù zhèn xīn zhě shí xiān. ěr dūn hòu lǎo chéng, kè gòng nǎi zhí chí shēn lì zhì, yī yú lián gōng. píng fù jūn yáo, zhèng qīng sòng jiǎn, mín xīn yuè dài, jìng nèi chēng ān. fāng gǔ liáng lì, yì fù hé ràng. tè zhuó ěr jì níng zhī zhōu, réng shì wèn shàng xiàn shì. qí yì gòng nǎi zhí, shèn zhōng rú shǐ, yǐ yǒng jiā yù, qīn zāi. bìng cì nèi yùn yī zūn, zhī jīn shā yī yī xí, chāo qiān guàn. yù shǐ yòu yán tān lì nüè mín wú ruò yì zhōu tóng zhī zhāng téng, suì zhēng xià yù. chéng zǔ jì dé jīng, yì qín yú zhì. tǔ tián zēng pì, hù kǒu fán zī, yì biān hù shí sì lǐ. chéng zǔ guò wèn shàng, yù xǐ qí mín shù bǎi jiā yú jiāo zhōu, chéng zǔ zòu miǎn zhī. lǚ dāng qiān zhí, zhé wèi mín zòu liú. yuè èr shí jiǔ nián, jìng zú yú rèn. shì mín āi hào, liú zàng chéng nán, suì shí fèng sì.
史誠祖,解州人。洪武末,詣闕陳鹽法利弊。太祖納之,授汶上知縣,為治廉平寬簡。永樂七年,成祖北巡,遣御史考核郡縣長吏賢否,還言誠祖治第一。賜璽書勞之曰:「守令承流宣化,所以安利元元。朕統御天下,夙夜求賢,共圖治理。往往下詢民間,皆言苦吏苛急,能副朕心者實鮮。爾敦厚老成,恪共乃職;持身勵志,一於廉公。平賦均徭,政清訟簡,民心悅戴,境內稱安。方古良吏,亦復何讓。特擢爾濟寧知州,仍視汶上縣事。其益共乃職,慎終如始,以永嘉譽,欽哉。」並賜內醞一尊,織金紗衣一襲,鈔千貫。御史又言貪吏虐民無若易州同知張騰,遂征下獄。誠祖既得旌,益勤於治。土田增闢,戶口繁滋,益編戶十四里。成祖過汶上,欲徙其民數百家於膠州,誠祖奏免之。屢當遷職,輒為民奏留。閱二十九年,竟卒於任。士民哀號,留葬城南,歲時奉祀。
shì shí, xiàn lìng duō jiǔ rèn. lí xiàn wú xiáng, yǒng lè shí zhī sōng xiàn, zhì xuān dé zhōng, yuè sān shí èr nián zú yú rèn. lín fén lǐ xìn, yǒng lè shí yóu guó zi shēng shòu zūn huà zhī xiàn, zhì xuān dé zhōng, yuè èr shí qī nián shǐ zhuó wú wèi zhī zhōu. yǐ nián lǎo bù yù fù, suì qǐ guī. juān xiàn fáng yán, xuān dé jiān wèi zōu xiàn zhī xiàn, zhì zhèng tǒng zhōng, yuè èr shí yú nián zú yú rèn, lì mín jiē ài dài zhī. ér jí shuǐ zhī xiàn wǔ jìn qián běn zhōng yǒu lián míng, guà wù bà guān. fù lǎo bēn zǒu, hào qì qǐ liú, jùn rén hú guǎng lì bǎo zhī, dé hái rèn. mín wén běn zhōng fù lái, kōng lǘ jǐng yíng bài. yǒng lè zhōng zú guān, mín āi mù, liú zàng jí shuǐ, zhēng fù tǔ yíng fén, qí dé mín rú chéng zǔ yún.
是時,縣令多久任。蠡縣吳祥,永樂時知嵩縣,至宣德中,閱三十二年卒於任。臨汾李信,永樂時由國子生授遵化知縣,至宣德中,閱二十七年始擢無為知州。以年老不欲赴,遂乞歸。涓縣房岩,宣德間為鄒縣知縣,至正統中,閱二十餘年卒於任,吏民皆愛戴之。而吉水知縣武進錢本忠有廉名,詿誤罷官。父老奔走,號泣乞留,郡人胡廣力保之,得還任。民聞本忠復來,空閭井迎拜。永樂中卒官,民哀慕,留葬吉水,爭負土營墳,其得民如誠祖雲。
xiè zi xiāng, míng gǔn, yǐ zì xíng, xīn gàn rén. jiàn wén zhōng, yóu jiàn jǔ shòu qīng tián zhī xiàn. yǒng lè qī nián, yǔ qián táng zhī xiàn huáng xìn zhōng kāi huà zhī xiàn xià shēng bìng jiǔ zài kè zuì, dāng qiān. qí bù mín xiāng shuài sù yú shàng guān, qǐ zài rèn, shàng guān yǐ wén. dì jiā zhī, jí zhuó zi xiāng chù zhōu zhī fǔ, xìn zhōng háng zhōu, shēng qú zhōu, bǐ dé zhì qí gù xiàn. zi xiāng zhì chù zhōu, shēng jī yì zhe. jùn yǒu hǔ huàn. suì hàn huáng. dǎo yú shén, dà yǔ èr rì, huáng jǐn sǐ, hǔ yì xún qù. yǒu dào qiè guān chāo, zi xiāng xí chéng huáng shén. dào fāng yuè chāo mì shì, hū jí fēng juǎn duò shì zhōng, dào jí fú zuì. mín yù niú yú shì, jiāng tú zhī. niú yì zhì zi xiāng qián, fǔ shǒu ruò yǒu sù, nǎi juān fèng shú hái qí zhǔ. pàn zú wú mǐ jù shān gǔ wèi luàn, cháo tíng fā bīng tǎo zhī, yī jùn xiōng xiōng. zi xiāng lì zhǐ jūn chéng zhōng wú chū, ér zì yǐ jì yǎn bǔ zhī, huò qí kuí, yú xī jiě sàn. wèi rén lián jǐn, lì guān sān shí nián, bù yǐ jiā lěi zì suí. èr shí èr nián zú.
謝子襄,名袞,以字行,新淦人。建文中,由薦舉授青田知縣。永樂七年,與錢塘知縣黃信中、開化知縣夏升並九載課最,當遷。其部民相率訴於上官,乞再任,上官以聞。帝嘉之,即擢子襄處州知府,信中杭州,升衢州,俾得治其故縣。子襄治處州,聲績益著。郡有虎患。歲旱蝗。禱於神,大雨二日,蝗盡死,虎亦循去。有盜竊官鈔,子襄檄城隍神。盜方閱鈔密室,忽疾風卷墮市中,盜即伏罪。民鬻牛於市,將屠之。牛逸至子襄前,俯首若有訴,乃捐俸贖還其主。叛卒吳米據山谷為亂,朝廷發兵討之,一郡洶洶。子襄力止軍城中毋出,而自以計掩捕之,獲其魁,余悉解散。為人廉謹,歷官三十年,不以家累自隨。二十二年卒。
xìn zhōng, yú gān rén. xiān zhī lè qīng xiàn. jiān rén dài guǎ fù zhì jīng, wū gào xiāng rén móu pàn, ér jǐ yì qù. yǒu sī xì qí fù yǐ wén, zhào xíng suǒ sī huì jū. xìn zhōng lián dé qí qíng, lì dǐ wèi wū, huò quán zhě shén zhòng. dào shā yī jiā sān rén, yù jiǔ bù jué. xìn zhōng dǎo yú shén, dé zhēn dào, yuǎn jìn chēng zhī. shēng, yán chéng rén.
信中,餘干人。先知樂清縣。奸人紿寡婦至京,誣告鄉人謀叛,而己逸去。有司系其婦以聞,詔行所司會鞫。信中廉得其情,力詆為誣,獲全者甚眾。盜殺一家三人,獄久不決。信中禱於神,得真盜,遠近稱之。升,鹽城人。
bèi bǐng yí, míng héng, yǐ zì xíng, shàng yú rén. yǒng lè èr nián jìn shì. shòu shào yáng zhī xiàn, yǐ yōu qù, bǔ dōng ā. shàn jué yù, néng yǐ lǐ yì dǎo mín. suì dà qīn, shàng píng dí bèi huāng yì. dì cóng zhī, bān xià jùn xiàn rú dōng ā shì. yì xī nán yǒu jù jìn, jī lǎo wèi tián hài. bǐng yí xiāng shì gāo xià, záo qú, yǐn rù dà qīng hé, hé zhī, dé wò rǎng shù bǎi qǐng, mín shí qí lì. yóu shàn zōng huà, fán fèi tiě bài pí xiǔ suǒ gù zhǐ xī cáng zhī. xiá lìng gōng jiàng zhǔ jiāo zhù chǔ dǎo zhǐ jiǎo suǒ zhù yú kù. huì chéng zǔ běi xún, chì yǒu sī jiàn xí diàn. bǐng yí chū suǒ zhù jì yòng, gōng suì sù jùn. dì jiāng zhào zhī, dōng ā qí lǎo bǎi yú rén yì què zì yán, yuàn liú bèi lìng, dì xǔ zhī. jiǔ zài kǎo mǎn rù dōu, zhào jìn yī jiē, réng hái dōng ā. cháng zuò lèi, fá yì jīng shī. mín jìng dài qí yì, sān fá sān dài, nǎi fù guān. bǐng yí wèi lì míng chá ér rén shù. sù shàn yǐn, yǐ shì, suì yǐ zhī. xuān dé yuán nián zú guān.
貝秉彝,名恆,以字行,上虞人。永樂二年進士。授邵陽知縣,以憂去,補東阿。善決獄,能以禮義導民。歲大侵,上平糴備荒議。帝從之,班下郡縣如東阿式。邑西南有巨浸,積潦為田害。秉彝相視高下,鑿渠,引入大清河,涸之,得沃壤數百頃,民食其利。尤善綜畫,凡廢鐵、敗皮、朽索、故紙悉藏之。暇令工匠煮膠、鑄杵、搗紙、絞索貯於庫。會成祖北巡,敕有司建席殿。秉彝出所貯濟用,工遂速竣。帝將召之,東阿耆老百餘人詣闕自言,願留貝令,帝許之。九載考滿入都,詔進一階,仍還東阿。嘗坐累,罰役京師。民競代其役,三罰三代,乃復官。秉彝為吏明察而仁恕。素善飲,已仕,遂已之。宣德元年卒官。
shí lóng xī zhī xiàn nán chāng liú mèng yōng zōu xiàn zhī xiàn lóng xī zhū yáo jiàn ān zhī xiàn kūn shān zhāng zhǔn wù yuán zhī xiàn jiàn ān wú chūn shè xiàn zhī xiàn jiāng xī lè píng shí qǐ zōng, jiē yǒu huì lì, mín lǜ huái sī bù wàng yún.
時龍溪知縣南昌劉孟雍、鄒縣知縣龍溪朱瑤、建安知縣崑山張准、婺源知縣建安吳春、歙縣知縣江西樂平石啟宗,皆有惠利,民率懷思不忘雲。
wàn guān, zì jīng xùn, nán chāng rén. ruò guàn chéng yǒng lè shí jiǔ nián jìn shì. dì shǎo zhī, lìng guī yì xué. xún zhào wèi yù shǐ, gǎi yán zhōu zhī fǔ. fǔ dōng jìng qī lǐ lóng, yǒu yú zhōu shù bǎi tǐng, shí piāo xíng lǚ. guān biān shí zhōu wèi yī jiǎ, lìng huà dì xún jǐng. bù zā yuè, dào píng jī. nǎi lì xué xiào, quàn nóng sāng, zòu jiǎn zhī zào, yǐ yín dài sī shuì, mín jiē biàn zhī. jiǔ nián kǎo jī, zhì xíng wèi hǎi nèi dì yī. jì yǐ yōu qù, jiāng chú fú, yán zhōu mín yù shàng zhāng yuàn fù dé guān wèi shǒu, jīn qú mín yì shàng zhāng qǐ zhī. cháo tíng yì yān, bǔ píng yáng fǔ, zhèng jī yì mào. yǒu zhī shēng yáo cí dòng shàng, shì mín jiē yán shǐ jūn dé huà suǒ zhì. guān yuē: tài shǒu zhī fèng zhí ér yǐ, zhī, fēi wú shì yě. kǎo mǎn, zhuó shān dōng bù zhèng shǐ, zú yú guān.
萬觀,字經訓,南昌人。弱冠成永樂十九年進士。帝少之,令歸肄學。尋召為御史,改嚴州知府。府東境七里瀧,有漁舟數百艇,時剽行旅。觀編十舟為一甲,令畫地巡警。不匝月,盜屏跡。乃勵學校,勸農桑,奏減織造,以銀代絲稅,民皆便之。九年考績,治行為海內第一。既以憂去,將除服,嚴州民豫上章願復得觀為守,金、衢民亦上章乞之。朝廷異焉,補平陽府,政績益茂。有芝生堯祠棟上,士民皆言使君德化所致。觀曰:「太守知奉職而已,芝,非吾事也。」考滿,擢山東布政使,卒於官。
yè zōng rén, zì zōng xíng, sōng jiāng huá tíng rén. yǒng lè zhōng, shàng shū xià yuán jí zhì shuǐ dōng nán. zōng rén yǐ zhū shēng shàng shū, qǐng jùn fàn jiā gǎng yǐn pǔ shuǐ rù hǎi, jìn bīn hǎi mín wú zuò bà yǐ è qí liú. dì lìng fù yuán jí suǒ zì xiào. gōng jùn, yuán jí jiàn zhī, shòu qián táng zhī xiàn. xiàn wèi zhè jiāng shěng huì, yáo zhòng, háo yǒu lì wǎng wǎng gòu xiá lì dé cái yì pín mín. zōng rén lìng mín zì zhàn jiǎ yǐ, shū yú cè, yǐ cì qiān yì, yì nǎi jūn. cháng shì shì, yǒu shé shēng jiē, ruò yǒu suǒ sù. zōng rén yuē: ěr yǒu yuān hū? wú wèi ěr lǐ. shé jí chū, qiǎn lì wěi zhī, rù bǐng sì lú xià. fā zhī, dé jiāng shī, gài sì zhǔ shā ér yì zhī yě. yòu cháng xíng jiāng zhōng, yǒu sǐ rén guà zhōu duò, tuī wèn, zé lǐ wú lài zi suǒ chén zhě. suì jù fú fǎ, yì mín yǐ wèi shén. àn chá shǐ zhōu xīn, lián jiè lì yě, yóu zhòng zōng rén. yī rì, cì zōng rén chū, qián rù qí shì, jiàn chú zhōng wéi yín yú là yī guǒ. xīn tàn xī, xié shǎo xǔ qù. míng rì zhào zōng rén gòng shí, yǐn zhì zuì, yòng yí zhàng dǎo zhī guī. shí hū wèi qián táng yī yè qīng. shí wǔ nián dū gōng jiàng wǎng yíng běi jīng, zú yú tú, xīn kū zhī lèi rì.
葉宗人,字宗行,松江華亭人。永樂中,尚書夏原吉治水東南。宗人以諸生上疏,請浚范家港引浦水入海,禁瀕海民毋作壩以遏其流。帝令赴原吉所自效。工竣,原吉薦之,授錢塘知縣。縣為浙江省會,徭重,豪有力往往構黠吏得財役貧民。宗人令民自占甲乙,書於冊,以次簽役,役乃均。嘗視事,有蛇升階,若有所訴。宗人曰:「爾有冤乎?吾為爾理。」蛇即出,遣隸尾之,入餅肆爐下。發之,得殭屍,蓋肆主殺而瘞之也。又常行江中,有死人掛舟舵,推問,則里無賴子所沉者。遂俱伏法,邑民以為神。按察使周新,廉介吏也,尤重宗人。一日,伺宗人出,潛入其室,見廚中惟銀魚臘一裹。新嘆息,攜少許去。明日召宗人共食,飲至醉,用儀仗導之歸。時呼為「錢塘一葉清」。十五年督工匠往營北京,卒於塗,新哭之累日。
wáng yuán, zì qǐ zé, lóng yán rén. yǒng lè èr nián zhuó jìn shì, shòu shù jí shì. gǎi shēn zé zhī xiàn. xiū xué shě, zhú zhǎng dī, quàn mín jí shí jià qǔ, gé qí zhēng cái zhī sú. shù shàng shū lùn shì, bèi zhào zhēng rù dōu, yòu lùn shí zhèng dé shī, wǔ zhǐ xià lì. huì shè fù guān, zòu miǎn bū fù. suì jī, zhé fā sù zhèn jiù, zuò shì bèi dǎi. mín zhēng xiān shū nà, dé shú hái. zhào wèi chūn fāng sī zhí láng, shì zhū wáng jiǎng dú. qiān wèi fǔ jì shàn, yí sōng jiāng tóng zhī, zòu juān jī bū shù shí wàn shí. yǐ mǔ lǎo qǐ guī yǎng, fú què, chú xíng bù láng zhōng.
王源,字啟澤,龍巖人。永樂二年擢進士,授庶吉士。改深澤知縣。修學舍,築長堤,勸民及時嫁娶,革其爭財之俗。數上書論事,被詔征入都,又論時政得失,忤旨下吏。會赦復官,奏免逋負。歲飢,輒發粟振救,坐是被逮。民爭先輸納,得贖還。召為春坊司直郎,侍諸王講讀。遷衛府紀善,移松江同知,奏捐積逋數十萬石。以母老乞歸養,服闋,除刑部郎中。
yīng zōng jiàn zuò, zé tíng chén shí yī rén wèi zhī fǔ, cì yàn jí chì, chéng chuán xíng. yuán dé cháo zhōu fǔ. chéng dōng yǒu guǎng jì qiáo, suì jiǔ bàn pǐ huài, yuán liǎn mín wàn jīn zhòng zhú zhī. yǐ qí yú jiàn tíng, shè xiān shèng sì pèi shí zhé xiàng. kè lán tián lǚ shì xiāng yuē, zé mín wèi yuē zhèng yuē fù yuē shì, jiǎng yì qí zhōng, ér shí xié liáo cǎi dǒng lǜ yān. xī hú shān shàng yǒu dà shí wèi guài, yuán mìng záo zhī, guǒ huò shí kū lóu, guài suì xī. nǎi zuó wèi bēi, dà shū cháo zhōu zhī fǔ wáng yuán chú guài shí. huì zhàng yī mín sǐ, mín zi sù zhū cháo, bìng yǐ zhú qiáo jiàn tíng wèi yuán zuì. dǎi zhì jīng, zuì dāng shú tú. cháo rén xiāng shuài kòu hūn, nǎi fù qí guān. jiǔ zhī, qǐ xiū. cháo rén zòu liú bù huò, cí sì zhī.
英宗踐阼,擇廷臣十一人為知府,賜宴及敕,乘傳行。源得潮州府。城東有廣濟橋,歲久半圮壞,源斂民萬金重築之。以其餘建亭,設先聖、四配、十哲像。刻《藍田呂氏鄉約》,擇民為約正、約副、約士,講肄其中,而時偕僚寀董率焉。西湖山上有大石為怪,源命鑿之,果獲石骷髏,怪遂息。乃琢為碑,大書「潮州知府王源除怪石」。會杖一民死,民子訴諸朝,並以築橋建亭為源罪。逮至京,罪當贖徒。潮人相率叩閽,乃復其官。久之,乞休。潮人奏留不獲,祠祀之。
dí pǔ fú, zì běn dé, dōng guǎn rén. yǒng lè èr nián jìn shì. chú qīng yáng zhī xiàn. jiǔ huá hǔ wèi huàn, pǔ fú xí shān shén, hǔ jí tiǎn. jiǔ zhī, yí xīn gàn, qiān xíng bù zhǔ shì, jìn yuán wài láng, wèi shàng shū wèi yuán suǒ qì. zhèng tǒng yuán nián qī yuè zhào jǔ tíng chén kān wèi jùn shǒu zhě, yuán yǐ pǔ fú yīng, nǎi zhuó nán kāng zhī fǔ.
翟溥福,字本德,東莞人。永樂二年進士。除青陽知縣。九華虎為患,溥福檄山神,虎即殄。久之,移新淦,遷刑部主事,進員外郎,為尚書魏源所器。正統元年七月詔舉廷臣堪為郡守者,源以溥福應,乃擢南康知府。
xiān shì suì qiàn, mín shàn fā fù jiā sù, jí shōu qǔ piāo liú guān mù zhě, qián shǒu xī zuò yǐ dào, dāng sǐ zhě bǎi yú rén. pǔ fú yuè shí, zhàng ér qiǎn zhī. dì bīn pó yáng hú, zhōu yù fēng tāo wú suǒ pō, wèi zhú shí dī bǎi yú zhàng, wǎng lái zhě biàn zhī. lú shān bái lù shū yuàn fèi, pǔ fú chàng zhòng xìng fù, yán shī xùn qí zǐ dì, shuò wàng gōng yì jiǎng shòu. kǎo jī fù bù, yǐ nián lǎo qǐ guī. shì láng zhào xīn cháng fǔ jiāng xī, dà shēng yuē: dí jūn cǐ bāng dì yī xián shǒu yě, hú kě tīng qí qù. kěn qǐng lèi rì, nǎi xǔ zhī. cí jùn zhī rì, fù lǎo zhēng jìn jīn bó, xī bù shòu. zhòng wǎn zhōu tì qì, yīn jiàn cí hú dī sì zhī, yòu pèi xiǎng bái lù shū yuàn zhī sān xián cí. sān xián zhě, táng lǐ bó, sòng zhōu dūn yí zhū xī yě.
先是歲歉,民擅發富家粟,及收取漂流官木者,前守悉坐以盜,當死者百餘人。溥福閱實,杖而遣之。地濱鄱陽湖,舟遇風濤無所泊,為築石堤百餘丈,往來者便之。廬山白鹿書院廢,溥福倡眾興復,延師訓其子弟,朔望躬詣講授。考績赴部,以年老乞歸。侍郎趙新嘗撫江西,大聲曰:「翟君此邦第一賢守也,胡可聽其去。」懇請累日,乃許之。辭郡之日,父老爭贐金帛,悉不受。眾挽舟涕泣,因建詞湖堤祀之,又配享白鹿書院之三賢祠。三賢者,唐李渤,宋周敦頤、朱熹也。
lǐ xìn guī, zì jūn xìn, tài hé rén. hóng xī shí jǔ xián liáng, shòu qīng hé zhī xiàn. xiàn jí ér chōng, guān sōu rì xiāng xián, yì fū dòng yǐ qiān jì. qián lìng qǐng dé mù yáng wǔ bǎi rén wèi zhù, rán qù jiā yuǎn, jiān yú yī shí. xìn guī qǐng miǎn qí zhù yì, dài shū qīng hé fú zhēng sān zhī èr, liǎng yì biàn zhī. sú hǎo fā zhǒng zòng huǒ, xìn guī shè jiào jiè shí sān tiáo, lìng lǐ mín shū yú pái, yuè shuò wàng jǐng jiè zhī. qiě lìng shū qí mín qín duò shàn è yǐ wén, sú wèi zhī biàn. xuān dé sān nián shàng shū yán: běn yì dì guǎng rén xī, dì dāng chōng yào, shǐ jié luò yì, rì fā mín wǎn zhōu. dīng zhuàng jì jǐn, yì jí lǎo zhì, fáng fèi nóng sāng. qián nián bīng bù yǒu lìng, gōng shì jí zhě zhōu yǔ wǔ rén, huǎn zhě zé fǒu. jīn cǐ lìng bù xíng, yì fū wú xiàn, yǒu yī zhōu zhì sì wǔ shí rén zhě. xiōng wēi suǒ jiā, shuí gǎn jié wèn. huò yù kuài fēng, bù zhuī bù jí, zé guān fǎng rén yì méi qí suǒ jī yī liáng, bǐ shòu hán něi. qǐ shēn míng qián lìng, āi cǐ dàn rén. cóng zhī. bā nián chūn, yòu yán: zì jiāng huái dá jīng shī, yán hé jùn xiàn xī lìng jūn mín wǎn zhōu, ruò wú wèi jūn zé mín fū jǐn chū yǒu sī, zhōu xiàn suì fā èr sān qiān rén, zhòu yè yǐ qí. ér shàng guān yòu bù fēn bié zá fàn chāi yì, yī tǐ pài jí. zhì tǔ tián huāng wú, mín wú xù jī. shāo yù qiàn suì, zhé lǎo zhì xiāng xié, yuán dào qǐ shí, shí kě mǐn shāng. qǐng zì yí zhēn dǐ tōng zhōu, jǐn miǎn qí zá yáo, bǐ dé jǐn lì nóng tián, jiān gōng fū yì. dì yì cóng zhī. zì shì, tā jùn yì méng qí zé.
李信圭,字君信,泰和人。洪熙時舉賢良,授清河知縣。縣瘠而沖,官艘日相銜,役夫動以千計。前令請得沐陽五百人為助,然去家遠,艱於衣食。信圭請免其助役,代輸清河浮征三之二,兩邑便之。俗好發冢縱火,信圭設教戒十三條,令里民書於牌,月朔望儆戒之。且令書其民勤惰善惡以聞,俗為之變。宣德三年上疏言:「本邑地廣人稀,地當衝要,使節絡繹,日發民挽舟。丁壯既盡,役及老稚,妨廢農桑。前年兵部有令,公事亟者舟予五人,緩者則否。今此令不行,役夫無限,有一舟至四五十人者。凶威所加,誰敢詰問。或遇快風,步追不及,則官舫人役沒其所齎衣糧,俾受寒餒。乞申明前令,哀此憚人。」從之。八年春,又言:「自江、淮達京師,沿河郡縣悉令軍民挽舟,若無衛軍則民夫盡出有司,州縣歲發二三千人,晝夜以俟。而上官又不分別雜泛差役,一體派及。致土田荒蕪,民無蓄積。稍遇歉歲,輒老稚相攜,緣道乞食,實可憫傷。請自儀真抵通州,盡免其雜徭,俾得盡力農田,兼供夫役。」帝亦從之。自是,他郡亦蒙其澤。
zhèng tǒng yuán nián, yòng shì láng zhāng chǎng jiàn, zhuó zhī qí zhōu. qīng hé mín yì què qǐ liú, mìng yǐ zhī zhōu lǐ xiàn shì. mín yǒu hú tián shù bǎi qǐng, wèi huái ān wèi zú suǒ duó, mín dài shū zū zhě liù shí nián. xìn guī zòu zhī, zhào hái mín. jī mín rǎng shí rén yī niú, yù shǐ lùn sǐ bā rén. xìn guī zòu zhī, miǎn liù rén. tiān jiǔ yǔ, huái shuǐ dà yì, méi lú shě chù chǎn shén zhòng. xìn guī zòu qǐng zhèn dài, bìng tíng suì biàn wù jiàn jí jūn jiàng chú yì jùn hé rén fū, bào kě. nán běi wǎng lái dào sǐ bù zàng zhě, xìn guī wèi sān dà zhǒng yì zhī. shí yī nián dōng, shàng shū jīn lián jiàn zhuó chù zhōu zhī fǔ, qí zài qīng hé yǐ èr shí èr nián yǐ. chù zhōu fāng kǔ hàn, xìn guī zhì zhé yǔ. wèi jǐ, zú yú guān. qīng hé mín wèi lì cí sì zhī.
正統元年,用侍郎章敞薦,擢知蘄州。清河民詣闕乞留,命以知州理縣事。民有湖田數百頃,為淮安衛卒所奪,民代輸租者六十年。信圭奏之,詔還民。饑民攘食人一牛,御史論死八人。信圭奏之,免六人。天久雨,淮水大溢,沒廬舍畜產甚眾。信圭奏請振貸,並停歲辨物件及軍匠廚役、浚河人夫,報可。南北往來道死不葬者,信圭為三大冢瘞之。十一年冬,尚書金濂薦擢處州知府,其在清河已二十二年矣。處州方苦旱,信圭至輒雨。未幾,卒於官。清河民為立祠祀之。
zì míng xìng zhì hóng xuān zhèng tǒng jiān, mín chún sú fù, lì yì wèi zhì. ér qí shí zhǎng lì yì duō lì zhǎng zhě xíng, yǐ xún liáng jiàn chēng. qí zhì mǎn zòu liú zhě, bù kě shèng jì, lüè jǔ shù rén liè yú piān.
自明興至洪、宣、正統間,民淳俗富,吏易為治。而其時長吏亦多勵長者行,以循良見稱。其秩滿奏留者,不可勝紀,略舉數人列於篇。
sūn hào, yǒng lè zhōng zhī shào yáng, zāo sàng qù guān. hóng xī yuán nián, shǎn xī àn chá shǐ sòng hào qián zhèng, qǐng lìng bǔ wēi níng. xuān zōng jiā tàn, jí mìng qǐ fù. jiǔ zhī, chāo zhuó chén zhōu zhī fǔ.
孫浩,永樂中知邵陽,遭喪去官。洪熙元年,陝西按察使頌浩前政,請令補威寧。宣宗嘉嘆,即命起復。久之,超擢辰州知府。
xuē shèn zhī zhǎng qīng, yǐ qīn sàng qù. hóng xī yuán nián, zhǎng qīng mín zhī shèn fú què, xiāng shuài yì jīng shī qǐ zài rèn. lì bù shàng shū jiǎn yì yǐ wén, yán zhǎng qīng bié chú zhī xiàn yǐ jiǔ, jí rú mín yán, yòu dāng gēng yì. dì yuē: guó jiā zhì shǒu lìng, dàn yù qí dé mín xīn, gǒu mín xīn bù dé, suī lǚ yì hé hài. suì hái zhī.
薛慎知長清,以親喪去。洪熙元年,長清民知慎服闋,相率詣京師乞再任。吏部尚書蹇義以聞,言長清別除知縣已久,即如民言,又當更易。帝曰:「國家置守令,但欲其得民心,苟民心不得,雖屢易何害。」遂還之。
wú yuán zhī wú qiáo, hóng xī zhōng, jiǔ zài kǎo jī fù bù. xiàn mín yì què qǐ liú, dì cóng zhī.
吳原知吳橋,洪熙中,九載考績赴部。縣民詣闕乞留,帝從之。
chén zhé zhī bó yě, yǐ jiù guān hái zhí, jiě qù. xuān dé yuán nián, bù mín kěn sù yú xún àn yù shǐ, qǐ hái zhé. yù shǐ yǐ wén, bào kě.
陳哲知博野,以舊官還職,解去。宣德元年,部民懇訴於巡按御史,乞還哲。御史以聞,報可。
chàng xuān zhī tài ān, yǐ mǔ yōu qù. mín sòng yú fù shǐ kuàng yě, yǐ wén, rén zōng mìng fú què hái rèn. xuān dé gǎi yuán, xuān fú què, lì bù yǐ qǐng. dì yuē: mín yù zhī, jiān sī yán zhī, gù dāng cóng, kuàng yǒu xiān dì zhī mìng hū. suì rú qí qǐng.
暢宣知泰安,以母憂去。民頌於副使鄺埜,以聞,仁宗命服闋還任。宣德改元,宣服闋,吏部以請。帝曰:「民欲之,監司言之,固當從,況有先帝之命乎。」遂如其請。
liú bó jí zhī dàng shān, yǐ qīn sàng qù. fú chú, dàng shān mín shǒu què xià, qiú zài rèn. lì bù yán xīn lìng yǐ zài dàng shān èr nián yǐ. dì yuē: xīn zhě shèng jiù, zé mín bù fù sī. jīn jiǔ ér yòu sī, qí xián yú xīn zhě kě zhī yǐ. suì yì zhī.
劉伯吉知碭山,以親喪去。服除,碭山民守闕下,求再任。吏部言新令已在碭山二年矣。帝曰:「新者勝舊,則民不復思。今久而又思,其賢於新者可知矣。」遂易之。
kǒng gōng cháo, yǒng lè shí zhī níng yáng, zuò yǔ tóng liáo yǐn jiǔ fèn zhēng, bìng qiǎn shù. bù mín lǚ kòu hūn qǐ hái, jiē bù xǔ. xuān dé èr nián zhào qiú xián, yǒu yǐ gōng cháo jiàn zhě, níng yáng rén wén zhī, yòu xiāng shuài kòu hūn qǐ gōng cháo. dì gù shàng shū jiǎn yì yuē: gōng cháo qù níng yáng yǐ èr shí yú zài, mín zòu qǐ bù yǐ, cǐ fēi liáng lì yé? kě jí yǔ zhī.
孔公朝,永樂時知寧陽,坐與同僚飲酒忿爭,並遣戍。部民屢叩閽乞還,皆不許。宣德二年詔求賢,有以公朝薦者,寧陽人聞之,又相率叩閽乞公朝。帝顧尚書蹇義曰:「公朝去寧陽已二十餘載,民奏乞不已,此非良吏耶?可即與之。」
guō wán zhī huì níng, wèi jiān rén suǒ jié bèi dǎi. lǐ lǎo fú què sòng yuān qǐ hái, dì yì xǔ zhī.
郭完知會寧,為奸人所訐被逮。里老伏闕訟冤乞還,帝亦許之。
xú shì zōng zhī guì xī, xuān dé liù nián sān kǎo jù zuì. mín yì què qǐ liú, zhào zēng èr zhì hái rèn.
徐士宗知貴溪,宣德六年三考俱最。民詣闕乞留,詔增二秩還任。
guō nán zhī cháng shú, zhèng tǒng shí èr nián yǐ lǎo zhì shì. fù lǎo qǐ hái rèn, yīng zōng xǔ zhī.
郭南知常熟,正統十二年以老致仕。父老乞還任,英宗許之。
zhāng jǐng zhī píng shān, zhì mǎn, shì mín qǐ liú, yīng zōng mìng jìn zhì fù rèn. jǐng tài chū, mǔ yōu qù. fù cóng shì mín qǐng, duó qíng shì shì.
張璟知平山,秩滿,士民乞留,英宗命進秩復任。景泰初,母憂去。復從士民請,奪情視事。
xú róng zhī gǎo chéng, qīn sàng qù guān. fú què, bù mín qǐ bà xīn lìng ér hái róng, yīng zōng rú qí qǐng. jǐng tài chū, zhì mǎn. fù xùn mín qǐng, liú zhī.
徐榮知藁城,親喪去官。服闋,部民乞罷新令而還榮,英宗如其請。景泰初,秩滿。復徇民請,留之。
hé chéng zhī ān fú, bèi hé. mín yì què qǐ liú, yīng zōng mìng hái rèn. nǎi zhú yín bēi, jùn qú dào, fù mì hú zhī jiù, dà xìng shuǐ lì. zhì mǎn dāng qiān, shì jiǎng liú qiú wèi mín dài qǐng, dì fù liú zhī.
何澄知安福,被劾。民詣闕乞留,英宗命還任。乃築寅陂,浚渠道,復密湖之舊,大興水利。秩滿當遷,侍講劉球為民代請,帝復留之。
tián yù zhī tóng xiāng, dīng jiān qù. yīng zōng yǐ bù mín jí xún fǔ zhōu chén qǐng, hái qí rèn.
田玉知桐鄉,丁艱去。英宗以部民及巡撫周忱請,還其任。
qí tā ruò nèi qiū mǎ xù tóng lú yáng xìn běi liú lǐ xǐ yáng xiàn wáng fǔ bǎo ān zhāng yōng huò lù wú yùn fú fēng sòng duān, jiē dāng xuān zōng zhī shì, yǐ jiǔ zài zòu zuì. wèi mín qǐ liú, jí jiā zhì liú rèn zhě yě. shí dì fāng zhòng xún liáng, ér lì bù shàng shū jiǎn yì yóu shèn zé shǒu lìng, kǎo chá míng shù. yán jí yīng zōng, lì zhì chún hòu, bù mín zòu liú lǜ bào kě. rán qí jiān yì yǒu zuò jiān zhě. yǒng níng shuì kè dà shǐ liú dí kuī yáng zhì jiǔ, yāo qí lǎo qǐng liú. xuān zōng nù, xià zhī lì. hàn zhōng tóng zhī wáng jù yì zhāng yàn qiú shǔ lì bǎo zòu wèi zhī fǔ. shì wén, xuān zōng bìng shǔ lì zuì zhī. zì hòu, bù mín zòu liú, lǜ xià suǒ sī hé shí yún.
其他若內丘馬旭、桐廬楊信、北流李禧、洋縣王黼、保安張庸、獲鹿吳韞、扶風宋端,皆當宣宗之世,以九載奏最。為民乞留,即加秩留任者也。時帝方重循良,而吏部尚書蹇義尤慎擇守令,考察明恕。沿及英宗,吏治淳厚,部民奏留率報可。然其間亦有作奸者。永寧稅課大使劉迪刲羊置酒,邀耆老請留。宣宗怒,下之吏。漢中同知王聚亦張宴求屬吏保奏為知府。事聞,宣宗並屬吏罪之。自後,部民奏留,率下所司核實雲。
zhāng zōng liǎn, zì zhòng qì, jí shuǐ rén. yǒng lè èr nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu xíng bù zhǔ shì, lù qiú guǎng dōng. rén zōng jí wèi, zhuó zuǒ zhōng yǔn. huì zhào cháo chén jǔ suǒ zhī, lǐ bù láng zhōng kuàng zhōng yǐ zōng liǎn míng shàng. dì wèn shǎo fù yáng shì qí yuē: rén jiē jǔ wài lì, zhōng jǔ jīng guān, hé yě? duì yuē: zōng liǎn xián, chén yǔ shì dú xué shì wáng zhí jiāng jǔ zhī, bù yì wèi zhōng suǒ xiān ěr. dì xǐ, yuē: zhōng néng zhī zōng liǎn, yì xián yǐ. yóu shì zhī zhōng, ér zhuó zōng liǎn nán jīng dà lǐ chéng. xuān dé yuán nián, zhào qiǎn lì bù shì láng huáng zōng zài děng shí wǔ rén chū lí gè shěng jūn jí, zōng liǎn wǎng fú jiàn. míng nián zuò zòu shì wǔ zhǐ, zhé cháng zhōu tóng zhī. cháo qiǎn yù shǐ lǐ lì lǐ jiāng nán jūn jí, xí zōng liǎn zì suí. lì shòu xiá jūn cí, duō dǎi píng mín shí wǔ, zōng liǎn shù zhēng zhī. lì nù, zōng liǎn zhé wò dì qǐ zhàng, yuē qǐng dài bǎi xìng sǐ, miǎn zhū lèi shén zhòng. chū, zōng liǎn shǐ guǎng dōng, wù lián shù. zhì shì jiàn lì bào héng, xīn jī bù píng, jū fèi bèi zú. cháng zhōu mín bái yī sòng sàng zhě qiān yú rén, wèi jiàn cí jūn shān. zōng liǎn lì jùn, bù xié qī zǐ, bìng jí zhào yī, shì wú dēng zhú. tóng zǐ cóng wài suǒ qǔ yóu yī yú rù, zōng liǎn lì què zhī, qí qīng jùn rú cǐ.
張宗璉,字重器,吉水人。永樂二年進士。改庶吉士,授刑部主事,錄囚廣東。仁宗即位,擢左中允。會詔朝臣舉所知,禮部郎中況鍾以宗璉名上。帝問少傅楊士奇曰:「人皆舉外吏,鍾舉京官,何也?」對曰:「宗璉賢,臣與侍讀學士王直將舉之,不意為鍾所先耳。」帝喜,曰:「鍾能知宗璉,亦賢矣。」由是知鍾,而擢宗璉南京大理丞。宣德元年,詔遣吏部侍郎黃宗載等十五人出厘各省軍籍,宗璉往福建。明年坐奏事忤旨,謫常州同知。朝遣御史李立理江南軍籍,檄宗璉自隨。立受黠軍詞,多逮平民實伍,宗璉數爭之。立怒,宗璉輒臥地乞杖,曰「請代百姓死」,免株累甚眾。初,宗璉使廣東,務廉恕。至是見立暴橫,心積不平,疽廢背卒。常州民白衣送喪者千餘人,為建祠君山。宗璉蒞郡,不攜妻子,病亟召醫,室無燈燭。童子從外索取油一盂入,宗璉立卻之,其清峻如此。
lǐ jì, zì shàng dé, tán chéng rén. jǔ hóng wǔ èr shí liù nián xiāng shì. rù guó xué, jū sān nián, shòu hù kē gěi shì zhōng. shí guān shì jī shāng lǚ, fā jí náng qiè, jì zòu zhǐ zhī. xún zuò shì miǎn. jiàn wén shí, jiàn qǐ xīn xiāng zhī xiàn, zhāo liú wáng, gěi yǐ nóng jù, fù yè zhě shù qiān rén. nèi jiān qù guān, mín xiāng shuài zòu liú zhě shù sì, bù xǔ. yǒng lè chū, fú què, gǎi zhī dōng ān. shì yǒu bìng mín, zhé zòu yú cháo, bà miǎn zhī. yǒu lí fù zi niè sǐ, sù yú jì. jì dǎo chéng huáng shén, shēn zì jiù zé. míng dàn, láng sǐ yú qí suǒ. shì láng lǐ chǎng děng jiāo jiàn, zhuó xíng bù láng zhōng. zòu chén shí yú shì, duō jiàn cǎi nà. zuò lèi, zhé yì bǎo ān.
李驥,字尚德,郯城人。舉洪武二十六年鄉試。入國學,居三年,授戶科給事中。時關市譏商旅,發及囊篋,驥奏止之。尋坐事免。建文時,薦起新鄉知縣,招流亡,給以農具,復業者數千人。內艱去官,民相率奏留者數四,不許。永樂初,服闋,改知東安。事有病民,輒奏於朝,罷免之。有嫠婦子齧死,訴於驥。驥禱城隍神,深自咎責。明旦,狼死於其所。侍郎李昶等交薦,擢刑部郎中。奏陳十餘事,多見採納。坐累,謫役保安。
hóng xī shí, yǒu zhào qiú xián, jiàn wèi yù shǐ. chén jīng guó lì mín shí shì, rén zōng jiā nà. xuān dé wǔ nián xún shì cāng chǎng, jūn gāo xiáng dào cāng sù, jì zhí ér jū zhī. xiáng fù qiè yán, xiáng yǔ zhāng guì děng tóng dào, jì shòu guì děng huì gù dú zuì xiáng. xíng bù shì láng shī lǐ suì lùn jì sǐ. jì shàng zhāng zì biàn, dì yuē: yù shǐ jí qín dào, ān kěn nà huì! mìng xié dū chá yuàn zài xùn, jì guǒ wǎng. dì nǎi qiè zé lǐ, ér fù jì guān. qí nián shí yī yuè, zé tíng chén èr shí wǔ rén wèi jùn shǒu, fèng chì yǐ xíng. jì shòu hé nán zhī fǔ, zhào qìng zé gěi shì zhōng wáng yíng, qióng zhōu zé hù bù láng zhōng xú jiàn, tīng zhōu zé lǐ bù yuán wài láng xǔ jìng xuān, níng bō zé xíng bù zhǔ shì zhèng luò, fǔ zhōu zé dà lǐ sì zhèng wáng shēng, hòu jiē yǐ zhèng jī zhe.
洪熙時,有詔求賢,薦為御史。陳經國利民十事,仁宗嘉納。宣德五年巡視倉場,軍高祥盜倉粟,驥執而鞫之。祥父妾言,祥與張貴等同盜,驥受貴等賄故獨罪祥。刑部侍郎施禮遂論驥死。驥上章自辨,帝曰:「御史即擒盜,安肯納賄!」命偕都察院再訊,驥果枉。帝乃切責禮,而復驥官。其年十一月,擇廷臣二十五人為郡守,奉敕以行。驥授河南知府,肇慶則給事中王瑩〗,瓊州則戶部郎中徐鑒,汀州則禮部員外郎許敬軒,寧波則刑部主事鄭珞,撫州則大理寺正王升,後皆以政績著。
hé nán jìng duō dào, jì wèi shè huǒ jiǎ, yī hù bèi dào, yī jiǎ cháng zhī. fàn zhě, dà shǔ qí mén yuē dào zéi zhī jiā. yòu wèi quàn jiào wén, zhèn mù duó yǐ xùn zhī. zì shì rén xián gǎi háng, dào bù shí yí. jùn yǒu yī wáng fǔ, wáng shù qǐng zhǔ, bù cóng. zhōng guān jí xiào zú nüè mín, yòu wèi jì suǒ yì, hèn shén. jí dōng zhì, lìng jì yǐ sì gēng wǎng péi wèi xíng lǐ. jí jì rú qī wǎng, wū jì hòu qī, zhí ér zhì gù zhī, cì rì nǎi shì. jì zòu wén, dì nù, yí shū ràng wáng, fǔ zhōng chéng fèng zhǎng shǐ diǎn yí xī dǎi zhì yú lǐ.
河南境多盜,驥為設火甲,一戶被盜,一甲償之。犯者,大署其門曰盜賊之家。又為《勸教文》,振木鐸以徇之。自是人咸改行,道不拾遺。郡有伊王府,王數請囑,不從。中官及校卒虐民,又為驥所抑,恨甚。及冬至,令驥以四更往陪位行禮。及驥如期往,誣驥後期,執而桎梏之,次日乃釋。驥奏聞,帝怒,貽書讓王,府中承奉、長史、典儀悉逮置於理。
jì chí shēn duān kè, yàn jū suī jǐ xí bì zhèng. lì jùn liù nián zú, nián qī shí. shì mín fù diào, xián kū shī shēng.
驥持身端恪,晏居雖幾席必正。蒞郡六年卒,年七十。士民赴吊,咸哭失聲。
wáng yíng, yín rén, qǐ jiā jǔ rén. jū zhào qìng jiǔ nián, jìn zhì èr děng, hòu xǐ zhī xī ān.
王瑩,鄞人,起家舉人。居肇慶九年,進秩二等,後徙知西安。
xú jiàn, yí xìng rén. zài qióng sì nián zú, jùn rén sì zhī jiǔ xián cí.
徐鑒,宜興人。在瓊四年卒,郡人祀之九賢祠。
xǔ jìng xuān, tiān tāi rén. qǐ jiā guó zi shēng. shǒu tīng tè jiū cān zhèng chén yǔ tān bào, xuān zōng wèi dǎi zhì yǔ. zú guān, shì mín zhēng fù zhī.
許敬軒,天台人。起家國子生。守汀特糾參政陳羽貪暴,宣宗為逮治羽。卒官,士民爭賻之。
zhèng luò, mǐn xiàn rén. qǐ jiā jìn shì. shǒu níng bō, yǐ jiān qù. huì hǎi kòu rù fàn, mín shù qiān yì què qǐ liú, zhào duó qíng fù rèn. cháng hé zhōng shǐ lǚ kě liè wú zhuàng, dì wèi zhū kě liè. jiǔ zhī, zhuó zhè jiāng cān zhèng.
鄭珞,閩縣人。起家進士。守寧波,以艱去。會海寇入犯,民數千詣闕乞留,詔奪情復任。嘗劾中使呂可烈無狀,帝為誅可烈。久之,擢浙江參政。
wáng shēng, lóng xī rén. qǐ jiā jìn shì. zài jùn jiǔ zài, yǐ bù mín qǐ liú, zēng zhì hái rèn. yǐ jí guī.
王升,龍溪人。起家進士。在郡九載,以部民乞留,增秩還任。以疾歸。
lǐ xiāng, zì yǒng huái, tài hé rén. yǒng lè zhōng, yóu guó zi shēng lǐ xíng dū chá yuàn. yǐ cái zhuó dōng píng zhī zhōu, cháng lù wài yī wú suǒ qǔ, xùn jiè lì mín ruò jiā rén rán. chéng dōng yǒu dà cūn bà, yuán chū dài yuè, yǔ lǎo zhé wèi mín huàn, zòu fā dīng fū dī zhī. zhōu jí suǒ xiá wǔ yì, dì duō huāng wú, lì dū mín kěn pì, gōng sī jiē shí. huì jiù guān hái rèn, jiāng jiě qù. mín qún qǐ yú cháo, dì cóng qí qǐng. chéng zǔ wǎn nián shù běi zhēng, lìng shān dōng zhǎng lì dū mín zhuǎn xiǎng, dào yuǎn duō sǐ wáng, wéi dōng píng rén wú shī suǒ. jiān rén wū xiāng kē liǎn mín cái, jié yú bù zhèng sī. xiàn mín qiān sān bǎi rén zǒu sù xún àn yù shǐ jì bù àn èr sī, lì bái qí yuān. qí lǎo qī shí rén fù bēn fú què xià, fā jiān rén wū xiàn zhuàng. jí bù zhèng sī xì xiāng rù dōu, yòu yǒu qí lǎo jiǔ shí rén suí xiāng sòng yuān. tōng zhèng sī yǐ wén, xià xíng cáo yuè shí, nǎi fù xiāng guān, ér dǐ jiān rén yú fǎ. lì zhōu shí yú nián, zhì zhèng tǒng chū, zhào dà chén jǔ jùn shǒu, shàng shū hú lì yǐ xiāng yīng, suì zhuó huái qìng zhī fǔ. dōng píng mín fú xié lǎo yòu, qì sòng shù shí lǐ. huái qìng yǒu jūn wèi, sù xié shì lì mín. xiāng suí shí cái zhì, jiē bù gǎn fàn. jū sān nián zú.
李湘,字永懷,泰和人。永樂中,由國子生理刑都察院。以才擢東平知州,常祿外一無所取,訓誡吏民若家人然。城東有大村壩,源出岱嶽,雨潦輒為民患,奏發丁夫堤之。州及所轄五邑,地多荒蕪,力督民墾闢,公私皆實。會舊官還任,將解去。民群乞於朝,帝從其請。成祖晚年數北征,令山東長吏督民轉餉,道遠多死亡,惟東平人無失所。奸人誣湘苛斂民財,訐於布政司。縣民千三百人走訴巡按御史暨布、按二司,力白其冤。耆老七十人復奔伏闕下,發奸人誣陷狀。及布政司系湘入都,又有耆老九十人隨湘訟冤。通政司以聞,下刑曹閱實,乃復湘官,而抵奸人於法。蒞州十餘年,至正統初,詔大臣舉郡守,尚書胡蒞以湘應,遂擢懷慶知府。東平民扶攜老幼,泣送數十里。懷慶有軍衛,素挾勢厲民。湘隨時裁製,皆不敢犯。居三年卒。
zhào yù, zì dìng sù, ān sù rén. yàn wáng qǐ bīng xià bǎo dìng, yù yǐ zhū shēng dū fù shǒu chéng. yǒng lè wǔ nián shòu mì yáng zhǔ bù, wèi shàng, zhuó bīng bù zhǔ shì, jìn yuán wài láng. nèi jiān qǐ fù. hóng xī shí jìn láng zhōng. xuān dé wǔ nián wǔ yuè jiǎn tíng chén jiǔ rén wèi zhī fǔ, yù dé sōng jiāng, fèng chì wǎng. shí wèi jūn zì héng, yù zhí qí yóu zhě, zhàng ér pèi zhī biān, zhòng suì tiē rán. yī yì fǔ xún, yǔ mín xiū xī. zé liáng jiā zǐ jǐn hòu zhě wèi lì, xùn yǐ lǐ fǎ. jūn yáo jié fèi, jiǎn lì yuán shí zhī wǔ. xún fǔ zhōu chén yǒu suǒ jiàn zhì, bì yǔ yù yì. jí qīng jūn yù shǐ lǐ lì zhì, zhuān wù yì jūn, gōu jí yīn qī tóng xìng. shāo biàn, zé kù xíng bǎng lüè. rén qíng dà rǎo, sù wǎng zhě zhì yī qiān yī bǎi yú rén. yán sī gōu zào dīng, yì lěi jí tā hù, dà wèi mín hài. yù jiē shàng zhāng jí lùn zhī, xián huò sū xī. yǒu zhào miè sū sōng guān tián zhòng zū, yù suǒ xiá huá tíng shàng hǎi èr xiàn, jiǎn qù shí zhī èr sān.
趙豫,字定素,安肅人。燕王起兵下保定,豫以諸生督賦守城。永樂五年授泌陽主簿,未上,擢兵部主事,進員外郎。內艱起復。洪熙時進郎中。宣德五年五月簡廷臣九人為知府,豫得松江,奉敕往。時衛軍恣橫,豫執其尤者,杖而配之邊,眾遂貼然。一意拊循,與民休息。擇良家子謹厚者為吏,訓以禮法。均徭節費,減吏員十之五。巡撫周忱有所建置,必與豫議。及清軍御史李立至,專務益軍,勾及姻戚同姓。稍辨,則酷刑榜掠。人情大擾,訴枉者至一千一百餘人。鹽司勾灶丁,亦累及他戶,大為民害。豫皆上章極論之,咸獲蘇息。有詔滅蘇、松官田重租,豫所轄華亭、上海二縣,減去十之二三。
zhèng tǒng zhōng, jiǔ zài kǎo jī. mín wǔ qiān yú rén liè zhuàng qǐ liú, xún àn yù shǐ yǐ wén, mìng zēng èr zhì hái rèn. jí shí nián chūn, dà jì qún lì, shǐ jǔ zhuō yì zhī diǎn. yù yǔ níng guó zhī fǔ yuán xù jiē yù yān, cì yàn jí xí yī qiǎn hái. zài zhí shí wǔ nián, qīng jìng rú yī rì. qù jùn, lǎo zhì pān yuán, liú yī lǚ yǐ shí yí ài, hòu pèi xiǎng zhōu chén cí.
正統中,九載考績。民五千餘人列狀乞留,巡按御史以聞,命增二秩還任。及十年春,大計群吏,始舉卓異之典。豫與寧國知府袁旭皆預焉,賜宴及襲衣遣還。在職十五年,清靜如一日。去郡,老稚攀轅,留一履以識遺愛,後配享周忱祠。
fāng yù shǐ zhì, huàn mín sú duō sòng. sòng zhě zhì, zhé hǎo yán yù zhī yuē: míng rì lái. zhòng jiē xiào zhī, yǒu sōng jiāng tài shǒu míng rì lái zhī yáo. jí sòng zhě yú sù fèn jiàn píng, huò bèi quàn zǔ, duō zhǐ bù sòng.
方豫始至,患民俗多訟。訟者至,輒好言諭之曰:「明日來。」眾皆笑之,有「松江太守明日來」之謠。及訟者逾宿忿漸平,或被勸阻,多止不訟。
shǐ yǔ yù tóng shǒu jùn zhě, sū zhōu kuàng zhōng cháng zhōu mò yú jí shuǐ chén běn shēn wēn zhōu hé wén yuān háng zhōu mǎ yí xī ān luó yǐ lǐ jiàn chāng chén dǐng, bìng jiǎo jiǎo zhù míng jī, yù yóu yǐ kǎi tì chēng.
始與豫同守郡者,蘇州況鍾、常州莫愚、吉水陳本深、溫州何文淵、杭州馬儀、西安羅以禮、建昌陳鼎,並皦皦著名績,豫尤以愷悌稱。
shì shí, liè jùn zhǎng lì yǐ huì zhèng zhe wén zhě:
是時,列郡長吏以惠政著聞者:
hú zhōu zhī fǔ xiáng fú zhào dēng, zhì mǎn dāng qiān. mín yì què qǐ liú, zēng zhì zài rèn, zì xuān dé zhì zhèng tǒng, xiān hòu zài guān shí qī nián. dēng tóng lǐ yuè xuán jì zhī, yì yǒu shàn zhèng, mín chēng wèi zhào yuè. huái ān zhī fǔ nán chāng péng yuǎn bèi wū dāng bà, mín yōng zhōng guān zhōu, qǐ wèi zòu qǐng, xuān dì mìng fù liú zhī. zhèng tǒng liù nián chāo zhuó guǎng dōng bù zhèng sī. jīng zhōu zhī fǔ dà yǔ liú yǒng zāo fù sàng, jūn mín wàn bā qiān yú rén qǐ liú, yīng zōng mìng duó qíng shì shì. gǒng chāng zhī fǔ yín xiàn dài hào shàn fā biān chǔ sān bǎi qī shí shí zhèn jī, bèi hé qǐng zuì, jǐng dì yuán zhī. huī zhōu zhī fǔ sūn yù zhì mǎn dāng qiān, mín yì què qǐ liú, yīng zōng lìng jìn zhì shì shì. xiān hòu zài guān shí bā nián, qiān zhì hé nán bù zhèng shǐ. wéi yuán xù zài níng guó wèi dū xué yù shǐ chéng fù suǒ wū hé, dǎi sǐ yù zhōng. ér níng guó rén xī zhī, lì cí sì yān.
湖州知府祥符趙登,秩滿當遷。民詣闕乞留,增秩再任,自宣德至正統,先後在官十七年。登同里岳璿繼之,亦有善政,民稱為趙、岳。淮安知府南昌彭遠被誣當罷,民擁中官舟,乞為奏請,宣帝命復留之。正統六年超擢廣東布政司。荊州知府大庾劉永遭父喪,軍民萬八千餘人乞留,英宗命奪情視事。鞏昌知府鄞縣戴浩擅發邊儲三百七十石振飢,被劾請罪,景帝原之。徽州知府孫遇秩滿當遷,民詣闕乞留,英宗令進秩視事。先後在官十八年,遷至河南布政使。惟袁旭在寧國為督學御史程富所誣劾,逮死獄中。而寧國人惜之,立祠祀焉。
céng quán, tài hé rén. yǒng lè shí bā nián jìn shì. xuǎn shù jí shì, gǎi yù shǐ. xuān dé chū, dōu yù shǐ shào qǐ zhēn bié shǔ liáo, quán zhé sì shuǐ diǎn shǐ, zú.
曾泉,泰和人。永樂十八年進士。選庶吉士,改御史。宣德初,都御史邵玘甄別屬僚,泉謫汜水典史,卒。
zhèng tǒng sì nián, hé nán cān zhèng sūn yuán zhēn shàng yán: quán cāo xíng lián jié, fú guān qín mǐn, bù yǐ jiàng chù gù yǒu tōu duò xīn. gōng dū mín pì huāng tǔ, shōu gǔ mài, fá cái mù, bèi yíng shàn, tōng shāng jiǎ, wán bū zé, guān yǒu chǔ jī, mín wú kē rǎo. zào zhōu jí, zhì guān guǒ, dǎn mín qì yòng. bǎi xìng hūn sàng bù gěi zhě, xián zī yú quán. sǐ zhī rì, lǎo yòu xiàng kū. chén xíng bù sì shuǐ, quán méi yǐ sān nián yǐ, mín huái qí huì, yán zhé liú tì, suī gǔ xún lì, hé yǐ jiā zī. ruò shǐ hǎi nèi dé quán děng shù shí rén fēn zhì jùn yì, kě shǐ cháo tíng ēn zé pāng liú, wù xián dé suǒ. suī zài yì dài, yóu yí xià zhào bāo měi. ér jiǎng lù wèi jí, guān jiē wèi fù, shǐ quán zhōng méng biǎn zhé zhī míng, bù huò xiǎn yú dāng shì, liáng kě jīn xù. qǐng zhuī fù quán jué, bāo jì wǎng yǐ fēng fāng lái. dì cóng zhī.
正統四年,河南參政孫原貞上言:「泉操行廉潔,服官勤敏,不以降黜故有偷惰心。躬督民辟荒土,收谷麥,伐材木,備營繕,通商賈,完逋責,官有儲積,民無科擾。造舟楫,置棺槨,膽民器用。百姓婚喪不給者,咸資於泉。死之日,老幼巷哭。臣行部汜水,泉沒已三年矣,民懷其惠,言輒流涕,雖古循吏,何以加茲。若使海內得泉等數十人分治郡邑,可使朝廷恩澤滂流,物鹹得所。雖在異代,猶宜下詔褒美。而獎錄未及,官階未復,使泉終蒙貶謫之名,不獲顯於當世,良可矜恤。請追復泉爵,褒既往以風方來。」帝從之。
fàn zhōng, zì gōng sù, fēng chéng rén. yǒng lè shí jiǔ nián jìn shì. chú shòu chāng zhī xiàn. pì huāng tián èr qiān liù bǎi mǔ, xìng shuǐ lì sān bǎi sì shí yǒu liù qū. zhèng tǒng wǔ nián sān kǎo bào zuì, dāng qiān. yì rén sòng dé qǐ liú, yù shǐ yǐ wén, cháo tíng xǔ zhī. xún yǐ wài jiān qù, fú què, qǐ zhī rǔ zhōu. lì bù shàng shū wáng zhí chá jǔ tiān xià lián lì shù rén, zhōng wèi dì yī. xìng zhì xiào, lú fù mù, guā shēng lián zhī, yǒu bái tù sān, xún rǎo mù cè. xiāng rén mò bù gāo qí xíng.
范衷,字恭肅,豐城人。永樂十九年進士。除壽昌知縣。辟荒田二千六百畝,興水利三百四十有六區。正統五年三考報最,當遷。邑人頌德乞留,御史以聞,朝廷許之。尋以外艱去,服闋,起知汝州。吏部尚書王直察舉天下廉吏數人,衷為第一。性至孝,廬父墓,瓜生連枝,有白兔三,馴擾暮側。鄉人莫不高其行。
zhōu jì, zì dà hēng, luò yáng rén. yǒng lè zhōng, yǐ jǔ rén rù tài xué, lì shì dū chá yuàn. dōu yù shǐ liú guān jiàn wèi yù shǐ, gù cí. xuān dé shí, shòu jiāng xī dū sī duàn shì. jiān guī, bǔ hú guǎng. zhèng tǒng chū, zhuó yù shǐ. dà tóng zhèn shǒu zhōng guān yǐ jiāo héng wén, chì jì wǎng lián zhī. jì biàn fú fù xīn rù qí zhái, jǐn dé bù fǎ zhuàng, hái bào, dì dà jiā zhī. yǐ, xún àn sì chuān. wēi zhōu tǔ guān dǒng mǐn wáng yǔn xiāng chóu shā, zhào jì dū guān bīng jìn tǎo. jì yuē: cháo tíng suī ān yuǎn rén, yí xiān fǔ ér hòu zhēng. chí xí yù zhī, suì jiě. shí yī nián chū wèi ān qìng zhī fǔ, suì bǐ bù dēng, mín jiān yù zǐ nǚ chōng yī shí, fāng zhōu ér qù zhě xiāng jiē. jì jiè cáo liáng yǐ zhèn, ér jìn yù zǐ nǚ zhě. qiě shàng shū qǐng miǎn zū, zhào xǔ zhī, quán huó shén zhòng. yòu wèi dìng hūn sàng zhì, jìn chǐ fèi, qiān jià zàng qī zhě yǒu fá, fēng sú yī biàn.
周濟,字大亨,洛陽人。永樂中,以舉人入太學,歷事都察院。都御史劉觀薦為御史,固辭。宣德時,授江西都司斷事。艱歸,補湖廣。正統初,擢御史。大同鎮守中官以驕橫聞,敕濟往廉之。濟變服負薪入其宅,盡得不法狀,還報,帝大嘉之。已,巡按四川。威州土官董敏、王允相仇殺,詔濟督官兵進討。濟曰:「朝廷綏安遠人,宜先撫而後征。」馳檄諭之,遂解。十一年出為安慶知府,歲比不登,民間鬻子女充衣食,方舟而去者相接。濟借漕糧以振,而禁鬻子女者。且上疏請免租,詔許之,全活甚眾。又為定婚喪制,禁侈費,愆嫁葬期者有罰,風俗一變。
jī mín jù lüè fù jiā sù, fù jiā yǐ dào jié gào. jì xià lìng yuē: mín jī gù rú cǐ, rán dé gǔ dāng bào tài shǒu shù, tài shǒu dāng dài ěr cháng. lüè zhě suì jiě sàn. jì zú guān, mín jiē bà shì xiàng kū yún.
饑民聚掠富家粟,富家以盜劫告。濟下令曰:「民飢故如此,然得谷當報太守數,太守當代爾償。」掠者遂解散。濟卒官,民皆罷市巷哭雲。
fàn xī zhèng, zì yǐ zhēn, wú xiàn rén. xuān dé sān nián jǔ xián liáng fāng zhèng, shòu cáo xiàn zhī xiàn. yǒu jiān lì shòu qiú, xī zhèng àn qí zuì, xiè sòng jīng shī. lì fǎn wū xī zhèng tā shì, zuò dǎi. cáo mín bā bǎi yú rén yì jīng bái tōng zhèng sī, yán xī zhèng lián néng, héng wèi jiān lì wū wǎng. shì láng xǔ kuò yǐ gōng shì guò cáo, cáo fù lǎo èr bǎi yú rén zhē dào jī sǎng, qì yán cháo tíng duó wǒ xián lìng. shì bìng wén, dì nǎi shì xī zhèng shǐ hái xiàn. zhèng tǒng shí nián, shān dōng jī. wéi cáo yǐ xī zhèng xiān jī sù, dé wú huàn. dà lǐ sì chéng zhāng jì zhèn shān dōng, wén zhī. yīn qǐng shēng cáo xiàn wèi zhōu, ér yǐ xī zhèng wèi zhī zhōu, cóng zhī. shí zhōu mín fù guān mǎ bù néng cháng, duō táo cuàn. xī zhèng jié gōng fèi dài cháng jiǔ shí yú pǐ, táo zhě jiē fù yè. jí shuǐ rén wū cáo fù mín shā qí xiōng, lián zuò shén zhòng. xī zhèng mì yí jí shuǐ, àn qí rén xìng míng jiē wàng, shì dé bái. zhì cáo èr shí sān nián, lì zhī zhōu, zài kǎo nǎi zhì shì.
范希正,字以貞,吳縣人。宣德三年舉賢良方正,授曹縣知縣。有奸吏受賕,希正按其罪,械送京師。吏反誣希正他事,坐逮。曹民八百餘人詣京白通政司,言希正廉能,橫為奸吏誣枉。侍郎許廓以公事過曹,曹父老二百餘人遮道稽顙,泣言朝廷奪我賢令。事並聞,帝乃釋希正使還縣。正統十年,山東飢。惟曹以希正先積粟,得無患。大理寺丞張驥振山東,聞之。因請升曹縣為州,而以希正為知州,從之。時州民負官馬不能償,多逃竄。希正節公費代償九十餘匹,逃者皆復業。吉水人誣曹富民殺其兄,連坐甚眾。希正密移吉水,按其人姓名皆妄,事得白。治曹二十三年,歷知州,再考乃致仕。
dāng shì shí, lù zhōu zhī zhōu xián níng yàn yún xú zhōu zhī zhōu yáng mì quán zhōu zhī zhōu qián táng zhōu jiàn bà zhōu zhī zhōu zhāng xū dìng zhōu zhī zhōu wáng yuē, jiē dà zhe shēng jī. mì jiàn jìn zhì shì shì, yuē cì zhào jīng yì. xū wǔ tài jiān wáng zhèn shù biān, rén yóu xī zhī. ér dé mín zuì jiǔ zhě, wú ruò xī zhèng yǔ níng zhōu zhī zhōu liú gāng. gāng, zì zhī jì, yǔ zhōu rén. jiàn wén èr nián jìn shì. yóu fǔ gǔ zhī xiàn qiān shì zhí. lì zhōu sān shí sì nián, rén zōng cháng cì jiǔ zhuàn, rén yǐ wèi róng. zhèng tǒng zhōng, qǐng lǎo qù, mín sòng zhī, tì qì zài dào. jí zú, níng mín sì zhī dí rén jié cí zhōng. qí sūn, jí dà xué shì yǔ yě.
當是時,潞州知州咸寧燕雲、徐州知州楊秘、全州知州錢塘周健、霸州知州張需、定州知州王約,皆大著聲績。秘、健進秩視事,約賜詔旌異。需忤太監王振戍邊,人尤惜之。而得民最久者,無若希正與寧州知州劉綱。綱,字之紀,禹州人。建文二年進士。由府谷知縣遷是職。蒞州三十四年,仁宗嘗賜酒饌,人以為榮。正統中,請老去,民送之,涕泣載道。及卒,寧民祀之狄仁傑祠中。其孫,即大學士宇也。
duàn jiān, zì kě dà, lán zhōu rén. zǎo suì shòu shū, jí yǒu zhì shèng xián. jǔ yú xiāng, rù guó zi jiān. jǐng tài yuán nián, shàng shū qǐng xī zhēng hái sì fāng jiān jūn, bà tiān xià fó lǎo gōng. shū zòu, bù xíng. wǔ nián chéng jìn shì, shòu fú shān zhī xiàn. kān bù xiǎo xué, bǐ shì mín jiǎng sòng. sú sù lòu, zhì shì yī biàn, cūn luò jiē yǒu sī xuán sòng shēng. chéng huà chū, cì chì jīng yì, chāo zhuó lái zhōu zhī fǔ. qī nián, huà dà xíng. yǐ yōu qù, fú chú, gǎi zhī nán yáng. zhào zhōu xiàn xué guān, jù gào yǐ gǔ rén wèi xué zhī zhǐ, shǐ zhuǎn xiāng quàn yòu. chuàng zhì xué shū yuàn, jù xiù mín jiǎng shuō wǔ jīng yào yì, jí lián luò zhū rú yí shū. jiàn jié yì cí, sì gǔ jīn liè nǚ. sòng yù yáo fù, wù dǐ yú píng. jū shù nián, dà zhì, yǐn jí qù. shì mín hào qì sòng zhě, yú jìng bù jué. jí wén qí zú, lì cí, chūn qiū sì zhī.
段堅,字可大,蘭州人。早歲受書,即有志聖賢。舉於鄉,入國子監。景泰元年,上書請悉征還四方監軍,罷天下佛老宮。疏奏,不行。五年成進士,授福山知縣。刊布小學,俾士民講誦。俗素陋,至是一變,村落皆有糹玄誦聲。成化初,賜敕旌異,超擢萊州知府。期年,化大行。以憂去,服除,改知南陽。召州縣學官,具告以古人為學之指,使轉相勸誘。創志學書院,聚秀民講說《五經》要義,及濂、洛諸儒遺書。建節義祠,祀古今烈女。訟獄徭賦,務底於平。居數年,大治,引疾去。士民號泣送者,逾境不絕。及聞其卒,立祠,春秋祀之。
jiān zhī xué, sī shū hé dōng xuē xuān, wù zhì zhī ér jiàn qí shí, bù yǐ yú wén qǔ yù, gù néng yǐ rú shù shì lì zhì.
堅之學,私淑河東薛瑄,務致知而踐其實,不以諛聞取譽,故能以儒術飾吏治。
zi jiǒng, jìn shì, hàn lín jiǎn tǎo. chǎn fù jiāo fāng, liú jǐn bài, luò zhí, tuí qí jiā shēng yān.
子炅,進士,翰林檢討。諂附焦芳,劉瑾敗,落職,隤其家聲焉。
chén gāng, zì jiān yuǎn, yīng tiān rén. jǔ chéng huà yuán nián xiāng shì, shòu qián yáng zhī xiàn. chǔ sú, jū sàng hǎo jī péng gē wǔ. gāng jiào yǐ gē gǔ āi cí, mín sú jiàn biàn. xiàn chéng dāng yuán xiāng hé liú, shù jué, huài lú shě. gāng mù rén cǎi shí zhòu dī qiān yú zhàng, shuǐ bù wèi hài. nán shān yá guān dào shù lǐ, jìng zhǎi shén, xíng zhě duō duò yá sǐ. gāng jī xīn shāo shān, wò yǐ xī, tà jìng zhàng xǔ, xíng zhě biàn zhī. gāng bìng, mín zhēng xū shén, yuàn jiǎn yǐ suàn yì gāng shòu. qiān zhǎng shā tōng pàn, jiān xiū jí wáng fǔ dì. gōng chéng, wáng cì zhī jīn bó, bù shòu. qǐng wáng gù diàn cái xiū yuè lù shū yuàn, wáng xǔ zhī. hóng zhì yuán nián dīng mǔ yōu guī. zú, qián yáng zhǎng shā bìng cí sì zhī. zi yí, guān shì jiǎng, jiàn wén yuàn chuán.
陳鋼,字堅遠,應天人。舉成化元年鄉試,授黔陽知縣。楚俗,居喪好擊彭歌舞。鋼教以歌古哀詞,民俗漸變。縣城當沅、湘合流,數決,壞廬舍。鋼募人採石甃堤千餘丈,水不為害。南山崖官道數里,徑窄甚,行者多墮崖死。鋼積薪燒山,沃以醯,拓徑丈許,行者便之。鋼病,民爭吁神,願減已算益鋼壽。遷長沙通判,監修吉王府第。工成,王賜之金帛,不受。請王故殿材修嶽麓書院,王許之。弘治元年丁母憂歸。卒,黔陽、長沙並祠祀之。子沂,官侍講,見《文苑傳》。
dīng jī, zì yàn chéng, níng dōu rén. chéng huà shí sì nián jìn shì. shòu xīn huì zhī xiàn, zhì jí shī shì yì rén chén xiàn zhāng. wèi zhèng yǐ fēng huà wèi běn, ér zhǔ yú ài mín. zhōng guì liáng fāng, yì rén yě, qí dì zhǎng héng yú xiāng, zé mín bū guò bèi, fù sù yú jī. jī zhuī quàn fén zhī, qiě shōu bǔ xì yù, yóu shì quán háo píng jī. shēn hóng wǔ lǐ zhì, cān yǐ zhū zǐ jiā lǐ, zé qí lǎo huì dǎo bǎi xìng. liáng jiā zǐ duò yè, jù wǔ xià, shǐ rì sòng xiǎo xué shū, qīn wèi jiě shuō, fēng sú dà biàn. mín chū qián shū guān gōng yì, míng jūn píng qián. qí hòu lì tān, fù lìng jiǎ shǒu chū qián gōng yòng, yuē dāng yuè qián, pín zhě zhì yù zǐ nǚ. jī yī qiè dù jué. sú xìn wū guǐ, wèi tòng huǐ yín cí. jì ér suì dà hàn, zhú tán guī fēng dǐng. xīn xī fú tán xià zhě bā rì, yǔ dà shù. ér jī suì dé jí yǐ zú, shì mín jù kū yú tú. yǒu yī yù yè kū jí āi, huò wèn zhī, yuē: lái suì dāng jiǎ shǒu, dīng gōng sǐ, wú wú yǐ liáo shēng yǐ.
丁積,字彥誠,寧都人。成化十四年進士。授新會知縣,至即師事邑人陳獻章。為政以風化為本,而主於愛民。中貴梁芳,邑人也,其弟長橫於鄉,責民逋過倍,復訴於積。積追券焚之,且收捕系獄,由是權豪屏跡。申洪武禮制,參以《朱子家禮》,擇耆老誨導百姓。良家子墮業,聚廡下,使日誦小學書,親為解說,風俗大變。民出錢輸官供役,名均平錢。其後吏貪,復令甲首出錢供用,曰當月錢,貧者至鬻子女。積一切杜絕。俗信巫鬼,為痛毀淫祠。既而歲大旱,築壇圭峰頂。昕夕伏壇下者八日,雨大澍。而積遂得疾以卒,士民聚哭於途。有一嫗夜哭極哀,或問之,曰:「來歲當甲首,丁公死,吾無以聊生矣。」
tián duó, zì zhèn zhī, yáng chéng rén. chéng huà shí sì nián jìn shì. shòu hù bù zhǔ shì, qiān yuán wài láng láng zhōng. hóng zhì èr nián fèng zhào zhèn sì chuān, zuò wù yí chì zhōng yǔ, zhé péng zhōu zhī zhōu. zhōu dōng nán yǒu jiāng zhōu bā shí èr qǐng, wèi háo yòu suǒ jù, duó xī yǐ hái mín. jiàn dà xiǎo èr shí sì qiáo, yòu záo sān xī shān yǐ biàn xíng zhě. yù shǐ xíng bù zhì péng, jì wú sòng zhě, yà zhī. yǐ, nǎi zhī zhōu wú yuān mín yě, tài xī ér qù. jiàn yú cháo, zhuó guǎng dōng qiān shì. qiān sì chuān cān yì, bù fù, yǐ lǎo jí gào guī. zhèng dé shí, liú jǐn jiǎo zhào, yán duó lǐ guǎng dōng yán fǎ, bù dié wèi míng, dǎi fù guǎng. wèi jiù dào ér jǐn zhū, huò quàn duó wú xíng, duó bù tīng, xíng cì jiǔ jiāng zú, nián bā shí èr yǐ.
田鐸,字振之,陽城人。成化十四年進士。授戶部主事,遷員外郎、郎中。弘治二年奉詔振四川,坐誤遺敕中語,謫蓬州知州。州東南有江洲八十二頃,為豪右所據,鐸悉以還民。建大小二十四橋,又鑿三溪山以便行者。御史行部至蓬,寂無訟者,訝之。已,乃知州無冤民也,太息而去。薦於朝,擢廣東僉事。遷四川參議,不赴,以老疾告歸。正德時,劉瑾矯詔,言鐸理廣東鹽法,簿牒未明,逮赴廣。未就道而瑾誅,或勸鐸毋行,鐸不聽,行次九江卒,年八十二矣。
táng kǎn, zì tíng zhí, dān tú rén. zhèng dé bā nián jǔ yú xiāng, shòu yǒng fēng zhī xiàn. zhī guān bù xié qī zǐ, dú yǔ yī èr tóng pú fàn shū dòu gēng yǐ jū. jiǔ zhī, lì mín xìn fú. yǒng fēng sú diāo sòng, shàng guǐ, yóu hǎo pái yōu, kǎn jìn zhǐ zhī. jìn wǔ dìng zhī zhōu. huì qīng jūn jí, yīng fā qiǎn zhě zhì wàn èr qiān rén. kǎn yuē: wǔ dìng hù kǒu sān wàn, shì kōng bàn zhōu yě. lì zhēng zhī. yòu yǒu yì xǐ zhōu jìng tú hài hé zhě, kǎn fù yán bù yí zuī mín cái tián gōu hè. shì bìng dé qǐn. zhāng shèng huáng tài hòu zàng chéng tiān, zhū nèi yǎn pò xié suǒ guò zhōu xiàn lì, suǒ jīn qián, xuān yán gōng zhāng bù bàn zhě sǐ, zhōu xiàn lì duō táo. kǎn zhì kōng guān páng shě zhōng, yǎn pò zhī jí, zé jīng zhì guān suǒ, zhǐ ér zào zhī yuē: wú bàn yī sǐ, jīn qián bù kě de yě. zhū yǎn jiē è yí qù. shāo qiān xíng bù zhǔ shì, zú.
唐侃,字廷直,丹徒人。正德八年舉於鄉,授永豐知縣。之官不攜妻子,獨與一二童僕飯蔬豆羹以居。久之,吏民信服。永豐俗刁訟,尚鬼,尤好俳優,侃禁止之。進武定知州。會清軍籍,應發遣者至萬二千人。侃曰:「武定戶口三萬,是空半州也」。力爭之。又有議徙州境徒駭河者,侃復言不宜朘民財填溝壑。事並得寢。章聖皇太后葬承天,諸內奄迫脅所過州縣吏,索金錢,宣言供張不辦者死,州縣吏多逃。侃置空棺旁舍中,奄迫之急,則經至棺所,指而造之曰:「吾辦一死,金錢不可得也。」諸奄皆愕眙去。稍遷刑部主事,卒。
chū, kǎn shǎo shí cóng dīng jī xué. lín nǚ yè bēn zhī, jù wù nà. qí fù zuò xì, kǎn qǐng dài bù dé, jí cǎo qǐn dì. yú suì, fù huò yòu, nǎi zhǐ. qí cāo xíng zhēn jié, gài xìng chéng yě.
初,侃少時從丁璣學。鄰女夜奔之,拒勿納。其父坐系,侃請代不得,藉草寢地。逾歲,父獲宥,乃止。其操行貞潔,蓋性成也。
tāng shào ēn, ān yuè rén. fù zuǒ, hóng zhì chū jìn shì, shì zhì cān zhèng. shào ēn yǐ jiā jìng wǔ nián zhuó dì. shí sì nián yóu hù bù láng zhōng qiān dé ān zhī fǔ, xún yí shào xìng. wèi rén kuān hòu zhǎng zhě, xìng jiǎn sù, nèi fú shū bù, wài yǐ fù suǒ yí gù páo xí zhī. shǐ zhì, xīn xué gōng, guǎng shè shè xué. suì dà hàn, tú bù dǎo liè rì zhōng, yǔ jí jiàng. huǎn xíng fá, xù pín ruò, jīng jié xiào, mín qíng dà hé. shān yīn huì jī xiāo shān sān yì zhī shuǐ, huì sān jiāng kǒu rù hǎi, cháo xī rì zhì, yōng shā jī rú qiū líng. yù yín lǎo zé shuǐ zǔ, shā bù néng zhòu xiè, liáng tián jǐn chéng jù jìn, dāng shì zhě bù dé yǐ jué táng yǐ xiè zhī. táng jué zé yōu hàn, suì kǔ xiū zhú. shào ēn biàn xíng shuǐ dào, zhì sān jiāng kǒu, jiàn liǎng shān duì zhì, xǐ yuē: cǐ xià bì yǒu shí gēn, yú qí yú cǐ jiàn zhá hū? mù shàn shuǐ zhě tàn zhī, guǒ yǒu shí mài héng hù liǎng shān jiān, suì xìng gōng. xiān tóu yǐ tiě shí, jì yǐ lóng shèng zhòu xiè chén zhī. gōng wèi bàn, cháo chōng dàng bù néng jiù, yuàn dú fán xìng. shào ēn bù wèi dòng, dǎo yú hǎi shén, cháo bù zhì zhě lèi rì, gōng suì jùn. xiū wǔ shí yú xún, wèi zhá èr shí yǒu bā, yǐ yīng liè sù. yú nèi wèi bèi zhá sān, yuē jīng lóu, yuē zhuàng táng, yuē píng shuǐ, yǐ fáng dà zhá zhī kuì. zhá wài zhú shí dī sì bǎi yú zhàng è cháo, shǐ bù wèi zhá huàn. kè shuǐ zé shí jiān, bǐ hòu rén xiāng shuǐ shì yǐ shí qǐ bì. zì shì, sān yì fāng shù bǎi lǐ jiān wú shuǐ huàn yǐ. shì mín dé zhī, lì miào zhá zuǒ, suì shí fèng sì bù jué. lǚ qiān shān dōng yòu bù zhèng shǐ, zhì shì guī, nián jiǔ shí qī ér zú.
湯紹恩,安岳人。父佐,弘治初進士,仕至參政。紹恩以嘉靖五年擢第。十四年由戶部郎中遷德安知府,尋移紹興。為人寬厚長者,性儉素,內服疏布,外以父所遺故袍襲之。始至,新學宮,廣設社學。歲大旱,徒步禱烈日中,雨即降。緩刑罰,恤貧弱,旌節孝,民情大和。山陰、會稽、蕭山三邑之水,匯三江口入海,潮汐日至,擁沙積如丘陵。遇霪潦則水阻,沙不能驟泄,良田盡成巨浸,當事者不得已決塘以瀉之。塘決則憂旱,歲苦修築。紹恩遍行水道,至三江口,見兩山對峙,喜曰:「此下必有石根,余其於此建閘乎?」募善水者探之,果有石脈橫互兩山間,遂興工。先投以鐵石,繼以籠盛甃屑沉之。工未半,潮沖盪不能就,怨讟煩興。紹恩不為動,禱於海神,潮不至者累日,工遂竣。修五十餘尋,為閘二十有八,以應列宿。於內為備閘三,曰經漊,曰撞塘,曰平水,以防大閘之潰。閘外築石堤四百餘丈扼潮,始不為閘患。刻水則石間,俾後人相水勢以時啟閉。自是,三邑方數百裡間無水患矣。士民德之,立廟閘左,歲時奉祀不絕。屢遷山東右布政使,致仕歸,年九十七而卒。
chū, shào ēn zhī shēng yě, yǒu é méi sēng guò qí mén, yuē: tā rì dì yǒu chēng shào zhě, jiāng chéng shì ér ēn hū? yīn míng shào ēn, zì rǔ chéng, qí hòu guǒ yàn.
初,紹恩之生也,有峨嵋僧過其門,曰:「他日地有稱紹者,將承是兒恩乎?」因名紹恩,字汝承,其後果驗。
xú jiǔ sī, guì xī rén. jiā jìng zhōng, shòu jù róng zhī xiàn. shǐ shì shì, xún xún ruò bù néng. é yǒu lì xiù kōng dié qiè yìn zhě, jiǔ sī zhāi qí jiān, lùn rú fǎ. jùn lì wèi kòu tóu qǐng, bù xǔ, yú shì rén rén zhuì kǒng. wèi zhì yú dān chì wù jiā ēn, ér yù háo huá tè yán. sòng zhě, chì bù guò shí. zhū suǒ cuī kē, yù wèi zhī qī, yú qī, lìng lǐ lǎo dǎi zhī ér yǐ, lì mò gǎn zhì xiāng luò. xiàn dōng xī tōng qú qī shí lǐ, chén tǔ jī sān chǐ, yǔ xuě, ní méi gǔ. jiǔ sī jié gōng fèi, zhòu yǐ shí, xíng lǚ biàn zhī. cháo tíng shù qiǎn zhōng guì jiào shén sān máo shān, xiàn mín kǔ gōng yīng. jiǔ sī sōu gù dié, yǒu yán yǐn jīn jiǔ zhù yú fǔ zhě, qǐng yǐ gěi cháng, mín wú suǒ rǎo. suì qīn, gǔ yǒng guì. xún fǔ fā cāng gǔ shù bǎi shí, shǐ píng jià tiào ér cháng zhí yú guān. jiǔ sī yuē: bǐ dí zhě, jiē háo yě. pín mín suī píng jià bù néng dí. nǎi yǐ shí jià tiào qí bàn, hái zhí yú guān, ér yǐ yú gǔ zhǔ zhōu shí è zhě. gǔ duō, zé shǐ chēng lì fēn fù yǐ qù, qí shān gǔ yuǎn zhě, zé jiù páng fù rén gǔ, ér guān wèi cháng zhī, quán huó shén zhòng. cháng yuē: jí tiān zǐ bù dà huì, ān néng rén rén juān zū cì fù, dì zài wú cáo zhuó huǎn jí ér yǐ. jiǔ zhī, yǔ yīng tiān fǔ yǐn bù hé, wèi xún fǔ suǒ hé, lì bù shàng shū xióng jiā zhī qí xián, tè liú zhī.
徐九思,貴溪人。嘉靖中,授句容知縣。始視事,恂恂若不能。俄有吏袖空牒竊印者,九思摘其奸,論如法。郡吏為叩頭請,不許,於是人人惴恐。為治於單赤務加恩,而御豪猾特嚴。訟者,抶不過十。諸所催科,預為之期,逾期,令里老逮之而已,隸莫敢至鄉落。縣東西通衢七十里,塵土積三尺,雨雪,泥沒股。九思節公費,甃以石,行旅便之。朝廷數遣中貴醮神三茅山,縣民苦供應。九思搜故牒,有鹽引金久貯於府者,請以給嘗,民無所擾。歲侵,谷涌貴。巡撫發倉谷數百石,使平價糶而償直於官。九思曰:「彼糴者,皆豪也。貧民雖平價不能糴。」乃以時價糶其半,還直於官,而以余谷煮粥食餓者。谷多,則使稱力分負以去,其山谷遠者,則就旁富人谷,而官為償之,全活甚眾。嘗曰:「即天子布大惠,安能人人蠲租賜復,第在吾曹酌緩急而已。」久之,與應天府尹不合,為巡撫所劾,吏部尚書熊浹知其賢,特留之。
jī jiǔ zài, qiān gōng bù zhǔ shì, lì láng zhōng, zhì zhāng qiū hé dào. cáo hé yǔ yán hé jìn ér bù xiāng jiē, cáo shuǐ yì zé fàn làn wèi tián huàn. jiǔ sī yì zhú jiǎn shuǐ qiáo yú shā wān, bǐ èr shuǐ xiàng tōng, cáo shuǐ yì, zé yǒu suǒ xiè yǐ rù hǎi, ér bù qīn tián, shǎo zé yǒu suǒ xiàn ér bù zhì yú hé. gōng chéng, suì wèi yǒng lì. shí gōng bù shàng shū zhào wén huá shì shī dōng nán, dào hé shàng. jiǔ sī bù chū yíng, qiǎn yī lì jī dié wǎng yè, wén huá mān mà ér qù. huì qiān gāo zhōu zhī fǔ. wén huá guī, xiū jiù yuàn, yǔ lì bù shàng shū wú péng hé móu gòu zhī, suì zuò jiǔ sī lǎo, zhì shì. jù róng mín wèi jiàn cí máo shān. jiǔ sī jiā jū èr shí èr nián, nián bā shí wǔ, bào jí, kàng shǒu yuē máo shān yíng wǒ, suì zú. zi zhēn míng, zì yǒu chuán.
積九載,遷工部主事,歷郎中,治張秋河道。漕河與鹽河近而不相接,漕水溢則泛濫為田患。九思議築減水橋於沙灣,俾二水相通,漕水溢,則有所泄以入海,而不侵田,少則有所限而不至於涸。工成,遂為永利。時工部尚書趙文華視師東南,道河上。九思不出迎,遣一吏齎牒往謁,文華嫚罵而去。會遷高州知府。文華歸,修舊怨,與吏部尚書吳鵬合謀構之,遂坐九思老,致仕。句容民為建祠茅山。九思家居二十二年,年八十五,抱疾,抗手曰「茅山迎我」,遂卒。子貞明,自有傳。
páng sōng, zì zhèn qīng, nán hǎi rén. jiā jìng shí sān nián jǔ yú xiāng. jiǎng yè luó fú shān, cóng yóu zhě yún jí. èr shí sān nián lì yīng tiān tōng pàn, jìn zhì zhōng, xiān hòu fán bā nián. fǔ quē yǐn, lǚ shè qí shì. shǐ zhì, zhí suì jī, shàng guān mìng dū zhèn. gōng sù jié, dài zhī jù shì fù jiā, quán huó zhě liù wàn qī qiān yú rén. nǎi juān jī bū, huǎn zhēng yáo, qín láo lái, fù yè zhě yòu shí wàn yú rén. liú dū mín kǔ yì zhòng, lì wèi diào jì, fán yōu miǎn hù jí jì jū kè hù guǐ chēng guān hù jì zhuāng hù nǚ hù shén bó táng jiàng hù, bǐ xī chū yǐ gōng yì, mín kùn dà sū. jiāng níng xiàn gé xiān yǒng fēng èr xiāng, pín zāo shuǐ huàn, jū mín zhǐ cún qī hù. sōng wèi zhì dī zhú fáng, dé tián sān qiān liù bǎi mǔ, lì huì mín zhuāng sì, zhào pín mín diàn zhī, liú yí jǐn fù. lǚ pōu yuān yù, qī wǎn wáng yǒng jǔ rén zhào jūn chǒng zhàn liáng rén qī, shā rén, sōng zhì zhī fǎ.
龐嵩,字振卿,南海人。嘉靖十三年舉於鄉。講業羅浮山,從游者雲集。二十三年曆應天通判,進治中,先後凡八年。府缺尹,屢攝其事。始至,值歲飢,上官命督振。公粟竭,貸之巨室富家,全活者六萬七千餘人。乃蠲積逋,緩徵徭,勤勞徠,復業者又十萬餘人。留都民苦役重,力為調劑,凡優免戶及寄居客戶、詭稱官戶、寄莊戶、女戶、神帛堂匠戶,俾悉出以供役,民困大蘇。江寧縣葛仙、永豐二鄉,頻遭水患,居民止存七戶。嵩為治堤築防,得田三千六百畝,立惠民莊四,召貧民佃之,流移盡復。屢剖冤獄,戚畹王涌、舉人趙君寵占良人妻,殺人,嵩置之法。
zǎo yóu wáng shǒu rén mén, yān tōng wǔ jīng. jí zhū shēng xīn quán shū yuàn, xiāng yǔ jiǎng xí. suì shí dān qí xíng xiàn, yǐ hú jiāng zì suí. jīng fǔ zuǒ èr xiān yǒu jǔ qí zhí zhě, zhì sōng yǐ shàn zhèng tè wén. fǔ guān zài liù nián jīng chá lì, ér fù yǔ wài chá. sōng wèi fēi tǐ, shū qǐng zhǐ zhī, suì wèi yǒng zhì. qiān nán jīng xíng bù yuán wài láng, jìn láng zhōng. zhuàn yuán xíng sī xíng xiáng xíng míng xíng sì piān, yuē xíng cáo zhì, shí yì chēng zhī. qiān yún nán qǔ jìng zhī fǔ, yì yǒu zhèng shēng. zhōng chá diǎn, yǐ lǎo bà, ér nián jǐn wǔ shí. fù cóng zhàn ruò shuǐ yóu, jiǔ zhī zú. yīng tiān qǔ jìng jiē cí zhī míng huàn, gé xiān xiāng zhuān cí sì zhī.
早游王守仁門,淹通《五經》。集諸生新泉書院,相與講習。歲時單騎行縣,以壺漿自隨。京府佐貳鮮有舉其職者,至嵩以善政特聞。府官在六年京察例,而復與外察。嵩謂非體,疏請止之,遂為永制。遷南京刑部員外郎,進郎中。撰《原刑》、《司刑》、《祥刑》、《明刑》四篇,曰《刑曹志》,時議稱之。遷雲南曲靖知府,亦有政聲。中察典,以老罷,而年僅五十。復從湛若水游,久之卒。應天、曲靖皆祠之名宦,葛仙鄉專祠祀之。
zhāng chún, zì xī gǔ, tóng chéng rén. lóng qìng èr nián jìn shì, shòu yǒng kāng zhī xiàn. lì mín sù duō jiān xiá, lián gào bà qī lìng. chún zhì, rì yè yuè àn dú. sòng zhě shù qiān rén, pōu jué rú liú, lì mín dà hài, fú, sòng jìn jiǎn. fán fù kòng zhě, chún jí shì shěn qī, liǎng zào rú qī zhì, piàn guǐ fēn xī wú liú zhì. xiāng mín guǒ fàn yī bāo jí kě bì sòng, yīn hū wèi zhāng yī bāo, wèi qí mǐn duàn rú bāo zhěng yě. jù dào lú shí bā piāo kù jīn, shí yú nián bù huò, yù shǐ yǐ shǔ chún. chún kè qī sān yuè bì děi dào, ér qǐng yù shǐ yuè xià shù shí xí. jí xí lèi xià, chún yáng xiào yuē: dào dùn jiǔ yǐ, ān cóng bǔ. qǐn bù xíng. lì mǒu fù yǔ shí bā tōng, lì pō wèi ěr mù, wén chún yán yǐ gào shí bā, shí bā yì zì ān. chún nǎi lìng tā yì zhà gào lì fù jīn, xì lì yù. mì zhào lì zé yǐ tōng dào sǐ zuì, fù jiào zhī qǐng yǐ fù dài xì, ér jǐ chū yíng zī yǐ cháng. shí bā wén, jí wǎng shì fù, yīn zuì ér qín zhī. jí bào yù shǐ, jǐn liǎng yuè ěr.
張淳,字希古,桐城人。隆慶二年進士,授永康知縣。吏民素多奸黠,連告罷七令。淳至,日夜閱案牘。訟者數千人,剖決如流,吏民大駭,服,訟浸減。凡赴控者,淳即示審期,兩造如期至,片晷分析無留滯。鄉民裹飯一包即可畢訟,因呼為「張一包」,謂其敏斷如包拯也。巨盜盧十八剽庫金,十餘年不獲,御史以屬淳。淳刻期三月必得盜,而請御史月下數十檄。及檄累下,淳陽笑曰:「盜遁久矣,安從捕。」寢不行。吏某婦與十八通,吏頗為耳目,聞淳言以告十八,十八意自安。淳乃令他役詐告吏負金,系吏獄。密召吏責以通盜死罪,復教之請以婦代系,而己出營貲以償。十八聞,亟往視婦,因醉而擒之。及報御史,僅兩月耳。
mín yǒu yá zì xián, zhé yǐ rén mìng sòng. chún yàn wú shí jí zuò zhī, zì shì wú wū sòng zhě. yǒng rén pín, shēng nǚ duō bù jǔ. chún quàn jiè bèi zhì, pín wú lì zhě juān fèng liàng gěi, quán huó wú shù. suì hàn, jié lüè gōng xíng, xià lìng jié duó zhě sǐ. yǒu duó wǔ dǒu mǐ zhě, chún yáng qǔ sǐ qiú zhàng shā zhī, ér bǎng qí zuì yuē shì jié mǐ zhě, zhòng zhǐ shè fú. jiǔ zhī, yǐ zhì xíng dì yī fù zhào qù yǒng, fǔ jiù chē, gù qí xià yuē: mǒu dào yǐ lái, qù cǐ shù lǐ, kě wèi wǒ fù lái. rú yán jī zhī, dào zhèng zhuó zú yú hé, xì zhì, dào fú gū. yǒng rén hài qí shì, wèi yǒu shén gào. chún yuē: cǐ dào bǔ zhī jí zé dùn, jīn wén wú qù nǎi guī ěr. yǐ lǐ bo, hé shén zhī yǒu.
民有睚眥嫌,輒以人命訟。淳驗無實即坐之,自是無誣訟者。永人貧,生女多不舉。淳勸誡備至,貧無力者捐俸量給,全活無數。歲旱,劫掠公行,下令劫奪者死。有奪五斗米者,淳佯取死囚杖殺之,而榜其罪曰「是劫米者」,眾旨懾服。久之,以治行第一赴召去永,甫就車,顧其下曰:「某盜已來,去此數里,可為我縛來。」如言跡之,盜正濯足於河,系至,盜服辜。永人駭其事,謂有神告。淳曰:「此盜捕之急則遁,今聞吾去乃歸耳。以理卜,何神之有。」
zhuó lǐ bù zhǔ shì, lì láng zhōng, xiè bìng qù. qǐ jiàn níng zhī fǔ, jìn zhè jiāng fù shǐ. shí zhè jiāng yǒu zhào mù bīng, fǔ àn yì sàn zhī, bīng jiē xiōng xiōng. chún yuē: shì xin qiáo hàn zhě, liú zé yǒu yòng, tài zé pǒ cè. bù ruò tài qí lǎo ruò, ér liú qí zhuàng yǒng, zé liú zhě bù sī luàn, tài zhě bù néng luàn yǐ. cóng zhī, shì suì dìng. guān zhōng shǎn xī bù zhèng.
擢禮部主事,歷郎中,謝病去。起建寧知府,進浙江副使。時浙江有召募兵,撫按議散之,兵皆洶洶。淳曰:「是忄喬悍者,留則有用,汰則叵測。不若汰其老弱,而留其壯勇,則留者不思亂,汰者不能亂矣。」從之,事遂定。官終陝西布政。
chén yòu xué, zì zhì xíng, wú xī rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. shòu què shān zhī xiàn. zhèng wù huì mín, jī sù wàn èr qiān dàn yǐ bèi huāng, kěn lái tián bā bǎi yú qǐng, gěi pín mín niú wǔ bǎi yú tóu, hé huáng hé tuì dì bǎi sān shí yú qǐng yǐ fù mín. lǐ fù bù néng fǎng zhě, shòu fǎng chē bā bǎi yú liàng. zhì wū qiān èr bǎi yú jiān, fēn chù pín mín. jiàn gōng xiè bā shí jiān, yǐ jū liù cáo lì, bǐ shí sù qí zhōng. jié gōng fèi liù bǎi yú liǎng, dài zhèng fù zhī wú zhēng zhě. zāi sāng yú zhū shù sān wàn bā qiān yú zhū, kāi hé qú bǎi jiǔ shí bā dào.
陳幼學,字志行,無錫人。萬曆十七年進士。授確山知縣。政務惠民,積粟萬二千石以備荒,墾萊田八百餘頃,給貧民牛五百餘頭,核黃河退地百三十餘頃以賦民。里婦不能紡者,授紡車八百餘輛。置屋千二百餘間,分處貧民。建公廨八十間,以居六曹吏,俾食宿其中。節公費六百餘兩,代正賦之無征者。栽桑榆諸樹三萬八千餘株,開河渠百九十八道。
bù zhèng shǐ liú hún chéng dì càn chéng zhù qiè shā qī, zhì rú lǜ. xíng tài pú qīng chén yào wén jiā rén fàn fǎ, lì bǔ zhì zhī. rǔ níng zhī fǔ qiū dù lǜ yòu xué dé huò, yán yú fǔ àn, diào fán zhōng mù. qiū chéng shí, fēi huáng bì tiān. yòu xué bǔ huáng, dé qiān sān bǎi yú shí, nǎi bù wèi zāi. xiàn gù tǔ chéng, bēi qiě pǐ. gěi jī mín sù, bǐ xiū zhú, gōng chéng, mín bù zhī yì. xiàn nán huāng dì duō mào cǎo, gēn shēn nán kěn. lìng mín tóu dié zhě, bì rù cǎo shí jīn. wèi jǐ, cǎo jǐn, dé wò tián shù bǎi qǐng, xī yǐ bì mín. yǒu dà zé, jī shuǐ, zhàn gāo yú dì èr shí yú lǐ. yòu xué shū wèi hé zhě wǔ shí qī, wèi qú zhě bǎi sān shí jiǔ, jù yǐn rù xiǎo qīng hé, mín dà huò lì. dà zhuāng zhū lǐ duō shuǐ, wèi zhú dī shí sān dào zhàng zhī. gěi pín mín niú zhǒng, pín fù fǎng jù, bèi yú què shān. yuè wǔ nián, zhèng jī mào zhe. yǐ bù tōng quán guì, dāng kǎo chá shí yí, zhǎng dào yù shǐ nǐ chì zhī, qí zi zhēng yuē: ér zì zhōng zhōu lái, xián yán zhōng mù zhì xíng wú shuāng. jīn yǔ diàn, hé yě? nǎi yǐ.
布政使劉渾成弟燦成助妾殺妻,治如律。行太僕卿陳耀文家人犯法,立捕治之。汝寧知府邱度慮幼學得禍,言於撫按,調繁中牟。秋成時,飛蝗蔽天。幼學捕蝗,得千三百餘石,乃不為災。縣故土城,卑且圮。給饑民粟,俾修築,工成,民不知役。縣南荒地多茂草,根深難墾。令民投牒者,必入草十斤。未幾,草盡,得沃田數百頃,悉以畀民。有大澤,積水,占膏腴地二十餘里。幼學疏為河者五十七,為渠者百三十九,俱引入小清河,民大獲利。大莊諸里多水,為築堤十三道障之。給貧民牛種,貧婦紡具,倍於確山。越五年,政績茂著。以不通權貴,當考察拾遺,掌道御史擬斥之,其子爭曰:「兒自中州來,咸言中牟治行無雙。今予殿,何也?」乃已。
shāo qiān xíng bù zhǔ shì. zhōng guān cǎi yù yuán guǒ zhě, nù shā yuán fū mǔ, qì qí shī hé zhōng. yòu xué jù zòu, dǎi zhì zhī fǎ. jiā xìng rén yuán huáng wàng pī xuē sì shū shū jīng jí zhù, míng yuē shān zhèng, kān xíng yú shí. yòu xué bó zhèng qí shū, kàng shū lùn liè. shū suī liú zhōng, lòu bǎn jǐn huǐ. yǐ yuán wài láng xù xíng jī fǔ, chū jīn yí sān bǎi yú rén. jìn láng zhōng.
稍遷刑部主事。中官采御園果者,怒殺園夫母,棄其屍河中。幼學具奏,逮置之法。嘉興人袁黃妄批削《四書》、《書經集注》,名曰《刪正》,刊行於時。幼學駁正其書,抗疏論列。疏雖留中,鏤板盡毀。以員外郎恤刑畿輔,出矜疑三百餘人。進郎中。
qiān hú zhōu zhī fǔ, fǔ zhì, jí bǔ shā háo è nú. yǒu shī mǐn zhě, shì zú zi, yáng shēng zhě, rén nú yě, héng jùn zhōng. yòu xué zhí mǐn zhì zhū yù. mǐn lù guì rén zhǔ xún fǔ xí qǔ qīn jū, yòu xué zhí bù yǔ, lì zhàng shā zhī. mǐn yù cí lián gù shàng shū pān jì xún zi tíng guī, yòu xué yán zhī yù shǐ, shū hé zhī, xià yù. tā jiān háo fù lùn shā shù shí bèi, dú yáng shēng wèi huò liǎn jī, zhì zhī. yǐ, niàn jǐ qù, shēng bì fù chěng, suì bǔ zhì zhī sǐ, yī jùn dà zhì. yín yǔ lián yuè, hé jǐn sǐ. yòu xué dà jǔ huāng zhèng, huó jī mín sān shí sì wàn yǒu qí. yù shǐ jiāng jiàn zhī, zhēng qí zhì xíng, tuī guān yán shì kē liè shàng sān shí liù shì, yù shǐ yǐ wén. zhào jiā àn chá fù shǐ, réng shì jùn shì. jiǔ zhī, yǐ fù shǐ dū jiǔ jiāng bīng bèi. yòu xué nián yǐ qī shí, qí mǔ shàng zài, suì yǐ zhōng yǎng guī. mǔ zú, bù fù chū. tiān qǐ sān nián qǐ nán jīng guāng lù shǎo qīng, gǎi tài cháng shǎo qīng, jù bù fù. míng nián zú, nián bā shí sì yǐ. zhōng yǐ hú zhōu bìng cí sì zhī.
遷湖州知府,甫至,即捕殺豪惡奴。有施敏者,士族子,楊升者,人奴也,橫郡中。幼學執敏置諸獄。敏賂貴人囑巡撫檄取親鞫,幼學執不予,立杖殺之。敏獄辭連故尚書潘季馴子廷圭,幼學言之御史,疏劾之,下獄。他奸豪復論殺數十輩,獨楊升畏禍斂跡,置之。已,念己去,升必復逞,遂捕置之死,一郡大治。霪雨連月,禾盡死。幼學大舉荒政,活饑民三十四萬有奇。御史將薦之,征其治行,推官閻世科列上三十六事,御史以聞。詔加按察副使,仍視郡事。久之,以副使督九江兵備。幼學年已七十,其母尚在,遂以終養歸。母卒,不復出。天啟三年起南京光祿少卿,改太常少卿,俱不赴。明年卒,年八十四矣。中矣、湖州並祠祀之。