yīn chá zhī zhèng, pì yù wù lèi, yǐ jué wù qí yì yě. wài shāng zé nèi gū, shàng huò zé xià yí yí zé qīn zhě bù yòng, huò　 zé shì zhě shī dù shī dù zé luàn móu, luàn móu zé guó wēi, guó wēi zé bù ān. shì yǐ sī zhě lǜ yuǎn, yuǎn lǜ zhě ān, wú lǜ zhě wēi. fù zhě dé zhì, pín zhě shī shí, shén ài tài fèi, duō cáng hòu wáng, jié cái xiāng mǎi, wú gōng zì zhuān, yǒu shì zhòng zhě fán, fán shēng yú dài. chuán lòu zé shuǐ rù, náng chuān zé nèi kōng shān xiǎo wú shòu, shuǐ qiǎn wú yú, shù ruò wú cháo qiáng huài wū qīng, dī jué shuǐ yàng jí zǒu zhě pū, ān xíng zhě chí chéng wēi zhě qiǎn, lǚ bīng zhě jù, shè quán zhě nì, yù shuǐ zhě dù, wú jí zhě bù jì, shī lǚ zhě yuǎn gù, shǎng fá zhě shěng gōng, bù chéng zhě shī xìn. chún wáng chǐ hán, máo luò pí dān. ā sī luàn yán, piān tīng zhě shēng huàn. shàn móu zhě shèng, è móu zhě fēn. shàn zhī quàn è, rú chūn yǔ zé. qí lín yì chéng, nú tái nán xí. bù shì zhě máng, bù tīng zhě lóng. gēn shāng zé yè kū, yè kū zé huā luò, huā luò zé shí wáng. zhù xì zé wū qīng, běn xì zé mò náo, xià xiǎo zé shàng bēng. bù biàn hēi bái, qì tǔ qǔ shí, hǔ yáng tóng qún. yī pò zhě bǔ, dài duǎn zhě xù. nòng dāo zhě shāng shǒu, dǎ tiào zhě shāng zú. xǐ bù bì jiāng hé, yào zhī què gòu mǎ bù bì qí jì, yào zhī jí zú xián bù bì shèng rén, yào zhī zhì tōng. zǒng zhī, yǒu wǔ dé: yī yuē jìn bào zhǐ bīng, èr yuē shǎng xián fá zuì, sān yuē ān rén hé zhòng, sì yuē bǎo dà dìng gōng, wǔ yuē fēng náo jù chán, cǐ zhī wèi wǔ dé.
陰察之政，譬喻物類，以覺悟其意也。外傷則內孤，上惑則下疑；疑則親者不用，惑　則視者失度；失度則亂謀，亂謀則國危，國危則不安。是以思者慮遠，遠慮者安，無慮者危。富者得志，貧者失時，甚愛太費，多藏厚亡，竭財相買，無功自專，懮事眾者煩，煩生於怠。船漏則水入，囊穿則內空；山小無獸，水淺無魚，樹弱無巢；牆壞屋傾，堤決水漾；疾走者仆，安行者遲；乘危者淺，履冰者懼，涉泉者溺，遇水者渡，無楫者不濟，失侶者遠顧，賞罰者省功，不誠者失信。唇亡齒寒，毛落皮單。阿私亂言，偏聽者生患。善謀者勝，惡謀者分。善之勸惡，如春雨澤。麒麟易乘，駑駘難習。不視者盲，不聽者聾。根傷則葉枯，葉枯則花落，花落則實亡。柱細則屋傾，本細則末撓，下小則上崩。不辨黑白，棄土取石，虎羊同群。衣破者補，帶短者續。弄刀者傷手，打跳者傷足。洗不必江河，要之卻垢；馬不必騏驥，要之疾足；賢不必聖人，要之智通。總之，有五德：一曰禁暴止兵，二曰賞賢罰罪，三曰安仁和眾，四曰保大定功，五曰豐撓拒讒，此之謂五德。