strong huī dāo yù jiù nì dì bài móu hān yàn lián yín yàn fēi zhuān chǒng strong
揮刀遇救逆弟敗謀 酣宴聯吟艷妃專寵
què shuō suí zhǔ jiān qǐ yòng yī rén, lìng wèi tài zǐ shǎo bǎo, jiān nà yán dù zhī shàng shū. zhè rén wèi shuí? jiù shì xī wèi dù zhī shàng shū sū chuò zi wēi. xiān chū guān míng, hòu chū xìng shì, bǐ fǎ tè biàn. wēi wǔ suì sàng fù, āi huǐ ruò chéng rén, jí zhǎng pō yǒu lìng míng, zhōu tài zǔ tài dài wèi shēn qǐng, lìng xí jué měi yáng xiàn gōng. sì yóu dà zhǒng zǎi jìn gōng yǔ wén hù, qiáng qī yǐ nǚ. wēi jiàn hù shàn quán, kǒng zì zāo huò lèi, dùn rù shān zhōng, qī sì dú shū, hòu lái lǚ zhēng bù qǐ. zhì suí zhǔ jiān wèi chéng xiàng shí, yīn gāo jiǒng jiàn yǐn, zhào rù yǔ yǔ, hěn jiā qì zhòng, yuē jū yuè yú, wēi wén jiān jiāng shòu chán, yòu dùn guī tián lǐ. jiǒng qǐng qiǎn rén zhuī hái, jiān niǎn xū dào: bǐ bù yù yù wén wǒ shì, qiě cóng huǎn zhào zhì. shòu chán shù yuè, jiān yǔ lǐ dé lín yǒu xián, nǎi fù zhào wēi rù cháo, chù yǐ qīng yào, zhuī fēng chuò wèi pī gōng, lìng wēi xí jué, guān wēi hòu cǐ xíng zhuàng, shí shì gū míng diào yù. wēi suì dé yǔ gāo jiǒng bìng cān cháo zhèng, rì jiàn qīn xìn. cháng quàn suí zhǔ jiǎn yáo qīng fù, shàng jiǎn jiè shē, suí zhǔ jiān hěn shì jiā nà, chú qù yī qiè kē zhēng, suǒ yǒu diāo shì jiù wù, xī mìng huǐ chú. wēi yòu rù bái dào: chén xiān rén měi jiè chén yún, dàn dú xiào jīng yī juàn, biàn zú lì shēn zhì guó.
卻說隋主堅起用一人,令為太子少保,兼納言度支尚書。這人為誰?就是西魏度支尚書蘇綽子威。先出官名,後出姓氏,筆法特變。威五歲喪父,哀毀若成人,及長頗有令名,周太祖泰代為申請,令襲爵美陽縣公。嗣由大冢宰晉公宇文護,強妻以女。威見護擅權,恐自遭禍累,遁入山中,棲寺讀書,後來屢征不起。至隋主堅為丞相時,因高熲薦引,召入與語,很加器重,約居月余,威聞堅將受禪,又遁歸田裡。熲請遣人追還,堅撚鬚道:「彼不欲預聞我事,且從緩召至。」受禪數月,堅與李德林有嫌,乃復召威入朝,處以清要,追封綽為邳公,令威襲爵,觀威後此行狀,實是沽名釣譽。威遂得與高熲並參朝政,日見親信。嘗勸隋主減徭輕賦,尚儉戒奢,隋主堅很是嘉納,除去一切苛征,所有雕飾舊物,悉命毀除。威又入白道:「臣先人每戒臣雲,但讀《孝經》一卷,便足立身治國。」
suí zhǔ jiān yì shēn yǐ wèi rán.
隋主堅亦深以為然。
xiān shì zhōu dìng xíng lǜ, pō cóng kuān jiǎn, suí jì jiàn guó, gèng mìng gāo jiǒng yáng sù děng xiū zhèng, shàng cǎi wèi jìn jiù lǜ, xià zhì qí liáng, yán gé zhòng qīng, wù qǔ shé zhōng zhǔ yì, shān qù xiāo huàn biān gè fǎ, fēi móu fǎn wú zú zhū zuì. shǐ zhì dìng sǐ xíng èr tiáo, yī tǒng yī zhǎn liú xíng sān tiáo, zì èr qiān lǐ zhì sān qiān lǐ tú xíng wǔ tiáo, zì yī nián zhì sān nián zhàng xíng wǔ tiáo, zì liù shí zhì bǎi xià chī xíng wǔ tiáo, zì shí zhì wǔ shí. shì dài fū yǒu zuì, bì xiān jīng qún chén gōng yì, rán hòu shàng qǐng. zuì yǒu kě yuán, zhuó liàng cóng jiǎn, huò xǔ shú jīn, huò fá guān wù. rén mín yǒu zuì, xū yòng xíng xùn kǎo lüè, bù dé guò èr bǎi, jiā zhàng dà xiǎo, jù yǒu dìng shì. mín yǒu wǎng qū, xiàn bù wèi lǐ, dé yī cì sù zhū zhōu jùn shěng. zhōu jùn shěng réng bù wèi lǐ, zhǔn lìng yì què shēn sù. zì shì fǎ lǜ jiǎn míng, ēn wēi liǎng jì. sì suí zhǔ jiān lǎn xíng bù zòu yù, shù yóu zhì wàn, shàng xián lǜ fǎ tài yán, nǎi chì sū wēi zài cóng jiǎn shěng, fǎ yì jiǎn yào, shū ér bù lòu, qiě réng zhì fǎ lǜ bó shì dì zǐ yuán, yán jiū lǜ yì, suí shí gǎi dìng, zhè yě wèi shǐ fēi shèn zhòng rén mìng de měi yì. xīn hū ài mín, yí jiā chēng yáng. qiě suí táng yǐ hòu, xíng fǎ jiǎn míng, yì jiē dǎo yuán yú cǐ.
先是周定刑律,頗從寬簡,隋既建國,更命高熲、楊素等修正,上采魏、晉舊律,下至齊梁,沿革重輕,務取折衷主義,刪去梟擐鞭各法,非謀反無族誅罪。始制定死刑二條,一統一斬;流刑三條,自二千里至三千里;徒刑五條,自一年至三年;杖刑五條,自六十至百下;笞刑五條,自十至五十。士大夫有罪,必先經群臣公議,然後上請。罪有可原,酌量從減,或許贖金,或罰官物。人民有罪,須用刑訊拷掠,不得過二百,枷杖大小,俱有定式。民有枉屈,縣不為理,得依次訴諸州郡省。州郡省仍不為理,准令詣闕申訴。自是法律簡明,恩威兩濟。嗣隋主堅覽刑部奏獄,數猶至萬,尚嫌律法太嚴,乃敕蘇威再從減省,法益簡要,疏而不漏,且仍置法律博士弟子員,研究律意,隨時改訂,這也未始非慎重人命的美意。心乎愛民,宜加稱揚。且隋、唐以後,刑法簡明,亦皆導源於此。
wéi zhèng yì jiě zhí guī dì, shàng liú shàng zhù guó guān fèng. yì yàng yàng shī wàng, yīn hū dào shì jiào zhāng qí fú. shì yǒu bì nǚ wèi yì suǒ ōu, jì zòu yì wèi yàn zhōng shù, suí zhǔ jiān zhào yì rù wèn dào: wǒ bù fù gōng, gōng huái hé yì? yì bù néng dá biàn, dùn shǒu xiè zuì. suí zhǔ réng bù rěn jiā qiǎn, chì lìng bì mén sī guò, yì zūn zhǐ zì qù. huì xiàn sī hé yì bù xiào, cháng yǔ mǔ bié jū. suí zhǔ nǎi xià zhào dào: yì jiā mó liáng cè, jì ěr wú wén, yù yù mài guān, fèi téng yíng ěr, ruò liú zhū shì jiān, zài rén wèi bù dào zhī chén, lù zhū cháo shì, rù dì wèi bù xiào zhī guǐ. yǒu lèi yōu xiǎn, wú kě chù zhì, yí cì yǐ xiào jīng, lìng bǐ shú dú. réng qiǎn shǐ yǔ mǔ tóng jū. zhōu zhī wáng, yì wèi shǒu è, suí zhǔ bù rěn jiā zhū, fǎn chū cǐ huī xié chì wén, shū shī zhèng tǐ. yǐ ér fù shòu yì wèi lóng zhōu cì shǐ, yì fù rèn wèi jǐ, qǐng hái zhì jí, yòu dé cì yàn lǐ quán gōng, xǔ hái guān jué, zhè qiě màn biǎo.
惟鄭譯解職歸第,尚留上柱國官俸。譯怏怏失望,陰呼道士醮章祈福。適有婢女為譯所毆,計奏譯為厭盅術,隋主堅召譯入問道:「我不負公,公懷何意?」譯不能答辯,頓首謝罪。隋主仍不忍加譴,敕令閉門思過,譯遵旨自去。會憲司劾譯不孝,嘗與母別居。隋主乃下詔道:「譯嘉謨良策,寂爾無聞,鬻獄賣官,沸騰盈耳,若留諸世間,在人為不道之臣,戮諸朝市,入地為不孝之鬼。有累幽顯,無可處置,宜賜以《孝經》,令彼熟讀。」仍遣使與母同居。周之亡,譯為首惡,隋主不忍加誅,反出此詼諧敕文,殊失政體。已而復授譯為隆州刺史,譯赴任未幾,請還治疾,又得賜宴醴泉宮,許還官爵,這且慢表。
wéi shì shí qí zhōu cì shǐ liáng yàn guāng, xīn fēng lìng fáng gōng yì, zhì jī chēng zuì, yǒu zhào qiān yàn guāng wèi xiāng zhōu cì shǐ, zhuó gōng yì wèi hǎi zhōu cì shǐ, qiě chì lìng quán guó mù shǒu, yǐ èr rén wèi fǎ. zì shì lì duō chēng zhí, mín wù fū ān. xún yòu yīn yǔ wén gū ruò, suì zhì wáng guó, tè shǐ sān huáng zǐ fēn lì fāng miàn, zuò wèi píng fān. jìn wáng guǎng wèi hé běi xíng tái shàng shū lìng, shǔ wáng xiù wèi xī nán xíng tái shàng shū lìng, qín wáng jùn wèi hé nán xíng tái shàng shū lìng, yī miàn tōng hǎo nán cháo, yǔ mín xiū xī. biān jìng měi huò chén dié, jiē cì gěi yī mǎ, qiǎn lìng nán guī. dú chén shàng wèi jìn qīn lüè, bìng qiǎn jiāng jūn zhōu luó xiāo mó hē děng, qīn rù suí jìng. suí zhǔ jiān nǎi mìng shàng zhù guó zhǎng sūn lǎn yuán jǐng shān liǎng rén, bìng wèi xíng jūn yuán shuài, chū bīng gōng chén, qiě chí jiǎn shàng shū zuǒ pú shè gāo jiǒng, jié dù zhū jūn. jiǒng fèng mìng nán xíng, shì zhí chén zhǔ xū xīn cú, tài zǐ shū bǎo sì lì, diào huí běi jūn, qiě qiǎn rén zhì suí jūn qiú hé. jiǒng yǎng chéng shàng yì, yīn zòu qǐng lǐ bù fā sàng, suí zhǔ guǒ rán yī yì, zhào lìng bān shī.
惟是時岐州刺史梁彥光,新豐令房恭懿,治績稱最,有詔遷彥光為相州刺史,擢恭懿為海州刺史,且飭令全國牧守,以二人為法。自是吏多稱職,民物鈇安。尋又因宇文孤弱,遂至亡國,特使三皇子分蒞方面,作為屏藩。晉王廣為河北行台尚書令,蜀王秀為西南行台尚書令,秦王俊為河南行台尚書令,一面通好南朝,與民休息。邊境每獲陳諜,皆賜給衣馬,遣令南歸。獨陳尚未禁侵掠,並遣將軍周羅、蕭摩訶等,侵入隋境。隋主堅乃命上柱國長孫覽、元景山兩人,並為行軍元帥,出兵攻陳,且持簡尚書左僕射高熲,節度諸軍。熲奉命南行,適值陳主頊新殂,太子叔寶嗣立,調回北軍,且遣人至隋軍求和。熲仰承上意,因奏請禮不發喪,隋主果然依議,詔令班師。
nà chén cháo què wèi le dà sàng, shēng chū nèi luàn, hǎo róng yì cái dé dàng píng, shuō lái yì shì yī fān shì jī, bù dé bù yuē lüè biǎo míng. chén zhǔ xū zǐ sì zuì duō, gòng shēng sì shí èr nán, zhǎng zi jiù shì shū bǎo, yǐ lì wèi huáng tài zǐ, cì zǐ jiào zuò shū líng, céng fēng shǐ xìng wáng, jiàn dì qī shí sì huí. lèi rèn fāng zhèn, xìng qíng yín bào, zhēng qiú yì shǐ, wú yǒu jì jí. yè cháng bù mèi, zhuān zhào liáo zuǒ shì zuò, tán lùn mín jiān suǒ shì, zuò wèi xiào xuè. qiě duō zhì zì dàn, zhòu yè jiǎn jué, zì yàng duǒ yí, dú bù xǐ yǐn jiǔ. měi dāng rù cháo, què yáng wèi xiū shì, chē zhōng mǎ shàng, zhí jiǎn dú shū, gāo shēng lǎng sòng, yǎn rén ěr mù. chén zhǔ xū yì wèi suǒ qī, qiān zhuó zhì yáng zhōu cì shǐ, dū du yáng xú dōng yáng nán yù sì jūn shì. jì ér rù zhì dōng fǔ, hǎo yòng sī rén, yī jīng tuī jiàn, bì xū shěng gé yī yì, tǎng wēi yǒu wéi wǔ, jí shè fǎ zhōng shāng, shǐ xiàn dà pì. píng shí jū fǔ shě zhōng, cháng zì zhí fǔ jīn, wèi mù hóu xì yòu hǎo yóu xiōng mù jiān, yù yǒu zhù míng yíng biǎo, zhé lìng zuǒ yòu fā jué qǔ guī, shí zhì gǔ qì, bìng shī hái gǔ gé, chí wèi wán wù, cáng zhū kù zhōng mín jiān yǒu shǎo fù chù zi, lüè kě yuè mù, jí qiáng qǔ rù fǔ, bī wèi qiè bì. jí shēng mǔ péng guì rén bìng shì, tā què qǐng zàng méi lǐng, jiù jìn tài fù xiè ān yíng jiān, jué qù xiè guān, biǎn rù mǔ jiù, yòu wěi zuò āi huǐ xíng zhuàng, zì chēng cì xuè xiě niè tǐng jīng, wèi mǔ chāo jiàn, àn zhōng jí lìng chú zi rì jìn xiān shí, qiě sī zhào zuǒ yòu qī nǚ, yǔ tā jiān hé. zuǒ yòu dàn tā yín wēi, bù gǎn yǔ xiào, dàn bù miǎn yǒu yuàn yán chuán chū, wèi shàng suǒ wén. chén zhǔ xū sù lái nì ài, bù guò zhào rù ā zé, bìng wèi jiā qiǎn, yīn cǐ shū líng dé yì jiā zì sì, qián xù xié móu.
那陳朝卻為了大喪,生出內亂,好容易才得蕩平,說來亦是一番事跡,不得不約略表明。陳主頊子嗣最多,共生四十二男,長子就是叔寶,已立為皇太子,次子叫作叔陵,曾封始興王,見第七十四回。累任方鎮,性情淫暴,徵求役使,無有紀極。夜常不寐,專召僚佐侍坐,談論民間瑣事,作為笑謔。且多置胾噉,晝夜儉嚼,自怏朵頤,獨不喜飲酒。每當入朝,卻佯為修飾,車中馬上,執簡讀書,高聲朗誦,掩人耳目。陳主頊亦為所欺,遷擢至揚州刺史,都督揚、徐、東揚、南豫四軍事。既而入治東府,好用私人,一經推薦,必須省閣依議,倘微有違忤,即設法中傷,使陷大辟。平時居府舍中,嘗自執斧斤,為沐猴戲;又好游恟墓間,遇有著名塋表,輒令左右發掘取歸,石志古器,並屍骸骨骼,持為玩物,藏諸庫中;民間有少婦處子,略可悅目,即強取入府,逼為妾婢。及生母彭貴人病逝,他卻請葬梅嶺,就晉太傅謝安塋間,掘去謝棺,窆入母柩,又偽作哀毀形狀,自稱刺血寫涅珽經,為母超薦,暗中即令廚子日進鮮食,且私召左右妻女,與他奸合。左右憚他淫威,不敢與校,但不免有怨言傳出,為上所聞。陳主頊素來溺愛,不過召入呵責,並未加譴,因此叔陵得益加恣肆,潛蓄邪謀。
xīn ān wáng bó gù, xì wén dì qiàn dì wǔ zǐ, yǔ shū líng wèi cóng fù kūn dì, xíng zhuàng miǎo xiǎo, dú shàn wèi xié xuè, dé chén zhǔ huān. chén zhǔ xū yàn jí bǎi guān, wǎng wǎng yǐn tā rù zuò, mù wèi dōng fāng shuò yī liú rén wù. nì ài jǐ zi, shàng hái bù zú, hái yào tiān rù yī zhí, yí hū chén zuò sù wáng. tài zǐ shū bǎo, gèng xǐ yǔ bó gù xiàng xiá, rì bì guò cóng. shū líng què qǐ le dù yì, yīn cì bó gù guò shī, yì yù jiā hài. piān bó gù shēng xìng cōng míng, zuò chū yī fān róu mèi shǒu duàn, tǎo hǎo shū líng, shū líng jiàn bèi lóng luò, bù dàn biàn yì è niàn, fǎn shì bó gù wèi fù xīn. shū líng hǎo yóu, bó gù hǎo shè, liǎng rén xiāng cóng jiāo yě, dà jiā kuǎn nì. chén zhǔ xū zěn zhī wēi yì, yòng bó gù wèi shì zhōng, bó gù yǒu suǒ wén zhī, bì mì gào shū líng. tài jiàn shí nián, chén zhǔ mìng zài lóu hú páng zhú fāng míng tán, shòu shū líng wèi wáng guān bó, shǐ méng bǎi guān. yòu zì xìng lóu hú shì zhòng, fēn qiǎn dà shǐ, bān gào sì fāng. zhè shì hé yì? shì yǐ jiē shēn hòu zhī luàn. shū líng jì dé wèi méng zhǔ, yù sī duó dí, zhǐ yīn nǎi fù qīng míng, wèi gǎn mào mèi cóng shì.
新安王伯固,系文帝蒨第五子,與叔陵為從父昆弟,形狀眇小,獨善為諧謔,得陳主歡。陳主頊宴集百官,往往引他入座,目為東方朔一流人物。溺愛己子,尚還不足,還要添入一侄,宜乎陳祚速亡。太子叔寶,更喜與伯固相狎,日必過從。叔陵卻起了妒意,陰伺伯固過失,意欲加害。偏伯固生性聰明,做出一番柔媚手段,討好叔陵,叔陵漸被籠絡,不但變易惡念,反視伯固為腹心。叔陵好游,伯固好射,兩人相從郊野,大加款暱。陳主頊怎知微意,用伯固為侍中,伯固有所聞知,必密告叔陵。太建十年,陳主命在婁湖旁築方明壇,授叔陵為王官伯,使盟百官。又自幸婁湖誓眾,分遣大使,頒誥四方。這是何意?適以階身後之亂。叔陵既得為盟主,愈思奪嫡,只因乃父清明,未敢冒昧從事。
dào le tài jiàn shí sì nián chūn jiān, chén zhǔ xū hū rán bù yù, yī yào wǎng xiào, bìng qiě rì shēn, tài zǐ shū bǎo dāng rán rù shì, shū líng yǔ dì zhǎng shā wáng shū jiān, chén zhǔ xū dì sì zǐ. yě rù gōng shì jí. shū jiān shēng mǔ hé shì, běn wú zhōng jiǔ jiā nǚ, chén zhǔ xū wēi shí, cháng zhì jiǔ sì gū yǐn, jiàn hé shì yǒu sè, mì yǔ tōng jiān, zhì guì wèi tiān zǐ, suì zhào hé nǚ wèi shū yí, shēng zǐ shū jiān, zhǎng yǒu lǚ lì, xù nüè shǐ jiǔ. shì wèi yí chuán xìng. shū líng yīn hé wèi jiàn lì, bù yuàn yǔ shū jiān xù chǐ, suǒ yǐ jī bù xiāng róng, cháng shí rù shěng, zhé hù xiāng qū bì. cǐ cì rù shì fù jí, zhǐ hǎo yī tóng jìn qù. shū líng gù yǔ diǎn yào lì dào: qiè yào dāo tài dùn, rǔ yīng mó lì, fāng hǎo shǐ yòng. jī shì bù mì zé hài chéng, kuàng zì lù yì zhǐ yé? diǎn yào lì bù zhī hé yì. shū líng què yáng yáng duó rù, zài gōng zhōng sī hùn le liǎng sān rì, hū jiàn chén zhǔ bìng biàn, qì yōng tán sāi, lì zhì jué mìng. gōng zhōng cāng cù jǔ āi, zhǔn bèi sàng shì. nà shū líng fǎn zhǔ lìng zuǒ yòu, xiàng wài qǔ jiàn, zuǒ yòu mò míng qí miào, qǔ de cháo fú mù jiàn, chéng jiǎo shū líng. shū líng dà nù, shùn shǒu yī zhǎng, bǎ tā dǎ chū. shì cǐ cū mǎng, yě xiǎng móu nì, yī hé kě xiào? shū jiān zài cè, yǐ jīng qiáo tòu yǐn qíng, liú xīn cì biàn. yuè rì mèi shuǎng, chén zhǔ xiǎo liàn, tài zǐ shū bǎo fú dì āi tòng, shū líng mì dé xuàn yào dāo, xué zhì shū bǎo bèi hòu, zhuó jiāng xià qù, zhèng zhōng xiàng shàng, shū bǎo měng jiào yī shēng, yūn jué shān dì. liǔ huáng hòu jīng hài yì cháng, huāng máng qū jiù shū bǎo, yòu bèi shū líng lián zhuó shù xià. shū bǎo rǔ mǔ wú shì jí zhì shū líng hòu miàn, chè zhù yòu zhǒu, shū jiān yì qiǎng bù shàng qián, chā zhù shū líng hóu guǎn, shū líng bù néng zài xíng luàn zhuó, liǔ huáng hòu cái dé zǒu kāi. shū bǎo yūn jué fù sū, cāng huáng bā qǐ. kàn guān tīng shuō! zhè xuàn yào dāo jiū jìng dùn fēng, bù lì shā rén, gù shū bǎo mǔ zǐ, suī rán shòu shāng, wèi zēng zhì mìng. shū líng shàng qiān zhù shū bǎo yī jū, shū bǎo qíng jí zì fèn, jìng dé chě tuō. shū jiān shǒu è shū líng, duó qù xuàn yào dāo, qiān jiù zhù jiān, zì pī yī xiù yī fú, jiāng tā fù zhù. qiě hū wèn shū bǎo dào: shā què ne? hái shì shǎo dài ne? shū bǎo yǐ suí wú ǎo rù nèi, wèi jí yīng dá. shū jiān hái xiǎng zhuī wèn, cái yí shù bù, shū líng yǐ chě duàn yī xiù, tuō shēn táo chū yún lóng mén, chí hái dōng fǔ, jí zhào zuǒ yòu jié zhù qīng xī dào, shè dōng chéng qiú fàn, chōng zuò zhàn shì, fā kù zhōng jīn bó, qǔ zuò shǎng cì. yòu qiǎn rén chí wǎng xīn lín, zhēng jí bù qǔ, zì bèi jiǎ zhòu, zhe bái bù mào, dēng chéng xī mén, hào zhào bīng mín jí zhū wáng jiāng shuài, jìng wú yī yīng mìng. dú xīn ān wáng bó gù dān qí fù zhào, zhù shū líng zhǐ huī bù zhòng.
到了太建十四年春間,陳主頊忽然不豫,醫藥罔效,病且日深,太子叔寶當然入侍,叔陵與弟長沙王叔堅,陳主頊第四子。也入宮侍疾。叔堅生母何氏,本吳中酒家女,陳主頊微時,嘗至酒肆沽飲,見何氏有色,密與通姦,至貴為天子,遂召何女為淑儀,生子叔堅,長有膂力,酗虐使酒。是謂遺傳性。叔陵因何為賤隸,不願與叔堅序齒,所以積不相容,常時入省,輒互相趨避。此次入侍父疾,只好一同進去。叔陵顧語典藥吏道:「切藥刀太鈍,汝應磨礪,方好使用。」機事不密則害成,況自露意旨耶?典藥吏不知何意。叔陵卻揚揚踱入,在宮中廝混了兩三日,忽見陳主病變,氣壅痰塞,立致絕命。宮中倉猝舉哀,準備喪事。那叔陵反囑令左右,向外取劍,左右莫名其妙,取得朝服木劍,呈繳叔陵。叔陵大怒,順手一掌,把他打出。似此粗莽,也想謀逆,一何可笑?叔堅在側,已經瞧透隱情,留心伺變。越日昧爽,陳主小殮,太子叔寶伏地哀慟,叔陵覓得衒藥刀,踅至叔寶背後,斫將下去,正中項上,叔寶猛叫一聲,暈絕苫地。柳皇后驚駭異常,慌忙趨救叔寶,又被叔陵連斫數下。叔寶乳母吳氏急至叔陵後面,掣住右肘,叔堅亦搶步上前,叉住叔陵喉管,叔陵不能再行亂斫,柳皇后才得走開。叔寶暈絕復甦,倉皇扒起。看官聽說!這衒藥刀究竟鈍鋒,不利殺人,故叔寶母子,雖然受傷,未曾致命。叔陵尚牽住叔寶衣裾,叔寶情急自奮,竟得扯脫。叔堅手扼叔陵,奪去衒藥刀,牽就柱間,自劈衣袖一幅,將他縛住。且呼問叔寶道:「殺卻呢?還是少待呢?」叔寶已隨吳媼入內,未及應答。叔堅還想追問,才移數步,叔陵已扯斷衣袖,脫身逃出雲龍門,馳還東府,亟召左右截住青溪道,赦東城囚犯,充做戰士,發庫中金帛,取做賞賜。又遣人馳往新林,徵集部曲,自被甲冑,着白布帽,登城西門,號召兵民及諸王將帥,竟無一應命。獨新安王伯固單騎赴召,助叔陵指麾部眾。
shū líng bù bīng yuē qiān rén, jǐn lìng dēng pí, wèi zì shǒu jì.
叔陵部兵約千人,盡令登陴,為自守計。
shū jiān jiàn shū líng tuō zǒu, jí xiàng liǔ hòu qǐng mìng, shǐ tài zǐ shè rén sī mǎ shēn, wǎng zhào yòu wèi jiāng jūn xiāo mó hē. mó hē rù jiàn shòu chì, lǜ mǎ bù shù bǎi rén, qū gōng dōng fǔ, tún chéng xī mén. shū líng bù miǎn huáng jí, yīn qiǎn jì shì wéi liàng, sòng gǔ chuī yī bù yǔ xiāo mó hē, qiě yǔ yuē dào: shì ruò dé jié, bì shǐ gōng wèi tái fǔ. mó hē xiào dá dào: qǐng wáng qiǎn xīn lǚ jié jiāng, qián lái dìng yuē, fāng kě cóng mìng. shū líng nǎi fù qiǎn qīn chén dài wēn tán qí lín, chū yǔ dìng méng. mó hē bǎ èr rén zhí sòng tái shěng, lì jí zhǎn shǒu, xiāo shì chéng xià, chéng zhōng dà hài. shū líng zì zhī bù jì, cāng huáng rù nèi, qū fēi zhāng shì jí chǒng qiè qī rén, jù chén rù jǐng zhōng, zì lǐng bù qí shù bǎi, yǔ bó gù yín yè chū zǒu, chéng xiǎo zhōu dù jiāng, yù zì xīn lín bēn suí, xíng zhì bái yáng lù, hòu miàn zhuī bīng dà zhì, bó gù bì rù xiǎo xiàng, shū líng qīn zì zhuī hái, nǐ yǔ zhuī jūn jué yī sǐ zhàn. fēng rèn wèi jiāo, bù xià yǐ qì jiǎ kuì bēn. xiāo mó hē bù jiāng mǎ róng chén zhì shēn, shuāng cì shū líng, shū líng zhuì luò mǎ xià, jí bèi shā sǐ. bó gù yì wèi luàn bīng suǒ shā, liǎng shǒu bìng chuán rù dōu mén, dāng xià zì gōng zhōng bān chì, suǒ yǒu shū líng zhū zi, yī tǐ cì sǐ, bó gù zhū zi, fèi wèi shù rén. yú dǎng wéi liàng péng gǎo zhèng xìn yú gōng xǐ děng, bìng jiē fú zhū. yú shì shū bǎo jí huáng dì wèi, yuán lì dà shè, mìng shū jiān wèi biāo qí jiāng jūn, lǐng yáng zhōu cì shǐ. xiāo mó hē wèi chē qí jiāng jūn, lǐng nán xú zhōu cì shǐ, jìn fēng suī yuǎn gōng. lì huáng shí sì dì shū zhòng wèi shǐ xìng wáng, fèng zhāo liè wáng zōng sì. yú dì yǐ jīng fēng wáng, yī gài zhào jiù, wèi jīng fēng wáng, yì jiē jiā fēng. zūn shì dà xíng huáng dì wèi xiào xuān huáng dì, miào hào gāo zōng, huáng hòu liǔ shì wèi huáng tài hòu. zǒng jì chén zhǔ xū zài wèi shí sì nián, xiǎng nián wǔ shí sān, zhè shí sì nián jiān, qǐ bīng shù cì, jì dé huái nán, réng fù shī qù, duì qí yǒu yú, duì zhōu bù zú, zhǐ hǎo suàn zuò yī gè zhōng zhǔ. ér qiě dé guó wèi zhèng, chuán tǒng wèi xián, ruò dà jiāng dōng, zhōng guī fù miè, shǐ chēng tā dé bù dǎi wén, zhì bù jí wǔ, qià yě shì yī shí dìng píng ne. bāo biǎn dé dāng.
叔堅見叔陵脫走,急向柳後請命,使太子舍人司馬申,往召右衛將軍蕭摩訶。摩訶入見受敕,率馬、步數百人,趨攻東府,屯城西門。叔陵不免惶急,因遣記室韋諒,送鼓吹一部與蕭摩訶,且與約道:「事若得捷,必使公為台輔。」摩訶笑答道:「請王遣心膂節將,前來訂約,方可從命。」叔陵乃復遣親臣戴溫、譚騏驎,出與訂盟。摩訶把二人執送台省,立即斬首,梟示城下,城中大駭。叔陵自知不濟,倉皇入內,驅妃張氏及寵妾七人,俱沉入井中,自領步、騎數百,與伯固夤夜出走,乘小舟渡江,欲自新林奔隋,行至白楊路,後面追兵大至,伯固避入小巷,叔陵親自追還,擬與追軍決一死戰。鋒刃未交,部下已棄甲潰奔。蕭摩訶部將馬容、陳智深,雙刺叔陵,叔陵墜落馬下,即被殺死。伯固亦為亂兵所殺,兩首並傳入都門,當下自宮中頒敕,所有叔陵諸子,一體賜死,伯固諸子,廢為庶人。餘黨韋諒、彭暠、鄭信、俞公喜等,並皆伏誅。於是叔寶即皇帝位,援例大赦,命叔堅為驃騎將軍,領揚州刺史。蕭摩訶為車騎將軍,領南徐州刺史,晉封綏遠公。立皇十四弟叔重為始興王,奉昭烈王宗祀。余弟已經封王,一概照舊,未經封王,亦皆加封。尊諡大行皇帝為孝宣皇帝,廟號高宗,皇后柳氏為皇太后。總計陳主頊在位十四年,享年五十三,這十四年間,起兵數次,既得淮南,仍復失去,對齊有餘,對周不足,只好算做一個中主。而且得國未正,傳統未賢,偌大江東,終歸覆滅,史稱他德不逮文,智不及武,恰也是一時定評呢。褒貶得當。
shū bǎo yǐ jīng sì wèi, xiàng tòng wèi yù, bìng wò chéng xiāng diàn, bù néng tīng zhèng, nèi shì jué zhū liǔ tài hòu, wài shì jué zhū zhǎng shā wáng shū jiān. shū jiān jiàn jiàn jiāo zòng, shì qīng cháo tíng, shū bǎo wèi miǎn jiā jì, zhǐ yīn tā tǎo nì yǒu gōng, hán rěn guò qù. xún qiě jiā guān sī kōng, réng jiān jiāng jūn cì shǐ yuán guān. lì fēi shěn shì wèi huáng hòu, huáng zǐ yìn wèi huáng tài zǐ. yìn xì sūn jī suǒ chū. yīn chǎn bào wáng, shěn hòu tè bié āi lián, yǎng wèi jǐ zi. tài jiàn wǔ nián, yǐ shòu cè wèi dí sūn, xún fēng yǒng kāng gōng, cōng yǐng hǎo xué, cháng zhí jīng yì yè, zhōng rì bù juàn bó tōng dà yì, jiān shàn shǔ wén. jì dé lì wèi chǔ jūn, cháo yě wèi wàng, gòng chēng dé rén. fǎn shè xià wén. yuè nián zhēng yuè, gǎi yuán zhì dé. shū bǎo chuāng jí zǎo quán, qīn zì tīng zhèng, dōu guān shàng shū kǒng fàn, zhōng shū shè rén shī wén qìng, jiē dōng gōng jiù shì, bìng dé yāo chǒng, suì rì xī zài shū bǎo qián chén lùn shū jiān guò shī. shū bǎo běn yǐ xiāng cāi, gèng jiān èr rén cóng páng gòu shān, yuè jiā dòng yí, suì diào huí huáng dì jiāng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng shū yīng, chén zhǔ xū dì sān zi. lìng wèi zhōng wèi dà jiāng jūn, chū shū jiān wèi jiāng zhōu cì shǐ, lìng yòng jìn xī wáng shū wén chén zhǔ xū dì shí èr zi. dài cì yáng zhōu. shū jiān rù cháo cí xíng, yòu yóu shū bǎo dāng miàn wèi yù, liú rèn sī kōng, zài diào shū wén wǎng jiāng zhōu, mìng shǐ xìng wáng shū zhòng wèi yáng zhōu cì shǐ. fǔ jīng lì zhèng, biàn yǐ zhāo lìng mù gǎi, zì xiāng máo dùn. shū jiān jì bù dé zhuān zhèng, yòu bù dé wài diào, yù yù kùn jū, jué wú liáo lài, nǎi diāo kè mù ǒu wèi dào rén zhuāng, zhōng shè jī guān, néng zì bài guì, shǐ zài rì yuè xià, jiào dǎo qiú fú. zhēn shì dāi xiǎng. dāng yǒu rén jié tā zhòu zǔ, bèi dǎi xià yù, yóu nèi shì chuán chì wèn zuì. shū jiān dá dào: chén běn wú tā yì, bù guò qián qīn hòu shū, yì yù qiú mèi, suǒ yǐ qí shén bǎo yòu. jīn jì fàn tiān xiàn, zuì dāng wàn sǐ, dàn chén sǐ yǐ hòu, bì jiàn shū líng, yuàn bì xià xiān chuán míng zhào, zé zhū quán xià, fāng miǎn wèi shū líng wǔ nòng. réng shì dāi huà. zhè yī xí huà, yóu nèi shì hái bào. shū bǎo yě jì niàn qián xūn, bù sī jiā xíng, nǎi tè xià shè shū, dàn miǎn sī kōng zhí xián, réng shǐ hái dì, shí qīn wáng fèng. guò le shù yuè, fù qǐ wèi shì zhōng, jiān zhèn zuǒ jiāng jūn.
叔寶已經嗣位,項痛未愈,病臥承香殿,不能聽政,內事決諸柳太后,外事決諸長沙王叔堅。叔堅漸漸驕縱,勢傾朝廷,叔寶未免加忌,只因他討逆有功,含忍過去。尋且加官司空,仍兼將軍刺史原官。立妃沈氏為皇后,皇子胤為皇太子。胤系孫姬所出。因產暴亡,沈後特別哀憐,養為己子。太建五年,已受冊為嫡孫,尋封永康公,聰穎好學,常執經肄業,終日不倦;博通大義,兼善屬文。既得立為儲君,朝野慰望,共稱得人。反射下文。越年正月,改元至德。叔寶瘡疾早痊,親自聽政,都官尚書孔范,中書舍人施文慶,皆東宮舊侍,並得邀寵,遂日夕在叔寶前陳論叔堅過失。叔寶本已相猜,更兼二人從旁構煽,越加動疑,遂調回皇弟江州刺史豫章王叔英,陳主頊第三子。令為中衛大將軍,出叔堅為江州刺史,另用晉熙王叔文陳主頊第十二子。代刺揚州。叔堅入朝辭行,又由叔寶當面慰諭,留任司空,再調叔文往江州,命始興王叔重為揚州刺史。甫經蒞政,便已朝令暮改,自相矛盾。叔堅既不得專政,又不得外調,鬱郁困居,絕無聊賴,乃雕刻木偶為道人裝,中設機關,能自拜跪,使在日月下,醮禱求福。真是呆想。當有人訐他咒詛,被逮下獄,由內侍傳敕問罪。叔堅答道:「臣本無他意,不過前親後疏,意欲求媚,所以祈神保祐。今既犯天憲,罪當萬死,但臣死以後,必見叔陵,願陛下先傳明詔,責諸泉下,方免為叔陵侮弄。」仍是呆話。這一席話,由內侍還報。叔寶也記念前勛,不思加刑,乃特下赦書,但免司空職銜,仍使還第,食親王俸。過了數月,復起為侍中,兼鎮左將軍。
qián tài zǐ zhān shì jiāng zǒng, sù zhǎng wén cí, yǔ shū bǎo xiāng nì, shū bǎo wèi tài zǐ shí, zǒng zì shì dōng gōng, wèi zhǎng yè yǐn, qiě yǎng liáng dì chén shì wèi nǚ, dǎo tài zǐ wēi xíng. chén zhǔ xū wén zǒng bù fǎ, jiāng tā chù miǎn. shū bǎo sì wèi, jí chú shòu zǒng wèi cí bù shàng shū, wèi jǐ yòu qiān wèi lì bù shàng shū, yòu wèi jǐ qiě chāo bài shàng shū pú shè. cháng yǐn zǒng zhì nèi tíng, zuò lè fù shī, hù xiāng chàng hè. shì zhōng máo xǐ xì léi cháo xūn jiù, shū líng móu nì, xǐ yǔ shū jiān bìng zhǔ jūn shì, gèng dé jì gōng. shū bǎo yì pō jiā yōu lǐ, huò lìng rù yàn. xǐ yīn shān líng chū bì, sàng fú wèi chú, bù yīng rú cǐ hān yǐn qiě jiàn hòu tíng chén lè, suǒ zuò shī zhāng, duō yín yàn yǔ, gèng jué kàn bù guò qù, zhǐ yī shí bù hǎo duō yán. kě qiǎo shū bǎo jiǔ hān, mìng xǐ fù shī, xǐ jí yù guī jiè, yòu kǒng shū bǎo jiǔ hòu dòng nù, nǎi xú xú shēng jiē, yáng wèi xīn jí, pū pū jiē xià. shū bǎo jí mìng zuǒ yòu fú qǐ, yē chū shěng zhōng. jí shū bǎo jiǔ xǐng, yì xǐ qíng zhuàng, gù yǔ jiāng zǒng dào: wǒ huǐ zhào máo xǐ, bǐ shí wú jí, bù guò yù zǔ wǒ huān yǐn, tuō jí xiāng qī, rú cǐ jiān zhà, shí shǔ kě hèn. shuō zhe, jí yù shǐ rén xì xǐ, hái shì zhōng shū shè rén fù zài, wèi xǐ xì xiān dì yí chén, bù yí zhòng qiǎn, nǎi zhé xǐ wèi yǒng jiā nèi shǐ.
前太子詹事江總,素長文辭,與叔寶相暱,叔寶為太子時,總自侍東宮,為長夜飲,且養良娣陳氏為女,導太子微行。陳主頊聞總不法,將他黜免。叔寶嗣位,即除授總為祠部尚書,未幾又遷為吏部尚書,又未幾且超拜尚書僕射。嘗引總至內廷,作樂賦詩,互相唱和。侍中毛喜繫纍朝勛舊,叔陵謀逆,喜與叔堅並主軍事,更得紀功。叔寶亦頗加優禮,或令入宴。喜因山陵初畢,喪服未除,不應如此酣飲;且見後庭陳樂,所作詩章,多淫艷語,更覺看不過去,只一時不好多言。可巧叔寶酒酣,命喜賦詩,喜即欲規誡,又恐叔寶酒後動怒,乃徐徐升階,佯為心疾,撲仆階下。叔寶即命左右扶起,掖出省中。及叔寶酒醒,憶喜情狀,顧語江總道:「我悔召毛喜,彼實無疾,不過欲阻我歡飲,託疾相欺,如此奸詐,實屬可恨。」說着,即欲使人系喜,還是中書舍人傅縡,謂喜系先帝遺臣,不宜重譴,乃謫喜為永嘉內史。
zì xǐ bèi wài zhé, yán guān xiāng shuài qián kǒu, wú rén jìn guī, shū bǎo rì yì huāng yín, bú shì shǐ jiǔ, jiù shì yú sè. shěn huáng hòu wèi wàng cài hóu shěn jūn lǐ nǚ, mǔ jí gāo zǔ nǚ huì jī gōng zhǔ, gōng zhǔ zǎo wáng, hòu nián shàng yòu, āi huǐ rú chéng rén. xuān dì xū wén hòu xiào sī, suǒ yǐ dài hòu jí jī, nà wèi zhǒng fù. yǐ ér jūn lǐ shì shì, hòu fù chū chù bié shě, rì xī xián āi, shū bǎo mù wèi yū yú. qiě yīn hòu duān jìng guǎ yù, hěn bù qiè yì, lìng nà gōng kǒng èr nǚ wèi liáng dì. gōng shì yǒu bì zhāng lì huá, xì bīng jiā nǚ, jiā shì zhōng luò, fù xiōng yǐ zhī xí wèi yè, bù dé yǐ yù nǚ wèi nú. lì huá dé suí gōng rù gōng, nián zhǐ shí suì, gōng kǒng ráo yǒu róng sè, dāng rán wèi shū bǎo suǒ ài, zhāng lì huá shēng xiǎo líng lóng, zhōu xuán zhǔ cè, shàn chéng yì zhǐ, zǎo dé shū bǎo huān xīn, yuè liǎng sān nián, gèng chū là dé pīng tíng niǎo nà, yāo yàn fēng liú, shū bǎo jí yù rǎn zhǐ jìn luán, pò yǔ yín xiá. lì huá bàn tuī bàn jiù, qū jǐn chóu móu, rě dé zhè wèi chén shū bǎo, hún pò diān dào, wú mèng bù tián. hǎo róng yì shēng xià yī nán, qǔ míng wèi shēn, yì lìng shū bǎo yóu ài shēng chǒng, shì ruò qí zhēn. hú tiān hú dì, hào chēng zhuān fáng. jiù shì gōng kǒng èr shì, yě jù luò lì huá hòu chén. shū bǎo jí wèi, cè lì huá wèi guì fēi, gōng kǒng èr shì wèi guì pín, guì fēi wèi zhì, yǔ huáng hòu zhǐ gé yī jí, guì pín yòu zài guì fēi xià. shěn huáng hòu běn lái tián dàn, jìng bǎ liù gōng shì yí, ràng yǔ guì fēi zhǔ chí, zì jǐ bù guò guà gè huáng hòu xū míng, jū chù jiǎn yuē, fú wú huá shì, zuǒ yòu shì nǚ, yì liáo liáo wú jǐ, dàn jìng yuè tú shǐ, xián sòng fú jīng, zuò wèi xiāo qiǎn. zhāng guì fēi bǎi duān xiàn mèi, yǔ shū bǎo zhāo xī bù lí, shū bǎo wò bìng chéng xiāng gé, píng qù zhū jī, dú liú zhāng guì fēi suí shì. bìng quán hòu yòu cǎi xuǎn měi nǚ, dé wáng lǐ èr měi rén, zhāng xuē èr shū yuàn, bìng yuán zhāo yí hé jié yú jiāng xiū róng děng qī rén, lún liú zhào xìng, dàn bù jí zhāng guì fēi de chǒng juàn. zhì dé èr nián, tè mìng zài guāng zhào diàn qián, tiān zhú lín chūn jié qǐ wàng xiān sān gé, gè gāo shù shí zhàng, mào yán shù shí jiān, fán chuāng yǒu bì dài, xuán méi lán kǎn, jūn yòng shěn tán xiāng mù zhì chéng, xuàn shì jīn yù, zá qiàn zhū cuì, wài shī zhū lián, nèi shè bǎo chuáng bǎo zhàng, yī qiè fú wán, tǒng shì guī qí zhēn lì, guāng guài lù lí. měi yù wēi fēng chuī sòng, xiāng dá shù lǐ, xù rì yìng zhào, guāng jī hòu tíng. gé xià jī shí wèi shān, yǐn shuǐ wèi chí, zhǒng qí huā, zhí yì huì, bèi jí diǎn rǎn. shū bǎo zì jū lín chūn gé, zhāng guì fēi jū jié qǐ gé, gōng kǒng èr guì pín jū wàng xiān gé. sān gé bìng yǒu fù dào, hù biàn wǎng lái.
自喜被外謫,言官相率箝口,無人進規,叔寶日益荒淫,不是使酒,就是漁色。沈皇后為望蔡侯沈君理女,母即高祖女會稽公主,公主早亡,後年尚幼,哀毀如成人。宣帝頊聞後孝思,所以待後及笄,納為冢婦。已而君理逝世,後復出處別舍,日夕銜哀,叔寶目為迂愚。且因後端靜寡慾,很不愜意,另納龔、孔二女為良娣。龔氏有婢張麗華,系兵家女,家事中落,父兄以織席為業,不得已鬻女為奴。麗華得隨龔入宮,年只十歲,龔、孔饒有容色,當然為叔寶所愛,張麗華生小玲瓏,周旋主側,善承意旨,早得叔寶歡心,越兩三年,更出落得娉婷嬝娜,妖艷風流,叔寶即欲染指禁臠,迫與淫狎。麗華半推半就,曲盡綢繆,惹得這位陳叔寶,魂魄顛倒,無夢不恬。好容易生下一男,取名為深,益令叔寶由愛生寵,視若奇珍。胡天胡帝,號稱專房。就是龔、孔二氏,也俱落麗華後塵。叔寶即位,冊麗華為貴妃,龔、孔二氏為貴嬪,貴妃位置,與皇后只隔一級,貴嬪又在貴妃下。沈皇后本來恬淡,竟把六宮事宜,讓與貴妃主持,自己不過掛個皇后虛名,居處儉約,服無華飾,左右侍女,亦寥寥無幾,但靜閱圖史,閒誦佛經,作為消遣。張貴妃百端獻媚,與叔寶朝夕不離,叔寶臥病承香閣,屏去諸姬,獨留張貴妃隨侍。病痊後又採選美女,得王、李二美人,張、薛二淑媛,並袁昭儀、何婕妤、江修容等七人,輪流召幸,但不及張貴妃的寵眷。至德二年,特命在光照殿前,添築臨春、結綺、望仙三閣,各高數十丈,袤延數十間,凡窗牖壁帶,懸楣欄檻,均用沈檀香木製成,炫飾金玉,雜嵌珠翠,外施珠簾,內設寶床寶帳,一切服玩,統是瑰奇珍麗,光怪陸離。每遇微風吹送,香達數里,旭日映照,光激後庭。閣下積石為山,引水為池,種奇花,植異卉,備極點染。叔寶自居臨春閣,張貴妃居結綺閣,龔、孔二貴嬪居望仙閣。三閣並有復道,互便往來。
pú shè jiāng zǒng, suī wèi zǎi fǔ, bù qīn zhèng wù, cháng yǔ dōu guǎn shàng shū kǒng fàn, sàn qí cháng shì wáng cuō děng shí yú rén, rù gé shì yàn, chēng wèi xiá kè. gōng rén yuán dà shě děng, pō tōng hàn mò, néng zuò shī gē, shū bǎo mìng wèi nǚ xué shì. měi yī yàn huì, fēi pín qún jí, nǚ xué shì jí zhū xiá kè, liǎng páng liè zuò, fēi shāng zuì yuè, jí xī lián yín, bǐ chàng cǐ chóu, wú fēi shì màn cí yàn yǔ, mǐ mǐ dòng rén. yòu xuǎn rù huì nǚ qiān yú míng, jiào tā xué xí xīn shēng, àn gē dù qǔ, fēn bù dié jìn, gēng fān chuán chàng. gē qǔ yǒu yù shù hòu tíng huā, jí lín chūn lè děng míng mù, tǒng yóu xiá kè nǚ xué shì biān chéng. shū bǎo yì sù gōng cí fù, jiān jiā diǎn cuàn, dà lüè shì zàn měi fēi pín, kuā zhāng lè shì. zuì chuán sòng de yǒu èr yǔ, shì bì hù yè yè mǎn, qióng shù zhāo zhāo xīn shí zì. cǐ shí zì yì wú shèn jiā miào, bù guò shì jìn jīn wú rén xiǎo diào ér yǐ. qiě xiá kè míng mù, yóu shǔ fēi yí, qǐ shū bǎo tè kāi jì guǎn yé? yī xiào.
僕射江總,雖為宰輔,不親政務,常與都管尚書孔范,散騎常侍王瑳等十餘人,入閣侍宴,稱為狎客。宮人袁大舍等,頗通翰墨,能作詩歌,叔寶命為女學士。每一宴會,妃嬪群集,女學士及諸狎客,兩旁列坐,飛觴醉月,即夕聯吟,彼唱此酬,無非是曼詞艷語,靡靡動人。又選入慧女千餘名,叫她學習新聲,按歌度曲,分部迭進,更番傳唱。歌曲有《玉樹後庭花》,及《臨春樂》等名目,統由狎客女學士編成。叔寶亦素工詞賦,間加點竄,大略是讚美妃嬪,誇張樂事。最傳誦的有二語,是「壁戶夜夜滿,瓊樹朝朝新」十字。此十字亦無甚佳妙,不過似近今吳人小調而已。且狎客名目,尤屬非宜,豈叔寶特開妓館耶?一笑。
zhāng guì fēi fà zhǎng qī chǐ, zhěn hēi rú qī, guāng kě zhào wù, bìng qiě liǎn ruò zhāo xiá, fū rú bái xuě, mù shì qiū shuǐ, méi bǐ yuǎn shān. ǒu yī miǎn lài, guāng cǎi sì yì, měi zài gé shàng jìng zhuāng yù lì, píng xuān níng tiào, piāo piāo hū rú péng dǎo xiān shū, xià lín chén shì, xìng yóu huì xiá, cái biàn qiáng jì. qǐ chū dàn zhí zhǎng nèi shì, hòu lái gàn yù wài zhèng. shū bǎo huāng dān jiǔ sè, cháng bù shì cháo, suǒ yǒu bǎi sī qǐ zòu, tǒng yóu huàn guān cài tuō ér lǐ xǐ dù chuán dì. shū bǎo jiāng guì fēi bào zhì xī shàng, gòng jué kě fǒu. lǐ cài huò bù néng xī jì, guì fēi jí zhú tiáo cái dá, wú yī yí lòu. yòu hǎo lóng luò nèi shì, wú lùn tài jiān gōng nǚ, dōu shèng chēng guì fēi dé huì, fāng míng què qǐ, yì dé zhǔ huān. zì shì nèi wài lián jié, biǎo lǐ wèi jiān, hòu gōng jiā shǔ, zhāo yáo lí fǎ, dàn jiào xiàng guì fēi qǐ qiú, wú bù dài wèi xǐ shuā. wáng gōng dà chén rú bù cóng nèi zhǐ, yì zhǐ yóu guì fēi yī yán, biàn jí shū chì. yīn cǐ jiāng dōng xiǎo cháo tíng, bù zhī yǒu chén shū bǎo, dàn zhī yǒu zhāng guì fēi. fù nǚ shàn quán, shì bì zhì cǐ.
張貴妃髮長七尺,鬒黑如漆,光可照物,並且臉若朝霞,膚如白雪,目似秋水,眉比遠山。偶一眄睞,光采四溢,每在閣上靚妝玉立,憑軒凝眺,飄飄乎如蓬島仙姝,下臨塵世,性尤慧黠,才辯強記。起初但執掌內事,後來干預外政。叔寶荒耽酒色,嘗不視朝,所有百司啟奏,統由宦官蔡脫兒、李喜度傳遞。叔寶將貴妃抱置膝上,共決可否。李、蔡或不能悉記,貴妃即逐條裁答,無一遺漏。又好籠絡內侍,無論太監宮女,都盛稱貴妃德惠,芳名鵲起,益得主歡。自是內外連結,表里為奸,後宮家屬,招搖罹法,但教向貴妃乞求,無不代為洗刷。王公大臣如不從內旨,亦只由貴妃一言,便即疏斥。因此江東小朝廷,不知有陳叔寶,但知有張貴妃。婦女擅權,勢必至此。
hái yǒu dōu guān kǒng fàn, yǔ kǒng guì pín jié wèi zǐ mèi, ā yú yíng hé, shàn cì zhǔ yì. shè rén shī wén qìng xīn suàn kǒu zhàn, què suàn shén gōng, bìng dé shū bǎo qīn xìng. wén qìng qiě jiàn yǐn shěn kè qīng yáng huì lǎng xú zhé jì huì jǐng děng, gài yāo zhuó yòng. kè qīng wèi zhōng shū shè rén, huì lǎng wèi dà shì lìng, zhé wèi xíng fǎ jiān, huì jǐng wèi shàng shū dōu lìng shǐ, shù rén jiē yǐ xiǎo lì qǐ jiā, bù dá dà tǐ, dū zé kē suì, jù liǎn wú yàn. shū bǎo fāng dà xìng tǔ mù, gōng yì hào fán, guó yòng zhèng lǜ bù gěi, jīng shù rén pá luó tī jué, qǔ gōng nèi kù, dāng rán dé hòng dòng tiān yán. shū bǎo dà xǐ guò wàng, zhòng rèn shī wén qìng, tàn wèi zhī rén. kǒng fàn yòu zì chēng yǒu wén wǔ cái, jǔ cháo mò jí, cháng cóng róng rù bái dào: wài jiān zhū jiāng, qǐ zì háng wǔ, tǒng bù guò yī pǐ fū dí, ruò wàng tā yǒu shēn jiàn yuǎn lǜ, zěn néng jí cǐ? shū bǎo xìn yǐ wèi rán, jiàn jiāng shuài shāo yǒu guò shī, biàn chù duó bīng quán, bǎ bù qǔ fēn pèi wén lì. lǐng jūn jiāng jūn rèn zhōng, sù yǒu zhàn gōng, ǒu guà lì yì, jí duó zhōng bù zú, jiāo yǔ kǒng fàn děng fēn guǎn. zhōng bèi xǐ wèi wú xìng nèi shǐ. yú shì wén wǔ xiè tǐ, shì shù lí xīn, fù wáng jí bù yuǎn le. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
還有都官孔范,與孔貴嬪結為姊妹,阿諛迎合,善伺主意。舍人施文慶心算口占,榷算甚工,並得叔寶親幸。文慶且薦引沈客卿、陽惠朗、徐哲、暨慧景等,概邀擢用。客卿為中書舍人,惠朗為大市令,哲為刑法監,慧景為尚書都令史,數人皆以小吏起家,不達大體,督責苛碎,聚斂無厭。叔寶方大興土木,供億浩繁,國用正慮不給,經數人爬羅剔抉,取供內庫,當然得鬨動天顏。叔寶大喜過望,重任施文慶,嘆為知人。孔范又自稱有文武才,舉朝莫及,嘗從容入白道:「外間諸將,起自行伍,統不過一匹夫敵,若望他有深見遠慮,怎能及此?」叔寶信以為然,見將帥稍有過失,便黜奪兵權,把部曲分配文吏。領軍將軍任忠,素有戰功,偶掛吏議,即奪忠部卒,交與孔范等分管。忠被徙為吳興內史。於是文武懈體,士庶離心,覆亡即不遠了。小子有詩嘆道:
xiāo xiǎo dōu yuán nǚ zhōng lái, xuán qī fù sì gǔ tóng āi
宵小都緣女盅來,玄妻覆祀古同哀;
lín chūn sān gé jīn hé zài? kōng xiàng jiāng dōng huà jié huī.
臨春三閣今何在?空向江東話劫灰。
shū bǎo jì yǐ huāng yín, yòu fù jiāo chǐ, yè láng zì dà, tiāo xìn qiáng lín, yù zhī dǐ xì, róng dài xià huí zài xiáng.
叔寶既已荒淫,又復驕侈,夜郎自大,挑釁強鄰,欲知底細,容待下回再詳。
shū líng zhī móu shā nǎi xiōng, cán rěn wú qīn, yuán wèi míng jiào zuì rén, dàn shí shòu jiào yú nǎi fù. nǎi fù suī wèi cháng shā xiōng, ér xiōng zi bó zōng, yīn céng cuàn fèi zhī ér zéi hài zhī yě. xiōng zi kě shā, qù shā xiōng jǐn yī jiān ěr. xìng ér yào dāo fēng dùn, shǒu rèn bù shū, shū jiān zhù shùn, nì dì tuō táo, zú cuàn sǐ bái yáng dào zhōng, shū bǎo shǐ dé ān rán sì lì. jué hòu dān qíng jiǔ sè, zì yì shēng gē, shū gǔ ròu, chǒng fù sì, zhōng zhì wáng guó bài jiā. chén zhǔ xū yù wèi zi sūn jì, ér zi sūn réng wèi fú lǔ, móu guó bù rén, yāng bì jí zhī, bù yú qí shēn, bì yú qí zi, tiān dào qǐ zhēn wú zhī yú? zhāng lì huá wèi jiāng nán yóu wù, yǔ yè xià zhī féng xiǎo lián xiāng sì, xiǎo lián wáng qí, lì huá wáng chén, nǎi zhī yóu wù zhī yí huò guó jiā, wú gǔ jīn zhōng wài yī yě.
叔陵之謀殺乃兄,殘忍無親,原為名教罪人,但實受教於乃父。乃父雖未嘗殺兄,而兄子伯宗,因曾篡廢之而賊害之也。兄子可殺,去殺兄僅一間耳。幸而藥刀鋒鈍,手刃不殊,叔堅助順,逆弟脫逃,卒竄死白楊道中,叔寶始得安然嗣立。厥後耽情酒色,恣意聲歌,疏骨肉,寵婦寺,終致亡國敗家。陳主頊欲為子孫計,而子孫仍為俘虜,謀國不仁,殃必及之,不於其身,必於其子,天道豈真無知歟?張麗華為江南尤物,與鄴下之馮小憐相似,小憐亡齊,麗華亡陳,乃知尤物之貽禍國家,無古今中外一也。